f n at
V»7
'00,-
que
VERKIEZINGEN VAN ZONDAG
Duitse socialisten
zijn voorzichtig
optimistisch
DE HEILIGE OORLOG
maak uw
postgiro-saldo
rentegevend:
USPS
Amerikaanse concurrent
Concorde en Tupolev 144
DEEL KAMER VOOR
APARTE MINISTER
WETENSCHAPPEN
Verolnie
Goedkoper
over de
oceaan
Betonnen
garages
voor
jets
Meer vertrouwen in
EEG-topconferentie
Vredesdienst defensie-ambtenaren
Erkenning
Biafra en
N.-Vietnam
nodig
V.\U \MBJJff
iir i/
It ie 50,-
Iaar
I'
Verandering
Studiegroep
CH-Jongeren
open een renterekening
bij de RPS!
RIJKSPOSTSPAARBANK
RAAD
ZO SNEL MOGELIJK
Verdachte rechter
op 28 oktober
voor rechtbank
NA VERKLARING POMPIDOU
10
11
DE STEM VAN WOENSDAG 24 SEPTEMBER 1969
U T BI i VV I'
pa verlopen in het
sr.
eld: maximum
u dus niet in
taaicheques zijn
t voorlopig nog
en Betaalcheques
nelding: maximum
n.
I gheid
m-
ice
(Van onze speciale verslaggever)
FRANKFURT Voorzichtig optimisme beheerst het machtige apparaat dat de Duitse
socialisten hebben opgebouwd om eindelijk hun oude droom te verwezenlijken, de grootste
partij van de Bondsrepubliek te worden. Het lijkt of zij eerst thans bezig zijn te herstellen
van de klap die de Duitse kiezers de partij 20 jaar geleden toebrachten. Zij rekenden er toen
vast op onder Kurt Schumacher, gebroken in Hitiers concentratiekampen en lichamelijk
al tot een wrak geworden, de regering in handen te nemen.
Het is toen en in de vier volgende verkiezingen niet gelukt. De socialisten bleven ver achter de christelijke
partij aanhinken. Ze hebben IS jaren moeten wachten voor zij mede konden gaan regeren. Thans willen zij on
betwist leiden en hun kansen zijn reëel.
Dat weerspiegelt zich in de om
gangsvormen die zich in deze ver
kiezingsstrijd tussen christelijke en
socialistische ministers hebben ont
wikkeld. Zou de kiezer alles voor
klinkende munt aannemen, dan moet
hij wel de indruk krijgen dat er in
de afgelopen twee jaren in Bonn nau
welijks meer geregeerd is. De heren
ministers beschimpen elkaar naar
hartelust. Brandt en Schiller, de
trekpaarden der socialisten, zijn door
collega-ministers afgeschilderd als su
per-illusionisten, wÜde schooljongens
en valsemunters. Voor de socialisten
stond meestal minister Wehner, eens
als communist in dit soort taal ge
schoold, klaar mat het antwoord.
Van hem weten we nu uit de kabi
netskeuken dat Kiesinger een kan-
megieter en een dilettant is en Strauss
een boaze demagoog, volksverlakker
en charlatan.
Van één man kan men zeggen dat
hij in de hele campagne wat kies
keuriger is geweest. Dat is Willy
Brandt, de socialistische kandidaat
voor de stoel van de kanselier. Brandt
heeft zich in zijn manieren aange
past aan het vak van Duitslands eer
ste diplomaat, dat hij nu enkele ja
ren beoetent.
Wel beklaagt hij zich er voor de
kiezers openlijk over dat hij daarbij
door kanselier Kiesinger op gezette
tjjden in de wielen is gereden, maar
hi) zegt voortaan ook harde dingen
diplomatiek. Brandt is in stijl radi
caal veranderd. Hij heeft een heel
andere campagne gevoerd dan vier
jaren geleden. Toen mat hij zich de
Engelse stijl aan, ging handschud-
dend door het land, hield thee-praat
jes met huisvrouwen en bediende
zich van stoere taal, die aan zijn ja
ren als verzetsman deed denken.
Want Brandt is onder de toppers
van deze campagne een van de wei
nige volbloed-verzetslieden. Vluch
tend voor Hitier heeft hij zich als
Koor ingeburgerd in Oslo. Zijn eer
ste jaren in het na-oorlogse Duits
land werkte hij daar als Noors staats
burger. Zijn eerste diplomatieke func
tie was die van pers-officier der
Noorse missie te Berlijn. Niemand
droomde er toen nog van dat hjj tot
minister van buitenlandse zaken van
het nieuwe Duitsland zou avanceren,
Eén man misschien wel. Dat was
Kurt Schumacher, die zijn kracht
onderkende en hem terughaalde in
de Duitse politiek. Zijn kracht heeft
hij in deze campagne bewezen in 120
betogingen die hij per auto, per spe
ciale trein of in der haast gecharter
de vliegtuigen bezocht.
Zijn kracht en zijn-diplomatie, want
hij heeft er wel voor gewaakt geen
der mogelijkheden die na deze ver
kiezing kunnen ontstaan, bij voorbaat
te belasten. Ook niet het herstel der
grote coalitie, alhoewel hij die vast
als slechts een noodzakelijk kwaad
zal ervaren. Met Brandt voert de
tweede coryfee der socialisten een
zeer zakelijke campagne, namelijk de
minister van economische zaken
Schiller. Ook hij is een grote troef
der SPD dank zij de conjunctuur
boom die hij tot voor kort krachtig
wist te besturen. Tot voor kort, want
de campagne voor deze verkiezing is
doorkruist door loon- en prijsbewe
gingen die men hier de Engelse ziek
te noemt. De Engelse stijl heeft
Brandt gemakkelijk kunnen afleg
gen, de Engelse ziekte is een moei
lijker kwaal. Vermoedelijk de moei
lijkste voor de nieuwe regering, die
na 28 september in het zadel komt.
Copyright Het Parool De Stem
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Erkenning van
Biafra en Noord-Vietnam is de enige
manier, waarop Nederland in zijn
buitenlands beleid iets voor deze lan
den kan bereiken. „De eenheid van
het oude Nigeria is door de hevige
burgeroorlog onhoudbaar geworden
en daarom zijn wij voorstanders van
de erkenning van Biafra", aldus de
werkgroep buitenland van de Chris-
telijk-Historische Jongeren.
En voor wat iVetnam betreft: „De
goede diensten, die de huidige Ne
derlandse bewindsman wil aanbieden
blijven een slag in de lucht zonder
de Nederlandse erkenning van
Noord-Vietnam".
Deze opvatting komt voor in een
uitgebreide studie over een alterna
tief buitenlands beleid voor Neder
land, dat de buitenland-commissie
van de C.H.-Jongeren opgesteld heeft
na het verschijnen van de troonrede-
1970.
Alleen creativiteit en originaliteit
in de buitenland-politiek is voor Ne
derland van betekenis, omdat een
klein land „geen militaire macht kan
tonen of het economisch vermogen
kan inschakelen om daadwerkelijk
op te treden als ergens op de wereld
onrecht geschiedt", aldus de C.H.-
Jongeren.
(ADVERTENTIE)
Dat kost niets - ook geen moeite. Zo kunt u 3J%
rente trekken van girogeld dat u niet onmiddellijk
nodig hebt. Toch kunt u er door middel van uw giro
rekening altijd over beschikken.
Schrijf de Postgiro om een renterekeningformulier.
Ze liggen ook bij elk postkantoor.
óók rente voor postrekeninghouders
i
Gistermiddag heeft een groep binnenschippers, vergezeld van de vrou
wen en kinderen, namens 1600 collega's een protest overhandigd op het mi
nisterie van Verkeer en Waterstaat. Dit was gericht tegen de opheffing
van de wet op de evenredige vrachtverdeling. Op de foto: de groep op het
Binnenhof.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG. In het Tweede-
Kamerdebat over het „wetenschaps
budget 1969" is gisteren door ver
schillende woordvoerders gepleit
voor een betere taakverdeling in het
kabinet in zaken van wetenschappe
lijk onderzoek en technologie.
De socialist Oele zei dat zijn fractie
in meerderheid voorstander is van
een aparte minister voor Weten
schappelijk Onderzoek en Technolo-
(VERVOLG VAN PAG. I)
De positie van de leiding van het
concern als stichting en de vraag
waar precies de verantwoordelijk
heden liggen.
De moeilijkheden van de naaste
toekomst, de mogelijkheden voor
het concern en de grootte en vorm
van hulpverlening.
De moeilijkheden bij de bouw van
een zgn. mammoettanker, waar
voor nieuwe technieken noodzake
lijk zijn.
De kamercommissie heeft bovendien
een inzicht gekregen in de balans-
cijfers, de cijfers van de verlies- en
winstrekening, en de exploitatiecij-
fers van het concern Verolme. Deze
cijfers moeten wij, aldus drs. Neder-
horst, met de grootst mogelijke ver
trouwelijkheid hanteren.
Na de opsomming van deze pun
ten van bespreking kwam de voor
zitter van de Tweede Kamercommis
sie van Economische Zaken tot de
conclusie dat de overheid snel wat
moet gaan doen. Hij wees er echter
wel nadrukkelijk op, dat de reeds
hier en daar genoemde datum van 1
oktober waarop het concern in liqui
diteitsmoeilijkheden zou komen, niet
genoemd is in de commissie. Verolme
zelf had dit vooraf ook al ontkend.
„De lonen en salarissen liggen al
klaar. Het bedrijf is nog steeds ge
zond", zei hij alleen maar.
Eerder op de dag had drs. Goud
zwaard, sociaal-economisch specialist
van de A.R.-tweede kamerfractie ech
ter al opgemerkt, dat volgens hem de
liquiditeit en de solvabiliteit van het
bedrijf kwetsbaar zijn. Daarop doelde
drs. Nederhorst later kennelijk ook
nog eens, toen hij sprak over de grote
moeilijkheden voor de scheepsbouw
bij de bouw van de zgn. mammoet
tankers. Het allergrootste probleem
voor de scheepsbouw is namelijk het
verkrijgen van krediet voor deze gi
gantische opdrachten. Daarom is het
uitermate jammer, dat mr. B. Bies
heuvel, voorzitter van de A.R.-
tweede kamerfractie en tevens voor
zitter van de staatscommissie scheeps
bouw, die juist over deze problemen
moet adviseren, bij de interpellatie-
Nederhorst niet aanwezig is. Hij zou
namelijk vandaag naar Curacao ver
trekken. Vanmorgen worden de ver
tegenwoordigers van de vakcentrales
in de tweede kamercommissie van
Economische Zaken ontvangen om
gehoor te vinden voor hun problemen
bij de moeilijkheden in het Verolme-
concern.
(Van onze correspondent)
WASHINGTON President Nixon
heeft zijn goedkeuring gehecht aan de
bouw van een supersoon transport
en passagiersvliegtuig, dat moet con
curreren met de „Concorde" en de
Russische Tupolev 144. Het is nog
niet zeker of het Congres zijn steun
zal verlenen.
Nixon deelde mee, dat hij het Con
gres 96 miljoen dollar zal vragen
voor verdere ontwikkeling van het
SST-project, dat zich nog in het te
kenbord-stadium bevindt. Aangekon
digd werd ook, dat het toestel niet
over de Verenigde Staten zou vlie
gen, zolang het probleem van de knal
len bij het doorbreken van de ge
luidsbarrière niet was opgelost.
Nixon wil hiermee bewerkstelligen
dat de Verenigde Staten de leidende
positie in het wereldluchtvervoer
blijft behouden.
De Amerikanen hebben natuurlijk
een enorme achterstand op de Con
corde en op de Tupolev 144. Men ver
wacht, dat de eerste testvluchten niet
voor 1972 plaats zullen vinden, en de
eerste leveringen aan luchtvaartmaat
schappijen zullen pas in 1978 kunnen
beginnen. Het Amerikaanse vliegtuig
kan echter meer passagiers vervoeren
en is sneller. De SST zou in staat zijn
om 300 passagiers met een snelheid
van 2800 km per uur te vervoeren.
De Concorde zal beginnen met 125
passagiers te vervoeren met een top
snelheid i'an 2100 km per uur, terwijl
het Russische vliegtuig 135 passagiers
met een topsnelheid van 2300 km per
uur zou kunnen vervoeren.
Het vliegtuig wordt ontwikkeld
door de Boeing-fabrieken te Seattle,
waar men van plan is om tegen 1972
twee prototypes te voltooien. De ont
wikkelingskosten gaan anderhalf bil
joen dollar bedragen, als de regering
tenminste bereid is hiervan 90 per
cent te betalen. Er is reeds 6 miljard
dollar aan het voorlopig ontwerp ge
spendeerd.
(Copyright De Stem/The Guardian)
SCHIPHOL (A.N.P.) Met het
aankondigen van lagere tarieven per
1 november op vluchten over de
oceaan heeft Al Italia niet de be
doeling gehad om een felle prijzen
slag tussen elkaar beconcurrerende
luchtvaartmaatschappijen uit te lok
ken. Dit heeft de directie van Al Ita
lia nader verklaard. De maatschap
pij, die bekend heeft gemaakt dat zij
haar transatlantische tarieven met
ruim 25 procent wil gaan verlagen,
heeft slechts een balletje willen op
gooien om te bereiken dat de trans
atlantische tarieven aan een alge
mene revisie zullen worden onder
worpen.
En daarin schijnen de Italianen te
slagen. Eind van deze maand komen
nl. in New York 22 bij de IATA aan
gesloten maatschappijen bijeen, die
geregeld transatlantische lijndien
sten uitvoeren. Niemand twijfelt er
aan of daar zal men onderling be
zien welke weg verder moet worden
bewandeld. Inmiddels beginnen ook
andere maatschappijen te volgen
met het aankondigen van lagere ta
rieven, o.a. CP Air, die zich echter
voorlopig beperkt tot lijndiensten op
Zuid-Amerika en tot enkele charter
tarieven. Niet verwacht kan worden
dat de overige maatschappijen zon
der meer zouden toestaan dat alleen
Al Italia goedkopere vluchten zal
gaan uitvoeren. Twee andere moge
lijkheden liggen meer voor de hand,
zo kan men op Schiphol in deskun
dige kringen horen verluiden: of
wel alle transatlantische „carriers'
wijzigen de tarieven op uniforme ba
sis, ofwel men wordt het niet eens.
In dat geval kan zich zo'n prijzen
slag ontketenen, dat men uiteinde
lijk besluit de oude tarieven in hun
geheel te handhaven.
Maar het onbehagen over de vele
ingewikkelde uitwijkmogelijkheden
om via allerlei mazen toch goedko
per te vliegen dan feitelijk was af
gesproken, is zo hoog gestegen, dat
onder de grote maatschappijen het
verlangen duidelijk wordt om te ko
men tot simplificatie van het thans
nog zo gecompliceerde tarieven-
systeem.
MEER DAN 2.000 gedetineerden in
drie gevangenissen van Nieuw Zuid-
Wales zijn bewaakt door onbetaalde
vrijwilligers en politie, ter vervan
ging van de organieke bewakers, die
in staking zijn gegaan wegens het
ontslag van een hunner collega's.
gie. De CHU-er Schuring wil in de
volgende kabinetsperiode een minis
ter zonder portefeuille, speciaal be
last met het wetenschapsbeleid. De
D'66-woordvoerder Dijkstra wil een
aparte minister voor technologie. De
KVP-er Schuijt zei nog niet zo ver te
zijn. De VVD-er Van Dijk wilde we
ten of vorming van een apart depar
tement mogelijk is.
De heren Diepenhorst (AR) en
Van der Lek (PSP) spraken zich te-
geen een aparte bewindsman uit. Zij
menen dat het wetenschapsbeleid niet
van het onderwijs mag worden af
gesplitst.
Minister Veringa (O. en W.) zeilde
tussen al deze klippen door met zijn
uitspraak dat deze zaak bij een vol
gende kabinetsformatie wel aan de
orde zal komen. Hij vond het onjuist
om over het vraagstuk van een apar
te bewindsman voor onderzoek en
technologie een advies aan de Raad
van Advies voor het Wetenschapsbe
leid te vragen. Hij wil deze raad wel
vragen hoe zij de noodzakelijke co
ördinatie in het kabinet het best ver
zekerd acht en of de raad de huidige
situatie optimaal vindt.
De heer Oele had ook nog gepleit
voor instelling van een aparte kamer
commissie voor het wetenschapsbe
leid. „De Kamer loopt bij de voor
bereiding van dit beleid steeds achter
de feiten aan," aldus zijn motivering.
Hij wil in de Raad van Advies ook
minder kroonleden en meer weten
schappelijke onderzoekers opgenomen
zien.
Minister Veringa deelde mede, dat
het wetenschapsbudget voor 1970
eind november bij de Tweede Kamer
ingediend zal worden. Het zal de ba
sis vormen voor een nieuw advies van
de Raad van Advies over het uitga
venbeleid voor wetenschapsbeoefe
ning op middellange termijn (de ko
mende jaren). De raad zal haar ad
vies medio januari a.s. uitbrengen,
verwacht minister Veringa. De minis
ter zei dat het onmogelijk is het we
tenschapsbudget voor 1970 reeds in de
ze maand te overleggen, omdat de uit
gaven dan nog niet vast staan.
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG Zo snel moge
lijk zullen zoveel mogelijk straal
jagers in afzonderlijke betonnen
schuilplaatsen op de vliegbases
worden ondergebracht.
De Amerikanen zijn daarmee al
begonnen o.a. voor de Phantoms van
het 32e squadron tactische lucht
strijdkrachten dat op Soesterberg is
gestationeerd. Op de „slapende
vliegbases Woensdrecht en Ypen-
burg zullen dergelijke garages niet
worden gebouwd.
Dit heeft staatssecretaris van De
fensie (luchtmacht), de heer Duyn-
stee meegedeeld. Bij d-e Navo zijn
plannen in studie om de bedragen
ter beschikking te krijgen voor de
bouw van dergelijke betonnen
schuilplaatsen. De heer Duynstee
merkte ook op dat Woensdrecht en
Ypenburg vermoedelijk al in tijden
van grote internationale spanning,
maar zeker bij een onverhoopt con
flict weer door de luchtmacht in ge
bruik zullen worden genomen.
Het uitschakelen van de Arabische
luchtmacht door de Israëliërs tijdens
de zesdaagse juni-oorlog, terwijl de
ze nog op de grond stond, (een „er
varingsfeit") heeft de luchtmacht
deskundigen er toe gebracht om bij
de gordels van gel-eide wapens, die
zich in West-Duitsland bevinden,
voor de afweer van laagvliegende
aanvalswapens meerloops mitrail
leurs op te stellen, die dertig jaar
geleden voor luchtafweer werden ge
bruikt. Dergelijke mitrailleurs, die
ook in ons land nog voorhanden zijn,
kunnen goede diensten bewijzen bij
de bewaking van luchtmachtbases in
ons land.
Tot de maatregelen voor een be
tere afweer behoren ook de voorstu
dies over een beperkt verbeterings
programma voor het geleide wapen
systeem van het type „Hawk". Men
houdt er rekening mee dat als
eind van dit jaar over de uitvoering
van dat programma wordt beslist
over een jaar of acht, negen de no
dig geachte verbeteringen aan de be
staande apparatuur zijn aangebracht.
Per jaar zal dan een bedrag van tus
sen de 15 en 20 miljoen gulden door
ons land moeten worden opgebracht.
De totale uitgave voor Nederland
wordt begroot op 165 miljoen gulden.
Uit de begroting voor 1970 van het
departement van Defensie blijkt o.m.
dat 288,9 miljoen gulden meer nodig
wordt geacht dan de rond 3,5 mil
jard die in de defensienota 1968 voor
het jaar 1970 voor de totale defensie
inspanning was voorzien.
DEN HAAG (ANP) In overleg
tussen de president van de Haagse
rechtbank en de officier van justitie
hoofd van het arrondissements
parket is voorlopig 28 oktober vast
gesteld als datum, waarop voor de
rechtbank de zaak zal worden behan
deld tegen de Haarlemse rechter mr.
H. G. R. Rambonnet.
De Haarlemse rechter wordt ervan
verdacht in februari van het vorige
jaar in Haarlem onder invloed met
zijn auto een ongeluk te hebben ver
oorzaakt. Daarbij werd de 17-jarige
Henk Lammers uit Haarlem aangere
den en dodelijk gewond. Verdachte
had aanvankelijk bezwaar gemaakt
tegen de dagvaarding. Zowel de
rechtbank als, in beroep, het ge
rechtshof verwierp de bezwaren.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De verklaringen
van de Franse president Pompidou
over de E.E.G. en Engelands toela
ting hebben in regeringskringen in
Den Haag het vertrouwen vergroot
op een succes van de Haagse topcon
ferentie die op 17 en 18 november
gehouden wordt. Men hecht grote po
litieke waarde aan de opmerkingen
van Pompidou over zijn optimisme
en vooral aan zijn persoonlijke aan
wezigheid in Den Haag.
„Waarschijnlijk wil het Franst
staatshoofd (tot nu toe nog het enige
staatshoofd dat aanwezig zal zijn)
daarmee demonstreren dat het Frank
rijk thans werkelijk ernst is met de
eenwording van Europa", aldus ver
luidt in regeringskringen.
Men verzwijgt echter niet dat ei
altijd nog grote meningsverschillen
DEN HAAG (ANP)
Minister W. den Toom, de
staatssecretarissen A. van
Es en A.E.M. Duynstee, se
cretaris-generaal drs. G. J.
II. M. Peijnenburg van de
fensie en een tweehon
derdvijftigtal leden van
staf en nersoneel van het
ministerie van Defensie
hebben in de Kloosterkerk
in Den Haag een middag-
dienst voor de vrede bij
gewoond. De dienst, gehou
den in het kader van de
Vredesweek, werd ingeleid
door staatssecretaris Van
Es, die zei dat de Vredes
week ook de krijgsmacht
reden tot bezinning geeft.
De hoofdlegerpredikant ds.
J. Drost merkte in een kor
te toespraak op dat de
voornaamste taak van de
krijgsmacht het stabilise
ren van de machtsverhou
dingen in de wereld is Hij
noemde zaken als het in
stellen van een rampen-
brigade uit de krijgsmacht
en het verlenen van dien
sten door de krijgsmacht
in de west „belangrijk als
uiting van de vredeswil".
Tot slot hield de hoofdle
geraalmoezenier P. G. M.
Schoonebeek in deze door
liet koperkwartet van de
koninklijke militaire kapel
muzikaal om'i'stc "redes-
dienst een zegenbede.
bestaan tussen Frankrijk en de ove
rige partners van de E.E.G. over het
oplossen van de interne problemen,
maar ook over de toetreding van
Engeland, Noorwegen, Denemarken
en Ierland tot de E.E.G.
Verder wijst men in Den Haag na
drukkelijk op het volgende: „De re
gering heeft er in het nabije verle
den nooit een geheim van gemaakt,
dat zij een topconferentie alleen zou
aanvaarden wanneer de bijeenkomst
enig succes zou opleveren. Het feit
dat Nederland vorige week in
Brussel eveneens zijn goedkeuring
gehecht heeft aan deze conferentie
houdt tegelijk een zeker vertrouwen
op succes in. Anders zou Nederland
zich ook vorige week nog voorzichtig
opgesteld hebben. Na de verklarin
gen van Pompidou is dit vertrouwen
nog iets sterker geworden."
Pompidou had gezegd dat de top
conferentie op een gunstig tijdstip
kwam. Men moest het spoedig eens
worden over permanente regelingen.
En daar hingen dan weer andere
kwesties vanaf, waaronder de toela
ting van nieuwe leden.
Frankrijk was bereid om hierovet
openhartig te spreken, zei hij.
.Maar", zo voegde de Franse presi
dent er aan toe, „ik hoop, dat deze
overgang naar permanente regelingen
iedereen zowel binnen als buiten da
E.E.G. zal verplichten om tot een
overeenstemming te komen over da
toekomstige vorm van deze Europesa
organisatie."
