„Mao's leer nu ons wapen"
WILLY BRANDT:
MET
VEEL
TALENT
IN CHINESE FABRIEK: F 88,50 PER MAAND
Democratie in gevangenis: moeilijke zaak
MAN
Rahner
valt
curie
aan
PRODUKTIE
KADER
LEIDING
TOEKOMST
BONDSDAG
POGINGEN
DOCTRINE
Vijf nieuwe leden
in veiligheidsraad
ALTERNATIEF
STfcM VAN WfiEN&DAG 22 OKTpBER 1969
(Van onze correspondent in
Peking, Collin McCullough)
NANKING Een campagne
die de laatste maanden ge
voerd wordt om de bouw van
kleine kunstmestfabriekjes over
heel China aan te moedigen
heeft indirect de toekomst van
de paar grote kunstmestfabrie-
ken, die China rijk is, tot een
I twijfelachtige aangelegenheid
gemaakt. Er is echter geen psra-
ke van dat de grote fabrieken
stil komen te liggen; China im
porteert nog steeds grote hoe
veelheden chemische kunst
mest uit Japan en Europa en
alle bestaande kunstmestfabrie-
ken, zowel de kleine als de gro
te, zullen hard nodig blijven.
Deze campagne roept de vraag
op of de grote fabrieken nog zul
len kunnen uitbreiden nu er kapi
taal onttrokken wordt om kleinere
fabrieken te kunnen bouwen.
Een antwoord hierop kreeg ik in
een gesprek met een lid van het
revolutionaire comité van de Nan-
kingse Chemische Kunstmest Fa
briek, een reusachtig industrie
complex aan de oevers van de ri
vier de Jangtse, die meer dan 1
miljoen ton chemische kunstmest
per jaar produceert.
Hij maakte mij duidelijk dat de
fabriek verder zal blijven uitbrei
den en zich ontwikkelen om de
produktiecapaciteit te vergroten.
„Dit is in overeenstemming met
de overtuiging van de partij, dat
de landbouw de basis van onze
economie vormt en de leidende
factor de industrie is", zei het ka
derlid. Onduidelijk blijft echter of
de fabriek, die ressorteert onder
het ministerie voor chemie, werkt
in het kader van een nationaal
plan. Al een tijd hoort men niets
over het verloop van het derde
Chinese vijfjarenplan, dat op 1
januari 1966 inging. Ongetwijfeld
heeft echter de culturele revolutie
hierop zijn invloed gehad.
Op het ogenblik ligt de nadruk
op het opvoeren van de produktie.
Het kaderlid vertelde me bijvoor
beeld dat de opbrengst in de eerste
helft van dit jaar 50 procent hoger
lag dan in het eerste halfjaar van
1968. Dat lijkt een geweldige stij
ging, die niet alleen kan worden
toegeschreven aan de invoering
van het drie-ploegen-stelsel in de
fabriek. Een produktie-„explosie"
zoals die momenteel in zoveel in
dustrieën overal in China plaats
vindt en die blijkbaar geïnspireerd
is door de nooit officieel open
baar gemaakte „taken die bo
ven alles voorrang hebben", welke
uit het in de lente gehouden ne
gende partijcongres zijn voortgeko
men.
Ik vroeg het kaderlid of hij nog
een verklaring kon geven voor de
enorme produktiestijging en hij zei
dat deze ook te danken was aan
de oprichting van het revolutionai
re comité in april 1968. Vermoede
lijk had de produktie in de maan
den daarvoor geleden onder de
strijd tussen de revolutionairen en
het „bourgeois-gezag" om de lei
ding over de fabriek. „Het handje
vol kwade elementen en kapitalis
tisch ingestelde personen die pro
beerden de oprichting van het re
volutionaire comité te saboteren,
werden tenslotte ontmaskerd", zei
hij.
Het revolutionaire comité van de
fabriek bestaat uit 14 leden in
clusief revolutionairen, soldaten,
en nieuwe en oude kaderleden
en heeft 46 medewerkers. Dit aan
tal is niet abnormaal groot, de
werkzaamheden en verantwoorde
lijkheden in aanmerking genomen.
en als het uitkeren van materiële
beloningen".
De gemiddelde arbeider verdient
per maand f. 88.50. Er werken on
geveer 2000 vrouwen in de fabriek
de meesten in de scholen, het
ziekenhuis of de fabriekslaborato-
ria en zij verdienen voor hetzelf
de werk evenveel als de mannen.
Kaderleden en technici, waaronder
chemisch ingenieurs, verdienen
iets meer, aldus het lid van het re
volutionaire comité. Het maximum
loon van een oudere arbeider, ge
woonlijk een kaderlid, bedraagt
ongeveer f. 152,80 per maand.
„Hoeveel verdienen de leden van
het revolutionaire comité"?, vroeg
ik. „Ik verdien nu hetzelfde als
toen ik nog een gewone arbeider
was, voor de culturele revolutie".
In feite heeft het het revolutio
naire comité de leiding over een
groot aantal mensen. De fabriek
heeft 10.000 mensen in dienst, die
op hun beurt een totale bevolking
van 50.000 mensen vertegenwoor
digen. Het revolutionaire comité
heeft diverse sociale taken, o.a. de
zorg voor het onderwijs aan 8000
leerlingen van de lagere en mid
delbare school, en het voorzien in
leef accommodatie voor de arbei
ders Voor de vrijgezellen zijn er
bijvoorbeeld slaapzalen met afge
schutte kamertjes gebouwd. Zjj be
talen voor zo'n kamertje f. 0,56
per maand aan huur, inclusief
verwarming en elektriciteit. Een
gezin dat uit vijf of zes personen
bestaat betaalt per maand f. 8,85
aan huur voor drie kamers (twee
grotere en een kleine). Een van de
grootste veranderingen, die door
de culturele revolutie in de fabriek
teweeg is gebracht is de herzie
ning van de lonen.
Lioe Tsjao-Tsji en zijn aanhan
gers zijn hevig aangevallen, omdat
zij het systeem van het toekennen
van bonussen, premies en andere
materiële beloningen hebben inge
steld om de produktie te verhogen.
„Wij arbeiders zijn nu gewapend
met de leer van Mao Tse Toeng",
zei het kaderlid. „Wij hebben af
gezien van extra uitkeringen voor
overwerk; wij werken nu voor de
revolutie inplaats van voor onszelf.
En wij gaan door met een cam
pagne van kritiek op en verwer
ping van zulke kapitalistische idee-
Hij zei, dat hij en andere kader
leden ook Mao's instructies be
treffende het onderhouden van
nauwe contacten met het volk op
volgde. Dat betekent in zijn geval
dat hij drie van de zes werkdagen
per week handwerk verricht in de
fabriek. Ik vroeg of de arbeiders
aanvullende uitkeringen kregen in
de vorm van bijvoorbeeld kantine
bonnen of gratis haarknippen. Hij
antwoordde ontkennend, ofschoon
de arbeiders werkkleding toege
wezen krijgen, zoals overalls, laar
zen, handschoenen, regenjassen
enz., en gratis geneeskundige hulp
ontvangen. Gezinsleden worden
voor de halve prijs behandeld in
het 400 bedden tellende zieken
huis van de gemeenschap.
Later toen we een rondgang
door de fabriek maakten, werd mij
verteld dat er 60 verschillende
soorten chemicaliën, waaronder
zwavel- en salpeterzuur, fosfor en
nitro-fosfaat en stikstofhoudende
kunstmest worden geproduceerd.
Men liet mij ergens een metalen
vat, gevuld met water en grote
brokken van een fosfaatsubstantie
zien. Een arbeider, die lange rub
beren handschoenen droeg, viste
er een stuk uit en gooide het over
een open stuk terrein. Het rolde
over de grond met een spoor van
vuur achter zich aan, waaruit dik
ke witte rookwolken ontstonden.
„Voor rookbommen", zei het ka
derlid.
Na onze rondgang keerden
naar de receptie terug om thee te
drinken en luisterde ik naar het
kaderlid. Hij vertelde hoe de Ja
panners en Amerikanen de Chine
se arbeiders hadden „onderdrukt"
en „hoe Lioe Tsjao-Tsji had ge
probeerd kapitalistische arbeids-
methoden in de fabriek in te voe
ren en het land afhankelijk van
buitenlandse specialisten en mate
rialen probeerde te maken".
„Ik zal U een voorbeeld geven",
we
De beeltenis van president Mao
Tse Toeng prijkt uiteraard
ook op de installaties van de
Nankingse Chemische Kunst-
mestfabriek.
zei het kaderlid. „In 1964 besloten
wij te beginnen met de produktie
van salpeterzuurzout-kunstmest.
Overeenkomstig Lioe Tsjao-Tsji's
denkbeelden om zich op andere
landen te verlaten, begonnen wij
onderhandelingen met Frankrijk
over de aankoop van installaties.
De Fransen stelden drie voorwaar
den. Ten eerste moesten we voor
de installaties 83,5 miljoen gulden
betalen. Op de tweede plaats moes
ten we 10 jaar lang een licentie
heffing van 5 tot 10 procent van de
winst betalen. Ten derde werden
we verplicht Franse specialisten in
de fabriek aan te stellen, die wij
per maand elk ongeveer f. 20.000,-
moesten betalen.
De besprekingen duurden een
jaar en liepen op niets uit. Maar
de arbeiders besloten „op zichzelf
te vertrouwen" en na zes maan
den van experimenteren konden zij
hun eigen installaties bouwen. Nu
kunnen wij ons eigen salpeterzuur-
zout produceren en de samenstel
ling is fijner en wordt beter door
de grond opgenomen dan het Fran
se produkt. „We blijven op onszelf
vertrouwen in plaats van op ande
re landen", voegde hij eraan toe,
„en in de eerste helft van dit jaar
hebben onze arbeiders meer dan
80 technische verbeteringen gevon
den, waarvan sommige op interna
tionaal peil".
„Wat zijn de toekomstplannen
van de fabriek"?, vroeg ik. „Wat
beschouwt U, buiten de produktie
van kunstmest en andere chemi
caliën, en het het elimineren van
mogelijke nog bestaande bour
geois of kapitalistische tendenzen
onder de arbeiders, als Uw voor
naamste taak"? „Wij gaan door
met zoeken naar verdere verbete
ringen", zei hij, „en we zullen ook
meer technici voor de staat gaan
opleiden".
Mogelijk zullen sommige van de
ze chemisch ingenieurs en ook
kaderleden misschien de kern
gaan uitmaken van een groep spe
ciaal opgeleide mensen voor enke
le kleinere kunstmestfabrieken,
die volgens officiële Chinese bron
nen over het hele land verrijzen.
Maar niet, en daar bestaat geen
twijfel aan, ten koste van de pro
duktie- en uitbreidingsmogelijkhe
den van deze grote chemische fa
briek, aan de rand van Nanking.
(Copyright De Stem Globe
and Mail Toronto)
an °nze correspondent)
De democratisering
n het gevangeniswezen was hei
«Merwerp van het internationaal
(L p 5 dat ""Mc auspiciën van
k «„1 ,van Eur0Pa dezer dagen
Arna in hotel Rosendaal bij
2lem' In totaal hebben hier 12
fe'™ aa" deelgenomen. De con
vil,-» s'°nd onder voorzitter-
te„(- van mr. N.J.M. Pieck, di-
ninea. Van het Penetentiair trai-
BralA,mP "De Corridor" in hel
verzat56 ZeeIand' Hij Saf een o
te1pmlltenlandse deelnemers aan
te it» nar gaven als hun oordeel
de'2en dat het klimaat in Ne
ed met ongunstig is. Met be
langstelling hadden zij experimen
ten bijgewoond zoals bijvoorbeeld
het rollenspel in „De Corridor".
Maar ook in andere landen ge
beurt iets. Engeland bijvoorbeeld
heeft vier moderne gevangenissen
gebouwd, geheel gericht op betere
verhoudingen en er wordt ook per
soneel opgeleid dat in het nieuwe
milieu kan werken. In de Scandina
vische landen staan de gevangenis
sen onder toezicht van de vakbon
den.
In Nederland is een sterk verou
derd korps bewaarders. De nieuwe
moeten aan veel strengere eisen
voldoen dan voorheen een zeker
idealisme wordt gevraagdmaar
de bezoldiging blijft te bescheiden
om grotere verwachtingen te koes
teren, zo werd gesteld.
De straffen in Nederland zijn als
mild te beschouwen ten opzichte
van de meeste andere landen van
West-Europa, maar vergelijking is
moeilijk, want de structuren van
het strafwezen, e.d. verschillen aan
merkelijk.
De dialoog werd erkend als een
bruikbaar uitgangspunt, democra
tie is dialoog, aldus de heer Pieck.
Democratie moet echter beginnen
bij de centrale administratie van
het gevangeniswezen, bij de direc
teuren en het personeel. Dan pas
kan aan overdracht van democra
tie aan de gedetineerden worden
gedacht.
Voor de gedetineerde wordt het
er dan echter niet gemakkelijker
op, ofschoon zijn belang evident
zou moeten zijn. Vertegenwoordi
ging van de gedetineerden wordt
prompt door de achterban verloo
chend wanneer zij het doel niet be
reikt er is ook veel wanbegrip.
Voor velen betekent democratie
niet meer dan „je zin krijgen".
Spanningen zijn bovendien in deze
verhoudingen onvermijdelijk, want
de doelstelling van detentie is nu
eenmaal „een vrijheidsstraf onder
gaan."
Gunstige resultaten zijn bereikt
met centrale cursnssen, van een
groep studerenden ging meestal
iets positiefs uit.
(Van onze redactie buitenland)
DEN HAAG De nieuwe Westduitse bondskanselier, Willy Brandt
is een man uit één stuk. Geen bekrompen partijpoliticus, maar een on
dogmatische progressieve figuur. Hij is begaafd met tal van eigen
schappen, die een politicus zo goed kan gebruiken. Een goed spreker,
wiens kracht ligt in korte toespraken en een man, die beschikt over
een uitstekend massapsychologisch inzicht. Zo is Brandt eens geken
schetst.
In 1956 wist hij door deze laatste ei
genschap de gevaarlijke wending, die
een anti-Russische demonstratie
dreigde te nemen, goed op te vangen.
Hij bracht de opgewonden massa tot
bedaren door ze te laten zingen.
Willy Brandt is op 18 december
1913 in Lübeek geboren als Herbert
Ernst Karl Frahm. Zijn (ongehuwde)
moeder was verkoopster. Zijn vader
heeft hij nooit gekend. Na een gym
nasiale opleiding kwam hij als jour
nalist bij het socialistische blad „Lii-
becker Volksbote". Kort na de
machtsovername door Hitler in 1933
vluchtte de jonge Frahm naar Noor
wegen. Ook hier was hij werkzaam
als journalist, maar onderhield nog
steeds contacten met zijn Duitse po
litieke vrienden. Na de inval van de
Duitsers in Noorwegen vluchtte hij
naar Zweden. Inmiddels werkte hij
als verzetsstrijder onder de
schuilnaam „Willy Brandt". In 1947
kwam hij terug in Berlijn als pers
attaché van de Noorse regering. Op
verzoek van de leider van de Duitse
sociaal-democraten, dr. Karl Schu
macher, werd h}J later vertegenwooi-
dige van de SPD.
In 1948 moest hij de betrekkingen
met de westelijke geallieerden on.
derhouden. Later werd hij gekozen
tot Berlijns afgevaardigde van de
Bondsdag in Bonn. Deze functie
heeft hij tot 1957 bekleed. In 1950
werd hij voor de SPD lid van het
Westberlijnse huis van afgevaardig
den, waarvan hij in 1955 voorzitter
werd. In 1957 werd hij burgemeester
van Berlijn. Hij was op dat moment
de jongste burgemeester, die de stad
ooit had gehad. In 1958 werd Brandt
al meteen geconfronteerd, met de pro
blemen, die de deling van de stad
met zich meebracht. De Russen wil
den van West-Berlijn een gedemilita
riseerde vrije stad maken en het be
stuur over Oost-Duitsland overdragen
aan de DDR-regering. Brandt wees
het Russische ultimatum als onaan
vaardbaar van de hand.
Het was voor een groot deel zijn
werk, dat de westelijke geallieerden
hun garanties hernieuwden. Als lid
van het partijbestuur nam Brandt
deel aan de opstelling van een nieuw
beginselprogramma van de PSVD,
dat in november 1959 door de par
tijvergadering in Bad Godesberg
werd goedgekeurd. In de zomer van
1961 ontstond rond Berlijn een nieu
we crisis. Deze resulteerde in het
sluiten van de sectorgrens tussen oost
en west. Brandt werd in 1964 geko
zen tot voorzitter van de SPD, waar
van hij sinds 1962 vice-voorziitter was
In december 1966 werd hij lid van
het kabinet Kiesinger.
Het is overigens niet de eerste maal
dat Brandt heeft geprobeerd bonds
kanselier te worden. Zijn eerste po
ging regeringsleider te worden mis
lukte in 1961. Brandt zag toen het
bondskanselierschap naar zijn grote
christen-democratische rivaal dr.
Konrad Adenauer gaan, die deze
functie reeds sinds 1949 bekleedde.
De tweede poging in 1965 leverde
evenmin iets op. Toen werd het
Ludwig Erhard. Op advies van zijn
echtgenote ging hij het „kalmer" aan
doen en keerde voorlopig terug naar
Berlijn. Nog geen vijftien maanden
later was hij evenwel terug in Bonn.
Nu als vice-kanselier en minister van
buitenlandse zaken in de coalitiere
gering van dr. Kurt-Georg Kiesinger.
De behoedzame buitenlandse poli
tiek van Brandt, is de laatste jaren
steeds gericht geweest op een toena
dering tot de Sovjet-Unie en Oost-
Europa, op de Europese eenheid en
het verlaten van de Hallstein-doctri-
ne. Deze leer houdt in, dat de West
duitse regering de erkenning van de
DDR door een buitenlandse mogend
heid als een „vijandige daad" be
schouwt. Een dergelijke erkenning
werd automatisch gevolgd door het
verbreken van diplomatieke betrek
kingen met het betreffende land. Na
1966 werd mede door toedoen van
Brandt minder star aan dit standpunt
vastgehouden.
(Van onze redactie buitenland)
NEW YORK Boeroendi, Sierra
Leone, Polen, Nicarague en Syrië
zijn als nieuwe, niet-permanent, le
den van de veiligheidsraad gekozen.
Ze zijn voor twee jaar benoemd.
De Israëlische minister van bui
tenlandse zaken Abba Eban, had
eerder in Jeruzalem gezegd, dat
Israël zijn houding jegens de vei
ligheidsraad zou herzien, wanneer
Syrië in het orgaan gekozen werd.
Naar verluidt heeft Israël gepro
beerd de verkiezing van Syrië te
verhinderen.
(Door George Armstrong)
ROME Met zeer ongewone be
zorgdheid heeft de curie congrega
tie voor de geloofsleer in Rome, die
nog steeds heter bekend is^ onder
haar vroegere naam, het heilig offi
cie, om een plenaire zitting van haar
leden in de eerste week van novem
ber gevraagd om recente vragen en
beschuldigingen van theoloog dr.
Karl Rahner s.j. te hespreken.
De Duitse theoloog hield eerder
deze maand de inleidende toespraak
voor de eerste vergadering van de
internationale theologische commis
sie die in het geheim gedurende
drie dagen bijeen kwam. Deze com-
missie was door de paus ingesteld
op verzoek van de bisschoppen
synode van 1967 en had tot taak om
de doctrinaire congregatie in te lich
ten over theologische ontwikkelingen
in de afgelopen eeuwen.
De toespraak van Rahner was m
feite gericht op het oude heilig offi
cie zelf en het was een goede op
somming van de verwarring (puin
hoop die deze curie congregatie
heeft veroorzaakt. Dr. Rahner vroeg
haar zelfs om vergissingen toe te
geven en haar foutieve veroordelin
gen in te trekken. Enige opmerkin
gen die door Rahner gemaakt wer
den:
Het heilig officie heeft de nieuwe
theologische ideeën niet ernstig ge
nomen, vandaar dat er een hele ge
schiedenis van niet-benutte kansen
bestaat gedurende de laatste eeuw.
De romeinse autoriteiten zijn nog
steeds te conservatief en te lang
zaam om tred te houden met de we
tenschappelijke vooruitgang, zoals
bijvoorbeeld in de psycho-analyse.
Vroeger moest men zich neerleg
gen bij een beslissing van de Ro
meinse curie of de kerk verlaten.
Vandaag zijn we ons ervan bewust,
dat het verlaten van de kerk geen
alternatief is. Voor de jongere gees
telijken kan een theoretische waar
heid niet gescheiden worden van
haar existentiële doeltreffendheid.
Zuiver formeel gezag wordt niet lan
ger erkend. De oude regel, dat men
zich aan Rome moest onderwerpen
of op moest houden met katholiek te
zijn, was niet langer van kracht, al
dus Rahner.
De congregatie voor de geloofs
leer kan niet langer uitgaan van een
eenheid van theologie. Tezelfdertijd
kunnen de veelvoudige godsdiensti
ge uitingen niet langer gecontroleerd
en beoordeeld worden door één,
klein curiaal bureau.
Karl Rahner besloot met te zeg
gen, dat de internationale theologi
sche commissie en de curie zich
weer moesten bezinnen over het ce
libaat, de kinderdoop, gemengde hu
welijken (waar goddelijk recht en
kerkrecht zo vaak verward zijn) en
intercommunie met niet-katholieken.
H'* is niet duidelijk wat voor in-
le nieuwe theologische corn
eal hebben op haar eens ge-
oud-tante, het ex-heilig offi-
maar de snelheid, waarmee
kardinaal Seper, het nieuwe hoofd
van de congregatie voor de geloofs
leer, haar bijeen geroepen heeft om
het rapport van Rahner te bestude
ren, is een veelbelovend teken. Mis
schien is de redevoering van Rahner
het teken, waarop de Joegoslavische
kardinaal had zitten wachten, nadat
hij bijna twee jaar geleden kardinaal
Ottaviani in zijn functie opvolgde.
(Copyright The Guardian-De Stem)
vlc
mi
vrc
eie
(ADVERTENTIE)
Breda Karrestraat 27, Tilburg Heuvelstraat 7U
Rotterdam Schiedam Vlaardingen Dordrecht Den Haag Leider
