ombardement uit gondels
p laatste gat in Haringvliet
I
Pittige
discussie
over het
welzijn
verwacht
AK VAN SCHEELHOEK WORDT
GEDICHT
ELFDE VAN
DE ELFDE
"Wij zijn
beslist
anti-oubollig"
Herfstweer
Fruitpluk is afgelopen
Sociale omgeving
Samen leven
Samen spelen
Samen werken
Samen dienen
OPRIJDEN NA
KWJ-Ieider gaf'
weg uit Zeeland
Examens
Gemeenschapswerk
Steenstraat
in Hulst
Uw huishoudhulpje voorde hele dag is King.
Elke King pepermunt is namelijk een „rondje energie"
waardoor u nèt iets meer presteert. Omdat King
stimuleert en activeert. Natuurzuivere King
houdt monden fris en mensen monter.
Kalk laat los
Architect: „Axels
be j aardencentrum
goed gebouwd"
DE STEM VAN VRIJDAG 7 NOVEMBER 1969
MIDDELBURG Als vanmor
gen om tien uur de commissaris
der koningin de vergadering, van
Provinciale Staten van Zeeland
met ambtsgebed opent, dan heeft
dat - meer dan gewoonlijk - een
speciale betekenis. De Staten gaan
namelijk Deraadslagen over 'n on
derwerp dat elke mens in Zeeland
ten nauwste raakt: het welzijns-
vraagstuk. De provincie is een pe
riode van diepgaande, maatschappe
lijke veranderingen ingegaan. Niet
alleen ontvangt zij in bescheiden
mate haar deel van de grote maat
schappijconflicten, toegenomen
spanning tussen de generaties, het
modemisme, nieuw - nihilisme
,God is dood" en dergelijke) maar
Zeeland wekt zelf ook iets op en is
tevens toeschouwer van ingrijpen
de structuurveranderingen in de
provincie.
Het voortgaande afstotingsproces
uit de landbouw is er één van. De
nieuwe toets in het Zeeuwse leven,
geboden door industrialisatie is een
tweede. De ontwikkeling van de re
creatie vernieuwt Zeeland zijns on
danks, eveneens. Er zal in enkele
jaren in Zeeland méér veranderen,
dan voeger in eeuwen gebeurde.
De ongewisheid van welvaartsont
wikkeling, voortvloeiend uit, en sa
menvallend met sociaal - economi
sche structuurveranderingen, roept
de vraag naar het „welzijn" op.
Dit „welzijn" als zodanig kan het
provinciaal bestuur niemand ge
ven. Dat is in hoge mate een kwes
tie van „wei-bevinden". Wat het
provinciaal bestuur wel kan pogen,
dat is: voorzieningen scheppen,
waardoor de mens in zo gering mo
gelijke mate door de „welvaarts
ontwikkeling" in de verdrukking
komt. Bovendien - en dat is het dy
namische karakter van het welzijns
beleid - moeten mogelijkheden wor
den geschapen om de mens zich te
laten ontplooien in de richting waar
in hij zich wénst te ontplooien,
zonder in conflict te komen met
maatschappelijke normen (die zich
snel kunnen wijzigen) en zonder een
te zware wissel te trekken op de
geldmiddelen die de overheid in zijn
welzijn kan investeren.
Daarover praten Provinciale Sta
ten vandaag. Er is in de afgelopen
maanden hard gewerkt door aller
lei gesprekesgroepen, rapporteurs,
vakspecialisten op velerlei gebied
en tevens door idealisten, om het
provinciaal bestuur een hoeveelheid
materiaal in handen te spelen,
waarop een „sociaal-culturele ont-
wikkelingsschets", waarin het
beleid voor de komende jaren kan
worden uitgestippeld, kan worden
gebaseerd.
Zo hebben de verschillende raden,
de culturele raad, de jeugdraad, de
sportraad, de raad voor de recreatie,
de raad voor de volksgezondheid en
andere, bouwstenen voor de ontwik-
kelingsschets aangedragen. De
bouwstenen bestaan uit nota's, die
gebaseerd zijn op metingen der te
genwoordige situatie op elk deelge
bied en op de te verwachten toe
komstige behoeften en mogelijkhe
den. Daaraan werd steeds een wen-
senprogramma vastgeknoopt.
Hoewel filisofie en idealisme in
sommige nota's niet ontbreken, be
palen zij zich toch in hoofdzaak tot
het onderwerp „sociale omgeving",
als aspect van het welzijn. Onder
„sociale omgeving" verstaat men
niet alleen scholen, kerken, sport-
hallen, wijkgebouwen e.d., maar ook
allerlei vormen van dienstverlening.
De onderlinge menselijke betrek
kingen behoren er echter ook bij en
meer en meer wint het inzicht veld,
dat ook de ruimtelijke ordening een
instrument kan zijn om aan de men
selijke behoefte te beantwoorden.
De sociaal - culturele ontwikke-
lingsschets pakt nu alles wat met
de sociale omgeving te maken heeft,
samen en probeert aan te geven
welke zaken het eerst moeten wor
den aangepakt, waar nadere ver
kenningen inzake behoefte en mo
gelijkheid tot realisering nodig zijn,
en: hoe men het geld moet verde
len over zoveel projecten die alle
maal het goede doel dienen.
Het college van GS heeft moe
ten zoeken naar één centraal gege
ven of één instrument, waarmee
men als het ware actief midden
in de samenleving werkzaam kan
zijn. Als vanzelf kwamen daarvoor
de regionale en plaatselijke opbouw-
stichtingen in beeld, wier taak het
is de los hangende draden in de sa
menleving aan elkaar te knopen.
Het aantal van deze stichtingen,
die op regionale schaal doen wat
het provinciaal opbouworgaan voor
de gehele provide doet, moet wor
den uitgebreid. Zij vormen voor het
beleid de invalspoort naar de maat
schappij en omgekeerd zijn zij voor
de samenleving het klankbord van
en het doorgeefloket naar de over
heid. In de sociaal - culturele ont-
wikkelingsschets komen achtereen
volgens de meeste sectoren die op
het welzijn betrekking hebben aan
de orde.
ONDERWIJS: De economische
ontwikkeling van de provincie eist
een aanpassing van het onderwijs.
Bijvoorbeeld: men zal minder lage
re landbouwscholen nodig hebben
en meer scholen voor technisch be
roepsonderwijs. Bovendien bevindt
het gehele onderwijs als zodanig
zich in een periode van zelfbezin
ning, die komende veranderingen
belooft. GS zeggen daarom wat dit
betreft: laat ons daarvoor nog geen
plannen maken waaraan wij voor
jaren vastzitten, doch stuur er eerst
eens een speciale commissie op af.
CULTUUR. Hier moet de over
heid, zo zeggen GS, voorzieningen
scheppen waardoor activiteiten van
het particulier initiatief mogelijk
worden gemaakt. „Laat ons hiermee
niet op het magische jaar 2000 gok
ken, want eer het zover is zal er
nog heel wat in de cultuursector
veranderen," zeggen G.S. Er zit veel
experimenteels in de cultuur, om
welke reden Zeeland een cultuur
fonds moet krijgen, waaruit eenma
lige experimenten en evenementen
kunnen worden betaald. GS willen
dit cultuurfonds breder opzetten, zo
dat ook de sportsector ervan kan
profiteren.
Het cultuurbeleid is voor een
deel: het „vertalen in steen" van
idealen. Vandaar: steun voor recon
structie van de concert- en gaiioor-
zaal te Middelburg, in afwachting
van de dag dat er werkelijk be
hoefte is aan een provinciaal con
certgebouw. (Op dit punt denkt de
culturele raad. die met zijn cultuur
plan een fikse bouwsteen heeft aan
gedragen, er anders over).
Wegens het plaatsgebondene van
allerlei culturele activiteiten, vin
den GS het logisch dat plaatselijke
of streekgemeenschappen zelf met
initiatieven komen. De veelvormig
heid van culturele bedrijvigheid,
vooral bij de jeugd, vereist voor
nieuwe accommodaties een „mul-
ti - purpose" - opzet, heteen bete
kent: een gebouw, dat een manus
van alles kan zijn. Afgezien daar
van is het nodig, dat men een inven
taris onder ogen krijgt van alles
wat er in Zeeland op het gebied van
culturele accommodaties is. Daar
bij horen ook de kerken, die als
concertzaal gebruikt kunnen wor
den.
SPORT. GS geven grif toe, dat op
dit punt het provinciaal overheids
beleid nog in de kinderschoenen
staat. Ook hier is het wachten op
een inventarisatierapport over de
sportaccommodaties. Een paar ideé-
en tekenen zich echter af. De pro
vincie moet niet schromen om geld
te investeren in de totstandkoming
van sporthallen, zwembaden e.d.,
die van bovenplaatselijke betekenis
zijn. De Zeeuwse sportraad moet de
kans krijgen de provinciale sport-
verbanden te hulp te schieten bij 't
efficiënt vervullen van hun taken
en functies. De sportverbanden
zelf moeten, behalve 'n grotere ser
vice van een verstrekte Zeeuwse
sportraad, directe subsidies kunnen
ontvangen. Van een „Zeeuwse
sporthal" voelen GS even weinig
als voor 'n „Zeeuwse schouwburg",
of een „Zeeuwse concertzaal". Het
enige wat haalbaar lijkt en waar
voor nadere studies niet nodig zijn,
is een provinciaal trainingscen
trum met internaat, waar het ka
der voor jeugdwerk en sport kan
worden gevormd.
Het motto, ze zegt de ontwikke-
lingsschets, moet zijn: schaalver
groting en samenwerking aan de
organisatorische kant en meer spe
cialismen, gerichte aandacht voor
de minderheden aan de uitvoerende
kant.
Wat de samenwerking betreft
hier komt de schets opgetogen met
het idee van regionale centra voor
sociale en sociaal-medische dienst
verlening.
BEJAARDENVOORZIENNGEN
Hier is een soepele aansluiting van
het open op het gesloten bejaarden-
werk noodzakelijk. „Open bejaar-
denwerk" wil zeggen, alles wat te
maken heeft met de zorg voor de
zelfstandig wonende bejaarde. Het
„gesloten" bejaardenwerlc speelt
zich in de tehuizen af. Noch het
open noch het gesloten bejaarden-
werk voldoen aan de functies waar
voor zij het meest geschikt mogen
worden geacht. Dat komt onder
meer, doordat er in de aansluiting
van beide werksoorten iets hapert.
Met dat probleem is een speciale co
ördinatiecommissie bezig. Het op-
namebeleid van de tehuizen zal ook
moeten worden verfijnd. Daarvoor
denken GS aan de instelling van
een sociaal-geriatische dienst, welks
advies bindend zal zijn om de op
name van een bejaarde in deze of
gene soort van tehuis te verzekeren.
VOLKSGEZONDHEID. Regiona
le ambulancediensten, centrale
meldingsppsten voor ongevallen, de
vorming van groepspraktijken door
huisartsen en bouw van huisartsen
laboratoria zijn hier op het punt
van samenwerking en schaalver
groting aan de orde gesteld. Daar
bij: uitbouw van het Zeeuws insti
tuut voor de volksgezondheid;
bouw van gezinsvervangende tehui
zen door ichamelijk gehandicapten,
aanstelling van ziekenverzorgsters
en 'n sociaal geneeskundige bij de
kruisverenigingen. De particuliere
organisaties zullen tot schaalver
groting moeten komen, speciaal op
het uitvoerende vlak. Een psychi
atrisch centrum voor Zeeland wordt
in de toekomst een noodzaak, vin
den GS.
Of het mogelijk zal zijn, de hele
schets onder tafel te praten? Wij
geloven het niet. Daarvoor is zij,
met haar ingebouwde erkenning
van een zekere onmacht, toch een
te goed werkstuk.
A. F. KOOPMAN
e
ADVERTENTIE^
zaterdag 8 november 20.00 uur
inhuldiging van de prins
verkiezing van het carnavalslied
verkiezing van de grootste maw"
kaartverkoop: donderdag 6 en vrij
dag 7 november van 10 tot 16 a
zaterdag 8 november van 10 tol'
uur en 's avonds aan de
entree: f 3,50, donateurs B.C.
f 2,50
het turfschip brei"
(Van een onzer verslaggevers)
HELLEVOETSLUIS De Delta
dienst van Rijkswaterstaat staat bij
na gereed om het Rak van Scheel
hoek te dichten. Dat is het laatste
gat dat nog gesloten moet worden
ter afsluting van het Haringvliet.
Het Rak van Scheelhoek, 1260 metei
breed, zal worden dicht gebombar
deerd op de manier van de Greve-
lingen. Dat wil zeggen met een ka
belbaan, waaraan gondels hun vracht
tot boven hef sluitgat brengen. Al
leen zal er deze keer geen gebruik
worden gemaakt van stortsteen, maai
van betonnen kubussen van 2,5 ton
gewicht per stuk.
Ruim 100.000 blokken, samen
110.000 m3 beton, zullen nodig zijn
om het Rak van Scheelhoek te dich
ten. Als men weet dat iedere gon
del vier blokken kan vervoeren,
kan men bij benadering uitrekenen
hoeveel gondelvaarten er nodig zul
len zijn.
De betonblokken in plaats van de
Belgische stortsteen is trouwens niet
het enige verschil met de sluiting
van de Grevelingen. Nu ligt er n.l.
een voorraad betonblokken aan beide
oevers van het Haringvliet gereed,
zodat de gondels zowel heen als te
rug samen een reisje van een
klein half uur een vracht kunnen
meenemen. De betonblokken zullen
telkens worden gelost met tussenpo
zen van seconden. Het schema van
Rijkswaterstaat voorziet in het stor
ten van 120 blokken per uur, ver
deeld over negen of tien gondels.
Haalt men dit schema, dan kan de
sluitdam na drie maanden over de
hele lengte boven water zijn.
Het storten gaat dag en nacht dooi.
Alleen in de weekends zal niet wor
den gewerkt. De navigatie van de
gondels geschiedt met verkeerslich
ten en mobilofoon.
Nu de kabelbaan gereed is begint
er, alvorens de afsluiting van het
Rak van Scheelhoek definitief wordt
aangepakt, een testperiode van en
kele maanden. Er zijn twee heel
(ADVERTENTIE)
Mevrouw Werner:
(Van
onze correspondent)
15.1
VOGELWAARDE - P_er
/ember verlaat de heer J
uit Boschkapelle. leider van
tholiek Werkende Jongeren J
listrict Zeeland, spe?iauL[i i
Zeeuwsch Vlaanderen Hij
jaar in Zeeland gewerkt
de Rijk heeft een benoemt t>
vaard' als NKV-bestuurder v>
mene dienst in Tilburg.
fEen huis krijgen is moeilijk. En met de
meubels viel het ook niet mee. Maar dat
Was onze eigen schuld. We moesten zo
jnodig eigenwijs zijn, toen onze ouders
zeiden, ga toch kijken bij débé. Dus eerst
allerlei zaken af. toen toch naar débé.
En je raadt het aldeze moderne
slaapkamer vonden we daar.
Knal!"
ROTTERDAM De brig*
de Groene en A. v.d. Oud®
hoofdagent P J°n'clfeer;u^(jel|
de gemeentepolitie in M1
zijn in Rot'erdam geslaagd
politiediploma Engels.
meubelen breda
Débé's drive-in meubelshow is vèruit de
grootste meubeltoonzaal van
Zuid-Nederland. U kunt er gratis en
zonder enige verplichting ronddwalen
tussen honderden meubels vooralle
smaken en portemonnees. En daarna
rustig uitblazen in een gratis coffée-corner!
Néém dat verstandige besluit:
Eerst bij débé kijken...
dan pas beslissen!
Drive-in meubelshow, Teteringsedijk 89 bis,
Breda. Geopend: weekdagen 8.30 tot
21 uur; zaterdag tot 17 u. Levering via uw
meubeldetaillist en catalogus op aanvraag.
nieuwe kabels vervaardigd, er zullen
enkele nieuwe proefstortingen wor
den gedaan en in januari en februari
zullen machinisten worden opgeleid
om de gondels twee man per
gondel te bemannen. Men denkt
hiervoor draglinemachinisten en
vrachtwagenchauffeurs aan te trek
ken. In maart verwacht men alles
zover gereed te hebben dat de slui
ting kan worden aangepakt.
In de testperiode wordt trouwens
ook nog een andere proef gedaan.
Met het oog op de sluiting van het
BrouyyershavepscheGat in 1971,
waarvoor opnieuw de kabelbaan zal
worden gebruikt, heeft Rijkswater
staat een nieuwe, lichtere gondel
ontworpen, waarvan de verhouding
tussen eigen gewicht en nuttige last
gunstiger ligt. Het wordt een gondel
met gasturbineaandrijving, terwijl
de huidige gondels met dieselmoto
ren werken. In de komende maan
den zal men op de kabelbaan over
het Haringvliet proeven nemen met
het nieuwe type.
Ter plaatse van de dichting is
net Haringvliet ongeveer 4500 meter
breed. De complete „dichting" zal
bestaan uit de stortdam, een complex
uitwateringssluizen van 1050 meter
en een dam van 700 meter tussen
die sluizen en een schutsluis. Die
schutsluis vormt de verbinding tus
sen de open zee en de nieuw aange
legde vissershavens van Stellendam
en Goeree. De stortdam zal met be
hulp van 11 tot 12 miljoen m3 zand
worden afgewerkt. De totale Haring-
vlietdam, die men rond Kerstmis
1971 voltooid hoopt te hebben, is
met de grootste van het Deltaplan,
maar wel een voorname. Behalve om
zijn beschermende functie is hij van
groot belang voor de Nederlandse
waterhuishouding. Een afgesloten
Haringvliet maakt het n.l. mogelijk,
dat met behulp van drie stuwen ln
de Nederrijn meer Rijn- en Maas
water naar het IJsselmeer kan wor
den gevoerd. Dat betekent een beter
bevaarbare IJssel en een tegengaan
van de dreigende verzilting van het
water in Zuidwest-Nederland.
(ADVERTENTIE)
(Van een onzer verslaggevers)
HULST Per 1 december zal de
Stichting Gemeenschapswerk in
Hulst verhuizen van het Stations
plein naar de Steenstraat. Het ge
meenschapswerk vindt dan onder
dak in het bekende Landshuis, waar
ook het Kantongerecht en de doua
ne van Hulst zijn gevestigd.
Vooruitzichten
voor zaterdag
en zondag,
opgesteld door
het K.N.MJ.:
Onbestendig
herfstweer
met ongeveer
normale
temperaturen.
Weersvooruitzichten in cijfers ge
middeld over Nederland.
Voor zaterdag: aantal «ren zon: 0
tot 4; min.-temp.omstreeks nor
maal; max.-temp.: omstreeks nor
maal; kans op een droge periode van
minstens 12 uur: 50 procent; kans óp
een geheel droog etmaal: 30 procent
Voor zondag: aantal uren zon: 0
tot 4; min.-temp.: van ongeveer nor
maal tot 4 graden boven normaal;
max.-temp.: omstreeks normaal
kans op een droge periode van min
stens 12 uur: 50 procent; kans op een
geheel droog etmaal: 20 procent.
Natuurzuiver
(Van onze correspondent)
KAPELLE De pluk van appels
en peren in de Zeeuwse boomgaar
den is afgelopen. Begin deze week
waren er op enkele grote bedrijven
nog appels te plukken maar, dat is
nu ook klaar gekomen. De pluk is
geëindigd op een vroeg tijdstip, ze
ker wanneer men ziet hoeveel fruit
er geoogst moest worden en met lioe
weinig mensen dit over het algemeen
is gebeurd.
De weersomstandigheden zijn dit
najaar bijzonder gunstig geweest
voor de pluk. In andere jaren is er
dikwijls schade onstaan door storm,
maar dat is het afgelopen seizoen
niet het geval geweest. De storm
van begin deze week heeft geen nade
lige invloed gehad. Er kon van
's morgens vroeg tot 's avonds laat
onder ideale omstandigheden worden
geplukt. Dat is ook de kwaliteit van
het fruit ten goede gekomen. De
kleur is overwegend zeer goed en
ook de smaak is best.
In toenemende mate is dit seizoen
gebruik gemaakt van de grote voor-
raadkisten voor het opslaan van
fruit in de koelhuizen. Twee jaar ge
leden werd hiermede begonnen in
Zeeuwsch Vlaanderen. Men is nu vrij
wel algemeen overgeschakeld op de
ze kist waarin 325 kg appels gaan.
Ook elders in Zeeland schakelt men
steeds meer over op grote voorraad-
kist voor appelopslag. Dit jaar was
het weer zeer goed om met deze kis
ten te werken. In een natte periode
is dat moeilijker. De meeste fruitte
lers zijn nu begonnen met het win
terwerk in hun boomgaarden. Eerst
wordt daarbij het gras gemaaid.
Verder worden er op grote schaal
plannen gemaakt om oude en fruit
bomen en soms hele bedrijven te
rooien. Nu er een hoge uitkering
wordt gegeven voor het rooien van
fruitopstanden en een dubbele uitke
ring bij bedrijfsbeëindiging, wordt
(Van een onzer verslaggevers)
AXEL In het drie jaar oude
gebouw van hef bejaardencentrum
De Vurssche in Axel heeft de kalk
in de gangen van het pand op grote
schaal losgelaten. Men zal het T.N.O.
in Delft vragen of men heeft het al
gevraagd een onderzoek naar de oor
zaak in te stellen. De directeur van
het bejaardencentrum de heer J.
Nierop, gevraagd naar deze zaak,
praatte er kennelijk liever niet over:
„Men moet de architect maar bel
len."
De architect de heer T. Bier uit
Boskoop was na veel moeite bereik
baar. Zijn telefoniste: „Waarom wilt
u de heer Bier spreken Wat wilt u
weten Wat heeft u met De Vurssche
te maken Na zeer lang aandringen
kwam de architect aan de lijn.
„Er is", zo zei hij, „nog geen kalk
opgestuurd naar het T.N.O.." Op de
vraag of hij wel van plan was kalk
op te sturen naar Delft: „Er is niets
bijzonders aan de hand. De Vurssche
is een bijzonder goed gebouw en de
aannemer (Korteweg's Bouwmaat
schappij N.V. te Breda) heeft bijzon
der goed gewerkt. We gaan echter
wel eens meer gebouwen na, die we
gebouwd hebben. En laten dan de
gemaakte fouten onderzoeken. Daar
leerden we wat van.
Hoeveel de affaire kost is niet
bekend.
verwacht dat er een groot areaal
fruitbomen wordt opgeruimd in de
komende maanden.
HET DAGBLAD Trouw zal voortaan
worden gedrukt bij de Perscombina
tie n.v. (Volkskrant/Parool). Trouw
heeft een eigen zetterij en werd tot
nu toe gedrukt bij het Alg. Handels
blad.
(ADVERTENTIE)
Niet alleen is zo'n jumpsuit' heerlijk om thuis in
rond te springen, u kunt er ook modieus en -
comfortabel uw gasten in ontvangen.
Zowat elke Parisienne heeft er één in haar
garderobe. Ja, wat wilt u wanneer mensen als
Pierre Cardin en Yves Saint Laurent het voorschrijven?
Deze jeugdige jumpsuit van zuiver wollen tricot
hebben we in rood, geel, marine en zwart.
De prijs springt er zeker
ook uit: 98,-. 1 9/
Breda, Grote Markt 25, tel.'01600 - 30650
