„Bewegend verleden" geen
voltooid beeld van Oud
tv
FILES OP DE
Belangrijk nieuws van de Postgiro
In
de gegarandeerde girobetaalkaart
wordt de makkelijkste manier
van betaten
BIOGRAFISCHE VISIE OP PROF. MR. P. J. OUD:
f
BESCHEIDEN
BIJDRAGE'
6 maanden
garantie
op zooien
bovenleer.
POSTCHEQUE- EN GIRODIENST
Grote lijnen
Gezien op
jongensschoenen
Kamerlid
Burgemeester
Graag correct
Niet af
betaalkaart
1 CZCf.'Z-
11
DE STEM VAN DINSDAG 14 OKTOBER 1969
13
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het Tweede-Kamerlid Henk J. L. Vonhoff is een
groot bewonderaar van de vorig jaar overleden politicus Piéter Jaco
bus Oud. De 38-jarige Amsterdamse oud-geschiedenisleraar heeft van
die bewondering blijk gegeven in het boek„Bewegend Verleden",
een biografische visie op prof. mr. P. J. Oud. Al op de eerste pagina
wordt het duidelijk Oud is groot en Vonhoff zijn profeet. De liberale
gedrevenheid van de meester is overgeslagen op zijn politieke nako
meling. Maar het is sterk te betwijfelen of Vonhoff zich in zijn ideeën
de politieke nazaat van de grote voorganger mag noemen. Want Von
hoff is juist liberaal of beterVVD'er omdat hij in deze maat
schappij alles bij het oude wil laten. En het zou Oud te kort doen hem
zoiets te willen aanwrijven.
Ondanks zijn drukke Kamerlidmaat
schap heeft Vonhoff vele uurtjes ge
stoken in zijn boek over Oud. Na ge
sprekken met de liberale politicus,
bracht Vonhoff niet minder dan
2300 uren aan zijn bureau door. Het
resultaat mag er zeker, wat betreft
uiterlijk, zijn: uitgeverij Samson in
Alphen aan de Rijn heeft een mooi
boek gemaakt, waarvan men voor
22,50 eigenaar kan worden. Het
loon voor de werkdrift van Vonhoff
was niet zo bijster groot. Net ge
noeg om een paar geschenken voor
zijn drie kinderen te kopen, zoals
rijlaarzen en een rijzweep. „Mijn
honorarium komt neer op zo'n dertig
cent per uur", verzuchtte Vonhoff.
Dat is 2,55 gulden per werkdag of
12,75 gulden per week, stukken min
der dan het wettelijk-verplichte mi
nimum-loon.
Vonhoff heeft zijn boek over Oud
een „biografische visie" genoemd.
Dat wil niet zeggen dat hij een min
of meer afgeronde kijk op de li
berale politicus heeft willen geven.
Het was meer de bedoeling om „een
bescheiden bijdrage te leveren aan
de discussie over de figuur van Oud".
Dat klinkt al heel anders en zo be
zien is het boek van Vonhoff wel ge
slaagd. Het geeft een vrij aardige
beschrijving van de politieke activi
teiten, waartoe Oud zich ai jong ge
roepen voelde en die hem gebracht
hebben tot het liberale leiderschap.
De schets is in grote lijnen opgezet,
waardoor ook beschrijvingen van
essentiële zaken nogal wat aan de
oppervlakte blijven Juist als het
gaat om persoonlijke kwesties die in
de politiek van de VVD hebben door
gespeeld het aftreden van minis
ter Stikker (Buitenlandse Zaken),
van Sydney van den Bergh (Defen
sie), de moeilijkheden rondom minis-
ADVERTENTIE)
ter Visser, de verhouding tot sena
tor Van Riel laat Vonhoff het al te
gauw afweten en zet hij een punt,
waar het juist interessant begint te
worden.
Pieter Jacobus Oud werd op 5 de
cember 1886 in Purmerend geboren
als oudste zoon van de gezeten bur
ger Hendrik Oud, tabaks- wijn- en
effectenhandelaar. Na zijn middel
bare opleiding studeerde Oud voor
het notariaat. In 1907 wordt hij kan
didaat-notaris, twee jaar later gaat
hij over naar de belastingdienst. In
1912 begint hij de rechtenstudie en
wordt hij op Texel ontvanger der re
gistratie en domeinen.
Hij is dan al, sinds zijn 21ste jaar,
actief lid van de Vrijzinnig-Democra
tische Bond. Hij is ook vrijmetselaar
en vrijzinnig lidmaat van de Neder
lands hervormde kerk. Na een felle
verkiezingsstrijd in het district Den
Helder wordt Oud in 1917 tot lid van
de Tweede Kamer gekozen. Zestien
jaar is hij Kamerlid, als hij in de cri
sisjaren minister van Financiën in
het kabinet-Colijn wordt.
Van 1938 tot 1952 is Oud met
een onderbreking in de oorlogsjaren
burgemeester van Rotterdam. In
1946 is hij mide-oprichter van de
Partij van de Arbeid, maar die partij
wordt hem socialistisch genoeg om
er weer gauw uit te stappen. De in
1946 gestarte Partij van de Vrijheid
wordt omgedoopt tot Volkspartij
voor Vrijheid en Democratie, waar
van Oud van 1948 af tot 1963 de grote
leider is geweest. Niet alleen politiek
leider als voorzitter van de Tweede
Kamerfractie, maar ook partijvoor
zitter. Na de verkiezingen van 1963
verlaat Oud, 76 jaar oud, het poli
tieke toneel. Op 9 november 1963
néémt hij afscheid als partijvoorzit
ter. Premier Mariinen deelt dan mee
dat Oud de ere-titel minister van de
Staat krijgt.
Voor alles was Oud parlementa
riër. Zijn jarenlange politieke en par
lementaire ervaring bezorgde hem
vooral na de tweede wereldoorlog
een groot gezag. Toen hij in de oorlog
bedankte als burgemeester van Rot
terdam, ging hjj zich wijden aan de
parlementaire geschiedschrijving,
zijn sterke geheugen bewees hem
goede diensten bij de gededailleerde
beschrijving van het parlementaire
gebeuren. Later verrijkte mr. Oud,
die bijzonder hoogleraar is geweest,
de literatuur op het gebied van het
constitutionele recht.
Terecht heeft Vonhoff de nadruk
gelegd op Ouds parlementaire werk.
En dan vooral op de jaren na 1948,
waarin Oud is gegroeid tot politieke
leider van groot formaat. Die groei
is gekomen, nadat Oud eerst ver
keerd had gekozen: zijn medewer
king aan de oprichting van de
P.v.d.A., waarin meer figuren uit de
Vrijzinnig-Democratische Bond van
voor de oorlog hun nieuwe tehuis
vonden. Terecht wijst Vonhoff erop
dat Oud zich waarschijnlijk ook van
de P.v.d.A. heeft afgewend, omdat hij
geen kans kreeg de „grand old man"
te worden. En dat Oud zo langzamer
hand de eerste viool wilde spelen,
was duidelijk. Jarenlang was hij de
leider van de WD, die zowel de par
tij als de Tweede Kamerfractie ste
vig in de hand hield. En toen de
Eerste Kamerfractie onder leiding
van mr. Harm van Riel wat rebels
werd, kon Oud dat onmogelijk dul
den.
Oud demonstreerde, zoals Vonhoff
het beschrijft, een grote ijver en
soms haast onvoorstelbare werk
kracht Natuurlijk waren die talen
ten in aanleg aanwezig: zoals zijn
vermogen om helder te formuleren,
zijn vaardigheid in het overzien van
situaties, het ijzeren geheugen en de
spreekvaardigheid, die hem in staat
stelden zijn gehoor te boeien en tot
enthousiasme te brengen, ondanks
zijn wat schrale en hoge stemgeluid.
„Deze voor de politieke strijd ge-
eigende wapens werden gehanteerd
door een sterke, strijdbare persoon
lijkheid. Een man die bovendien
moeilijk toegankelijk was voor hen
die hem niet goed kenden, afkerig
van beuzelarijen."
Oud was beslist geen „getapte" po
liticus, wel een die het spel graag
correct speelde. Maar heel moeilijk
kon de bejaarde politicus de teugels
van zijn VVD uit handen geven. Te
lang had hij midden in de politieke
strijd gestaan, meegevochten voor de
verdediging van zijn vrijzinnige be
ginselen.
„Hij was", zegt Vonhoff, „als per
soonlijkheid te markant om geen uit
steeksels te hebben waaraan men
zich lelijk kon bezeren. In het ge
vecht was h(j hard, zoals hij ook
wist zelf hard te kunnen worden be
jegend. Hij was vaak ongeduldig en
liet zijn sympathieën blijken evenals
zijn antipathieën.
Oud was een mens met veel kan
ten en facetten. Een ongeduldig man,
maar een geduldige verteller, geen
schaker, maar wel een tacticus. Zo
zijn er talloze eigenschappen te noe
men die bij elkaar welhaast onver
enigbaar lijken. Zijn trouw aan men
sen en instellingen, zijn werkelijke
bescheidenheid, naast de ijdelheid
die de meeste politici in hun bagage
meevoeren. Zijn realistische kijk op
situaties, maar tegelijk zijn filoso
fische beschouwingswijze van het le
ven en de politiek."
Vonhoff concludeert dat Oud een
staatsman kan worden genoemd, on
der meer omdat de liberale voorman
een van de grootste parlementariërs
is geweest en zijn werk van beteke
nis zal blijven voor de structuur van
de maatschappij.
Na de „bescheiden bijdrage" die
Vonhoff aan het beeld van Oud heeft
geleverd, mag gehoopt worden dat
dit „niet-voltooide" beeld verder zal
worden bijgetekend en -gekleurd.
Heeft Oud op meesterlijke wijze par
lementaire geschiedschrijving tot
1940 bedreven, het wachten is nu op
de parlementaire geschiedenis van
na 1945.
De St. Gotthard-pas in Zwitserland geeft steeds de indruk dat het toeristische seizoen nog in volle
gang is; iedere dag vormen zich kilometers lange files op de wegen naar de pas. De oorzaken zijn te
vinden bij de constructie-werkzaamheden voor een betere lawine-beveiliging.
(ADVERTENTIE)
postgiro
garantie tot 100 gulden
9234567 TH G LUCASSEN
8
STATIONSSTRAAT 33 LOOWOÜDB. 9999
8!d 23
naar postrek <?//3zsé>.y
van F>'rtna k&rAoojj
de TetefHrt§houdef,
vergelijk gegevens met giropas
de nieuwe girobetaalkaart
postgiro
:r'^
van "x, 1
TH G LUCASSEN
P©D
de giropas
De ontwikkeling van de laatste jaren wijst er duidelijk op: betalen met
kontant geld wordt steeds minder gebruikelijk.
En dat niet alleen omdat veei kontant geld in huis of in de portemonnaie
hebben riskant kan zijn. Maar ook omdat giraal betalen in het gebruik nog
een paar andere voordelen biedt.
(Minder rompslomp, handige dagafschriften, automatische overschrijving etc.)
Nieuwe service aan rekeninghouders
Partikuliere rekeninghouders van de Postgiro die bewezen hebben een juist
gebruik van hun postrekening te maken kunnen binnenkort de beschikking
krijgen over zogenaamde girobetaalkaarten.
Dit betekent voor hen een nieuwe, veilige manier van betalen zonder kontant
geld. Bij de girobetaalkaarten hoort namelijk een op naam gestelde giropas
Overal waar deze giropas naast de girobetaalkaart wordt getoond, is men
er zeker van dat de betaling veilig kan worden geaccepteerd.
Gegarandeerd tot f 100,--
Elke girobetaalkaart wordt door de Postgiro gegarandeerd tot een bedrag
van maximaal f 100,—. leder bedrijf, of dit nu een warenhuis, een restaurant,
een vervoersonderneming, de bakker of de kruidenier is, zal de girobetaal
kaart zonder enig bezwaar kunnen accepteren omdat men er zeker van is,
dat het bedrag inderdaad wordt ontvangen.
Bijna iedere leverancier is rekeninghouder
Een extra voordeel voor de leverancier is ook, dat hij rekeninghouder is bij
dezelfde instelling als de betaler. Hij hoeft dus niet te inkasseren via
allerlei kanalen, maar eenvoudig met één kleine handeling: het opzenden
van de girobetaalkaarten naar het girokantoor. Zonder onnodig uitstel heeft
i Bij dan binnen enkele dagen het geld op zijn rekening.
20 girobetaalkaarten per zending
Als u behoort tot de daartoe in aanmerking komende rekeninghouders
ontvangt u 20 girobetaalkaarten en een giropas. Als u 18 kaarten gebruikt
hebt ontvangt u automatisch 20 nieuwe. U kunt dus nooit plotseling zonder!
girobetaalkaarten zitten. Voor u zijn aan girobetaalkaarten en giropas
geen kosten verbonden.
Extra giropas voor echtgenote
Om het voor echtparen mogelijk te maken, dat zowel man als vrouw (of
ander familielid) afzonderlijk gebruik kunnen maken van de girobetaalkaarten,!
kan desgewenst ook een giropas voor de echtgenote (en andere
gemachtigden) worden verstrekt.
Betalen met de normale blauwe overschrijvingskaart
Tot nu toe was het in bepaalde gevallen reeds mogelijk de gewone blauwe
overschrijvingskaart te gebruiken in plaats van kontant geld.
De introduktie van de girobetaalkaart sluit deze veel toegepaste wijze van
betaling niet uit. De blauwe overschrijvingskaart kan in overleg met uw
winkelier dan ook als betaalmiddel gebruikt blijven. Echter zonder def 100,—
garantie. De kascheques blijven ook gehandhaafd, omdat de girobetaalkaart I
niet voor het opnemen van kontant geld wordt gebruikt
Hoe men de nieuwe girobetaalkaarten krijgt
Elke voor girobetaalkaarten in aanmerking komende postrekeninghouder
ontvangt bericht van de Postgiro. Met de verzending van de aanvraag-
kaarten wordt een dezer dagen begonnen. De aanschrijving moet in etappes
gebeuren, verdeeld over het laatste kwartaal 1969 en het eerste kwartaal 1970,
omdat anders stagnatie in de behandeling van de aanvragen kan optreden.
van en voor ons allemaal
■Bi
