Fruittelers moeten van
bijstandswet trekken
Thomassen hoopt
op
een
„Haags geluid"
SLEPER VAN TOP
TEEN VERBOUWD
TOT
Hoogwaterstand
goed voorspeld
STEM-Correspondent
ZEEUWSE C.B. TB.SLAAKT NOODKREET
v
Kanaalarm
Terneuzen
wordt
vijver
Êm
jemma
Morgen naar de
In gesprek met
ZEEHA VENONTWIKKELING
Bij 1 erne use rise Scheepsbouw Mij.
L. Franzen
nam afscheid
in Goes
plaatselijke correspondent
Veranderlijk
P. J. I. Verhage
AANDAG
RIJNPOORT
VERZET
Scheldekomité:
Bocht van Bath
moet afgesneden
worden
Verwondering
„DELTAWERKEN":
SUBSIDIES CRM
VOOR OPENLUCHT-
RECREATIE
Lonken naar groot werk
ZONDAG GEOPEND
yan 10-17
AHOY'
GEBOUW
ROTTERDAM
'26 sept."m7 okt.
ill, de held vain het wilde
jaar
as Madchen milt diem
inn 18 jaar
uur
de val 18 jaar
raak van Djamgo 14 jaar
ebouw 14.30
West 14 jr~
et wonder
en 18.30 uur
•oT
van de liefde
jaar
ceputten" 14.30 uur
•stelling
;N
Als onder vandaag
Schouwburg 15 uur
ngenavood"
0 uur
.geliemam"
Als onder vandaag
irg 20 uur
;eleerde dames
ra 14.30 uur „Bigoletito"
Shristl"
AS
Als onder vandaag
'OONSTELLINGEN
IRG
Stadhuis 1017 uur
aquarellen van de Chi-
se kunstenaar Siegward
t.m. 30 sept.)
routzaerte TentoonsteMijig
lerjjen door Roel ïYamkot
EN
mpark De 10e Biënnale
dihouwkumst (t.m. 5 okt.)
DIVERSEN
HJK
lorcus 15 uur Schieting
5RUG
Xhuye 14.30 uw
le Kind 14.30 uw
IJK
Scheerders 19.30 uur
-amusement
„De Kraai" 14.30 uur
lieting
e
Lozanne 20 uw
ooiëteit
film, concert enz.
in
uw
rhen mit dem sex-ten
aar
X
uur
de val 18 jaar
jebouw 20 uw
ter van de liefde 18 jaar
en
i: Als onder vandaag
Schouwburg 20 uw
ïgenavond
i: Als onder vandaag
Schouwburg 20 uur
geleerde dames
as
t: Als onder vandaag
toonstellingen
jrg
Stadhuis 10—17 uur
aquarellen van de Chi-
se kunstenaar Siegward
t.m. 30 sept.)
pe
routzaerte Tentoonstelling
liM'ij en door Roel Frankot
en
impark De 10e Biennale
dhouwkunst (t.m. 5 okt.)
diversen
huis 19.30 uw
gadering
e Vilder 15 uw Schieting
„De Kraai" 14.30 uur
hieting
;e
Lozanne 19.30 uw
;adering
DE STEM VAN ZATERDAG 27 SEPTEMBER 1969
deze
sthus
rubriek tel. 01180-
116 in Middelburg.
uws
en streek
a 3, 4, 5 en 7.
(Vervolg van pag. 1)
Ook de paragraaf zeehavenont
wikkeling in het jongste jaarver
slag van de Rijksplanologische
Dienst zit burgemeester Thomas
sen dwars. „De minister van Eco
nomische Zaken spoort ons aan,
de Rijksplanologische Dienst trekt
aan de rem. Rotterdam hoopt
niettemin op één Haags geluid".
Ten aanzien van het overleg in
de Delta blijft burgemeester Tho
massen zijn trouw betuigen aan
het „groene boekje", maar niet
zonder meer. Hij zegt: „In onze
positieve gezindheid ten aanzien
van dit basismateriaal is geen ver
andering gekomen, ook al dienen
we thans rekening te houden met
nieuwe feiten en gegevens."
In dit verband stelt de nota de vraag
al of niet een kanaal door de Hoek-
sche Waard op scherp. Het gaat Rot
terdam in dit geval niet om concur
rentie aan andere Nederlandse ha
vengebieden, maar om het behoud
van industrieën die óf de nabijheid
van het industriële complex van Bot
lek en Europoort nodig hebben, óf
naar het buitenland gaan. Maar ook
hier, zegt de nota bescheiden, is het
de regering die de beslissing moet ne
men.
Burgemeester Thomassen verwacht
dan dat Rotterdam dezelfde taak van
„tekenaax-timmermain-opzichter" zal
krijgen die het ook voor de Zekluza
uitoefent sinds besloten is tot vesti
ging daar van Shell.
Welke taak Rotterdam verwacht in
een Zekluza op bredere basis wordt
uit de nota niet duidelijk. Ook burge
meester C. D. van Oosten van Klun-
dert, secretaris van het industrieschap
Moerdijk kon daar niet op antwoor
den.
Met de basisverbreding van het in
dustrieschap wordt, naar zijn mening,
gedoeld op de verwachte participatie
van de provincie Noord-Brabant. Een
deelname van Rotterdam in het schap
leek hem niet denkbaar.
De beleidsnota wijdt in 't kader dor
Rotterdamse havenplannen veel aan
dacht aan de noodzakelijkheid van de
Rijnpoo-rthaven, vooral bedoeld voor
containervervoer. Een deel van dat
havenplan ligt op grondgebied van
Naaldwijk. Maar een klein gedeelte,
zegt de nota, 80 ha, waar slechts en
kele kassen zijn gebouwd. „Het is dan
ook moeilijk vol te houden d-at met de
aanleg van dit havengebied het West-
land zal worden aangetast."
Zoals bekend hebben de Provincia
le Staten van Zuid-Holland zich tegen
dit plan verzet en de minister wil nu,
alvorens een beslissing te nemen,
de mening van de Rijnmondraad ho
ren. Die raa-d is echter verdeeld. Het
dagelijks bestuw stemt met het plan
maar de „grootst mogelijke min
derheid" wenst daar alleen mee ak
koord te gaan als het plan beperkt
Rotterdams gebied.
Een containerhaven als alternatief
m net Sloegebied heeft volgens het
jujnmondraadbestuur financiële na
delen. Extra-transport van goederen
dver de weg, begroot op vijf gulden
ton, halveert het sociaal-econo
misch voordeel van zo'n snelle haven.
in het hoofdstuk vervoersmiddelen
oesteedt de nota o.a. aandacht aan het
groeiend aantal pijpleidingen in het
havengebied en naar gebieden daar
buiten. Daarbij wordt o.a. gezegd dat
aanvullende produktenleidingen na-ar
Terneuzen en Moerdijk op korte ter
mijn te voorzien zijn.
(Van een onzer verslaggevers)
ANTWERPEN Het „Itomité van
Advies voor de Zeedienste der Schel
de" heeft in een vergadering gewe
zen op de noodzaak, dat de Bocht
van Bath wordt afgesneden. Volgens
het Komité is dit van uitzonderlijk
belang. Bij de bevoegde ministers
zal worden aangedrongen dat dit te
gelijkertijd met de industrialisatie
van de linkeroever en het Baalhoek-
project wordt behandeld.
De industrialisatie van de linker
oever van de Schelde en het Baal-
hoekproject zijn vooral van belang
voor de diepwatergebonden indu
strieën. Voor de Antwerpse haven
zelf is het van zeer groot belang
dat de bocht wordt afgesneden.
In de eerste acht maanden van dit
jaar is in de Schelde meer gebaggerd
dan in de laatste jaren. Toch lag het
baggervolume in die jaren uitzon
derlijk hoog. Dit deelde ir. J. Ver-
schave, de directeur generaal der
Waterwegen, mee. Tengevolge daar
van is de toestand van de vaarweg
uitermate gunstig, met uitzondering
van Baarland, waar zich in de loop
van het afgelopen jaar een plotselin
ge vernauwing voordoed. Door inten
sief baggerwerk waarbij drie miljoen
kubieke meter zand verplaatst werd,
is het vaarwater daar weer verbreed.
Bovendien werden sinds augustus
alle wrakken verwijderd.
Over de normalisatie van de Schel
de, deelde de heer Verschave mee,
dat de proeven met modellen zover
gevorderd zijn, dat nu de over
gangsfazen kunnen worden bestu
deerd.
(Van een onzer verslaggevers)
TERNEUZEN De vroegere oos
telijke kanaalarm in Terneuzen
wordt herschapen in een riante vij
ver. Tussen de kaden van de He
rengracht en Rosegracht zijn veie
kubieke meters zand gestort voor
de nieuwe oevers van de water
partij. Aan weerszijden van de vij
ver komen parkeerplaatsen voor
totaal honderd auto's. Op de achter
grond de watertoren met daarnaast
het bouwterrein van het nieuwe
raadhuis.
(Van een onzer verslaggevers)
GOES „Minister, minister,
neem nu maatregelen, want mor
gen is het te laat." Deze noodkreet
wordt geslaakt door de Zeeuwse
CBTB. Oorzaak: de slechte toe
stand in de fruitteelt. Uit een on
derzoek, dat door de CBTB is ver
richt, is komen te staan, dat de
verliezen in de fruitteelt zich be
paald niet beperken tot de kleine
re, of minder goed geleide fruit-
teeltbedrijven. Juist de grotere,
goed opgezette bedrijven (boven
tien hectare) blijken nu met de
grootste verliezen te werken.
Het moderamen van de Zeeuwse
C.B.T.B. heeft in een spoedvergade
ring samen met enkele leden van de
fruitteeltcommissie en enkele fruitte
lers zich nogmaals ernstig beraden
over de catastrofale gevolgen van de
toestand in de fruitteelt.
Uitdrukkelijk werd in deze bijeen
komst gewezen op het feit, dat men
niet meer zit in een sfeer van „ver
beteren van maatregelen", maar in
de sfeer van „oplossen van acute
nood".
Het. gaat op dit ogenblik, aldus de
C.B.T.B.'ers, om het behoud of de
ondergang van een bedrijfstak, waar
duizenden mensen een bestaan in
vinden.
Men vroeg zich af, of de overheid
zich kan permitteren, dat de fruitteelt
geheel ten gronde gaat. Als vanzelf
werd een vergelijking gemaakt met
het concern Verolme. Hier springt de
overheid bij om de werkgelegenheid
veilig te stellen. Overwogen is, hoe
op korte termijn de financiële nood
(een gevolg van de grote overschot
ten in de E.E.G.), op vele bedrijven
verzacht kan worden.
Met verwondering werd er kennis
van genomen, dat volgens een gehou
den enquête nog maar een zeer be
perkt aantal aanvragen bij de Rijks-
groepregeling Zelfstandigen van de
algemene bijstandswet is ingediend.
Verondersteld wordt, dat zeer veel
fruittelers een enorme schroom heb
ben te overwinnen, alvorens ze er
toe overgaan een aanvraag in te die
nen.
De situatie moet, aldus de C.B T.B.,
op veel bedrijven wel van dien aard
zijn, dat men in aanmerking kan ko
men voor deze regeling.
De Zeeuwse C.B.T.B. acht het ook
noodzakelijk, dat de fruittelers, die
financieel vast zitten of spoedig vast
dreigen te lopen, een aanvraag indie
nen voor de bijstandswet. In de eer
ste plaats voor hun eigen bestwil en
op de tweede plaats om de overheid
duidelijk te maken dat de nood in
deze bedrijfstak bijzonder groot is.
De Rijksgroepregeling Zelfstandi
gen van de bijstandswet kan bijstand
bieden door het periodiek verstrek
ken van middelen voor levensonder
houd, en bedrijfskapitaal op zodani
ge basis, dat de lasten daarvan voor
het bedrijf niet te zwaar worden.
De C.B.T.B. wil met nadruk stellen,
dat de mogelijkheden van de bij
standswet niet als een gunst, maar
als een recht gezien moeten worden.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG. Volgens het drie
maandelijks bericht „Deltawerken",
een uitgave van de deltadienst van
rijkswaterstaat, komt het effect van
de sluiting van het Volkerak op de
getijbewegingen in het Deltabekken
nagenoeg overeen met de voorspel
lingen van rijkswaterstaat.
Deze zomer is er grote deining ont
staan in met name waterschapskrin
gen over de invloed van de sluiting
van het Volkerak op de vloedstanden
in de Zeeuwse wateren. De water
schappen beschuldigden rijkswater
staat ervan verkeerde berekeningen
te hebben gemaakt.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Het ministerie van
cultuur, recreatie en maatschappij-
lijk werk heeft de gedetailleerde cij
fers van de subsidies voor open
luchtrecreatie bekend gemaakt. In
1969 werd voor dit doel een bedrag
van 31,5 miljoen beschikbaar ge
steld, waarvan thans ongeveer 28,4
miljoen een bestemming heeft ge
kregen. De overige gelden zullen
worden bestemd voor nagekomen
projecten in het komende najaar.
In Zeeland werd in 1969 een be
drag van f 141.384 ter beschikking
gesteld. Hiervan wordt f 120.759 be
steed voor het aanleggen van pick
nickplaatsen en parkeerterreinen bij
Wemeldinge en Kattendijke. Voor
het opstellen van het basisplan voor
het kustgebied van West-Zeeuwsch-
Vlaanderen is f 20.625 beschikbaar.
Noord-Brabant krijgt de beschik
king over f 861.075. Van dit bedrag
gaat f 48.750 naar het basisplan voor
de openluchtrecreatie van Eindho
ven en de Kempen. Voor ruilverka
velingen en voorzieningen voor dag
recreatie rond Breda en Wanroij is
f 812.325 uitgetrokken.
Volgens „Deltawerken" wijken de
gemiddelde hoogwaterstanden bij een
gemiddelde waterafvoer van de grote
rivieren bij Bruinisse en Volkerak-
Zuid minder dan 5 cm af van de
voorspelling. Te Steenbergsche Sas
blijken de hoogwaterstanden volgens
de Deltadienst hoogstens 10 cm te
laag te zijn voorspeld. In het noorde
lijke deltagebied (Tiengemeten en
Moerdijk) komt de voorspelde ver
andering in de getijbewegingen „In
bevredigende mate met de werkelijk
heid overeen".
De deltadienst heeft berekend hoe
hoog de waterstand geweest zou zijn
in stormvloedomstandigheden, die de
ramp van 1 februari 1953 hebben
veroorzaakt. De waterstand zou, al
dus de deltadienst, zijn opgelopen tot
4.654.90 meter boven NAP. Dat is
volgens de deltadienst ruim beneden
de bestaande kruinhoogten in dit ge
bied.
Bij de berekeningen heeft de Del
tadienst een rivierafvoer in aanmer
king genomen, die gemiddeld bene
den 3000 kubieke meter per seconde
ligt.
In de verantwoording van het on
derzoek wordt toegegeven dat de
sterk veranderlijke Rijnafvoer her
probleem heeft gecompliceerd. Tij
dens het onderzoek varieerde de Bo-
venrijnafvoer in het benedenrivieren
gebied ten noorden van het Volkerak
van 5000 tot 2000 kubieke meter per
seconde.
(Van een onzer verslaggevers)
TERNEUZEN De Terneuzen-
sche Scheepsbouw Mij. is, in op
dracht van de Belgische sleepboot
rederij Union de Remorquage et de
Sauvetage te Antwerpen druk doen
de met de ombouw van een zeesleep
boot. Het werk aan het hoog op
„Blokken" getakelde schip bete
kent voor de werf een hijzonder
karwei. De sleper ondergaat n.I.
niet alleen een algehele modernise
ring, maar wordt ook verlengd en,
wat weinig voorkomt in de scheeps
bouw, verbreed en „Verdiept".
Voor dit werk moest de sleepboot,
dat kon niet anders, eerst op het
casco worden gesloopt.
Belangrijkste reden van de ver
bouwing is verwijdering van de oude
voortstuwingsinstallatie van 1000 pk
en plaatsing van nieuwe hoofdmoto
ren met een totaal vermogen van
niet minder dan 2400 paardekrach-
ten. Daardoor zal het schip na vol
tooiing geschikt zijn voor het
zwaarste werk, zoals het verslepen
van booreilanden over grote af
standen.
Behalve deze machines krijgt het
schip ook nieuwe hulpmotoren,
pompen enz., terwijl ook de gehele
bovenbouw enz. wordt vernieuwd.
Opvallend daarbij is (en nu reeds te
(Van een onzer verslaggevers)
GOES De heer L. Franzen, die
acht jaar lan,g inspecteur bij het la
ger onderwijs in Zeeland is geweest
voor het rayon Goes, waaronder ook
de Oost-Zeeuwsch-Vlaamse gemeen
ten, alsmede Hoek en Philippine re-
sorteren, heeft afscheid genomen in
Goes van collega's, vrienden en be
kenden. Dat gebeurde in de Jan Ligt-
hartschool. Het afscheid verliep zon
der toespraken. De heer Franzen,
die al op verschillende plaatsen in
Zeeland afscheid heeft genomen, be
gint volgende week zijn werkzaam
heden als inspecteur bij het l.o. in
Sittard.
(ADVERTENTIE)
Heeft u grote belangstelling voor de gang van zaken in Goes en de
Zak van Zuid-Beveland, voor het verenigingsleven en het plaatselijk
gebeuren? Als u dan ook nog een behoorlijke ontwikkeling hebt en
over voldoende vrije tijd beschikt zou u de GESCHIKTE MAN (OF
VROUW) kunnen zjjn voor de post van
Sollicitatie voor deze belangrijke (en ook lucratieve) functie kunt u
richten tot de Redactie DE STEM, Postbus 116, Middelburg.
zien) de vorm van het stuurhuis.
Vanuit dit stuurhuis zal men, door
schuine plaatsing van ruiten, in
staat zijn om „Naar boven" te kij
ken. Deze constructiewijze komt
voort uit de praktijk. Sleepboten
moeten bijvoorbeeld dikwijls
scheepsbranden blussen terwijl zij
langs veelal aanzienlijk grote en ho
ge schepen loggen afgemeerd. Moest
men vroeger werken vanaf de open
brugvleugels, bij deze constructie
blijft men onder „Beschutting" van
de brug.
Nieuw aan de vernieuwde sleep
boot is verder een „Straalbuis" die
rond de schroef wordt gebouwd.
Door deze „Tunnel" wordt niet al
leen een groter vermogen, bij een
gelijk aantal paardekrachten ver
kregen, maar wordt ook de ma-
noevreerbaarheid van de sleepboot
vergroot, omdat de straalbuis be
weegbaar is.
Het gehele karwei zal ongeveer
een half jaar in beslag nemen. De
Terneuzensche Scheepsbouw Mij.
voerde eerder minder ingrijpende
verbouwingen uit aan de sleepboten
„Leon _J_<etzer" en „President Ger-
ling".
De Belgische sleepbootrederij
neemt snel in omvang toe. De oor
zaak daarvan is niet alleen de groei
ende behoefte aan sleepboothulp op
het traject Naauw van Bath - Ant
werpen vice versa en door het ka
naal van Terneuzen naar Gent en
door de alsmaar toenemende ton-
nenmaat van de te slepen koopvaar
dijschepen, maar ook omdat de
Union steeds meer naar het oceaan-
werk „Lonkt". Daarom ook werd
de opdracht tot de ombouw aan d
Terneuzense werf verstrekt. Tot
voor enkele jaren beperkte de Bel
gische sleepbootrederij zich, voor
wat betreft het werk in „Diep wa
ter" tot het bergen van in nood ver
kerende schepen enz. Daarvoor had
men de beschikking over zegge en
schrijve één grote zeesleper, n.I. de
„Scaldis" gestationneerd in Vlissin-
gen.
Overigens wordt met dit werk de
Nederlandse sleepbootmaatschap
pijen slechts een beperkte concur
rentie aangedaan, omdat er tussen
de Union de Remorquage et de
Sauvetage en de grootste Neder
landse onderneming, L. Smit en Co,
een nauwe samenwerking bestaat
voor wat betreft het werk in de
Scheldemonding en buitengaats.
(ADVERTENTIE)
geopend IJ;
Vooruitzichten
voor zondag V
on maandag, m
opgesteld door
hot K.N.M.I.:
Veranderlijk l.ft-N, ,,/±V|
t tijdelijk eb
'ogen en ff A IjïïïïTlLj^Jïïlïïi
overdag ""m;
ongeveer normale temperaturen.
midrteirivooru'hziohten in cijfers ge
middeld over Nederlanu.
ta m zonda8: aantal uren zon: 1
maai' fn?n-;temP-: van ongeveer nor-
iriiv graden boven normaal;
kans'"^mp': omstreeks normaal;
rtmf. 10 een ™oge periode van min-
geheci aUUr: Procent; kans op een
geheel droog etmaal: 40 procent.
voor maandag: aantal uren zon: 0
ven ;„min'",fmp-: 0 tot 5 graden bo-
„or max--temp.: omstreeks
van mfn'rf 3 een dvoge periode
kans^i, s uur: 60 Procent;
Procenf 81 dr0Og etmaal: 30,
,HET is gemakkelijk gezegd: er is
hier weinig te beleven, maar het
valt niet mee om gezelschappen en
orkesten naar zo'n dunbevolkt en
afgelegen gebied als West-Zeeuwsch-
Vlaanderen te halen. 27.000 inwo
ners samen is maar een klein groep
je. Om deze mensen nu toch in de
gelegenheid te stellen wat cultuur te
proevengaan wij in de toekomst
vooral België benutten. Voor ons in
Zeeuwsch-Vlaanderen liggen Gent
en Brugge eigenlijk dichterbij dan
Middelburg en bovendien kunnen
wij mee profiteren van de enorme
subsidiesdie de Belgische overheid
voor de kunst beschikbaar stelt."
Dat zegt de heer P. J. I. Verhage te
Groede, centraal bestuurslid van de
Zeeuwse Volks Universiteit.
„ALS eerste activiteit organiseren wij
op 14 oktober een bezoek aan de
stadsschouwburg van Brugge, waar
een voorstelling wordt gegeven van
De Spaanse Brabander, vanuit Oost
burg laten wij een bus rechtstreeks
naar de schouwburg rijden. Ook zul
len we voortaan de Belgische pro
gramma's opnemen in onze maan
delijkse culturele agenda."
„MAAR niet alleen brengen wij de
mensen naar de kunst, ook ligt het
in onze bedoeling de kunst dichter
bij de mensen te brengen. En dan
niet slechts voor een bepaalde
groep, zoals dat in het verleden
dikwijls het geval was, maar binnen
het bereikt van iedereen. We zijn
al begonnen, bepaalde groepen
Zeeuwsch-Vlamingen hiervoor te
interesseren."
„NEEM nu die muziekweek in Bres-
kens. Van 12 tot 18 oktober wordt
daar zes keer geconcerteerd door
een ensemble van beroepsmusici.
Dit gebeurt in de ontspanningszaal
van het verzorgingscentrum Goeder-
tijd, waar men tachtig mensen in
kunnen, zodat deze concerten een
intiem karakter dragen. In verband
hiermee zochten wij o.a. contact
met de katholieke vrouwenorganisa
tie en deze haalde er haar platte
lands] ongeren bij. Een groepje hier
uit ging eerst eens op bezoek bij een
id van het ensemble, mevrouw
Marx-Szigeti, een Hongaarse van
leboorte (in Hoofdplaat). Zij had
zen gesprek met'deze jonge men
sen, speelde wat op haar viool en
een en ander leidde er toe dat op een
van de avonden in Breskens speciaal
voor deze groep KVO en KPJ
gemusiceerd zal worden. Los van
het concert vind ik zo'n contact al
zo leuk."
„POPMUZIEK is ook maar betrekke
lijk, de jeugd moet daarnaast ook
leren andere muziek te waarderen.
Pop ligt gemakkelijker in het ge
hoor, klassieke muziek moet je le
ren beluisteren. Muziek, toneel, cul
tuur, ik vind het belangrijke ele
menten in mijn leven. Vaak wordt er
nog te weinig aandacht aan besteed
bij dc opvoeding van de jonge mens.
Het is een vormend element, een
draad door je hele leven."
„DAAROM zit ik ook al een jaar of
acht in de werkgroep West-
Zeeuwsch-Vlaanderen van de
Zeeuwse Volks Universiteitde
laatse jaren als secretaris, terwijl ik
ook nog centraal bestuurslid van de
Z.V.U. ben. Op het ogenblik is ons
streven er op gericht contact tot
stand te brengen met groepen die
er moeilijk toe komen naar een
schouwburg of concertzaal te gaan."
