- Gymnastiekles van 80-jarige als je trouwt is een paar honderd gulden KS9V extra altijd meegenomen Gastarbeiders terug in Spanje, legaal bestolen tilte voor Tsjechoslowakije BEJAARDEN OEFENEN 3x3 KWARTIER PER WEEK sparen. verstandig handig Actie W.-Irian ruim 130000 hand tekeningen HALVE EEUW een Van Houten can* voor de volle 100% puur tabak 20 stuks i 2,50 ANATOMIE HARD LOPEN UITSTAPJES Dorpelingen „Amerikanen schoten ons neer" DE STEM VAN DONDERDAG 20 NOVEMBER 1969 v .TI zoudt ons best les kunnen ge- (Van een onzer verslaggevers) BREDA „Ik zal u heel even de oefening, die nu volgt, voor doen." Twee dozijn dames en heren, allen bewoners van het prachtige, hypermoderne be jaardencentrum „Vredenbergh in het Brabantpark te Breda, kij ken gespannen naar de verrich tingen van hun leraar. Met een bewonderenswaardige soepel heid en een perfecte spierbe- heersing doet hij de oefening voor en legt daarbij zijn bejaar de leerlingen uit waarvoor zij dient. „Dit is weer een stukje Mensendieck - lichaamsscholing, waardoor de rompspieren wor den versterkt, hetgeen juist voor bejaarde mensen van groot be lang is. Vooral de buikspieren moeten zo lang mogelijk flexibel blijven." Driemaal per week krijgen de bejaarden in „Vredenbergh - kens gedurende drie kwartier, les van deze gediplomeerde leraar H- chamelijke opvoeding. Hij ver staat zijn vak en alle oefeningen ziitt zuiver uitgekiend en aange past aan de leeftijd der gymnas- teï)it soort bej aardengymnastiek i3 op zich niet zo'n uitzonderlijk iets. Verscheidene bejaardente huizen in ons land zijn er de laat ste jiaren toe overgegaan, omdat men hiervan, mits het onder des kundige leiding gebeurt, het grote nut inziet. Een bejaarde, die fit ge houden wordt, zal zich zowel gees telijk als lichamelijk wel voelen. De heer J. Vermeer en in actie. De gymnastieklessen voor bejaar den in het Bredase „Vredenbergh" zijn echter wél iets heel uitzonder lijks. De leraar, die daar alle oe feningen met zulk een soepelheid voordoet, is de heer J. Vermeeren, zelf bewoner van dit huis en tachtig jaar oud. De heer Vermeeren werd in mei 1968, na het overlijden van zijn echtgenote, bewoner van „Vre denbergh". Hij was toen een dikke halve eeuw gymnastiekleraar ge weest aan diverse onderwijsinstel lingen in Breda, o.a. gedurende langer dan een kwarteeuw aan de School voor Reserve-officieren. In die halve eeuw was hij in Breda een vooraanstaande figuur in het gymnastiekleven. Hij nam deel aan alle atletiekwedstrijden, ko gelstoten. discus- en speerwerpen, hoogspringen, enz., en wist meni ge gouden of zilveren medaille te behalen. Heel vaak ook liet Jan Vermeeren toen bestaande re cords sneuvelen. Helaas zijn ze in de loop der tijden allen verbeterd" zegt hij een beetje spijtig. Toen de heer Vermeeren na zulk een staat van dienst en in een nog perfecte lichamelijke con ditie zijn flatje betrok in „Vreden bergh", ontmoette hij daar ver schillende dames en heren, die nog les van hem hadden gekregen. (ADVERTENTIE) ,U zoudt ons best les kunnen ge ven", zeiden zij. „Geen sprake van", antwoordde de heer Ver meeren", jullie zijn hier gekomen om uit te rusten, ik ook". „Toch ben ik na enige tijd voor hun aandrang gezwicht", bekent deze tachtig-jarige leraar. „Hoe wel ik al veel ervaring had met bej aardengymnastiek, heb ik deze stof toch nog even ter hand geno men. Ik heb een serie oefeningen ontworpen, waarbij ik steeds de anatomie en de physiologie van de oudere mens in m'n gedachten heb gehad. Tijdens de lessen leg ik de mensen ook steeds uit waar om zij dit doen moeten. Ik maak praatjes over ademhaling, over de werking van hart, longen en spieren. Dan kunnen zij intussen- tijd een beetje uitrusten drie kwartier is lang en weten zij ook, dat zij zich bij een bepaalde oefening niet mogen forceren. Dat is altijd mijn grote zorg. Er zijn oefeningen, waaraan iemand met rug- of heupklachten beter niet kan meedoen". „Ik ben met een klein groepje begonnen, want in het begin maak ten de meeste bejaarden nogal be zwaren. Moeten wij op onze leef tijd hier nu mee beginnen? zeiden zij. De een stak echter de ander aan en op het ogenblik heb ik drie groepen enthousiaste leerlingen, die zich iedere week aan mijn zor gen toevertrouwen. Gemakkelijk is het niet, want ik moet praktisch iedere oefening zelf voordoen, maar ik doe bet met genoegen en dat houdt mezelf ook r-og jong". „Of hij al resultaten ziet van de ze lessen?" „Meer dan ik zelf ge dacht had", zegt hij. „E,n dit is het juist wat mij zoveel voldoening geeft. De oudere mens blijft r langer vitaal en jong door. Dit veraangenaamd zijn levensavond" De directeur van „Vreden bergh", de heer G-L. de Hart, vult deze verklaring van zijn onbezol digde „leraar" nog even kernach tig aan. „Wie aan de lessen mee doet", zegt hij, „zag ik vroeger ge woon door de gangen lopen. Nu loopt hij hard". De heer Vermeeren is zelf het levende bewijs, dat een gezonde maar in een gezond huizen. Sinds hij in 1968 in „Vredenbergh" kwam is daar inderdaad heel wat veran derd. Er was wel een ontspan ningsvereniging, maar die leidde een ietwat kwijnend bestaan. Ook aan een verzoek om die nieuw le ven in te blazen kon hij niet weer staan, ondanks zijn hoge leeftijd. N rast sportbeoefening is organise ren namelijk altijd een van zijn liefste bezigheden geweest. (m; J lij., i DN 1 lli) Jarenlang heeft hij in Breda al tijd de Oranjefeesten georgani seerd en die gemaakt tot evene menten van het jaar. In een zwak ogenblik heeft hij zich daarom in het Bredase bejaardentehuis tot voorzitter van de Ontspannings vereniging laten kiezen, maar wat daarna uit de bus kwam was alles behalve het werk van een zwakke ling. Met een jeugdig élan organi seert deze tachtigjarige kennissen en carnavalszittingen, feestavon den, jubilea en uitstapjes naar al le delen van ons land, waarbij hij zelf als reisleider optreedt, 's Avonds komt iedereen voldaan, maar doodmoe, naar huis. Met uitzondering van de reisleider. Die drinkt dan een goede borrel en steekt een dikke sigaar op. „Als je hard gewerkt hebt, komt dat De bejaarden van „Vredenberg een mens toe", zegt hij. Dat kan als je zo vroeg mogelijk begint te sparen met de Zilvervloot. Wanneer je er mee kunt beginnen? Op iedere werkdag tussen je 15e en 21e verjaardag; oud-militairen zelfs tot en met 23 jaar. Je spaart 6 tot 9 jaar een bedrag van ten minste f 30,- en ten hoogste f 300,- per jaar. Na afloop van de spaarter- mijn (bij huwelijk al na ten minste 3 jaar sparen) ont vang je over de totale inleg plus rente een belasting vrije premie van 10%. Wie bijv. 9 jaar f 25,- per maand inlegt, krijgt maar liefst 'n dikke f 3.500,- terug (f 2.700,- inleg, zo'n f 500,- aan rente plus een premie van ruim f 300,—). Daar kun je heel wat mee doen! Vraag een brochure aan het Ministerie van Sociale Zaken en Volksgezondheid, afdeling Voorlichting be zitsvorming, Postbus 51, Den Haag. MADRID (KNP) 64 Eenvoudige Spaanse gezinnen in de industrie stad Callosa de Segura, waarvan de gezinshoofden als Spaanse gastar beiders in het buitenland hebben ge werkt, zijn op legale manier van hun overgespaarde geld ontdaan. De fa briek Jezus Gomez Ballester heeft in 1968 ieder van de 64 arbeiders eerst ieder 10.000 op tafel laten leggen en deze van de -terugge keerde arbeiders geleend, om ze aan werk te helpen en ze vervolgens na ruim een half jaar op straat ge zet. Huin geld kunnen ze over 5 jaar terugkrijgen, maar nu lopen zij in de steun en moeten van de 5 pro- eents rente, die zij van hun spaar geld ontvangen, steeds per 1 augus tus, belasting betalen. De 13 miljoen pesetas zijn in de modernisering van de fabriek gestoken. De listige manier, waarop de fa briek, die tot een der grootste me- talurgische bedrijven in Spanje be hoort, het geld van de gastarbeiders afhandig heeft gemaakt, heeft diepe bezorgdheid gewekt in de kringen der katholieke vakbeweging, die zelf min of meer clandestien bestaat. De arbeiders hebben een beroep op haar gedaan, maar de beweging weet niet of zij veel kan helpen. Bovendien is het afhandig maken volkomen legaal en met toestemming van de overheid gebeurd door een contract, waarin wel van een lending maar niet van de tegenprestatie van de fabriek wordt gerept. De 64 arbeiders zijn volkomen te goeder trouw geweest. Het bulletin vain de katholieke vak beweging in Spanje, HOAC, dat van dit feit melding heeft gemaakt, voegt er aan toe: „Het geval Calossa de Segura is een van de vele gevallen, die zich op dit gebied in Spanje voor doet. Het heeft zich voorgedaan bij de befaamde Mietesa fabrieken in Bilbao, bij de metaalfabrieken in Madrid, bij de Nueva Esperanza, bij de fabriek van Los Angeles de San Rafael, bij de over heel Spanje ge vestigde vol'kscredietbank van Cata- londë, bij de Banco Siero en bij de Banco de Meoorca." Dit is het eerste van twee ar- tikelen die Jonathan Steele van The Guardian schreef over de huidige toestand in Tsjechoslowakije. ma# 4 I olie is, net als Becel I voor gezonde bloedvaten olie 60-65% |de vetzuren bevat. Da sgCi[i gerechten die u m naakt gezonder vo0f loals vis en aardappelen, cel olie. Zoals sla en lakt met Becel olie. lalles wat u klaarmaakt •I olie. Eet bewust gezoneris! 3ecel olie! Fijn dat he (Van onze correspondent) ■PRAAG „Het is als een rivier, waarvan de oppervlakte bevroren is,(Hoe dik het ijs ook wordt, er zullen altijd stromingen onder door lopen Op de eerste ochtend, dat ik weer terug in Praag was klonk deze opmerking dapper, maar tamelijk wanhopig. Want het opval lende aan Tsjechoslowakije nu is, hoeveel dikker het ijs geworden is in de 5 of 6 weken die voorbijgegaan zijn sinds de beslissende verga dering van het centrale comité van de partij in september. Dat was de vergadering waar Dubcek uit het presidium werd gezet, die 28 andere progressieven uit het comité zette en die de resoluties van verleden jaar, waarin de invasie veroordeeld werd, vernietigde. Men kan met zekerheid zeggen, dat deze vergadering de definitieve streep zette onder de hervormingsbeweging van januari 1968. Sinds die vergadering in septem- iv'I'1 t'e veranderingen met grote snelheid gekomen. De Tsjechoslo- waaks-Russische vriendschapsvere- ajSingen zijn plotseling als padde stoelen uit de grond tevoorschijn ge komen en zij krijgen gegarandeerd enorme publiciteit in de pers (in Slowakije alleen al zijn er 500 af- Bp» opgericht of hersteld, met ojl.OOO leden). Massa's journalisten «ja ontslagen en verscheidene tijd schriften worden gewoon niet meer gedrukt zonder enige publieke aan- Slpiging. De drie topmannen van de filmin- Ötrin van het land hebben hun ba- ^■verloren. De eerste politieke ar- ■t&ties en ondervragingen hebben plaatsgevonden. De druk op leder georganiseerd lichaam, van de ^^Bversbond tot de gewichtheffers on gymnastiekonderwijzers om al ^^[kleinburgerlijke en nationalisti- ne kritiek op de invasie van vorig jaar terug te nemen, neemt toe. Het is onmogelijk om deze verandering sinds juni en juli over het hoofd te zien. Maar hoe zit het dan met „die stromingen onder het ijs"? Bestaan die werkelijk of beeldt men zich die maar in, als een manier om de wan hoop te vermijden? Een zo'n onthul lende „stroming" was het verhaal dat verteld werd over de ondervra gers, die gedurende enige tijd de to neelschrijver Vaclav Havel onder vroegen, met veel vertoon van be leefdheid, smetteloos goede manie ren en een grote vastbeslotenheid, dat hij zou inzien, dat zij helemaal verschilden van de ondervragers van weleer. Het verhaal over de werk schuwe, onwillige ondervrager, die verlangend was zichzelf te onder- scheóden en te distantiëren van an dere ondervragers het klinkt als een passage uit de absurde come- die. Maar het is een teken, dat zelfs de Tsjechische bureaucraten gezich ten hebben en menselijk zijn. Het verhaal wordt bevestigd door gelijk soortige verslagen van de discipli naire handelingen van de partij. Of neem de ontslagen in de redac tionele kantoren. In een grote onder neming. die een krant en verschei dene tijdschriften publiceert en een grote afdeling voor boeken heeft, moest ongeveer 10 pet. van het 400 man tellende personeel gedurende de afgelopen maand hun baan opge ven. Maar slechts twee of drie van deze veertig mensen verlieten werke lijk de onderneming. De rest kreeg gewoon andere banen. Het zelfde pak kaarten is gewoon opnieuw ge schud. Of daar zijn de gevallen van de jonge mensen, die na de demonstra ties van 21 augustus gearresteerd werden. Een minderheid kreeg strenge straffen of werd met geweld behandeld na hun arrestaties, Maar velen werden zachtzinnig behandeld en kregen hele lichte straffen of werden onmiddellijk vrijgelaten. In een rechtszaak was daar het vreemde gezicht, dat een officier van de staat bijna zijn gehele speech wijdde aan wat neerkwam op een verdediging of tenminste een veront schuldiging voor verzachtende om standigheden, zo in de trant van: „Ja ik kan me voorstellen hoe je je moet hebben gevoeld op de verjaar dag van de gebeurtenissen van au gustus, wanneer je je herinnert, wat er toen gebeurde en wat er daarna gebeurd is, maar hoe dan ook, je had je gevoelens moeten beheersen" etc. etc. Tsjechoslowakije zal meer nodig hebben dan een Alva om het land weer terug te dringen. De verwer pingen en ontkenningen van officiële resbluties en het herschrijven van de geschiedenis zal zeer langzaam gaan en met zeer veel tegenzin en natuurlijk zonder enige overtuiging. Degenen die het meest onder druk staan om te herroepen zijn de oude re belangrijke partijleden en de in tellectuelen. Voor de arbeiders zijn de zaken iets gemakkelijker. Hun le vensonderhoud is minder afhankelijk van hun reputatie en hun uitingen in het openbaar. Vele arbeiders zijn uit de partij gegaan. Zij kunnen ge woon gaan en de gehele zaak verge ten. Onder de intellectuelen is de te leurstelling zeer diep. Bijna al diege nen, die in het voorjaar bereid wa ren om Husak een kans te geven, zijn nu gedesillusioneerd. Zij hoopten dat hij een politiek zou aannemen van „leven en laten leven". Dat hij de mensen zou vragen om zich toe te leggen op de toekomst en dat hij zou zorgen, dat het verleden niet meer zou worden opgegraven en dat mensen niet in het openbaar hun mening zouden behoeven te herzien. Sommigen zeggen dat hij hun dit tij dens informele ontmoetingen in april en mei zelfs heeft beloofd. Nu zijn zij des te bitterder gestemd. Niet al diegenen die uit hun ba nen bij de kranten zijn gezet zijn zo gelukkig als de mensen in dat ene redactionele kantoor. De kleinere uitgevers hebben minder ruimte voor overplaatsingen. En mensen, die belangrijke partijleden waren, kunnen niet meer zo gemakkelijk een nieuwe baan vinden. En de werkgevers zijn niet gauw bereid om hen te helpen uit vrees, dat zijzelf in moeilijkheden komen. In sommige gevallen heeft de partij instructies uitgegeven, waarin staat dat bepaal de personen geen vooraanstaande banen mogen krijgen, omdat zij dan andere mensen zouden kunnen beïn vloeden. Zelfs bepaalde minder goed betaalde banan zijn voor dergelijke personen niet weggelegd. Zoals bus conducteur, die natuurlijk veel men sen spreekt en arbeider in een grote fabriek. In plaats daarvan moeten zij in totale afzondering en onbe kendheid werken. Jiri Hochmann bij voorbeeld, de ex-redacteur van het verleden jaar populaire, maar nu verboden blad „Reporter", werkt in een zandgroeve. De veranderingen in de hoogste regionen vac de partij zijn waar schijnlijk voorlopig compleet, maar zij proberen nu om de toestand in de lagere regionen te „consolideren" door afdelingssecretarissen en uitge vers van plaatselijke kranten te ver vangen en daarna de individuele le den eens aan een grondig onder- zots: te onderwerpen. Tegen het vol gend voorjaar zal iedereen zijn lid maatschapskaart van de partij inge leverd moeten hebben en „doorge licht" worden, voordat hij hem weer terug krijgt. De verwachting is dat het partijlidmaatschap hierdoor zal afnemen met ongeveer een derde en zal dalen tot ongeveer een miljoen leden. Zoals te verwachten was is het moreel in de partij zeer laag. We hoeven hier slechts één bewijs voor aan te voeren. In de hogescholen en faculteiten van Praag is er in de zes weken sinds het studiejaar begon nog geen enkel college in de politie ke wetenschappen, sociologie of de be bijna dat geschiedenis van het Marxisme-Le ninisme gegeven. De autoriteiten kunnen niet beslissen, wie de colle ges zou moeten geven. In de universitaire wereld is alles over het algemeen rustig. Maar een gevoel van wanhoop is overal speurbaar. Het is waar, dat niemand het vragenformulier, men toegestuurd kreeg, ingeleverd heeft. Het ging uit van prof. Jaromir Hrbek en er werd in gevraagd on de eigen mening te vertellen en in lichtingen over hun collega's te ge ven. Practisch geen enkele lector of professor is ontslagen ondanks deze uitdaging. Gewoonweg vanwege gebrek aan geschoolde mensen zcu het niet gemakkelijk zijn om er veel te ontslaan. Maar sommige hoofden zullen ongetwijfeld rollen en nie mand weet welke. Ondertussen wacnten zij in angstige spanning af. Zoals het geval is met vele van de vooraanstaande schrijvers, worden ook hun telefoons voortdurend afge luisterd. De mensen schrikken voor ieder contact terug, behalve d; misschien met hun beste vrienden. De studenten, die eerder dit jaar zo actief waren, is het zwijgen opge legd. Er zullen weinig demonstraties en geen stakingen zijn. De studenten leiders van verleden jaar zijn niet tot slachtoffer gemaakt, zij worden goed in de gaten gehou den en zijn zo verstandig om zich helemaal niet meer met de politiek te bemoeien. Op de achtergrond zijn daar de noodwetten, waardoor men sen drie weken vastgehouden nen worden, zonder proces allesoverweldigende gevoel, niets kan worden gedaan. (Copyright Guardian-De Stem) kun- en dat het er (Van onze redactie buitenland) SON MAI „Ons gezin was aan het eten toen de Amerikanen kwamen. Zij droegen ons en de andere dorpelingen op, het dorp te verlaten en ons te verdelen in drie groepen. Toen schoten zij ons neer." Dit vertelde gisteren een 48- jarige boer, Do Tsjoek, aan jour nalisten in een relaas over wat er in de kustdorpjes Oetsoeng en Mai Lai in maart 1968 was ge beurd. Zoals bekend wordt hier naar nu een onderzoek ingesteld. Tsjoek en anderen die beweren overlevenden te zijn, zeggen dat de Amerikanen in totaal 370 men sen hebben gedood door schoten uit geweren en machinegeweren en toen de huizen in brand heb ben gestoken. De gouverneur van de provin cie Kwoeang Ngai, kolonel Ton Dat Chien, houdt er een andere lezing op na. Hij is van mening dat er „wellicht 100" mensen wer den gedood in die dorpen door luchtbombardementen en bij ge vechten op de grond. „Als dit in derdaad zo was", zei Chien, „dan zijn die mensen niet opzettelijk ter dood gebracht." De doden zouden, volgens de gouverneur, zijn gevallen toen er in het genoemde gebied, om en nabij de 19e maart, werd gevoch ten door eenheden van de 11e brigade van de „Americai-divi- sic". Uit Amerikaanse legerberichten bleek dat in dat gebied, maar dan op 16 maart, bij gevechten 128 vijandelijke soldaten waren ge sneuveld en dat de Amerikaanse opmars was voorbereid door een artillerie-beschieting en beschie tingen vanuit zwaar bewapende helikopters. Vier dorpelingen hebben gis teren verklaard dat er in hun ge bied niet is gevochten of met ka nonnen geschoten doch slechts een paar mortiergranaten waren neergekomen op de morgen van de dag dat zij, zoals dus beweerd wordt, door de Amerikanen zou den zijn weggevoerd en neerge schoten. De vier dorpelingen, die allen zei den gewond te zijn geweest, wer den geïntervieuwd door Ameri kaanse journalisten die werden bijgestaan door 'n tolk die ter be schikking was gesteld door de gouverneur van de provincie. Zij vertelden een eensluidend verhaal. Zij hadden gewoond in een nu verlaten dorpje, Toe Tsoeng, dat ongeveer tien kilo meter ten noordoosten van de stad Iïwoeang Ngai lag en dicht bij hun nieuwe dorp, Son Mai. De slachtpartij zou zijn uitge voerd door tussen de 45 en de 100 militairen die schoten op drie groepen dorpelingen van respec tievelijk ongeveer 70, 100 en 200 personen. Ér zouden overleven den zijn omdat de Amerikanen zich niet vergewisten van het re sultaat van de fusillade. Daarvoor waren de gevechts troepen al enkele malen in het bedoelde gebied geweest, aldus de getuigen, en toen waren zij heel aardig en beleefd geweest. Maar hun derde bezoek betekende dood en vernietiging. De dorpjes waar het incident plaatsgehad zou hebben nu, 21 thans alle verlaten en grotendeels vernield. Het Amerikaanse leger is de aanklacht over een slachting die plaats gehad zou hebben nu, 21 maanden later, gaan onderzoeken en er zijn twee militairen in staat van beschuldiging gesteld: de 26- jarige eerste luitenant William Calley, en de 29-jarige sergeant David Mitchell. Calley wordt be schuldigd van moord en Mitchell van poging tot moord. (Van een onzer verslaggeefsters) MIDDELBURG Ruim 130.000 Nederlanders hebben hun handteke ning gezet onder de oproep van het actiecomité „West-Iriangeen ko lonie" aan de Verenigde Naties om de uitslag van de op Nieuw-Guinea gehouden volksstemming ongeldig te verklaren. Volgens het actie-comité hebben vele vooraanstaande figuren het petitionnement getekend, onder wie de vroegere gouverneur van het eiland, dr. J. Plateel. Hoewel de Verenigde Naties het resultaat van de volksraadpleging gisteren hebben behandeld en het comité het eerste resultaat reeds aan in New York protesterende Papoea delegatie heeft bekendgemaakt, gaat de haintekeninigenaetie voorlopig nog door, zo vertelde het comitélid me vrouw Th. Beun-Voorstad uit Veere. De Papoea-delegatie wordt geleid door de heer Nicolaas Jouwe, onder het Nederlandse bewind een van de weinige woordvoerders van de Pa poea's. Voorts maakt de heer Savor deel uit van de Papoea-afvaardiging. Hij heeft aan de Landbouwhogeschool te Wageningen gestudeerd. De Papoea- delegatie heeft verzocht de handte keningenacties en de geldinzamelin gen in Nederland voort te zetten. (Postbus 245 in Eindhoven).

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1969 | | pagina 19