Zeeuwse overheidsuitgaven vooral op behoud gericht Eerste spade voor instructiezwembad VOOR ACTIVITEITEN OP SOCIAAL-CULTUREEL' GERIED WEINIG GELD VOOR VERNIEUWING Proefpreek van leraar in Middelburgse kerk „Te weinig Zeeuwen kiezen beroep in de vliegerij" In gesprek met Tijdelijk regen INKRUININGEN Volgende week start bouw kleuterschool Banketbakker Bakker koos de lange weg naar de kansel Commentaar Een spiegel „Crescendo" in Kruiningen vijftig jaar Zuinig aan TE ST.-JANSTEEN Oud-purser Hamerlink: Voorlichting Autocoureur Uitbreiding verpleegtehuis te Hulst Jongen verongelukt Kritiek Hoogtepunt TNO-onderzoek naar vestiging asbestfabriek in Sloe Inschrijvingen in handelsregister „Doortje" van Kouteren 3 DE STEM VAN WOENSDAG 24 SEPTEMBER 1969 3 (Van een onzer verslaggevers) KRUININGEN Op dinsdag 30 september a.s. zal om 10 uur de eerste paal worden geslagen voor een twee-klassige openbare kleuter school in Kruiningen. Dat zal gebeuren door wethouder J. Lako. De kleuterschool is ont worpen door het architectenbureau Rothuizen en 't Hooft te Goes. Y x Het rapport van het provinciaal opbouworgaan Stichting Zee land (Overheidsuitgaven in de so ciaal-culturele sector) kan met een spiegel worden vergeleken. Het toont de aandachtige lezer het beeld van een samenleving, die het zuinigjes aan doet als het gaat om uitgaven voor op vernieuwing gerichte activiteiten en die betrek kelijk gul is met het brengen van offers voor behoud van het bestaan de of herstel van het oude. Dat beeld komt niet overeen met het „imago" dat het modern'e Zee land zo gaarne ten toon spreidt, na melijk dat van een gewest dat in een razendsnelle doorstoot via de welvaart, de gelukzaligheid van het welzijnsparadijs bereikt. In haar subsidiebeleid volgen de Zeeuwse gemeenten en de provin cie een andere innerlijke stem dan - bijvoorbeeld de rijksoverheid of de overige Nederlandse gemeen ten en provincies doen. De provincie Zeeland en de Zeeuwse gemeenten schijnen wel bereid te zijn de schepping te be waren, doch niet: haar te vernieu wen, hoewel ook dat een opdracht aan de mens is. Men kan tegenwerpen, dat de behoudendheid alleen uit de uitga ven in de sociaal-culturele sector blijkt en dat wat dit aangaat Zeeland nog steeds verschoond is gebleven van al die verontrustende vernieuwingsverschijnselen die ons avond aan avond op de beeldbuis worden getoond. Akkoord. Doch er zal wel nie mand zijn, die wil ontkennen dat hef toekomstige „emergo" van Zee- Zand zonder zware geestelijke schokken zal verlopen. Voor het opvangen van deze schokken is er het sociaal-culturele beleid, zoals er een zeehavenbeleid is voor het opvangen van economi sche schokken. De vraag die men ten aanzien van zowel het één als het ander kan stellen is: blijft het beleid de ont wikkelingen vóór of hinkt het ach ter de feiten aan? Wat de sociaal- culturele zorg betreft steekt het huishoudboekje van de Zeeuwse gemeenten en de provincie frappant af bij het economische en planolo gische huishoudboekje. Dit stemt tot nadenken. (Van een onzer verslaggevers) KRUININGEN Voor Crescendo, «Je gemengde zangvereniging van nruuungen organiseert het comité concertfonds Kruiningen, op 2G en september a.s. een grote bazaar -•Uns Dorpshuis". De zangvereniging viert dit jaar naar oO-jarig bestaan. Dit zal gevierd worden met een jubileumconcert op Y"]dag 21 november a.s. in Ons Dorpshuis. Hiervoor zullen evenals voorgaande jaren, enkele beroeps musici gecontracteerd worden. Vrijdag vanaf 7 uur en zaterdag vanaf 14.30 uur bestaat de mogelijk heid een bezoek te brengen aan de vele attracties welke ter gelegenheid van deze bazaar in de diverse zalen Van het Dorpshuis zijn opgebouwd, uit de baten van deze bazaar hoopt ■hen de kosten te kunnen dekken voor het jubileumconcert. (Van een onzer verslaggevers) MIDDELBURG De provin cie Zeeland en de Zeeuwse ge meenten slaan, in vergelijking met de landelijke gemiddel den, geen best figuur op het gebied van haar uitgaven in de sociaal-culturele sector. Het uitgavenniveau van de provin cie en de gemeenten tezamen ligt maar liefst veertien pro cent lager dan men op grond van de landelijke gemiddelden zou mogen verwachten. Het zijn vooral de Zeeuwse ge meenten, die met mondjesmaat tot uitgaven in de sociaal-cul turele sector bereid zijn. De provincie loopt vergeleken met het landelijk uitgavenni veau van alle provincies teza men steeds iets achter. Dat wil zeggen, dat het uitgaven niveau in Zeeland minder snel steeg dan dat van alle Neder landse provincies. Uit de soort van uitgaven voor ob jecten in de .-oeiui- riurele sfeer kai> tevens worden atgeleid, dat men in Zeeland bij het toekennen van subsidies e.d. onevenredig groot be lang hecht aan „conserverende" ac tiviteiten (monumentenzorg, mu seumwezen, bibliotheekwezen, toneel, schouwburgen e.d.) terwijl door de provincie opmerkelijk lage bedragen worden besteed voor vrijetijdsbeste ding, volksontwikkeling, zang en dans, welke activiteiten de vonk van vernieuwing in zich dragen. De ge meenten houden dezelfde, zuinige, koers aan. Dé zorg voor de monumenten gaat vooral van de gemeenten uit, die een fors deel van haar investeringen in deze sector op het rijk kunnen verha len, dat trouwens de kroon spant met zijn uitgaven voor monumentenzorg, naast die voor jeugdzorg. De provin cie houdt op het gebied van monu mentenzorg de beurs op een smalle kier. Eén en ander blijkt uit een onder zoek dat door drs. A. M. van den Broeke, een socioloog van het Pro vinciaal Opbouworgaan Stichting Zeeland is verricht en dat het uit gavenbeleid van de oveheid over de priode 1960 - 1965 omvat. Hoewel wij intussen in 1969 leven, is het rapport dat drs. Van den Broeke heeft uitge bracht, even actueel en praktisch bruikbaar als wanneer het in 1965 was vervaardigd. Hij koos de periode 1960 - 1965, omdat alleen daarover CBS-cijfers bekend ziin. Verkennin gen naar de ontwikkelingen in latere jaren hebben niet tot correcties op de voornaamste conclusies geleid. Dr. G. Smallegange, .directeur van het opbouworgaan. vertelde ons, dat men in het peil van de uintgaven voor diverse sectoren op sociaal-cul tureel gebied, een waardeschaal kan aflezen. Deze wijst er voor Zeeland op, dat het experimentele, het ver nieuwende, hier enige reserve ont moeten. „Er wordt niet ge-antici- peerd", zo vatte dr. Smallegange de situatie samen. Drs. Van den Broeke vulde aan, dat men vooral bii de Zeeuwse ge meenten niet altijd op de hoogte is van de mogelijkheden om investerin gen ten behoeve van het jeugdwerk, speciaal als dit jeugdwerk regionaal van opzet is, bij het rijk gesubsidieerd te krijgen. Onthullend in het rapport is, dat de veronderstelling dat de provincie in haar subsidiebeleid zou goedmaken wat de gemeenten door baar kleine omvang en beperkte middelen nood gedwongen moeten nalaten, niet be waarheid is geworden. Omgerekend naar de werkelijke uitgaven in de sociaal-culturele sector per inwoner, gaat het in Zeeland juist zuinigjes toe. Voor jeugdvormlng (jeugdraden, georganiseerd jeugd-, club- en buurt huiswerk, kampen, internaten voor sociale jeugdzorg en speeltuinwerk) geven de Zeeuwse gemeenten teza men per jaar bijvoorbeeld f 0,37 per inwoner uit. Het gemiddelde voor alle Nederlandse gemeenten is echter f 1.47, bijna vijfmaal zoveel De provincie Zeeland geeft de somma van éénhonderdste cent per inwoner voor de jeugdvorming uit, terwijl het gemiddelde voor alle Ne derlandse provincies een dubbeltje per inwoner is duizendmaal zo veel (Intussen is de subsidiëring van het jeugdwerk op provinciaal niveau verbeterd. Er wordt op de begroting 1969 van de provincie Zee land f 0,09 per inwoner uitgetrok ken). In de sector sport geven de Zeeuwse gemeenten relatief meer uit dan de Nederlandse gemeenten gemiddeld doen. De provincie geeft zo weinig, dat het onmogelijk bleek om het be drag per inwoner te berekenen zon der in duizendsten van centen te ver vallen. Voor de vrijetijdsbesteding geven de Zeeuwse gemeenten rond 25 procent minder uit dan de gemid delde Nederlandse gemeente doet. De provincie komt met ziin tweehon derdste cent per inwoner ver achter bij de gemiddelde Nederlandse pro vincie, die 16 cent per inwoner voor dit doel uitgeeft. Voor volksontwik keling geven de Zeeuwes gemeenten belangrijk méér uit dan de gemid delde Nederlandse gemeenten. De provincie blijft sterk achter. In andere sectoren, zoals toneel, bibliotheekwezen en muziek slaat dé provincie Zeeland daarentegen een uitstekend figuur tegenover de ge middelde Nederlandse provincie. Het rapport van de stichting Zeeland is op verzoek van de Zeeuwse cul- tuerele raad, de Zeeuwse jeugdraad en de Zeeuwse sportaad gemaakt. Het vormt een belangrijk stuk van de onderbouw van de sociaal-culturele ontwikkelingsschets van de provin cie, die juist dezer dagen in discussie is. Vooruitzichten voor donderdag on vrijdag, «Pgesteld door het K.N.M.I.: Opklaringen, ■naar tijdelijk ook regen en temperaturen hoven normaal. Weersvooruitzichten in cijfers ge middeld over Nederland. °°e donderdag: aantal uren zon: tot 7; min.-temp.: 0 tot 5 graden ooven normaal; max.-temp.: 1 tot 5 graden boven normaal; kans op een nroge periode van minstens 12 uur: uprocent; kans op een geheel droog etmaal: 40 procent, w 7?r yrÜdag: aantal uren zon: 1 «JLi ,n™1-"ternp.: van ongeveer nor- ma graden boven normaal; emP-: van ongeveer normaal j" n hoven normaal; kans op iin„..™ge Periode van minstens 12 drtin» .proc,ent: hans op een geheel droog etmaal: 50 procent. (Van een onzer verslaggevers) ST.-JANSTEEN In St.-Jansteen heeft Gino Franckaert de eerste spade in de grond gestoken voor het instructiezweinbad dat binnen enkele maan den in de gemeente zal verrijzen. Het zwembad zal worden gebouwd achter het verenigingsgebouw in St.-Jansteen. Burgemeester mr. Reuser kijkt toe terwijl de jongen schept. J. Hamerlink nit Schoondijke: „De jongeren moesten eigenlijk allemaal een paar jaar de lucht in. Kansen zijn er genoeg". 7 (Van onze correspondent) SCHOONDIJKE „In mijn vijftien jaar durende loopbaan als purser bij de K.L.M. heb ik mij er voortdurend over verwon derd, dat er zo ontzettend weinig Zeeuwen met name Zeeuwsch- Vlamingen hun beroep in de vliegerjj hebben gekozen. Vooral wat het bedienend personeel be treft, vind ik dit nogal vreemd. De ervaring heeft mij immers ge leerd, dat de mensen uit deze con treien bij uitstek vloeiend Frans kun nen spreken, wat natuurlijk voort vloeit uit 't feit dat zij zo nauw bij België, waar immers de Franse taal een bijzonder belangrijke plaats in neemt zijn betrokken." Met deze vraag houdt de heer J. Hamerlink uit Schoondijke zich bezig sinds hij zijn loopbaan om medische redenen heeft moeten afbreken. „Het is vooral", zo vertelt hij, „voor jonge mensen een bijzonder geschikt beroep In de eerste plaats zien zij iets van de wereld, en leren zij met allerlei mensen omgaan. Veie jongeren die ik heb gesproken en heb gevraagd, waarom zij niet voor een paar jaar de lucht in gaan, heb ben mij gezegd, dat zij er toch niet voor geschikt zouden zijn. En dit is volgens mij de reden dat er zo wei nig Zeeuwsch-Vlamingen deze stap hebben durven wagen. Mijn mening is dat de enige reden dat zo weinig jonge mensen in deze streken naar een dergelijke job solliciteren, is dat er te weinig voor lichting op dit gebied wordt gegeven. Het is echt niet nodig om in de vliegerij natuurlijk moet je niet de ambities hebben om piloot te worden met een h.b.s.-diploma op de prop pen te komen. De minimum-eis is mo menteel u.l.o.-opleiding. Ik kan de jongens, en de meisjes evengoed, ver zekeren nooit spijt te hebben gehad de grote sprong, zo zal ik het maar noemen, te hebben genomen. Het is natuurlijk wel een vereiste dat je goed met mensen om kunt gaan. Ik kan wel zeggen dat ik haast alle le den van het koninklijk huis heb ge zien en vele vooraanstaande figuren uit het buitenland. Zo zal ik nooit van mijn leven een Duitse autocoureur vergaten. Deze man vloog voor het eerst in zijn leven. En werkelijk, het zweet stroomde met straaltjes van zijn ge zicht, zo bang was hij. Er werd mij gevraagd de man, die op de racebaan toch minstens zoveel, misschien nog wel meer risico loopt dan wij in een normaal passagiersvliegtuig, op zijn gemak te stellen. We raakten aan de praat, en na het een en ander over de gang van zaken aan boord te heb ben verteld, lukte het mij de man volledig op zijn gemak te stellen. Ik vertelde hem dat er tussen de fatalis ten van de autosport en de vliegerij toch. een soort van overeenkomst be staat. „Als het je tijd is dan gaan wij". Na enige tijd roept de man mij weer bij zich, en met een weer wat angstige uitdrukking vraagt hij mij: „Je hebt het allemaal wel leuk ver teld, maar ik heb me nu net af zitten vragen, wat er gebeurt ais het de tijd van de piloot is geworden". En zo kan ik u nog wel een hele rij verhalen gaan vertellen, het een nog gekker dan het ander. Maar ik kan iedere jongen of meisje aanraden eens naar een baan als bediende of stewardess te solliciteren. Je verdient ik mag wei zeggen, lekker. Je ziet wat, maakt wat mee, en dat vind ik bijzonder belangrijk: je leert met mensen omgaan". (Van onze correspondent) HULST De staatssecretaris van Sociale Zaken en Volksgezondheid, dr. R. J. H. Kruisinga, heeft zijn goed keuring gehecht aan de plannen van het bestuur van de stichting „Het Rooms Katholiek Liefdehuis" te Hulst tot uitbreiding van de aanwezige ca paciteit van het aldaar gevestigde verpleegtehuis „De Blaauwe Hoeve" met negen bedden ten behoeve van langdurig lichamelijke zieken. In de toekomst zal dit verpleegte huis daardoor beschikken over 65 bedden ten behoeve van langdurig lichamelijk zieken en 18 bedden voor geestelijk gestoorde bejaarden, welk laatste aantal thans reeds aanwezig is. Dr. Kruisinga heeft erin toegestemd dat de voorgestelde uitbreiding zal worden verwezenlijkt door een be stemmingswijziging van een op den duur minder noodzakelijk geworden afdeling van het verzorgingstehuis voor bejaarden, met welk complex het onderhavige verpleegtehuis ver bonden is. TILBURG (ANP) Op de Loon- seweg in Tilburg is dinsdagmorgen de 11-jarlge Mare Boers uit Loon op Zand op weg naar school in Tilburg, toen hij per fiets de weg wilde over steken, door een personenauto gegre pen. Kort na aankomst in een zie kenhuis overleed hij. (Van onze correspondent) MIDDELBURG In de Mid delburgse Gctuigeniskerk vindt morgen, donderdag, een bijzonde re plechtigheid plaats. De heer J. A. Bakker, doctor in de godge leerdheid, zal daar namelijk een „proefpreek" houden in een oecu menische entourage. Zijn para nimfen bij de proefpreek zijn ka pelaan Fr. Haverbeke en de ge reformeerde predikant ds. J. A. A. Boer. Dat de proefpreek wordt ge houden in de vredesweek is ook méér dan toevallig. Dr. J. A. Bakker wil bewust op de thema tiek van de vredesweek, die in de gehele wereld de jongeren tot nieuwe initiatieven wil inspire ren, inhaken. Hij heeft zijn preek gebaseerd op Lucas 7, vers 36-50: Christus gezalfd door een zonda res. Normaliter wordt een proef preek gehouden dn de aula van de universiteit waar men is afge studeerd. Voor dr. Bakker is dat de Leidse alma mater. Hij heeft echter toestemming gekregen in Middelburg te preken, waar hij leraar aan de christelijke h.b.s. is. Na tot het ambt te zijn toegela ten zal dr Bakker predikant in buitengewone dienst voor de Ne derlands-hervormde kerk wor den. De twee paranimfen zullen donderdag, na de dienst in de Ge- tuigendskerk, tijdens een besloten bijeenkomst formele kritiek op de preek leveren. Kapelaan Haver beke zal de vorm, de voordracht, de aanspreekbaarheid en opzet van de liturgies onder de loep ne men. De gereformeerde predikant zal nagaan of de inhoud van de preek in overeenstemming is met de Bijbel. Dr. M. H. Bolkesteyn, verbonden aan de rijksuniversi teit te Leiden, zal de bijeenkomst presideren. Dr. Bakker zal nog één fase door moeten eer hij tot predikant kan worden beroepen. Hij dient nog een „colloquium" (geleerd gesprek) te voeren met enkele hoogleraren. Voor dr. Bakker is de dienst in de Getuigeniskerk een hoogte punt in een zeer ongewone loop baan. Als 27-jarige besloot de heer Bakker, destijds banketbak ker van beroep, de doctorale stu die in de theologie aan te vatten. Zijn verloofde, thans zijn vrouw, had hem daartoe sterk gestimu leerd. De heer Bakker maakte de moeilijke studie binnen de voor geschreven tijd af. In het voorjaar van 1969 werd hij in het ziekenhuis opgenomen, waar hij tot het besluit kwam de studie voor het predikantsambt aan te vatten. Normaal is zo'n studieduur anderhalf jaar. Dr. Bakker deed er zes maanden over. Dr. Bakker blijft voorlopig le raar op de christelijke h.b.s. te Middelburg. „Het omgaan met jongeren boeit mij nu eenmaal", zegt hij. (Van een onzer verslaggevers) DELFT TNO te Delft is in geschakeld met betrekking tot 'n aanvrage voor een terrein van acht hectare in het Sloegebied, door de Canadese maatschappij „Asbestos". Deze maatschappij, die zich bezighoudt met de win ning en verwerking van asbest, heeft het oog op het Sloegebied laten vallen voor de bouw van een zuiveringsfabriek. Omdat sinds begin van dit jaar, naar aanleiding van een proefschrift van de Vlissingse bedrijfsarts dr. J. Stumphius, wordt aangenomen dat as best bepaalde, kankerverwekkende stoffen kan bevatten, wil het bestuur van het havenschap Vlissingen-Oost eerst zekerheid hebben omtrent de gevaren voor de gezondheid, die een asbestverwerkende fabriek heeft. Veel zal afhangen van beantwoor ding van de vraag welk procédé er in de fabriek die „Asbestos" in het Sloe wil bouwen en waarin werk gelegenheid voor ongeveer tweehon derd personen wordt geschapen, wordt gevolgd. TNO houdt zich al geruime tijd bezig met het onderzoek naar een mogelijk verband tussen bepaalde vormen van kanker en stoffen die zich in het asbest bevinden. De re sultaten van het onderzoek, die bin nen afzienbare tijd bekend zullen worden, zijn bepalend over het al of niet toelaten van het Canadese be dril f. MIDDELBURG In het handels register van de Kamer van Koophan del en Fabrieken voor Midden, en Noord-Zeeland werden de volgende ondernemingen ingeschreven: Klein handel in scheepsbenodigheden enz. W. Bouwman, Nieuwe Haven, Zierik- zee- Schoonmaakbedrijf A. van So meren en zoon, Vrijburgstraat 17, Vlissingen- W. Souburg. Buizenleg- gersbedrijf Nedogas, Nolenwater 63, Middelburg. Hondentrimbedrijf G. H. Vleugels Schutter, Lange Nonelstraat 42, Zierikzee. Reclamebureau C. M. de Laat-Groenenberg, M. D. de Groot straat 28, Goes. TERNEUZEN In het hadelsre- gister van de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Zeeuwsch-Vlaan- deren werden ingeschreven: Schip persbedrijf met het m.s. „Macoto", J. Touw, Zandstraat 9, Terneuzen. Gasfittersbedrijf kleinhandel in huis houdelijke artikelen ijzerwaren en ge reedschappen, sanitair enz. P. J. L. Sint Jansteen. ,ALP jongen van veertien ben ik als bediende bij mijn oudste broer in IJzendijke begonnen. Tien jaar later had ik een eigen zaak in de Nieuwe- diepstraat in Terneuzen. Ik heb de tijd nog meegemaakt, dat er op za terdag 150 man geschoren moest wor den. Dan was je van 's morgens ze ven uur tot 's avonds elf op de been". DE heer Th. van Kouteren (maar bij na iedereen in Terneuzen kent hem als „Doortje"), 64 jaar, is bijna een halve eeuw in het kappersvak. Het aantal klanten dat hij in die tijd van haardos en baard heeft ontdaan, is niet te tellen. „HET zullen er wel tienduizenden zijn. Van vader op zoon kwamen en ko men ze hier. Ik heb zelfs nog een klant van de eerste dag dat ik de zaak opende. Hij is nu 89 jaar en hij komt nog altijd trouw". Niet alleen uit Terneuzen maar ook uit Sluiskil, Philippine en Sas van Gent komen ze naar het eenvoudige maar kraak heldere kapperswinkeltje in de Nieu- wediepstraat. „IN mijn begintijd kostte het scheren een dubbeltje en knippen vijftien cent. Het was toen moeilijk om je tn te werken. Diploma's en vestigings eisen waren er niet. Met de jongelui van tegenwoordig kan ik het best vinden. Ze zijn niet lastiger dan vroe ger, vind ik. Het lange haar staat sommige jongens wel goed". MET de komst van de kappersvak school, in een bovenzaal van hotel Centraal, steeg het peil van het kap persvak. „Ik ben nog zeventien jaar leraar aan die kappersvakschool ge weest. Maar hei herenvak wordt jam mer genoeg niet meer aangeleerd. Er bestaat nog maar heel weinig be langstelling voor. Dat vind ik ver ontrustend. De oorzaak van deze te ruggang zijn de lage lonen in het herenvak. Ook zijn de investeringen zo hoog dat bijna niemand meer een nieuwe herenkapperszaak durft te beginnen". .IN al die jaren maak je wel zo het een en ander mee. Ik herinner me nog goed hoe ik eens een klant per abuis bijna kaal knipte. Dat kwam zo. Ik had net een klant, die Piet heette, kaal geknipt. Vroeger was dat vrij normaal. Aan de volgende klant vroeg ik hoe hij geknipt wilde worden. Ik verstond: zoals Piet. Ik begon dus die man met de handton- deuze kaal te knippen. Hij vliegt kwaad overeind en schreeuwt: wat haal je nou uit? U zei toch zoals Piet, verweerde ik me bedeesd. Laat die man nou gezegd hebben: zoals je ziet. Zoiets vergeet je je leven lang niet". .DOORTJE" van Kouteren is van de oprichting af bestuurslid geweest van de afdeling Terneuzen van de Nederlandse Kappersbond. Tien jaar is hij daarvan voorzitter. „Nog een jaar en dan sluit ik de zaak. Dan probeer ik van mijn A.O.W. te ge nieten. Ik knip dan alleen maar vol gens afspraak. Ik vind dat welletjes", zegt de oudste kapper van Terneu zen.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1969 | | pagina 3