WERK STILGELEGD
Onrust bij
Kromhout/
W erkspoor
Fiscussie rond de snijtafel
GROMYKOGEEN
STABIELE VREDE
IN DE WERELD
Werknemer
machtiger
I le^elUd
Aantal vrouwen tussen 20 en 39 jaar loopt terug
Open beleid
bisschop
gevraagd
ORPERSONEEL
ITRATEUR
Oe Thant
somber over
Midden-Oosten
Twee hoofdagenten
voorlopig gesehorst
Amerika roept minder
dienstplichtigen op
exclusieve
bruidskleding
„angelique"
DIE VOORUITZIEN
WINKELPAND
ANK
achinestiksters
offeersters
VERMEULEN
:rs
rouw
:diende
V.
Iers
Commentaar
Populariteit
Spaanse bisschop wil
in flatje gaan wonen
AFGEBROKEN
GERUCHTEN
Einde stakingen
in W.-Duitsland
ANWBook onder
straatlamp
parkeerlicht voeren
Canada krimpt
Europese
troepenmacht in
J
Aantrekkelijk
«I
ROOLVINK: SPAAR
LOON IN STUDIE
DE STEM VAN ZATERDAG 20 SEPTEMBER 1969
11
boutique
■gen op Zoom. Zeer goeds
at t/o V. D.)
van dit blad.
ilaats voor
van 16 tot 21 jaar,
ran MULO of MAVO
aan de Directie van de
rneuzen.
og enkele leerlingen en
raring, vanwege de her-
Ü'f.
17-19
BREDA
gd
regeling
rting
voorzieningen
lar, afd. personeelszaken,
al 135.
:DA GOUDA
hoofdvestiging te
aam
ïkoop resp. voorraad be-
stleggingen.
die bovendien een effi-
vende administratie kan
een levenspositie tegen
ering en voorwaarden.
legenheid is beschikbaar.
geschreven sollicitatie#,
worden behandeld,
door de directie (post-
UTRECHT (ANP) Bij Kromhout in Amsterdam en bij Werkspoor
in Utrecht is het werk gisteren enige tijd stilgelegd, omdat de per
soneelsleden wilden praten over de moeilijkheden die ten aanzien
van de toepassing van de afvloeiings- en ontslagregelingen zijn ge
rezen.
Bij Kromhout is de hele ochtend niet gewerkt door de 400 personeelsleden,
bij Werkspoor-Utrecht vergaderden zestienhonderd a zeventienhonderd
werknemers gistermiddag na de lunchpauze een half uur in de kantine,
waar ze over de situatie werden voorgelicht door vertegenwoordigers van
de ondernemingsraad.
Radio-Veronica breidt zijn zend
tijd thans ook uit tot de nach
telijke uren. Het „station waar mu
ziek in zit" kan dit initiatief met des
te meer vrijmoedigheid ontplooien
nu de minister v. Cultuur, Recreatie
en Maatschappelijk Werk heeft mee
gedeeld dat de regering er niets
voor voelt maatregelen tegen het
buitengaatse zendschip te treffen.
Voor één keer zal Nederland zich
dan eens aan een internationale
verplichting onttrekken. Want het
verdrag van Straatsburg, dat de ra
diopiraterij wil uitbannen, moet nog
steeds worden geratificeerd.
Nu zal het ons een zorg zijn of
Radio-Veronica blijft zenden of niet,
ervan uitgaande dat op andere wij
ze in de behoefte aan een populaire-
muziekkraam wordt voorzien. Wat
ons opvalt is dat een regering de
door haar zelf gestelde wetten en
regels laat schenden. Als men het
eigen gezag zelf al zo weinig res
pecteert, hoe kan men dan ver
wachten dat anderen dat doen?
En voorts dat men zo bevreesd
is, met 1971 in zicht, zich impo
pulair te maken. Als het daarom
gaat, weten we een heel rijtje on
derwerpen waarmee men zich nog
veel populairder kan maken, van de
afschaffing van de B l.W. tot de
wegenbelasting, van de militaire
dienst tot de B.B. Wij wachten met
belangstelling af.
NEW YORK (A.F.P./Reuter) Se
cretaris-generaal Thant van de V.N.
heeft in zijn jaarverslag een beroep
»P de V.S. en de Sovjet-Unie gedaan
de verdere ontwikkeling van nieuwe
strategische wapens uit te stellen en
ervoor gewaarschuwd dat in het
Midden-Oosten het gevaar dreigt
van „een nieuw, donker tijdperk van
geweld".
Thant, die in dit verstag weer een
nogal sombere visie op de toekomst
ontvouwt, merkt op dat de interna
tionale toestand in het afgelopen jaar
slechter is geworden.
Inmiddels hebben Rusland en
Amerika overeenstemming bereikt
over het hervatten van hun geza
menlijke pogingen de kwestie van
het Midden-Oosten vreedzaam te re
gelen.
OVIEDO (KNP) Een voor Spaan
se begrippen revolutionaire stap heeft
"hhhwe bisschop van de industrie
wad Oviedo, mgr. G. Diaz Merehan,
geaaan door aan te kondigen dat hij
'jn luxueuze paleis zal ruilen voor
ee.hvoudig flatje in een arme
volkswijk.
Bron van moeilijkheden was de
toepassing van de ontslag- en af
vloeiingsregeling. Van de vierhon
derd werknemers bij Kromhout zul
len na de sluiting van het bedrijf
maar enkele tientallen binnen het
VMF-concern kunnen worden her
plaatst. Bij Werkspoor-Utrecht, waar
de afdeling staalconstructies dicht
gaat, ligt de situatie iets gunstiger:
ongeveer 180 van de 270 werknemers
die direkt of indirekt bij deze afde
ling betrokken zijn, kunnen bij Werk
spoor of elders in het concern een
andere functie krijgen.
Het probleem is, dat de directie
van de bedrijven nog geen lijsten
heeft opgesteld met de namen van
degenen die zullen worden ontsla
gen. Hierdoor is grote onzekerheid
onder het personeel ontstaan, hetgeen
onder meer tot gevolg heeft dat veel
werknemers niet wachten op het val
len van de klap, maar zelf buiten het
concern werk zoeken.
Op een vergadering die donderdag
avond in Amsterdam is gehouden,
weigerde de directie te voldoen aan
de eis van de vakbonden, ook werk
nemers op eigen initiatief het bedrijf
verlaten, in aanmerking te laten ko
men voor de faciliteiten die de af
vloeiings- en herplaatsingsregelingen
bieden.
Het gesprek werd afgebroken en
gisterochtend werden bij Kromhout
door de vijf betrokken vakbonden
pamfletten verspreid met mededelin
gen over het verloop van de onder
handelingen.
Enkele exemplaren van het pamflet
waren „overgewaaid" naar Utrecht,
waar de ondernemingsraad al snel
werd overstroomd met vragen van de
werknemers. De secretaris van de
ondernemingsraad, de heer A. P. G.
de Jong, meende gistermiddag in de
kantine te kunnen meedelen ,dat de
Kromhout-directie alsnog tegemoet
was gekomen aan de verlangens van
de vakbonden.
In een verklaring liet later op de
dag de raad van bestuur van de VMF
weten: „Vandaag circuleerden ge
ruchten bij verschillende VMF-be-
drijven waar enige onrust merkbaar
was, dat de directie van Werkspoor
Amsterdam alsnog door de knieën is
gegaan. Bedoelde geruchten zijn ech-
tar volkomen uit de lucht gegrepen.
De directie van Werkspoor-Amster
dam heeft haar standpunt niet ge
wijzigd en blijft de eis van de vak
bonden als volkomen onredelijk van
de hand wijzen".
De NW-metaalbedrijfsbond in Am
sterdam, deelde gistermiddag mee,
dat de Kromhout-directie weliswaar
voor een belangrijk deel tegemoet is
gekomen aan de wensen van de vak
bonden, maar dat het nog niet zover
is dat zij al definitief heeft toege
zegd, dat de ofvloeiings- en herplaat
singsregeling ook zal galden voor
werknemers die vrijwillig vertrek
ken.
Het bezwaar van de vakbonden,
dat de directie zelf zou gaan selec
teren wie ze wel en wie ze niet in
het VMF-concern wil houden is ech
ter ondervangen, doordat de directie
nu heeft beloofd, binnenkort een ljjst
te publiceren met alle vacatures bin
nen het VMF-concern.
BONN (A.P.) Duizenden men
sen in Westduitse overheidsdiensten,
die het werk hadden neergelegd, zijn
weer aan het werk gegaan nadat
bondskanselier Kiesinger had aange
kondigd dat er dinsdag een speciale
kabinetszitting zal worden gehou
den.
Dan zal worden beraadslaagd over
het geven van salaris- en loonsverho
gingen aan 1,2 miljoen man over
heidspersoneel.
In Frankrijk zal het minimumin
komen worden verhoogd.
Italië blijft kampen met stakingen.
MANIZALEZ Een kort maar
hevig vuurgevecht heeft in de Co-
lumbiaanse stad Manizalez aan zeven
personen, onder wie drci politieagen
ten en drie band '-' het leven ge
kost.
(Copyright De Stem/Het Parool)
(Vervolg van pagina 1)
Ook een goed arbeidsklimaat voor
de ambtsdrager acht men van groot
belang. In verband met klachten
vanuit de zielzorg over onduidelijk
heid of diplomatie van de kant van
de hiërarchie of over afwezigheid
van een gericht pastoraal beleid, be
pleit de commissie openheid aan de
kant van de bisschop en zo veel mo
gelijk overleg bij het bepalen van
het beleid.
„Waar om praktische redenen, zo
als verhouding met het wereld
episcopaat of de Romeinse instanties,
een voor velen moeilijk aanvaard
bare weg wordt bewandeld, dient
opening te worden gegeven t.a.v. de
motivering", zo wordt aanbevolen.
Voor een goed arbeidsklimaat van
de priesters acht men het ook van
belang dat zij grotere vrijheid krij
gen om in de eredienst, de toediening
van de sacramenten, de verkondiging
rekening te houden met de behoef
ten van hun gelovigen, teneinde il
legale zielzorgpraktijken te voorko
men.
Bij vacatures zou het algemene
praktijk moeten worden dat paro
chie, ziekenhuis, school enz. zelf in
overleg met de bisschop een nieuwe
functionaris kiest, zoals trouwens al
in verschillende bisdommen gebruik
is.
Met erkenning van de waarde van
het celibaat omwille van het rijk der
hemelen meent men toch, dat men
zich ook als gehuwde voor kerkelijke
functies beschikbaar kan stellen Men
dient vrij te worden gelaten in de
keuze dit gehuwd of ongehuwd te
doen, aldus de aanbevelingen. Het
celibaat dient te worden opgeheven
als verplichting.
Wanneer priesters dispensatie in
het celibaat vragen, dienen zij in
principe te worden gehandhaafd,
hierbij wordt aangetekend, dat het
voorlopig gaat om een experimentele
situatie. Degene, die uit het ambt
treedt, moet een financiële tegemoet
koming krijgen, terwijl alles gedaan
moet worden de dispensatie-proce
dure van Rome over te hevelen naar
de plaatselijke bisschop.
UTRECHT De leiding van het
Utrechtse politiekorps stelt op het
ogenblik een onderzoek in naar mo
gelijke misdragingen van twee hoofd
agenten. Zij zouden de afgelopen
maanden zonder betaling goederen
hebben aangenomen.
In afwachting van het resultaat van
het onderzoek zijn de twee politie
mannen buiten functie gesteld.
(Van onze redactie buitenland)
NEW-YORK De Sovjet-Russische minister van buitenlandse zaken,
Andrei Gromiko, heeft gisteren in een toespraak tot de algemene verga
dering van de VN opgeroepen tot grotere veiligheid en vreedzaam sa
menleven. Hij richtte zijn woorden tot „alle landen van de wereld".
Gromiko zeide tevreden te zijn
dat het al meer dan twintig jaar
lang gelukt is, het uitbreken van
nieuwe wereldoorlog te voorko
men. Niettemin heerst er geen sta
biele vrede in de wereld, zei hij.
Gromiko eiste terugtrekking van
alle troepen uit gebieden die door
militaire acties bezet zijn. Daar
wil hij blijkbaar Tsjecho-Slowakijë
niet bij rekenen. Tot de internatio
nale veiligheid zouden regionale
veiligheidssystemen een bijdrage
kunnen leveren. Op regeringsvlak
zouden periodiek bijeenkomsten
moeten worden gehouden, waarop
de veiligheid in de wereld zou
moeten worden besproken en be
sluiten genomen tot het nemen
van de nodige maatregelen.
De Sovjet-Russische minister le
verde kritiek op de politiek inzake
Vietnam van de V.S. Hij zei te ho
pen dat „het verstand en een rea
listische benadering van de toe
stand naar voren zou komen in de
Amerikaanse politiek en dat de ge
sprekken in Parijs tot een over
eenkomst zullen voeren". Deze ge
sprekken geven de V.S. de kans
„op een eervolle wijze uit de im
passe te komen die zij zelf hebben
geschapen".
GROMYKO
Wat de toestand in Europa be
treft meende hij dat deze wei sta
biel is, maar geen reden tot vol
daanheid. Het gebied is „verzadigd
met wapens'', ook atoomwapens.
Het Europese volk leeft daardoor
in groot gevaar. Het bevindt ziel»
in een betrekkelijk klein gebied,
waardoor de lijn van direct con
tact tussen de legers van de NAVO
en de landen van het Warschau
pact loopt. Sterke kritiek leverde
Gromiko op „de herleving van het
militarisme en revanchisme in de
Westduitse bondsrepubliek en de
groeiende activiteit van de West
duitse neo-nazi's.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De ANWB wil dat
bij nacht onder straatlantaarns ge
parkeerde auto's ook zelf nog par
keerlicht voeren. Vrachtauto's zou
den bij nacht altijd minstens één
stadslicht voor en één achterlicht ach
ter moeten laten branden wanneer
zij op de rijbaan parkeren. Personen
auto's zouden aan een parkeerlichtje
op de zijkant voldoende hebben. De
ANWB schrijft dit in haar maand
blad Verkeerstechniek.
Op het ogenblik hoeven auto's in
de bebouwde kom die binnen 30 me
ter van een openbaar lichtpunt op de
rijbaan parkeren, bij donker geen
parkeerlicht te dragen.
Maar volgens de ANWB blijken
speciaal vrachtwagens onvoldoende
zichtbaar. „Wij hebben de indruk dat
er als gevolg hiervan reeds meerma
len ongevallen zijn gebeurd waarvan
verschillende met dodelijke afloop",
aldus de ANWB.
(Van onze redactie buitenland)
OTTAWA De Canadese minister
van defensie, Leo Cadieux, heeft gis
teren in Ottawa aangekondigd dat de
Canadese troepenmacht in Europa
land- en luchtstrijdkrachten samen
voor het najaar van 1970 van circa
9800 tot 5000 man teruggebracht
zullen worden.
WASHINGTON (Reuter) Presi
dent Nixon heeft gisteren bekend ge
maakt, 50.000 dienstplichtigen die
in november en december onder de
wapenen zouden worden geroepen,
niet behoeven op te komen.
(VERVOLG VAN PAGINA 1)
Voorzitter De Pous deed zijn uiter
ste best om in snel tempo de ver
schillende partijen tot elkaar te bren
gen. Hij suggereerde de benoeming
van de bestuurders in handen te leg
gen van de commissarissen en het
ontslag van de aandeelhouders. Van
diverse kanten werd druk uitge
oefend op werknemersvoorzitter
Kloos om het tussenvoorstel van drs.
De Pous te aanvaarden. Maar de heer
Kloos had naar zijn mening al con
cessies genoeg gedaan, met name wat
betreft de vaststelling van de jaar
stukken. Als de werkgevers ermee
akkoord gaan dat de commissarissen
het benoemingsrecht van directeuren
krijgen, dan moeten zij de ontslagbe
voegdheid niet in andere handen, die
van de aandeelhouders, leggen. Eer
der hadden twaalf kroonleden een
voorstel ingediend, waarbij de onder
nemingsraad achteraf bezwaar tegen
de benoeming van een commissaris
zou kunnen inbrengen. In dat geval
zou de raad van commissarissen te
gen het „onaanvaardbaar" van de on
dernemingsraad in beroep kunnen
gaan bij de SER.
De werknemers, vonden dit voorstel
van de kroonleden wel aantrekkelijk,
maar hun grootste bezwaar bleef dat
de ondernemingsraad op geen enkele
wijze van te voren invloed op de sa
menstelling van de raad van commis
sarissen zou kunnen uitoefenen.
Het zal de minister van justitie niet
moeilijk vallen het unanieme advies
over te nemen en op basis daarvan
spoedig met wetsvoorstellen bij de
Tweede Kamer te komen. Het onder
nemingsrecht zal dan een grondige
wijziging ondergaan. Want in de wet
wordt - met medewerking van de
werkgevers - de positie van de werk
nemers binnen de onderneming, naast
kapitaalverschaffers en bestuurders,
erkend. De factor „arbeid" zal dan
niet meer zoals nu geheel onderge
schikt zijn aan de factor „kapitaal".
Daarenboven zullen de toezichthou
dende, colleges van de ondernemingen
door de periodieke aftreding van de
commissarissen om de vier jaar een
regelmatige vernieuwing ondergaan.
Een vernieuwing waarmee de werk
nemers hun invloed zullen laten gel
den.
Verwacht wordt daarom dat als het
nieuwe ondernemingsrecht een feit
zal zijn de raden van commissarissen
binnen enkele jaren een geheel an
der beeld te zien zullen geven. De
commissarissen zulen in de toekomst
niet alleen uit een kleine kring van
kapitaalverschaffers worden gereeru-
teerd maar meer op basis van be
kwaamheden worden aangetrokken
uit een veel grotere groep van kan
didaten. Voor de vakbeweging is het
intussen nog een grote vraag of men
in deze kring voldoende bekwame
kandidaten zal weten te vinden.
Het is, zeer gewaardeerde lezers,
met enige weemoed dat ik de vol
gende letters, woorden, leestekens en
zinnen aan het papier toevertrouw.
Want ik ga nu afscheid nemen van
een van mijn beste vrienden - hij zou
een allemans-vriendje genoemd kun
nen worden: de zomer. Hij gaat ons
weer verlaten. Maandag begint de
herfst. De bladeren vallen reeds van
de bomen, de avonden en nachten
worden kil en de dagen korten.
Het is met speciale weemoed dat
ik de zomer uitluid, omdat hij zich
dit jaar juist zo goed heeft gehouden.
Vooral het begin was zeer veelbelo
vend, de staart wat nat; het absolute
einde vrij zacht en zonnig, alsof hij
ons nog een laatste groet wilde bren
gen.
Zomer van 1969, we zullen je niet
licht vergeten
„Het is 1—0 voor Maastricht. Met
de rust. De tweede helft van de wed
strijd moet nog gespeeld worden."
(prof. dr. W. Kroese, waarne
mend president-curator TH
Twente).
En Brabant kijkt toe.
Een denkertje: „Het Rode Kruis,
prachtige instelling welke het is, wil
het oorlogsleed verminderen, maar
men kan zich afvragen of het juist
niet het tegendeel heeft bereikt en
het oorlogsleed heeft bevorderd. Het
heeft immers gepoogd de oorlogen te
humaniseren, de scherpste kantjes
van het ruwe oorlogsbedrijf afgesle
pen en daarmee oorlog meer aan
vaardbaar gemaakt. Zo gezien zou
het een sluwe oorlogszuchtige en ka
pitalistische manoeuvre kunnen zijn."
(De Bazuin).
U moet het me maar niet kwalijk
nemen, maar die minister De Block
bakt het toch wel erg bruin. Hij is
bewindsman van Economische Zaken,
fel bekritiseerd en zelden met af
doende antwoorden komend. Maar nu
bestaat hij het toch zonder een spier
van zijn gezicht te vertrekken toe te
geven dat wij in Nederland koplopers
zijn in prijsstijgingen. „Het is uiter
mate wenselijk dat Nederland zijn
uitzonderlijke prijsontwikkeling van
de laatste tijd niet voortzet."
Ik hoor het hem zeggen. Misschien
had hij dat wel iets eerder kunnen
bedenken. Met een Block voor je
hoofd lopen!
„Wij gaan door tot alles kapot is"
(Adolf van Thadden). Dat idee had
ik ook al gekregen.
Ik heb het niet zo snel meer kun
nen navragen, maar is P. de Jong
wellicht jarig? Nixon op zijn Eu
ropese reis van lang geleden niet in
ons land geweest heeft nu zijn as
tronauten gestuurd. Een soort ca
deautje, denk ik toch.
Welkom herfst.
MERIJN
ROOLVINK
DEN HAAG (A.N.P.) Invoering
van het spaarloon is, naar de mening
van minister Roolvink van Sociale
Zaken en Volksgezondheid, „een bij
drage om te komen tot een grotere
spreiding van inkomens en vermo
gens".
De minister zegt dit in zijn toe
lichting op de begroting De minister
deelt mee dal een werkgroep reeds
studeert op ruimte voor spaar- en
andere vormen van geblokkeerd
loon.
DEN HAAG (ANP) Uit de
memorie van toelichting van minis
ter Roolvink op de begroting 1970
van het departement van Soc. Za
ken en Volksgezondheid blijkt, dat
ons land op 1 januari jl. 12.798.346
inwoners telde een stijging ten
aanzien van 1968 met 137.251 in
woners. De bevolkingsdichtheid per
vierkante kilometer beweegt zich
van 170 in het noorden naar 600 tot
1.000 in het westen van het land.
Het aantal mensen boven de vijf
tig jaar neemt sedert 1950 constant
toe. De leeftijdsgroep boven de 65
vormt bijna 10 procent van de be
volking. Minder dan 30 procent van
het inwonertal is jonger dan vijf
tien jaar.
Vrouwen in de leeftijdsgroep 20-
39 jaar vormden in de jaren 1965-
1967 26,1 procent van het totaal
aantal vrouwen. Vergeleken met
de jaren 1950-1952 is dti een terug
gang met 3,1 procent.
Vooral de absolute en relatieve
stijging van het aantal inwoners
boven de 65 jaar vormt een factor,
die bijzondere aandacht verdient,
aldus de toelichting. Een ander op
vallend verschijnsel blijft de voort
durende teruggang van de levens
verwachting. Uit de toelichting
blijkt, dat tot 1960 een verhoogde
sterfte vanaf 55 jaar is geconsta
teerd voor mannen. Momenteel valt
waar te nemen dat de sterfte bij
mannen reeds vanaf de 35-jarige
leeftijd toeneemt. De toeneming
met elf procent voor de leeftijds
groep 60-69 jaar spreek het meest.
Opvallende bijdragen tot de sterf
te bij volwassen mannen zijn de
hart- en vaataandoeningen, de zo
genoemde kwaadaardige nieuwvor
mingen (longkanker) en de a-spe
cifieke aandoeningen van de lucht
wegen. De toeneming van de sterfte
in de leeftijdgroep 5-14 jaar ais ge
volg van ongelukken verdient, zo
wordt in de toelichting opgemerkt,
eveneens de aandacht.
De karakteristieken in het sterf-
tepatroon laten nog geen definitie
ve conclusies betreffende de oorza
ken toe. Vast staat dat ongunstige
levensgewoonten de gezondheids
toestand negatief beïnvloeden. In de
toelichting wordt gesteld, dat het
roken van sigaretten beheersing be
hoeft Gebrek aan lichaamsbewe
ging dient zoveel mogelijk te wor
den voorkomen. Niet aangepaste
voedingsgewoonten, in wanverhou
ding met de hoeveelheid lichaams
beweging of niet voldoende even
wichtig samengesteld, moeten wor
den veranderd. Aldus de toelich
ting op de begroting van het depar
tement van Sociale Zaken en Volks
gezondheid.