id
NTEUR
feTEH
LOENA-MISSIE MOET MISLUKT ZIJN
LANDING GEPLAND IN EEN DER WESTELIJKE ZEEËN
Apoilo-12
bijna zeker
in november
tiaar de maan
Na 1980 gaan
we naar Mars
Nixon: vóór
jaar 2000
vindt mens
in ruimte
vormen
van
leven
4y2%
AMRO BANK
UIT KRIPTISCHE SOVJETKRANTEN ZOU BLIJKEN:
AMRO-spaarders
profiterennu van de volgende
rentepercentages:
eckers
.V.
hniek
evator-
ipaj
Raketspecialist von Braun:
Zuurstof
Kernenergie
Vluchtliaven
Mars
AMSTERDAM-ROTTERDAM BANK
agen wij op korta
het onderhoud van
ies, het elektrisch
ur en het opheffen
mogelijkheid t.z.t.
van de desbetref-
168
1
p gestationeerde
ivaart;
gelijkwaardige
In 01158-1614, na
fi Petite Bourse,
Lm Gent,
legers.
DE STEM VAN WOENSDAG 23 JULI 1969
(Van onze redactie buitenland)
MOSKOU Wat deed de Loena-
15 bij de maan? Waarom lieten de
Russen, uitgerekend tijdens de pe
riode waarin de Amerikanen de
grootste ruimtevaarttriomf tot van
daag beleefden, een onbemand
maanschip min of meer te pletter
slaan tegen de maan. nadat het
voor zover kan worden nagegaan
niet veel meer gedaan had dan
vroegere Loena's?
De oplossing van dit raadsel
schijnt maar in één richting ge
zocht tc kunnen worden: die van ae
mislukking.
Dat laatste maakten waarnemers
in Moskou gisteren ook op uit de
manier waarop de Russische kran-
ten het nieuws over de Loena-15
behandelen. Het kwam er Od neer
volgens mensen die er hun vak van
gemaakt hebben tussen de regels
van de kriptische geheimtaal der
Russische kranten stukjes waarheid
te vinden, dat de gewone man in
bedekte termen werd meegedeeld
dat de missie van de Loena-15 was
mislukt.
In de dagbladen nam de abrupte
beëindiging van de Loena-scheer-
vlucht boven bet maanoppervlak
een bescheiden plaats in, met een
mededeling dat de sonde een „lan
ding" op het maanoppervlak had
uitgevoerd en daarmee haar taak
had volbracht. Een welslagen van
de vlucht had wel de koppen van
de voorpagina's gehaald.
Ondanks de pogingen van de nieuws
media is de bevolking volgens waar
nemers zich duidelijk bewust van de
mislukking en teleurgesteld. Het
Kremlin heeft jarenlang het land
ingeprent groot belang te hechten
aan de Russische ruimtevaartpres
taties en daarin een bewijs te zien
van vooruitgang.
Zoals gewoonlijk werd vorige
week niet van tevoren de missie
van het- ruimteschip officieel ont
huld, om blamage bij zijn eventueel
falen te voorkomen. Onofficieel had
het Kremlin echter laten uitlekken
dat de Loena-15 een speciale taak
was toebedacht namelijk als eerste
instrument van mensenhand grond
van de maan te verzamelen en de
ze naar huis te brengen, nog voor
de astronauten van de Apollo-11 dit
met hun eigen handen zouden doen.
Een dergelijk succes zou de Rus
sen sterk hebben doen staan in hun
stelling dat onbemande ruimtevluch-
ten de voorkeur verdienen boven
bemande. Technologisch gezien zou
Rusland gelijk staan met Amerika,
zo niet voorliggen, omdat onbeman
de vluchten hun speciale moeilijkhe
den opleveren en geen mensenhand
aanwezig is om mechanische te
kortkomingen aan boord te her
stellen.
Door de mislukking van de Loe-
na-15-missie werd de wereld als het
ware gedwongen de Russische en
Amerikaanse ruimtevaart prestaties
tp vergelijken, iets wat zeker niet
gunstig was voor de Sovjet Unie.
Reeds afgelopen donderdag, toen
de Amerikaanse astronauten nog op
weg naar de maan waren, waren
er al aanwijzingen dat de Loena-
missie niet zou slagen, toen het
persbureau Tass meedeelde dat de
sonde de maan had bereikt en even
als vele voorgangers een kunstma
tige satelliet van de maan was ge
worden.
Routiniers in het ontcijferen van
Tass-kopij vermoedden toen reeds dat
er iets mis was gegaan, daar de auto
riteiten zich schenen te dekken voor
het geval er tijdens de Loenavlucht
mets meer zou gebeuren.
De spanning en de verwachting dat
er een Russische ruimteprimeur op
komst was werd slechts versterkt
door het officiële zwijgen in Moskou,
dat de indruk scheen te wekken dat
er nog meer te wachten stond.
Uit de officiële verklaringen blijkt
dat dg Loena 15 niets anders heeft
gedaan dan enige malen van omleep-
baan veranderen. Maandag om 17.51
uur (WET) 'hield zij op te werken,
zo werd het botweg door Tass gesteld.
"Het woord mislukking" - aldus
een interpretatie van het Amerikaa-
se Persbureau Associated Press -
viel nergens te beluisteren in het et
maal dat de Amerikanen hun grootste
lauweren in de bemande ruimtevaar!
behaalden, vermoedelijk om het con
trast niet al te schril te maken. Van
regeringswege is voorzichtig ge
tracht de bemande landing op de
maan te miniseren en voor te stellen
als niet veel meer dan een routine-
stap in de ontwikkeling der ruimte
vaart. De kranten en radio wijden er
■weinig aandacht aan en er wordt zo
goed ais niets over gecommentari
eerd", aldus AP, dat tot besluit meldt
„Uit willekeurige gesprekken met
de gewone man" in Moskou blijkt
echter dat de Russen zich terdege van
de prestatie van de Apollo bewust zijn
en hun bewondering ervoor even groot
is als eertijds voor de verrichtingen
van hun eigen mensen in, de ruimte".
(Van onze redactie buitenland)
HOUSTON Het staat vrijwel vast dat in november van dit jaar
de Apollo-12 zal worden uitgezonden voor een nieuwe wetenschap
pelijke operatie op de maan. Zodra de Apollo-11, nu op weg naar de
aarde, donderdag een geslaagde landing op de Atlantische Oceaan
tal hebben gemaakt, wordt de opdracht voor het klaarmaken van de
Apollo-12 verwacht.
FLORENCE (AFP) „Het is duidelijk dat de Russen van een
maanlanding hebben afgezien omdat zij technische moeilijkheden
hebben gehad waarvan wij de aard niet kennen", heeft de Ameri
kaanse raketspecialist dr. Wernher von Braun gezegd in een vraag
gesprek met een Italiaansblad.
„Ik hen er van overtuigd dat zij teleurgesteld zijn wanneer zij onze
ruimtevaarders als eerste op de maan zien landen, maar zij zullen
met het oog op hetgeen ze zelf gepresteerd hebben meer dan wie dan
ook het belang van onze missie begrijpen en zij zullen met de rest
van de wereld dat belang erkennen".
HOUSTON De bemanning van de Apollo-12, die in
november naar de maan zal vliegen, bestaat uit de
marine-officieren Charles „Pete" Conrad, Richard Gor
don en „nieuwkomer" Alan Bean. Conrad en Bean zul
len met de LM op de maan landen, Gordon blijft in de
command-module achter om op de LM te wachten.
Foto links: Conrad (links) en Bean zien op het t.v.-
scherm wat hun voorgangers op de maan doen.
Rechter foto: Gordon met ruimtehelm uit de Gemini-
periode.
Dit is gisteren in Houston meege
teld door de directeur van het Apol-
lo-maanlandingsprogramma. Phil
lips. Hij deed zijn mededeling tij
dens een persconferentie waaraan
meerdere NASA-deskundigen deelna
men en die begon enige tijd nadat
ie Apollo-11 met Neil Armstrong,
Buzz Aldrin en Mike Collins, alsme-
4e een hoeveelheid maanstenen, aan
hord koers had gezet naar de aar
de.
De Apollo-12 stond tot dusver re
serve voor de Apollo-11. Dat bete
kent, dat, indien om een of andere
reden de bemanning van de „Elf"
essentiele delen van hun opdracht
niet zouden hebben kunnen uitvoe
ren, de Apollo-12 een identieke mis
sie zou hebben gevlogen. Apollo-chef
Phillips zei, dat een nieuwe opdracht
waarschijnlijk een landing in een van
de zeeën in de westelijke helft van
de naar de aarde toegekeerde zijde
van de maan zou inhouden. De ruim
tevaarders van de Apollo-11 maak
ten hun landing in het oostelijk deel
van het midden van het gezicht van
de maan.
De directeur van het centrum voor
bemande ruimteschepen te Houston,
Gilruth, zei verrast te zijn door het
kennelijk gemak, waarmee de ruim
tevaarders Armstrong en Aldrin zich
op de maan konden voortbewegen.
Zij konden sneller en gemakkelijker
lopen dan sommigen hier hadden ge
dacht, aldus Gilruth.
Gilruth zei ook, dat Armstrong en
Aldrin tijdens hun maanwandeling
slechts een derde tot de helft van
de hoeveelheid zuurstof en koelwa
ter hadden verbruikt van de hoeveel
heid die men dacht dat zij nodig had
den. Ook is het verbruik van licha
melijke energie meegevallen, zodat
aangenomen kan worden dat de
mens zich verder van zijn ruimte
schip kan verwijderen dan was ver
wacht.
Hij dacht dat de gebeurtenissen
van de afgelopen twee dag-n had
den aangetoond, dat het toegepaste
systeem voor ontmoetingen van
ruimtevaartuigen deugdelijk was. Hij
dacht, dat dit hét systeem was voor
toekomstige ruimteverkenningen,
met inbegrip van die naar Mars.
Een ruimtevaartexpert, Dr. Muel
ler zei, dat het nu wel vaststaat, dat
de planeten van ons zonnestelsel ver
kend kunnen worden, zowel door be
mande, als onbemande ruimtesche
pen. Hij meende ook dat ruimte-
vluchten niet voorbehouden zullen
blijven aan jonge, gezonde invliegers.
Hij hoopte zelf, met zijn 55 jaren nog
een ruimtevaart te kunnen maken.
Voorts zei dr. Mueller, adjunct-di
recteur voor de bemande ruimte
vaart, dat voor ruimtevaarten bui
ten ons zonnestelsel 'n nieuwe voort
stuwingsbron moet worden ontwik
keld. In beginsel is het bekend, wel
ke energiebron gebruikt kan worden
en er is alleen een uitvinding nodig
om het voor raketten te kunnen ge
bruiken, aldus dr. Mueller, spre
kend over de mogelijke toepassing
van kernenergie.
Wat samenwerking met de Russen
op het gebied van de ruimtevaart be
treft zei Von Braun dat er op me
disch en biologisch gebied gegevens
zfjn uitgewisseld. „Het lijkt me, ten
minste voor dit ogenblik, niet mo
gelijk op technisch gebied Sovjet- en
Amerikaanse apparatuur uit te wisse
len omdat deze zo verschillend van
conceptie is en de technische eisen
waaraan deze instrumenten voldoen
zo uiteen lopen".
Over het voortzetten van het Apol-
lo-programma zei Von Braun dat er
nog negen vluchten naar de maan
zullen volgen. Voor het einde van '70
komen er nog minstens drie maan
landingen.
De ruimtevaarders die deze lan
dingen zullen verrichten nemen meer
en ingewikkelder wetenschappelijke
instrumenten mee San Armstrong en
Aldrin, zoals een magnetometer voor
het meten van het magnetisch veld
van de maan, een instrument voor
het bestuderen van de deeltjes die
op de maanbodem terechtkomen, klei
ne mortieren die speciale granaten
zullen afvuren om de elasticiteit van
de maanrotsen te meten en 'n nieuw
soort thermometer voor het vaststel
len van de temperatuur in diepere la
gen van de maankorst.
Bij de komende zes maanreizen
zullen verbeterde LM-toestellen,
maanlanders, worden gebruikt, die
de ruimtevaarders in staal zullen stel
len 72 uur lang op de maan te blij
ven en zich vrder van hun basis te
verwijderen.
Met een voertuig met straalmotor
kunnen zij tot op 100 km komen en
heuvels van 150 meter hoogte be
klimmen. Daarna krijgen zij een nog
beter voertuig mee, waarmee zii tot
op 200 km van de maanlander kun
nen komen. Technici van de NASA
bestuderen nu een „vluchthaven"
waar „eventuele schipbreukelingen
op de maan twee maanden kunnen
schuilen".
Tot 1972 zal de maan diepgaand
worden bestudeerd en in die perio
de zullen er opblaasbare bouwsels
worden neergezet die moéten dienen
als woningen en werkplaatsen voor
de mensen die de geologische ei
genschappen van de maan gaan be
studeren.
„Ik schat dat tegen 1975 ruimte
stations met 100 geleerden om de
aarde zullen cirkelen. In 1980 gaan
wij ons met Mars bezighouden. Wan
neer wij op weg gaan naar Mars, zul
len er op de maan zeker al basés zijn
waarin minstens tien mensen een
half jaar kunnen leven en grotere
met 18 tot 24 onderzoekers.
Tegen het eind van deze eeuw
zal er e»n kleine kolonie van 100
mensen op de maan zijn, die ruimte
schepen heeft voor verder verwijderd
onderzoek.
Deze zomer krijgen wij de gege
vens van de sondes die vorig jaar
juli en augustus naar Mars zijn ge
lanceerd.
Wanneer Mars volgend jaar weer
dicht bij de aarde staat, brengen
wij twee kunstmanen in banen rond
de rode planeet, die ons de noodza
kelijke gegevens voor het tekenen
een juiste landkaart van Mars moe
ten verschaffen.
In 1973 gaan wij met kunstmanen
die een zachte landing op de planeet
maken de mogelijkheden van het le
ven op deze verre planeet onderzoe
ken.
Maar op het ogenblik denken wij
in ieder geval aan de drie mannen in
de Apollo-11, tijdens hun grote ont
dekkingsreis. Wat mij betreft, ik be
wonder ze en benijd ze ook een
beetje", aldus Von Braun.
(ADVERTENTIE)
WASHINGTON (AP) President
Nixon heeft gisteren gezegd dat hij
gelooft dat voor het jaar 2000 men
sen „nieuwe werelden zullen bezoe
ken waar vormen van leven voor
komen".
Nixon sprak de hoop uit dat bij ko
mende ruimtevaartexperimenten an
dere landen met de Verenigde Staten
zullen samenwerken.
Hij wees erop dat de Sovjet-Unie
en communistisch China geen televi
sie-uitzendingen van de maanreis
van de Apollo en het verblijf van de
astronauten op de maan hebben toe-
gestaan.
Nixon, die een groep van 2000 bui
tenlandse studenten in Amerika toe
sprak op het gazon van het Witte
Huis, toonde zich duidelijk triom
fantelijk over het succes van de
Apollo-missie.
Hij specificeerde niet nader welke
vormen van leven op andere plane
ten zou worden aangetroffen, maar
sprak wel van „latere ruimtereizen
om te ontdekken wat er is of niet is
op de maan, of Mars of Venus".
Nixon verzekerde zijn jeugdig ge
hoor dat, toen hij het nieuws van de
geslaagde koppeling van de Eagle
met de Columbia vernam, hij besefte
dat dit „geen tijd voor pessimisme
is".
„Dit is de tijd voor optimisme al
dus de president. „Weest optimis
tisch".
Tot 7% rente!
4%
rente op een
AMRO-
renteboekje of
spaarrekening.
rente op een
AMRO- spaarrekening
met een opzegtermijn
van 3 maanden.
5%
rente op een
AMRO-
spaarrekening
met een
opzegtermijn van
6 maanden.
6%
rente op een
AMRO-
spaarrekening
met een
opzegtermijn van
12 maanden.
7%
rente op een
AMRO-spaarrekening
met een vaste termijn van
24 maanden.
V
