TEN
ING
ockengen zwemt, maar NIET op zondag
l
uknecht
Denk even na
m
®c» 189,-
195,-
210,-
225,-
NU 259,-
NSTRATIE
Brillion
aaimachine
ibinatie
:e afdeling
en
ker
intie van
amechef
pORPSONDERWIJZER JAN VERMEULEN
Het is in feite een lachertje,
maar ze menen het zo serieus'
■1
>E VOOGT
[idde Patronen
Huisschilder Vermeulen:
,/s HEEREN SCHRIJF JE
MET EEN KOMMAATJE
VOOR DE S"
T
ivries
NISCHE DIENST - -
180-3120 - MIDDELBURG
SAS VAN GENT -
DE STEM VAN ZATERDAG 9 AUGUSTUS 1969
ektrisch gereedschap
idiensttreding
antwoordelijke baan, die
akkuratesse vereist.
it naar een medewerker
opleiding, die vrij is van
teraard strekt enige er-
functie tot aanbeveling.
IS PRATEN
an 8.00—17.00 uur of na
Wij laten U dan meteen
Irijf toegaat.
eling Personeelszaken
Telefoon 01600-24511
doorlichting voor de
,De Poel-Heinkenszand"
istus a.s. om 13.30 uur wordt
een perceel grasland in de
in het in uitvoering zijnde
plex in de Poel.
termijn een
;e funktie is een Mulo- of
ling wenselijk, terwijl een
n de Duitse taal op prüs
prettige werkkring en een
;aarne ingewacht bij
iRLAND N.V.
en, Kapellestraat 36, Sluis
enverkoop
ing. Tel. 01178-4°^
(Van een onzer verslaggevers)
KOCKENGEN Dat de barmhartige God hele speciale be
doelingen heeft met Kockengen blijkt tijdens de eerste vluch
tige verkening van het dorp uit niets. Goed, het is een van de
weinige gemeenten in Nederland, die gezwijnd heeft en niet
onder de voorgespannen betonnen noemer van de gelijkvor
migheid is gebracht. Het ligt vakkundig gecamoufleerd in het
vooroorlogs groen van het Utrechtse rivierengebied en de hui
zen stralen niet alleen op een warme zomerdag een eigenge
reidheid uit, die er zijn mag.
Uiteraard is er ook een doorgroefd godshuis, dat fotogeniek genoeg is voor
de beduimelde prentbriefkaarten, die op de tapkast van het café bij de vaart
voor eeuwig liggen opgebaard. De kastelein heeft er een standaard met rollen
drop en kauwgom voorgezet, nadat de gemeente 25 vierkante meter van zijn
grond had onteigend ten behoeve van een parkeerplaats voor de Kerkgangers.
Hij wijst op de toren en roept: „De rotzakken. Niet op zondag zwemmen, maar
van een weerloze man 25 vierkante meter afjatten, dat mag blijkbaar wel van
die God van hen".
«3 I
Kockengen ligt vakkundig gecamoufleerd In het vooroorlogse groen van het Utrechtse rivierengebied.
Het hoge woord is er uit: de 2380
lij-oners van Kockengen hebben
Ms enkele maanden hun eigen
Lembad, dat voor 210.000 gulden op
len weiland buiten het dorp is in
gegraven. Daarnaast staat de sport-
lal, die continu gevuld is met bloei-
£d verenigingsleven. De drum-
land heeft zijn hielen nog niet ge-
idit of de gymnastiekclub vouwt zich
liveer dubbel voor het zwaantje,
geen, laat Kockengen maar schui-
tn,
Zwembad en sporthal zijn er ge-
jcmen dank zij het vakkundig wroe-
m van de plaatselijke veearts en
irpsonderwijzer Jan Vermeulen.
het aan de raad had gelegen",
!gt Vermeulen, „dan zaten we nu
steeds in moeders tobbe. Als je
iu weet, dat de gemeente j aren dik
ld over heeft gehouden, dan be-
■ijp je meteen wat voor club het
las. Een beetje dorp heeft toch al
iuw een schuld van een paar mil-
ien, maar hier werd alleen gepot,
'e hebben zelfs nog een open riool,
it dwars door de tuinen loopt",
ermeulen is ook de man geweest,
de ijzersterke rust van Kockengen
ikele weken wreed aan flarden
keurde met zijn kruistocht voor
t zwemmen op zondag. Hij timmer-
in zijn vrije tijd het actiecomi-
„Het zwembad zondagsmiddags
en" in elkaar en mobiliseerde de
Eilingen van de katholieke lagere
hooi voor een blifcsemenquête on-
i de bevolking. Hij wilde daarmee
Ji oud raadsbesluit torpederen,
aarin het zwemmen op zondag ta
le was verklaard.
Het privé-referendum wees uit, dat
II volwassenen met hun 667 kinde-
n van mening waren, dat het ge-
eentebad zondagsmiddags tussen de
'kdien-sten geopend moest zijn. Dat
is bijna 60 procent van de inwoners
Kockengen. „Als je daarbij be
ukt", zegt Vermeulen „dat een
«P mensen niet durfden te tekenen
dat ze repercussies van de kant
>n de dominee en kerkeraad vrees
lik dan kunnen we rustig spreken
a een verpletterende meerderheid."
Met groot vertrouwen zag zijn
toité dan ook de raadsvergadering
Semoet, waarin het verzoek om
Mstelling van het zwembad op
behandeld zou worden. Toch
ist Vermeulen, dat hij moest op-
feen tegen het steile gelijk van
ifr streng orthodoxen, die als hoofd-
'tegenwoordigers van de Heer
ii erfenis op aarde beheren. In de
ren mans-raad hebben ze bij voor-
het democratisch gelijk aan
kant en daarom is Kockengen al
«ven een dorp, waar gods wegen
inner onnaspeurlijk zijn. „Ze roe-
1 om het hardst, dat ze democra-
zijii", zegt Vermeulen. „Maar
zijn je reinste theocraten. Je
*t bij deze mensen met al je ar-
■onten op de pot gaan zitten. Be-
maar. dat het zwembad uit
"file. recreatieve en financiële
overwegingen, open moet op zondag.
Zeg, dat het gezin alleen op die dag
samen kan gaan zwemmen, dan ko
men ze toch weer aandragen met
hun principiële argumenten. Dat zit
er ingebakken en daar komen ze
nooit meer van los".
De kastelein wil ook nog wel be
kennen, dat de alcoholische nering
voor zijn gezin nauwelijks brood op
de plank betekent. Hij heeft daar
om zijn vrouw achter de tap gemet
seld en schnabbelt overdag als lood
gieter-metselaar het beleg bij elkaar.
„Dit is een ongelooflijk dorp" zegt
hij hoofdschuddend, „hier kan alles,
hier mag alles, maar de dominee
moet het wel goed vinden. Ook
in het café weet men bij voorbaat
de uitslag van de stemming. „Die
boeren krijgen keurig op een papier
tje wat ze moeten zeggen en dat
dreunen ze dan braaf op. Zelf zou
den ze nooit op het idee zijn geko
men".
Eindelijk is het zover. In de snikhete
vergaderzaal van het witte gemeente
huis (afmetingen zeven bij vijf me
ter) dromt het publiek bochtig samen
rondom de tafel, waaraan de gezwo
renen het raadsbesluit zullen venti
leren. Naast het verzoekschrift van
het comité „Het zwembad open op
zondag" is er ook nog een brief bin
nengekomen van de kerkeraad der
hervormde kerk van Kockengen.
Daarin worden de raadsleden krach
tig gewaarschuwd. „Openstelling is
niet in overeenstemming met Gods
woord, dat richtsnoer is in ons dage
lijks leven", de brief eindigt met de
smeekbede „geve God, de Heere u
allen in deze ogenschijnlijk eenvou
dige zaak het licht van zijne heilige
geest opdat uw raad een standpunt
zal innemen, waardoor de naam des
Heeren met name op de zondag ge
heiligd zal worden en de zondags
rust bevorderd zal worden", was
getekend met broederlijke groet,
dominee Zethof".
Op de vergadertafel is ook een
schrijven aangewaaid uit Ede, waar
de heer W. v.d. Zwaag zich zorgen
maakt over Kockengen. Daarom
heeft hij er namens de Nederlandse
Vereniging tot bevordering van de
Zondagsrust en de Zondagsheiliging er
nog haastig enkele volzinnen tegen
aan geworpen om de bedoelingen van
de Heer duidelijk te maken.
Het is natuurlijk spijtig, dat de
hemelse directieven over het te wa
ter gaan op zondag wat vaag zijn,
maar wie een groot geloof heeft,
twijfelt niet. Ook de Heer weet, dat
je V.d. Zwaag om een boodschap kunt
sturen. „Van vele zijden", schrijft hij,
„wordt luid de uitroep van vox po-
puli vox dei gehoord, de stem van
het volk is de stem van god. Van
daar allerlei acties, hearings en mee
tings. Bovengenoemde uitspraak staat
echter met de uitspraken van de
bijbel op gespannen voet. Onder geen
beding mag de souvereiniteit gods
wijken voor die van de volkswil, alle
democratische leuzen ten spijt".
T.T. A. van den Bosch 5
De gemeenteraad weet dus nu
waar ze aan toe is. De twee KVP-
ers en de eenzame fakkeldrager van
de lijst Gemeentebelangen staan al
klaar om de zwembroek aan te trek
ken en ook burgemeester Van der
Wijk is bereid zijn zondags baantje
te trekken. Hij heeft uit voorzorg
vast een duik genomen in het boek
Deuteronomium en zijn buit bestond
uit een handvol vuurvaste bijbelci
taten, die alle wezen in de richting
van Gods lankmoedigheid op het
punt van zwemmen op zondag.
Het woord is nu aan veehouder
Versloot, die het onderwerp met on
verdachte steun van de Heer tot de
laatste druppel heeft uitgemolken.
Allereerst wil hij opmerken, dat het
referendum van nul en gener waar-
I' Het
',;r' fe>' is geworden.
Jiatie hangij:- van Kockengen: het zwembad, dat dank zij het initiatief van veearts en dorpsonderwijzer
de is. „Op die lijst staan kinderen
en mensen van negentig. Men be
hoort degenen te vragen, die geen
herrie op zondag wensen. En niet
andersom. Het zwembad is wel de
gelijk een openbare vermakelijkheid,
die de rust zal verstoren". Versloot
heeft zijn beste argument met bijbel
se slimheid voor het laatst bewaard.
Hij overziet de zaal, glimlacht en
zegt dan: „Ik heb nooit gemerkt,
dat zwemmen er is om uit te rus
ten. Ik heb nooit iemand gezien die
uitgerust uit het water kwam, ze ver
mageren er alleen maar van. De
zondag betekent heiliging, geen ont
spanning". Hij veegt het zweet van
zijn voorhoofd en gaat weer zitten
onder de wandspreuk „Overlegt voor
ge wat zegt".
Alle hoop van de plaatselijke borst-
crawlers en schoolslagexperts is nu
gevestigd op wethouder Nieuwendijk,
die als vertegenwoordiger van de
KVP een ander assortiment van de
Heer in consignatie heeft gekregen.
Hij is inmiddels liturgisch purper
aangelopen en werpt zijn banvloe
ken naar de vierschaar van CHU en
AR. „Ik kan mij niet voorstellen,
dat die christelijken de hele zondag
doorbrengen met geestelijke recrea
tie. Wat een herrie is er niet, wan
neer die christelijken zondagsmor
gens met de auto naar de kerk gaan.
Wat willen die heren dan met de
jeugd op zondag?" De vier heren
knikken. Het is Nieuwenhuizen ken
nelijk nog niet duidelijk, dat ze niks
met de jeugd willen.
De stemming volgt enkele minu
ten later: vier tegen, drie voor. Het
vertrouwde democratische beeld in
Kockengen. Buiten heft de jeugd
spontaan spreekkoren aan en worden
spandoeken gehesen met leuzen als
„Laat de raad maar stemmen, wij
gaan zondag zwemmen". Later op de
avond worden plannen beraamd om
in zwembroek en bikini plaats te ne
men in de tuin van de kerk. De durf
ontbreekt echter en men beperkt nu
de wraak tot 't afsluiten van de auto
van het AR-raadslid De Bruin. Hij
heeft de wagen met het contactsleu
teltje voor de kerk achtergelaten en
komt na gedane godszaken tot de ont
dekking dat de portieren dicht zijn en
de sleutel op de voorbank ligt. Als
hij stampvoetend om opheldering
vraagt roept iemand: „Een sigaret
je roken op zondag, mag dat wel?".
Veehouder De Hoop vindt deze
gang van zaken betreurenswaardig.
Hij heeft vrijdag ook van harte tegen
gestemd en blaast nu uit op het
bankje voor zijn huis. Hij heeft zijn
colbertje uitgetrokken en zijn duimen
ontspannen achter zijn grijze bretel
len geplaatst. In de tuin zoemen bij
en boven het bloembed.
„Heit was een moeilijke beslissing"
geeft De Hoop toe. „Maar ze wis
ten het van tevoren. Wij willen rust
in dit dorp, wij willen Kockengen
houden, zoals het altijd is geweest.
Daar is één woord voor. Het begint
met een o.".
„Kan het oase zijn meneer De Hoop?"
„Dat kan niet alleen, dat is het. Kock
engen moet een oase blijven. Van jaar
tot jaar gaan we achteruit. Meer
sportiviteit en de kerken blijven leeg.
Dat betreur ik. Soms vraag ik mij
af waar loopt dit op uit. Zelf rook ik
niet."
Zijn lippen krullen omhoog, hij wil
maar zeggen, „Wat heeft dat roken te
maken met zwemmen op zondag me
neer De Hoop?" „Ik wil er maar mee
zeggen, dat iemand, die in god gewor
teld is, daar ook voor zijn leven blijft.
Het algemeen belang, daar gaat het
om. Ik ga zondags naar de kerk en
daarna drink ik op mijn gemak een
kop koffie. Ik zit in de kamer of bij
goed weer buiten en ik wacht, totdat
het eten klaar is. En als i!k gegeten
heb, dan rust ik wat, zodat ik niet
omval van de slaap, als ik 's middags
voor de tweede keer naar de kerk
ga. Ik heb nog drie kinderen thuis en
die hebben daar ook vrede mee. Zij
weten, dat het zo goed is. Als u
vraagt: willen zij niet op zondag
naar het zwembad, dan kan ik u zeg
gen, zij talen er niet naar" (De Hoop
weet op dat moment nog niet, dat
zijn twee zonen, die in het dorp wo
nen, positief gereageerd hebben op
het referendum van de dorpsonder
wijzer).
De Hoop is nu 63, hij heeft dertig
jaar de melkbussen op zondag bij de
boeren opgehaald, hij zit sinds 1960
in de gemeenteraad, hij vindt het een
uiterst moeilijke en vaak ondankbare
taak. „Ze wisten dat het zwembad
alleen gebouwd mocht worden, als
het op zondag dicht bleef," zegt hij
verbitterd, „ze kunnen zes dagen per
week zwemmen, maar ze zijn ondank
baar. Ik vond het vrijdag een moei
lijke beslissing".
Verderop langs de vaart fietst op
dat moment dé huisschilder Ver
meulen beheerst in de richting van
het dorp. Als we hem in het voorbij
gaan vragen, of hij ook tegen het
zwemmen op zondag is, laat hij zich
zijdelings van het zadel glijden en
loopt bedachtzaam terug: „Ik hoor
aan uw vraagstelling, dat u er voor
bent", zegt hij, „er klonk ironie
doorheen. Dan zal het u ongetwijfeld
tegenvallen om te vernemen, dat ik
het raadsbesluit toejuich. Ik vind het
jammer, dat mijn broer hier niet
staat, want die kan het veel mooier
vertellen. Mijn broer hoeft nooit naar
woorden te zoeken. Ik begrijp niet,
wat de mensen willen. Ze weten dat
wij de rust in ons mooie dorp willen
handhaven, ze moeten gewoon meer
op God vertrouwen".
Hij staart een wijle naar de einder
en vervolgt: „Deze beslissing is vol
komen democratisch genomen, de
meerderheid van het dorp is er tegen
en daar heb je je maar aan te houden.
In Vinkeveen zijn ze katholiek en daar
wordt elk jaar een kermis gehouden.
Dat vinden de gereformeerden ook
niet leuk, maar ze protesteren niet.
Ze vormen een minderheid. Hier zijn
wij de baas en ook al gelooft u niet
in God, u zult toch moeten meespelen.
Heus, ik haat niemand, want haat is
geen godsdienst, maar ik kan u wel
vertellen, dat een goed christen al
tijd een goed burger is en niet omge
keerd. Dat luistert heel nauw."
Hij verplaatst nu snel zijn linker
been, omdat hü met zijn fiets dreigt
te dompen. Daarna zegt hij:„Ik zal
u iets vertellen, dat kunt u opschrij
ven. Het ruime hemelrond, vertelt
met blijde mond, Gods eer en heer
lijkheid, maar 's Heren wet noch
tans verspreidt volmaakte glans, ter
wijl ze het hart bekeert".
Hij geeft me een knipoog en zegt:
's Heren schrijf je met zo'n kom-
maatje voor de s. U weet nu precies,
hoe ik er over denk". Hij controleert
of de gele doos op zijn bagagedrager
nog stevig zit en stapt op zijn fiets en
rijdt zonder groet weg.
In zijn eengezinswoning bij het
zacht geurend open riool haalt dorps
onderwijzer Vermeulen de schouders
op en roept: „Als grote kerels onder
mekaar zou je zeggen„Het is een
lachertje", maar de pest is, dat ze
het zo serieus menen. Ik heb nu
even de strijd gestaakt om ze niet
verder tegen de haren in te strijken,
maar dat zwembad gaat hoe dan ook
op zondag open. Dit jaar zie ik het
niet meer gebeuren, maar in 1970
zijn er gemeenteraadsverkiezingen en
dan moeten die jonge christenen toch
eens even duidelijk laten blijken, hoe
ze er over denken. Zeg nou zelf. Is
het geen heerlijk dorp?"
boek
formaat
pjjpbloem
adellijk
mytholo-
fogische
figuur
■f
bezoldi—
verf
stuk
betrekking
geforma
liseerde
logica
muziek-
teken
If
habijt
deel na
tuurkunde
zangnoot
vijand
schap
vreselijk
gebeuren
geur
armbeen
scheeps-
verblljf
moskee-
hoofd
vaartuig
weefsel
kader
losbandig
nood
voorraad
waterrijke
woestijn-
streek
schouder-
ficrit
kiem
met chi
rurgische
ingreep
bijwoord
mytholo
gische fig.
wenteling
T
drank
Werk
plaats
stromings.
meter
bijwoord
wind
goudland
onpasse
lijk
richting
(afk)
andschap
boeren
plaats
zangnoot
franse
rivier
zetel
gast
zonneleen
regerings
reglement
(afk.)
wervel
zoogdier
vis
symbool
voor
uiting van
verrassinc
telwoord
spil
breae
broekklep
toneel
keer
bijbelse
fiquur
maatstok
nage
noeg
wettelijke
aansprake
ijkneid(a)
balans
toot
balt
wacht
vogel
knabbe-
laar
symbool
voor
tonium
hierdat.)
huid-
verhar-
dinq
handweef
werk
geloofs
bode
kleurling
natie
voorstel
torenonv
gang
t* 1
spitsboog
korte tijd
voeg-
woord
grieks
eiland
p
T
T
babbelaar
geldsom
hard
arbeiden
Lelden
schoepen-
wiel
Italiaanse
touw
symbool
radon
escorte
vaardig
delfstof
dans
bijwoord
redelijk
vurig
zangnoot
zoogdier
V
zodenerts
alkaloïde
terzijde
leggen
woorde
lijk
Turks
paleis
over
blijven
bedaard
onder
scheiding
zoutig
vocht
deel van
van de
mond
-
leiding
werker
regelmaat
"—V
scheur
siece
aange
haaid
werk(afk
zoogdier
franco
(afk.)
buitenha-
ven
arbeids-
eenheid
dunne
stopverf
r
bestelling
stofwisse
lings—
fundi*
inhouds
maat
snijwonde
bot
mytholo
gische
figuur
bijbel-
draai
kolk
vreemde
munt
toon
toon
met dank
(afk)
vuur
k*
verbond
aa.nwijz.
VJ1.W.
deel der
verenigde
Staten
maan-
.stand
voor
zetsel
zicfi-
voeden
Insekt
V
zoogdier
dag
vaarden
staten
bond(afl0
.fflnfc
dreumes
part
stand
drink
beker
voeg
woord
slag
spijker me
bolle Kop
vat
voor
zetsel
-
invorde
ren
trits-
oplosmid-
del
trekslui-
tlr.9
groente
streling
'•tocht
zangnoot
muziek
ambts
halve
(Lat. afk)
- duinpan
W
plechtige
verklarinc
lidwoora
^■sine anno
K(a>k.)
grapje
zangnoot
naschrift
(afk)
toon
speksteen
assimi
leren
zelfkant
zanger
stel
katoenen
stof
De oplossing vindt U zoals gewoonlijk op de finananciële pagina.
i