Denk even na
erker
„Ik hoef er niet
aan te verdienen,
het is voor de lol"
QCHT
UUR
1.30 UUR
g voor Uw
jerg - Festen's
nbrieken N.V.
^ISCHE
LCHT
vaste stoffering
rattenvanger
geen bliksem
belcanto
P%%en
1
EETKAMER
FOYERTAPIJ-
KUSSENS en
i vele maten,
ïparta en ori-
ipkwaliteiten.
van echtheid!
nisatie
IERAN
nafide
tegen
if: A, H. Ineke
de funktie van
met een voor beide par-
•atieve staf gaat verster-
totstandkoming van de
medewerking worden
inistratie en de opbouw
vanneer u over een mlI
>ma beschikt (eventueel
nodige praktijkervaring
Lgen zijn zoals van een
mag worden verwacht-
STRIPTEASE
IN
LOOSDRECHT
Frans Wagemakers en zijn vriendin Desiree laten volkomen ontspannen de zwak alcoholische kreten uit de loods van hun gitaar spoelen.
MAAS
lor spoedige indiensttreding
Afdeling Voorbereiding,
1- en Loonverantwoording.
normaal technisch teken-
hten en dienen tevens pro
den.
uit naar iemand op U.T.S.-
nand met gedegen practische
ed.
nen komt binnen afzienbare
hikbaar.
ven sollicitaties met beschrij-
werkervaring etc., gelieve
stus a.s., voorzien van een
richten aan de Chef Perso-
mgenoemde N.V.
(Van onze speciale verslaggever)
LOOSDRECHT - Na een
ange, hete dag geurt Loos-
drecht opnieuw naar rotten
de bladeren. Een tropen
nacht onder Amsterdams
leil, compleet met koren van
;rekels en dof bonkende
lam tams, heeft bezit geno
men van het pretcentrum in
deGooise Delta.
Zeilboten liggen roerloos
het wak van de eerste
ilas, in de voortuintjes op de
dijk vegen gezinshoofden
zweet van hun voor-
loofd, het schuim in de bier-
jlazen haalt de twee vingers
allang niet meer. De
lannen aan het biljart heb-
)en hun bretels op het laat-
lle gaatje geschoven. De
nen tellen dubbel, de avond
(omt deze keer duidelijk van
warme bakker.
Loosdrecht zou onder deze om-
ledigheden best een beurt over
ülen slaan. Gewoon onderuit in
m ligstoel naar de sterren wil-
Mjken, als het per se moet
lat loom vrijen onder het dekzeil
i weer ademloos wachten
moeson. Maar Loosdrecht
de kans niet, zolang Max
ie buurt is.
Ifa, de overjarige Vara-trouba-
P® met zijn vrolijke meezingers
lunchtijd, Max de goed boeren-
platenhandelaar uit Utrecht,
x de volle broer van Ajax-voor-
pr Van Praag met dezelfde gul-
gelaatstrekken, zodat je elk
pent van hem een verklaring
""wacht, waarom zijn jongens de
afgelopen zondag na dat eerste doel
punt plotseling het twee, vier, vier-
systeem hebben losgelaten. Max
heeft weken geleden al in de kran
ten laten zetten, dat hij tot half au
gustus elke woensdagavond tussen
acht en elf fondsspreekuur heeft
voor oprechte amateurs en daar
komt Loosdrecht niet meer onder
uit. De zondag is voor de Heer, de
woensdag voor Max. Het zij zo.
Plaats van handeling is de lage,
houten loods van ex-botenbouwer
Van Dijk. Een schemerige schuur
met volledige vergunning, die ga
rant staat voor een avond dol ver
maak. Op andere dagen spoelen
hier uitsluitend de sportieve vader
landers aan, mannen in krap gesne
den broeken en slordig open han
gende hemden, droompaardjes in
miniuitmonstering en een enkele
verdwaalde playboy op jaren, maar
vanavond is deze vaste stoffering
aangevuld met een handvol doe-
het-zelvers, die in de nette jurk en
het zondags pak op hun beurt wach
ten. Ze dromen al jaren van een
pijlsnelle carrière in de kleinkunst,
maar zijn door omstandigheden bui
ten hun schuld tussen de schuifdeu
ren blijven steken. Toch zijn ze er
van overtuigd, dat het er helemaal
in zit. Zei moeder gisteren niet:
„Wat Willeke Alberti doet is mijn
dochter allang vergeten"? Nou hoor
je het ook eens van een ander.
Een oproep van Max is al ruim
voldoende gebleken om het braak
liggend talent uit de huiskamrs los
te wrikken. Max is de onweerstaan
bare rattenvanger, de gulle Me
cenas, die iedere sterveling een
aureool gunt in zijn cabaret der on
bekenden. „Bij mij", zegt hij glim
lachend, „krijgen alle mensen een
kans. Als ze menen, dait ze wat pres
teren, dan kunnen ze wat mij be
treft hun gang gaan. Ik hoef er god
dank niet aan te verdienen, ik doe
het puur voor mijn eigen lol".
Waarachtig, hij heeft geen woord
te veel gezegd. Als tegen achten de
eerste amateur het podium opstrui-
kelt en een trillende hymne aan
heft, zit Max stralend achter de ju
rytafel. Max geniet zichtbaar en als
midden in het lied de linkerbar te
veel dironkeinanspraat ventileert,
wendt hij met een ruk het hoofd om
en kijkt hij in de donkere krocht als
een bovenmeester, die verrekt goed
weet, wie er met natte proppen
heeft gegooid. Van tijd tot tijd ver
laat hij ook zijn jurytafel om elders
in het etablissement een dreigend
oproer tegen de kleinkunst in de
kiem te smoren. „Smoelen houden",
roept hij dan luid boven de zange
res uit, „ik waarschuw niet meer".
De amateurs wachten ondertus
sen in het betonnen voorgeborchte
achter het podium. De meesten heb
ben hun eigen gitaar meegenomen
want je wilt toch wat vastig
heid een enkeling is al een stap
verder en heeft zijn zondagse blok
fluit bij zich. Een duidelijke min
derheid geeft zich blindelings over
aan de vermoeide huispianist, die
nog zonder bril van het blad speelt
en uit ervaring weet, wanneer een
nummer uit is. Hij ziet zelfs kans
om onaangekondigde tempo-wisse
ling bij te sloffen en het verschil
daarbij bedraagt nooit meer dan
vier, vijf seconden. Terecht wordt
hij dan ook na elk optreden in de
hulde betrokken.
De opera heeft op deze avond dui
delijk de grootste aanhang: het zijn
zonder uitzondering gezette veerti
gers, die al handenwrijvend opko
men en zich bij voorbaat met ge
heven armen bij de microfoon op
stellen, je kunt immers nooit weten,
of er geen vroegtijdig applaus zal
losbarsten en dan staan ze ten
minste klaar. Zonder uitzondering
acteert deze groep vanuit het mid
denrif: elke toon wordt aanschouwe
lijk met enige peristaltische bewe
gingen naar boven geperst en dan
onverhoeds in de microfoon gewor
pen. Beneden knikt Max tevreden.
Het zijn voor hem stuk voor stuk
dierbare echo's uit het verleden.
Er is vanavond ook een kandidaat
die te veel 78-toeren platen van Ri
chard Touber heeft en abusievelijk
meent, dat die ruis ook bij het lied
hoort. Hij begint met „Dein ist
mein ganzes Herz", een aanbod dat
door de loods onder dankzegging
wordt afgewezen. Als hij halverwe
ge is heft een groep zeilers in de
rechterhoek spontaan „Hallo me
neer de Uil" aan, maar voordat ze
in Fabel tjesland zijn, heeft Max de
binnenbrand alweer geblust.
De zanger heeft overigens niets
van het incident gemerkt en blijft
zijn luide kerkgalm produceren. Zijn
mimiek een schalkse blik en
krullende mondhoeken is bijna
ondraaglijk. Als hij klaar is staat er
midden in de zaal een grijze heer
op, die luidkeels „bravo" roept. Zijn
vader. De rest van het publiek
snikt van het lachen.
Op dat moment is het voor de aan
dachtige toeschouwer overduidelijk,
dat de talentenjacht van Max van
Praag onder de dekmantel van mens
lievendheid een geweldige valkuil
is voor lang gekoesterde artistieke
aspiraties. Het is een schamele strip
tease van onvermogen, waarbij Max
de taak op zich heeft genomen om 't
laatste knoopje los te maken. Ze zijn
op deze woensdag vroeg van huis ge
gaan met de partituren van het non
nenkoor en het Ave Maria, Ze zagen
hun namen al vet op de affiches, hun
meezingers al op de hitparade, maar
voordat ze het wisten, stonden ze al
weer buiten in de hete nacht van
Loosdrecht. en illusie armer, een bit
tere ervaring rijker.
Gelukkig zijn er ook begenadigde
doordouwers, die met pijn en moeite
overeind blijven in deze uitputtings
slag. Ze hebben meer met dat botte
bijltje gehakt en hun verwachtingen
staan bij voorbaat op de spaarbran
der. Tot deze bevoorrechten behoren
de Amsterdammer Frans Wagemaker
en zijn stralende vriendin Desiree
die volkomen ontspannen de zwak
alcoholische kreten uit de loods over
hun gitaar laten spoelen. Wagema
kers heeft jaren lang met de roek 'n
rollband The Destroyers door Europa
getrokken en kent zijn nachtelijke
pappenheimers. Desiree zegt na af
loopt. „Natuurlijk is het verschrikke
lijk om voor zo'n ongeïnteresseerd
publiek op te treden, maar we zijn er
al aan gewend. In Ermelo vlogen de
barkrukken om onze oren, toen ik
net mijn blokfluit tevoorschijn had
gehaald. Het waren krukken, die van
boomstammen gemaakt waren. Een
geweldige ervaring". Vriend Wage-
kers knikt. „Weet je, wat het is",
zegt hij, als je een waardeloze go
zer bent, bereik je niks bij dit soort
publiek. Ze beschouwen het als een
geintje, ze zijn hier alleen maar naar
toe gekomen om lekker bonje te trap
pen en stakkers uit te fluiten. Daarom
zijn we er ook vanavond extra hard
tegenaan gegaan. Gewoon om die
rotzakken geen kans te geven".
Er is op deze avond nog een gast,
die haar klare vreugde door niemand
laat bederven. Mies Dieckman uit
Amsterdam is een oudgediende bij
het cabaret der onbekenden en draagt
sinds mensenheugenis haar verzen
van Annie M. G. Schmidt en Simon
Carmiggelt buiten mededinging voor.
„Ik wordt straks zeventig", zegt ze
moederlijk, ik hoef niet meer ont
dekt te worden. Voor mij is het al een
voldoening, dat dit voor een vrouw
van mijn leeftijd nog is weggelegd.
Weet je wat het is, jongen. Als je
aan de verkeerde kant van het leven
terechtkomt, dan moet je zorgen
dat je het contact niet verliest. Al
die oudjes, die steen en been klagen
over communicatiestoornissen, doen
zelf geen bliksem om er verandering
in te brengen. Ik wel, ik ben altijd
een vreemde nozem geweest. Ik was
één van de eerste vrouwen, die een
bh droeg. Moet je je voorstellen. Ik
die zo goed als niks in mijn bloes had.
Ik ben ook nog een tijd verpleeg
ster geweest en daarom heb ik ook
zo'n succes op het toneel. Een goeie
verpleegster heeft voor iedere mens
een ander poeiertje. Als ik hier op
treed, kies ik wat luchtigs. Carmig
gelt of Annie Schmidt. Dat zijn kos
telijke verhalen en daar willen ze
best een paar minuten stil voor zijn.
Heb je het gemerkt, hoe ze waren,
toen ik bezig was? Een kwestie van
gevoel, jongen. Ze hebben gewoon
sympathie voor dat ouwe mens. En
als het moet zet ik trouwens een
enorme scheur op, want ik laat me
niet van het toneel afjouwen.
Kom ik nou bij de theosofen dan
draag ik wat van Marsman voor.
Voor mij zijn die lui een tikje geschift
maar misschien denken ze hetzelfde
van mij. In elk geval houd ik het er
op, dat ze iets moois willen horen.
Roland Holst, Bertus Aafjes. Zö kun
nen het krijgen zoals ze het hebben
willen.
Maar neem me nou even niet kwa
lijk. Als je hier vreemd binnenstapt
en je hoort zo'n man zingen, wat
denk je dan? Ze kijkt hoofdschud
dend naar het podium, waar zojuist
weer een beloanto-kraker aan de kim
is verschenen. Ze luistert een paar
seconden en zegt dan: „Ach gut,
die arme jongen. Weet je, dat ik daar
nou medelijden mee heb. Zijn moeder
heeft nog gezegd: „Bertus, doe nou
je goede goed aan, want dat is je
halve succes". Natuurlijk ben het he
lemaal int je eens. Dit kan niet, maar
je moet maar toevallig een zondags
pak hebben. En moeder, die alsmaar
blijft zeggen, djat je zo'n aardige stem
hebt. Ik stond toevallig in de kleed
kamer, toen meneer Van Praag te
gen een van de kandidaten zei:
„Nou vooruit dan maar, je mag op
treden". Die jongen heeft een hele
vreemde castraatstem en dat kan ab
soluut niet. Na afloop kwam hij vra
gen welk pak hij bij de finale aan
moest trekken in verband met de
kleurentelevisie. De stakkerd."
Ze zou nog graag even blijven,
maar over tien minuten vertrekt de
bus naar Amsterdam. Als je vol
gende week weer komt", zagt ze mon
ter, „dan krijg je van mij een pilsje.
Je moet de zaak altijd nat houden,
zeig ik altijd, Pilsje op zijn tijd,
sherrieitje. Ik vind het leven heerlijk.
Weet je, wat mijn getrouwde dochter
zegt: „Je mag de gekste fratsen uit
halen", zegt ze, maar als je maar
niet vertelt, dat je mijn moeder bent".
Mies Dieckman geeft me een knip
oogje en trekt zich dan bliksemsnel
terug van het walmend front. Achter
haar kermt een saxofoon luidkeels
tegen de zoldering, de loods ruikt nu
duidelijk naar mensenvlees.
Onder het ouwejongensoog van
Max zullen volgende week weer
15 kandidaten voor de bijl gaan.
De vlonder voor de grote afgang
ligt al klaar achter het podium.
„Ik doe het voor mijn lol", zegt
Max.
Hg wel.
(Door Ian Wright)
li»kleermakerswinkeltje was van
°n palmbladeren gebouwd en stond dicht
I bij de zee om (je kogjg zeewind de gele-
a te geven naar binnen te waaien. Gisteren
daar zes of zeven man over de dingen van
aijj te praten.
1 «oer zei, dat de landing op de maan een
zm veroorzaken: „Het is heiligschennis",
Over de gehele wereld aan bidden men-
maan. Zij is een heilige godin en verkeert
1 Senear."
Meemaker, die klaarblijkelijk over deze
,eP had nagedacht, stopte zijn uit China
naaimachine hij was bezig aan
voor een toerist uit het nabij-
en richtte zich tot de boer.
óms "we kunnen de Amerikanen niet
en irf ®s evenveel hun maan als de
'opde reen tueet< het niet de godin is
boer"10011 v!oon^> maar haar geest."
1 snit""18 n-et 'emand die zich met theolo-
i vredigheden ophield en wees naar
■Sana" kleermakerijtje. Daar stond bij
itig i "op de woning op een voetstuk een
.«tl voor- huisgeest met een offer-
jE |je l"sr>iijnparfum. „Best", zei hij, „wat
"1 en „f1 dat er gebeurt als ik naar buiten
i?" je(j°ehoefte op jouw familie-altaar
Mi topi, n lachte en de boer had bewezen
e neeslergens 9elijk had.
(jj- Westerlingen zien Bali als een toe-
met beeldschone halfnaakte meis-
maar
zijn er
"en h VX-ar 00'c 'er were^d- Vijfenzestig
Fferand '"komen van de mensen gaat
8s<konS m rïe temPels. Het leven van de
en zjj J'ïl w°rdt volkomen door goden be-
9ees'en nit Z. tevreden mee. Zij leven met
et zoals andere mensen met hun
kinderen leven.
Zelfs in het oude Griekenland was er geen ei
land waar zoveel goden woonden. De mensen op
Bali leven tussen vulkanen en een diepe woeste
oceaan. Elke berg, meer, rivier en veld kent zijn
goden en in iedere dorpsstempel treft men een
rijke verzameling Chinese, Maleisische, Polyne
sische en Hindoe-goden aan.
Er is een maanlanding voor nodig om te ont
dekken hoe onafhankelijk de Balinezen eigenlijk
wel zijn en hoezeer ze zich niet om de buiten
wereld bekommeren, ondanks het feit dat ze hun
eigen universiteit hebben en dat velen van hen
zich onderscheiden hebben. Bali hinkt, misschien
meer dan enig ander deel van Indonesië, op twee
gedachten: aan de ene kant wil men wel hebben
wat de de twintigste eeuw te bieden heeft, maar
aan de andere kant wil men zich ook van de
buitenwereld afsluiten.
Hun praktische vroomheid is sociaal diep ge
worteld en zij maken altijd onderscheid tussen
wat op Bali gebeurt en in de wereld daarbuiten.
„Natuurlijk zijn we van mening dat de landing
op de maan eert prachtige prestatie is", zei eert
student, „maar wij hebben er in feite niets mee
te maken". De Tjokorda Agung, een van de
laatste prinsen op Bali, was dezelfde mening toe
gedaan. „Dus de mens gaat werkelijk op de maan
landen". Hij lachte en schonk zijn gasten nog
eens in.
De prins heeft veel meer belangstelling voor
de wereld dan voor de maan. Al jarenlang ko
men beroemde mensen naar Bali en de meeste
van hen hebben de oude man een bezoek ge
bracht. Het duurde dan ook niet lang of het
foto-album kwam te voorschijn. Daar waren o.a.
de prins arm in arm met Eleanor Roosevelt en
natuurlijk ook de hele familie Kennedy.
Terwijl de gasten vertrokken sprak de oude man
over de maan en de nauwe samenhang hiervan
met mythes en magische krachten.
Wat de Amerikanen doen op de maan? Vraag
het de gewone man maar. Hij zal waarschijnlijk
ontkennen dat er ooit een man op de maan ge
land is. Ga maar eens kijken wat ze in Parnataran
Sasih denken.
De Parnataran Sasih, de maantempel twee
geweldig grote open vierhoeken, vol met antieke
beelden, een huldebetoon aan het polytheïsme
van de Balinezen was geheel verlaten. De
portier was gaan kijken naar de barongdans en
de priesteres was naar huis. Kwam dit neer op
een: geen commentaar?
Nee, de priesteres, een slanke statige rijzige
vrouw met grijzend haar en een enigszins af
wezige blik, die misschien veroorzaakt werd door
de betelnoot, waarvan de aanslag op de tanden
die ze nog had te zien was, liep vlak bij haar
huis te wandelen. Ze verontschuldigde zich over
het feit dat ze geen theologische exposee ten
beste kon geven, maar dit kwam omdat ze deze
functie nog niet zo lang bekleedde. Al spoedig
mengden zich een aantal parochianen in het ge
sprek, die hun mening graag ten beste gaven.
Een vrouw, die een kind aan het voeden was,
was de enige die over de vlucht naar de maan
gehoord had. Dat soort reizen is niet voor Bali
nezen". Ze vroeg wat er zou gebeuren als ze de
raket zouden missen en niet meer terug naar
Bali konden.
Ondertussen dacht de priesteres over de heilig
schenniskwestie na.
„Hier moeten rampen van komen", merkte een
omstander op, „niemand kan zoiets doen zonder
de goden te mishagen". De priesteres zei dat dit
niet hoefde. Zij hadden waarschijnlijk geofferd
en als ze dit niet gedaan hadden, ivas dit een
ernstige nalatigheid. „Maar", zei ze vol vertrou
wen en met waar Balinees pragmatisme: „Dat
zijn Amerikanen en hier leven we in een geheel
andere wereld".
(Copyright The Guard,art/De Stem)
f
voorzetsel
f
zoogdier
legerstede
1
bevestiging
T
stelling
1
symbool
voor
titanium
landbouw
werktuig
2
noem de to
-
f
dekriet
tuingerd
tonens-
waard
siervis
Alpenstreek
elasticiteit
pedaal
stang
schrijl-
Vloelslof
plaats in
Frankrijk
krachtig
r»
bijwoord
-
f
land
bouwers-
vrouw
gedroch
telijk
zuiver
-
staaf
filtreren
r+-
vreemde
lengtemaat
kerk
gebruik
degelijk
r*
leerjaar
jaarboek
-
zang noot
nietigheid
plaatsin
Italië
vis
geladen
deeltje
traagheid
volks
vergade
ring
ijver
-
vaartuig
r*"
kunstmest
veinzen
spijl
T
voor
treffelijk*
beid
tegen
spoed
schade
kleine
hoeveelheit
-
gebonden
vogel
voor
tantalium
vergaren
beledi
ging
knevel
-
maanstand
(alk)
bladtin
niet
slaghout
-
godsdienst
-
persoonlijk
voornaam
woord
i
sin»
anno
(alk)
sterk
smakend
1
kledingstuk
r
mïneraai
uitstijgen
burcht
zoogdier
schoolvos
toon
i»
vooimajjm-
toespraak
deel van
de hals
-
"f—
bijbelse
figuur
bijwoord
toon
huid-
verhardmt
kluis
aanstoot
geven
pleinvrees
lijkbus
voorzetsel
stieren
vechter
etsdrukop
textiel
U-
verdraag
zaamheid
f
onbepaald
voornaam
woord
vertegen
woordiger
gevulca-
niseerd
rubber
loot
T
talrijk
mijmeren
coupe
mythologi
sche figuur
ontkenning
L».
zahgnoot
-
kompas
streek
watering
-
getifd»
keur
-
oud
geweer
-
plaats in
Gelderland
-
paradij»
Turk
zoogdier
vruchtbaar
opper
voer neon
pfant
T
huid
-
verlangen
zich onder
water
begeven
staat In
Azië
U-
gewicht
(afk)
gebladerte
voorteken
tot
(latijn)
-
namvol
milliampère
(alk)
sportman
stralen-
kroon
bijwoord
latijns
voegwoord
plaatsin
Frankrijk
1
symbool
voor
Kitecium
voorzetsel
polijst
steen
palm meel
(alk)
snfeeuwhut
-
Weg
kortschrilt
plek
verkiezing
-
muziek-
teken
zoogdier
ondergang
-
gevierde
vrouw
wederhelft
rekening
lid van
verdienste
'boom
vis
auto
jam
f
f
tijdstip
vogel
koerier
U-
Ingang
-
voertuig
-
kluisteren
groente
telwoord
en om
streken
(alk)
-
motor
voertuig
voederkuii
gewaad
uitenant
talk)
peulvrucht
van
vracht
voorzien
plaats in
Gelderland
dronk
elfen
vochtig
balt
achting
mythola-
leven
zangnoot
symbool
europium
tijwoord
steelhuïs
Fries
slot
zoogdier
toorn
r—-
prima
donna
L»
verouderd
-
rtjegwoorc
De oplossing van deze puzzel is, zoals gebruikelijk, te vinden op onze pagina financieel.
DE STEM VAN ZATERDAG 2 AUGUSTUS 1969