Commentaar
RS
NADER TOT GERARD
WASHINGTON
De stad waar nog
alleen
prostituees veilig zijn
„GEEF JE AUTO WEG 1
Remedie tegen coronaire hartziekten:
DES
Beneden de maat
Pluim voor Roolvmk
Lapmiddelen
ENDAAL
Dr. Corn. Verhoeven:
nfabrieken
STENTE
STENTE
BLANKEN
BENDE
VREES
15
DE STEM VAN ZATERDAG 1 NOVEMBER 1969
17
N PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEIUNGEN PEIUNGEN PEILINGEN PEILINGENl|L|N^yNGEN ^UNGEN pE(U
EILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILIIGEN PEILINGEN „PEILINGEN „PEILINGEN PEILINGEN PEILNGEN PEILINGEN PEmNGEN PEIUNü^N PEILINGEN
!EN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN, PEILNGEN „PEILNGEN PE'UIJGEN PEILINGEN PEILINGEN KtiurN^tw rciu V L|NGEN pE|[
PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEI1LINGEN PEILINGEN PEILINGcN pciLiiNV7trM re
zowel voor dag- als
voor ploegendienst
verk
voor dagdienst
oon
bedrijfskleding
sociale voorzieningen
40
lat 82
i 47
2
[1 1
HET debat in de Amsterdamse raad over de Damslapers en het Nationale
Monument is beneden de maat gebleven.
Provo Roel van Duyn, niet gehinderd door enige kennis van zaken,
slaakte wilde kreten over Nederlandse soldaten, die niet ten onrechte in
Indonesië zouden zijn gesneuveld. Andere raadsleden vertelden barre
onzin over de Damslapers: langharigen en dus werkschuw tuig.
De woorden van het Provo-raadslid zijn uit de notulen van de Amster
damse raad geschrapt. De overige orizin is blijven staan. Maar desondanks
geeft dit raadsverslag een duidelijk beeld van (generatie-) tegenstellingen,
die ontstaan door zwart-wit denken, intolerantie en gemis aan historische
feitenkennis.
OVER minister Roolvink zijn bij de behandeling van de nieuwe loonwet
onaardige opmerkingen gemaakt. Terecht teen. Maar even terecht
verdient deze minister een pluim op zijn steek, omdat hij de a.o.w.- en
a.w.w.-uitkeringen nu met drie procent wil gaan optrekken. Bovendien
wil de bewindsman de a.o.w.- en a.w.w.-trekkers nu ook een vakantie
uitkering geven.
Als één groep een extraatje kan gebruiken dan zijn het we! de bejaar
den. Zeer velen van hen moeten rondkomen met niet meer dan hun a.o.w.-
uitkering. Dat betekent armoe.
NOG minder dan de heift van het totaal aantal dienstplichtigen in Ne
derland draagt het offer van de hele gemeenschap. Minder dan 50
procent van de dienstplichtigen moet werkelijk :r dienst. Aan de ene
kant is dit prettig voor degenen, die niet in dienst hoeven, voor de rest
is het een duidelijk discriminerende situatie. Zelfs een redelijke beloning
voor dit offer ontbreekt, terwijl zij nog al te vaak als onmondige kinderen
worden behandeld. Maar hef „er wordt voor jullie gedacht" gaat terecht
steeds minder op. De vereniging die de dienstplichtige militairen heb
ben opgericht ontmoet nog veel tegenwerking, maar heeft al een paar
aardige resultaten bereikt.
Toch zijn het slechts lapmiddelen. Een werkelijk redelijke beloning,
inspraak en wijziging van de sterk verouderde krijgstucht b.v. zijn nog
I steeds eerste vereisten. Hel is meer dan tijd dat hiervoor afdoende oplos-
singen worden gevonden.
Qver de VPRO-uitzending van
23 oktober wordt nog steeds
heftig nagekaart. In de kerk van
het Allerheiligste Hart in Am
sterdam werd de schrijver Ge
rard Kornelis van het Reve, win
naar van de P.C. Hooft-prijs,
door de Maatschappij der Neder
landse Letterkunde gehuldigd op
een manier die bij zijn werk
past. Toevallig past die ook heel
goed bij de VPRO, maar mis
schien iets minder bij de Maat
schappij der Nederlandse Letter
kunde, zoals die zich tot nu toe
gemanifesteerd heeft. Niet al
leen omdat ik van beide vereni
gingen lid ben, maar omdat ik
mij erop betrapte de uitzending
ademloos en ontroerd te volgen,
interesseer ik mij zeer voor de
uiteenlopende reacties.
Eén is er vooral die mij in ho
ge mate aanspreekt: het is de
verontwaardiging van vrome
mensen, die het godgeklaagd
vinden dat een kerk die nog in
gebruik is voor liturgische doel
einden, wordt uitgeleend voor
zo'n vertoning. En dat is inder
daad bijna ondenkbaar. Het be
wijst op zijn minst dat de vromen
(elfs in de kerk, waar zij en zij
alleen thuishoren vrijwel niets
meer te zeggen hebben. Ook hier
worden de touwtjes in handen ge
houden door managers, zaalver
huurders, organisators, econo
men en andere heidenen: in hun
beslissingen op kerkelijk terrein
I lijkt uitgerekend de vroomheid
geen enkele rol te spelen. We
zien hetzelfde bij de talloze kerk
vergaderingen: te midden van al
moet bekennen betekent dat ik
mij eigenlijk schaam voor die
ontroering. En het meesterschap
van G.K. van het Reve bestaat
hierin dat hij aan deze hele zit
ting, inclusief de manier waarop
hem vragen gesteld werden, pre
cies dezelfde sfeer wist te geven
die zijn boeken kenmerkt. De
keuze van het gebouw was daar
van een wezenlijk onderdeel.
Voor de VPRO, de vrijzinnige en
niet meer ongecompliceerd vro
me, maar van huis uit toch zeer
religieuze omroep, was dit na
tuurlijk gesneden koek, een bui
tenkansje dat zii eenvoudig niet
mocht missen.
Jk moet verder bekennen dat
ik de ergernis van de vromen
wel bewonder, maar niet deel.
Ontroering en echte ergernis
gaan moeilijk samen. Ik zal niet
beweren dat ik overtuigd ben
van de religieuze echtheid van
de vertoning. Integendeel: zodra
iets een vertoning wordt, is het
zijn echtheid al kwijt en ik denk
dat de vromen zo moeilijk te or
ganiseren zijn omdat het uitspre
ken van vroomheid al bijna strij
dig is met het wezen ervan.
Maar het gaat mij te ver om, zo
als de Volkskrant, zonder meer
van cabaret te spreken. Dat is
een oordeel forceren. Van het
Reve mag dan een clown en een
pias zijn, het krankzinnige is, zo
als hij zelf zei, dat hij in die rol
zo echt is. Normaal gesproken
zou iemand in zo'n situatie, waar
in twee tegenstrijdigheden bij
van - tot
18 45-19 15 uui
19 30-20 00 uw
20 15-20 45 UW
18 45-19 15 uur
19 30-20 00 uur
19 00-19 30 uW
19 45-20 15 UW
nastr 90 18 45-19 15 uur
Zwaanhoefstraat 2.
2 15 en 1315-17.15 uur
voudig administratief werk
niet vereist.
ikuncüge kennis en ervaring
LASTINGADVIESBTJREAt
NGEN, Vogelzangsweg 69
10 8697.
dat politieke en sociologische ge-
Praat van deskundigen, team-
workers, caseworkers etc- wordt
de stem van de vroomheid niet
i vernomen En als we ze horen
b.v in zo'n protest, dan nog is
het niet duidelijk of ze wel zelf
I aan het woord zijn en niet een
I baasje dat meent namens hen te
spreken Heeft de vroomheid
geen stem meer of zijn er geen
vromen meer? Kan iemand wel
als vrome spreken zonder van
zijn vroomheid een vertoning te
^aken. Ik kan op die vragen niet
antwoorden, maar ik heb rede-
i nen om te vermoeden dat, als er
I waren en als zij iets te
I neggen hndden de zitting niet in
een kerk zou hebben plaatsge-
j vonden
I Waarschijnlijk zou zij nie.
I rJo ,p^aatsSevonden hebben. Het
aecadentp van zo'n vertoning be-
j a* namelijk voor een groot
aeeJ hierin dat er gespeeld wordt
met de resten van een tamelijk
dubieus geworden vroomheid
ons bewust te worden van
ets dat op het punt staat te ver
dwijnen moeten we het overdrij
ven het in een ander verband
Plaatsen en ermee spotten Dan
bhjkt of het nog echt is Dat geeft
en een schrijnend gevoel van
vervreemding, dat in dit geval
el degelijk iets met vroomheid
e maken heeft, maar dan met
vroomheid die we niet hele-
eel ernstig nemen en waarover
We ons beginnen te schamen. Ik
.et bekennen dat ik bij het
Zien van die uitzending herhaal
delijk kippevel kreeg. Dat ik het
elkaar komen, uiteen moeten
barsten, minstens van het lachen
maar hij lijkt zich op dit krank
zinnige grensgebied te kunnen
handhaven. Het is de speciali
teit van deze clown te kunnen
balanceren op de smalle richel
tussen vroomheid en godslaste
ring. De waardering voor zijn
werk wijst erop, dat dit wankel
evenwicht bij veel mensen blijkt
te bestaan. Het is aan weinigen
gegeven uit één stuk te zijn en
resoluut te kiezen voor het een
of het ander, voor de ongecom
pliceerde vroomheid of voor de
volstrekte afwijzing van alles
wat maar mystiek is. Er blijken
meei romantisch-decadente bur
gers rond te lopen dan wij kon
den vermoeden. Voor Van het
Reve kan dat een troost zijn,
want zijn klantenkring wordt
daar groter door. Voor de bur
gers is het misschien een schok
te ervaren dat zij decadente ge
voelens hebben, ook wat de
vroomheid betreft. Daarom juist
is zo'n uitzending zo opwindend
en zo leerzaam.
Maar moet voor deze les een
kerkgebouw ter beschikking ge
steld worden? Ik weet het niet
Er gebeuren wel meer gekke
dingen in een kerk. Het lijkt mij
van belang dat eens zo precies
mogelijk wordt nagegaan of er
nog vrome mensen zijn en wat
die ervan zouden vinden. Want
zij zijn de enige eigenaars van de
kerken, en zolang er geen po
ging gedaan is die op te sporen,
mag niemand deze verloren
voorwerpen als zijn eigendom
beschouwen.
Orde en recht. De meest gevoe
lige woorden in de Amerikaanse
stedelijke politie houdt meer in
dan alleen maar een racistisch
codewoord. Adam Raphael be
schrijft wat zij betekenen voor
een kleine zakenman.
WASHINGTON „De eigenaar van een meubelzaak in zuid-oost-
Washington werd op een zaterdagavond doodgeschoten door een
jongeman, verdacht van het plegen van een overval, die op zijn beurt
gedood werd door de zoon van de eigenaar...." Weer zo'n routinegeval
van moord, vermeld op de binnenpagina, temidden van een halve ko
lom andere gevallen.
Niet belangrijk genoeg om verdere aandacht aan te besteden. In een stad,
waar gewelddaden aan de lopende band worden gepleegd; waar de banken
bewaard worden door gehuurde schutters, die niets anders doen dan de deuren
in het oog houden; waar de bussconducteurs geen wisselgeld bij zich hebben,
nadat er een gedood was voor 10 dollar aan kleingeld.
Ook tè onbelangrijk voor een stad
waar kleine winkeliers in vele wij
ken hun deuren dag en nacht geslo
ten houden en ze alleen maar openen
voor onbekende klanten; waar slechts
idioten en protituées 's avonds vrije
lijk op straat lopen, want zo normaal
zijn de aanrandingen en de wurgge-
vallen geworden.
De politiedetective zei: „Een win
kelier gedood. Niets bijzonders. Nee,
dat gebeurt hier geregeld. Een poli
tieke moord of iets dergelijks zou
anders zijn. Het enige dat een beetje
ongewoon is, is het feit, dat zowel de
overvaller als zijn slachtoffer gedood
werd."
Het geval, dat ik hieronder zal be
schrijven en dat gebaseerd is op een
verslag in de „Washington Post" is
inderdaad alleen in zoverre onge
woon, dat zowel aanvaller als de aan
gevallene de dood vonden, maar voor
de rest volgt deze geschiedenis het
vertrouwde en welbekende patroon.
Laszlo Megyeri was het voorbeeld
van de Amerikaanse droom, die wer
kelijkheid werd. Tien jaar geleden
kwam hij zonder een cent op zak met
zijn twee jonge zonen uit Hongarije
gevlucht. Hij begon met een zeer
slecht betaald baantje als borden
wasser. Binnen zes maanden had hij
zijn eigen zaak, waar hij meubels re
pareerde. Hij werkte 17 uur per dag
in het portaal van zijn huis in een
achterbuurt van Washington. Hij en
zijn twee zonen waren zo zumig, zo
efficiënt en zo ijverig, dat zij al gauw
genoeg geld bijeen hadden om een
meubelwinkel zonder woonruimte in
noordoost-Washington te kunnen hu
ren.
„We hadden niet zo'n grote selec
tie", legde Eugène, zijn jongste zoon
van 23 uit, „maar hij gaf krediet aan
mensen, die niet veel verdienden. Wij
verkochten liever niet aan blanken,
omdat dit bij ons in de buurt, meestal
klaplopers waren."
In het begin ging alles goed. Laszlo
was een geboren verkoper en de za
ken gingen zo goed, dat hij de zaak
en de familie naar een betere wijk
kon overbrengen, genaamd Anacosi-
tia„ ongeveer zes kilometer vanaf het
Witte Huis. Toen in 1965 kwamen de
eerste moeilijkheden. Er werd een
winkelraam ingegooid. Het jaar daar
op werden er nog meer ramen inge
gooid en toen in 1967 deed zich de
eerste ernstige inbraak voor. In de
maanden, die daar op volgden werd
er steeds meer gestolen. Toch bleef
de zaak winst maken en de familie
Megyeris besloot om door te gaan.
„Als de zaken goed gaan", zei een
cynisch politieman, „dan slik je een
heleboel. Dan neem je zelfs zo nu en
dan een overval op de koop toe.
Ik heb veel met drankwinkeliers
gesproken, en zij houden altijd 100
dollar in hun kassa voor een even
tuele overvaller, die je geen 20 dol
lar kan geven...."
Op vier april 1968 werd Martin
Luther King vermoord. Laszlo had
een voorgevoel van wat er ging ko
men, maar zijn beide zonen waren
opgeroepen voor de nationale garde
en hij moest toekijken, hoe bij de on
lusten zijn winkel geplunderd werd.
Hij en zijn vrouw smeekten twee
voorbijlopende politieagenten om de
winkel te beschermen, maar zij kre
gen te horen, dat de heren het te
druk hadden.
Na de onlusten kochten de Megye
ris een geweer, een kaliber 38 pistool
en een heleboel munitie. Verkrijgbaar
in alle 100 wapenhandels in Washing
ton. Zij namen ook een verkoper in
dienst, hoewel deze niet veel ver
kocht. „Het enige, wat hij deed,'' ver
klaart Eugène, „was met een pistool
rondlopen.
Maar wapens werkten niet afschrik
kend. Drie maanden later liepen er
drie jongemannen de zaak binnen en
vroegen of ze een meubelement kon
den zien en haalden hun machine-
pistolenu tevoorschijn. Laszlo dook
naar zijn 38 kaliber en die jongens
vluchtten.
De „Washington Post", vraagt:
„Heeft het enige zin, dat de eigenaar
van een zaak gewapend is." „Dat is
moeilijk te zeggen", antwoordde een
stadsdetective. „Als je een eerlijk on
derzoek uitvoert, dan krijg je meer
gegevens. In sommige gevallen zou
den de gedodien toch gedood zijn,
maar gezien het enorme aantal over
vallen, waarbij geen doden vallen,
zou ik mijn handen hoog de lucht in
steken. Sommigen zeggen, dat dit ge
lijk staat met moord, maar ik weet
het nog zo net niet."
Van nu af aan was de deur van de
winkel van de Megyeris altijd op slot
en ging alleen maar open voor be
kende klanten. Maar dat baatte ook
niet. In januari van dit jaar kwam er
een man binnen die veinsde een
waarborgsom te willen betalen, maar
prompt een revolver trok maar met
„Voor tien dollar maken ze je koud".
lege handen wegvluchtte, toen
Laszlo's vrouw Hermilinda schreeu
wend de straat oprende. Er ging nog
een maand voorbij en er gebeurde
niets. Toen belde er op de derde fe
bruari van dit jaar een jongen met
colbert en dasje aan de deur en werd
binnengelaten door Laszlo die zijn
stem herkende van een telefoonge
sprek, waarbij de jongen om inlich
tingen vroeg.
Wat gebeurde staat in het politie
rapport: „De m.n. (mannelijke ne
ger) haalde een 22 kaliber auto
matisch pistool met een lange loop
tevoorschijn en zei dit is een over
val." De eigenaar maakte toen een
beweging naar de m.n. Daarop schoot
de m.n. zes salvo's af op de eigenaar,
waarbij twee salvo's in de borst te
rechtkwamen. „Mijn vader sprong
naar voren en greep de arm van de
jongen", zei Eugène. „En twee scho
ten kwamen in het plafond terecht.
We duwden de indringer terug op de
toonbank en ik trok mijn 38 uit mijn
broekzak en vuurde zesmaal op hem.
Toen viel mijn vader voorover, ik
wist niet eens dat hij getroffen
was."
In dat korte moment werden een
57 jaar oude man en een 16-jarige
jongen gedood. Binnen 24 uur had de
politie de zaak voor elkaar. Volgens
hen behoorde de jongen tot een ge
vaarlijke bende. Voor een korte tijd
hield de politie de winkel onder een
speciaal toezicht maar spoedig hield
men daarmee op.
Tot zover dus de achtergrond van
een zinloze dood van twee mannen,
maar hoe ziet de toekomst er uit?
Het is duidelijk, dat de Megyeris
zeer bitter gestemd waren, over het
gebrek aan politiebescherming, over
hun stijgende schulden, over het feit
dat hun zaak bijna onverkoopbaar
was. En bovenal verbitterd over de
politici die orde en recht blijven be
loven, maar nooit resultaten leveren.
„Weet u, Nixon sprak over de verge
ten Amerikaan", zei Leslie, de oud
ste zoon, die in opleiding is voor ac
countant. „Mijn vader behoorde tot
de lagere middenklasse en hij pro
beerde zich op te werken. Hij zei, je
hebt geen onderwijs nodig. Je werkt
hard en je komt er. Maar dat kan niet
meer. Wat kan je verdomme nog
doen? Die kleine mensjes zijn
bang, dat ze gepasseerd zullen wor
den, doordat de regering de negers
helpt. Toch tracht ik niet bevooroor
deeld te zijn. Ik geloof, dat wij onder
de omstandigheden minder bevoor
oordeeld zijn dan een heleboel men
sen."
Afschuwelijke verslagen van ge
welddaden, zoals deze dagelijks ver
schijnen in de kranten van Washing
ton. Vrees groeit door vrees. Sommige
autorijders hebben pistolen in het
handschoenenvakje van hun auto's,
vele vrouwen hebben traangaspisto
len in hun handtasje, en velen zijn zo
bang, dat ze weigeren om zonder
geleide 's avonds een stap buiten de
deur te zetten.
Het is natuurlijk even gemakkelijk
om over de misdadigheid in paniek te
raken als om simplistische oplossin
gen te eisen, zoals meer politie en
strengere straffen. En toch maken zij,
die de verzoeken om orde en recht
op straat alleen maar zien als een
dekmantel voor rassenvooroordeel,
een verschrikkelijke vergissing.
Wijlen senator Robert Kennedy, die
waarschijnlijk beter dan enige presi
dentiële kandidaat de noodzaak van
een rechtvaardige maatschappij in
Amerika inzag, maakte de veiligheid
op de straten tot het centrale thema
van zijn veTkiezingsspeeches. Het is
jammer, dat zijn opvolger het na zijn
vermoording aan de extremisten
overliet om politieke munt uit het
vraagstuk te slaan zonder daarbij te
genstand te bieden. Dit falen is de
gematigden reeds duur komen te
staan bij de verkiezingsuitslagen en
het kon hen in deze jaren van stede
lijke verkiezingen nog wel eens duur
der komen te staan.
(Copyright De Stem/Pers Unie)
(Van onze redactie binnenland)
AMSTERDAM „Gemiddeld
sterven thans ruim 50 Nederlanders
per dag aan coronair- hartziekten,
die de ernstigste en meest langduri
ge epidemie vormen, welke ons
land ooit heeft geteisterd", dit zei
prof. dr. J.J. Groen in Amsterdam.
Hij hield een voordracht ter gele
genheid van de uitreiking van de
jaarprijs 1968 door de Stichting
voorlichtingsbureau voor de voeding
voor de beste publikatie op het ge
bied van de voeding, verschenen in
een Nederlands dag- of nieuwsblad
of periodiek.
De prijs bestaande uit een bedrag
van 1.000 gulden werd door dr. G.F.
Wilmim, vice-voorzitter Voorlich
tingsbureau en raadadviseur van de
minister van landbouw, uitgereikt
aan Willem van Stuyveniberg voor
een artikelenserie over voeding in
het damesweekblad „Margriet". Hier
mee werd het gehele team gehuldigd
dat aan de samenstelling van de du-
blikaties had medegewerkt.
De Leddse hoogleraar stelde, dat
het merkwaardig is, dat de noodtoe
stand op het gebied van de coronai
re hartziekten zo betrekkelijk rustig
door de bevolking wordt aanvaard.
„Dit is alleen te verklaren door
afstomping van onze gevoelens en
door aanpassing aan wat als onver
mijdelijk wordt beschouwd. Men kan
zeggen, dat er in Nederland meer
onrust bestaat over de slachtoffers
der ondervoeding in verre landen
dan over deze bedreiging van ons
leven en dat van onze naasten in
ons eigen land".
Door intensief speurwerk zijn de
laatste jaren meer gegevens bekend
geworden over de oorzaken van de
atherosclerose (ziekte van de vaat-
wand der kransslagaderen, die aan
deze hartziekten ten grondslag lig
gen). Er bestaan echter nog grote
hiaten in de kennis over deze mate
rie bij de medici. Het lijkt evenwel
steeds waarschijnlijker, dat in de
ontstaanswijze van dc ziekte meer
factoren een rol spelen. Samen
gevat: middelbare leeftijd en man
nelijk geslacht (bij westerse volke
ren).
„De ziekte komt", aldus de pro
fessor, „zeer frequent voor onder
de westerse volkeren". Onder het
30ste jaaT is zij vrij zeldzaam, maar
daarboven stijgt de frequentie voor
al bij mannen zeer snel. Bij wester
se vrouwen komt de stijging later.
In landen, waar de ziekte over
het algemeen minder voorkomt, is
er minder verschil in vatbaarheid
tussen man en vrouw. Waarop het
verschil in ontvankelijkheid tussen
de geslachten berust, is niet met
zekerheid bekend. Voedingsfactoren
en lichaamsbeweging schijnen hier
bij niet van betekenis te zijn. Mis
schien wel hormonale factoren,
rookgewoonten en verschil van psy
chosociale positie gedragspatro
nen.
In het algemeen gebruiken de be
volkingsgroepen, die frequent aan
de ziekte leiden een voeding, die zich
van andere groepen onderscheid!
door een hoger gehalte aan chlores-
tarol, verzadigde vetzuren en suiker
In termen van voedingsmiddelen is
het vooral het hoge gebruik van ei
eren, room, boter, roomijs, marga
rine, vet vlees en snoeperij, dat hier
de voornaamste rol speelt. De voor
deze ziekte beschutte groepen gebrui
ken meer brood, aardappelen, peul
vruchten, rijst, maïs en in sommige
gevallen olijfolie. Het is vooral hel
ontbreken van bewijsstukken, dat de
meeste onderzoekers doet aarzelen
voor een verandering in het voedings
patroon van de westerse bevolking.
Ook dominatieverschillen tussen man
en vrouw en tussen vader en kinde
ren kunnen een grote rol spelen. Voor
al als conflicten niet worden uitge
vochten of uitgepraat, doch onder zelf
beheersing of poging tot aanpassing
verborgen worden gehouden. Hetzelf
de geldt voor dominantieconflicten
tussen arbeiders en chefs, enz. Zelfs
de emancipatie van vrouw en kinde
ren en de daarmee gepaard gaands
bedreiging van de positie van d:
moderne man, moet een der redener,
zijn waarom mannen in de westersi
cultuur zoveel vaker aan de ziekte
lijden dan in de oosterse. De hypo
these is echter nog te zwak gesteund
om terugschroeving der vrouwen
emancipatie als maatregel ter voor
koming van coronaire hartziekten tc
kunnen aanbevelen.
Prof. Groen deed ten slotte enig
vrijblijvende aanbevelingen:
verminder het gebruik van eie
ren, in het bijzonder van het eigee1
in de voeding.
verminder het gebruik van cho-
lesterolrijke voedingsmiddelen, zoals
hersenen en lever.
verminder het gebruik van dier
lijk vet.
gebruik in plaats daarvan mager
vlees en vis.
bereid de maaltijden met plant
aardige oliën .of een van de marga
rines. waarin verzadigde vetzuren
grotendeels door linolzuur zijn ver
vangen.
het is niet nodig om wanneer
men vlees of kaas of vis als brood-
belegging gebruikt, dit brood boven
dien nog met boter of margarine te
nesmeren.
er is geen reden om gezonde kin
leren en jonge mensen het gebruik
van gewone melk of kaas te ontraden.
Men zou hun daarmede belangrijke
•oedingsmiddelen onthouden en de
toeveelheid verzadigd vet, die zij
ildus opnemen, is te gering om zulk
ten ingrijpend advies te rechtvaardi
gen. Wei is duidelijk, dat vetrijkdom
van melk en kaas eerder een nadeel
van het voordeel is. Vooral op mid
delbare leeftijd verdienen karnemelk,
taptemelk-yoghurt of melk met een
lager vetgehalte de voorkeur.
wees zuinig met het gebruik van
suiker
eet vruchten, rijst, aardappelen,
erwten en bonen, havermout en voor
al brood.
rook geen sigaretten, zorg voor
voldoende lichaamsbeweging, tracht
conflicten in gezin en werk op te los
sen door ze uit te praten in plaats
ze te beheersen.
Ironisch bedoeld komt het hierop
ieer- laat ie sekse veranderen, zorg
niet dat je de middelbare leeftijd
Vi- kt w'ërk r<--t ms:- sport veel,
geef j,e auto aan je vijanden.