Dijkwachters
slapen niet
bij windkracht 9
MEER RUNDEREN IN
RUNDVEE STAMBOEK
j Muziekscholen in
[Zeeland over op
iCarl Orff-systeem
rohleem
gidsen
Wat zit er
met Sint
in schoen
van PvdA?
NIEUWSTRAAT IN TERNEUZEN
100 JAAR GELEDEN EN NU
HEIDE"
Valkenisse wil eigen
onlwikkelingsschets
f en toe buien
CERTINA
2 uur 's nachts
Jong beginnen
De lijsttrekker
Samenwerking
CHU en AR
in Borsele
AKU bestuurslid
spreekt
in Middelburg
Uw onschokbare
vriend...
Ql NGEMANSE
DE STEM VAN ZATERDAG 15 NOVEMBER 1969
BERGEN OP ZOOfti
,ARS"
H. LANQUISTO.
ot 1 uur 's nachts
allatie.
n
wra
laan Van Aarts is de B*
-echter voor hetere aettf
voor gidsen en kabout»»
plaats. Dat zijn beMt|J»
ht is blijkt uit de ver*
deze muur
hukken vallen op som»*
)sen uit de muren.
bij goed weer ^""het'
ilijkheden, omdat .^iji
popjes gepia veide tf0[ji
et versleten geb° p0rini''-
als parkeerplaats.
deze troosteloze s
g tc brengen zU.n sbesUf
rt. Het vereniging
en stille h00.?' i if
Llige ambachtsscboo
die nu gedeeltelijk dfMr
(Van onze correspondent)
MIDDELBURG Na het ex-
jrimentele jaar zijn de Zeeuwse
Muziekscholen nu definitief over-
gesfapl op de Carl Orff methode.
Het is een combinatie van het re
latieve absolute systeem, en de
principes van Carl Orff, die hij
zonder gericht zijn op het direct
en praktisch musiceren. Zij be
rust op sterke elementen van rit
miek. expressie en eigen creativi
teit.
I In Delft heeft de in Hulst gebo
ren Pierre van Hauwe, direkteur
van de stedelijke muziekschool al
daar, deze methode als eerste in
Nederland vier jaar geleden toe
gepast.
In Duitsland en Hongarije wordt
deze methode al jaren gebruikt. De
ecteur van die Zeeuwse muziek
niet:de heer G. W. Bergman,
^Uoot na het zien van de geweldige
ifeultaten in Delft, ook te gaan ex-
pieAïienteren in- Zeeland. „Eigenlijk
hoort het muziekonderwijs op de la
gere school thuis", vindt de heer
Bergman. „Meer en meer wordt dit
Verdrongen naar de muziekschool.
Dit is niet helemaal juist, want alle
Hhderen moeten eigenlijk in staat
gesteld worden muziekonderwijs te
volgen".
Hoe jonger men er mee begint,
hoe beter de resultaten worden.
Juist kinderen van de eerste klassen
van de lagere scholen zijn ontvanke
lijk voor de speelleerwijze. Vroeger
werd hoofdzakelijk gewerkt aan de
.elementaire notenkennis, dat maakte
het muziekonderwijs vooral voor
kleine kinderen bijzonder saai. Met
de Car] Orff-methode gaat men er
van uit, dat wanneer een kind zich
ritmisch kan bewegen, door b.v.
Happen, stappen en door mimiek,
het zich veel meer betrokken voelt
bij zo'n muziekles. Vanaf dé eerste
Sg leren de kinderen met slag
instrumenten om te gaan. De mees-
ten hebben vorig jaar een cursus ge
volgd hij Pierre van Hauwe. Ze zijn
allemaal enthousiast teruggekomen.
Eigenlijk zou het ministerie veel
meer geld beschikbaar moeten stel
len voor het muziekonderwijs. Het
zou door vakleerkrachten op alle la
gere scholen moeten worden gege
ven. Muziek schenkt kinderen enorm
veel plezier.
„Wat sport is voor het lichaam
dat is de muziek voor de geest. Het
geeft de kinderen bovendien een
groot saamhorigheidsgevoel. Dat de
animo bij de jeugd voor muziekbe
oefening toeneemt, valt af te leiden
uit de enorme groei van de jeugd
orkesten en -bandjes. Ook met het
oog op de toekomst, wanneer de
mens steeds meer vrije tijd krijgt,
zal muziekbeoefenen een belangrij
ke plaats gaan innemen in het le
ven van de mensen", meent de heer
Bergman.
De Centrale Muziekbibliotheek
Middelburg heeft zelfs al rekening
Kehouden met de jeugd. Veel jonge
lui komen stukken lenen voor hun
ejeugdclubjes. De toenemende be
langstelling blijkt ook uit het aantal
leerlingen van de Zeeuwse Muziek-
Mej. Janiki Mohamad Sjah, met
leerlingen uit het eerste cursusjaar.
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG De Party van
de Arbeid heeft als eerste in Zee
land haar kaarten voor de staten
verkiezingen in 1970 op tafel gelegd.
Het bestuur van het gewest Zeeland
heeft een voordracht voor de gros
lijststemming op 6 december opge
maakt, welke, zoals op die dag ge-
bruikelUk, een paar verrassingen
bevat.
Als men op de jaarvergadering
van de PvdA de voordracht volgt,
en het is gebruikelijk dat te doen,
dan keren vyf van de elf leden van
de PvdA-statenfractie niet terug.
Daarvan is er één lid van het col
lege van G.S., jhr. mr. T. Schorer.
Verder neemt men afscheid van me
vrouw De Priester-Gubbels en van
de heren Lukaart, Hubregtse (voor
zitter van het gewest Zeeland van
de PvdA) en Bom.
Lysttrekker is ook nu weer de
heer M. van Poelje, die de tweede
PvdA-zetel in het college heeft.
Het opmerkeiyke is, dat de kandi
datenlijst van de PvdA een blinde
vlek vertoont achter het volgnum
mer 5. Deze blinde vlek zal moe
ten worden ingevuld door een lid
van de PPR. Men weet nog niet, wie
dit zal worden en evenmin weet
men of de PPR in Zeeland bereid
zal zijn een kandidaat voor de vijf
de plaats te leveren en welke kwa
liteiten die dan zal bezitten. Een
nadere analyse van hetgeen de
grootste fractie in Pronvinciale Sta
ten van Zeeland doet en beoogt,
lijkt ons op zijn plaats.
De uiterst verdiensteiyke Van
Poelje draagt de partijvlag door de
provincie. Dat hij dit met verve
doet kan blijken uit de in aantal en
kracht toenemende bitsigheden, die
er tussen hem en de CHU-favoriet
Kaland (ook lid van G.S.) de laat
ste tijd worden gewisseld. Is het al
leen de gebruikelijke verkiezings-
muziek, die nu ook in het dageiyks
bestuur van de provincie schettert,
of zit et meer achter?
In de wandelgangen van de abdy
te Middelburg hoort men zeggen,
dat de heer Kaland eigenlijk in
aanmerking behoort te komen voor
de speciale functie van waarnemend
commissaris der koningin, een func
tie, die Van Poelje thans be
kleedt. Indien Van Poelje zou heen
gaan, zit een waarnemend gouver
neurschap er voor Kaland beslist in.
Lange tijd gold de mening, dat Van
Poelje inderdaad geen nieuwe be
stuursperiode zou willen uitdienen.
Wat hiervan waar zij, het zijn in
geen geval persooniyke ambities,
welke de heer Van Poelje op zijn ze
tel zullen houden. Het probleem ligt
liejn in de geschikte opvolger. Zodra
deze zich meldt, zal de heer Van
Poelje het voorbeeld van zijn col
lega's Schorer (PvdA) en Van Don
gen (KVP) volgen en het college
verlaten.
De vraag komt nu op, of de kan-
didatenlijst van de PvdA voor de
statenverkiezingen personen ver
meldt van een allure als Van Poel
je. Het antwoord moet ontkennend
luiden. Men is er van PvdA-zijde
niet in geslaagd figuren te vinden,
die met kop en schouder boven de
rest uitsteken. De enige, van wie
men dit op titel van zijn persoon
lijke bekwaamheden wel zou kun
nen zeggen is dr. E. J. Pnns uit
Goes, die evenwel een dertiende
plaats op de ïyst heeft. Als er geen
wonderen gebeuren, zal hij de sta
tenzaal nooit anders dan als bezoe
ker te zien krijgen.
Er is meer, dat tot nadenken stemt.
Gesteld, dat op de open plek in de
„kop" van de lijst een PPR-kandi-
daat plaats neemt van een formaat,
dat overtuigt? Zal hij dan niet de
nieuwe G.S.'er in de plaats^ van jhr.
Schorer kunnen zijn? Wy durven
geen oordeel uitspreken. Is net
denkbaar, dat de gehele PvdA „ja"
zal zeggen, als nu precies de nieu
weling in haar midden op de G.S.-
tafel aan koerst?
Er is een kleine kans, dat de
PPR inderdaad iemand zal aanbie
den, die kwaliteit heeft. Het is niet
onopgemerkt gebleven, dat mr. Jur-
gens zich persooniyk voor deze
Zeeuwse kwestie heeft ingezet en
zich in deze contreien weifelend be-
weegt.
De PvdA-Zeeland wordt duidelijk
iets linkser. In haar vertegenwoor
diging in de Staten vertoont zij ook
een scherper regionaal spreidings-
gebied. Er blijft een vrouw in de
fractie, zij het op de elfde plaats.
De PvdA heeft een trefzekere hand
om achter de plaatsnummers in de
lijst, die in het volksgeloof een bij
betekenis hebben, de plaatsen 11 en
13, mensen te zetten, wier beteke
nis, hetzij electoraal, hetzij op grond
van kwaliteit, groot is.
De lijst ontbeert ook een verte
genwoordiger met parlementaire
praktyk. Zowel de KVP als de CHU,
de AR en de WD brengen in de
Staten van Zeeland kamerleden in
de strijd. In het strydperk van de
statenzaal zijn dit, juist voor de
PvdA, de tegenstanders, waaraan
men de handen vol zal hebben.
De PvdA-Zeeland doet uiterst lof
felijk werk, om de praktische poli
tiek bij de mensen te brengen door
middel van congressen, studiebij
eenkomsten e.d. Jammer, dat men
geen mensen van topklasse by de
nraktische politiek blijkt te kunnen
brengen.
school. In 1965 waren er 1800 leer
lingen ingeschreven. In 1969 zijn het
er al 2700.
De leerspeelmethode duurt twee
jaar. In die tijd is het kind dusdanig
gevormd, dat het gemakkelijker
staat tegenover het bespelen van
andere instrumenten. Het is nu mo
gelijk om het getuigschrift A van de
muziekschool net voor het verlaten
van de lagere school te ontvangen:
In de tweede klas van de middel
bare school, dus voor de tijd dat de
school zelf te veel van een kind gaat
eisen, kan het zijn B-getuigschrift in
de zak hebben. Vroeger lag deze
grens in de hoogste klassen van het
middelbaar onderwijs. Dankzij pro
motor Bergman, loopt Zeeland mee
voorop met het moderne muziekon
derwijs.
wordt gebruikt. '1"^
stemming zal
ntrum.
de 1®°^
ruimte is aanwezig. gevf;
i van imPr0Vtówhtssc1if.
voormalige ambacMs^,,,
nog een extra
Alleen de voor p
dit betreft niet zo
elijk momenteel n M
van, dat de voormal ^1
school onderdak igin^'
aan jongerenvererw
komst van .het geb ie
"et ligt m
het tenslotte te sMm H*
uctie van de omg
dus niet naar
ke positie van de
-weging ^Jük dit o»"
(Van een onzer verslaggevers)
VALKENISSE Als het in de Wal-
cherse kanaalzone regent, dan drup
pelt het in Valkenisse. De snelle ont
wikkeling van het industriegebied in
het Zuid-Sloe, de groei van de steden
Vlissingen en Middelburg en de
stormachtige toename van de recre
atie, nopen de gemeente Valkenisse
zich een inzicht te verwerven in wat
de toekomst voor deze kustgemeente
brengen kan.
B. en w. van Valkenisse hebben
daarom het idee opgevat, het ETI
voor Zeeland opdracht te geven tot
het vervaardigen van een ontwikke-
lingsschets. Deze zal worden gebruikt
als één der grondslagen voor een
structuurplan voor de gemeente, in
dien men tenminste binnen afzien
bare tijd tot opstelling van zo'n plan
meent te moeten overgaan.
Hoofdzaak is, zo meent het colle
ge van b. en w., dat men allereerst
inzicht moet zien te krijgen in de te
verwachten ontwikkeling van de ge
meente, met name voor wat betreft
de bevolkingsontwikkeling, de wo
ningbouw de bestaansbronnen.
Daarbij komen nog elementen als een
inventarisatie van de natuurlijke, ge
gevens van het gebied, de sociale en
culturele ontwikkelingen in de sa
menleving en de mogelijkheden en
wenselijkheden voor de ruimtelijke
ontwikkeling van het gebied.
B. en w. hebben de raad voorge
steld een krediet van 2.000,be
schikbaar te stellen als bijdrage in de
kosten van een ontwikkelingsrapport,
dat door het ETI, in samenwerking
met b. en w. van Valkenisse zal wor
den opgesteld.
hen, hoe wen
Vooruitzichten voor
zondag en maandag
opgesteld door het
KNMI op vrijdag
om 18.00 uur. Af en
toe buien en onge
veer normale tem
peraturen.
Weersvooruitzichten in cijfers ge
middeld over Nederland. Voor zondag
Aantal uren zon: 0 tot 4. Min. temp.:
Jan ongeveer normaal tot 4 graden
boven normaal. Max. temp.: om-
ngtreeks normaal. Kans op een droge
[periode van minstens 12 uur: 60 pro
cent. Kans op een geheel droog et-
inaal: 30 procent,
jf Voor maandag: Aantal uren zon:
0 tot 4. Min. temp.: van ongeveer nor
maal tot 4 graden boven normaal.
Max. temp.: omstreeks normaal. Kans
op een droge periode van minstens
j 12 uur: 60 procent. Kans op een ge-
jheel droog etmaal:: 30 procent.
MIDDELBURG Ondanks het feit
dat de CHU en de ARP in de nieuw
te vormen gemeente Borsele met een
gescheiden kandidatenlijst zullen uit
komen, hebben zij besloten reeds ty-
dens de verkiezingsakties en daarna
in de nieuw te vormen gemeenteraad
nauw samen te werken.
Dit is het resultaat van een her
nieuwd overleg tussen de voorzitters
en lijstaanvoerders van beide partijen
dat een dezer dagen plaatsvond.
Zo werd besloten dat beide partijen
op een gemeenschappelijke forum
avond hun aktieprogramma's zullen
bekendmaken en toelichten. En wel
op donderdagavond 20 november in
het Dorpshuis te 's-Gravenpolder
(aanvang 8.00 uur). Tevens zal er op
deze avond de gelegenheid worden
geboden nader kennis te maken en te
discussiëren met de kandiaten van
beide genoemde partijen die een
kansbiedende plaats innemen. Ter in
leiding voor de te houden forumdis
cussie, zullen de lijstaanvoerders de
heer A. M. Jansen voor de CHU en
de heer E. Baerends voor de ARP, ie
der afzonderlijk een korte toespraak
houden. Deze avond zal staan onder
het voorzitterschap van de heer D.
Lodder uit Borssele, terw' de heer
P. J. Elenbaas uit 's Heer Abtskerke
het forumgesprek zal leiden.
Nieuwstraat gepar- ke was van hotels, ban-
keerd. Hoe veel rustiger ken en een postkantoor.
(Van een onzer
verslaggevers)
was het straatbeeld
TERNEUZEN De honderd jaar geleden. In die tyd blies de
Nieuwstraat in Terneu- Verkeer op de weg was. postiljon van de postwa-
zen ontpopt zich steeds toen nauwelijks of niet gen uit Hulst als hy
te bekennen. De voet- Temeuzen binnenkwam
ganger was nog de on. op zijn hoorn en
gekroonde heerser van verdiende een postdi-
de straat. De Nieuw- recteur het vorstelijke
straat van een eeuw salaris van 350,— per
toenemen van deze be- geleden en die van nu jaar plus 'n toelage van
drijvigheid houdt het fotografisch vergelijken honderd florijnen voor
parkeerprobleem geiy- leert dat omstreeks de de huishuur. Tante Pos
ke tred. Dagelijks staan helft van de negentien- is sindsdien wel
lange rijen auto's in de de eeuw nog geen spra- royaler geworden.
meer als een drukke
winkel- en zakenstraat.
Verbouwingen en
nieuwbouw volgen elk
aar snel op. Met het
wat
(Van onze correspondent)
WILLEMSTAD Als de eerste
najaarsstormen, met windkracht
negen of daaromtrent het zeewa
ter tegen de dijkbeschoeiing op
zwiepen terwijl het land daarach
ter rustig slaapt, begint het sei
zoen voor de dijkwachters.
De eerste serie stormen en hoge
waterstanden zijn voorbij. Velen
zijn de afgelopen nachten en da
gen in touw geweest om het stij
gende en langs de dijkvoet schu
rende water in de gaten te houden
en om in te grijpen zodra ergens
langs de Brabantse of Zeeuwse dij
ken het water dreigde sterker te
zullen worden dan de dammen.
Als de eerste tekenen in de lucht
en in het water komen, en zij de
weerberichten hebben gevolgd,
trekken de zogenaamde waarne
mers naar hun meethuisjes op de
dijken, om daar het verloop Van
windkracht en waterstijging per
manent te meten en op vaste tij
den door te geven aan de centrale
posten.
Een van deze mannen is de ha
venmeester van Willemstad, de
heer Th. Derksen die als water-
standopnemer na het alarm „be
perkte dijkbewaking", zondag
avond om 9 uur gegeven, samen
met de gemeentesecretaris en de
burgemeester, die tevens „nood-
heemraad" in het rayon is, rond
half twee het meethuisje betrok.
De waterstijging, die zeer snel
kan gaan bleek met 15 cm per
kwartier in het begin, rond kwart
over vier op dit punt een top be
reikt te hebben van 2m47 NAP.
Dank zij het afnemende tij kon
rond vijf uur maandagochtend de
bewaking opgeheven worden.
Dat de Volkerakdam de water-
hoogteverschillen ten zuiden en
noorden van deze dam steeds doet
toenemen, betekent volgens de
heer Derksen, dat de aandacht niet
mag verslappen, wat de nood-
heemraad, de heer Van der Hil,
bij het gemaal Tonnekreek beves
tigt.
Vóór de grote watersnoodramp,
op 1 februari 1953, bedroeg het
hoogteverschil slechts 40 cm, thans
is dit al gestegen tot lm 20 cm
Er zit een stijgende tendens in en
alle aandacht zal nodig zijn voor
het gedeelte van de dijken tussen
Bergen op Zoom en Willemstad.
De heer Derksen vindt zichzelf,
zegt hij, maar een schakeltje in
een groot geheel; een geheel van
een uitgebreide en doelmatige en
zeker ook allerte organisatie, die
bij nacht én ontij het land be
waakt.
De organisatie omvat het hele
gebied van Bergen op Zoom tot
Geertruidenbergverdeeld in drie
districten.
De centrale hoofdpost van dis
trict II, waaronder Willemstad res
sorteert, is in Steenbergen geves
tigd. Ze zijn onderverdeeld in ray
ons, bezet met telefonistes en or
donnansen en een Technische
Dienst, waterstandmeters etc.
Zoals ook nu de hele organisa
tie ruim drie uur vóór de hoogste
waterstand op volle toeren draai
de, zal dit steeds het geval zijn
dank zij de mannen die op hun
post staan terwijl wij ons veilig
voelen of rustig slapen en er geen
weet van hebben.
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG De voorzitter
van de raad van bestuur van de n.v.
AKU in Arnhem, de heer K. Soes-
beek. zal op vrydag 28 november in
hotel „De Burg" in Middelburg een
inleiding houden. Zijn onderwerp,
„Communicatie, ervaringen en zor
gen".
De heer Soesbeek spreekt tijdens
de maandelijkse lunchbijeenkomst
van het departement Zeeland van de
Nederlandse maatschappij van nij
verheid en handel.
(Van onze correspondent)
DALEN Minder leden maar
meer en betere runderen is het beeld
dat het jaarverslag van 1968 van het
Nederlandsche Rundvee Stamboek
oproept. Hiermee wordt ook de tegen
woordige gang van zaken in de land-
bouwwereld geschetst: meer concen
tratie. Het aantal stamboekleden, dat
in 1963 nog 57.976 bedroeg, is in vijf
jaar tot 43-823 gedaald. Dat is een
vermindering van 25 procent. In 1968
was dat 6,7 procent en in 1967 4,6
procent. De grootste vermindering
was bij de NRIJ leden, namelijk
7,5 procent; het aantal zwart - bont
leden daalde met 6,8 procent.
De aantallen stamboekrup deren
vertonen een heel ander beeld. Ge
registreerde kalveren - en die zijn
nen het hoofdbestanddeel van de
stamboekhouding zijn er ieder jaar
meer. In 1968 waren er 239.698, te
gen 230.842 in 1967.
De exterieur - verbetering is over
de hele linie goed te noemen. Op
grond van een goed exterieur werden
57.509 koeien na inspectie in het
stamboek en register opgenomen:
3767 meer dan in 1967. De verhou
ding tussen de stamboefcvolbloedkoei-
en en de registerkoeien was net als
in voorgaande jaren weer gunstiger
voor de volbloeden. Mede door de in
vloed van de k.i. stieren, waardoor
minder stieren nodig zijn, 'is het aan
tal opgenomen stamboekstieren iets
gedaald: 5248 tegen 5397.
In het keurstamboek (voor dieren
met een zeer goed exterieur en een
zeer goede produktie) werden 11.321
koeien opgenomen. Dit is 1466 min
der dan in het vorig jaar. Maar in
de elite-afdeling van de preferente
stammoeders (preferent op grond
van die beste fokresultaten) werden
in 1968 674 dieren ingeschreven (539
in 1967), waarvan 583 zwart - bonten-
Veel predikaten als P. R. (koeien),
G. P. en A. W. (stieren) werden toe
gekend; het predikaat A.W. (aanbe
velenswaard) zal binnenkort verdwij
nen, hoewel 't nog maar enkele jaren
toe is dit voor 42 zwart-bonte, drie
rood-bonte en een blaarkop gepres
teerd.
Men gaf 11.795 uitvoercertificaten
(in 1967) af voor 27 verschillende lan
den. De export van zwart - bonte
naar Italië verminderde met onge
veer duizend stuks, maar naar Frank
rijk steeg hij van 846 tot 1632 en naar
Spanje van 495 tot 1623.
De propaganda in het buitenland
heeft de volle aandacht van de-
stamboekleiding. Men heeft op tal
van tentoonstellingen en congressen
voorlichting gegeven over de goede
kwaliteit van de Nederlandse stam
boekrunderen.
(ADVERTENTIE)
De Certina DS - een sportief hor
loge. Het uurwerk is „zwevend"
in de kast bevestigd. Het vangt,
schokken en trillingen onverstoor
baar op. Tikt daardoor al-
tijd hyper accuraat. f
AXELSESTRAAT 46
TERNEUZEN
Deelnemers
actie
St.-Nicolaas-
