FLINTSTONES WORDEN PRE HISTORISCH BOS INGESTUURD Werner Joseph: „Ik moet alles binnen zes seconden vertellen vraagt "WS- RONDGANGPUZZEL t hij chte jeving cus pappenheimers germaanse ongein DE STEM VAN ZATERDAG 1 NOVEMBER 1969 o van naterialen jd in engelo aren nog lukten, werkers in werken nemers. ntoor- trar» ngen en t Weena- aarden. Kom een9 Den Bosch hagen). M.V. oe 69-59 I ntal archiefsectiei en de instructie e buitendienst. Dloma SOD I en ff. »n des lands. ax. f1467- pet 9-2680/0057 Mauritslaan 1, sief 6'/t vakantie paraten en nd n, Den Haag, pleiding worden bij klanten ktrotechniek eiding tot ng. sn wordt goed of mondeling 3osch, 4461 (vragen naar N N.V. VNE69 HILVERSUM De Katholieke Radio Omroep (voor de verzamelaars van zwaar verzilverde theelepels en speelkaarten met deugdelijke kartonnen rug beter bekend als K.R.O.) heeft na elf jaar de kogel door de kerk ge jaagd: de Flintstones zullen van het scherm verdwijnen. Na een dag ver gaderen in de Amsterdamse R.A.I. wilde men als apostolisch opkikkertje wel de K voorlopig handhaven. Maar met Fred, Barnie en de andere le den van de immer op volle sterkte converserende Flintstones-familie had de vaderlijk besnorde heer Van Doorn minder compassie. Voor het heil van zijn omroepvereniging vond hij het gewoon beter om ook de laatste banden met het stenen tijdperk rigoreus te verbreken. Dat betekent dus, dat Fred en de zijnen het pre-historische bos worden ingejaagd en van peetoom K.R.O. ook nog het heilige kruis na krijgen. Voor de honderd duizenden fans is het een brok beleid, dat loodzwaar op de maag ligt, maar zolang de democratie der omroepverenigingen gebaseerd is op de kijkdichtheid zullen ook zij er weinig aan kunnen veranderen. De com puters zullen heus wel hebben achterhaald, dat de populariteit der Flint stones tanende is in de lage landen en dat staat voor een televisieserie gelijk aan een doodklap. Vaarwel Fred, vaarwel Barnie. Rust zacht in onze herinnering. Doebiedoebiedoe. Voor Werner Joseph betekent deze beslissing ondertussen een bijna on duldbare ondergraving van zijn le vensritme. Sindis maart 1965 heeft hij vrijwel alle afleveringen vain de Flint stones van een Nederlandse tekst voorzien en dat schept een band. „Ik ben gek Op dat soort anachronis men", bekent hij vertederd, „ik vind het verrukkelijk als Fred zegt dat hij een douche gaat nemen en onder de slurf van een olifant gaat staan. Ui teraard is het water ook nog te heet, zodat die olifant zijn bek verbrandt. Noem dat maar geen verrukkelijke vondst. Het heeft me dan ook geen ogenblik verbaasd dat de Flintstones een enorm succes zijn geworden. De Nederlandse humor is weliswaar gro ver dan de Angelsaksische en de Amerikaanse, maar toch zijn we veel ontvankelijker voor Engelse gedach- tenkronkels dan een Duitser. Een Duitser snapt er niets van, die heeft geen enkel vermogen om te relative ren. Een Duitser zegt: „Een olifant !s geen douche". Hij houdt van hu- I mor, die gründlich is en wil weten hoe het zit. Het is gewoon een af schuwelijk volk. Clemenceau heeft eens gezegd: er zijn er 64 miljoen te veel". Het is in feite een vernietigend stuk zelfkritiek, want Werner Joseph J3 in Keulen geboren en heeft daar tot 1933 als journalist gewerkt- „Toen Hitler aan de macht kwam", zegt htj, „riepen ze om het hardst, dat het zon vaart niet zou lopen. Maar ik sende mijn pappenheimers. Ik heb bui niet afgewacht en ik ben naar tisuerland gevlucht. Waarom uitge- tokend Nederland? „Omdat de sfeer hier me bevalt. Wt is een volk met humor. Waarach- ttg-Ondanks het feit, dat ze om Snip sn Snap en Toon Hermans lachen, hoed, het is niet de sterkste kant an het volk, maar een land dat veer- 'lc*n Jaar lang een man als Luns ver daagt moet wel humor hebben". Joseph, opgegroeid in een nette, ourgelijke familie en volgens de fra me opgezadeld met een Duitse dok tershui. heeft jarenlang op de redac ts van Het Vrije Volk gewerkt en is o oe naoorlogse jaren ook in Surina- gesignaleerd, waar hij de afde kt!, voor lichting op poten zette. „Een ascmerende tijd", herinnert hij zich, „Je begon met niks, je bouwde alles an de grond af aan op en ik zou er ,°t) zeker tot aan mijn dood gezeten lebben als Jopie Pengel me niet het and uitgegooid had. Dat gebeurde en ik al een stuk in de vijftig was. lernand had meer behoefte aan een Journalist van die leeftijd". «io5ePh kwam uiteindelijk bij de (nu NOS) onder dak, waar hij ndsdien op de afdeling filmzaken tjn Werkuren vult met het schrijven 311 mini-teksten bij televisiefilms. machine. Maak je een tekst, die twee aanslagen langer is, dan past die niet meer onder het beeld. Kun je je voorstellen met welke moeilijkheden we dag in dag uit te kampen heb ben? Het Nederlands is nu eenmaal een taal waarin meer woorden ge bruikt worden dan in het Engels. Neem een serie als Police Depart ment. Daar praten ze zo waanzinnig vlug, dat je als vertaler noodgedwon gen drie kwart onder tafel moet la ten vallen. Toch moet het een begrij pelijke zaak blijven, want we gaan er van uit, dat het kijkbuiskind de vreemde taal niet kent. Die paar mensen die echt vlot Engels spre ken mogen van mij best kankeren, maar die hebben mijn ondertiteling ook niet nodig. Als ik een zin als „she thinks like Melba" vertaal als „ze denkt als La Callas" dan schrijft een azijnpisser als Leo Riemens prompt in de Telegraaf, dat de on dertiteling niet deugde. Maar mijn hemel, welke Nederlander kent een operaster als Melba nog? Peche Mel ba ja, dat komt ze nog wel bekend voor. Dat is een ijsje met van alles d'r op en d'r an. Maar Melba zelf is allang vergeten. Daarom maak ik er ook La Callas van om de zaken niet te frustreren. Dat iis geen dich terlijke vrijheid, maar pure nood zaak. Ik moet ook wel eens „ja" in „neen" vernaderen omdat ik zes zin nen ervoor heb laten vallen. Je moet nu eenmaal binnen die zes secon den binnen die 64 aanslagen blijven. Nou weet ik, wat je wilt zeggen. Je wilt zeggen: „Een man, die zo moet werken, die in zo'n nauw corset ge perst wordt, kan nooit een verant woorde vertaling maken"- Ik geeft toe, dat je ongelooflijk moet oppas sen, dat je niet uit gemakzucht in clichées gaat denken. Je hebt die zes seconden en pers die wordt maar vol. Op een gegeven moment leg je dan de Franse dokter dezelfde woor den in de mond als de Amerikaanse gangster. Op den duur betrap je je zelf Op een zekere vervlakking, maar zolang je het zelf maar ziet, zolang je jezelf betrapt, is er nog tijd genoeg voor correctie. Ik weet bijvoorbeeld voor mezelf, dat de teksten, die ik voor de Flint stones heb geschreven - het zijn er ondertussen al meer dan zestig - niet uit de toon vallen bij de beelden. Ik heb die serie indertijd gekregen, omdat men verondersteld, dat ik af finiteit had met de Amerikaanse hu mor. Ik heb twee hobby's op deze aarde: de archeologie en de cartoon. Die archeologie is een jeugddroom en in de cartoons reageer ik mijn vreemde gedachtenkronkels af. Ik ben ze eerst gaan sparen, ik heb nu zo'n 700 boeken thuis, daarna ben ik me gaan interesseren voor de bron nen. Ik wilde weten wie die manne tjes waren, die ze verzonnen hadden. Ik heb de New Yorker en Esquire verslonden, ik heb links en rechts series opgekocht. Het merendeel komt uit de Engels sprekende landen en uit Frankrijk. Een man als Cine bijvoorbeeld is voor mij een grote kunstenaar. Die heeft in zijn dooie eentje de image van De Gaulle ka pot gemaakt. Met een paar simpele tekeningetjes. Doe het hem maar eens na. Goddelijk vind ik ook de serie „Be fore Christ" die net als de Flintsto nes in de préhistorie speelt. Als ik me onrustig voel, dan pak ik hem automatisch weer uit de kast. Je moet wel op de hoogte zijn van Ame rikaanse toestanden, want anders ontgaat je een hoop. Je moet bijvoor beeld weten, dat in elke Amerikaan se hotelkamer een Gideonsbijbel ligt. Nou begint iemand in „Before Christ" een hotel in de rotsen en weet je wat in elke kamer naast het bed op de muur staat: Gideon was here. Daar kan ik om snikken van het lachen. De Flintstones is ook een fijne se rie en ik vind het vooralsnog onbe grijpelijk, dat de KRO hem laat val len. Laten we eerlijk zijn: iedereen herkent iets van zichzelf in Fred, die met zijn grote mond altijd aan het kortste eind trekt. Waar Fred ver schijnt, ligt het onheil op de loer. Hij is altijd de pineut. Hij is de man, die het gelag betaalt. Die man torst een portie leedvermaak mee, waar je je hele leven op kunt teren. Op hetzelfde moment kun je de il lusie koesteren, dat je toch meer lijkt op Barnie. Die weet het altijd beter, maar houdt zijm monid. En het beeld- buiskind maar denken: „Zo zou ik nou ook gereageerd hebben". Noem dat maar geen verrukkelijke serie". Als je me nou vraagt of ik de Flint stones zou willen handhaven zag ik volmondig „ja". Die mensen zijn door hun anachronismen zo ontwape nend, dat je er alleen maar om kunt lachen. Onder het vertalen heb ik heb ik zelfs al binnenpret, maar als ik het resultaat dan later op het scherm zie, dan geniet ik pas dubbel op. Toch zou ik liever „Huckleberry hound" op het scherm terug zien- Dat is de beste serie, dlie Hamma en Barbara ooit gemaakt hebben. Han- na en Barbara zijn twee slimme Amerikaanse jongens, die bij Metro Goidwyn Mayer zaïten, maar op een gegeven moment voor zichzelf zijn begonnen. Ik kan niet zeggen dat het een onberaden stap is geweest want bij na alles, wat die jongens maken, is een topper. Noem maar op: Top cat, Huckleberry hound, Huck Finn, Ma- gilla gorilla, de Flintstones. Alleen hun toekomstvisie de Jetsons is in Nederland de mist ingegaan, omdat we nog niet rijp waren voor dat soort supersonische gein. Ik vond het zelf trouwens ook niet zo'n beste serie. Die Flintstones zal ik wel missen. Ik heb het graag gedaan, maar hun verdwijning betekent voor mij echt niet het einde van de wereld daar voor is er te veel werk voor een ver taler. Ik hoop wel dat er weer eens een nieuwe serie tekenfilms komt, als dat zou kunnen- ben ik de zuilen uiterst dankbaar. En als het kan geen Duitse series, want daar breek ik gegarandeerd mijn tanden op stuk. Ik heb ze tot nog toe goddank kunnen ontwijken en dat probeer ik zo te houden. Laatst nog Kwamen ze met die serie over dat hotel in het Zwarte Woud bij me. Of ik er wat voor voelde. Het was weer de bekende Germaan se ongein. Vader met een jagers hoedje en ai Ie jongens met vetle ren broekjes aan. En iedereen hield van iedereen en het kwaad werd gestraft. Ik heb toen een collega kunnen overtuigen van het feit, dat het een kostelijke serie is. Mijn God, hij trapte er nog in ook". LEO THURING. ',..SO I SAID I WH jsjy*? mwèA SAip i WAS ec#N8 TO BAS?- S,Z „Ik weet het", zegt hij bij voorbaat Wet een kanki gulle glimlach, -,iedereen kert op de vertalingen, die wij waken. En waarom? Omdat ze geen 3«w benul hebben, hoe wij werken. JJ moeten ons nu eenmaal houden i 3,1 de ijzeren wet, dat we alles moe- i vertellen binnen zes seconden. at zijn precies 64 aanslagen op je Een groot aantal curieuze plaatjes is hier afge beeld, waarbij u op het eerste gezicht al ziet dat er steeds iets aan ontbreekt, iets verdwenen is of weggevallen; kortom, op elk plaatje is er iets. „niet". Maar op elk plaatje is er ook iets „bij", wat vaak met het afgebeelde weinig in overeenstemming is! Het is de bedoeling dat u ergens begint, het ont brekende elders opspoort, op dit plaatje opnieuw het ontbrekende zoekt en dit wéér op een ander plaatje terugvindt. De beginletters van de ontbre kende dingen schrijft u op. Zo gaat u het hele ta bleau rond We zullen u even op weg helpen: U begint links bovenaan, waar de oude baas kennelijk schrikt om dat zijn ekster wegvloog. (Schrijf dus de eerste let ter op van ekster: E). Deze vogel zit ondeugend toe te kijken op de openbare klok! Hieraan ontbreekt echter het cijfer XI. (Schrijf dus naast de E nóg een E, d.i. de eerste letter van „elf"). Het ontbrekende cijfer blijkt aanwezig te zijn op de kleding van het knaapje dat probeert met een visnet (zonder net) de voorns te verschalken. (U schrijft dus de N op van net en u heeft al een woord: EEN). Het gezoch te net vindt u nee, verder gaan we niet. U weet hoe het moet en u zult op uw „rondgang" alle plaatjes passeren en eindigen bij de Goede Sint rechts onderaan! Er komt een zeer klein gedichtje uit; het kleinste gedicht ter were'd! Het is geschreven door Ab van Aa te Eewoud, het bekende plaatsje waar de lap- katten vandaan komen. Hoe luidt het?

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1969 | | pagina 13