iRENHUIZEN
SAMEN NAAR DE FILM JA GEZELLIG!
De bios in
belabberde
situatie
DEMOCRATIE
MET
WAAKHOND
Spijtig dat we
linoleum niet vandaag
hebben uitgebracht
Krommenie linoleum
nt. des
Lits
?VEERSTER of
EINKELNER
KT1EVE
ÊRSONEN
RESENT ATI EVE
GENWOORMGER
afie
MG"
«sSS JTTK: t
Ghanesen namen in verkiesingen geen risico's
I ERDIE^STE
eld nodig voor de
van een auto of
BLOKS'
LINTEL N.V.
Sony
Communicatie
TRIOMFAAL
MODERNE STAAT
HOEKSTEEN
7
DE STEM VAN DINSDAG 7 OKTOBER 1969
9
jonge mensen woonachtig in
irg, Breda of Roosendaal als
uffetten van de binnenlandse
xn de Horeea-branche gewerkt
roor deze funkties in aanmer-
18, en ongehuwd.
sollicitaties Personeelsbureau
Lits, Kantoorstage Kamer 41,
Amsterdam. Tel. 020 - 244011,
-tegenwooi-diger in Eindhoven
Vegchel, Bureau Wagon-Lits,
iven, 2e perron. Tel. 040 - 27567.
le Pers N.V., uitgeefster van
Revu, Avenue, Knip, Donald
kt, enige
mkele wijken in Breda
van deze medewerkers zijn bla-
te bezorgen bij onze abonnees,
itgroeien tot een volledige dag-
goede verdiensten. Borgstelling
adres Jorisstraat 20, Breda. Te-
eldingen onder nr. 01600-48950
tussen 9.00 en 17.00 uur). Per-
zich eveneens aanmelden en wel
tussen 9.00 en 17.00 uur.
over te gaan tot de aankoop
caravan kom dan eerst bij ons
regelen. Wij verstrekken een zo
krediet aan U zelf, zodat U de
ant kunt betalen. Aanvragen
dag afgewerkt. Ook op de reeds
ide auto of caravan verstrekken
ian 45,
Bergen op Zoom
Tel. 01640 - 6348
othandel in kantoor- en schoolbe-
Polakweg 17 - Rijswijk Z.-H.
uitbreiding, voor haar modern
ken van scholen en kantoren in
xid-Holland en Noord-Brabant,
eda, Tilburg, Waalwijk of directe
'bare krachten, die er van over-
goede verkoopcapaciteiten te be-
x bereid zijn hun werkzaamheden
en nauwgezetheid te verrichten,
erking. Verkoopervaring niet spe-
mum MULO. In het bezit van rij-
xeftijd tot circa 30 jaar.
ige schriftelijke sollicitaties, wor-
gewacht aan bovenstaand adres.
tatenlaan en de Heikantstraat,
:n het winkelcentrum, en toch
an wij op korte termijn begin-
1, welke gebouwd worden met
de bekwame architectuur van
in Vliet, J. F. van Vliet, P. tl.
s als volgt.
waarvan het plafond is uitge-
venals de wand in het voorste
chterste gedeelte uitgevoerd in
oilet met handwasbakje en me-
m2, L-vorm, waarvan de wana
[Den haard is, uitgevoerd in han
rd in houten deeltjes (zeer mo-
2, L-vorm, betegeld, stalen aan-
tutomaat. Tevens voortuin, ac
m2. 9f)
8 m2, 3 slaapkamers resp. ö,zu
-:e volledig ingerichte badkamer
)ilet, handdouche en vaste was
verdieping balcon.
aapkamer 15 m2 en grote berg
LATIE
liden.
fijn vanaf 55.600,— alle kosten
xm (inclusief B.T.W.). 90hy
;m.-garantie, bestek, tekeningen
aanvraag geheel vrijblijvend
9. Na kantooruren *°8
nd geopend van 20 tot 23 u
BREDA Het hoofdbestuur van de Nederlandse Bioscoop
hond is ernstig bezorgd over de minder bevredigende ontwikke
ling van de Nederlandse filmproduktie. De minister voor Cultuur,
Recreatie en Maatschappelijk werk mej. Klompé die tijdens de
Internationale Filmweek te Arnhem (6 tot 11 oktober) de twee
jaarlijkse staatsprijs voor Filmkunst zal uitreiken, heeft de Raad
voor de Kunst geantwoord inzake de nota filmbeleid: „U hebt ge
lijk", zegt zij, „het is allemaal belabberd en er moet nog veel ge
beuren, maar er is geen geld
De begroting van CRM voor '70 zegt: „Een grote moeilijkheid is dat
4e afstand tussen datgene wat veel kunstenaars nastreven en wat het
publiek verlangt, blijft bestaan". Intussen gaan er steeds meer (bepaalde)
bioscopen dicht. Een groot deel van het publiek in Zuidwest-Nederland
klaagt over de nogal debiele programma's van de bioscopen en bekijkt
iedere week teleurgesteld de filmadvertenties in de krant. Het is een on
duidelijke situatie.
Het duurt waarschijnlijk niet
meer zo lang, dat de grootbeeld-
t.v.'s onze huiskamers zullen „sie
ren" (als de wanden van onze hui
zen tenminste niet nog kleiner
worden). Het grote scherm maakt
dan van het woonhuis een privé-
bioseoopje. Dan breekt de tijd aan
dat de „geijkte" bioscopen waar
schijnlijk helemaal zullen verdwij
nen. Op dit moment sneuvelen er
ieder jaar al tientallen. Heeft het
dan nog zin om je druk te maken
over een filmbeleid?
Het zou inderdaad geen zin heb
ben je daarover dik te maken als
de film als medium zou hebben
afgedaan. Dat is echter niet het
geval, want de ontwikkeling van
de film in Nederland wijst op het
tegendeel. Alleen zal die ontwikke
ling zidh afspelen buiten onze bios-
j copen om; deze zullen daar nau
welijks nog een rol bij spelen, om
dat er in het verleden geen slag
vaardig beleid is gevoerd, maar
met lapmiddelen is gewerkt („Ja
samen naar de film. Zo gezellig").
Wel zullen er steeds meer goede
filmers, scenarioschrijvers etc. ge
vraagd worden, die een groeiend
werkterrein zullen vinden bij t.v-,
onderwijs, commercie etc.
De minister is van oordeel
z0 staat ip de begroting dat
een verruiming van de financiële
mogelijkheden, zowel voor de
avondvullende speelfilm als voor
de korte film noodzakelijk is.
Dan volgt er „sorry"; Het totaal
dat voor film in de
wordt uitgetrokken is
f, 4.169.200,-. Met andere woorden:
Ik zal er dit jaar iets bijdoen,
maar weet ook wel, dat voor een
slagvaardig beleid minstens 100
miljoen nodig is en deze vier mil
joen maar een grijpstuiver is. Dat
wist Klompé trouwens ook al toen
ze in dit Kabinet stapte an als op
dracht had een filmbeleid uit te
stippelen.
Nu kun je natuurlijk zeggen, dat
ieder voor zijn eigen standje zit te
vechten. Maar met film wordt
praktisch dagelijks een heel volk
geconfronteerd. De invloed en
doorwerking ervan mogen we niet
onderschatten, al willen we deze
ook niet overschatten (er zijn nog
rooit steekhoudende onderzoeken
raar ingesteld). Enfin, voorlopig
is met de bestaande vooruitzichten
van een magere pot en vele com
missies niet zo gek veel verande-
!'"6 in de situatie te verwachten.
De Nederlandse bioscoopbond
constateert in haar jongste commu-
mgué dat „blijkens de ervaring
ran de laatste jaren er in het al
gemeen onvoldoende communicatie
bestaat tussen de Nederlandse fil
mer en het publiek". Het hoofdbe
stuur acht een goede ontwikkeling
van de Nederlandse filmproduktie
Jan als een levensbelang voor het
Nederlandse filmwezen.
..Gezien de overtuiging dat hier
een belang in het geding is, waar-
bij het gehele Nederlandse film- en
bioscoopbedrijf betrokken is, heeft
bet hoofdbestuur een commissie
onderzoek ingesteld, die het
waagstuk van de produktie, zowel
,de distributie en vertoning
»an Nederlandse speelfilms en kor-
sJ films in al zijn facetten van be-
onjtswege aan een onderzoek zal
onderwerpen". Dit is dan een vol-
b om stil van te worden. Deze
ï»ftïIS?ie zal deze maand worden
gmnstalleerd.
Dat is allemaal zeer lofwaardig,
ai' de bond zelf nooit aan
m leden geleerd heeft is het voe-
kiito een ,)e,e'd. dat verder
ta«; de kassa- Hoezeer, die
ten daardoor aan het roes-
nu' Voor wat Zuid
voor lint1!'1 betreft zitten we
re hi„lgrootste deel mct het gen-
Nu H?e" dat het moeilijk heeft,
maar j we "iets tegen sex,
ie cnmm eei!ïJJdlSe gerichtheid op
e commmuele sex in de laatste
belebi m hij voorbeeld van een
met weinig inzicht. Het ver-
wei hlrS uU,nt is z0 langzamerhand
Die dat fl'mpubhek opgebouwd,
kleine hebben zijn de
njnwef heaters. Maar die
Het,; °nze streek niet rijk.
iie veelvuwfo name de Jongeren,
films g!' ft? naar echte goede
rika toneïï jke"' Clifers uit Ame-
d°°r onde™?"' dat hoe beter men
ke kunrt;„ft1J? en °Pvoeding terza-
tóiken'Ta ls ?fworden bij het be-
raat n oe vaker men
at' De mogelijkheden tot
filmvorming binnen het onderwijs
zijn groter geworden. Doordat de
jeugd door het vele t.v. kijken ook
filmisch heeft leren kijken kan bij
die vorming nu in vergelijking
met voorheen een stuk techniek
worden overgeslagen en ligt het
accent op het kritisch leren kijken.
Wat de bioscoopbond zijn leden had
kunnen leren: daarop goed te rea
geren; de aansluiting op de ont
wikkeling bij de filmvorming in het
onderwijs zelf te volgen en de con
tacten te verstevigen; contacten,
die verder gaan dan het commer
ciële. Terecht is in de eerder ge
noemde filmnota de aandacht ge
vestigd op het gebrek aan een be
roepskader, dat daarbij leiding en
bijstand kan verlenen. Uiteraard is
het dan noodzakelijk dat onze film
academies ook meer echte docen
ten gaan afleveren.
Bij het groeiende corps consulen
ten in provincieverband zouden we
er nog wel één bij willen plaatsen,
namelijk een filmconsulent. Wat
Brabant betreft: Momenteel zitten
alle secties van de Culturele Raad
tussen wal en schip, zolang de
kwestie met liet Provinciaal Ge
nootschap nog niet daadwerkelijk
aan een oplossing toe is. Dit geldt
ook voor de sectie film. Het zou
aanbeveling verdienen deze sectie
uit te werken tot en wat duidelij
ker programmatischer instituut en
dit „aan de hand van" een consu
lent met name in het onderwijs
in te bouwen.
In de prille culturele nota van
Zeeland wordt het woord „film"
zelfs niet eens genoemd. Dat noe
men op zich is niet zo belangrijk,
ais er werkelijk wat gebeurde.
Maar er wordt blijkbaar nog niet
eens over gedacht. Laten we het
dan voorlopig nog maar bij een
noemen houden, zodat deze aanvul
ling mogelijk ook het denken daar
over op gang brengt.
Filmbeleid en filmproduktie is
in tegenstelling met vele andere
landen in ons land nog geen ge
regelde zaak. En het lijkt er niet
op, dat dit binnen afzienbare tijd
drastisch zal veranderen. Toch
krijgt een zeer groot deel van on
ze jeugd haar vorming praktisch
alleen via de film.
Voor de magistratuur is de film
te lang als gevaarlijk ën onbelang
rijk beschouwd. Het „gevaarlijke"
is er nu voor de meesten wel af,
maar om het als „belangrijk" te
kunnen kwalificeren worden nog
geen wegen gevonden (de prioritei
ten liggen economisch el
ders). Het gevaar wordt alleen
nog gekwalificeerd door een bios
coopwet, die ik weet niet meer
hoe lang op de helling staat.
De KFC is ter ziele. De commissie
Witte suddert nog op een laag pit
je en is verdeeld. Er staan rap
porten in de kast van de KFA,
CEFA en het Christelijk Filmcen
trum. En in de kamer zal wel
weer eens gestoethaspeld worden
(natuurlijk als vele andere en veel
belangrijker politieke onderwerpen
zijn doorgekauwd) over „goede ze
den" (waarbij goede zeden en goe
de smaak delen in dezelfde spraak
verwarring); over censuur (die er
bijvoorbeeld voor het toneel niet
bestaat); over het preventieve
(lees willekeurige) ingrijpen van
een burgemeester en de repressie
ve macht van de justitie (waarbij
..•Vechten voor je eigen standje...
we niet mogen verwachten dat ju
ridische denkers ook genuanceerde
culturele denkers zijn) en ga zo
maar door. Het schijnt nauwelijks
nog belangrijk.
Wat die filmkeuring betreft. Het
meest simpele lijkt ons en vele an
deren: geen keuring meer voor vol
wassenen en adviezen voor onvol-
wassenen, waarbij de grenslijn rus
tig op 16 jaar gesteld kan worden.
Anderen zijn het daarmee niet
eens, met name om een golf van
sadisme uit de bioscopen te kun
nen weren. Zelf sta ik er iedere
keer paf van hoeveel verkapt en
„oprecht" sadisme onze peuters,
kleuters en pubers van het t.v.-
scherm consumeren. Iedere dag.
Onder het oog van pa en moe.
Het zal me benieuwen hoeveel
protesten er zullen opklinken wan
neer genoemd voorstel over keu
ring van films voor bioscopen
doorgang zou vinden. Hoe dan
ook: een spoedige beslissing lijkt
gewenst. De eeuwigdurende com
missies en rapporten kunnen dan
bijgezet worden, waardoor er weer
een klein beetje geld vrij komt
voor een potje, waaruit misschien
ooit een filmbeleid kan groeien.
Wanneer de commissie, die de
bioscoopbond deze maand gaat in
stellen, dan ook eens ontdekt, dat
er een flinke duit van deze bond
in het potje gedaan kan wor
den, komen we waarschijnlijk aan
een redelijk bedrag. De redelijke
films wachten we dan maar af.
HENK EGBERS.
(Ap de dag dat ik in Ghana aankwam ontplofte een bom in het par
lementsgebouw te Accra. Dat was ruim één week voor de alge
mene verkiezingen en één dag voordat de nieuwe Ghanese grondwet
werd afgekondigd. De Ghanese krantencommentatoren, op dat mo
ment (te) sterk betrokken bij de grimmige verkiezingsstrijd, zetten
alle registers van toorn en angst open,
„Eens te meer", schreef een van de invloedrijkste Ghanese kranten, „heeft
de duivel toegeslagen. En Ghanezen, die in drie jaren van militair bestuur
niets dan rust en vrede hebben gekend, worden plotseling herinnerd aan
het afschuwelijke verleden, waarin bomaanslagen werden gebruikt om po
litieke meningsverschillen bij te leggen"
Loert Nkroemah, de dictator van
voorheen, toch om de hoek? Heeft
Ghana de lessen van zijn verleden
niet geleerd? Dat waren de bittere
en bange vragen-
Een Engelsman, al jaren in Ghana,
nam het allemaal wat luchtiger op.
„Nkroemah verzorgt zijn rozen en
tracht zijn Frans bij te spijkeren in
Guinea", luidde zijn understatement.
Nkroemah geniet sinds 1966 inder
daad gastvrijheid in Guinea. Hij is
er in naam mede-president, maar in
feite de gevangene van Sékoe Toerée.
Een Ghanees weekblad schreef
naar aanleiding van de bomaanslag
niet zonder ironie: „Nkroemah is pre
sident in zijn villa. Dat mag hij blij
ven, want in feite heeft hij niets te
vertellen. Zelfs zijn persoonlijke post
wordt doorgelezen door een man van
de Guinese geheime dienst". En op
timistisch eraan toevoegend: „Gha
na krijgt de meest vrije verkiezingen
sinds zijn onafhankelijkheid, ondanks
Nkroemah, die als uitgeschakeld mag
worden beschouwd".
Ofschoon het wat al te voorbarig
is te stellen, dat Nkroemah is uitge
schakeld - in Ghana heeft hij zeker
nog een niet te onderschatten aan
hang - „kan men wel beamen, dat
Ghana de meest vrije verkiezingen
heeft gehad sinds zijn onafhankelijk
heid.
Nadat de militaire junta op 1 mei
van dit jaar het verbod van politieke
partijen had opgeheven, werden suc
cessievelijk politieke partijen opge
richt. In het gedrang om de gunst
van de kiezer bleven twee belangrij
ke kemphanen over de National
Alliance of Liberals en de Progress
Partij (PP), beide centrumpartijen.
Komla Agbele Gbedemah, exponent
van de anti-communistische vleugel
van Nkroemah's Convention People's
Party, tegenover dr. Kofi, Abrefi
Busia, die vertegenwoordiger van de
oude oppositie tegen Nkroemah; de
morgenzon tegenover de rijzende zon
(de symbolen van de partijen); het
V-teken - van Victory tegenover
(ADVERTENTIE)
Stelt u zich eens voor dat we
linoleum niet in 1899 maar vandaag
hadden geïntroduceerd. En u morgen
'1 nieuws in uw ochtendblad zou lezei%k
n»-.
In de trant van:
Krommenie brengt vloerbedekking
die een leven lang meegaat! Sensatior
nele ontwikkeling op vloerbedekkings-
gebied! Uniek materiaal voor uw vloer:
brandt niet, slijt niet, pluist niet, vlekt
niet. Enz. Enz.
Waarschijnlijk zoudt u uw man aan
stoten en verzuchten: Hè, hè, onze vloer
bedekkingsproblemen zijn opgelost.
En iedereen zou z'n. ouderwetse vloer
bedekking aan de vuilnisman meegeven
om voortaan zorgeloos te leven op het hy
permoderne linoleum.
De huisvrouw zou meer tijd voor
haar ge?in hebben, omdat ze minder
aandacht hoefde te besteden aan
haar vloer. Haar echtgenoot zou zich
lekker ontspannen voelen omdat-ie af
en toe rustig wat as van z'n sigaar zou
kunnen morsen. En de kinderen zouden
zich fijn kunnen uitleven omdat de vloer
tóch niet stuk te krijgen was.
Helaas, Krommenie heeft z'n lino
leum al in 1899 uitgebracht.
En daarom denken sommige mensen
wel eens dat 't een tikkeltje ouderwets is.
Kunnen wij 't soms helpen dat we
onze tijd zo ver vooruit waren?
Prachtige kleurenfolders bij uwwoning-
inrichter of rechtstreeks op aanvraag
bij Postbus 13, Krommenie.
de gebalde vuist (de begroetingsge-
baren).
Gbedemah, die jarenlang minister
van financiën was en in 1961 brak
met Nkroemah, veroordeelde tijdens
de verkiezingscampagne, die met al
le Afrikaanse ingrediënten van om
koping, chantage, tribalisme en ne
potisme werd gevoerd, de uitwassen
van diens bewind, maar vroeg tevens
de aandacht voor de postieve kanten
ervan.
Een verkiezingscampagne in Gha
na is een merkwaardige mengeling
van inheemse en buitenlandse gebrui
ken. Zij is Amerikaans, waar het de
dolle kennis betreft. Afrikanen heb
ben nu eenmaal behoefte aan triom
fale vertoningen en aan grandioze
feesten. De verkiezingscampagne is
echter Engels, waar het de „ontmoe
ting" van de kandidaten-kiezers be
treft. De kandidaten gaan met hun
wagens naar de kiezers en schette
ren de slogans en beloften uit de
loudspeakers. Maar de verkiezings
campagne is Afrikaans waar hef de
meetings betreft. Daar roffelen de
drummers de ritmische kreten uit,
Daar dansen de Ghanezen zich in ex
tase alsof hun partij de genezende
magie bezit voor 's lands problemen;
daar wordt geschreeuwd en bijna als
in spirituals, nu eens klagend, dan
weer boos en bars, afkeurend of in
stemmend „yeah" geuit op de ora
torische vragen van de politieke
leiders-
Geen gebouw, geen boom of tele-
formaat was zonder verkiezings
plakkaten en het leek alsof het aan
tal met het naderen van de verkie
zingsdag toenam zoals de muggen
in een helverlichte kamer.
De twee voornaamste partijen de
den geen grote beloften. Op enkele
verkiezingsbijeenkomsten hoorde ik
vele vage kreten, die weliswaar aan
sloegen bij een gemakkelijk enthou
siast te maken publiek, maar waar
uit geen beleid .voor de Ghanese toe
komst viel te destilleren. Noch Busia
noch Gbedemah verdeden veel tijd
aan internationale of Afrikaanse za
ken. Busia's thema was: „Mijn par
tij maakt van Ghana een moderne
welvaartsstaat Gbedemah's thema
De NAL geeft het volk voldoende
eten".
De verkiezingen brachten niet de
door velen voorspelde nek-aan-nek-
race tussen de PP en de NAL, maar
een duidelijke overwinning voor Bu
sia. Zijn partij, de PP, kreeg 105
van de 140 zetels in de Nationale
vergadering. Gbedemah kreeg slechts
29 zetels, de overige zetels gingen
naar enkele splinterpartijen, waarin
overigens jonge, maar zeer bekwame
leiders zitten.
De boodschap (weerspiegeld in de
uitslag), die het Ghanese volk in het
stemhokje overbracht was in feite
deze: Wij waren blij met de staats
greep van 1966 en wij willen nooit
meer terug naar de dictatoriale
Nkroemah-tijd. Veel tot het succes
van dr. Busia heeft ongetwijfeld
bijgedragen, dat hij de personifica
tie was van het oude verzet tegen
Nkroemah. In de Ghanese politiek -
en praktisch alle sectoren van het
maatschappelijk leven - is namelijk
de leider, de chief, nog altijd belang
rijker zijn dan slogans of programma.
Over de integriteit van een leider als
Busia kon in Ghana geen enkele twij
fel bestaan. Hij immers was de lei
der van de oppositie onder Nkroe
mah en moest toen een arrestatie
bevel tegen hem was uitgevaardigd,
haastig de vlucht nemen, die hem o.
daar dansen de Ghanezen zich
in extase alsof hun partij de genezen
de magie bezit van 's lands proble-l
men
a. naar ons land bracht als profes
sor in Leiden.
Bij een persoon als Gbedemah la
gen de zaken veel gecompliceerder.
Gbedemah was minister van financi
en onder Nkroemah en op voorhand
wordt Gbedemah nog steeds ten las
te gelegd, dat hij inkomsten ten be
drage van honderdduizend gulden niet
kan aantonen. Volgens de beschuldi
ging zou hij deze gelden tijdens zijn
ministerschap onder Nkroemah heb
ben „versierd". Het hooggerechtshof
moet nog uitmaken of die beschuldi-
gign juist is, maar op de verkiezings
dag was het Ghanese volk niet over
tuigd van zijn onschuld- Wordt Gbe
demah schuldig bevonden, dan kan
bij volgens artikel 71 vain de nieuwe
grondwet geen lid worden van de
nationale vergadering. Dit artikel
bepaalt namelijk, dat elk lid, wiens
bezit krachtens een besluit van een
commissie van onderzoek, ingesteld
onmiddellijk na het verdwijnen van
Nkroemah geconfisqueerd is, geen lid
van de Nationale vergadering kan
worden. Zo'n onzekere toekomst voor
een politiek leider was voor de Gha
nees te riskant.
De verkiezingen verliepen zonder
noemenswaardige incidenten: er
werd hier en daar gevochten, maai
de politie en het leger in hoogste
staat van paraatheid, hadden de za
ken goed in de hand. Op verkiezings
dag was ik in Kumasi, de hoofdstad
van het Asj anti-gebied. De stemming
verliep daar zeer langzaam. De Afri
kaan, die normaliter voor alles tijd
genoeg heeft en het niet bijster veel
interesseert of iets vandaag of mor
gen gebeurt, irriteerde dit in hoge
mate. In sommige stemgelegenheden,
konden slechts vier mensen per uur
hun stem kwijt (Stemmen in Ghana
doet men met symbolen vanwege
het grote aantal ongeletterden in het
land), 's Avonds was alle stemellen-
de vergeten. In Kumasi, P.P.-gebied,
brak een hels lawaai van feestvreug
de uit, toen al snel bleek, dat de P.P.
een enorme overwinning zou beha
len- De nederlaag kwam bij de N.A.L.
heel hard aan- Gbedemah kenschet
ste de verkiezingen als zwendel en
verklaarde dat de P.P. elk middel
geoorloofd geacht had om de verkie
zingen te winnen. Volgens hem wa
ren er manipulaties met stembiljet
ten geconstateerd - in enkele geval
len werd dit ook toegegeven, maar
was van geen invloed op de uitslag-,
en zou ook het geheime karakter van
de verkiezingen niet geëerbiedigd
zijn. Busia, die zelfs geen gelukwens
kreeg van zijn voornaamste tegen
stander, verklaarde onmiddellijk de
oorlog tegen corruptie". Hoeksteen
Ghana was terug in de parlementaire
democratie, ofschoon Busia de uit
voerende macht van de militairen
eerst vorige week overnam. Terug
keer naar een burgelijke regering be
tekent overigens niet, dat de mili
tairen en de politie geheel terzijde
stappen. De junta heeft van het be
gin op het standpunt gestaan, dat zij
een politiek systeem moesten achter
laten, waarin de opkomst van een
Nkroemah niet meer mogelijk zou
zijn. Hoeksteen van het nieuwe, de
mocratische systeem is een nieuwe,
161 pagina's tellende grondwet, onge
twijfeld een van de meest democra
tische ooit opgesteld. Volgens de
nieuwe grondwet, geschreven door
350 man, berust de uitvoerende
macht bij de eerste minister, die in
algemene verkiezingen gekozen wordt.
Maar de militairen kwamen op het
laatste moment bevreesd waarschijn
lijk, dat Gbedemah met zijn partij,
waarin vele oude Nkroemah aanhan
gers zitten, aan de macht zou komen
met een clausule in de nieifwe grond
wet welke voorziet in de unoefening
van de presidentiele bevoegdheden
door een presidentiele raad. De raad
bestaat uit drie leden: de mannen,
die in de militaire junta in feite de la
kens uitdeelden: Afrika, Harlley en
Ocran.
Dit troika heeft constitutioneel
weliswaar weinig macht, maar zal
ongetwijfeld de waakhond blijven spe
len over de burgerregering. En zal
„in het belang van Ghana" niet schro
men de touwtjes weer in handen te
nemen, als de zaken weer uit de
hand lopen.
ANTON THEUNISSEN.