VASTENDE DS. J. KETELAAR:
95
We moeten
voorbeeld
zijn van
soberheid99
GELEERDEN ZOEKEN ATLANTIS
Gevaar van. natte
wegen wordt
niet begrepen
als je trouwt
is een paar
honderd gulden
extra
altijd
meegenomen
Sloan's Balsem
sparen...
verstandig
en
handig
Vijf jongeren
bezetten
gemeentepand
PAUS PRIJST
60-JARIG NKV
RAPPORT VAN S.W.O.V.:
Controle
IN UTRECHT
7
DE STEM VAN DONDERDAG 25 SEPTEMBER 1969
9
(Van een onzer verslaggevers)
DRACHTEN De man die de deur opent is de beminnelijkheid
zelve. Hij heeft een prettig, open gezicht, waarin twee ogen hel
der de wereld in kijken. Toch heeft deze man al gedurende vier
dagen niet anders gehad dan water en sinaasappelsap. Hij is
van plan dit zeker nog acht dagen vol te houden. Jaap Ketelaar.
41 jaar, vader van zes kinderen en sinds zeven jaar predikant
van de baptistengemeente in Drachten. Ds. Ketelaar protesteert.
Protesteert tegen een maatschappij, waarin zo zegt hij
de rijken steeds rijker worden en de armen steeds armer.
DS. JAAP KETELAAK
Waarom bent u deze protestactie,
waarbij u gedurende twaalf da
gen niet zult eten, begonnen
„Kijk, ik geloof in Iemand die ach
ter de dingen van het leven staat.
Iemand die de zaak steeds over
hoop heeft gegooid. Die revolutie
maakt, die het opneemt voor de
vertrapten. Voor hen die onder
liggen. Die Iemand is God. Met die
revolutie is steeds van onderaf aan
begonnen. Daarom wil ik me juist
tot deze mensen richten. Omdat
het niet langer op deze manier kan
doorgaan. Er zijn hopen mensen,
die ontevreden zijn. Op deze ma
nier wordt die ontevredenheid aan
gekweekt. Je kan trachten een be
paalde heerschappij mee te ves
tigen. Ik ben bang dat de situatie
gaat worden zoals ze dertig jaar
geleden was."
Maar waarom dominee Jaap Ke
telaar 1
„In mijn leven heb ik gekozen
voor Christus. En iedereen die
voor Jezus gekozen heeft moet
door een sociale en economische
revolutie zijn gegaan. Hij heeft
zich in dienst van Christus en in
dienst van zijn medemens gesteld.
Ook zijn geesteskracht heeft hij
daartoe dienstbaar gemaakt. En
evenals Christus moet hij beginnen
bij de underdog. Dat heeft hij van
zijn Chef geleerd. De profeten ston
den ook op toen de armen door
de rijken werden uitgebuit. Het
is prachtig als de kerken overal
mooie rapporten over schrijven,
maar wie maakt die inhoud waar?"
Wat is uw ideaal en wat streeft
u met uw actie na?
„Mijn ideaal is een ombouw van
de maatschappij. Een ombouw,
waardoor deze zich qua produk-
tievermogen, qua intelligentie gaat
richten op de stervende en hon
gerende wereld. We zullen moe
ten beginnen met
a. een rechtvaardiger verdeling
van het nationale inkomen;
b. het bedrijfsleven democratise
ren in die zin dat de produktie
ten goede komt aan alle ge
ledingen van het volk;
c. ons leven inrichten in dienst
van de vrede we zullen een
verzoeningsleer moeten opstel
len, want de wereld wacht.
Wacht op het moment dat een
volk zich voor deze zaak gaat
inzetten."
Jaap Ketelaar zwijgt. Hij heeft ge
sproken als een idealist, die het
niet veel kan schelen of hij wel
of niet vaste grond onder de voe
ten heeft. Maar hij is realist ge
noeg om te weten dat je er met
praten alleen niet komt. Hij legt
uit hoe hij wil proberen grote
groepen mensen te mobiliseren.
Hij zegt: „Ik krijg vaak telefoon
tjes van mensen, die zeggen dat
ze het ook hebben geprobeerd.
Mensen die echter door alle teleur
stelling die ze hebben ondervon
den, hun hoofd hebben laten han
gen. Ik wil proberen die mensen
weer die vonk te geven die hen
vroeger als idealist karakteriseer
de".
Zijn actie omschrijft hij als de
blauwe revolutie.
Blauw omdat de rode is mis
lukt
„Neen, maar in de bijbel is blauw
de symbolische aanduiding van
Hem, die achter de dingen staat.
Maar denk er goed om: dit is geen
exclusieve actie. Wanneer een niet-
gelovige zegt: Ik doe mee, dan
doet-ie mee. Samen kunnen we ons
doel bereiken. Ik ben niet lid van
een bepaalde politieke partij. De
laatste keer heb ik op de Partij
van de Arbeid gestemd, hoewel ik
aanvankelijk op de A.R. wilde
stemmen, maar naar mijn mening
is die te liberaal aan het worden.
Liberaal in de zin van: ieder zorgt
voor zich. Ik ben niet links of
rechtsik ben regelrecht en ik
zou beledigd zijn wanneer iemand
mij links of rechts zou durven
noemen.
Wanneer ik op dit moment zou
moeten stemmen zou ik het niet
weten. Zoals de zaken er nu voor
staan zou ik uit protest mijn stem
briefje verbranden voor het stem
lokaalDe blauwe revolutie
van ds. Ketelaar is uitgemond in
een pamflet dat per expresse naar
de Tweede Kamer-voorzitter is ge
stuurd met het verzoek dit bij de
kamerstukken te voegen.
Ds. Ketelaar: Tot op heden is dat
niet gebeurd. Maar vandaag krijg
ik een telefoontje en als het er nog
niet bij is dan zal ik zelf naar Den
Haag gaan om te zorgen dat het
er wel bij komt. Hoe dat weet ik
nog niet. Maar komen zal het er."
De man die zojuist voorzichtig
zijn jengelend zoontje heeft gekust,
spreekt de woorden met felheid
uit. Hij zegt dat het overgrote deel
van de kamerleden politiek be
drijft vanuit het christelijk begin
sel. „Nederland is een christelijke
natie. Welnu, we zullen dat moe
ten bewijzen. Ook de vakbonden
moeten de maatschappijstructuren
veranderen. Maar wat doen ze? Ze
klimmen straks op de barricaden
voor een paar procent loonsverho
ging. Ja, ik heb ook kritiek op de
kerken. En ik verhef mezelf niet
boven die kritiek. De kerk heeft
jarenlang gezeten op de schoot van
de god mammon. De kerk moet
weer terug naar de tijd voor Con-
stantijn de Grote. Nu heeft ze haar
profetische stem verloren. We
moeten zorgen dat ze die weer te
rugkrijgt."
Ds. Ketelaar beseft dat hij dat
niet alleen kan. „Overal in het
land, in Den Haag, Amsterdam,
Botterdam, Utrecht, Nijmegen en
Veendam zijn werkgroepen van de
blauwe revolutie. We hebben de
protestmars gemaakt in Leeuwar
den en Groningen. In Drachten
zelf gaan we meetings houden. Er
is geen vaste contributie. Iedereen
geeft wat hij missen kan. Dat va
rieert van 25,tot 600,Ik
weet het, we moeten politiek uit
deze chaos komen. We moeten het
evangelie en de christelijke moraal
waar maken, een nieuwe partij op
richten heeft geen zin. Iedereen
moet in zijn eigen groep tot radi
calisering overgaan. De blauwe
revolutie moet een beweging blij
ven. En dan moet de zaak via het
parlement doorgezet worden."
Waarom bent u eigenlijk juist
tot een hongeractie overgegaan?
„Dat zit zo. We moeten ook een
voorbeeld van soberheid zijn. En
daarbij moet ik voorop gaan. Be
denk wel: ik houd ook van een vol
en rijk leven. Wanneer ik met een
salaris van 15.000 of 16.000 gulden
praat tegen een man, die netto
110,in de week krijgt, is het
gemakkelijk praten. Daarom heb
ben mijn vrouw en ik mijn salaris
ook ingekort. En ook mijn oudste
drie kinderen zijn het er helemaal
mee eens. En voor de rest.... ach,
je zoekt naar een methode."
Hebt u j.l. zondag ook gepreekt
over deze actie
„Neen. Ik ga het de mensen die
via de televisie met allerlei ellende
geconfronteerd worden, zondag niet
nog eens extra-moeilijk maken. Ik
heb gepreekt over de ark, de ark
waarvan God beval dat hij gedra
gen moest worden en niet door
middel van een wagen versjouwd.
Kijk, dat is nu precies wat de ker
ken zo vaak doen. Sjouwen met
God. Maar God moet zichtbaar
worden in je handen, in je daden.
Utopisme heeft geen zin. Hier moe
ten zaken gedaan worden."
Eigenlijk wilt u dus proberen er
achter te komen hoeveel mensen
u kunt bereiken voor uw ideaal?
„Ja. Ik wil weten hoeveel gezin
nen er met mij mee willen doen.
En als het via het parlement niet
gaat, dan kunnen die tienhonderd
duizenden proberen het via een
eigen verkiezingsprogramma."
Denkt u dat er honderdduizend
zijn, die willen
„Ik koester een diepe hoop, dat er
tienduizenden zijn die het zouden
willen, ik kan het alleen niet. Je
moet de mentaliteit veranderen. De
oorzaken van de onvrede opzoe
ken. Blijkt na verloop van tijd dat
de „positieve" reactie uitblijft, dan
zeg ik oké. Ik kan niet alles alleen
waar maken. Tenslotte ben ik ook
nog vader van zes kinderen."
Ds. Ketelaar zwijgt weer. Hij
heeft veel gezegd. Vier dagen zon
der voedsel heeft zijn techniek van
formuleren niet aangetast. Hij ver
volgt met: „Als je van een idee
bezeten bent, dan voel je geen hol
gevoel in je maag. Dan ben je ver
vuld."
Zijn protestactie valt samen met
de Vredesweek. „Ik wil het ideaal
van die vredesmensen onderstre
pen. Maar met een keer per jaar
propageren kom je er niet."
Hoe voelt u zich na vier dagen
geen vast voedsel te hebben ge
had
„Tja, je gaat je wel afvragen hoe
al die miljoenen moeders en kin
deren die elke dag honger lijden,
het in vredesnaam volhouden?"
(Door John Cooke).
ATHENE Meer dan honderd
vooraanstaande geleerden uit 17 lan
den varen vandaag de haven van Pi
raeus uit om aan een onderzoekings-
reis te beginnen. Vanaf hun drijven
de hoofdkwartier, de veerboot Knos-
sos, waarop koning Idris van Lybië
naar Griekenland voer, nadat hij de
ze maand zijn troon verloor, zullen
de geleerden een eiland in de Aege-
ische Zee onderzoeken op sporen van
het legendarische rijk Atlantis, dat
waarschijnlijk 1500 jaar voor de ge
boorte van Christus ten onder ging.
De legende van Atlantis in aca
demische kringen geven ze de voor
keur aan het woord „traditie"
heeft altijd reeds de verbeelding van
historici, archeologen, geologen en
schrijvers van science-fiction ge
prikkeld. Maar Plato was de eerste,
die Atlantis vermeldde, toen hij zijn
^Dialogen" in de viifde eeuw voor
Christus schreef.
Volgens Plato, die het verhaal uit
de tweede nand van Solon kreeg, die
het op zijn beurt van Egyptische
priesters hoorde, die de legende dui
zend jaar lang mondeling overgele
verd hadden, moest Atlantis ergens
voorbij de zuilen van Hercules lig
gen. die nu beter bekend zijn als de
btraat van Gibraltar. Atlantis zou
dus in de huidige Atlantische Oceaan
moeten liggen
Plato beschreef Atlantis als het
centrum van een welvarend en be
schaafd rijk. dat Europa. Afrika en
gedeelten van Azië overheerste en
dat ten onder ging ten gevolge van
sir 20,ndigheid van haar bewoners.
ï1,® heeft gezegd, dat Atlantis in de
n-tlantische Oceaan moet hebben ge-
egen (de Atlantische Oceaan heeft
daar naam overigens aan het Atias-
gebergte m Marokko te danken) en
sschien zelfs ivel verder weg.
aar professor Spiridun Marinatos,
lid van de Griekse academie, inspec
teur-generaal van oudheden, en een
over de gehele wereld gewaardeerd
spreker en archeoloog, was er reeds
lang geleden van overtuigd dat At
lantis Grieks was.
Door een intensieve studie van de
geschiedenis van de meeste van de
mgeveer '2000 boeken, die aan het
onderwerp gewijd zijn, en door op
gravingen die door zijn geweldige
kennis bijna altijd op de geschikte
plaatsen werden gedaan, kwam hij
tot de conclusie dat Atlantis het vul
kanische eiland Santorini was, dat
deel uitmaakt van de Cycladen.
Santorini, ook wel bekend onder
haar oude naam Thira, was een hei
lig eiland gedurende de bloeitijd van
het Minoïsche rijk, dat geregeerd
werd vanuit Kreta, dat 100 kilome
ter naar het zuiden ligt. Men heeft
nu wetenschappelijk vastgesteld, dat
Thira omstreeks 1500 voor Christus
vernietigd werd door wat misschien
de hevigste aardbeving sinds men
senheugenis is geweest. Er bestaan
bewijzen dat de grote beschaving
van Kreta door de uitbarsting ver
nietigd werd. De enorme vloedgolf
die hieruit ontstond, heeft waar
schijnlijk helemaal tot in Egypte
overstromingen veroorzaakt en is
misschien zelfs de reden geweest
waarom Noaeh zijn ark bouwde.
Professor Marinatos maakt zich
niet bezorgd over de tegenstrijdighe
den in het verslag van Plato of over
de vele meningsverschillen over At
lantis. Hij zegt: „De historische le
genden van alle landen worden op
een typische manier overgeleverd.
Namen worden veranderd of ver
draaid. Feitelijke gebeurtenissen
worden vermengd met verzonnen
verhalen. Plaatsnamen worden ver
anderd en bovendien wordt de tijd
oneindig ver in het verleden gepro
jecteerd".
Afgezien van de historische details
van het Egyptische verslag, dat
door Plato vermeld werd, zijn er
nog veie andere details, die het drij
vende hoofdkwartier van de profes
sor bezig zullen houden. Het rijk,
dat onder de golven verdween, de
gedetailleerde beschrijving van een
haven, die overeenkomst met wat
professor Marinatos op Santorini
heeft gevonden. Het onderzoek zal
vier dagen duren. Men zal Thira,
Kreta en verwante Egeïsche plaat
sen aandoen. De afgevaardigden, al
len de gast van de Griekse archeolo
gische vereniging, zullen eikaars ge
schriften en theorieën bespreken.
Misschien vinden ze Atlantis, mis
schien ook niet. Maar als ze het
niet vinden, zal dat niet zijn door
een gebrek aan enthousiasme.
(COPYRIGHT
THE GUARDIAN/DE STEM)
(ADVERTENTIE)
Voor onmiddellijke verlichting
Helpt direct bij spierpijn, reumatische
pijnen, zenuwpijnen, spit.
Even aanbrengen op de pijnlijke plek en
de weldadige warmte brengt onmiddellijke
verlichting.
De pijnverdrijver
met onmiddellijke werking.
(Van onze correspondent)
VOORBURG Automobilisten begrijpen het gevaar van natte wegen
niet Geconstateerd is, dat zij wel hun snelheid verminderen tijdens re
genval (verminderd zicht) maar dat zij het gaspedaal weer met een gerust
hart intrappen, zodra de regen is opgehouden, maar de weg nog nat en
dus slipgevaarlijk is.
Dit zegt een rapport dat de Stich
ting Wetenschappelijk Onderzoek
Verkeersveiligheid vandaag heeft ge
publiceerd. Het werd samengesteld
door een werkgroep van de SWOV,
die zich bezighoudt met een onder
zoek naar banden, wegdekken en
slipongevallen. Hat rapport werd
enige maanden geleden aan minister
Bakker (Verkeer) aangeboden.
Natte wegen bieden meer slipge
vaar dan droge. De kans op slippen
stijgt nog, wanneer het wegdek op
zichzelf al niet aan bepaalde mini
mumeisen voor stroefheid voldoet.
Daarenboven is het slipgevaar sterk
afhankelijk van de profieldiepte van
banden. Het profiel van banden voor
personenauto's is op vele natte weg
dekken onveilig, wanneer het minder
is dan 1 a 2 mm.
Wanneer een wegdek goed stroef
is en de autobanden vrij nieuw, ont
staan er meestal geen grote proble
men, maar de automobilist heeft niet
de zekerheid dat elk wegdek in Ne
derland inderdaad ook stroef genoeg
is.
Op de rijkswegen en de provinciale
wegen wordt de stroefheid regelmatig
gecontroleerd, maar in de meeste
gemeenten gebeurt dit niet. De
SWOV-werkgroep stelt dan ook, dat
alle wegen oud en nieuw, buiten
en binnen de bebouwde kom zou
den moeten voldoen aan een officiële
eis van minimale stroefheid. De werk
groep wil dat deze eis voorlopig ge
lijk gesteld wordt aan de eis die het
Rijkswegenbouwlaboratorium aanbe
veelt voor rijks- en provinciale we
gen.
De SWOV acht deze punten van
belang, mede omdat zij tijdens het
onderzoek het vermoeden heeft ge
kregen dat het aantal slinongevallen
groter is dan uit de officiële onge
vallenstatistiek blijkt. Het rapport
dat de werkgroep heeft uitgebracht
betekent geen afsluiting van haar
werk. Zij zoekt verder naar ver
band tussen stroefheid van wegen
en de kans op ongevallen.
(Van onze correspondent)
UTRECHT Vijf jongeren, vier
studenten en een onderwijzeres, hou
den sinds vrijdag een al maanden
leegstaand gemeentepand van 15 ka
mers aan het Wed, in de Utrechtse
binnenstad, „bezet". Het pand staat
op de monumentenlijst waardoor het
niet gesloopt mag worden.
De vijf zijn tot hun daad gekomen
enerzijds ais protest tegen de heer
sende nood aan kamers in Utrecht,
anderdeels uit een reactie tegen de
regel dat ook het kopen van een
pand in de binenstad onmogelijk
is, als men niet getrouwd is.
De „bezetters" hebben inmiddels
een brief geschreven aan de ge
meenteraad van utrecht waarin zij
koeltjes de mededeling doen het huis
te hebben bezet, bereid zijn iet pand
te kopen, of - tot de afbraak - te hu
ren. „Hopende dat deze daad niet
als provocatie beschouwd zal
worden, maar als een vastberaden
poging tot het verkrijgen van woon
gelegenheid waar het menselijk geluk
zozeer van afhankelijk is", zo schrij
ven zij.
J
(ADVERTENTIE)
Dat kan als je zo vroeg mogelijk begint te sparen
met de Zilvervloot. Wanneer je er mee kunt beginnen?
Op iedere werkdag tussen je 15e en 21e verjaardag;
oud-militairen zelfs tot en met 23 jaar.
Je spaart 6 tot 9 jaar een bedrag van ten minste f 30,- en
ten hoogste f 300,— per jaar. Na afloop van de spaarter-
mijn (bij huwelijk al na ten minste 3 jaar sparen) ont
vang je over de totale inleg plus rente een belasting
vrije premie van 10%.
Wie bijv. e jaar f 25,- per maand inlegt, krijgt maar
liefst 'n dikke f 3.500,- terug (f 2.700,- inleg, zo'n f 500,-
aan rente plus een premie van ruim f 300,-). Daar kun je
heel wat mee doen!
Vraag een brochure aan het Ministerie van Sociale
Zaken en Volksgezondheid, afdeling Voorlichting be
zitsvorming, Postbus 51, Den Haag.
Het zijn en blijven de miljoenen
waarmee Cornelis Verolme in het
nieuws blijft. Zijn het niet de mil
joenen die hij heeft, dan zijn het
zoals nu de miljoenen die hij wil
hebben.
Van ons.
Hoe hard Cornelis het nodig heeft
weet nu alleen het geheimzinnige
college dat Kamercommissie van
economische zaken heet. Toxopeus
wist het allang, en Schmelaer ook,
tenminste die had 't kunnen weten,
want hij is adviseur van Verolme.
Maar hij is een politicus, die „weinig
kaas heeft gegeten van de bedrijfs
voering".
Politiek adviseur, dus?
Maar drs. Nederhorst, die nu zelf
alles weet, moet vandaag de regering
openheid van zaken vragen. Anders
is hij ook alleen maar politiek advi
seur. En dat is nog geen volksverte
genwoordiger.
Even een felicitatie voor het één
jarige prinsje Johan Friso. Dat ver
dient die jongen wel met zo'n moei
lijke toekomst in het vooruitschiet.
Gisteren ontmoette ik een gewe
tensbezwaarde die zich afvroeg of hij
vandaag voor dat prinsje zou vlag
gen. Ik ried hem aan het te doen,
maar dan met een fiets vlaggetje. Ja,
wat is nou één jaar?
„Ik blijf zolang de heer het wil".
(Cornelis).
Kijk, dat is nu het verschil tussen
al of niet democratisch denken. Te
genwoordig hoor je steeds meer
(maar helaas nog te weinig): Ik
blijf zolang het volk het wil.
Er is nog een tussenweg, n.l.: Ik
blijf zolang ik het wil. Maar zoiets
dénk je vandaag alleen nog maar,
niet Cornelis?
Ruimtevaartdeskundige Werner von
Braun heeft voorgesteld om ter ge
legenheid van het 200-jarig bestaan
van de Verenigde Staten in 1976 de
Amerikaanse president een ruimte
reis te laten maken. Als een specta
culair tintje aan de feestelijkheden.
Volgens de Washington Post had
een assistent van Von Braun hierop
gezegd: „Ik geloof dat dr. Von Braun
met dit idee bedoelde om de president
de kans te geven om tot de mensen te
spreken vanuit een gunstig punt: de
ruimte".
Origineel! Tot nu toe „spreekt" de
president alleen in de ruimte.
En nu een ijzersterk denkertje:
„Het Rode Kruis, prachtige instel
ling welke het is, wil het oorlogs
leed verminderen, maar men kan zich
afvragen of het juist niet het tegen
deel heeft bereikt en het oorlogsleed
heeft bevorderd". (Dr. C. Lafeber)
Een Rode Kruiswoordraadsel? Zo
u wilt, maar het is bedoeld als een
serieuze vraag, niet meer, maar ook
niet minder. Dr. Lafeber vervolgt:
„Het heeft immers gepoogd de oor
logen te humaniseren, de scherpste
kantjes van het ruwe oorlogsbedrijf
afgeslepen en daarmee de oorlog
meer aanvaardbaar gemaakt voor die
genen die hem anders onaanvaard
baar zouden hebben gevonden".
Daar valt over te twisten, maar
daarom geef ik dit citaat ook.
Prettige dag verder.
MERIJN
VATICAANSTAD (KNP) Paus
Paulus heeft tijdens zijn eerste alge
mene audiëntie in de Sint Pietet
na zijn vakantie in Castel Gandolfo
in aanwezigheid van ongeveer 40.000
bezoekers hulde gebracht aan de le
den van het Nederlands Katholiek
Vakverbond voor hun trouw aan de
katholieke kerk en de Nederlandse
bisschoppen.
Bijna 700 leden van het NKV woon.
den onder leiding van hun voorzitter
P. J. J. Mertens de audiëntie bij.
Zij nemen deel aan een reis die het
NKV in verband met het 60-jarig
bestaan naar Rome heeft georgani
seerd.
De paus dankte in zijn algemene toe
spraak NKV-voorzitter Mertens voor
zijn toespraak, waarin deze erop wees
dat het katholiek vakverbond welis
waar geen kerkelijke vereniging is,
toch veei steun van de kerk heeft ge
had bij het verwezenlijken van haaf
doelstelling: het verkrijgen van een
mesnwaardig bestaan voor de arbei
dende mens.