mm
VON THADDEN VOORZITTER AF?
N.P.D. overleefde fiasco
Synode geneigd tot
meer praktische
pastorale besluiten
van de verkiezingen
TWEED
België zonder hippies
versteege
zuiver wollen
STMEISJE
SOLIDAIRE PRIESTERS BIJZONDER RUSTIG
EN VOORZIEN VAN GOEDE PAPIEREN
DE MAJVTELSPECIAJLIST
Geen land heeft zoveel toekomstige bourgeois
>r direct:
dekking
5,— per meter
Dreed
3.
el.: 6857
o
Door
mgr. dr. J. DeHepoort
WENDTNG
TEGENSTELLINGEN
KERKELIJK
recht soms
in strijd
met rechten
van de mens
Schulden
Eén van onze vele
nieuwe
mode-suksessen
in tientallen
frappant mooie dessins
en kleuren
maten32t/m46
stélgerust
de hoogste
eisen
Breda: Ginnekenstraat29
DE STEM VAN VRIJDAG 17 OCTOBER 1969
;el intern. Hoog loon.
>E KORENBEURS",
1.01178-402
meter 135,—
meerdere
eed, 148,—
per meter
nz. enz.
di, 12,80 per
rraad.
MIDDELBURG
LANGE DELFT 103-105
TEL. 01180-7684
'Filialen: ■s-Gravenhije.
Groningen, Heerlen
ROME Toen we zaterdag
hier kwamen, zijn we uiteraard
liet eerst in aanraking gekomen
met de z.g. solidaire priestergroe-
pen, want de synode was alleen
nog maar geopend door de paus
en is feitelijk pas maandag be
gonnen. Mijn eigen ervaring van
deze priestergroepen is, dat ze
zich bijzonder rustig hebben op
gesteld op een enkele uitzonde
ring na. Er zijn een paar kleine
demonstraties geweest, zowel van
uiterst rechtse groepen als van
linkse groepen, maar ik ben bang,
dat deze in de buitenlandse pers
zijn overdreven. Het is nooit tot
een echte „contestatie" gekomen.
De solidariteitsgroepen hadden
bijzonder goede working-papers
en zijn het eens geworden om ge
zamenlijk uit te gaan van het
„rode boekje", dat was samenge
steld door de Nederlandse Sep-
tuagintgroep.
Directeur van het
Instituut voor Europese
Priesterhulp te Maastricht).
Oneens zijn ze het gebleven over
Je te volgen methode.
Daar tekenen zich duidelijk twee
Stoepen af, ik zou haast zeggen, de
Germaanse groep, als ik daar da®
ook België bij mag rekenen: Ne
derland, België, Duitsland, Oost en -
topese landen: Frankrijk, Italië en
tijk, tegenover de meer Latijnse Eu-
Spanje. De eerste groep heeft veel
meer uitsluitend flegmatisch inge-
en wil een realistischer beleid voe
ten. de andere groepen zijn eigenlijk
steld en willen meer „constateren".
Hier en daar hoor je nog wel gelui
den, dat men op het einde, dus tegen
het weekeinde, nog een provoceren
de actie verwacht, maar ik gelo >f
toch niet, daf dat erg reëel is.
De priestergroepen hebben zeker,
dacht ik, enorm vee] bijgedragen om
een zeker spanningsveld op te roe-
Pen tussen en ook in de synode en
daardoor een positieve bijdrage ge
leverd. Zij hebben natuurlijk ook per
[and toch wel echt veel contact ge-
aad met de bisschoppen zelf. Het is
"iet gekomen tot een officieel con
tact. De paus heeft op hun brief,
waarin om zo'n contact werd ver
docht, antwoord gegeven. Dat is be-
[etd; het zal niemand verwonderd
"ebben, dat hij niet direct tot een
?esprek overging, maar van de an
dere kant heeft het feit, dat hij ge
antwoord heeft, toch wel een goede
l"druk gemaakt.
Het tweede punt wat de synode be
treft. De opening door de paus werd
aanvankelijk heel erg verschillend be
oordeeld. Er zaten voor een optimist
wej enige punten in die positief wa
ren die een opening konden geven,
floeren, en de meesten dacht ik,
n-. dat er tocdl eigenlijk maar
tl» 11 de oude theologische opvat-
.)verd gedacht en dat is later,
jk; ook wel waar gebleken.
io hijzonder goede wending heeft
ml„Sy.n0de genomen, zo heb ik het ten-
mol: ®rvaren' OP de eerste voor-
a® (maandag) door de interven-
r.„.van kardinaal Suenens, die di-
w»7„a?",s?uurde op een echte ver-
Kaïs- J^ng van de collegialiteit.
onm»T. Suenens van België, die
een! a j"We ziin het tenslotte
femL u r grondprincipes, betref
fend j Primaat enerzijds, betref-
schonnA collegialiteit van de bis-
niet vS|a erzlids' Laten we daar
erder over praten. We moeten
praten over de uitvoering daarvan.
En dus tot pastorale beslissingen
komen".
Naast hem heeft patriarch Meouchi
uit 't oosten (Libanon) een bijzonder
goede indruk gemaakt door te wij-
Ik dacht, dat we mochten zeggen
dat op het ogenblik de synode op
gang aan het komen is en een ge
zicht begint te krijgen in die zin, dat
de debatten over theoretische ach
tergronden kort zullen zijn en men
werkelijk zal overgaan tot pastorale
beslissingen-
Over het algemeen wordt het ont-
werp-schema, dat we te eenzijdig
vonden, te statisch ,te veel als cen
traal klimaat van de paus en te wei
nig van de bisschoppen uit gezien.
En dan is er natuurlijk wel een
enorm verschil te constateren tussen
de verschillende continenten. Of
schoon ik er toch wel graag bij wil
zeggen, dat de Afrikaanse aarts
bisschop uit Zambia ook heeft ge
zegd, dat ook Afrika de indruk heeft,
dat Rome alles wil doen en te wei
nig kans geeft aan de lokale kerken
en dat daardoor juist het gevaar ont
staat dat iedere kerk zijn eigen weg
zal gaan.
Nu kom ik aan punt drie en dat
vind ik eigenlijk het meest interes
sante. Zo gauw wij \hier waren, heb
ik namelijk gezocht naar een derde
reeds jarenlang verwezenlijkt is en
waar de westerse kerk eigenlijk naar
school kan gaan.
oosterse kerk, waar de collegialiteit
zen op de patriarchale synode in de
groep buiten de priestergroepen en
de eigenlijke synode, een groep van
afgevaardigden van de priesterra
den. Het bleek al gauw, dat er wel
enige waren. Het had ook in de kran
ten gestaan, dat Rome de allerlaat
ste dagen een beroep had gedaan
op de bisschoppen om vertegenwoor
digers van de priesterraden mee te
brengen.
Er is een voorbespreking geweest
tussen zes Europese landen en drie
Zuidamerikaanse landen, vertegen
woordigers dus van dep riesterra-
den daar, over de positie, die men
tijdens de synode wilde innemen: ver
tegenwoordigers van België, Duits
land, Frankrijk, Oostenrijk, Neder
land, Zwitserland, Zweden en twee
Zuidamerikaanse landen. Hoofdten
dens van het gesprek: aansturen op
pastorale beslissingen.
Er was eigenlijk, dacht ik, maan
dagavond even een inzinking te
constateren in de hele atmosfeer in
Rome, een begin van een pessimis
me. Alting van Geusau had op het
Idoc een aantal lezingen georgani
seerd, waarvoor weinig belangstel
ling bleek te bestaan, maar er kwam
wel een plan uit, om een noodkreet
te laten horen als een oproep aan
de synode om tot praktische beslis
singen te komen. Deze noodkreet is
niet doorgegaan omdat de plannen
zzich verder ontwikkeld hebben.
Er werd namelijk besloten, dat een
groep van zeven of acht Europese
landen een voorstel zou doen op de
vergadering bij curie-kardinaal
Wright, die dinsdagmiddag plaats
had. Het was een oijeenkomst, geor
ganiseerd door kardinaal Wright als
hoofd van de congregatie voor de
priesters, waarop hij de bisschoppen
uitnodigde en de priesters die zij
meegebracht hadden als vertegen
woordigers van de priesterraden.
Op deze bijeenkomst is het tot
scherpe tegenstellingen gekomen.
Aan de ene kant stond de groep bis
schoppen en priesters uit Europa en
drie landen van Zuid-Amerika, die 'n
interventie hadden voorbereid. Zij
deden n.l. op een bepaald moment
het voorstel om hier een perma
nent iets van te maken en dit is
als een bom ingeslagen.
Van de andere kant kwam heel
scherp protest van de Afrikaanse
bisschoppen die met name tegen
West-Europa zeiden: „Probeer niet
jullie problemen aan ons op te drin
gen". Men betoogde, dat in Afrika de
ze problemen van collegialiteit, van
democratie in de kerk niet leven en
ook niet de problemen rondom het
celibaat.
Hetzelfde werd betoogd door de
bisschoppen van India, van Pakistan,
van Ceylon, die zeiden: „Dat zijn
niet onze problemen en wij wensen
ook niet, dat deze problemen door
Europa naar ons worden gebracht".
Merkwaardig genoeg kwam de fel
ste stem ook van alle Oosteuropese
landen, eerst van kardinaal Wyszins-
ki uit Polen, woensdag op de tweede
bijeenkomst van die aard nog van
Tsjechoslowakije en van Joegoslavië:
..Bij ons leven deze problemen niet".
De landen achter het ijzeren gordijn
en ook de nieuwe kerken in Afrika
zeggen: „Wij hebben roepingen in
overvloed. Onze seminaries zijn over
vol. Onze priesters hebben nog het
imago dat de priester vroeger in Eu
ropa had en u probeert nu verder
de moeilijkheden van West-Europa
bij ons te brengen".
„Ik dacht dat al deze betogingen
hierop aansturen, dat er een regio
nale oplossing moet komen voor zo
veel mogelijk pastorale problemen.
En dit is woensdag met name op
de tweede bijeenkomst bij kardinaal
Wright door kardinaal Alfrink be
toogd. Aangezien de problemen ver
schillend liggen, zullen ook de oplos
singen verschillend moeten zijn en
mijn verwachting, waarmee ik graag
wilde sluiten is dan ook, dat de sy
node zich gaat ontwikkelen in het
concreet maken van de collegialiteit
en de eigen verantwoordelijkheid van
de regionale kerken.
Tenslotte wou ik nog zeggen, dat
tussen de priesters van Duitsland,
van Oostenrijk, van België, van
Frankrijk, van Nederland, van Zwit
serland, van Zweden besloten is om
voortdurend in contact te blijven, met
elkaar deze problemen te blijven be
studeren.
J. DELLEPOORT
(Van een onzer verslaggevers)
NIJMEGEN De kerkelijke
wetgeving van de r.-k. kerk
strijdt in sommige opzichten met
de rechten van de mens, in 1948
door de V.N. afgekondigd. In
ander opzicht kan men op dit ge
bied een voorbeeld nemen aan
de kerkelijke wetgeving.
Dit is de conclusie van een
groep rechtskundigen uit Euro
pa en Amerika, die naar deze
materie een onderzoek hebben
ingesteld. Het resultaat van dit
onderzoek is gepubliceerd in het
jongste nummer van het inter
nationale tijdschrift voor theo
logie. Aan het onderzoek heeft
ook de Nijmeegse canonist en
lid van de post-conciliaire com
missie tot herziening van het
kerkelijk recht, prof. P. Huizing
s.j. medewerking verleend.
Wettelijk is het bijvoorbeeld
niet mogelijk in beroep te gaan
tegen een beslissing van de Ro
meinse curie. De kerkelijke
rechtbanken houden zich bezig
met huwelijksprocessen en pro
cessen over werkelijke rechts
geschillen komen zelden voor.
In de praktijk is de hele rechts
bedeling een gunst van de ker
kelijke overheid, waarbij de be
langhebbende buiten de gang
van zaken wordt gehouden en
de beslissing niet wordt gemoti
veerd. Sinds kort echter is aan
de curie opgedragen bij straf
rechtelijke processen bepaalde
normen aan te houden en in
ieder geval de betrokkene te ho
ren.
Maar een onpartijdige, onaf
hankelijke rechtspraak ontbreekt
in de katholieke kerk. Als een
bisschop een conflict heeft met
een priester, dan is er geen on
afhankelijke rechterlijke instan
tie die een onpartijdige uitspraak
kan doen. Dat is moeilijk aan
vaardbaar, zowel voor de be
trokken priester als voor de ge
meenschap.
(Van onze correspondent
dr. F. Schlomann)
BONN Het is begrijpelijk dat
het „buitenland" de ontwikkeling
van de NPD met zeer wantrou
wende blikken gadeslaat. Maar
het was uiteraard overdreven dat
men tijdens de verkiezingen in
West-Duitsland vrjjwel alleen
aandacht had voor de neo-nazis-
ten. Men kon immers vlak voor
de verkiezingen zien, dat de neo
nazi's op zijn hoogst maar net
over de drempel van de vijf pro
cent stemmen zouden komen. En
toch werden Westduitse journa
listen, die dit durfden te schrijven,
in het buitenland vaak uitgela
chen.
De kiezers in de Bondsrepubliek
brachten voor 95,2 procent hun stem
uit op de democratische partijen, en
de NPD kreeg slechts 4,3 procent,
en dus bleef het parlement voor hen
gesloten Het is moeilijk te zeggen
waar de vreugde over dit feit het
grootst was: binnen of buiten de
Duitse grenzen.
Natuurlijk is het ook onjuist om de
NPD als niet-bestaand te beschouwen
Het fiasco aan de stembus is voor
de partij wel een ernstige klap, maar
niettemin blijft hij in leven. Vergele
ken met de verkiezingen voor de
Bondsdag in 1965 werden thans twee
maal zoveel stemmen behaald. En
men moet ook niet vergeten dat de
partij bij de huidige verkiezingen
voor de Bondsdag aan zgn. twee
de stemmen (in West-Duitsland heeft
elke kiezer twee verschillende stem
men) in Rijnland en de Palts. Hes
sen en Beieren meer dan 5 procent
kon behalen, en in het Saargebied
zelfs 5.7 procent-
Von Thadden had bij de laatste
verkiezingen op twaalf procent gere
kend, en hij kon, evenals destijds
Goebbels tegen het einde van de oor
log, zijn teleurstelling moeilijk voor
zich houden: „De massa van de West
duitsers toont noch politiek inzicht,
noch karakter te bezitten". Sympto
matisch voor de huidige toestand
binnen de neo-nazi-partij is dat hij
aan de komende gemeenteraads-ver-
kiezingen begin november in Noord-
rijn-Westfalen niet wil meedoen. En
het gebouw, dat in Bad Godesberg
aangekocht is als zetel voor de partij
- die thans in Hannover zijn centrum
heeft - zal weer verkocht worden om
aldus de enorme schulden van de par
tijkas wat te verminderen. Daarbij
komt dat er kans bestaat dat de
regering een wetsontwerp zal indie
nen, waarbij de partij verboden zal
worden. Natuurlijk is het niet zeker
of te bewijzen zal zijn dat de partij
'met de grondwet in strijd is. De mo
gelijkheid dat de regering met een
dergelijk ontwerp zou komen schrikt
reeds heel wat leden en aanhangers
af
Van de ander kant mag men aan
nemen dat het politieke radicalisme
in West-Duitsland weer kansen krijgt.
Het nationalisme kan in West-Duits
land weer opleven, nu Bonn zich na
der schijnt te beraden op een nieuwe
oost-politiek, met name tot een er
kenning van de Oder-Neisse-grens en
van de DDR.
Het is een vraag of de NPD de
komende vier jaren zal weten te
doorstaan. Misschien kan de partij
zelfs attractiever worden als tegen
hangers van de nieuwe linkse coalitie
en zodoende wat invloed uitoefenen
op de conservatieve leden binnen de
FPD
De anti-neo-nazistische krachten in
West-Duitsland, die tot dusver met
hun tegenstanders alleen met knup
pels en geweld debatteerden, zul
len moeten leren met zakelijke argu
menten te komen.
Misschien zullen we op de eerst
volgende partijdag van de NPD, op
14 tot 16 november a.s. in Saar-
brücken nader over d enieuwe koers
der partij vernemen. Het is nu nog
de vraag of Von Thadden voorzitter
blijft of misschien wordt vervangen.
(ADVERTENTIE)
DEN HAAG
ROTTERDAM
LEIDEN
HAARLEM
AMERSFOORT
BREDA
TILBURG
UTRECHT
(Van onze correspondent)
BRUSSEL Buitenlandse bezoe
kers van België is het - volgens
de resultaten van een enquête naar
indrukken van hun verblijf - opge
vallen, dat in het stadsleven het hip
pie-fenomeen totaal ontbreekt. Wel
iswaar hebben zij in de grote steden
zoals Brussel, Antwerpen en Luik
ook wel extravagan opgetuigde fi
guren gezien, die op beide halfron
den thans een eigen gezicht willen
geven aan de huidige generatie,
maar dat scheen hun in tegenstel
ling tot andere landen meer inciden
teel en deed daardoor zelfs bepaald
vreemd aan. Nergens heeft men op
openbare plaatsen die kenmerkende
verzamelingen jongelui aangetroffen,
die hun ongenoegen met de maat
schappij uitdrukken.
Inderdaad moeten buitenlanders
die een beetje verder kijken dan het
bekende ondeugende Brusselse Man
neke of de gemobiliseerde Brugse
kantwerksters er van staan kijken,
dat.hier in het hart van West-Europa
de jonge mensen in een soort comfor-
mistische oase leven. Wie van Am
sterdam, Londen, Parijs, Stockholm,
Kopenhagen, Berlijn of Frankfurt
komt en België sosdologisch niet
heeft bestudeerd, verwacht normaal
op het kruispunt, dat Brussel is, in
het hart van het hippie-rijk te be
landen. Nergens is hier echter iets
van te bespeuren.
Het omgekeerde is veeleer ken
schetsend. Belgen, ook Brusselaars,
die een dagje of wat Amsterdam
hebben „gedaan", komen hoofdschud
dend terug en alle impressies over de
zelfde kam scherend, de walletjes
vermengend met de Dam en het
Leidseplein, hebben zij het met de
buren over „Sodom en Gomorrha".
„Wat leven wij dan toch in een ge
lukkig rustig landje is een uit
spraak die men hier geregeld hoort.
Onwillekeurig is men dan geneigd
te denken aan Heines woord, des
tijds bestemd voor Holland, dat hij
daarheen zou gaan als de wereld ver
gaat, omdat alles er honderd jaar
later gebeurt. Deze boutade kan ech
ter niet op België van toepassing
zijn, want (althans wat de jonge ge
neratie aangaat) gaan de tijdsver
schijnselen eraan voorbij. Wanneer
men chronologisch alle vernieuwin
gen overziet, waarmee sinds het ein
de van de oorlog de jonge mensen
zich hebben gemanifesteerd, blijkt in
België niets wortel te hebben ge
schoten. Nozems, beatniks, provo's,
hippies, stuk voor stuk zijn deze ui
tingen aan de jeugd voorbijgegaan.
Incidentele pogingen liepen zowel
dood door gebrek aan interesse als
door klappen vam politiële gummi
knuppels. Soms probeerden groepjes
het Brouckèrepleim in het hart van
plaats te veroveren of in de drukste
winkelbuurt, de Nieuwstraat, een
happening te houden. Maar bij ge
brek aan ruggesteun van een behoor
lijke aanhang en een sympathiseren
de pers, waren zij gewoon speelgoed
in de handen van de politie en kraai
de geen haan naar de niet malse
klappen, zodat hun voorgoed de lust
verging.
Afgezien van de studentenrevol
te is de jongste generatie in België
door geen enkel fenomeen, dat in
de loop van de laatste kwarteeuw
in zoveel landen deining gaf, gegre
pen. Zelfs uitbarstingen, veroorzaakt
door rock of pop in overtreffende
trap en waarbij dan een aantal stoe
len het leven moesten laten, hebben
zich hier niet voorgedaan. Weliswaar
wordt er hier en daar een betrapt
op het inhaleren van een „duizeling
wekkend sigaretje", maar men kan
dat bezwaarlijk een echte instelling
op de tijd noemen.
De jonge generatie in België is
een levende afspiegeling van het
maatschappelijk bestel. De geest, die
daarin leeft, verbiedt eenvoudig eni
ge extremiteit. Geen enkel land heeft
zoveel „bourgeois" of die het wil
len worden, ais België.
(ADVERTENTIE)
Voor de volle 100% puur tabak