Port uga ls sterke man
Jagen
op
eluid
Philip Morris is wijd en zijd
hartelijk ontvangen
Geen wonder! 25 stuks 1.75
PREMIER MARCELLA CAETANO
Enorme Japanse vloot
vist bij de
Canarische eilanden
Gemengde gevoelens
bij De Gijzelaar
MET DE BANDRECORDER HET VELD IN
lage prij s, dank zij de eigen fabriek in Nederland.
Elke dag maken meer en meer Nederlanders kennis met
nieuw rookgenot van de internationaal befaamde
Philip Morris sigaretten... Gun uzelf vandaag een pakje!
Techniek
OPPOSITIE
Veel inktvis
TONEELGROEP GLOBE IN TERNEUZEN
Geduld
Philip Morris Holland
DE STEM VAN MAANDAG 27 OKTOBER 1969
LISSABON (AP) Voorzichtig
als een koorddanser die een fatale
misstap moet vermijden, vordert
premier Marcella Caetano op zijn
weg om de nieuwe sterke man
van Portugal te worden.
Een jaar nadat hij dr. Antonio
Salazar is opgevolgd, kan Caetano
terugzien op een goede staat van
dienst voor een land dat lange tijd
in de schaduw werd gelaten van
de politieke en economische ont
wikkelingen, die Europa beroer
den.
Toen hij de zware mantel van ver
antwoordelijkheden omsloeg, die de
80-jarige Salazar had achtergelaten
nadat hij op 26 september 196S na
een zware hersenbloeding van de
macht was ontheven, stond Caetano
voor de taak om door de ingewikkeld
heden van de Portugese politiek heen
te manoeuvreren, een taak die koele
bekwaamheid vereiste.
Als eerste punt in de agenda op
zijn bureau in het grote in koloniale
stijl gebouwde presidentspaleis, Sao
Bento, in het hartje van Lissabon,
stond de „wanhopige opgave", zo
als een zijner assistenten het onlangs
uitdrukte om de geest van Salazar
kwijt te raken en voor zichzelf een
imago op te bouwen. Om hierin te
slagen bleek Caetano's persoonlijk
heid, welke in scherp contrast staat
tot het vale ascetische kluizenaars
type van zijn voorganger, zijn belang
rijkste plus te zijn.
Zich rondbewegend met spranke
lende kracht, schokte en verbaasde
de 63-jarige advocaat en docerat het
land met een reeks televisie-praat
jes aan de haard, zoals men die hier
nooit had gekend. Toen begon Caeta
no het land af te reizen, gehuchten
bezoekend, de handen schuddend die
hem uit de menigten werden toege
stoken, baby's kussend en pratend
met de mensen, zowel met boeren
als zakenlieden. Tenslotte ondernam
hij een zeer succesvolle reis naar de
Afrikaanse overzeese gebieden, Mo
zambique en Angola. In Washington
woonde hij de begrafenis bij van ex-
president Eisenhower.
In zijn dagen vermeed Salazai
openlijk contact met de buitenwe
reld en koesterde zelfs een grote ge
reserveerdheid voor de dagelijkse ge
beurtenissen in de hoofdstad zelf.
Zijn enige optreden in het buitenland
ra een korte ontmoeting met gene-
I raai Francisco Franco bij de Spaans-
feugese grens.
Daartegenover plaatste Caetano's
ervaring als rector-magnifieus van
de universiteit van Lissabon en voor
alles als een schitterende internatio
nale kenner van het vennootschaps
recht hem in kringen die voor de vo
rige premier volkomen onbekend wa
ren-
Vervolgens verrichtte hij een zorg
vuldige chirurgische ingreep in de
bureaucratie om zich van regerings
ambtenaren die door Salazar waren
benoemd te ontdoen en hen te ver
vangen door jongeren en meer ener
gieke thechnocraten.
Tenslotte wordt Caetano een gou-
den kans geboden om in algemene
verkiezingen voor zijn persoon een
krachtige steun van het land te krij
gen. In die 26 oktober te houden par
lementsverkiezingen wordt de natio
nale vergadering van 130 leden ver
nieuwd. Tot nu toe was dat parle
ment een symbolisch orgaan dat al
leen maar tot wet verhief wat Sa
lazar voorschreef. Deze verkiezingen
zullen definitief de proef op de som
moeten leveren, of de grote hoop die
gevestigd is op de door Caetano ge
uite wens om het land te liberalise
ren bewaarheid zal worden of een
voudig een stuk papier blijft.
Tot nu toe wijst alles er op, dat de
premier en zijn nieuwe aanhangers,
de „Marcelistas" in de goede rich
ting gaan.
„Evolutie zonder revolutie", is het
grote patroon zoals dat door Caetano
zelf is geproclameerd, met het doel
Portugal in de pas te brengen met
het modernisme van de 20ste eeuw
en het land te wekken uit zijn politie
ke slaperigheid en de kritiek en de
hoon van het buitenland van zich af
te schudden.
De oppositie, bestaande uit socialis-
tew, republikeinen uit de oude tija,
progressieve katholieken, monarchis
ten en crypto-communistein, is sterk
beperkt in haar activiteiten.
Ze mag geen enkele tegen de re
gering gerichte uitspraak doen of
daad verrichten, die onder de om-
LAS PALMAS Twee van de grootste en modernste vissersvloten ge
bruiken nu de Canarische eilanden ais basis voor hun operaties.
Las Palmas is een vrije haven en een drukke. De goede natuurlijke haven,
gecombineerd met haar gunstige ligging in de buurt van de beste visgronden
ter wereld, maken het een populaire aanleghaven voor schepen van alle
nationaliteiten.
Russische, Italiaanse, Griekse en
Portugese schepen doen deze haven
regelmatig aan, maar tot op heden
had alleen Japan hier een perma
nente basis voor haar vissersvloot
gevestigd. Sinds 1959 vissen de Ja
panners vanuit Las Palmas met hun
hypermoderne vissersvloot. Nu heeft
Spanje ook aan de Sovjet-Unie toe
stemming gegeven om een soortge
lijke basis te vestigen met dok- en
reparatiefaciliteiten voor haar At
lantische vloot. De Russische onder
neming zal waarschijnlijk even
winstgevend worden als de Japanse.
Tien jaar geleden legden hier twee
Japanse vissersschepen aan. Sinds
nie tijd is hun aantal steeds toege
nomen en zijn hun vistechnieken en
nun verwerkingsmethoden zeer ge
perfectioneerd. Men vangt en ver
werkt nu per jaar 100.000 ton vis.
verleden jaar legden 170 schepen
Wet de Japanse vlag in Las Palmas
nan. Zij behoorden niet allemaal tot
ne vissersvloot, maar het Japanse
havenstation trok kennelijk ook an
dere Japanse schepen aan.
Voor moderne vloten, zoals de Ja
panse met ongeveer 100 schepen, is
vissen een bezigheid, waar zeer vee]
techniek bij komt kijken. Sonar- en
radiotechnieken en alle methoden,
die in een moderne fabriek toege
past worden, treft men op de Ja
panse schepen aan. Ongeveer 70
trawlers, waarvan de meeste zich
hl de 1500 ton klasse bevinden, bren
gen de vangst binnen. Ze hebben
allemaal een bemanning van onge
ler 50 koppen. De boten opereren
groepen en zijn uitgerust met
«etten, die met staal versterkt zijn,
"eters lang zijn en door zeer
terke lieren worden binnengehaald,
tin vangst wordt onmiddellijk naar
n moederschip overgebracht, waar
vis gesorteerd, schoongemaakt en
.„"oren wordt Met regelmatige
senpozen wordt de lading van de
moederschepen, die gemiddeld een
i "nage hebben van ongeveer 5-000
sr-hó over8eladen op nog grotere
o pPeT1 dip naar dp havens varen
oe vis te verkopen. Tachtig pro
schrijving valt van subversieve ac
ties.
Maar nu zal de oppositie voor at-
eerste keer inzage krijgen van de
lijsten met ingeschreven stemgerech
tigden en in staat worden gesteld
behulpzaam te zijn in de kritieke ta-
se van het eigenlijke stemmen.
De leiders van de oppositie erken
nen, dat zij een gunstige indruk van
Caetano hebben, maar zij beklagen
zich er over dat hij de strenge cen-
suurwet niet heeft opgeheven.
Het antwoord van Caetano is, dat
technisch gezien Portugal een land
is, dat zich in oorlog bevindt wegens
zijn zware militaire verplichtingen
in de Afrikaanse overzeese gebieden.
Na de verkiezingen wacht Caetano
het netelige koloniale probleem.
Bijna de helft van de nationale
begroting wordt weggezogen om de
strijd te financieren van een leger
van 120.000 man, dat in de overzee-
sche gebieden verwikkeld is in een
gevaarlijke guerrilla-oorlog.
De grote vraag blijft: zal Caetano
de huidige trend voortzetten of zal
hij in het reine moeten komen met
de ultra-conservatieven, die een te
dynamische vernieuwing vrezen.
Zoals de situatie nu is, lijkt hij hier
uit als overwinnaar te voorschijn te
zullen komen.
cent van de vangst van de Japanse
vloot wordt naar Japan vervoerd en
de resterende 20 procent gaat naar
Spanje, Italië en Afrika. De twee
drukst bezochte visgronden liggen
een eind buiten de territoriale wate
ren van de Noordwestafrikaanse
kust, een bij de Spaanse Sahara en
de andere verderop naar het noor
den op de hoogte van Cabo Blanco.
Driekwart van de vangst bestaat
uit inktvis, verschillende soorten
„zeekat" en zeebrasem. Vijf procent
van het totaal is pijlinktvis en gaat
allemaal naar Spanje en Italië, waar
het gebakken geserveerd wordt. De
Japanse vloot telt 4.000 matrozen en
zij brengen bijna de gehele tijd op
zee door Ieder jaar worden de be
manningen via Madrid naar Japan
teruggevlogen voor een vakantie van
twee maanden In Las Palmas be
handelt een Japans consulaat de
commerciële en menselijke proble
men van de vloot en een paar Ja
panse zakenlieden leven zelfs met
hun gezinnen in Las Palmas. Onge
veer 8 kilometer buiten het centrum,
in Monte Coello, bevindt zich een
uitgebreid ontspanningscentrum, dat
geheel in Japanse stijl is opgezet en
waar de Japanse zeelui zich thuis
kunnen voelen: er zijn Japanse ba
den er wordt groene thee geschon
ken en er gaan geruchten, dat er
zelfs geisha's zijn Alle schepen gaan
een keer per jaar het droogdok in,
hetzij in Las Palmas. hetzij in de
havens op het Spaanse vasteland Ca
diz en Seviila, om geverfd te worden
en om de romp schoon te laten
krabben Iedere twee jaar ondergaan
de schepen een grondige technische
inspectie en iedere vier jaar keren
ze naar huis terug om een onder
houdsbeurt te ondergaan.
Hoewel er in verschillende delen
van de wereld andere Japanse vis
sersvloten opereren, waaronder een
geweldige vloot, die in de Siberische
wateren vist, is deze vloot de groot
ste, die de Japanners buiten hun ei
gen wateren hebben.
(Copyright The Guardian-De Stem)
Bosgebied: werkterrein voor geluidsjagers.
(Van een onzer verslaggevers)
TERNEUZEN Tussen de velen,
die in het zo goed als uitverkochte
Zuidlandtheater de spelers van Glo
be toeklapten voor hun opvoering va
Brendan Behans De Gijzelaar, zullen
zonder twijfel verscheidene bezoekers
zijn geweest, bij wie het gebodene
gemengde gevoelens, zelfs weer
stand heeft opgeroepen. Het taalge
bruik in dit turbulente, tragisch-ko-
misch stuk over de Ieren en hun vrij
heidsstrijd tegen de Engelsen is dan
ook niet bepaald voor gevoelige oren
bestemd, maar de schrijver heeft zijn
spel nu eenmaal in een bordeel gesi
tueerd, en daar pleegt men zich niet
direct in A.B.N. uit te drukken.
Fel, rauw, hartstochtelijk, obsceen,
maar ook teder en, door dat alles
heen, doortinteld van humor heeft
Behan zijn typen met al hun hebbe
lijk- en onhebbelijkheden, in de Gij
zelaar neergezet. De bewerking van
Wilbert Bank heeft aan deze essen
tiële inhoud alle recht doen weder
varen. Ook regisseur Adrian Brine
heeft de bedoeling van de auteur
met groot vakmanschap uit de verf
laten komen. Hij kan niet helpen, dat
de dialogen soms. en met name in
het gedeelte na de pauze, niet al
tijd in staat blijken de aandacht op
voldoende spanning te houden. Dan
kunnen de gedragingen van een Ier
se vrijwilliger overigens een kos
telijke rol van Lou Landré een te
geprononceerd accent en daardoor
sen van de centrale handeling aflei-
iende belangstelling krijgt.
Henk Rigters maakte van Pat, de
ip zijn oorlogsinvaliditeit prat gaan
de aanvaardbare figuur Kitty Jan
sen als zijn „bedrijfsleidster" Meg,
stond hem zeer ad rem terzijde. Je
roen Krabbé maakte van Leslie Wil
liams, de Engelse soldaat, die als
gijzelaar voor een gevangengeno
men Ierse verzetsstrijder wordt vast
gehouden, precies het naieve groen
tje dat de Ieren graag in elke En
gelse soldaat zien. Jenny Arean was
als vriendinnetje goed op hem inge
speeld. De officier van Huib Rooy-
mans vonden we iets te aangezet.
Het succes van Lou Landré als de
stuntelige vrijwilliger noemden we
reeds. Al met al bleek het Terneu-
zens publiek bijzonder tevreden over
de prestaties van alle Globe-spelers.
G. V. BERKEL
(Van een onzer verslaggevers)
Van de technische ontwikkelingen ten dienste van grote projekten,
zoals de ruimtevaart, profiteren ook vele particulieren. Datzelfde is
het geval met de ontwikkeling van apparatuur voor het opnemen van
geluid. De schare vogelbewonderaars, die bijvoorbeeld regelmatig de
velden intrekt om vogelgeluiden op de band te vereeuwigen, wordt
steeds groter. Ook de grote electronische industrieën maken het voor
deze groep aantrekkelijker door geperfectioneerde geluidsbanden en
geluidsapparatuur op de markt te brengen.
Overigens komt er nogal wat voor
kijken als men natuurlijke geluiden
zuiver op de band wil hebben. Het
is niet nodig om een technisch spe
cialist te zijn. Elementaire kennis
van bandrecorders strekt wel tot
aanbeveling.
Het vastleggen van natuurgelui
den houdt uiteraard niet op bij het
hanteren van een supergevoelige
microfoon en het bedienen van het
knoppenpaneel. Het verdient aanbe
veling om apparatuur te gebruiken,
die gevoelig is voor zeer hoge fre
quenties. Daarmee wordt namelijk
het beste resultaat bereikt. (Een
winterkoninkje zingt al met een
basisfrequentie van 10.000 Hz). Zo
wel microfoon als bandrecorder
moeten in een dergelijk geval een
zo hoog mogelijk frequentiebereik
hebben. Daarnaast speelt ook de
opname-snelheid een belangrijke rol.
De minimum-snelheid voor een goe
de bandkwaliteit bij dit soort expe
rimenten is 9,5 cm per seconde.
Een bandrecorder met nog hogere
snelheidsmogelijkheden (19 cm
sec.) staat garant voor een nog be
tere geluidskwaliteit
De strategische positie van ge-
luid-technicus en apparatuur zijn in
dit geva] natuurlijk zeer belangrijk.
De man achter de knoppen zal
moeten beschikken over een monni-
kengeduld. Bij het opstellen van de
technische apparatuur moet men op
een paar details letten, die toch van
een groot belang kunnen zijn. Een
microfoon met een snoer van mini
maal vijf meter verdient aanbeve
ling. De kans is anders aanwezig,
dat het geruis van de motor op het
geluidsbandje hoorbaar is. Bij het
installeren van de microfoon in bij-
trekkelijk weinig wind (wind is hin
derlijk bij de opname) en de vogels
zingen het intensiefst.
voorbeeld een boom moet men er
op letten, dat het geluid van het te
gen de takken slaande snoer niet op
de microfoon overgebracht wordt.
Met het bijstellen van de volumere
gelaar tijdens de opname moet men
eveneens zeer voorzichtig zijn. Va
riatie in toonsterkte kan goed merk
baar zijn bij weergave. Uit takti-
sche overwegingen is het ook beter
de opgenomen band niet ter plaat
se weer af te draaien. De mogelijk
heid is namelijk aanwezig, dat de
vogel in zijn eigen geluid een supe
rieure soortgenoot ontdekt en weg
vliegt. Als ideaal tijdstip voor ge
luidsjagers-activiteiten worden
vroege morgenuren genoemd. Er
staat dan over het algemeen be-
Het opnemen van natuurgeluidjes
wordt door de mensen, die het al
langer doen sterk aanbevolen. Wat
is er tenslotte fijner, dan ze bij een
gezellig vakantiefilmpje of een dia
reportage af te draaien? Als het ge
luid eenmaal op de band staat is
het zaak om er zo lang mogelijk
van te kunnen profiteren. De beste
temperatuur, waarbij bespeelde ban
den kunnen worden bewaard, ligt
onder 25 graden C. In verband met
de mechanische eigenschappen van
geluidsbanden moeten temperaturen
boven de 50 graden beslist worden
vermeden. De duurzaamheid van
een bandopname is niet afhankelijk
van de tijdsduur. Een van de groot
ste vijanden van een geluidsband is
stof. Ze kunnen het best worden op
geborgen, door ze naast elkaar te
zetten, in stofvrije cassettes.