(yj©öi*
rders
AFFICHES
ALS
WAPEN
IN
POLITIEKE
STRIJD
ousce signe
matrequeras'
0
SOIS
JEUNE
TAIS
TOI
idewerker
£en spook gaat
ind de wereld,
iet spook van de
ijdenfen.
He machten van
9 wereld hebben
ich verenigd in
te verjagen,
paus en het
enfraa! Comité,
iesinger en De
laulle, de Franse
jmmunisfen en de
uifse poSstie-
jenten.
srkely, Berlijn,
okio, Madrid, War-
:hau. De sfuden-
inopsfa nd is be-
meftelijk. De
udenfers zijn een
ote strijd be-
)rmen tegen de
rschiüende over
men. Ah! Mijne
ren regeerders,
zou graag willen
ten wat er aan
I is of is ge-
eest? Het is toch
bel eersvo
Ij per omgaande foldermateriaal
22
DE STEM VAN ZATERDAG 16 AUGUSTUS 1969
23
@en spook
gaat rond
de wereld
macht van een moder
ne industriestaat is vrij
wel uitsluitend gelegen in
haar politie-apparaat èn in
de berusting van de werkne
mers met de sociaal-econo
mische situatie die hen in
haar greep heeft. Als een
krachtige beweging de legi
timiteit van het gezag dat op
die macht berust aanvecht,
wordt snel aangetoond hoe
voos dit gezag in werkelijk
heid is. Zulk een systeem
wordt ondermijnd door ac
ties van een vastbesloten
minderheid.
Enerzijds is stijging van de wel
vaart alleen maar mogelijk door
produktieverhoging. Daarvoor is
intensieve modernisatie van produk-
tie-technieken, organisatiemetho
den en ondernemingstrukturen on
ontbeerlijk. Modernisering, concen
tratie en rationalisatie zijn daarvoor
de kernbegrippen geworden.
Maar de snelle ontwikkeling van
een grote moderne industrieis an
derzijds onverenigbaar met het in
stand houden van verouderde vor
men in hele economische sectoren
versnipperde landbouw, achter
gebleven kleinhandel, mini-indus
trie en met het behoud van de
daarmee corresponderende bevol
kingsgroepen.
De broers Cohn-Bendit, Gabriel
en Daniël, die zulk een belangrijke
rol hebben gespeeld in de mei-op
stand (1968) van de Franse studen
ten en tien miljoen arbeiders, heb
ben hun opvattingen over oorzaken,
achtergronden en gevolgen ven de
ze revolte neergelegd in een studie.
Een belangwekkend boek, waarin
zij hun linksradicalisme aanbevelen
als een remedie tegen een verkalkt
communisme. Een boek dat mis
schien wat irriteert door het dia
lectische jargon waaraan de au-
auteurs zich te buiten gaan, on
danks hun pogingen „gewoon" te
schrijven. Maar ook een boek dat
boeiend is, omdat het onthult wat
nu de eigenlijke oorzaken zijn ge
weest van die verrassende opstand
die Frankrijk vrijwel tot de rand
van de ondergang bracht.
Een sociaal-economisch systeem
dat in geen enkel opzicht meer
past in een wereld die op weg is
naar de toekomst, een sociale
struktuur die vasthoudt aan „oude
vormen en gedachten" die niet wil
len sterven, achtergebleven groepen
die numeriek sterk zijn en daardoor
politieke pressie uitoefenen, maar
die de economische ontwikkeling
rampzalig remmen. En als gevolg
van dit alles een parlementair
systeem dat is iamgelegd.
Dat, zo zeggen de gebroeders
Cohn-Bendit, was en is er aan de
hand in Frankrijk en in die situatie
begon de verbrokkeling van de bur
gerlijke politieke partijen. Dat leid
de tot een regering die nauwelijks
meer kon reageren op de uitdaging
van de moderne wetenschap en
loos, neutralistisch en wetenschap
pelijk collaborerend. De huidige und-
versaire machthebbers weigeren
de discussie op politiek terrein te
brengen. Van een dialoog is geen
sprake.
Maar de politiek is na de gebeur
tenissen van mei 1968 de universi
teit binnen gekomen. Ze zal deze
niet meer verlaten. Naarmate de
universiteit moderner en weten
schappelijker wordt, zal zij zich ook
meer met politieke en ideologische
aangelegenheden inlaten. Naarmate
de jongeren meer zullen studeren
zullen zij meer protesteren, kritise
ren en aanklagen. De universiteit
zal het permanente en creatieve
protest zelf voortbrengen. Het gis
tingsproces zal steeds verder gaan.
Vernietigend is de kritiek van de
schrijvers over de manier waarop
de Franse Communistische Partij
en het communistische vakverbond
hebben gemanoeuvreerd om de re
volutionaire beweging de wind uit
de zeilen te nemen. Toen bleek dat
zij de leiding van de revolte niet
konden overnemen, hebben zij geen
middel onbeproefd gelaten om de
beweging te doen mislukken. De
bureaucratie van de communisten
en 'dat geldt ook voor de commu
nistische landen heeft alleen heit
bheoud van de eigen positie op het
oog. Ze kan daardoor niet echt re
volutionair meer zijn. Ze is conser
vatief in de traditionele betekenis
van het woord. Ze schuwt leugen,
bedrog en verraad niet om aan de
macht te kunnen blijven.
In Frankrijk heeft zij in de span
nende dagen van mei en juni hef
spel van de gevestigde macht, van
staat en bourgoisie meegespeeld.
Ze poogde stakingen te vermijden
of te breken, ze verzette zich tegen
een samengaan van studenten en
arbeiders. De communistische par
tij is niet tegen de bestaande socia
le hiërarchie. Ze wil er alleen maar
de samenstelling van wijzigen.
Opvallend is dat in de studie nau
welijks een perspectief wordt gebo
den van een nieuwe maatschappe
lijke structuur als de revolte eens
zou lukken. Verder dan een vaag
omschreven raden-maatschappij die
„allen" in staat moet stellen over
eigen toekomst mee te belissen,
komt het broederpaar niet. Waar
schijnlijk is dat ook een gevolg van
het feit dat de moderne mensweten
schappen, zoals zij thans beoefend
worden, zich met dit ingewikkelde
probleem nauwelijks ernstig heeft
beziggehouden.
Duidelijk maakt deze studie in ie
der geval dat het studentenverzet
een actie van zeer lange duur heeft
ingeluid In de moderne industriële
welvaartsmaatschappij zijn het niet
langer de arbeiders die kunnen of
willen optreden als de „vaders" van
de revolutie. Hun positie is draag
lijk geworden. Hun strijd gaat om
kleine voordelen, concessies die aain
het maatschappelijk systeem als
zodanig niets veranderen.
Het zijn de vrouwen en mannen
die oprecht wetenschap beoefenen
en de jonge mensen die in im
mer grote aantallen een weten
schappelijke opleiding krijgen die
steeds duidelijker inzien dat er iets
mis is met de manier waarop de
verworvenheden van wetenschap en
techniek maatschappelijk worden
verwerkt. Zij vormen de nieuwe
klasse van revolutionairen. een
klasse die de maatschappij waarte
gen zij zich keert niet kan missen,
omdat zij op de kennis van die klas
se is aangewezen voor haar voortbe
staan.
Dat kan nauwelijks iets anders
betekenen dan dat op den duur de
nieuwe revoite zal slagen. De oude
traditionele samenleving kan zich
een mislukken van die revolutie
eenvoudig niet veroorloven. Om
wille van zichzelf!
JACQUES LEVIJ.
Cohn-Bendit. Linksradicalisme,
remedie tegen een verkalkt com
munisme Kritiese bibliotheek-
1969, 282 pag, f 15,—).
IJF IN LIMBURG
s ar in dit zich gunstig
:e aan twee kundige
rkvoorbereiding waar-
geleid door de hoofd
uitvoering dienen te
het personeelsbeleid
iten liggen in Brabant
Nog enkele weken en dan begint het nieuwe „academische seizoen".
Leiders van Nederlandse studentenbewegingen hebben een ,,lenge hete
herfst" aangekondigd. Men kan er op rekenen dat de studenten dut veert
zuilen gaan met het nastreven van hun hervormirtgsdoelalnden.
Hervorming niet alleen van de universiteit, maar evenzeer van de se-
menleving daarbuiten.
De Franse studenten hebben hun vurige strijd al weer meer dan aen
jaar achter de rug. In die meidagen in Parijs werden ideeën en theorieën
verbreid en gelouterd. Er werd ook geëxperimenteerd met wisselend
succes.
Aan de vooravond van de „lange hete herfst" aan de Nederlendte uni
versiteiten, willen wij een terugblik werpen op de mei-revolte in Ptrija
en wel aan de hand van twee recente boeken.
oerders met een dege-
5 - 40 jaar. Het salaris
heid en ervaring.
taande in aanmerking
dig geschreven sollici-
ipleiding en ervaring,
i's, te richten aan het
f. L AL Herold
aastricbt
zal zorgdragen.
envelop zonder postzegel verzand®'1
1. Hoegen Dijkhof Handelmij N-v-
Inr. 95. Doetinchem.
opstand van de Franse studenten"
bevat voornamelijk een gerubriceerde
beschrijving van de meer dan twee
honderd affiches waarmee de studen
ten hun beweging ondersteunden. De
affiches zelf, in het boek onbekrom
pen vaak in kleur gereprodu
ceerd met een los exemplaar als toe
gift, vormen in wezen een voortref
felijke documentatie over de hoofd
thema's van de opstand.
Daarbij valt op welk een zwaar
accent de leiders van de beweging
hebben gelegd op de solidariteit van
studenten en arbeiders. Men kan er
de betekenis van het échec, zowel
van hun inzicht in de werkelijke ver
houdingen als van de resultaten van
de colleges in sociologie en massa
psychologie, aan afmeten. De tragiek
van de mei-opstand schuilt er niet in
de laatste plaats in dat het voortref
felijke affiche „Burgers, jullie hebt er
niets vam begrepen" vooral op de
grote massa der arbeiders sloeg.
Waarbij men tegelijkertijd moet vast
stellen dat de veronderstelde tegen
standers vam de mei-revolutie zich
voornamelijk door afwezigheid, zo
wel op straat als op de muren, lieten
zien.
De Nederlandse bewerking vam
Peters is goed zolang het om de oor
spronkelijke Duitse tekst van de au
teur gaat. In de vertaling van de
Franse affiche-teksten komen echter
een paar lelijke missers voor, die
de betekenis van het origineel ont
krachten.
Zo wordt een der slagzinnen
vertaald als „Tegen de consumenten
bond."
De studenten hebben echter niets
tegen die lieve consumentenbond
integendeel. Bedoeld is „Tegen de
consumptiemaatschappij", waarvan
de consument juist de dupe wordt.
Een ander voorbeeld. „Pour tous les
sales boulots" wordt vertaald met
„Aan alle vuile dikkers", wat hele
maal nergens op slaat. De vertaling
behoort te luiden; „Voor alle vuile
karweitjes". Desondanks: een nuttige
uitgave, die door de „burgers die er
niets van begrepen hebben" dan ook
wel niet gekocht zal worden.
JOOP H. BARTMAN.
Wees „ong... en hou je bek
non!
eiding van onze activitei-
ïische bedrijf bestaan er
den voor o.a.
self), kennis dient te heb-
le en de Engelse taal. Zij
agangsvormen te beschik-
werkkring bestaat de mo-
jk te worden opgeleid tot
it het achterland, vanzelf
ben van de duitse taal in
gsmogelijkheid voor (last
oma Boekhouden.
?n aan
DERLAND) N.V.
Studentenleider Cohn-
Bendit tijdens de opstand
van de Franse studenten
in mei 1968.
Duizenden studenten beheersten in mei vorig jaar het Parijse straatbeeld.
techniek. De voornaamste zorg van
zulk een regering is het handhaven
van de status quo en de bescher
ming vam bepaalde belangengroepen
en de uitbreiding vam hun voor
rechten.
Dit alles versterkte bij voortdu
ring de reactionaire aspecten van
de economische en sociale struc
tuur. De staat wordt steeds mach
tiger em bepaalt voor een groot
deel de ontwikkelingen in het eco
nomisch leven. Haar politiek is be
slissend voor de particuliere onder
nemingen. Voorts verandert het
produktle- en distributiebeeld in de
maatschappij zeer snel.
Daarnaast ziet men, als gevolg
van dit alles, een verandering in de
werkgevers- werknemers verhoudin
gen. De werkgevers doen loon-con-
cessies, de onderhandelingsvormen
warden steeds meer beïnvloed door
de wetenschap dat de produktie zon
der onderbreking moet voortgaan.
Sociale conflicten worden daar weer
door beïnvloed.
Die economische, sociale en maat
schappelijke veranderingen eisen,
zo stellen de broers Cohn-Bendit,
een wijziging in de politieke macht,
<=en nieuwe verhouding tussen de
politieke, economische en sociale
factoren van het kapitalisme. Zij
eisen een vereniging van politieke
krachten naar het voorbeeld van
het angel-saksische twee partijen
stelsel en de integratie van de
staatsbureaucratie, de politieke bu
reaucratie en de vakbondsbureau
cratie
De ontwikkeling in Frankrijk is
nog niet zovergevorderd dat dit te
verwezenlijken is. Pressiegroepen
zijn dicht bij de macht betrokken.
Voor hen heeft de staat geen gehei
men. Ze verlammen dag in dag uit
de activiteiten van de staat. Elk
nieuw initiatief wordt onmogelijk
gemaakt. De staat mist daardoor
het vermogen zich aan te passen
aan de mogelijkheden die weten
schap en techniek bieden. Die
staat is machteloos als het erom
gaat het belastingstelsel te hervor
men, de prijzen in de hand te hou
den. Daardoor remmen inflatie en
financiële crisissen de economische
expansie.
Waarom zijn het vooral de socio
logische studenten maar niet uit
sluitend die in actie zijn gekomen
en die studenten van andere studie
richtingen hebben meegesleept? In
de eerste plaats zijn de sociologi
sche faculteiten in verhouding met
de beroepsmogelijkheden overbe
volkt. Dat schept grote onzekerheid
bij de studenten ovei hun toekomst.
Aan de andere kant heerst er be
roepsonzekerheid bij de hoogleraren
sociologie door de verwarrende hoe
veelheid theorieën.
Dit alles is een gevolg, zo stellen
de auteurs, vam het feit dat de so
ciologie geen echte wetenschap is.
Haar Amerikaanse afkomst heeft
haar dienstbaar gemaakt aan bur
gerlijke doeleinden: geld, winst,
handhaving van de bestaande orde.
De bedrijfssociologie onderzoekt
voornamelijk de aanpassing van de
arbeider aam zijn werk. De politieke
sociologie werkt met uitgebreide,
meestal mystificerende enquêtes.
Daarbij wordt uitgegaan van de op
vatting dat verkiezingen de kern
van de politiek uitmaken. Men
vraagt zich zelden of nooit af, of
die kern niet heel ergens anders kan
liggen.
Men treft sociologen aan in de re
clame, in het leger. Zij allen be
schermen met hun „wetenschap"
de bestaande maatschappelijke orde
Nimmer verdiepen zij zich in de
vraag, of de huidige maatschappe-
lijkestructuur nog wel in overeen
stemming is met de gegevens van
wetenschap en techniek, met onze
kennis van mens en maatschappij
en van de toekomst.
Uitvoerig staan de auteurs hierbij
stil. Zij onderstrepen hun mening
met vele voorbeelden. De theoretici
lenen zich ervoor gelokaliseerde
conflicten te verklaren. Zij doen dat
partijdig en zonder de verschijnse
len te willen zien in hun onderlinge
samenhang (racisme, werkeloos
heid, kriminaliteit in krottenbuur-
ten). Bij hun „onderzoek" is steeds
de rationaliteit van het bestaande
economische systeem een onaan
tastbaar gegeven. Nooit verdiepen
zij zich in de belangwekkende vraag
in welke richting de veranderingen
gaan, waar zij vandaan komen,
wie haar organiseren en wie er be
ter van worden.
Die overweging brengt ons tot de
simpele conclusie, dat de crisis bij
de sociologie-studenten alleen kan
worden begrepen als men de maat
schappelijke funktie van de sociolo
gie onderzoekt. In de huidige con
flicten is gebleken, dat de sociolo
gen partij hebben gekozen voor de
directies van de ondernemingen en
dt staat die hen steunt."
Tegen dit gebruik van de weten
schap zijn de studenten in verzet ge
komen. Zij willen, door het instel
len van een „kritische universiteit"
de inhoud van het onderwijs veran
deren. Zij willen de schoolse colle
ges omzetten in anti-ideologische
debatten. De idee van zulks een ver
andering in het onderwijs, aldus de
broers Cohn-Bendit, was en is on
aanvaardbaar voor alle bezitters
van kennis die weigeren de eigen
kennis kritisch te bezien.
De huidige universiteit is kleur-
Een geslaagd affiche is een
sterk wapen in de politieke
strijd. Zjjn voornaamste doel is
een maximum aan informatie in
een minimum van tgd te geven
en dit in de vorm van een kern
achtige, tot actie dwingende
boodschap. Nuances worden ver
waarloosd, tegenstellingen ver
scherpt.
Naarmate de zaak waarvoor het
affiche pleit gewichtiger is, neemt de
bezieling van de ontwerper toe. De
inspiratie wint het altijd van het
honorarium. Het duurst commerciële
aanplakbiljet moet het afleggen te
gen 't geïnspireerde politiek affiche,
zelfs als het technisch primitief
wordt uitgevoerd. Gevestigde mach
ten zijn daarom beducht voor af
fiches. Natuurlijk wordt 't „verboden
aan te plakken" steeds gemotiveerd
met een beroep op de esthetiek en
de bescherming van het landschaps-
schoon. Men herinnere zich het pro
ces tegen de man die op een fabrieks-
toren de leuze „Nederland ontwa
pent" aanbracht. Ook in Frankrijk,
waar men de burger in elk geval
een beetje helpt om de wet te kennen
door steeds de datum van uitvaardi
ging erbij te vermelden, kan men op
vrijwel elke muur in koeieletters het
„Défense d' afficher, lol du 29 juillet
1881" aantreffen. Die wet is tijdens
de mei-opstanden van verleden jaar
door de FarUzemaars duizendvoudig
overtreden. Want de Inzet van de
mei-revolte met haar grote toekomst
verwachtingen vormde natuurlijk een
overvloedige bron van inspiratie. Het
onderwerp leent zich bij uitstek voor
een aardige scriptie en die is dan
ook verschenen. De schrijver is de
Duitser Louis F. Peters, die ten tijde
van de mei-revolutie op een Parijs
advocatenkantoor werkte. Zijn in Ne
derlandse vertaling bij „Westfries
land" verschenen boek „Kunst en re
volte, het politieke plakkaat en de
bi 500 past aan elke trek-
st driepunts hef.
inlichtingen over deze
Iche en handige hulp bij
indelaar.
MJKHOF Handelmij N.V.
i 's-Heer Arendskerke
01106—592
tiiger voor West-Brabant
(se Tel. 01105—350
MIEBON
f" teken
zul je knuppelen.
