S-SLAG
PORT
LEGD!
markt
a
AANLEG ZUID-SLOEWEG
KAN GAUW BEGINNEN
P. v.d. A. bouwt aan
statenfractie 1970
Tilburgse tenor zingt
na 23 jaar
weer in Nederland
anders dan andere
GE MEISJES
JDEN
heo Biesbroeck
>rdeliger!
Zandput wordt binnenmeer voor recreatie
Bromfietser
remde te laat
20 gulden
boete
N.V,
LE VOORRADEN
vloer
bedekking
Iste
>elsupermarkt
rland
één hand
8
A.R. zoekt het in adviesorgaan
Twee
Nederlanders
in halve finales
vocalistenconcours
St.-Bavo houdt
wandeltochten
DS. STRATING:
Z.V.U. (25 jaar)
steunt op visie
Afwisseling
constante kwaliteit
Bisdom Breda
Lichaam geborgen
van beeldhouwer
BE STEM VAN DONDERDAG 4 SEPTEMBER 1969
;e Oostburg nadert, in onze
roor reeds personeel in op
to voor:
caissière opgeleid willen
caissière in ons bedrijf).
rEREIST, de opleiding vindt
DE PROMOTIEKANSEN in
inelgroeiend bedrijf
costenvergoeding,
nodig
ouden sollicitatie-avond, op
20.00 uur in Hotel de Een-
■iftelijk solliciteren of even
[ermans Prijsslag N.V. t.a.v.
Bergen op Zoom, telefoon
TERHAM-
VORST
50 gr.
0,69
AMERICAN
PREPARé
per stuk
0,79
3WORST en
VRKENS-
IEPKAP
gr. 0,65
Extra bij 5,—
4 pakjes
MARGARINE
0,79
- TEL. 2541
V A f.
-$>
V**o
i- Sr r
snjsf
S
S, fcr4M*£V
■süjx y
•Sf
en Duitsland
0>:T V t V }7v"
tz
lELLAAN - BREDA
1416
JSENKADE 13-15
en busstation B.B.A.
ELSTRAAT en bezoek
OERBEDEKKING.
Died van meubels,
foei, bijzettafeltje
Imeubelen ook
toe.
R
NU
NU
)ERLAPJES
BAKLAPJES
«0 gr.
500 gr.
3,89
5,39
en pakje
een pakje
boter
boter
\DEAU
CADEAU
v v,.-,
Üfi J&t I
•:ÏVT
Mf
mm
Ï!&$M M.
u
lil»»
r...."'-'.f
Si V
0S. 1
vv-:
•VERBOD^
>U
De zandzuigers zullen nog enkele
weken doorwerken in de zandput bij
Heinkenszand. Als er voldoende zand
voor de nieuwe Zuid-Sloeweg ligt,1
kan met de definitieve aanleg wor
den begonnen. De zandput zal veran
deren in een fraai recreatiemeer. Op
het ogenblik is het zeer gevaarlijk er
te zwemmen. Overal staan dan ook
verbodsborden.
(Van een onzer verslaggevers)
HEINKENSZAND Over veer
tien dagen kan de aanleg van de
Zuid-Sloeweg beginnen. Deze weg
zal de toekomstige industriegebie
den in het Sloe verbinden met de ou
de rijksweg 58 in de richting Goes.
De zandzuigers zijn momenteel
nog volop bezig om zand uit de Stel-
Jepolder in het wegvak te spuiten.
(Ongeveer 300.000 kubieke meter zand
is nodig.
De zandput wordt veranderd in
|een recreatiemeer met strand. Het
vormt een onderdeel van het recrea-
jtieplan Heinkenszand, dat een totale
oppervlakte krijgt van 24 ha. Er ko
nen o.m. een zwembad en meer
jdan honderd zomerwoningen.
Zodra de zandzuigers hun werk
daar hebben, zal begonnen worden
net de aanleg van de strandglooi-
ngen. In het najaar worden de om
liggende terreinen ingeplant.
(ADVERTENTIE)
HET HUIS VAN
ST. ELOY
De degelijke en toch
smaakvolle
gouden manchetknoop
blijft een
gewaardeerd geschenk
J. van der Loo
Juwelier
Lijnbaan 69 Rotterdam
(Van onze correspondent)
TERNEUZEN „Dus die hond
I a'^us ze' de bejaarde heer
f-« V. uit Vogelwaarde tegen de
kantonrechter. „Tegen een hond is
IU' wetboek van strafrecht geen
nechtenis vereist", antwoordde mr.
T M. van Hees. V. was op de
«ampersedijk in Vogelwaarde met
zlJn bromfiets tegen een personenau-
I to gebotst, die plotseling afremde,
y. vertelde dat dit kwam, door-
lat een loslopende hond over de weg
lagzagde. Eerst moest volgens hem
I 1 'egenligger afremmen om de hond
I v" ..te raken en toen de hem voor-
I jj'jnjdende Belgische auto. „Had u
|uan met uw vaart van 15 kilome-
Ijer met meer genoeg ruimte om te
I lmnGn passeren? Wie had dan hier-
I aan schuld?" vroeg de kantonrech-
i ,,er' "°lgens mij die hond', antwoord
de de verdachte.
a i lc'er van justitie, mr. H. Spreij,
Ig oofde "iet dat V. met een snel-
I ut. van atechts 15 kilometer zou
ebben gereden, maar 25 zoals hij
I anvankelijk had verklaard. Ook de
«*«d !°t de auto: „Wel viermaal
eze zittingzaal", was volgens de of-
,'0ler kleiner geweest. 40 gulden boe
te \aS e's' kantonrechter ech-
I "teld rekening met de ongedi-
rbei'.n!er-de. wandeling van het huis-
r: twintig gulden boete.
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG Het gewestelijk bestuur van de PvdA in Zeeland heeft
het onderwerp „kandidaatstelling voor provinciale staten" op zijn agenda
gezet. De verschillende plaatselijke afdelingen zullen in de loop van deze
maand hun eigen kandidaten moeten voorstellen, waarna het gewestelijk
bestuur de kandidatenlijst voor provinciale staten zal samenstellen. In 1970
treden de staten, zoals bekend, in nieuwe samenstelling aan.
Het gewestelijk bestuur heeft de
afdelingen laten weten, dat de leden
van de PvdA-fractie in de staten in
de eerste plaats kwaliteit zullen moe
ten bezitten. Pas daarna komt aan de
orde of een dergelijke kandidaat ook
een bepaalde regio in Zeeland verte
genwoordigt. De fractie zal, naar de
mening van het gewestelijk bestuur,
tenminste moeten bestaan uit één ju
rist, één deskundige op het gebied
van sociale zaken en één op het ge
bied van overheidsfinanciën. Wense
lijk wordt geacht, dat er voorts ver
tegenwoordigers zullen komen uit de
wereld van opvoeding en onderwijs,
de sociale recreatie, sport- cultuur-
en jeugdbeleid en ruimtelijke orde
ning. De aanwezigheid van één of
meer vrouwen in de fractie is even
eens gewenst.
Bij de keuze hoe de Partij van de
Arbeid in de fractie moet worden
vertegenwoordigd, gaat de voorkeur
van het gewestelijk bestuur in het
algemeen uti naar een figuur uit het
vakbondsleven boven een vertegen
woordiger van de industrie in het al
gemeen.
De AR-partij, die met een veel
kleinere fractie dan de PvdA in de
staten vertegenwoordigd is, namelijk
5 man tegenover het elftal van de
PvdA, zal zich in de toekomst van
een soort achterhoede van deskundi
gen voorzien.
Fractievoorzitter J. A. van Benne-
kom motiveert dat aldus: „Van een
statenlid kun je niet verwachten dat
hij zonder nadere informatie bij spe
cialisten, van alles op de hoogte is.
Door instelling van een adviesraad
van deskundigen op elk terrein, wij
dénken aan een groep van 30 perso
nen, ieder deskundig op een bepaald
gebied, bereiken wij bovendien, dat
onze kiezers dichter bij het provin
ciaal bestuur en de provinciale pro
blematiek worden gebracht".
Op nationaal niveau heeft de ARP
reeds een adviesorgaan. Het provin
ciaal adviesorgaan, dat ontstaat dank
zij een initiatief van drs. M. Beinema,
leraar aan de christelijke scholenge
meenschap op Walcheren, zal in ze
kere zin een spiegelbeeld van het na
tionale adviesorgaan vormen. Het is
niet onmogelijk, dat dergelijke ad
viesraden ook zullen worden ge
vormd voor de fracties in de grotere
gemeenteraden.
DEN BOSCH, (ANP) Vandaag
beginnen de halve finales van het
internationaal vocalistenconcours in
de stadsschouwburg in Den Bosch.
Tot de halve finales zijn 38 van de
83 ingeschreven vocalisten toegela
ten. Onder hen zijn de Nederlandse
bassen J. Brocheier uit Vaals en H.
Waber uit Maastricht. De finale is
zaterdag om 11 uur. 's Avonds
reikt burgemeester G, van der Ven
in het stadhuis de prijzen uit.
(Van onze correspondent)
OOSTBURG Op zaterdag 6 sep
tember organiseert de wandelsport
vereniging St.-Bavo uit Oostburg
voor de vijfde maal in successie de
Zuidwester wandeltochten.
Er kan worden gestart op de 40
km (starttijd 10 uur); 25 km (ver
trektijd 12.30 uur); 15 km (vertrek
tijd 14.30 uur); 10 km (vertrektijd
15.30 uur) en de 5 km (vertrektijd
16.30 uur).
Er zal niet alleen door individuelen
worden gewandeld, ook is het mo
gelijk om in groepsverband te star
ten. Het startbureau is gevestigd in
hotel Victoria op de Oostburgse
Markt. Zij die de tocht tot een goed
einde weten te brengen ontvangen
een medaille ter herinnering.
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG De voorzitter
van de stichting Zeeuwse Volksuni
versiteit, ds. H. M. Strating, heeft
het in een feestelijk jasje gestoken
programmaboekje voor het seizoen
1969-1970 van een ten geleide voor
zien. Zowel het feestelijk jasje als
het ten geleide duiden op het feit,
dat de ZVU dit jaar een kwart eeuw
bestaat.
„De ZVU heeft haar taak ver
richt in een periode van 25 jaren,
die misschien in de geschiedenis van
de mensen tot de meest beslissende
behoort en die voor ons gevoel meer
veranderingen teweegbracht dan ooit
tevoren", zo schrijft ds. Strating, die
daaraan toevoegt dat Zeeland niet
langer een afgelegen hoek is, doch
een gebied in het hart van West-
Europa. „Het provinciaal bestuur",
zo schrijft hij, „is zich dat bewust.
Dat betekent, dat ook de functie en
de doelstelling van de Zeeuwse
Volksuniversiteit geen statische
zaak is, maar moet worden bepaald
door visie en verbeeldingskracht".
De ZVU-voorzitter wijst erop, dat 't
begrip „samenwerking" één van de
slagzinnen van de ZVU is geworden,
hoewel de oorspronkelijke bedoeling,
dienst aan de Zeeuwse samenleving,
nog voluit aanwezig is. „Het huidige
bestuur is zich bewust, dat er op de
ze wijze veel van de ZVU wordt
gevraagd, doch het spreekt zijn be
reidheid uit op dit terrein de Zeeuw
se samenleving op een eerlijke wijze
te dienen".
TILBURG „Het Nederlandse:
publiek kent mij niet, maar dat'
neem ik het niet kwalijk. De'
meeste Duitsers weten niet dat ik
Nederlander ben, ik sta tenslotte'
al 23 jaar in Duitsland op het to
neel. Het zal wel een pseudoniem
zijn, denken ze bij mijn naam. Als,
ze mijn accent horen, denken ze;
in Berlijn dat ik uit Rijnland kom.
Dat komt door mijn zangoplei
ding. Toen ik begon, kreeg ik te
horen, denk aan je Duits. Daar
concentreer je je dan op."
Toch is de Tilburgse zanger Leo
de Beer, als eerste tenor verbon
den aan de drie grote operette
theaters van Berlijn, het Metro
pol Theater en de Komische Oper
van Walter Felsenstein in het
oosten, het Theater des Westens
in het westen, Nederlander ge
bleven in hart en nieren.
„Ik heb altijd in Nederland willen
zingen. Het is en blijft je vaderland.
Meer dan tien jaar geleden kwam
Frans Vroons, toen directeur van de
Nederlandse Opera, al bij me, maar
het liep op niets uit. Twee jaar gele
den kwamen de dames van de Hoofd
stad Operette bij me voor het vorige
seizoen, maar ik kon door mijn con
tract niet weg uit Berlijn. Eind vorig
jaar kwamen zij weer, maar ze
waren te laat. Ik zou in Nederland
Mister X in Die Zirkusprinzessin
moeten komen spelen. Toen ik niet
kon, gooiden zij het programma om
en zetten Das Dreimadelhaus in de
plaats.
En toen kwam in december toch
een kans. Het Theater des Westens
was aan een verbouwing toe. De in
tendant kon geen datum voor een
première in mijn contract zetten.
Twee dagen later zat ik in het vlieg
tuig naar Amsterdam en werd het
programma weer omgegooid. Ik wilde
in Nederland met een van mijn grote
rollen beginnen, niet met Schubert,
dan kan ik bet-er concerten gaan ge
ven. Nu werken we van 28 juli af en
op 5 september zing ik dan voor het
eerst in mijn eigen land, in Theater
Gooiland in Hilversum."
Het voorspel voor Leo de Beers
eerste contract in Nederland lijkt
vreemd. Is het ook voor iedereen die
de verhoudingenin het Nederlandse
muzikale theater niet kent. Een zan
ger met ruim 60 grote operetterallen
op zijn repertoire, met vaste contrac
ten aan dTie grote theaters in Berlijn,
is in eigen land een onbekende. Met
een contract voor 250 voorstellingen
in 110 plaatsen zal daar wel iets aan
veranderen. Als het aan Leo de Beer
ligt, zal er ook iets veranderen iin de
Nederlandse operette-wereld.
„In Duitsland hebben zij jarenlang
geschreven, dat de operette dood is,
maar ze is niet dood. Kijk naar de
volle theaters in Berlijn, kijk in Ne
derland na-ar de volle zalen bij de
Hoofdstad Operette, Natuurlijk is de
musical e-en gevaar, lang niet alle
musicals zijn goed. Maar ook niet alle
operettes zijn goed. Als de muziek
mij als zanger niets zegt, wat moet
die dan het publiek zeggen. En de
goede klassieke operette is moeilijk.
In Berlijn gaat er geen première als
er niet minstens vier maanden o-p ge
repeteerd is. Daar is geld, veel geld
voor nodig. Maar het publiek moet
waar voor zijn geld hebben, dan kan
de operette leven.
In Nederland gaat het bij de ope
rette anders. Ik werk hier nu vier
weken en heb er geen moment spijt
van gehad dat ik hier ben. Als de mo
gelijkheid er, ook financieel, in zit,
wil ik mijn 23 jaar ervaring in dienst
stellen van de operette in Nederland.
Ik ben ervan overtuigd, dat er hier
plaats is voor een goede operette. Met
mijn vrouw chef-choreografe en
balletmeesteres van het Metropol
Theater, waaraan Leo de Beer ver
bonden is wil ik me daarvoor in
zetten. En als de mogelijkheden, er
toch niet blijken te zijn, kunnen wij
zo weer terug naar Berlijn."
Bij de Hoofdstad Operette is Leo
de Beer in een voor hem bekende
situatie; zijn echtgenote staat in de
theaterhiërarchie boven hem: als cho
reografe is zij lid van de artistieke
leiding van de voorstelling en „ik ben
maar d-e eerste tenor", zegt Leo de
Beer. „Wij hebben gelukkig altijd in
hetzelfde theater kunnen werken. Dat
geeft wel eens spanning in het en
semble. Als ik bij een repetitie op
het toneel sta, wacht iedereen vol
spanning of de choreografe niet al
leen verantwoordelijk voor het ballet,
maar ook voor de bewegingen van
het gehele ensemble wel iets op
de tenor zal durven aanmerken. Ze
wachten op de botsing. Die komt niet.
Ni-na is mijn beste critica."
Nina Feist, in Rusland geboren, is
even verknocht aan het theater als
haar man. Sinds haar zesde danst zij.
In 1945 begon zij haar carrière als
eerste solodanseres bij de Neue Ope
rette Berlijn, drie jaar later slaagde
zij voor haar examens als balletpeda
goge en choreografe, weer drie jaar
later kreeg zij een uitzonderlijk con
tract bij het Metropol Theater als as
sistente met eigen choreografieën.
Sinds 1953 is zjj chef-choreografe en
balletmeesteres aan datzelfde theater.
In Duitsland verzorgde zij de choreo
grafieën voor zo'n 20 speelfilms en
meer dan 50 televisieprodukties.
„In Berlijn werk ik met een ballet
vara 45 main, dat is veel gemakkelijker
dam hier met zes meisjes. Daar moet
ik zes solisten van maken. Ze werken
zich dood. Ik wi-1 niet dlat ze alleen
met hun benen werken, maar ook
hier, m-et hun hoofd. Ze moeten niet
klakkeloos doen, wa-t d-e choreografe
zegt. Ze moeten begrijpen wat ze
doen en waarom. Als wij hier kunnen
blijven werken wil ik een ballet
school hebben, waar men alles kam le
ren, klassiek, folkloristisch en mo
dern. Dat is absoluut
Bewust hebben beiden voor d-e ope
rette gekozen. „De klassieke operette
geeft de meeste afwisseling, je moet
er het meest compleet zijm. In de
opera kun je ver komen door mooi
te staan zingen. Als je in de operette
alleen maar mooi zingt, zegt het pu
bliek, hij heeft wei aardig gezongen,
maar wat een houten klaas. Bij Wal
ter Felsenstein is het me gebeurd,
dat ik eens even voor een aria ging
staan. Vokalidjiot, kreeg i!k toen te ho
ren, en hij heeft gelijk".
Leo d-e Beer kent de opera, hij
heeft 20 rollen, waaronder die van
Florestan uit Beethovens Fidelio op
zijn repertoire. In het begin van zijn
loopbaan werkte hij enkele jaren aan
de stedelijke opera vam de Berlijnse
voorstad Brandenburg om er, op
aanraden van een Berlijnse opera
directeur, ervaring op te doen. Dat
was in de jaren vlak na de oorlog,
toen hij zijn studd-e begonnen was bij
de legendarische Casta Mil-ona. Sinds
d'ie tijd is Leo de Beer, die later nog
samenwerkte en studeerde met de
befaamde tenor Helge Rosvaenge, ge
heel overgegaan op de operette.
„Aan opera heb ik daarna niet meer
gedacht. De operette gaf mij kans om
te zingen en om te spelenen om
te dansen", vult zijn vrouw aan.
„Maar dat is pas van de laatste ja
ren", zegt de zanger, die bjj zijn te
rugkeer in Nederland tal van oude
bekenden weer ontmoet. Bij die te
rugkeer wacht hem ook een merk
waardige reünie: zijn compagniemak
kers van de militaire schooi in Mid
delburg, uit de jaren voor 1940, wil
len hem in het theater terug zien en
organiseren daarvoor hun eerste
reünie.
JAN DE CARPENTIER
(ADVERTENTIE)
caballero
Toneelspeelster en TV-actrice Petra Laseur
25 stuks f 1.75 EEN Ed. LAURENS PRODUKT
Bijzonder hartelijk dank voor uw
welwillende medewerldng bij het op
sporen van het meisje uit de vier~
daagse. Intussen heb ik van de 2e
secretaris van de wandelvereniging
Steeds Voorwaarts" te Breda, de
heer Blakenburg, de naam en adres
van het meisje doorgekregen. Het
is Caroline Bakx, Kerkeind te Bavel,
De heer Blakenburg las het art. m
DE STEM, en stelde mij op de hoog-
Intussen zijn de foto's aan Carolina
verzonden.
Voor uw geweldige hulp niets dan
lof ook bij vele mensen zo ik hoor,
en 'hartelijke dank, 't was weer even
ongelooflijk!
UTRECHT Mevr. A. HAMELINK
Met verontrusting heb ik deze week
kennis genomen van enkele artikelen,
die aan duidelijkheid niets te wensen
overlaten met betrekking tot de toe-
stand waarin het katholicisme zich
heden ten dage in Nederland bevindt.
Hoewel de overgrote meerderheid van
het aantal gelovigen zeker deze ver
ontrusting deelt en zich ergert aan
de gedragingen van enkele zich „pro
gressief" noemende elementen die de
huidige vorm van geloofsbeleving
propageren, blijft openlijke kritiek
angstvallig achterwege. Dat men met
de huidige vorm en gedachtengang
niet door kan gaan is bij het lezen
va-n de krantenberichten overduide
lijk bewezen.
De affaire „Ruijgers" waarvan
voor de komst naar Breda in het bis
dom Den Bosch al voldoende be
kend was de open brief van mr.
v.d. Ven en het bewonderenswaardig
en gedurfd artikel van drs. L. Willem-
se. Hoewel de gedachtengang van de
heer Willemse mij het meest aan
spreekt en ik derhalve volledig on
dersteun betreur ik de wederom kt
dit artikel gedane uitlatingen van de
ken Bakx, omdat hierin kenbaar
wordt gemaakt op welke simplis
tische en wankele basis in ons bis
dom „democratische inspraak" wordt
geïnterpreteerd. Natuurlijk is er alvo
rens tot het besluit te komen van de
reorganisatie van de zielzorg in Bre-
da-Oost inspraak geweest van het
kerkbestuur, caritas, pastoraal wijk-
beraad en schoolbestuur. Het zijn de
ze besturen echter die maar 1 a 2%
van het totaal aantal gelovigen uit
maken, van de betreffende parochies.
Bovendien maakt van deze besturen
een kapelaan ook nog deel uit. Daar
naast zijn deze besturen aangezocht
door pastoor c.q. kapelaan. Hoewel ik
veel respect kan opbrengen voor ge
lovigen die van een zodanig bestuur
deel willen uitmaken en door wiens
bewonderenswaardig enthousiasme in
de parochies veel wordt bereikt, kan
van hen niet worden verlangd om te
beslissen over het al-of niet opheffen
van een bestaande parochiestructuur.
Een dergelijke belangrijke en ingrij
pende beslissing gaat alle parochianen
aan, en niet de enkeling.
Het is eveneens onjuist, zoals de
ken Bakx stelt, dat de huidige pro
blemen in het zogenaamde democra
tiseringsproces bij de clerus, een ge
volg is van de nog bestaande hiërar
chische verhoudingen. Integendeel de
zgn. progressievelingen waaronder
praktisch alle jonge geestelijken
wensen niets anders dan zelf hun
eigen visie op welk terrein koste wat
koste door te zetten. Dit manifesteert
zich op elk gebied waarin zij werk
zaam zijn. Hun gedachtengang is dat
degenen die zich niet conformeren
aan hun levens- en geloofsopvatting
behoren tot de gefrusteerden, waar
voor in hun visie op de Kerk geen
plaats meer is.
Wat verwacht men van het „ziel
zorgteam" zoals dat werkzaam is in
Breda-Oost en straks in de overige
reeds samengestelde sectoren van
Breda onafhankelijk van het feit
of de meerderheid van de parochia
nen het er al-of niet mee eens is
Er zal ongetwijfeld een tekort bestaan
aan priesters hoewel ik die per
soonlijk niet zie in de huidige pa
rochiestructuur, maar ontstaat die
die niet in de nieuwe structuur.
Is het niet verstandiger om de hui
dige vertrouwde structuur te hand
haven en een groot aantal taken zo
als godsdienstonderwijs, maatschap
pelijk werk te delegeren. Op maat
schappelijk gebied zijn bereids over-
heids en gemeentelijke instanties
zeer goed functionerend werkzaam.
De,godsdienstlessen kunnen evengoed
door onderwijzers worden verzorgd.
Vele geestelijken in de parochies
houden zich avond aan avond bezig
met gesprekken op zgn. pastoraal ge
bied omtrent vernieuwingen, einde
loos en tevens uitzichtloos. Beter wa
re het zich uitsluitend bezig te hou
den met de hun middels roeping op
zich genomen taak van het leiden
van erediensten en paroehiebezoek
waardoor zij mogelijk beter op de
hoogte zouden komen van wat zich
werkelijk onder de gelovigen be
weegt, en hoe groot de zorgen zijn
van velen over ons Rooms-katholiek
geloof.
BREDA,
P. A. Wijnen
VEERE (ANP) Dinsdagmiddag
is op het Veerse Meer door de rijks
politie te water uit Wemeldinge het
stoffelijk overschot geborgen van de
beeldhouwer Philip van de Kooster
uit Veere. De man was vorige week
in het meer verdronken.