Stakingsroes in drie
Europese landen
KLOOS DREIGT
MET BOYCOT
W.-Duitsland/Italië/Frankrijk
Xiricot
ONDERZOEK
VAN GROEP-
AARDEN
GELD VOOR CULTUUR
IS HET OVERSCHOT
Bootz Vieux Brandy Spécial
s{m[iiu.)[ii!KI
jepads Apuuifl xhma zjoog
Rotterdam
begint uniek
onderwijs
experiment
Fusies en concentraties:
40.000 ontslagen in 3 jaar
GRIEP?
Naast Septuagint ook „eenlingen" naar Rome
Nieuw „manifest van
2000 woorden" in
Isjeehoslowakije
LE TRICOT
LE TRICOT
Drink'muit
BRANDT
Raad voor de kruist - gefrustreerd
STIL
Als loonwet wordt aangenomen
Kleuterleidsters
teveel ondanks
kleinere klassen
DUURDER BROOD
IN BELGIë
PHILIPS
batterijen
Nixon roept hulp
YN-leden in
Ira 't kort
J
I )e^e|Ha
Geen cel voor
Maagdenhuis-
bezetters
lUUUM
9
DE STEM VAN VRIJDAG 19 SEPTEMBER 1969
11
(Van onze red. buitenland)
KOME Ongeveer 200 Tsje-
choslowaakse intellectuelen heb
ben een nieuw „manifest van
2000 woorden" opgesteld. Dit
heeft het Roemeense weekblad
„L'Espresso" bekendgemaakt.
Namen van de intelelectuelen
zijn niet vermeld. Het document
zou reeds aan de regering, het
centrale comité en het parle
ment in Praag zijn toegezonden.
„L'Espresso" typeert het docu
ment als „een uiterst vertwijfel
de poging om de onderdrukkings
politiek van Husak te verwer
pen".
Volgens het Franse persbureau
AEP staat in het manifest onder
meer te lezen: „Wij leven nu al
een jaar lang in een toestand van
onderdrukking. Zelfs in materië
le zin gaan wij gebukt onder het
gehele maatschappelijke leven.
De voorzieningen zijn slecht, de
prijzen stijgen en de produktie is
ondoelmatig. Vele door het volk
gekozen mensen met capacitei
ten hebben hun werk en hun
functies moeten opgeven.
Het programma van de commu
nistische partij van april 1968
was volledig sluitend".
Vervolgens worden tien pun
ten opgesomd die de onderteke
naars graag verwezenlijkt zou
den zien.
(ADVERTENTIE)
heeft niet zómaar tricot
heeft „HET"!
Lfc
Ginnekenstraat 137 Breda
(Van onze redactie buitenland)
HAMBURG/ROME/PARIJS Terwijl Italië gebukt gaat
onder stakingen op grote schaal en Parijs nog amper beko
men is van een enorme verkeerschaos, bereidt West-Duits-
land zich voor op een nieuwe stakingsgolf.
Nadat de rust in de mijnbouw en de metaalindustrie weer enigszins
was teruggekeerd, hebben gistermorgen in West-Berlijn meer dan
1200 vuilnismannen het werk neergelegd. Verwacht wordt dat ook de
ruim 1300 man van de Westberlijnse stadsreiniging in staking zullen
gaan.
Deze staking, die niet door de vak
bonden wordt gesteund, is gericht te
gen een verklaring van de minister
van binnenlandse zaken. Ernst Ben-
da, dat de overheid vóór de bonds
dagverkiezingen van 28 september
met de vakbeweging geen loonbe-
sprekingen meer zal voeren Ook in
Neurenberg en in Duisburg zijn de
vuilnismannen in staking gegaan.
De stakingsgolf bij de Westberlijn
se openbare diensten is inmiddels
ook overgeslagen op het vervoersbe
drijf. Donderdagmorgen hebben 25
buschauffeurs hun diensten onder
broken en de bussen naar de garages
teruggebracht.
De sociaal-democratische partij
heeft gisteren om een onmiddellijke
zitting van het kabinet gevraagd om
te spreken over de looneisen van de
1.200.000 werknemers bij de openbare
diensten. Partijvoorzitter Willy
Brandt heeft de verklaring van mi
nister Benda onverantwoordelijk ge
noemd. Economische deskundigen in
de Westduitse hoofdstad taxeren een
loonsverhoging op ongeveer vijftien
procent.
Een aanzienlijke loonsverhoging is
er intussen reeds doorgekomen. De
arbeiders in de ijzerindustrie in Saar
land zullen met ingang van 1 sep
tember een loonsverhoging van elf
procent krijgen.
Ook in Sleeswijk-Holstein, Hessen
Rijnland-Palts en Saarland heerst on
rust onder de arbeiders bij de open
bare diensten.
De stakingen in de Italiaanse me
taalindustrie en de bouwnijverheid
dreigen zich tot andere sectoren van
het bedrijfsleven uit te breiden. In
de chemische bedrijven is voor 23
en 26 september een „lijdelijk ver
zet" aangekondigd. Het personeel van
de ziekenhuizen zal op 24 en 25 sep
tember het werk neerleggen, en
slechts de ernstigste gevallen helpen.
Bij de openbare diensten heerst
eveneens onrust. De vakbonden van
de PTT zullen tot staking overgaan
als niet de reeds enige maanden ge
leden gesloten overeenkomsten wor
den uitgevoerd.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De Raad voor de Kunst is gefrustreerd door de goede
bedoelingen van minister Klompé (cultuur, recreatie en maatschap
pelijk werk), waarvan in de praktijk nauwelijks iets terecht komt.
De minister is nu van plan een kunstnota samen te stellen en daarbij
de hele kunstwereld te betrekken. „Maar wij zijn niet toegerust om een
wezenlijke bijdrage aan die nota te leveren", zei prof. Idenburg, voor
zitter van de raad voor de kunst, gisteren op een persconferentie.
Volgens de raad is minister Klompé „ondanks haar ongetwijfeld
uitstekende bedoelingen" niet in staat van het secretariaat van de
Raad voor de kunst een werkzaam instituut te maken. Het geld dat
aan culuur wordt besteed, is het overschot. Cultuur komt aan de orde
wanneer in het materiële vlak alles is gedaan. Om dat geld moet ge
vraagd worden.
De raad wil de hele regering adviseren, en niet alleen de cultuur
minister. Culturele en welzijnsaspecten moeten in het openbaar bestuur
aiet worden geisoleerd. Ze moeten vooral ook het economisch beleid
doordringen. Er zou een sociaal-economisch-cultureel planbureau moe
ten komen. De SER zou kunnen worden omgevormd tot een sociaal-
economisch-culturele raad. Dit zijn enkele ideeën die in de huidige raad
voor de kunst leven.
De raad gaat vier hearings houden over reorganisatie van de Raad
voor de Kunst, o.a. op 27 september in Nijmegen-schouburg, 10.30 uur
en 25 oktober in RotterdamDe Doelen, 14.00 uur.
Terwijl de staking bij de Franse
spoorwegen gistermorgen nagenoeg
was geëindigd, is de omvang van de
staking bij de Parijse metro en stads
bussen toegenomen. Op negen van de
vijftien metrotrajecten lag het ver
keer volledig stil.
Gistermorgen ontstond er onenig
heid onder de vier vakbonden die bij
de staking betrokken zijn, namelijk
toen de drie niet-communistische
bonden zich afwendden van de com
munistische CGT.
EEN BRAND heeft in een kaas-
fabriek te Lutjewinkel (N.H.) een
schade aangericht van een half mil
joen gulden.
(Van onze parlementaire redactie)
AMSTERDAM Het N.V.V. wijst de ontwerp-loonwet af. Als ze een
feit wordt, zal het verbond niet meewerken aan een op die wet gebaseerd
loonpolitieksysteem, niet meer meewerken aan halfjaarlijkse S.E.R.-rappor-
ten, niet meer in de Stichting van de Arbeid met de werkgevers praten over
loonpolitiek en ook loongesprekken met de regering vermijden.
N.V.V.-voorzitter A. H. Kloos heeft
deze waarschuwing gistermiddag uit
gesproken tijdens een rede voor het
congres van de algemene bedrijfs
groepen-centrale, een N.V.V.-bond.
De heer Kloos zei dat minister
Roolvink met zijn ingediende loon
wet de wensen van de vakbeweging
aan zijn laars heeft gelapt. Hij wil
zich een te grote macht toemeten
wat betreft het onverbindend ver
klaren van afgesloten contracten.
Hij heeft zich tot bondgenoot van de
werkgevers gemaakt, aldus de heer
Kloos.
De amendering, die thans gaat
plaatsvinden in de Tweede Kamer,
inhoudende dat volgens de minister
te hoge loonsverbeteringen omgezet
kunnen worden in spaarloon, wees
de N.V.V.-voorzitter eveneens af.
De heer Kloos vond het onbegrij
pelijk dat N.K.V. en C.N.V., die te
gen het toetsen en milimeteren en
terzijde schuiven van de loonpoli
tieke zelfstandigheid van de con
tractpartners tenminste zoveel be
zwaar hadden als het N.V.V., zich tot
dit gevaarlijk compromis hebben la
ten verleiden.
De consequenties die het N.V.V. nu
bij monde van zijn voorzitter aan de
ze hele ontwikkeling verbindt, ko-
(Vervolg van pagina 1)
Hij was het eens meit drs. Goud'
zwaard van de A.R. en drs. Van dear
Mey van de C.H.U. en naar later
bleek ook met dr. Vondeling van de
P.v.d.A., dat er dikwijls een sluier
hangt over wat er in de ondernemin
gen bij fusies of bij andere soorten
samenwerking gaande is. „Maar juist
daarom is er al zoveel gebeurd: een
rapport-Verdam, een aantal S.E.R.-
adviezen, wetsontwerpen ingediend
op de jaarrekeningen, op het enquê
terecht wetsontwerpen zijn in voor
bereiding op de publikatieplicht en
op de ondernemingsraden. Verder
worden S.E.R.-adviezen over de her
ziening van het ondernemingsrecht
verwacht", aldus drs. Peijnenburg,
wiens opmerkingen onderstreept
werden door de A.R., de C.H.U. en
de V.V.D.
Deze fractie achtte daarom een
parlementair onderzoek naar econo
mische machtsconcentraties door fu
sies en nog wel in het verleden tot
stand gekomen tussen 1964 en 1968
onjuist en in feite tijdverspilling, om
dat de kamer aan de moderne wets
ontwerpen over ondernemingsher-
zieningen zijn handen vol heeft. Zij
willen wel medewerking geven aan
het instellen van een staatscommissie
of van een S.E.R.-commissie met
wettelijke bevoegdheden, die deze
materie nader zouden kunnen be
studeren. En hiervoor materiaal zou
den kunnen verzamelen.
De P.S.P.'er Wiebenga, die het ini
tiatief bijzonder waardevol noemde,
verbond daar ook grote politieke be
tekenis aan. Want, aldus drs. Wie
benga, het betekent dat men het ka-
pitalistisch-eoonomisch systeem ter
discussie stelt als begin van verder
gaande hervormingen.
De heren Aarden en Janssen, in
dieners van het enquêtevoorstel, zul
len de kamerleden volgende week
antwoorden.
(ADVERTENTIE)
beste
Hollandse
konjak
iatlns Mn Beeja
oe'tu seipsin
men het N.K.V., aldus haar commen
taar, alleszins begrijpelijk voor. Het
N.K.V. wenst echter zowel de totale
behandeling van de loonwet in de
Tweede Kamer als de discussies in
zijn beleidscolleges af te wachten.
Ook het C.N.V. zal pas volgende
week, ais de wet al of niet door de
kamer is aangenomen, stelling ne
men.
(Van onze parlementaire redaktie)
DEN HAAG Het kleiner maken
van de klassen bij het kleuteronder
wijs per 1 januari a.s. tot 39 en per
1 augustus a.s. tot 38 kleuters per
klas maakt het nodig op deze data
resp. 540 en 570 nieuwe kleuterleid
sters in dienst te nemen.
Dit totaal van 1110 nieuwe leid
sters staat tegenover een aanbod op
deze data van 610 en 470 (totaal 1080)
nieuwe leidsters.
Omdat er echter al geruime tijd
van een overschot aan kleuterleid
sters sprake is zal er volgend jaar
ook na vervanging van vertrekkende
kleuterleidsters (huwelijk, pensioen)
toch nog een overschot blijven be
staan.
Aldus staatssecretaris Grosheide
(onderwijs) in een toelichting op de
begroting voor 1970.
BRUSSEL (ANP) Het Belgi
sche ministerie van economische za
ken heeft met de bond van Belgische
bakkers een akkoord bereikt over
een verhoging van een halve frank
van de broodprijs, zo is gisteren uit
goede bron in Brussel vernomen.
De verkeerschaos gisteren op de
Parijse Champs Elysees.
(ADVERTENTIE)
die
móéten
wel
goed
zijn!
(Van onze redactie buitenland)
NEW YORK President Nixon
heeft gisteren in een rede tot de al
gemene vergadering van de V.N. ge
pleit voor een internationaal streven
om Hanoi te bewegen tot serieuze
besprekingen over beëindiging van
de oorlog in Vietnam.
„Als er eenmaal bij de andere par
tij een oprechte bereidheid bestaat tot
een akkoord te komen, kunnen spoe
dig praktisch regelingen worden ge
troffen", zo meende Nixon.
Op de conferentie in Parijs heb
ben de afgevaardigden van Noord-
Vietnam en het N.L.F. gisteren het
programma van president Nixon voor
de terugtrekking van meer troepen
uit Vietnam een paskwil genoemd.
Het gaat om de volledige en on
voorwaardelijke terugtrekking, aldus
de delegaties.
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM Rotterdam gaat
een uniek onderwijsexperiment uit
voeren. Over een periode van tien
jaar worden 2000 leerlingen van zes
kleuterscholen en tien basisscholen
en hun ouders zeer nauwgezet „on
der handen" genomen.
Opvoedkundigen, pedagogische
consulenten, die op huisbezoek
gaan, een sociale contactman, die
de levensstijl van de gezinnen moet
beinvloeden, worden in dit project
ingeschakeld.
Motief voor het experiment: een
zijdige sociale contacten van het ge
zin, het niet onderkennen door de
ouders van de betekenis van het on
derwijs voor de persoonlijkheidsont
wikkeling en maatschappelijke toe
komst van hun kind en het op school
gaan in een verouderde volksbuurt
kunnen het kind belemmeren tot
goede leerprestaties te komen, zo
dat het niet of onvoldoende toe
komst aan het volgen van voortge
zet onderwijs.
DE SOCIALISTISCHE Tweede Ka
merleden zullen geen gevolg geven
aam een Spaanse uitnodiging voor een
parlementair bezoek aan Spanje. Ook
kamerleden van D'66, de P.S.P. en
P.P.R. weigeren dit.
DE A.R.-, CHU- en KVP-bestu-
ren van Zwolle hebben besloten bij
de komende verkiezingen voor de ge
meenteraad uit te komen met één
kandidatenlijst en één programma.
OLIEVOORRAAD Op het mi
nisterie van Ec. Zaken wordt hard
gewerkt aan een wettelijke regeling
die de oliemaatschappijen moet ver
plichten voor tenminste 65 dagen
voorraden aan te houden.
HET GESPREK van Kosygin met
Tsjoe en-Lai heeft tot resultaat ge
had dat de Sovjet-Unie en China
eind september of begin oktober on
derhandelingen zullen beginnen over
hun grensconflicten.
OFFICIEEL is nu de samenwerking
tussen de faculteit der godgeleerdheid
te Utrecht enerzijds en de katholieke
theologische hogeschool Utrecht te
Huis ter Heide, het oud-katholieke
seminarie te Amersfoort en het se
minarie van de baptisten anderzijds.
LEGEREENHEDEN hebben de rust
hersteld in de Argentijnse stad Ro-
sario, waar gedurende twee dagen
van heftige demonstraties uit so
lidariteit met stakend spoorwegper
soneel minstens twee doden en
verscheidene zwaargewonden zijn ge
vallen en meer dan honderd arresta
ties verricht.
DE HULP van de Nederlandse re
gering aan Suriname en de Antillen
zal in het komende jaar 21,5 miljoen
gulden meer bedragen dan in het vo
rige jaar.
(Van een onzer verslaggevers)
UEN HAAG Sinds 1966 zijn ruim 41.000 Nederlandse arbeiders door
bedrijfssluitingen op straat komen te staan. Verreweg de meeste ontslagen
vielen in de metaalindustrie, maar in de afgelopen twee jaren was het
aantal ontslagen in de textielindustrie eveneens aanzienlijk. Een groot deel
van de bedrijfssluitingen werd veroorzaakt door fusies en concentraties van
ondernemingen.
In 1967 vielen 22.000 ontslagen, in 1968 ruim 12.000 en in de eerste helft
van dit jaar moesten 7.000 werknemers wegens bedrijfssluiting een andere
baan zoeken.
Wat het eerste halfjaar van 1969 betreft gaan Zuid- en Noord-Holland
aan de kop met 1808 resp. 1508 ontslagen. Daarna volgt Noord-Brabant met
1067 man. Zeeland behoort met Utrecht tot de provincies met het geringste
aantal door bedrijfssluitingen gedupeerden: 61 man voor Zeeland, slechts 35
voor Utrecht.
Voor minister De Block, die deze aantallen meedeelt in zijn begroting voor
Economische Zaken, is het troost dat de werkloosheid is blijven dalen en
de economische bedrijvigheid nog toeneemt.
Ja, ja mensen, die Verolme maakt
er ook wei een potje van. Wil daar
90 miljoen van de regering lospeute
ren. En niet eens als lening! Vijftig
miljoen gulden (50.000.000 gulden)
als schenking ineens en veertig mil
joen (40.000.000 gulden) als over
heidsdeelneming in het bedrijf van
de scheepsbouwer. Maar controle is
er niet bij. Ho maar.
Nu heb ik weliswaar niet duizen
den werknemers als belangrijke (be
langrijkste? schakels in mijn on
derneming en die móéten aan het
werk blijven maar ik zou van de
regering toch ook wel graag (ik ben
bescheiden) drie miljoen gulden
hebben. Twee miljoen als schenking
en een miljoen als deelneming in
mijn (éénpersoons) bedrijf.
O.K., ik heb enige tijd geleden ook
niet die „blindelingse" bijdrage ge
kregen (als Verolme) voor de aanleg
van mijn mini-dok in de Aa of
Weerijs, maar ik heb toch wel het
bedrijfje van wat nu mijn vrouw is
overgenomen. Daar lijd ik ook ver
lies op! Graag, overigens.
Het is ongelijk verdeeld in deze
were ld, mensen.
Nog onlangs dierenvrienden
heeft het ANP een berichtje ver
spreid waarin een nieuwe diersoort
werd aangekondigd: de gaap. Een
verliefde bok op een schapenfarm in
Australië was (om een of andere
reden) vrijgelaten in een kudde van
ongeveer 1.000 schapen. De eerste ge
volgen hebben zich nu kenbaar ge
maakt in de vorm van jonge diertjes;
half schaap, half geit.
Dat diertje heeft zwarte, harige
wol, een geel en wit achtereind, wit
te kringen om de ogen en geel-brui-
nig haar op de poten. Boer Dick
Lanyon zei het volgende over de si
tuatie: „Ik wil lammeren en geen
gapen".
Tot zover lijkt het een volstrekt
normaal bericht. Maar als je nu eens
over de naam van deze geit-schaap
nadenkt valt je onmiddellijk iets op.
En is de „eerbaarheid" van het ANP
weer eens bewezen.
Dat dier heet nu Gaap. Een samen
trekking van Geit en schAAP, Maar
waarom niet van SCHaap en gEÏT?
Kijk en dat begrijp ik nu niet. Ik
troost me met de gedachte dat gapen
(of scheiten) ja, sorry hoor, nu niet
zo vaak voorkomen. En we dus niet
vaak met zulke twijfels hoeven te
zitten.
„Een politicus weet dat zijn vrien
den niet altijd zijn bondgenoten zijn".
(president Nixon)
"Waarom heeft Oli B. (Jonsson) van
Reykjavik ook niet de hulp ingeroe
pen van Tom Poes?
„Een Nederlander weet dat zijn
bondgenoten niet altijd zijn vrienden
zijn"! (denkertje).
Proost. De Chateau Latour van
prins Bernhard is toch een Bordeaux.
MERIJN
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM Het Amsterdam
se gerechtshof heeft de bezetters van
het Maagdenhuis in hoger beroep
geen gevangenisstraffen opgelegd.
Gisteren veroordeelde het hof de stu
dentenleider Ton Regtien en de ex-
provo Peter Bronkhorst ieder tot
f 200,boete.
De procureur-generaal had tegen
beide drie maanden onvoorwaarde
lijke gevangenisstraf geëist.
De politierechter mr. G. Nomes had
de twee bezetters in eerste instantie
tot gevangenisstraffen veroordeeld:
6 weken voor Regtien en 8 weken
voor Bronkhorst.
(ADVERTENTIE)
ZWAAR
VERKOUDEN?
pijnstillende, koortswerende, snelwerkende cachets
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM Behalve de 7 tot
9 afgevaardigden van de priester-
groep Septuagint, die samen met bui
tenlandse priestergroepen van 8 tot
16 oktober, dus ook de eerste dagen
van de bisschoppensynode (die 11
okt. begint) in Rome zullen zijn om
daar de lijn van Chur door te trek
ken, zullen ook andere priesters uit
Nederland in Rome zijn om de synode
„kritisch te volgen".
Deze laatsten gaan ingevolge de op
roep die de priesterraad van het bis
dom Haarlem onlangs richtte aan alle
priesterraden in de wereld. Los van
Septuagint gaan voor zover nu
bekend twee priesters uit het bis
dom Den Bosch en 3 uit het bisdom
Breda. De verwachting is dat dit er
wel, althans enkele, meer zullen wor
den.
Een en ander bleek op een pers
conferentie van Septuagint gisteren
in Amsterdam.
Van een „samen optrekken" naar
Rome is voorlopig nog geen sprake,
omdat Septuagint op de eerste plaats
onderschrijving van haar doelstellin
gen wil en op de tweede plaats reeds
gebonden is door afspraken met
de buitenlandse groepen aan een
vast aantal afgevaardigden.
Van de zijde van Septuagint ver
wacht men wel, dat men de priesters
die individueel naar Rome komen in
de komende weken of pas in Rome
in een of ander organisatorisch ver
band kunnen worden opgevangen.
Septuagint, de groep Nederlandse
priesters die ijvert voof vernieuwing
in de kerk, zal overigens met een dui
delijk grotere Nederlandse achterban
tijdens de synode in Rome (althans
in de eerste dagen ervan) haar stem
laten horen.
Behalve financiële steun (een hulp
oproep op initiatief van de Amster
damse kapelaan P. Seijsener tot 4000
priesters en 1000 religieuzen in Ne
derland heeft binnen drie weken
reeds meer dan f 80000,— opgebracht
van 541 priesters het bisdom Rot
terdam heeft officieel f500,over
gemaakt) hebben steeds meer pries
ters zich achter Septuagint gesteld.
In een brief aan kardinaal Alfriri
heeft de Septuagintgroep de karc"
naai nog eens gevraagd om in de s -
node het recht op te eisen „om prac-
tische kwesties rond huwelijk^ celi
baat, liturgie en andere, in eigen ver
antwoordelijkheid op te lossen".
