ERUIT!
neet
FRAAI
STUKJE
WERi
Nederlanders op Belgische
molens en cutterzuigers
BAGGERAARS ÏN
MEUW-NAMEN
SLEUF
TUNNEL
Sliedrecht
E3-tunnel
Souvenirs
Leger
Zoon
Tekst:
John Drieskens
Foto's.-
Cor J. de Boer
DE STEM
wssfd. Iedere dsg geopend,
Ook op zaterdag en zondag.
Huwelijken
50
7,50
ge-
eur-
Au-
Aan-
op
6504,
ions-
iaal'
Ter-
Nette RK gemeente werkman
van middelbare leeftijd zoekt
serieuze kennismaking. We
duwe zonder kinderen geen
bezwaar. Brieven ond. nr.
SK 3662.
Diversen
Gaarne zenden wij u op aan
vrage gratis en zonder ver
plichting een prijslijst en do
cumentatie van onze voorbe
hoedsmiddelen. Vraagt u aan
bij: Traffic, Postbus 132, De-
kruideniers-
aangebo-
volksbuurt. Brieven
Bruynzeel N.V. Bergen op
Zoom geeft gelegenheid tot
een informatief gesprek op
woensdag 16 juli 1969 van
15.00 tot 21 00 uur in hotel Dt
Kroon te Wouw.
Verkoop begint 17 juli
GOES
(Van een onzer verslaggevers)
MEUW-NAMEN Een paar turven hoog was de kleine Pieter Bosman toen zijn vader
rlak voor de eerste wereldoorlog Nederland verliet aan boord van een baggermolen. Pas
yijf jaar later kon hij samen met zijn moeder per vigilante pa afhalen van de tram in Hulst,
lader stapte samen met een maat uit de tram. De jongen liep naar één van de mannen toe en
riep: „vader". De man zei: „ik ben je vader niet
„Dat toneel", zegt schipper Bos
man (59 jaar) nu, een veertigtal
jaren later, „is mij bijgebleven- Ik
vond het vreselijk. Ik heb altijd
gezegd dat zal mij niet overko
men. Toch is het bijna onvermij
delijk als je baggert. Je ziet je
kinderen weinig. De ene dag zit
je in Antwerpen, de volgende
week in Rotterdam en over een
maand misschien in Afrika of in
Azië. Het gezinsleven kan er aan
kapot gaan-"
Als je baggert Nieuw Na-
rosn. een Zeeuwsch VIaams plaats
je. (lat tegen de Belgische grens aan
kunt, herbergt veel baggeraars. Het
21in Nederlanders, die met Belgische
verwanten en bekenden uit Kiel-
drecht, de baggermolens van onze
zuiderburen bemannen.
Het klinkt een Nederlander vreemd
in de oren: baggeiraars uit Nieuw
Namen. Achter bagger, baggermo
len, baggeraar en zeifs baggerschool
wordt in ons land onmiddellijk Slie
drecht en omgeving gedacht. Niet
Nieuw Namen. Toch wonen in dit
Zeeuwsch-Vlaamse dorpje vele tien
tallen baggeraars: schippers, machi
nisten, matrozen, koks en scheeps
jongens -Zij kennen het vak zo goed
als de Sliedrechtenaren; van haver
tot gort en van vader op zoon.
Schipper Bosman is zo'n man E-
venals zijn zwager schipper Theo van
Rocijen (62 jaar) is hij als jongmaat
je door zijn vader aan boord van een
molen gebracht en is nooit meer van
vak veranderd. Evenzo is het de
zoon van Bosman vergaan, die op
het ogenblik motorist in Duinkerken
is. De zonen van schipper van Roeij-
en zitten niet meer in „de bagger".
Ze studeren. En dat is beter. Daar
over zijn beide zwagers bet roerend
eens. Baggeren eist namelijk veel
van vrouw en kinderen. Voor de man
is het daarentegen een vrij leven-
Hij verdient goed (een salaris van
vijftienduizend gulden gulden voor de
ouderen is normaal) en hij heeft o-
ver het algemeen voldoening van zijn
werk. Dat geldt zeker voor de schip
pers.
Schipper P.P. Bosman werkte lan
ge tijd aan de geul waarin de Ant
werpse E3-tunnel werd neergevleid.
Met enthousiasme kan de breed ge
bouwde man thuis, achter een-pijpje
pils, vertellen over, wat hij noemt,
de sleuf. „Een karwei", zo zegt zijn
zwager Van Roeijen, d;at onder zeer
moeilijke omstandigheden, zoals die
zich voordeden op de Schelde slechts
door een uiterst knappe vakman op
maat kon worden geklaard."
Schipper Bosman: „De tunne-l kost
te me veel tijd. Ik moest de sleuf
tien keer baggeren omdat ik midden
op de stroom werkte. De geul slibde
dicht Toen het eerste tunnelstuk op
Foto boven
Nieuw-Namen, een Zeeuwsch-
Vlaams plaatsje, dat tegen de Bel
gische grens aanleunt, herbergt
veel baggeraars.
Foto onder
Een van de uitbundige Indiase
'godenbeeldjes, die Emü Klaessens
als relikwieën bewaart.
zijn plaats lag (vijfentwintig meter
vijftig beneden laag water) moest
ik vijftien meter modder uit de rest
van de tunnelsleuf halen." „Bagge
ren," zegt schipper Bosman, „is
hoofdzakelijk goed werken met vijf
ankers. Op die ankers (één boegan
ker, twee zijankers en twee achter
ankers) moet de molen worden ver
haald; van voor naar achter en heen
nen weer. Het eigenlijke baggeren is
simpel als je weet op welke diepte
gewerkt moet worden en je de w>a
tenstand in de gaten houdt. Het is
een kwestie van instellen en goed in
breken.'' Voor niet-iragewijden: Bag
geraars bedoelen met inbreken het
laag voor laag verwijderen van de
modder.
Schuin tegenover de huizen van
beide zwagers aan de Hulsterlostraat
woont ex-schipper Emil Klaessens.
Hij is eenenzeventig jaar oud en van
Belgische nationaliteit. De souvenirs
van zijn vele reizen bewaart hij als
relikwieën. Voorzichtig haalt hij de
voorwerpen uit zijn slaapkamer. Het
zijn enkele uitbundige Indiase goden-
beeldjes, boeken en vooral foto's,
die even zovele herinneringen oproe
pen.
Zijn verhalen zouden ook door een
3ndere Nieuw-Namer kunnen zijn
verteld. Bijna alle baggeraars uit dit
kleine plaatsje in Oost-Zeeuwsch
Vlaanderen, dat behoort tot de ge
meente Clinge, zwierve,n als Emil
Klaessens over de zeeën naar alle
werelddelen. „Als kleine elfjarige
jongen," zo begint de nu gepensio
neerde schipper, „voer ik bij mijn
oom op een mosselschuitje. Na enke
le jaren mocht ik verder van huis,
en ging ik werken bij de bagger-
maatschappij, waarbij mijn vader
ook in dienst was: Kalis uit Brussel.
Naar het buitenland mocht ik pas la
ter. Eerst diende ik in het Nederland
se leger
En dan volgt een, bijna ongeloof
lijk verhaal, diat weinig te maken
heeft met baggeren, maar dat te gek
is om niet te publiceren Een geschie
denis van een in Nederland uit een
Belgische vader geboren, die zoals
hij zegt, „nooit nie ergens anders
dan dn Nieuw Namen woonde", die
in het Nederlandse leger diende,
maar die geen pas kon krijgen om-
d!at hij Belg was. Een knaap, die la
ter nog eens werd opgeroepen voor
het Belgische leger en die dat alles
te danken had aan (we citeren Emil
Klaessens) „een gemeentesecretaris
die van de administratie een rotzooi
tje maakte." Een tweede diensttijd
werd Emil Klaessens bespaard. Het
werd echter een nipte ontsnapping.
Hij werd zelfs nog een dag voor zijn
inlijving gekeurd te Dendermonde.
Daar vertelde hij zijn lotgevallen aan
een genera-al, die hem naar huis
stuurde met de woorden: „jongen je
hebt in het verkeerde leger gediend."
Hoewel Emil Klaessens, zoals ge
zegd, zijn gehele leven in Nederland
woonde, uitgezonderd het respecta
bel aantal jaren, dat hij met zijn bag
germolen doorbracht in het buiten
land, werd hij nooit Nederlander. Hij
informeerde voor de tweede wereld
oorlog wel naar de mogelijkheid het
Nederlanderschap te verkrijgen,
ma-ar verloor interesse, toen hij hoor
de daarvoor driehonderd gulden te
moeten neertellen. „Wij konden dat
niet betalen in d'ie tijd," vertelde hij.
„Ik heb er nogal wat moeilijkheden
door gekregen. Ik had namelijk ook
geen Belgische pas. Die kreeg ik pas
later door bemiddeling van de com
missaris van de koningin in Zeeland,
naar wie ik een brief schreef."
Emii Klaessens werkte bijna over
al waar havens werden gegraven en
uitgediept. In Marokko, in Cadiz in
Frankrijk, in België, in Nederland
en samen met zijn zoon op de Re
naissance in India. Constant Klaes
sens zijn nu eenenveertig jarige
zoon, zet de traditie dat een Klaes
sens een baggeraar is voort. Hij is
schipper op de Orthelius van de fir
ma De Nul uit Aalst. Met de Orthe
lius zal Constant binnenkort werken
aan de haven van Moerdijk,
Foto links boven
Schipper P. P. Bosman (rechts)
met zijn zwager schipper Theo
van Roeijen.
Foto links
Vooral foto's roepen herinnerin
gen op. Het zijn waardevolle sou-
vienirs voor Emil Klaessens. Emil
Klaessens met een bloemenkrans
op de tweede rij rechts. De foto
is gemaakt in India,
Foto links onder
De nieuwe John F. Kennedy-
tunnel onder de Schelde te Ant
werpen.
>f 'INKTVIS Z'JN GR'mRMN
K ZiCH m GlNmUtESTZK
