SOYOEZ-TRIO KLAAR VOOR PROEYEN
Constructie-oefening in ruimte
ALI HINK EN
DöPFNER IN
DE AANVAL
OLGA
varkenshaasjes
met pruimen
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND
Gent wil tweede kanaal naar Tern en zen
PRINSJE
GAAT
VOORUIT
Militairen schonden neutraliteit
BESTEM
MIDDENSTANDERS SLAAN ER OP LOS,
andaag
in
W.-DUITSLAND
HONDERDSTE
STARFIGHTER
Rode Kruis dreigt
luchtbrug op
Biafra te stoppen
Man en vrouw
neergestoken
dinsdag 14 oktober 1969
weerbericht
GA ZO DOOR
DR. L. DE JONG BEWIJST IN BOEK:
ISRAEL verloor
460 man
sinds zesdaagse
Ontwerpschema synode gekraakt
Verduisterd
Zeer slecht
Kerken in de
ontwikkelings
landen
wachten af
een goed stuk vfees hoort erbij
]09e jaargang no. 26249
editie voor
2EELAND
Directeur: Dr. W. A. J. M. Harkx
Hoofdredacteur: L. Leijendekker
Hoofdkantoor: Breda, Reigerstr. 16
telefoon 22341, Postgiro 1114111
Regen en mist
Veel bewolking en verspreide op
klaringen. Hier en daar mist, later
plaatselijk een bui. Zwakke tot ma
tige zuidelijke wind.
KANTOREN: ROOSENDAAL, MOLENSTRAAT 45, TEL. 37150
BERGEN OF ZOOM, ZUIVELSTRAAT 26, TEL. 6850
OOSTERHOUT, ARENDSTRAAT 14, TEL 4957
GOES, KLOKSTRAAT 1, TEL. 8030
HULST, STEENSTRAAT 14, TEL. 3751
SCHEPEN G. v. d. DAELE
(Van onze verslaggevers)
GENT België heeft er, wat zijn
zeehavenontwikkeling betreft, een
nieuw superplan bij gekregen.
Wanneer het tot uitvoering komt
zal het vergaande gevolgen hebben
voor de kanaalzone van Zeeuwsch-
Vlaanderen.
Het plan: de bouw van een nieu
we zeesluis (voor schepen tot
125.000 ton) ten westen van Ter-
neuzen en de aanleg van een nieuw
kanaal van Terneuzen-West naar
Gent.
Deze nieuwe uitweg naar de
Westerschelde moet de Gentse ha
ven van de verstikkingsdood red
den. Het huidige kanaal van Ter-
neuzen naar Gent is, verbreed en
wel, nog geen jaar geleden door ko
ningin Juliana en koning Boude-
wijn officieel geopend. Er kunnen
schepen tot 60.000 ton door. Het is
volgens de Gentse wethouder voor
de haven, G. van den Daele, nu al
veel te klein om de ontwikkeling
van de haven te kunen volgen.
Het gemeentebestuur van Gent
heeft de Belgische regering om
steun voor zijn plannen gevraagd.
De regering in Brussel is bovendien
verzocht over de uitvoering van
het plan contact op te nemen met
de Nederlandse regering.
Wethouder Van den Daele ver
klaarde gisteren tijdens een pers
conferentie, dat er voor Gent drie
mogelijkheden zijn om een hetere
verbinding met zee te krijgen:
l. een kanaal van Terneuzen-Oost
naar Antwerpen-Gent. Dit ka
naal zou loodrecht op een te
graven kanaal tussen Antwerpen
en Gent geprojecteerd moeten
worden. Volgens wethouder Van
den Daele is dit plan voor Ant
werpen onaanvaardbaar.
i. een kanaal van Zeebrugge naar
Gent. Dit zou pas in het jaar
2000 klaar kunnen zijn en veel
te duur worden.
3. een geheel nieuwe verbinding
tussen Terneuzen en Gent.
Het gemeentebestuur van Gent
geeft de voorkeur aan laatstge
noemde mogelijkheid. Het nieuwe
kanaal zal, zo werd tijdens de pers
conferentie betoogd, door een wei
nig bebouwde streek lopen. Een
tweede sluis bij Terneuzen geeft
meteen de zekerheid dat Gent vrij
wel altijd bereikbaar zal zijn. Het
wordt praktisch uitgesloten geacht
dat beide sluizen tegelijk defect
zullen zijn.
Het Gentse plan zou bijna één
miljard gulden kosten. De Belgi
sche minister van openbare wer
ken, Jos de Saeger, zou er wel iets
voor voelen, zo werd tijdens de
persconferentie meegedeeld.
(VERVOLG OP PAGINA 3)
(Van onze redactie buitenland)
MüNCHEN De Westduitse
luchtmacht heeft gisteren zijn
honderdste Starfighter verloren.
Het toestel stortte neer bij Berk-
heim in Beieren. Op ongeveer
vierhonderd meter hoogte kon
de piloot met een schietstoel de
Starfighter verlaten. Hij kwam
ongedeerd in een boom terecht.
Bij alle ongelukken met Star-
fighters in West-Duitsland zijn
zijn tot nu toe 53 piloten om
het leven gekomen.
De Duitse liberale studenten-
bond heeft ter gelegenheid van
het neerstorten van de honderd
ste „Starfighter"-straaljager aan
het ministerie van defensie in
Bonn een „gelukwenstelegram"
gezonden. „Wij vinden deze me
thode een doelmatige bijdrage
?an de ontwapening", staat er
m. Het besluit met „ga zo door".
(Van onze speciale verslaggever Anthony Tucker)
LONDEN - De Russische bemande ruimtecombinatie brak
gisteren alle records, toen de Soyoez-8, het derde bemande
ruimteschip in drie dagen, omhoog schoot en zich bij de twee
ruimteschepen en vijf man, die zich reeds in de ruimte bevon
den, voegde.
In tegenstelling tot de twee vorige ruimteschepen, heeft de
Soyoez-8 ervaren kosmonauten aan boord - kolonel Vladimir Shata-
lov en dr. Alexei IJeliseijev - die deelname aan samenvoegings
experimenten met de Soyoez-4 en Soyoez-5 in januari.
Hoewel Moskou nog steeds geen of
ficiële aankondiging heeft gedaan
over het doel van de vlucht, bestaat
er weinig twijfel, dat de drie ruimte
schepen gedurende de komende paar
dagen samengevoegd zullen worden
in de meest ingewikkelde ruimtecon
structieoefening, die ooit onderno
men is.
De Maskouee televisie toonde de
lancering vaai de Soyoez-8 binnen een
uur na de start om 11.30 uur onze tijd
en in een interview vertelde dr. IJle-
liseijev de kijkers, dat de ruimteigroep
van zeven man experimenten uit zal
voeren, die zouden leiden tot de vor
ming van nog grotere ruimtestations"
Aangezien de Soyoez-6 geen aanleg-
kraag heeft en omdat IJeliseijev zei,
dat het niet nodig zou zijn, dat kos
monauten op deze vlucht van het ene
sahip naar het andere door de vrije
ruimite zouden behoeven te gaan, lijkt
het zeer waarschijnlijk dat er een
nieuw type verbindingsmaiteriaal
wondt gebruikt.
Of de lasexperimenten, die door
Moskou werden aangekondigd, plaats
zullen vinden zonder dat de kosmo
nauten hun moederschepen zullen
verlaten valt nog te bezien. Lassing
door afstandsbediening, hoewel heel
goed mogelijk, past niet in de nogal
pratische en directe Russische ruim-
tetechniek.
Soyoez-6, het eerste ruimteschip,
dat de lucht inging, maakte gisteren
een kleine koerswijziging en alle drie
de ruimteschepen beschrijven nu
iedere 88,6 minuut een baan om de
aarde met een hoek van 52 graden.
Het feit, dat de omloopbanen lichtelijk
ellipsvormig maar laag zjjn - wisse
lend in hoogte tussen 190 en 220 km -
doet vermoeden, dat de vlucht van de
groep tamelijk kort zal duren. Gister
avond zond de Moskouse televisie
beelden uit van alle drie de ruimte
schepen met de bemanningen in de
zuurstof-stikstof-atmosfeer en Moskou
vertelde de wereld, terwijl zij het
meesterlijke NASA-bandboek voor de
verschaffing van onbelangrijke in
formatie volgde, dat terwijl de
Soyoez-8 bemanning biefstuk, brood,
chocolade en zwarte bessensap nut
tigde, de bemanningen van de
Soyoez-6 en 7 genoten van vis, kip.
brood en pruimen.
(Copyright The Guardian/De Stem)
SANTA ISABEL De luchtbrug
van het Internationale Rode Kruis
BaM Biafra, die ruim een miljoen
fulden per maand kostte en sinds
Wni niet meer werkt, zal per 1 no
vember definitief worden opgeheven
?ls do vluchten niet kunnen worden
hervat.
Dit hebben functionarissen van het
Kode Kruis gisteren verklaard. Vijf
w en vier C-97 vrachtvliegtuigen
staan werkloos op het vliegveld van
otonau in Dahomey, sinds begin
jmu Nigeriaanse straaljagers een
t-7 hebben neergeschoten. Het
Me Kruis beschikt op Santa Isabel
g over 5500 ton voorraden waaron
der 750 ton stokvis.
(Van onze Parijse correspondent)
Een ontevreden middenstand heeft
maandag in het Parijse Pare des Prin
ces een vergadering gehouden waar
20.000 mensen aanwezig waren. Na
afloop wilde een deel van de betogers
aangesloten hij een splinterafdeling
voor directe actie de straat op maar
de demonstratie was verboden. Een
kilometer door de straten van de
voorstad Boulogne ging alles goed
maar toen de demonstranten hij de
Porte de Saint a Cloud waren aan
gekomen, ontstond een hotsing met
de politie die chargeerde. Er werd
flink gevochten (foto) waarhij 10 ge
wonden vielen aan de kant van de
betogers. Een agent kreeg een stuk
hout in zijn gezicht en moest naar
een ziekenhuis worden vervoerd. Een
autobus werd omvergeworpen waar
door een monsteropstopping in geheel
west-Parijs ontstond die tot maandag
avond acht uur heeft geduurd.
Een van de eisen van de midden
standers is, dat een eind zal worden
gemaakt aan het bonwen van super
markten waardoor de kleine winke
liers in het gedrang komen.
HET HOF van beroep in Kenya heeft
't beroep van Mahashon Isaac Njenga
Njoroge, de ter dood veroordeelde
moordenaar van de minister van eco
nomische zaken van Kenya, Tom
Mboya, verworpen.
VIER JONGELUI van 17, 18 en twee
van 16 jaar zijn vanuit de DDR naar
de Westduitse deelstaat Neder-Sak-
sen gevlucht.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG In officiële Haagse
kringen kon men gisteravond de
verheugde uitroep vernemen: het
gaat goed met het jonge prinsje.
Eerder op de dag was reeds een of
ficieel communiqué verschenen van
de medici prof. dr. Haspels en dr.
Drukker, waarin werd gesteld dat
de artsen tevreden waren over de
voortgang van het herstel.
Gisteravond bleek, dat het herstel
zich ook in de loop vam maandag had
voortgezet. Zoals zich de situatie liet
aamzien, zal het medisch bulletin van
deze ochtend een nog groter opti
misme tonen.
Niettemin bevindt het jonge prins
je zich nog steeds in een couveuse,
terwijl die couveuse in een zeer ste
riele omgeving is opgesteld, waar
behalve dan het medisch en verple
gend personeel niemand wordt
toegelaten.
Dit is mede de reden dat de
baby vandaag, als prins Claus de
formele geboorte-aangifte doet, niet
zal warden „getoond" aan de getui
gen dr. Beel en premier De Jong.
EEN 20-JARIGE student en een 21-
K militair uit België hebben ge-
Per waterfiets het Kanaal
in s- ?,stek?n- Onderweg werden ze
d°or een tanker aan
vrat? ?n later door een Duitse
chtboot aan boord genomen.
(Van een onzer
verslaggevers)
AMSTERDAM Hoge
militaire autoriteiten heb
ben eind 1939 en begin 1940
de neutraliteitsbeginselen
geschonden, waarmee Ne
derland buiten de tweede
wereldoorlog probeerde te
blijven. Deze autoriteiten
negeerden daarmee de in
structies van de toenmalige
regering, maar dank zij
hun insubordinatie is het
indertijd onder meer moge
lijk geweest, dat wijlen ko
ningin Wilhelmina, prinses
Juliana en prins Bernhard
bijtijds naar Engeland kon
den uitwijken, toen de
troepen van Hitier Neder
land onverwachts binnen
vielen. Een en ander bete
kent wel, dat de hoge mi
litairen zegels van brieven
hebben verbroken, voordat
dit door de regering was
toegestaan, en dat zij hui
ten medeweten van de re
gering geheime radiocon
tacten tot stand hebben ge
bracht met Engeland (na
de inval van Hitler in Po
len officieel in oorlog met
Duitsland) die een duide
lijke schending van het
neutraliteitsbeginsel van de
Nederlandse regering be
tekenden.
Dit blijkt uit een lezing,
die de directeur van het
rijksinstituut voor oorlogs
documentatie, dr. L. de
Jong gisteren heeft gehou
den in de gewone vergade
ring van de afdeling lette
ren der Koninklijke Neder
landse Academie van We
tenschappen. Dr. De Jong
zei, tijdens zijn voordracht,
de feiten, die hij noemde,
te zullen bewijzen in het
tweede deel van zijn boek
„Het Koninkrijk der Ne
derlanden in de tweede
wereldoorlog", dat binnen
kort zal verschijnen.
Dr. De Jong somde in
zijn lezing een reeks van
contacten tussen Neder
landse militaire autoritei
ten en die in België, Frank
rijk en Engeland op, die
volkomen onbekend wa
ren aan de toenmalige mi
nisters inclusief die van
Buitenlandse Zaken en
Defensie. Zijn slotconclusie
luidt letterlijk: „Zo kom ik
tot die misschien ietwat
ontnuchterende conclusie,
dat de lof, die de enquête
commissie van de Tweede
Kamer de toenmalige re
gering toegezwaaid heeft
voor het feit, dat zij zich
stipt gehouden heeft aan
de meest absolute inter
pretatie van het neutrali
teitsbeginsel, niet alleen
ongefundeerd en dus mis
plaatst is, maar dat die lof
de regering eerder een bre
vet van onnozelheid uit
reikt, dan een brevet van
verstandig optreden".
(Zie ook pagina 7)
Minister komt
flink tegemoet.
fruitkwekers
Pagina 3.
Naar Ghana komen om als een
snotneus behandeld te wor
den? Pagina 7.
De grootste demonstratie, die
Amerika ooit gekend heeft,
geldt de oorlog in Vietnam.
Pagina 9.
Oud is groot en Vonhoff zijn
profeet. Pagina 11.
De VARA laat 84 Nederlanders
voor het oog van heel Neder
land werken aan een „nieuwe
wereld" RTV-pagina.
Verkeers- en vervoerorganisa-
ties protesteren tegen verho
ging wegenbelasting. Pag. 17.
Engelse topvoetballer Martin
Peters na ruzie weg bij West
Ham United. Sportpagina.
TEL AVIV (AFP) Een woord
voerder van het Israëlische leger
heeft op een persconferentie meege
deeld dat aan Israëlische zijde na de
zesdaagse oorlog 460 man zijn ge
sneuveld en 1634 gewond zijn ge
raakt. Onder de gewonden waren
465 burgers.
DE NEDERLANDSE lasser G. S. uit
Hoogezand is in het Engelse Great
Yarmouth veroordeeld tot een jaar
gevangenisstraf voor het clandestien
invoeren van 24.700 sigaren in Enge
land.
(Van onze redactie buitenland)
ROME De kardinalen Döpfner (van Munchen) en Alfrink
hebben gisteren tijdens de eerste vergadering van de bisschoppen
synode in Rome al meteen voor de nodige opschudding gezorgd.
Beiden kraakten het eerste deel van het ontwerpschema, waarin
volgens hen vooral de verhouding paus-bisschoppen volstrekt on
voldoende theologisch wordt gemotiveerd.
Kardinaal Alfrink noemde dit „on
aanvaardbaar". Beide deden ook een
poging om er iets anders voor in de
plaats te brengen, waardoor meer
progressieve gedachten hierover meer
kans zouden krijgen.
Kardinaal Alfrink, die zich samen
met zijn Belgische collega kardinaal
Suenens direct na de gunstig ontvan
gen rede van kardinaal Seper (voor
zitter van de congregatie voor de ge
loofsleer) direct van de sprekerslijst
liet schrappen, vroeg toch even het
woord. Daarna sprak hij anderhalve
minuut. Hij vroeg zich af of de rede
van kardinaal Seper over het omstre
den eerste deel van het ontwerpsche
ma leerstelling gezien en vanwege de
geest die het ademt niet veel beter is
dan het schema zelf (dat door de paus
zelf isigoedgekeurd, red.)
Kardinaal Alfrink zei verder dat
dit eerste deel onaanvaardbaar is
vanwege de overheersende juridische
geest die het ademt, zozeer dat zelfs
de theologische werkelijkheid erdoor
wordt verduisterd. Het debat in de sy
node moet zich concentreren op het
rapport van Seper, aldus het voorstel
van kardinaal Alfrink.
Kardinaal Döpfner deed het voor
stel hët beginsel van de bisschoppe
lijke collegialiteit te laten bestuderen
door de internationale theologencom
missie, die vorige week in Rome voor
het eerst heeft vergaderd. Dan kan
men deskundigen, ook niet-katholie-
ke, aantrekken. Hij had, en hij sprak
nadrukkelijk namens alle Duitse bis
schoppen scherpe kritiek op het syno
de-schema.
patriarch Meouchi) als conservatieve
(o.a. Wyszynski, Polen) geluiden te
beluisteren. De solidaire priesters,
die in het Waldenzer-instituut verga
deren, hebben bekendgemaakt dat de
paus geweigerd heeft hen te ontvan
gen. Ze hadden om een audiëntie ver
zocht. Er is echter wel een contact
man aangewezen door het Vaticaan,
n.l. pater Tucci, hoofdredacteur van
het blad „Civilta Catholica". De paus
liet de priesters via pater Tucci we
ten dat het hem speet, hen niet te
kunnen ontvangen gezien het bijzon
dere karakter van hun bijeenkomst.
(ADVERTENTIE)
0E ZOMER IN UW SLAAPKAMER
Aan deze eerste zitting van de sy
node namen ongeveer 140 bisschop
pen deel. Paus Paulus is de hele och
tend bij de besprekingen aanwezig
geweest. Onze speciale verslaggever
schrijft dat de paus er moe en ziek
uitzag. „Zeer slecht", zoals de pers
vertegenwoordigers van het Vaticaan
die de vergaderingen mogen bijwo
nen, zeiden. De paus heeft niets ge
zegd en alleen aantekeningen ge
maakt.
Belangrijk is de rede van kardinaal
Seper gebleken, waarvan de bisschop
pen zaterdag al de tekst hadden ge
kregen. Zijn rapport geeft eeni samen
vatting van het synodeschema, maar
het heeft een heel andere toon. Hij
benadrukte b.v. meer de verantwoor
delijkheid der lokale kerken en geeft
wel een theologie van het collegiali-
teitsbeginsel in tegenstelling tot het
schema. Voor kardinaal Alfrink re
den genoeg om er meteen op in te
haken en voor kardinaal Suenens een
reden om, neemt men aan, zijn toe
spraak te herzien.
Onder de andere sprekers van gis
teren waren zowel progressieve (o.a.
AMSTERDAM (ANP) De 40-ja-
rige stoker J. L. wordt ervan ver
dacht in de nacht van zondag op
maandag zijn gewezen echtgenote E.
P. (28) en de monteur R. B. (24) in
de woning van de vrouw in Amster
dam-Oost zo ernstig met een mes te
hebben verwond, dat beiden in een
ziekenhuis moesten worden opgeno
men. De slachtoffers, die verschillen
de malen werden gestoken, konden
nog niet worden gehoord. De ver
dachte is nog voortvluchtig.
Het werk van de kerken m de ont
wikkelingslanden heeft zich de laat
ste jaren aanzienlijk uitgebreid. Er
wordt steeds meer werk gemaakt van
de grote problemen rond het vervolg
onderwijs; ze brengen in het binnen
land de plaatselijke ontwikkeling op
gang met behulp van modern opge
leide katechisten; verlenen pp des
kundige wijze hulp aan zieken en
gebrekkigen; leiden kadermensen op
voor vakbonden en volksontwikke
ling; ontsluiten de vergeten gebieden
met radioscholen; bouwen kerken en
gemeenschapscentra. Deze nieuwe
werkwijze brengt uiteraard hoge kos
ten met zich mee. De kerken in de
ontwikkelingslanden vertrouwen er
op, dat de christenen in de rijkere
landen hun speciale verantwoorde
lijkheid zullen blijven beseffen.
Zondag as. is het wereldmissiedag.
Achtduizend Nederlandse missiona
rissen helpen deze kerken door zich
persoonlijk in te zetten. Wij kunnen
helpen deze kerken in staat te stellen
hun eigentijds programma uit te
voeren. Daarvoor is er in het komend
week-einde een nationale kerk-koi-
lekte en giro-aktie. GIRO 8725 -
PMW - DEN HAAG. (Laan Copes
van Cattenburch 127). De kerken in
de ontwikkelingslanden wachten af
of ze van de Pauselijke Missie Wer
ken voldoende middelen zullen ent-
vangen om ook in 1978 «q
kracht door te werken.
HET NATIONALE KWALITEITSMERK
VAN WARME BAKKERS
lekker eten tips
Varkenshaasjes open snijden Licht zouten, snuifje peper
en deze met de pruimen vullen. Daarna braden.