SAXOFONIST
DON BYAS
moet blijven veranderen"
Kiik naar
j tussen haakjes J
Veer veel buitenlandse
jazzmusici in Roermond
Vriendelijk
Smet
Vlucht
Zoek
Redding
Arbeid
Klassiek
Samenspel
Reizen
Mooiste tijd
Joods leven
in Europa
AVRO herhaalt Arthur Millers
„Dood van een handelsreiziger"
NEDERLAND I
NEDERLAND II
BELGIë (NederI.)
BELGIë (Frans):
DUITSLAND I
DUITSLAND II
Luister naar
DE STEM VAN VRIJDAG 8 AUGUSTUS 1969
11
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM. Het is
een snikhete avond. Don Byas
zit met ontbloot bovenlijf in
zijn Amsterdamse bovenwoning
naar de TV te kijken. Soms buigt
hij zich even uit het raam om naar
zijn zoontje te kijken, die in de
gracht op aaltjes vist. „Ben Web
ster", zegt hij. „Ja, vroeger in de
States speelde ik wel eens met
hem samen. We hebben nog sa
men bij Count Basie gezeten. Hier
in Holland hebben we nog nooit
samen gespeeld, al woont hij hier
al een paar jaar. Ik voel er trou
wens niet veel voor. Je moet geen
twee man met dezelfde instru
menten samen laten spelen. Twee
saxofoons lopen elkaar maar in
de weg. Ik wil zelf mijn ideeën
kunnen ontplooien. Neem nou
Sonny Rollins en John Coltrane,
die jongens gingen ook weg bij
Miles Davis, omdat ze zelf ruimte
nodig hadden. Dat hebben Ben en
ik ook.
Ik zat nu al een behoorlijke tijd In
Nederland, ongeveer veertien jaar.
De taal heeft geen enkele moeilijk
heid voor me, maar het is een feit,
dat de meeste Amerikanen, hoe lang
ze ook ergens zitten, het verdommen
iots anders te spreken, dan Engels.
Hier speel ik vaak met dezelfde
begeleiders ik geloof dat het de
beste ritmesectie in Holland is
Jacques Schols op bas, Cees Slin
ger piano en Johnny Engels op
drums. Als ze me vragen om te ko
men spelen huren ze dat trio en ne
men mij er apart bij als gueststar.
Dat is gemakkelijker en ik verdien
er meer mee. In de States is dat
onmogelijk. Als ik daar een schnab
bel had, vroeg ik hoeveel man mag
ik meenemen?" en dan maakten we
een prijs af voor vijf of zes man. Ik
was dan de leider en zorgde voor
alles. Als ik in Holland met een
groep kom, krijg ik een vast bedrag,
het doet er niet toe hoeveel man ik
meeneem.
Daarom speel ik liever als guest
star snap je. Alleen is het jammer,
als ik met een andere ritmesectie
moet spelen, dat er bijna geen tijd
is om ingespeeld te raken. Ik zie
die jongens een half uur voor het
spelen en dan kan je alleen maar
zeggen: we spelen die en die num
mers in dat tempo. In de V.S. had
ik een eigen groep. Je leerde je spe
Iers goed kennen en je samenspel
was natuurlijk stukken beter".
Don Byas:
we nooit
„Met de gangsters hadden
last."
Vlak na de oorlog in 1946, kwam
ik naar Europa. Ik heb eerst een
paar jaar in Frankrijk gezeten en
veel in clubs aan de Rivièra ge
speeld. Er zitten trouwens héél wat
Amerikaanse musici in Europa. Het
is niet zo zeer om het geld, maar je
leeft er gewoon fijner. Neem Dex
ter Gordon, Chet Baker, Donald
Byrd en Phil Woods, allemaal jon
gens, die hier al jaren wonen.
„Ik ben niet gek oD drummers,
die teveel overheersen. Drums moet
je constant kunnen voelen, maar ze
moeten op de achtergrond blijven.
Ik geef een drummer echt we] een
kans een solo te maken. Iemand als
Han Bennink heeft een heel goede
stijl en technisch bijzonder ontwik
keld, maar je moet hem beoordelen
naar zijn optreden in het totaal. Vat
dat nu niet op als kritiek op de Ne
derlandse musici. Ik moet tenslotte
met ze spelen en heb er niets aan
als zij raar tegen me gaan doen. Je
hebt er niets aan voor je spel".
Ik begon niet op de saxofoon. Dat
kwam pas veel later. Eerst speel
de ik viool, piano en klarinet. Ik heb
een volledig klassieke opleiding ge
had. Het zal in 1925 geweest zijn,
dat ik jazz begon te spelen. Dat
heette toen nog geen jazz, maar Red
Time.
Man, voor de oorlog in de States
was onze beste tijd. Het is zonde,
dat d'ie niet meer bestaat. We had
den toen de meeste lol en ook het
meeste geld. Maar ja, je moet door
gaan, ook met je stijl te ontwikkelen
anders krijg je het stempel van een
musicus uit een bepaald tijdperk en
roest je helemaal vast.
Hetzelfde heb je met acteurs. Ze
beginnen met succes een bepaald
type uit te beelden en blijven daar
hun hele leven aan hangen.
De meeste mensen zijn gewoon
bang iets anders te proberen. Het
kost ze veel tijd en geld en ze zijn
bang hun populariteit kwijt te raken.
Toch moet je het doen en blijven
doen anders ben je als musicus bin
nen een paar jaar uitgepraat
Mijn prettigst^ tijd was wel bij
Count Basie. Zijn stijl en ideeën la
gen het dichtst bij de mijne en ik
kon bij hem het meest mezelf zijn.
Want je weet hoe het gaat als je
b.v. opnames moet maken. Voor
tachtig procent moet je spelen zo
als anderen voorschrijven en de klei
ne rest is voor jezelf.
Hier in Holland moet je wel rei
zen als je wilt spelen. Je krijgt het
niet voor elkaar een week lang ach
ter elkaar in Amsterdam te spelen.
De laatste dag heb je maar vijf pet.
van de bezoekers, die je in het begin
trok. De mensen komen niet meer
uit het hele land naar je toe. Je
moet er zelf naar toe gaan.
In de States reisde ik zo'n zes
jaar iedere avond naar een andere
stad en speelde daar van 's avonds
negen tot twee. De mensen kwamen
altijd dansen op onze muziek. De
danszalen waren altijd propvol met
zo'n vier- tot vijfduizend man. Na 't
spelen gingen we even een hapje e*
ten en om drie uur 's nachts zaten
we weer in de bus op weg naar de
volgende plaats. Je sliep altijd in de
bus. Geld voor een hotelkamer had
je nooit nodig. Ik wa, toen nog jong
en kon het best hebben.
We zaten toen voloo in het Al Ca-
pone-tijdperk, maar met de gang
sters hadden we nooit herrie. Die
jongens kwamen altijd om ons te ho
ren spelen en om te dansen. Ze wil
den zich toch ook amuseren en dan
kwamen ze automatisch bij ons te
recht. We hadden een fooienpot in
de vorm van een kat. „Kitty" noem
den we die. De bek was een grote
opening. Dat ding stond op het po
dium en de gangsters mikten altijd
op doe bek met zilveren dollars.
In die tijd had je nog geen papier
geld. De dollars die ze raak gooi
den waren voor ons. Ik rende soms
als een gek over het podium met
Kitty onder mijn arm, om te zorgen
dat ze allemaal in kwamen en ik
zal je vertellen dat ik er nooit een
miste. We haalden in Kitty meer op
dan we aan salaris kregen. Het was
een mooie tijd voor ons. Alleen voor
de politie niet. In die tijd had je ook
die Prohibition (drooglegging)
Iedereen zoop toen, alleen maar
omdat het verboden was. Je had een
boel privéclubs waar je kon drinken.
In de deur zaït een klein kijkgat,
waardoor de portier je bekeek en
bovendien moest je eenst 't wacht
woord zeggen voordat je erin mocht.
In die clubs speelden we ook vaak,
want alleen maar drinken vonden de
mensen ook vervelend. Ze wilden er
muziek bij hebben." Nog nagenie
tend doet hij de deur open om me
uit te laten. „Het was de mooiste
tijd die ik ken", zegt hij een beetje
spijtig, „maar ja, je moet nu een
maal verder gaan".
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM Regisseur Paul
Mautner maakte in opdracht van de
Sender Freies Berlin een documen
taire over het leven van de joden
In Engeland, Frankrijk, Nederland,
België, Spanje en Duitsland. De do
cumentaire, die voor de KRO-tele-
visie werd bewerkt door Abel S.
Herzberg, zal maandag van 20.20 tot
21.05 uur via Nederland I te zien
zijn.
Uit deze documentaire blijkt dat
de spanningen binnen de joodse
godsdienst al even groot zijn als
binnen andere religies. Regisseur
Mautner heeft er een aantrekkelijke
en informatieve documentaire van
gemaakt waarin o.a. gesprekken met
prominente joden, emigranten en
spijt-optanten zijn opgenomen.
DE Italiaanse zangeres Rita Pa-
vone heeft woensdag in Londen het
leven geschonken aan een zoon. Het
is het eerste kind van Rita en haar
echtgenoot, de impresario Teddy Re
no.
(Van een onzer verslaggevers)
ROERMOND Dit weekeinde wordt
ta Roermond voor de vierde keer het
Eammerveld Jazzfestival gehouden.
Hit jaar is een groot aantal buiten-
landse deelnemers aangetrokken.
Zaterdag zijn dat (in volgorde van
ipkomst)The Limehouse Seven, Joop
Cavé kwartet, Wilton Gaynier Quar-
tet, The Cotton City Jazz Band, Jac-
lues Pelzer Quintet, Kwartet Harry
fcrbeke/Han Bennink. S H Quin
tet en Don Byas.
(ADVERTENTIE)
PHILIPS
batterijen ir5®8??
Jk! 1!'
i
die
móéten
wel
goed
zijn!
ril hm
1 ffil HB i
H
IBl Ij
Voor zondag staan op het Hammer-
veldlijstje The New Orleans Seven,
Ton Wijkamp Quintet, Carl Sohulze's
Latin Sextet, The Reunion Jazz Band,
The Wim Overgaauw Group, Johnny
Griffin en de Big Band het Neder
lands Jazz Orkest.
Daarnaast is er bij dit vierde Roer-
mondse jazz-gebeuren (volgend jaar
bij het eerste lustrum worden de za
ken nog grootser aangepakt) ook nog
graag een plaats ingeruimd voor de
groep, die op het ogenblik met veel
succes in Duitsland onze oosterburen
laat kennis maken met de overal ter
wereld zeer succesvol draaiende mu
sical Hair.
Uniek in de historie van Jazz Ham-
merveld is, dat eindelijk na jaren
lang smeken en soebatten ook
„Hilversum" belangstelling toont. De
KRO komt met een tv-ploeg opnamen
maken. Dinsdag 19 augustus gaat de
uitzending, die „Twee dagen Ham-
merveld" is gedoopt, via het eerste
net de lucht in. Van 20.20 uur tot
21.10 uur. Radiomicrofoons zullen ook
voor het podium staan. De VPRO
gaat b.v. opnamen maken van het
Tsjechische S H Quintet.
Johnny Griffin is ook weer van de
partij.
(Van onze radio- en t.v.-redactie)
HILVERSUM Op 1 juni 1967
zond de A.V.R.O.-televisie het toneel
stuk „De dood van een handelsreizi
ger" van Arthur Miller uit. Dit we
reldberoemde spel stond in het sei
zoen 1966-1967 op het repertoire van
het Nieuw Rotterdams Toneel onder
regie van Jan Teulings. Van deze to
neeluitvoering is een tv-registratie
gemaakt onder regie van Jan Retèl,
die op donderdag 14 augustus van
20.45 tot 23-05 uur via Nederland 1
wordt herhaald.
Arthur Miller zegt zelf over zijn
stuk„Uitgangspunt voor „De dood
van een handelsreiziger" is geweest
het algemeen menselijk verlangen er
gens op de wereld een vingerafdruk
achter te laten, het verlangen naar
onsterfelijkheid". Het succes van het
stuk was, ondanks de kritiek uit een
bepaalde hoek, enorm. Arthur Miller
werd door bedrijven uitgenodigd le
zingen te houden voor hun vertegen
woordigers. Een vakbond van han
delsreizigers verklaarde hem bijna
heilig. Maar Miller reageerde uiterst
nuchter door op te merken: „Het is
voor de meeste mensen onbegrijpe
lijk, dat ik nooit de minste belang
stelling heb gehad en nu nog niet
heb voor het beroep van handels
reiziger. Als ze me vroegen wat Willy
Loman nu eigenlijk verkocht, dan kon
ik alleen maar antwoorden: zichzelf!"
„Ik zeg niet dat hij een groot man
is. Willy Loman heeft nooit schatten
verdiend. Zijn naam heeft nooit in de
kranten gestaan. Het is niet de edel
ste man die er bestaat. Maar hij
is een menselijk wezen en er gebeurt
nu iets verschrikkelijks met hem.
zegt Linda Loman over haar man.
Willy Loman is een 63-jarige han
delsreiziger, die voelt dat het leven
voor hem heeft afgedaan. De firma
waarvoor hij tientallen jaren heeft
gewerkt, ziet niet veel meer in hem.
Desondanks probeert Willy de schijn
van een geslaagd zakenman op te
houden. Maar dat gaat hem steeds
moeilijker af. Hij verliest zijn concen
tratievermogen, raakt af en toe met
zijn auto van de weg per ongeluk
of expres? en loopt met zelfmoord
plannen rond. Hij is hevig teleurge
steld in zijn zoons Biff en Happy, van
wie ook al weinig terecht komt. Aan
het einde van het stuk gaan de po
gingen van Willy en Biff om nog een
succesje te boeken de mist in.
Het gegeven is nog even boeiend
voor een publiek van vandaag als dat
van 1949.
De familie Loman in dit fascineren
de stuk wordt gespeeld door Ko van
Dijk (Willy Loman), Enny Meunier
(Linda), Bas ten Batenburg (Biff) en
Edmond Classen (Happy).
18.50 PLUIMPJE
19.00 JOURNAAL
19.07 (kleur) THE WORLD GOES
ON, impressies van het Bra
ziliaans songfestivaL
20.00 JOURNAAL
20.20 TUSSEN SOVJET-UNIE EN
CHINA, Nixon in Roemenië.
20.50 (kleur) ZOALS DE OUDEN
ZONGEN, MEPPEN DE JON
GEN (2), amusementsprogr.
21.30 GEWOONTE, film
21.55 ONAANTASTBAAR, t.v.-film
22.45 TWEEDE JOURNAAL
22.50 SLUITING
18.50 PLUIMPJE
19.00 JOURNAAL
19.03 SCALA
19.30 (kleur) DE MONKEES,
t.v.-film
20.00 JOURNAAL
20.20 SHIRLEY (kleur)
20.50 PEYTON PLACE, t.v.-serie
21.40 GIMMICKS, vrolijke en stem
mige liedjes
22.05 AVRO'S TELEVIZIER
22.40 TWEEDE JOURNAAL
22.45 SLUITING
18.55 ZANDMANNETJE
19.00 DE „NORTH SEA QUEST".
19.15 WERELDKAMPIOENSCHAP
PEN WIELRENNEN OP DE
BAAN
19.50 ZOEKLICHT
20.00 NIEUWS
20.25 WIJ, HEREN VAN ZICHEM
31.05 DE MACHT VAN HET
NOODDLOT
Tsjechisch animatiefilmpje
21.20 WERELDKAMPIOENSCHAP
PEN WIELRENNEN OP DE
BAAN TE ANTWERPEN
22.00 NIEUWS
22.05—23.50 VIETNAM.
Film van Emile de Antonio.
18.35 NIEUWS
18.40 PETITE ABEILLE
18.55 AFFICHES
19.20 TARTINE
19.25 WERELDKAMPIOENSCHAP
PEN WIELRENNEN
20.00 JOURNAAL
20.30 MA SORCIèRE BIEN-AIMéE
21.00 WERELDKAMPIOENSCHAP
PEN WIELRENNEN
22.00 TOLSTOI
22.30 JOURNAAL
20.00 JOURNAAL
20.15 ABENTEUER HEUTE
Amerikanen bestijgen de
Mount Everest.
21.00 REPORTAGE UIT BONN
21.15 FALLE FÜR DEN WÜRGEB
(kleur). T.v.-film.
22.05 JOURNAAL
22.20 DEUTSCHLAND, ERWACHE!
23.45 JOURNAAL
17.25
17.30
17.35
18.05
18.40
19.10
19.45
20.15
21.40
22.10
22.25
WEERBERICHT VOOR
VAKANTIEGANGERS
NIEUWS
DIE SPORT-INFORMATION
DIE DREHSCHEIBE
DER VERFLIXTE MONAT,
quiz.
(kleur) RENN, BUDDY,
RENN t.v.-film.
HEUTE
SCHICKSALSJAHRE DER
REPUBLIK Friedrich Ebert en
Gustav Stresemann, documen
tair spel.
29 UNTER EINEM HUT
DAGBOEK UIT DE PROTES
TANTSE WERELD
NIEUWS
Vrijdag 8 augustus
HILVERSUM I 402 M
KRO: 12.00 Van twaalf tot twee:
gevar. progr. (12.22 Wij van het
land; 12.26 Meded. t.b.v. land- en
tuinbouw; 12.30 Nws.; 12.41 Actuali
teiten; 13.00 Raden maar...). 14.00
Dit is uw leven, hoorspel. 14.35 Ste
reo: Lichte grammofoonmuz. TROS:
15.00 Licht gevar. platenprogramma.
16.00 Nws. 16.02 Stereo: Iene Miene
Muze: nws. over underground en
westcoast music. 16.30 Filmkroniek.
17.00 Sportkompas. 17.45 Actualitei
ten. NCRV: 18.00 Stereo: Koorzang
met orgel: volksliedjes. 18.19 Stereo:
Latijns-Amerikaans orkest (gr.).
18.30 Nws. 18.41 Actualiteiten. 19.00
Wereldpanorama. 19.10 Country and
western rubriek. 19.40 Wijd als de
wereld: wekelijkse internationale
oriëntatie in kerk, zending en oeku-
mene. 19.50 Zomaar Zomers: licht
platenprogr. 21.05 Automaan, hoor
spel. TROS: 22.00 Sentimental jour
ney: muzikale herinneringen aan
vroeger jaren. 22.20 Verslag wereld
kampioenschappen wielrennen voor
profs to Antwerpen. 22.30 Nws. 22.40
Meded. 22.45 Koopwaar in Istan-
boel, hoorspel (dl. 1). 23.15 Licht ge
var. platenprogr. 23.45 Actualiteiten.
23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM n 298 M
N.O.S.: 12.00 Blik op de wereld:
populair programma over ontwikke
lingshulp. 12.30 Overheidsvoorlich
ting: Leven en werken waar ruimte
is. Samenstelling en presentatie:
Thon Raes. 12.40 Stereo: Lichte
grammofoonmuz. 12.50 Recht en
slecht, praatje. 13.00 Nws. VARA:
13.11 Actualiteiten. 13.20 Stereo:
Pianorecital (gr): moderne muz.
13.35 Stereo: Semi-klassieke orkest-
muz. (gr.). N.O.S.: 14.30 Moderne
kamermuz. (gedeeltelijk stereo).
15.10 Stereo: Lichte grammofoon
muz. 15.30 Brood op de plank, progr.
over beroepskeuze. 25.50 Spelen met
taal. VPRO: 16.00 Nws. 16.02 Eerste
Panafrikaans Kultureel Festival,
Algiers. 17.55 Meded. 18.00 Nws.
18.11 Eerste Panafrikaans Kultureel
Festival, Algiers. VARA: 21.00 Klas
sieke orkestmuz. (gr). 22.40 Nws.
22.50 Actualiteiten. 23.05 Stereo:
Prettig Weekend: licht platenprogr.
23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM ni 240 M EN FM
VPRO: 12.00 Nws. 12.03 Top-30.
(13.00 Nws.). TROS: 14.00 Nws.
14003 Lynx (of Los). AVRO: 15.00
Nws. 15.03 Muziek Boetiek. (16.00
Nws.). 17.00 Nws. 17.02 Radiojour
naal. 17.05-18.00 Nederlandse toppers.
BRUSSEL NEDERLANDS 324 M
12.00 Nws. 12.40-12.48 Weerbericht,
meded. en SOS-berichten voor de
schippers. 12.55 Buitenlands pers
overzicht. 13.00 Nws., weerbericht,
dagklapper en beursberichten. 13.20
Tafelmuz. 14.00 Nws. 14.03 Symfo
nisch concert. 15.00 Nws. 15.03 Ka
mermuz. 16.00 Nws. 16.03 Beursbe
richten. 16.09 Folklore en volksmuz.
17.00 Nws., weerbericht en meded.
Aansluitend: Jazzprogr. 18.00 Nws.
18.03 Popmuz. 18.28 Paardesportuit-
slagen. 18.30 Grammofoonmuz. 18.35
Verkeerstips. 18.40 Intermezzo. 18.52
Taalwenken. 18.55 Grammofoonmuz.
19.00 Nws., weerbericht en weer-
praatje. 19.30 Oude muz. 20.15 Sym
fonisch concert. 22.00 Nws., berich
ten en De Zeven Kunsten. 22.15 Ca
baret. 23.00 Nws. 23.10 Licht progr.
23.40-23.45 Nws.
Zaterdag 9 augustus
HILVERSUM I 402 M
NCRV: 7.00 Nws. 7.10 Het levende
woord. 7.15 Op het eerste gehoor:
lichte grammofoonmuz. met nws. en
actualiteiten. 8.00 Nws. 8.11 Stereo:
Gewijde muz. (gr). 8.30 Nws. 8.32
Vakantietips. 8.45 Stereo: Walsmuz.
(gr). 9.10 Theologische Etherleer
gang. 9.35 Waterstanden. 9.40 Voor
de huisvrouw. (9.40-9.50 Gymnastiek
voor de huisvrouw). 10.15 Stereo:
Semi-klassieke orkestmuz. (gr).
10.55 Tentoonstellingsagenda. 11.00
Nws. 11.02 Stereo: Lichte orkestmuz.
(gr). 11.15 Solarium: cabaretprogr.
Ong. 11.55 Mededelingen.
HILVERSUM H 298 M
VARA: 7.00 Nws. en ochtendgym
nastiek. 7.20 Socialistisch strijdlied.
7.23 Voor de jeugd. VPRO: 7.54 De
ze dag. VARA: 8.00 Nws. Aanslui
tend: Van de voorpagina. 8.15 Z.O.
135, gevarieerd progr. 10.30 Stereo:
Tango rumba orkest met zangsolis
ten. 11.00 Nws. 11.02 Lichte grammo
foonmuz. 11.25 Oosteuropese kroniek.
11.45 Klatergoud: muzikaal feuille
ton.
HILVERSUM m 240 M EN FM
KRO: 9.00 Nws. 9.02 Djinn: gevar.
progr. (10.00 en 11.00 Nws.).
Het is jammer dat Kronkel deze
mevrouw nooit eerder heeft ontmoet.
Het zou ons heel wat voetenwerk
hebben bespaard.
turiers weer eens aandacht moeten
krijgen voor wat er rond en bol is
aan een vrouw.
^derland lijdt aan warmte-
Weheid. We zoeken het liefst een
jjïaduwrijk koel plekje op met al
tlei verfrissingen voor het grijpen,
ïv®r dan ons te verplaatsen naar
"tra waar we wel eens menigten
jjisen zouden kunnen vinden, want
«reen kent immers de reactie van
^^jtenigte op meer dan normale
Een van de slachtoffers van deze
«mte-moeheid is het Italiaanse cir-
jj Heros, dat zijn tenten op het
lose Schuttersveld had opgeslagen,
«r nauwelijks publiek trok. De
nsen blijven weg vanwege het
C"5 weer' aldus de veronderstel-
,,J Van de directie. En daarom is
'ttmorgen de hele tournee door
'tter? ^et*erland afgelast. De tenten
lad ^gebroken, de wagens in.ge-
en en de hele karavaan vertrok
ii. vroegte met bestemming
'es'-Duitsland.
en Haag en Rotterdam krijgen
„®cus over twee maanden pas
ifc e- zien- Dan heeft het publiek
rectie dat we moesten inpakken.
Vannacht om een uur hebben we de
tent afgebroken en op de wagens ge
laden. Ja, we komen wel terug, maar
dat duurt nog even".
Op het Schuttersveld waren gister
morgen alleen nog een grote zaagsel-
vlek van de piste te zien en enkele
gemeentewerklieden die de boel aan
het opruimen waren. De man, die
daar de leiding had, vertelde dat de
circusleiding „gevlucht" was wegens
chronisch tekort aan belangstellig.
Wki*c" meer interesse. Een ach-
Sif i?v.en artiest vertelde in brok-
2 Duits: „Gisteravond zei de di
DE Kronkel-kolom in Het Parool be
helsde deze week een uiterst nuttige
mededeling voor alle ouders met
zoekgeraakt kroost; een verschijnsel
dat zich aan de overvolle stranden
nogal eens voordoet.
De dame die een van de eerste-
hulp-en-opvangposten beheert deed
Kronkel uit de doeken dat de liefheb
bende ouders en verontruste opvoe
ders meestal zelf in de verkeerde
richting gaan zoeken.
Er is volgens haar maar één
richting die altijd goed is. Kleine kin
deren die de benen nemen lopen na
melijk altijd met de wind mee, nooit
tegen de wind in.
UITLEG, het weekblad van het de
partement van Onderwijs en Weten
schappen, heeft een heel nummer ge
wijd aan Erasmus, die ongeveer 500
jaar geleden als zoon van een pries
ter uit Gouda en een doktersdochter
uit Zevenbergen te Rotterdam werd
geboren.
We troffen er ook een artikel in
aan, dat volgens de redactie
geen andere pretentie heeft dan een
overzicht te geven van het leven van
e engroot intellectueel, de eerste
echte Europeaan van zijn tijd. Vanuit
dit pretentieloos oogpunt gelezen een
aardig artikel met weinig nieuws.
Over Erasmus geboortejaar bij
voorbeeld tasten we nog steeds in
het duister. Want, zo zegt de schrij
ver van het artikel, „De man die la
ter zo vaardig de pen hanteerde
zyn verzamelde werken vullen tien
zware folio-delen schijnt tijdgeno
ten en nageslacht opzettelijk in on
zekerheid te hebben gelaten over al
les wat met zijn afkomst verband
hield". De schrijver heeft er ook een
verklaring voor gevonden: „De smet
van een onwettige geboorte". Jawel,
de smet. Wat vreemd om dit woord
in deze tijd nog in dit verband ge
bruikt te zien. Of zou onwettige ge
boorte voor O. K. en W. toch nog
steeds een besmette uitdrukking
zijn?
AMERIKANEN kunnen erg vriende
lijk zijn. Neem nou mode-ontwerper
Robert Blackwell, die van de V.S.
dezer dagen naar Londen kwam om
er een nieuwe salon te vestigen. Ro
bert liet het echter niet bij het zoe
ken naar woonruimte alleen. Hij
praatte ook:
Over Parijs: „Definitief en totaal
in elkaar gezakt."
Over koninging Elizabeth: Zij moet
eens iemand zien te krijgen, die
haar vertelt hoe geweldig zij er uit
zou kunnen zien. Ze draagt kleren
die haar oud en onelegant maken.
Haar hoeden gooiden wij twintig
jaar geleden al het raam uit. En met
witte handschoenen zien haar han
den er altijd uit of ze in verband zit
ten."
Over prinses Margaret wilde Ro
bert helemaal niet praten.
Over Jacqueline Onassis: „Haar
trouwjurk was een schandaal. Zij
probeerde zoveel mogelijk op een
meisje van zeventien te lijken, en
dat terwijl ze trouwde met iemand
die twee keer zou oud was als zijzelf.
Als ze een beetje eerbied voor hem
had gehad had ze zich gekleed als
een vrouw, niet als een kind."
Over Elisabeth Taylor: „Ze is te
dik. Ze propt zich in iets wat haar te
nauw zit en ziet er dan uit als een
worst. Waarschijnlijk is zij een van de
mooiste vrouwen van de wereld.
Maar ze heeft het zelf verknoeid."
En tot slot vindt Robert, dat de cou
DE maatschappij moet gered worden.
En daarom hebben „een aantal voor
aanstaande semi-intellectuelen en
mislukte kunstenaars de handen in
eengeslagen en de Maatschappij tot
Redding van de Maatschappij opge
richt." We werden daarvan dezer da
gen via een stencil op de hoogte ge
steld. De maatschappij zetelt in ons
aller hoofdstad Amsterdam (Prins
Hendrikkade 142).
Wat is het doel? Zij keert zich te
gen alle systemen om samen te leven,
die de mensen in de afgelopen twin
tig eeuwen en ook daarvoor hebben
opgebouwd:
„Systemen waarin geweld, onder
drukking en repesailles als vanzelf
sprekend zijn ingebouwd. Ondanks
het feit, dat al deze systemen duide
lijk ernstig tekort schieten weet men
niets anders te doen dan nieuwe
systemen te bedenken." En: „Ant
woord op een slecht systeem is een
ander systeem dat later ook niet zo
best blijkt. Antwoord op geweld kan
alleen maar geweld zijn. Strijd roept
om strijd."
De leden van de Maatschappij tot
Redding van de Maatschappij nu zijn
het strijden moe. Zij willen mogelijk
heden zien te ontdekken om de we
reld of desnoods alleen hun onmid
dellijke omgeving ten goede te ver
anderen zonder meteen de anderen te
verketteren en in de bokshouding te
gaan staan. Ze willen de mensen at
tent maken op de situatie waarin ze
verkeren.
Een van de eerste pogingen op dit
gebied is een affiche waarop levens
groot Willem Duys, (die ze gekozen
hebben omdat hij een „bekend Ne
derlander" is) die uit een ballonne
tje uit zijn mond laat ontsnappen
„U brengt de rechtsorde in gevaar.
Over drie maanden kunt u zomaar
opgepakt worden. Dank zij een wets
wijziging van het wetboek van straf
vordering (artikel 64 en 78) wordt
TOTALE WILLEKEUR MOGELIJK."
De Maatschappij: Een vage ge
vaarlijke uitdrukking als „het scha
den van de Rechtsorde" heeft te ma
ken met dingen als „het schenden
van het Rechtsgevoel" en „Het on
dermijnen van het overheidsgezag".
Kortom het gaat om de afschuwelijke
Duitse kreet „das gesunden Volks-
empfinden", die in stelling wordt
gebracht. Tegen wie?"
WAT betreft mijnen en andere indu
strieën ligt Zuid-Afrika duidelijk voor
op de meeste andere landen in Afri
ka," zo lezen we in „African Express'
de internationale nieuwsdienst van de
republiek Zuid-Afrika. En we citeren
verder: „0D het ogenblik exporteren
deze landen bijna niets anders dan
arbeidkracht en Zuid-Afrika prijst
zich gelukkig om deze arbeidskrach
ten van werk te voorzien".
Zuid-Afrika is niet alleen gelukkig,
omdat dit land er zelf door wint,
maar ook omdat die andere landen
ervan profiteren, immers de buiten
landse arbeiders brengen een deel
van het verdiende geld naar hun ei
gen (and. En ze nemen niet alleen
geld mee naar huis, o nee, ook be
roepskennis, en daardoor kunnen zij
de economie van hun eigen land
weer helpen.
Zuid-Afrika ziet zich langzemer-
hand als de grott arbeidsweldoener,
want: „Deze uitruil van geld en ken
nis als gevolg van de arbeidsmoge
lijkheden in de steden van Z.-Afrika
werpt uiteindelijk in langzaam toe
nemende, maar blijvende mate
vruchten af voor alle Zuid-Afrika
vriendschappelijk gezinde buurlan
den.
Maar Zuid-Afrika heeft ook andere
arbeiders. Werkkrachten die geleverd
worden door de Bantoe-thuislanden.
„En ook" aldus „African Express",
„hetgeen deze laatste presteren wordt
ten zeerste gewaardeerd. Zozeer zelfs
dat de gemeenteraad var Johannes
burg bijvoorbeeld overweegt om een
schenking te doen om zodoende bij
te dragen tot daadwerkelijke ontwik
keling van de Bantoethuislanden.
„Een ontwikkeling die er hopelijk
toe zal leiden dat vele Bantoes nu
niet meer de thuislanden moeten ver
laten, maar als gevolg van de groei
ende eigen economie daar kunnen
werken".
Redactie José Toirkens.
Bijdrage Joop Bartman.
