Velen van u nog voor pensioen de ruimte in PREMIER VOOR T EERST NAAR OOSTBLOKLAND De kleine, keiharde kerel op het stadhuis NASA-KOPSTUK DR. GEORG E. MUTTER VOORSPELT IN AMSTERDAM: De Jong en Luns maandag naar Roemenië MIJNS INZIENS Johan Winkler DR. G. VOGEL BIJ PROMOTIE: Gezondheids zorg vaak niet efficient Niet optimaal VERDRAGEN ft SOLIDAIR Nieuwe ziekte in Amerika door Zelfmoord Stunt (Van onze correspondent) AMSTERDAM Tegen 1985 zullen 100 mensen leven in ruim testations, die om de aarde zwe ven, nog eens 50 op een ruimte platform hogerop en 25 in een ruimtelaboratorium, dat om de maan cirkelt. Op de maan zelf zal een station zijn, dat perma nent door 50 ruimtevaarders is bemand. Dagelijkse nucleaire veerdiensten met ruimteschepen, die passagiers en vracht vervoe ren, zullen de verbindingen on derhouden. Deze toekomstvisie werd gisteren ontvouwd door het NASA-kopstuk dr. Georg. E. Muller op het congres, dat de internationale federatie van (Van onze correspondent) NIJMEGEN De vroegere directeur-geneesheer van het diaconessenhuis te Voorburg, drs. G. P. Vogel, thans lid van het planbureau nieuwbouw uni versitair medisch centrum te Lei den, is gistermiddag in de aula van de Nijmeegse universiteit gepromoveerd tot doctor in de geneeskunde op een proefschrift, getiteld: „Over peiling van de behoefte aan ziekenhuisaccom modatie in Nederland". Promo tor was prof. dr. J. Stolte, bij zonder hoogleraar in de leer van het ziekenhuiswezen. Dr. Vogel is van mening dat een voortdurende bezinning is vereist op wat aan ziekenhuis voorzieningen nodig is. Immers niet enkel de kosten van de ge- londheidszorg stijgen enorm, maar vooral ook het aandeel van bet ziekenhuiswezen daarin met zijn grote tekort aan genees- en verpleegkundig personeel. De behoeften van het ziekenhuis kunnen niet zomaar afgelezen worden aan het aantal bedden. Immers de omvang van de nood zakelijke voorzieningen is afhan kelijk van vele factoren, zoals demografische, sociologische en conjuncturele. Daarnaast dienen de hoeda nigheden van de huisartsenge- neeskunde, de toepassing van de sociale voorzieningen, de taak verdeling tussen de diverse ge zondheidszorgfaciliteiten te za- men het antwoord te vormen op de behoefte van de bevolking. Diverse onderzoekingen naar de efficiency in de gezondheids zorg hebben, aldus dr. Vogel, aangetoond, dat het bestaande apparaat en de organisatie van de gezondheidszorg niet optimaal zijn uitgebouwd en worden ge bruikt. Er wordt veel te veel beslag gelegd op de klinische ziekenhuisdiensten. Dit kan on der meer te wijten zijn aan functiestoornissen binnen het ziekenhuis zelf, maar daarnaast zijn er nog altijd te veel artsen die hun patiënten te snel naar de ziekenhuisklinieken verwij zen. Door dergelijke factoren is het volgens promovendus vaak on mogelijk de behoefte ook maar bij benadering te schatten. Flexi biliteit bij de bouw is daarom de eerst aangewezen weg om een zo verantwoord mogelijke ge zondheidszorgstructuur te ver krijgen. Daarnaast moet meer nadruk gelegd worden op door dachte organisatie, voldoende poliklinische faciliteiten en flexibiliteit bij uitbreidingsmo gelijkheden en standarisatie, al dus dr. Vogel. luchtvaart maatschappijen IATA in de Amsterdamse R.A.I. houdt. Al eerder over een jaar of zeven voorziet dr. Muller een ontwikke ling waarbij ruimtevaartdiensten zor gen voor een wereldomspannend tramsportoet, dat ieder punt op aarde binnen vier uur bereikbaar maakt Ianceerplaatsen voor deze ruimte- veerboten zullen worden aangelegd op alle grote luchthavens ter wereld Zij nemen niet meer plaats in dar een vierkante mijl. De geluidshinder als gevolg van dt Lanceringen zal groot, maar zee: plaatselijk zijn. De ruimteveerboten zullen landen als conventionele vliegtuigen met een snelheid, die on der die van het geluid ligt, en daarbij minder lawaai veroorzaken diam de straalvliegtuigen van vandaag. In gewikkelde bedieningssystemen ver dwijnen en worden vervangen door een computer niet groter dan een kubieke meter. In plaats van complete bedradings systemen, die aanleiding kunnen ge ven tot fouten, wordt de verbinding tussen computer en bestuurs- of communicatiesystemen onderhouden door slechts zes kabels. Bemanning en passagiers zullen geen ruimte - pakken hoeven dragen, maar com fortabel in hun hemdsmouwen kun nen zitten. De vluchten zullen volko men veilig zijn. Satelieten voorspel len het weer weken van tevoren er andere satellieten geven de verkeers leiders op ieder gewenst moment eer volledig overzicht van de plaatsen waar vliegtuigen en ruimteveersche oen zich bevinden. In 1981, zo ging dr. Muller, in dt toekomst blikkend, verder, kunnen ruimtevaarders zich inschepen voor mars. Zij zullen deze planeet in 1982 bereiken, begint 1983 venus passe ren en in aug. 1983 op aarde terugke ren. Tegen het einde van 1989 zal de mens de maan gaan koloniseren en zijn eerste permanente basis op mars hebben gevestigd. Expedities naar ver afge legen delen van het zonnestelsel zijn dan onderweg. Veerboten doorkrui sen op economische basis de ruimte. „Velen van u", waarschuwde dr. Muller de verzamelde directeuren van luchtvaatmaatschappijen, „zul- 'en nog in de ruimte zijn geweest voordat zij met pensioen gaan." Hij schat, dat de ontwikkeling var de eerste prototypes van de ruimte veerboten een investering van 6 mil jard dollar per stuk zal bedragen, te spreiden over zes jaar. Zo'n veer boot zal honderd of meer vluchten kunnen uitvoeren, voordat hij on bruikbaar wordt. Hij zal zich voort bewegen met een snelheid van 40.000 km per uur en 20.000 tot 25.000 kilo aan vracht of passagiers kunnen ver voeren. De toekomstvisie van dr. Muller eist de ontdekking van nieuwe mate rialen, maar dat is volgens hem geen bezwaar. Technici kunnen, ge bruik maken van de fysische om standigheden in de ruimte, een ge heel nieuwe metallurgie scheppen, betoogde hij. Als men bijvoorbeeld gesmolten staal in de ruimte brengt, kan men er luchtbellen in blazen en een materiaal verkrijgen, dat even- sterk is als staal, maar even licht als fineer. Ook kunnen onder ruimtelijke om standigheden kristallen van grote zuiverheid en omvang worden .gekweekt", en kunnen ma terialen als glas met staal of aarde werk met plastic worden gecombi neerd, die elkaar onder aardse om standigheden niet verdragen. Bij afwezigheid van ingewikkelde stuur-, navigatie- en communicatie systemen met hun loodzware bedra dingen zal de nuttige lading van de ruiteveerbotan (trouwens ook die van de toekomstige vliegtuigen) veel groter kunnen zijn dam men enkele jaren geleden heeft kunnen dromen- Dit is mede mogelijk door de ontwUc- keling van geintergreerde circuits, die in minder dan een halve kubieke centimeter reeds 1250 (1250) herin neringen kunnen bewaren. En nog steeds wordt er bij de elec- troniea gestreefd naar systemen, die met minder energie, omvang en ge wicht meer functies kunnen vervul len. Micro-electronische circuits, niet groter dan 0,001 inch met 1000 actie ve functies zijn reeds beschikbaar. Verwacht wordt, dat er spoedig cir cuits zullen zijn, drie keer zo groot, maar dan met een miljoen acti-eve functies. Het zijn deze ontwikkelingen, al dus dr. Muller, die mijn toekomstvi sie uittillen bo ven het vlak van Jules Venne-fantasdeëm. Het zal binnen af zienbare tijd allemaal werkelijkheid zijn. (ADVERTENTIE) (Van onze redactie binnenland) DEN HAAG Premier De Jong en minister van buiten landse zaken Luns brengen op uitnodiging van de Roemeense regering van 27 tot 30 oktober een bezoek aan Roemenië. Het is de eerste keer, dat de Neder landse premier een Oosteuro pees land bezoekt. In juli 1967 waren de Roemeense premier, Ion Gheorghe Maurer en diens minister van buitenlandse zaken, Cornelius Manescu in Neder land. De betrekkingen, die Nederland met Roemenië onderhoudt, zijn nau wer dan die met enig ander land van het Oostblok. De afgelopen jaren zijn over en weer verschillende malen parlementaire missies uitgewisseld. Bovendien hebben Nederlandse mi nisters het land verschillende keren bezocht. Hoewel Roemenië tot heit Oostblok behoort, heeft het ten aainzden van die verschillende problemen een op vallend eigen menlinig. Het standpunt ten opzichte van Tsjeohoslowakije en het Midden-Oosten wijkt duidelijk af vain dat der overige staiten van het Warschau Pact. Ook ten opzichte van de Verenigde Staten voert het land een genuanceerde politiek. Tijdens hun verblijf in Roemenië zullen de Nederlandse staatslieden besprekingen voeren met hun Roe meense ambtgenoten, waarvan men overigens in Den Haag niet ver wacht, dat er bijzondere beslissingen of verrassingen uit de bus zullen komen. Men kent eikaars standpunt ten aanzien van de oost-west ver houdingen, de Europese veiligheid, de strijd in Vietnam en het conflict iin het Midden-oosten. Op praktisch alle, daarvoor in aan merking komende terreinen zijn reeds overeenkomsten gesloten. Er bestaat o.m. een cultureel verdrag voor uiiltwiss-elinigen op wetenschap pelijk gebied, onderwijs en kunst. Verder zijin eerder reeds verdragen gestoten betreffende het intemaitio- niaal wegvervoer en een raamverdrag over eootniomiisohe, industriële en technische samenwerking. DE JONG diplomatieke betrekkingen worden aangeknoopt. De goede onderlinge verhoudingen met Nederland komen het sterkst tot uitdrukking in de handel. Deze is de laatete jaren tussen beide landen sterk toegenomen. Het achterblijven van de Roemeense export in verge lijking met de Nederlandse uitvoer baart evenwel enige zorgen. Het handelsverdrag tussen Roemenië en de Benelux loopt eind van dit jaar af. De Roemenen hebben inmiddels het stilzwijgend te zul- -n. Roemenië zelf heeft en voorstander getoond nauwere handelsbetrekkin- Nederland. Om de import te financieren zat Roemenië wei in de gelegenheid moeten zijn nog meer dan nu het geval is te ex porteren. Overigens wordt niet ver wacht, dat dit punt onderwerp van gesprek zat zijn, tijdens het bezoek, omdat de Nederlandse staatslieden daarmee vooruit zouden lopen op de handelsbes prekingen MAURER Overigens kennen Nederland en Roemenië ook eikaars afwijkende gtainidpunten, Van Roemeense zijde is meermallen verklaard, dat men „vol komen solidair" is met het Vietna mese volk, diat materiële, politieke en diplomatieke steun wordt ver leend en dat de troepen van de V.S. en haar bondgenoten uit Vietnam moeten worden teruggetrokken. Wat het conflict in het Midden oosten betreft liggen de meningen vam Nederland en Roemenië niet ver vam ëlkaar. Zo heeft Roemenië miet, zoalls de andere Warschau Pact-lam- dien de handelsbetrekkingen met Is raël verbroken. Duidelijk is geble ken, diait het land ten opzichte van Israël een eigen koers wil bevaren. Onlangs werd bijvoorbeeld bestoten dje Roemeense diplomatieke vertegen woordiging in Israël tot ambassade te verheffen. De Roemenen hebben al diverse keren laiten weten zelf te willen bepalen met welke landen MANESCU En in 't rood, lavendel, lichtgrijs, bruin en camel. De zes sprankelende kleuren van dit charmante pakje. Sprankelend, omdat het zuiver scheerwol is. Versieren, omdat het voorpand is gegarneerd meteen modieus borduursel in dezelfde kleur. En dat alles voor 198, ff Breda, Grote Markt 25, tel. oiéoo - 30650 Minneapolis is zoals de meests Amerikaanse steden een nor male ordelijke plaats om te le ven. Met 90 km aan parken en bossen. Een goed rugby-elftal, redelijke welvaart, niet veel ne gers slechts drie procent. Het is voor de Amerikaanse liberale progressieven altijd een stad ge weest, waarop zij trots konden zijn. Het is nu voor diezelfde li beralen een minder plezierige plaats geworden. Zij hebben charles Stenvig nu drie maan den als burgemeester gehad en zij verafschuwen hem. Hij is een soort „George Wallace" in Min- nesota-kleren. Hij is een „crypto- scist'. Hij is „een symbool van een nieuwe Amerikaanse ziek te." Is zeer BneI opgeklommen net begin van het jaar was hij n £ewone onopvallende polit:?- agent, die belast was met het op- PWen van inbrekers. Toen ging hij meent» .veykiezingen voor burge- üil. deelnemen: een onafhanke- J'jk. ™"der geldelijke steur, van de U|en. Hij begon handen te schud den en vanaf een wrakkige vracht auto anno 1940 aanvallen te doen op de „schurken, die aan de touwtjes van het stadhuis trokken". Naar uitlekte, waren deze „schur ken" de leiders van de militante be weging voor de burgerrechten vain de negers. Stenvig was „een kleine man, die sprak en opkwam voor de kleine mam". Hij wilde, dat de wet onpartijdig zou werken, hetgeen be tekende, dat de negers er harder van langs kregen. Hij wilde de bur gemeester worden, die zijn collega agenten de vrijheid zou geven om nu niet meer slapjes, maar veel harder op te treden. Wat hebben de armen nodig, agent?, vraag je. „Een schop onder hun kont". Stenvig behaalde op zijn pantoffels een sensationele verkie zingsoverwinning. 62 procent vam het aantal stemmen. Plotseling was hij het zichtbare verschijnsel gewor den van de onderdrukking en kon heel Amerika hem zien. Washington hoorde het en hur -erde. Dertien weken later is Minneapo lis opmerkelijk rustig. Stenvig, die geien intellectuelen onder zijn aan hangers telt, heeft een aantal oude politiekornuiten sleutelposities en adviserende functies gegeven. Zijn chauffeur is naar men beweert, de gene, die aan de touwtjes trekt. Tony Felicetta, de vroegere vak- bindsleider, is aangesteld als voor zitter van het instituut voor inter menselijke verhoudingen van Min neapolis. Een ruwe man voor een functie, waar veel takt voor vereist is. Volgens zijn aanhangers vertegen woordigt Felicetta alle goede Ame rikaanse eigenschappen. Dat doet hij inderdaad. Moet zijn instituut be schuldigingen van politiegeweld in het noordelijke ghetto van de stad onderzoeken? „Ik ben er tegen, het zou slecht voor het moreel van de politie zijn. De politie heeft recht op een goede behandeling. En toch boezemt het „monster", Chuck Stenvig, absoluut geen angst in. Na alles, wat je over hem ge hoord had. Van middelbare leeftijd, middelgroot, met een blond baby-ge zicht, en een verbaasde beetje dom- 'pwee vraagstukken domine ren de Amerikaanse poli tiek: de Vietnamese nachtmer rie en de steeds heviger wor-' dende nachtmerrie van de ge welddadigheid in de steden. De liberalen in het gehele land zien nu hoe zich in de Verenig de Staten een enorme conserva tieve reactie aan het ontwikke len is, die weer manifesteert, doordat steeds meer conserva tieve kandidaten in de stadsver- kiezingen het motto „orde en recht" in hun banier hebben ge- Hierbij het eerste van een korte serie verslagen van cor respondent PETER PRESTON. me vriendelijke glimlach. Het duurt tien seconden, voordat hij eetn grap doorheeft. Tijdens stadhuisrecepties staat hij een beetje verlegen en niet op zijn gemak langs de kant. Onze ker over zijn eigen conversatie. „Zeg, moet je horen, ik ben uitge nodigd door uw Ditchley-stichting om een toespraak over oirde en recht te houden. Ik ben opeens een soort expert geworden". Misschien is zijn laatste opmer king wel waar ook. De misdaad in Minneapolis ig ginds drie maanden achteruit gelopen. Er hebben zich niet veel moeilijkheden voorgedaan sinds hij aan de macht kwam. De negerleiders zijn uit het gezichts veld verdwenen. Het zakenleven en de gekleurde middenstand begint weer op adem te komen. Maar, zoals hij zegt, Amerikaanse middenstand verkeert in grote ver warring. Verbijsterd door Vietnam, zuchtend onder de belastingen, afke rig van de woede der negers, ziek van het hippie- en yippie-dom. Naf- talin was een groot verzoener, een waar professor in zijn wens om de I/oor meer dan één miljard gulden 1.233.000.000 om precies te zijn is er in 1968 in ons land aan re clame uitgegeven. En dat betekent zo'n honderd gulden per hoofd der bevolking, de jongste baby en de oudste AOW'er inbegrepen. Tien jaar geleden was het nog maar vijf tig gulden de man, en dus is het ook in dit opzicht allemaal vooruit gang wat de klok slaat. Meer dan één miljard en dat alle maal om u en mij ervan te overtui gen, dat Omo beter is dan Imi en Ama beter dan Umu en dat de ene sigaret minder dodelijk is dan de an dere en dat we er aan gaan als we dat bepaalde soort melkhazelnootjes versmaden. Honderd gulden de man zouden We, als er nu eens géén re clame werd gemaakt, allemaal in het gretige handje krijgen veel méér dan minister Witteveen ons in de goedheid zijns harten aan belasting verlaging zou willen gunnen. Maar ten eerste: waaraan zouden we die honderd gulden moeten uit geven, zonder het gedegen advies van de dan niet meer bestaande re clame en zonder al die verlokkende leuzen, door van inspanning zwe tende copywriters bedacht? En ten tweede: wat zouden we al lemaal missen met weliswaar hon derd pietermannen méér in de zak, maar zonder het genot van bijvoor beeld die heerlijke, duurbetaalde schaterlach van Ton van Duinhoven zélf, die zijn ijsje maar niet op kan en zonder Truusje de viespeuk en zonder die smeerkees die het (waar om in 's hemels naam?) op onze smeerkaas gemunt heeft en vooral: zonder al die advertenties die ook deze krant dan toch maar de krant maken, die gelukkig niet uitsluitend met rubriekjes als dit gevuld is! Neen, dan toch maar liever géén honderd gulden en rustig dat miljard „weggooien". In Rusland, waar ze het heel principieel, en vanwege hun communistische staats-eenheidszeep en zo, eerst zonder reclame trachtten te doen, zijn ze ook al op de dwalin gen van die verstandige weg terug gekomen. En kinderlijke trots dat ze daar in Moskou zijn op elke nieuwe lichtreclame, die ook die stad lang zamerhand tot een „echte" wereld stad helpt maken! Ja, ja... yelfmoorden vermelden we niet dat is in de journalistiek een gulden regel. Maar sommige kranten hebben op die regel terecht een uit zondering gemaakt, toen in het Ame rikaanse Glasboro een jongen van zeventien, een zekere Craig Badiali en zijn ook zeventienjarige vriendin Joan Fox samen op de grote protest dag tegen de oorlog in Vietnam een eind aan hun leven maakten. Ik denk er niet aan hun daad te verdedigen, laat staan te verheerlij ken. Ik weet trouwens niet wat voor dingen hier meespeelden. Misschien was het in Glasboro wel wat we „een pathologisch geval" plegen te noe men, een daad van toch al „labiele" kinderen. Maar toch laat het mij niet los: dit wanhopige „neen" dat het veel be wustere „neen" van al die betogers op de Amerikaanse „moratorium dag" nog eens onderstreepte op welk een afschuwelijke en misschien zelfs zedelijk-ontoelaatbare wijze ook. Die twee om hun daad prijzen? Neen. Maar ik zou toch wel willen weten of de Amerikaanse president, die op de dag der betogingen zo demonstra tief achter gesloten vensters moet hebben doorgewerkt, alsof er niets aan de hand was, in staat was zich ook tegenover het sterven van die twee kinderen even gehard-onaan- genaam te betonen. Ik zou het niet kunnen. mening van de tegenstander te be grijpen en om niets zwart-wit te zien. Stenvig is absoluut zonder vals heid: zeer eerlijk, verschrikt door beschuldigingen van kwezelarij. De hoop vam de wijsneuzen is nu, dat hij te dom em te simpel vam geest zal blijken om veel indruk te makem: dat de geweldige gecompli ceerdheid van de problemen van een grote stad te moeilijk voor een „kleine man" zullen blijken. Dat zul len we dam zien, als de universiteit van Minnesota haar eerste protest demonstraties gaat houden. Maar de voortekenen zijn zeer ge- J^aar in Naaldwijk hebben we nu die „wip-in" van een onderne mende herbergier, waar we zelf mo gen bepalen wat We voor onze spij ziging wensen te betalen. Alweer een stunt, naast die van de Scheveningse bar, waar alles maar een gulden kost, op de manier dus waarop lang ge leden in de Amsterdamse Hema alles voor één kwartje te koop was al weer een stunt dus om de kwijnende horecaarderij op de been te houden. Er zullen ongetwijfeld nog wel meer van die stunts volgen. Totdat er eindelijk eens iemand op het voor de hand liggende idee komt de klant voortaan doodgewoonwaar voor zijn geld te geven. Zonder hem bijvoorbeeld, zoals een wijnhandelaar onlangs overkwam, 2i guldens te laten betalen voor een fles wijn die hij het betrokken eta blissement toevallig zélf voor 6 had geleverd. memigd. Het veilige Minneapolis, dial geïsoleerd, verweg in het venre mid« den-west©n ligt, met 400.000 imwo* ners, heeft nog nooit ernstige ras-" sen- of studenten-onlusten ondergaan! De angst, die de aanhangers vaij Stenivig dreef, werd gevoed doof krantenberichten en televisierepor tages, die van verweg kwamen, het kan zijn, dat Stenvig, een vriende lijk, passief man, erin slaagt om zijn stad rustig te houden. Wij begrijpen pas volledig, hoe chaotisch en opportunistisch do Amerikaanse stedelijke politiek is, als we te horen krijgen, dat zowel de democraten als de republiekeinen Stenvig reeds gevraagd hebben om de volgende keer voor hun partij met behoud van zijn eigen program ma uit ke komen! (Copyright the Guardian/De Stem) (ADVERTENTIE)

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1969 | | pagina 7