Gevechten in Jordaandal COALITIE-BOUWERS Fusie tussen drie - of vier - rederijen in de pen SynMei7 CURIE NODIGT PRIESTERS UIT VOOR SYNODE Betere warmte is er niet. NIEUWE VERDACHTE JMIRAGE-SCHANDAAL" Thieu vroeg niet om kernwapens LABOUR eist harde aanpak Noord-Ierland Kinderen dood aan leukemie Geef haard en kachel w Commentaar Getemperde vreugde Brand(t)schoon WASHINGTON: „Neem jij hem mee of doen we 't weer samen Brits voorstel: NEDERLANDSE EN BRITSE VLOOT SAMEN IN DE LIJN VAN RAPPORT-OOIEVAAR GEVOLG BOM OP HIROSHIMA: Betrokken Groep jonge religieuzen: aangetrokken tot hippies J Bevalling Beatrix weer in Utrecht Staking 1800 man in stro-karton oost-Groningen «I Gemaakt van antraciet.... maar veel goedkoper. Uw kolenhandelaar brengt't wel even. 9 DE STEM VAN DINSDAG 30 SEPTEMBER 1969 11 De Westduitse bevolking heeft de kleine partijen, waaronder de gevreesde neo-nazisfische NPD, zon dag een nederlaag toegebracht door haar vertrouwen te richten op de grote partijen: De CDU/CSU van Kiesinger/Strauss en de SPD van Brandt. Dat is voor Duitsland niet alleen een verheugende ontwikkeling naar een tweepartijenstelsel splinter partijen zijn in de Duitse politiek al tijd dé factor van onstabiliteit en on rust geweest maar ook een be wijs van democratische volwassen heid. De extremistische partijen, tot grote bloei gekomen dank zij de af wezigheid van een effectieve oppo sitie in de Bondsdag, dus dank zij de aanwezigheid van de Grote Coa litie van SPD/CDU-CSU, zullen niet in de Bondsdag komen, ofschoon het niemand zal zijn ontgaan, dat de NPD in vergelijking met de Bondsdagverkiezingen van 1965 meer dan net dubbele aantal stem men heeft behaald. De vreugde over de „nederlaag" van de NPD wordt voor ons dan ook in belang rijke mate getemperd door het feit, dat er toch nog altijd ruim anderhalf miljoen Duitsers zijn, die de rieken de leuzen over orde, recht en fat soen van Von Thadden c.s. tot in het stemhokje willen volgen. (Van onze redactie buitenland) AMMAN-JERUZALEM In het centrale gedeelte van het Jor daandal zijn gisteravond gevech ten uitgehrolren tussen Arabische commando's en Israëlische mili taire eenheden. Dit heeft een woordvoerder van de „organisatie voor de bevrijding van Palestina" meegedeeld. De strijd ontbrandde, toen de commando's bij Oem AI-Awtad het door Israël bezette gebied binnen drongen. Binnen een half uur von den over een breed gebied gevech ten plaats. Ook elders is gisteren weer ge vochten. De nederzetting Maoz Haim, in het noorden van het Jordaandal, is gisteren met mortieren beschoten. Een woordvoerder van het Israëli sche leger verklaarde, dat Israëlische strijdkrachten het vuur, dat van Jordaans gebied kwam, hebben be antwoord. Israëlische straalbommenwerpers hebben gistermorgen voor de derde maai binnen 24 uur aanvallen ge daan op Egyptische doelen in de zuidelijke sector van het Suezkanaal en langs de Golf vain Suez. Dit is door een militaire in Tel Aviv. bij de vorige aanvallen, het Egyptiseh-Israëldsehe bijna dagelijks verschijnsel geworden, was de aanval van omen „met het oog op de aamhou'dende Egyptische agressie" in het gebied van het Suezkanaal, aldus de woordvoerder. De Westduitse justitie in Karls ruhe stelt een onderzoek naar een nieuwe verdachte in het Zwitserse „Mirage"-spionageschandaal, de 32- jarige Westduitser Hans Strecker uit Rheinfelden, die spoorloos is ver dwenen. Hij zou als koerier hebben gewerkt voor de aangehouden Zwit ser Alfred Frauenknecht die de te- van de Mirage aan Israël 3 ;n verkocht. TVTat nu? Geen der grote partijen heeft een meerderheid be haald. Duitsland zal dus door een of andere coalitie geregeerd moeten worden. Welke? De voor de hand liggende coalitie tussen SPD en li beralen zal een hachelijke zaak wor den, omdat de Duitse kiezers de „opening naar links" van de libera len verworpen hebben. De liberale partij van Scheel werd in feite ge decimeerd. ïoch blijft het in theorie mogelijk, dat Brandt en Scheel tot een vergelijk komen. Zo'n rood-roze coalitie zouden wij om meer dan een reden toejui chen. Wij nebben in deze kolommen al meerdere malen onze bedenkin gen tegen de grote coalitie in Duits land uitgesproken. Onze voorn a a m- Iste bedenking: de afwezigheid van een oppositie. Zoals bekend bezet- ten de grote coalitiepartners negen tig procent van de zetels in de Bondsdag. Het meer en meer natio nalistisch worden van de Duitse kie zer dreef de socialisten uiteindelijk 'n de „defensieve" coalitie, maar de ontevredenheid over de coalitie schiep een niet gewilde oppositie: de NPD ter rechter-, de „Demokrati- sche Linke" ter linkerzijde. Ondanks de handicap de minder heid te zijn in de grote coalitie heb ben de Duitse sociaiisten onder Brandt, vooral op het terrein van o buitenlandse politiek getoond Politieke visie en durf te hebben, tandt (met goedvinden van Kiesin- 9er uiteraard) heeft de Westduitse O'Jitenlandse politiek, die onder denauer en Erhard geen dynamiek en initiatief vertoonde van wege de starre opvattingen over de hereni- 9^9 van de Duitslanden en de -Neissekwestie, or|tdaan van koude-oorlog-taboes. Brandts tang riach Osten"-politiek, die a- resulteerde in het herstel van e diplomatieke betrekkingen met osgcslavië en Roemenië, was, ge- rw.,'.n c'e ^rede context van de j cstverhoudingen, een ver- 8 sming voor geheel Europa. Bovendien heeft Brandt zich een Jf Pur°peaan getoond. Hij zit I ne u "avsf aan Parii3 dan Kiesin- r- Van Brandt mag men dan ook n nieuw initiatief verwachten om 1 geland eindelijk in de EEG te krij- 0rn een andere reden zou Iran, i 9en aar|trskkelijke bonds- £nsa|ier zijn Brandt heeft, zoals een schoon verleden. men voor ver- diplomatieke be trekkingen tussen Israël en Zwitser land. (Van onze redactie buitenland) WASHINGTON - SAIGON Een uitlating van de Zuidvietnamese pre sident Thieu in een televisievraagge sprek met de Amerikaanse omroep ABC, heeft in de Verenigde Staten en daarbuiten deining verwekt, om dat er uit zou zijn gebleken dat Zuid- Vietnam overweegt de Verenigde Staten om atoomwapens te vragen. Dit om de door terugtrekking van Amerikaanse troepen wegvallende militaire macht te compenseren. Ambtenaren van het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken haastten zich om te verklaren dat van een dergelijk verzoek of een overwe ging daartoe geen sprake was. Boven dien wezen zij op de per verdrag door Amerika aangegane verplichting geen kernwapens te leveren aan landen die deze niet reeds bezitten. Een van de journalisten, die be trokken waren bij het ABC-interview zei de indruk te hebben, dat Thieu met zijn „atoompassage" bedoeld had dat hij erop rekent dat ook Zuid-Viet- nam mag schuilen onder de Ameri kaanse atoomparaplu. De gewraakte passage luidde: substantiële hulp (van de V.S. aan Saigon. Red.) „in geld, materieel en uitrusting, met inbegrip van moder ne wapens, in het genre van atoom wapens". Hij heeft, evenals de tegenwoordige president Gustav Heinemann, ook een socialist, actief deelgenomen aan het verzet tegen het nationaal- socialisme. Heinemann en Brandt zijn de exponenten van het „andere Duitsland". Voor het aanzien van Duitsland in de wereld zou zo'n brand(t)schoon team niet onbelang rijk zijn. (Copyright De Stem/Het Parool) LONDEN (A.F.P./Reuter) „James Fighting Ships", een jaarlijkse Britse publikatie over de zeestrijdkrachten in de we reld, bepleit in haar jongste uit gave een samensmelting van de Nederlandse en de Britse vloot. „De twee landen varen in het zelfde schuitje", aldus James, wijzend op de overeenkomsten in hun lotsbestemming, hun ge schiedenis en hun tradities als zeevarende mogendheden. Reactie van een woordvoerder van de Koninklijke Marine: „Het pleidooi voor samensmelting in het kader van het zoeken naar mogelijkheden om betere relaties tussen uitgaven en rendement te bewerkstelligen wordt(....) on derschreven. Dat er tussen de Britse en Nederlandse Marines vele gebieden van overeenkomst zijn, die samenwerking mogelijk maken, zal een ieder duidelijk zijn". (Van onze redactie buitenland) BRIGHTON De Britse Labour- partij heeft gisteren op het 68e partij congres in Brighton een wettelijk verbod geëist op het op grond van godsdienst afwijzen van sollicitanten en bij het toewijzen van woningen in Noord-Ierland. In een resolutie wordt van de Britse minister van buiten landse zaken, James Calaghan, bo vendien geëist de noodrecht-volmach- ten af te schaffen die recht geven op inhechtenisneming en onmiddellijke berechting. Calaighan aanvaardde deze resolu tie en zei dat hij tijdens zijn volgende bezoek aan Noord-Ierland volgende week zal onderhandelen over prak tische maatregelen voor een hervor ming van het burgerrecht. Op de eerste plaats staat daarbij een reor ganisatie van de politie. Aan het. begin van het congres had de partijleiding opgeroepen tot een heid en verantwoordelijkheidsgevoel. De Labourpartij mag niet, zoals in de jaren vijftig, door innerlijke ver deeldheid er toe bijdragen dat „de conservatieven oogsten was wij ge zaaid hebben", zei voorzitter Eirene White tot de 1.200 afgevaardigden. De Britse minister van arbeid, Bar bara Castle, kondigde tijdens het so ciaal-politieke debat aan dat de rege ring tijdens de komende zittingsperi ode een wet zal indienen die aan al le vrouwelijke werknemers „gelijk loon voor gelijk werk" zal garande ren. Premier Wilson spreekt het congres vandaag en vrijdag toe. BRUSSEL (ANP) In Homheek bij Mechelen (België) is het stoffe lijk overschot van de 24-jarige in Am sterdam wonende Surinamer B. Mac- Donald uit het riviertje de Zenne op gehaald. (Van onze correspondent) ROTTERDAM De raden van bestuur van de Koninklijke Rotterdam- sche Lloyd Willem Ruys en Zoon, de Stoomvaartmaatschappij Nederland en de Koninklijke Java-China Pakketvaartlijn bespreken de mogelijkheden en de wenselijkheid van een fusie. Bij deze fusie zou ook de Verenigde Ne derlandse Scheepvaartmaatschappij betrokken kunnen worden, althans de raad van bestuur van deze rederij heeft in principe zijn medewerking toege zegd aan het fusieonderzoek, dat de drie rederijen willen instellen. De fusie plannen van deze grote Nederlandse rederijen liggen in de lijn van het rapport-Ooievaar, dat vorig jaar aan de regering is uitge bracht over de mogelijkheden van een sanering van de Nederlandse scheepvaart. Het valt n.l. op, dat de activiteiten van de vier bij de eventuele fusie betrokken rederijen alle liggen in het Verre Oosten, Australië en Afrika. De activiteiten der overige zeer gro te rederijen in Nederland die niet di rect bij de fusie betrokken lijken, zo als de Holland-Amerikalijn, Van Om meren en de KNSM, bewegen zich in een heel ander deel van de we reld. De KNSM vaart uitsluitend op Zuid-Amerika en West-Indië, de Hol- land-Amerikalijn is een gespeciali seerd passagiers- en containerbedrijf met vaart op Amerika en Canada, terwijl Van Ommeren vooral een tankvaarirederij is. De Koninklijke Rotterdamsche Lloyd, de Stoomvaartmaatschappij Neder land en de Koninklijke Java-China Pakketvaartlijn (KJCFL) zijn ver tegenwoordigd in de Nederlandse Scheepvaartunie. een houdstermaat schappij voor aandelen van de drie rederijen. Overigens heeft deze houd stermaatschappij bij geen van de drie TOKIO (RTR) Vier kinderen, van wie een of beide ouders in 1945 was getroffen door radioactieve deel tjes afkomstig van de Amerikaanse kernbomontploffing op Hiroshima, zijn het afgelopen jaar aam leukemie overleden. Dit heeft het Japanse ministerie van volksgezondheid gisteren mee gedeeld, nadat dokters in Tokio had den bekendgemaakt dat een vijfjarig jongetje zaterdag aam leukemie was gestorven. De vader vam de jongen bevond zich, toen de kernbom ontplofte, op anderhalve kilometer vain het ex plosiecentrum. Volgens de medici is de vader genezen van alle ziekte verschijnselen. rederijen een meerderheid van aan delen. Het initiatief voor de fusie schijnt in ieder geval van deze Ne derlandse Scheepvaartunie te zijn uitgegaan. De Kon. Lloyd en de Stoomvaart- mij. Nederland, met ieder een vloot van ongeveer veertig schepen, wer ken al een paar jaar in de naam loze vennootschap Nedlloyd, waarin alle lijndiensten van de beide rede rijen ziin samengevoegd. Het betreft hier dus een exploitatiemaatschappij voor die activiteiten van de Lloyd en de Nederland, voor zover zij in hetzelfde gebied en op dezelfde lijn diensten belangen hebben. Waar de belangen niet gelijk lopen, voeren de rederijen een eigen beleid. De Verenigde Nederlandse Scheep vaartmij., de VNS, die eventueel mee zou kunnen fuseren, voelt zich ook al nauw betrokken bij de drie initia tiefnemers. Deze maatschappij werd indertijd met de hulp van de Ruys directie opgericht door Van Omme ren, de HollamcLAmerikalijn, de KJCPL, de KNSM, de Stoomvaart maatschappij Nederland en de Kon. Lloyd. Toentertijd deed ook Van Nïeveld Goudriaan mee, maar deze werd uitgekocht, toen de rederij van Nïeveld Goudriaan werd overgeno men door de Steenkolen Handelsver eniging (SHV). De fusie van de Lloyd, de KJCPL en de Nederland en voorts de VNS is dan ook vooral voor wat het aan deel van Van Ommeren en de Hol land-Amerikalijn en de KNSM be treft een punt van gesprek. (ADVERTENTIE) UTRECHT (KNP/ Een groep religieuzen van de franciscanen en capucijnenen in Utrecht en de Bilt heeft aan het concilie-secre tariaat zijn reactie toegezonden op het ontwerp-rapport over de religieuzen. De jonge francisca nen en capucijnen vinden het te conservatief van benadering. Ais hun bijdrage op de voorbereidin gen voor de discussies in de alge mene vergadering van januari 1970 in Noordwijkerhout verkla ren de jonge religieuzen zich ab soluut solidair met de wereld, waarin zij leven. Tegenover een zeker pessimis me van heth ontwerp-rapport over de recrutering van kandida ten voor het religieuze leven, stellen de jonge kloosterlingen zelf, dat ondanks de crisissituatie, waarin kerk en kloosterlingen hedentendage verkeren, er toch jongeren blijven komen, die als kloosterling wensen te leven. Zij leggen hierbij getuigenis af, waarom zij zelf religieus gewor den zijn, namelijk om bij te dra gen tot een betere wereld. Kloos terleven is volgens hen „een uit tocht uit de gevestigde normen en tradities, achter de droom van een nieuwe wereld aan. In hun slotwoord merken de jonge religieuzen op, dat ver schillende hedendaagse religieu zen zich aangetrokken voelen tot het communestreven zoals dat te vinden is bij studenten, hippies en drop-out jeugd, tot een soort commune op marxistische grond slag met een relativering van verschillende gevestigde normen. De vragen van een moderne filo soof als Marcuse houdt ook hen bezig. DEN HAAG (ANP) Professor dr. A. A. Haspels heeft prinses Bea trix op kasteel Drakensteyn bezocht voor een routine-onderzoek. Hij ver klaarde na afloop, dat de gezond heidstoestand van de prinses hijzon der goed is. Het is de bedoeling dat de beval ling, die zoals bekend is in de loop van de volgende maand wordt ver wacht in het Academisch Ziekenhuis te Utrecht zal plaatsvinden. Professor Haspels, aan wie profes sor dr. W. P. Plate als consulent zijn medewerking zal verlenen, zal voorts terzijde worden gestaan door de kin derarts dr. J. Drukker, de anesthesist G. M. M. Nijhuis en de hoofdver pleegster mejuffrouw C. L. van Beu- zekom. WINSCHOTEN (ANP) in oost- Groningen hebben 1800 werknemers in de strokartonindustrie gisteren 'n wilde 24-uursstaking gehouden om kracht hij te zetten aan hun looneisen. In Oude-Pekela stonden alle zes stro kartonfabrieken, de „Union", „Kroon" „Ceres", „Brittannia", „Erica" en „Free en Co." stil. Ook in de fabriek „De Dollard" te Nieuweschans en in „Ons Belang" te Stadskanaal wordt niet gewerkt. In Nieuwe-Pekela hebben 60 employees van de kartonnagefabriek „Sparre- boom" die niet onder dezelfde c.a.o. vallen als de strokartonarbeiders, uit solidariteit het werk neergelegd. Evenmin is er gewerkt in „De Vrij heid" te Veendam met 200 werkne mers. Gistermiddag om drie uur hielden de stakers een massavergadering op het marktplein te Oude-Pekela. CPN- statenlid in Groningen Fré Meis hield een toespraak. De actie wordt niet gesteund door de vakcentrales. De di recties van de strokartonfabrieken weigerden in te gaan op de eisen tot loonsverhoging van 25 en 30 gulden per week nog tijdens de lopende con tractsperiode. Het weekeinde heeft, behalve een gezellig zij het wat kil zonnetje^ weinig meer „groot" nieuws opgele- verd dan de verkiezingsuitslag in West-Duitsland en de definitieve onttroning van Dubcek. Wat de laatste beteeft, hij heeft grote fouten gemaakt, vindt het nieu we regime. Hij had b.v. nooit mogen toelaten dat de invasie van de „broe derlanden" als agressie bestempeld werd. Husak en zijn mammen hebben nu openlijk verklaard dat er van agressie geen sprake is geweest Nee, in 1340 waren er hier ook di« van een bevrijdingspraken. Verkiezingen in W.-Duitsland volg ik steeds met meer dan gewone be langstelling. Nietwaar, die mensen doen het daar nog maar pas, koud twintig jaar democratie, meer niet Pas 20 jaar heeft er de kiezer het laatste woord, vroeger de keizer. En die arme liberale FDP. Bijna waren ze uit de parlementaire boot gevallen, zoveel verloren ze. En dat vind ik toch jammer, want ik mag ze liever dam onze liberalen. Maar wat zal die Scheel kijken I Scheepsbouwer Cormebs Veroüme is toch een vreemde mam. Hij heeft zich altijd opgeworpen als een vader om niet te zeggen als een god de vader voor zijn personeel. „Vader tje Staat" is dam ook een uitdrukking die er bij hem niet ingaat. Hij heeft het altijd over „Moedertje Staat". Daarom roept hij nu ook: Mam moet-dokken En nu heeft SPD-leider Willy Brandt voorgesteld dat hij kanselier moet worden. President Heinemann zal daar best voor voelen. Dan zou de hele top in West-Duitsland einde lijk eens zoals dat heet „schoon" zijn. Brandtschoon Een andere heer, in ons «gen land, die met Brandt in ieder ge val gemeen heeft dat hij ook socia list is, n.l. burgemeester Thomassen van Rotterdam, houdt zijn been stijf wat betreft de havenplannen. Dat stond een paar dagen geleden (weer eens) in de kramt. Dat is een taktiek, wist u dat? Net zo lang je been stijf houden, totdat je tegenstander er geen been meer in ziet. Morgen wordt Roel van Duijn be ëdigd als Amsterdams raadslid voor het inmiddels verdwenen Provo. In 1966 kreeg deze groep immers een zetel in de raad, waarop, zo sproken ze af, elk jaar een ander Provo-lid zou gaan zitten. De mierde en laatste in de reeks is Van Duijn, een origi nele jongen. Hij heeft al gezegd: „Er moet voor al in de binnenstad meer groen ko men. Groen helpt de lucht weer zui ver maken. Op de daken moeten tui nen worden aangelegd, waar de Am sterdammers hun eigen kropje sla kunnen verbouwen, lappen en gei ten kunnen houden, dakvolkstuin tjes". De meer gezeten raadsleden zullen wel weer zeggen: hij is nog wat groen. Bonds-daaaag Adolf 1 MERIJN WENEN/ROME (KNP) In verband met het plan van solidaire priestergroeperingen om tijdens de synode naar Rome te gaan heeft kardinaal Koenig van Wenen giste ren meegedeeld, dat van de zijde Ier curie-congregatie voor de clerus een uitnodiging aan de priesters is uitgegaan. Kardinaal Koenig ver klaarde, dat alle voorzitters van ie bisschoppenconferenties van deze curie-instantie de uitnodiging heb ben ontvangen om samen met twee priesters uit hun land naar Rome te komen voor een gesprek met de lei ding van deze congregatie. Dit betekent dat tijdens de synode behalve de solidaire priestergroepe ringen (w.o. Septuagint), die door veel bisschoppen als „marginaal" ïfgedaan worden, nog minstens 200 priesters op uitnodiging van de curie naar Rome zullen komen. y BOLOGNA (Reuter) Ruim 400 Italiaanse rooms-katholieken, onder wie 66 priesters, hebben op een bijeenkomst in Bologna beslo ten deel te nemen aan een demon stratie die de komende maand in Rome zal worden gehouden, als de bisschoppensynode daar bijeen Is. De betoging is op touw gezet ter ondersteuning van de „rebellenpa- rochie" in de Florentijnse wijk Iso- lotto, die overhoop ligt met de ker kelijke autoriteiten, omdat haar priesters, met don Mazzi aan het hoofd, als zielzorgers ontslagen zijn. Zij weigeren n4. hun kritiek op de kerk terug te nemen. De 400 rooms-katholieken heb ben ook besloten de bijeenkomst te steunen, van 10 tot 16 oktober in Rome belegd door Europese pries- tergroepen (w.o. Septuagint uit ons land), die het niet eens zijn met de huidige gang van zaken in de kerk. Deze bijeenkomst valt samen met de eerste week van de bisschoppen synode. De katholieken, die het afgelo pen weekeinde in Bologna verga derden, vertegenwoordigen rond 60 groepen of gemeenschappen, die in de afgelopen jaren in Italië zijn ontstaan. Een klein deel leeft als de eerste christenen in gemeenschap van goederen en viert de eucharis tie aan gewone tafels. De bisschoppen uit het Caraïbi- sche gebied zullen hun collega's op de synode in Rome laten weten, dat zij de goede dingen in de „Black Power"-beweging zullen steunen en de verdere ontwikke ling van deze goede elementen zullen bevorderen. Het episcopaat op de Antillen stelde zich reeds vo rige week achter deze beweging. De bisschoppen van Jamaica, Tri nidad en Tobago, Granada, Guya na, Dominica, St. Lucia, Suriname, Curasao, de Bahama's, de Bermu da's en Brits Honduras hebben op een recente conferentie op Jamaica een verklaring uitgegeven, waarin zij pleiten voor steun aan de, zeg gen zij „in wezen christelijke" fi losofie van de Black Power-bewe- ging, maar tegelijkertijd het sepa ratisme en de prediking van rasse- haat en geweld, die deze beweging kenmerken, verworpen.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1969 | | pagina 9