TEN ING ockengen zwemt, maar NIET op zondag l uknecht Denk even na m ®c» 189,- 195,- 210,- 225,- NU 259,- NSTRATIE Brillion aaimachine ibinatie :e afdeling en ker intie van amechef pORPSONDERWIJZER JAN VERMEULEN Het is in feite een lachertje, maar ze menen het zo serieus' ■1 >E VOOGT [idde Patronen Huisschilder Vermeulen: ,/s HEEREN SCHRIJF JE MET EEN KOMMAATJE VOOR DE S" T ivries NISCHE DIENST - - 180-3120 - MIDDELBURG SAS VAN GENT - DE STEM VAN ZATERDAG 9 AUGUSTUS 1969 ektrisch gereedschap idiensttreding antwoordelijke baan, die akkuratesse vereist. it naar een medewerker opleiding, die vrij is van teraard strekt enige er- functie tot aanbeveling. IS PRATEN an 8.00—17.00 uur of na Wij laten U dan meteen Irijf toegaat. eling Personeelszaken Telefoon 01600-24511 doorlichting voor de ,De Poel-Heinkenszand" istus a.s. om 13.30 uur wordt een perceel grasland in de in het in uitvoering zijnde plex in de Poel. termijn een ;e funktie is een Mulo- of ling wenselijk, terwijl een n de Duitse taal op prüs prettige werkkring en een ;aarne ingewacht bij iRLAND N.V. en, Kapellestraat 36, Sluis enverkoop ing. Tel. 01178-4°^ (Van een onzer verslaggevers) KOCKENGEN Dat de barmhartige God hele speciale be doelingen heeft met Kockengen blijkt tijdens de eerste vluch tige verkening van het dorp uit niets. Goed, het is een van de weinige gemeenten in Nederland, die gezwijnd heeft en niet onder de voorgespannen betonnen noemer van de gelijkvor migheid is gebracht. Het ligt vakkundig gecamoufleerd in het vooroorlogs groen van het Utrechtse rivierengebied en de hui zen stralen niet alleen op een warme zomerdag een eigenge reidheid uit, die er zijn mag. Uiteraard is er ook een doorgroefd godshuis, dat fotogeniek genoeg is voor de beduimelde prentbriefkaarten, die op de tapkast van het café bij de vaart voor eeuwig liggen opgebaard. De kastelein heeft er een standaard met rollen drop en kauwgom voorgezet, nadat de gemeente 25 vierkante meter van zijn grond had onteigend ten behoeve van een parkeerplaats voor de Kerkgangers. Hij wijst op de toren en roept: „De rotzakken. Niet op zondag zwemmen, maar van een weerloze man 25 vierkante meter afjatten, dat mag blijkbaar wel van die God van hen". «3 I Kockengen ligt vakkundig gecamoufleerd In het vooroorlogse groen van het Utrechtse rivierengebied. Het hoge woord is er uit: de 2380 lij-oners van Kockengen hebben Ms enkele maanden hun eigen Lembad, dat voor 210.000 gulden op len weiland buiten het dorp is in gegraven. Daarnaast staat de sport- lal, die continu gevuld is met bloei- £d verenigingsleven. De drum- land heeft zijn hielen nog niet ge- idit of de gymnastiekclub vouwt zich liveer dubbel voor het zwaantje, geen, laat Kockengen maar schui- tn, Zwembad en sporthal zijn er ge- jcmen dank zij het vakkundig wroe- m van de plaatselijke veearts en irpsonderwijzer Jan Vermeulen. het aan de raad had gelegen", !gt Vermeulen, „dan zaten we nu steeds in moeders tobbe. Als je iu weet, dat de gemeente j aren dik ld over heeft gehouden, dan be- ■ijp je meteen wat voor club het las. Een beetje dorp heeft toch al iuw een schuld van een paar mil- ien, maar hier werd alleen gepot, 'e hebben zelfs nog een open riool, it dwars door de tuinen loopt", ermeulen is ook de man geweest, de ijzersterke rust van Kockengen ikele weken wreed aan flarden keurde met zijn kruistocht voor t zwemmen op zondag. Hij timmer- in zijn vrije tijd het actiecomi- „Het zwembad zondagsmiddags en" in elkaar en mobiliseerde de Eilingen van de katholieke lagere hooi voor een blifcsemenquête on- i de bevolking. Hij wilde daarmee Ji oud raadsbesluit torpederen, aarin het zwemmen op zondag ta le was verklaard. Het privé-referendum wees uit, dat II volwassenen met hun 667 kinde- n van mening waren, dat het ge- eentebad zondagsmiddags tussen de 'kdien-sten geopend moest zijn. Dat is bijna 60 procent van de inwoners Kockengen. „Als je daarbij be ukt", zegt Vermeulen „dat een «P mensen niet durfden te tekenen dat ze repercussies van de kant >n de dominee en kerkeraad vrees lik dan kunnen we rustig spreken a een verpletterende meerderheid." Met groot vertrouwen zag zijn toité dan ook de raadsvergadering Semoet, waarin het verzoek om Mstelling van het zwembad op behandeld zou worden. Toch ist Vermeulen, dat hij moest op- feen tegen het steile gelijk van ifr streng orthodoxen, die als hoofd- 'tegenwoordigers van de Heer ii erfenis op aarde beheren. In de ren mans-raad hebben ze bij voor- het democratisch gelijk aan kant en daarom is Kockengen al «ven een dorp, waar gods wegen inner onnaspeurlijk zijn. „Ze roe- 1 om het hardst, dat ze democra- zijii", zegt Vermeulen. „Maar zijn je reinste theocraten. Je *t bij deze mensen met al je ar- ■onten op de pot gaan zitten. Be- maar. dat het zwembad uit "file. recreatieve en financiële overwegingen, open moet op zondag. Zeg, dat het gezin alleen op die dag samen kan gaan zwemmen, dan ko men ze toch weer aandragen met hun principiële argumenten. Dat zit er ingebakken en daar komen ze nooit meer van los". De kastelein wil ook nog wel be kennen, dat de alcoholische nering voor zijn gezin nauwelijks brood op de plank betekent. Hij heeft daar om zijn vrouw achter de tap gemet seld en schnabbelt overdag als lood gieter-metselaar het beleg bij elkaar. „Dit is een ongelooflijk dorp" zegt hij hoofdschuddend, „hier kan alles, hier mag alles, maar de dominee moet het wel goed vinden. Ook in het café weet men bij voorbaat de uitslag van de stemming. „Die boeren krijgen keurig op een papier tje wat ze moeten zeggen en dat dreunen ze dan braaf op. Zelf zou den ze nooit op het idee zijn geko men". Eindelijk is het zover. In de snikhete vergaderzaal van het witte gemeente huis (afmetingen zeven bij vijf me ter) dromt het publiek bochtig samen rondom de tafel, waaraan de gezwo renen het raadsbesluit zullen venti leren. Naast het verzoekschrift van het comité „Het zwembad open op zondag" is er ook nog een brief bin nengekomen van de kerkeraad der hervormde kerk van Kockengen. Daarin worden de raadsleden krach tig gewaarschuwd. „Openstelling is niet in overeenstemming met Gods woord, dat richtsnoer is in ons dage lijks leven", de brief eindigt met de smeekbede „geve God, de Heere u allen in deze ogenschijnlijk eenvou dige zaak het licht van zijne heilige geest opdat uw raad een standpunt zal innemen, waardoor de naam des Heeren met name op de zondag ge heiligd zal worden en de zondags rust bevorderd zal worden", was getekend met broederlijke groet, dominee Zethof". Op de vergadertafel is ook een schrijven aangewaaid uit Ede, waar de heer W. v.d. Zwaag zich zorgen maakt over Kockengen. Daarom heeft hij er namens de Nederlandse Vereniging tot bevordering van de Zondagsrust en de Zondagsheiliging er nog haastig enkele volzinnen tegen aan geworpen om de bedoelingen van de Heer duidelijk te maken. Het is natuurlijk spijtig, dat de hemelse directieven over het te wa ter gaan op zondag wat vaag zijn, maar wie een groot geloof heeft, twijfelt niet. Ook de Heer weet, dat je V.d. Zwaag om een boodschap kunt sturen. „Van vele zijden", schrijft hij, „wordt luid de uitroep van vox po- puli vox dei gehoord, de stem van het volk is de stem van god. Van daar allerlei acties, hearings en mee tings. Bovengenoemde uitspraak staat echter met de uitspraken van de bijbel op gespannen voet. Onder geen beding mag de souvereiniteit gods wijken voor die van de volkswil, alle democratische leuzen ten spijt". T.T. A. van den Bosch 5 De gemeenteraad weet dus nu waar ze aan toe is. De twee KVP- ers en de eenzame fakkeldrager van de lijst Gemeentebelangen staan al klaar om de zwembroek aan te trek ken en ook burgemeester Van der Wijk is bereid zijn zondags baantje te trekken. Hij heeft uit voorzorg vast een duik genomen in het boek Deuteronomium en zijn buit bestond uit een handvol vuurvaste bijbelci taten, die alle wezen in de richting van Gods lankmoedigheid op het punt van zwemmen op zondag. Het woord is nu aan veehouder Versloot, die het onderwerp met on verdachte steun van de Heer tot de laatste druppel heeft uitgemolken. Allereerst wil hij opmerken, dat het referendum van nul en gener waar- I' Het ',;r' fe>' is geworden. Jiatie hangij:- van Kockengen: het zwembad, dat dank zij het initiatief van veearts en dorpsonderwijzer de is. „Op die lijst staan kinderen en mensen van negentig. Men be hoort degenen te vragen, die geen herrie op zondag wensen. En niet andersom. Het zwembad is wel de gelijk een openbare vermakelijkheid, die de rust zal verstoren". Versloot heeft zijn beste argument met bijbel se slimheid voor het laatst bewaard. Hij overziet de zaal, glimlacht en zegt dan: „Ik heb nooit gemerkt, dat zwemmen er is om uit te rus ten. Ik heb nooit iemand gezien die uitgerust uit het water kwam, ze ver mageren er alleen maar van. De zondag betekent heiliging, geen ont spanning". Hij veegt het zweet van zijn voorhoofd en gaat weer zitten onder de wandspreuk „Overlegt voor ge wat zegt". Alle hoop van de plaatselijke borst- crawlers en schoolslagexperts is nu gevestigd op wethouder Nieuwendijk, die als vertegenwoordiger van de KVP een ander assortiment van de Heer in consignatie heeft gekregen. Hij is inmiddels liturgisch purper aangelopen en werpt zijn banvloe ken naar de vierschaar van CHU en AR. „Ik kan mij niet voorstellen, dat die christelijken de hele zondag doorbrengen met geestelijke recrea tie. Wat een herrie is er niet, wan neer die christelijken zondagsmor gens met de auto naar de kerk gaan. Wat willen die heren dan met de jeugd op zondag?" De vier heren knikken. Het is Nieuwenhuizen ken nelijk nog niet duidelijk, dat ze niks met de jeugd willen. De stemming volgt enkele minu ten later: vier tegen, drie voor. Het vertrouwde democratische beeld in Kockengen. Buiten heft de jeugd spontaan spreekkoren aan en worden spandoeken gehesen met leuzen als „Laat de raad maar stemmen, wij gaan zondag zwemmen". Later op de avond worden plannen beraamd om in zwembroek en bikini plaats te ne men in de tuin van de kerk. De durf ontbreekt echter en men beperkt nu de wraak tot 't afsluiten van de auto van het AR-raadslid De Bruin. Hij heeft de wagen met het contactsleu teltje voor de kerk achtergelaten en komt na gedane godszaken tot de ont dekking dat de portieren dicht zijn en de sleutel op de voorbank ligt. Als hij stampvoetend om opheldering vraagt roept iemand: „Een sigaret je roken op zondag, mag dat wel?". Veehouder De Hoop vindt deze gang van zaken betreurenswaardig. Hij heeft vrijdag ook van harte tegen gestemd en blaast nu uit op het bankje voor zijn huis. Hij heeft zijn colbertje uitgetrokken en zijn duimen ontspannen achter zijn grijze bretel len geplaatst. In de tuin zoemen bij en boven het bloembed. „Heit was een moeilijke beslissing" geeft De Hoop toe. „Maar ze wis ten het van tevoren. Wij willen rust in dit dorp, wij willen Kockengen houden, zoals het altijd is geweest. Daar is één woord voor. Het begint met een o.". „Kan het oase zijn meneer De Hoop?" „Dat kan niet alleen, dat is het. Kock engen moet een oase blijven. Van jaar tot jaar gaan we achteruit. Meer sportiviteit en de kerken blijven leeg. Dat betreur ik. Soms vraag ik mij af waar loopt dit op uit. Zelf rook ik niet." Zijn lippen krullen omhoog, hij wil maar zeggen, „Wat heeft dat roken te maken met zwemmen op zondag me neer De Hoop?" „Ik wil er maar mee zeggen, dat iemand, die in god gewor teld is, daar ook voor zijn leven blijft. Het algemeen belang, daar gaat het om. Ik ga zondags naar de kerk en daarna drink ik op mijn gemak een kop koffie. Ik zit in de kamer of bij goed weer buiten en ik wacht, totdat het eten klaar is. En als i!k gegeten heb, dan rust ik wat, zodat ik niet omval van de slaap, als ik 's middags voor de tweede keer naar de kerk ga. Ik heb nog drie kinderen thuis en die hebben daar ook vrede mee. Zij weten, dat het zo goed is. Als u vraagt: willen zij niet op zondag naar het zwembad, dan kan ik u zeg gen, zij talen er niet naar" (De Hoop weet op dat moment nog niet, dat zijn twee zonen, die in het dorp wo nen, positief gereageerd hebben op het referendum van de dorpsonder wijzer). De Hoop is nu 63, hij heeft dertig jaar de melkbussen op zondag bij de boeren opgehaald, hij zit sinds 1960 in de gemeenteraad, hij vindt het een uiterst moeilijke en vaak ondankbare taak. „Ze wisten dat het zwembad alleen gebouwd mocht worden, als het op zondag dicht bleef," zegt hij verbitterd, „ze kunnen zes dagen per week zwemmen, maar ze zijn ondank baar. Ik vond het vrijdag een moei lijke beslissing". Verderop langs de vaart fietst op dat moment dé huisschilder Ver meulen beheerst in de richting van het dorp. Als we hem in het voorbij gaan vragen, of hij ook tegen het zwemmen op zondag is, laat hij zich zijdelings van het zadel glijden en loopt bedachtzaam terug: „Ik hoor aan uw vraagstelling, dat u er voor bent", zegt hij, „er klonk ironie doorheen. Dan zal het u ongetwijfeld tegenvallen om te vernemen, dat ik het raadsbesluit toejuich. Ik vind het jammer, dat mijn broer hier niet staat, want die kan het veel mooier vertellen. Mijn broer hoeft nooit naar woorden te zoeken. Ik begrijp niet, wat de mensen willen. Ze weten dat wij de rust in ons mooie dorp willen handhaven, ze moeten gewoon meer op God vertrouwen". Hij staart een wijle naar de einder en vervolgt: „Deze beslissing is vol komen democratisch genomen, de meerderheid van het dorp is er tegen en daar heb je je maar aan te houden. In Vinkeveen zijn ze katholiek en daar wordt elk jaar een kermis gehouden. Dat vinden de gereformeerden ook niet leuk, maar ze protesteren niet. Ze vormen een minderheid. Hier zijn wij de baas en ook al gelooft u niet in God, u zult toch moeten meespelen. Heus, ik haat niemand, want haat is geen godsdienst, maar ik kan u wel vertellen, dat een goed christen al tijd een goed burger is en niet omge keerd. Dat luistert heel nauw." Hij verplaatst nu snel zijn linker been, omdat hü met zijn fiets dreigt te dompen. Daarna zegt hij:„Ik zal u iets vertellen, dat kunt u opschrij ven. Het ruime hemelrond, vertelt met blijde mond, Gods eer en heer lijkheid, maar 's Heren wet noch tans verspreidt volmaakte glans, ter wijl ze het hart bekeert". Hij geeft me een knipoog en zegt: 's Heren schrijf je met zo'n kom- maatje voor de s. U weet nu precies, hoe ik er over denk". Hij controleert of de gele doos op zijn bagagedrager nog stevig zit en stapt op zijn fiets en rijdt zonder groet weg. In zijn eengezinswoning bij het zacht geurend open riool haalt dorps onderwijzer Vermeulen de schouders op en roept: „Als grote kerels onder mekaar zou je zeggen„Het is een lachertje", maar de pest is, dat ze het zo serieus menen. Ik heb nu even de strijd gestaakt om ze niet verder tegen de haren in te strijken, maar dat zwembad gaat hoe dan ook op zondag open. Dit jaar zie ik het niet meer gebeuren, maar in 1970 zijn er gemeenteraadsverkiezingen en dan moeten die jonge christenen toch eens even duidelijk laten blijken, hoe ze er over denken. Zeg nou zelf. Is het geen heerlijk dorp?" boek formaat pjjpbloem adellijk mytholo- fogische figuur ■f bezoldi— verf stuk betrekking geforma liseerde logica muziek- teken If habijt deel na tuurkunde zangnoot vijand schap vreselijk gebeuren geur armbeen scheeps- verblljf moskee- hoofd vaartuig weefsel kader losbandig nood voorraad waterrijke woestijn- streek schouder- ficrit kiem met chi rurgische ingreep bijwoord mytholo gische fig. wenteling T drank Werk plaats stromings. meter bijwoord wind goudland onpasse lijk richting (afk) andschap boeren plaats zangnoot franse rivier zetel gast zonneleen regerings reglement (afk.) wervel zoogdier vis symbool voor uiting van verrassinc telwoord spil breae broekklep toneel keer bijbelse fiquur maatstok nage noeg wettelijke aansprake ijkneid(a) balans toot balt wacht vogel knabbe- laar symbool voor tonium hierdat.) huid- verhar- dinq handweef werk geloofs bode kleurling natie voorstel torenonv gang t* 1 spitsboog korte tijd voeg- woord grieks eiland p T T babbelaar geldsom hard arbeiden Lelden schoepen- wiel Italiaanse touw symbool radon escorte vaardig delfstof dans bijwoord redelijk vurig zangnoot zoogdier V zodenerts alkaloïde terzijde leggen woorde lijk Turks paleis over blijven bedaard onder scheiding zoutig vocht deel van van de mond - leiding werker regelmaat "—V scheur siece aange haaid werk(afk zoogdier franco (afk.) buitenha- ven arbeids- eenheid dunne stopverf r bestelling stofwisse lings— fundi* inhouds maat snijwonde bot mytholo gische figuur bijbel- draai kolk vreemde munt toon toon met dank (afk) vuur k* verbond aa.nwijz. VJ1.W. deel der verenigde Staten maan- .stand voor zetsel zicfi- voeden Insekt V zoogdier dag vaarden staten bond(afl0 .fflnfc dreumes part stand drink beker voeg woord slag spijker me bolle Kop vat voor zetsel - invorde ren trits- oplosmid- del trekslui- tlr.9 groente streling '•tocht zangnoot muziek ambts halve (Lat. afk) - duinpan W plechtige verklarinc lidwoora ^■sine anno K(a>k.) grapje zangnoot naschrift (afk) toon speksteen assimi leren zelfkant zanger stel katoenen stof De oplossing vindt U zoals gewoonlijk op de finananciële pagina. i

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1969 | | pagina 21