ALPENREUZEN VELLEN JAN JANSSEN
Nederland aan ramp ontsnapt
Luchtslag boven
Golan heuvels
EUROPESE TOP
OVER
GROTERE E.E.G.
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND
Tilburgse
Katoen-
spinnerij
in gevaar
Britse mariniers naar Bermuda
li
15
13
03
MOES
78
108
ND N.V.
RAPPORT OVER VERGIFTIGING RIJNWATER:
Eenzaamheid fataal voor
andaag
in
WONDEN
Westduitse onderzeeërs
voor Griekenland
ZEVEN SYRISCHE MIG'S NEERGESCHOTEN?
OEKdtë
ICO WAAIERS 79
ES
IEEK h{,
E KANO'S 91
IDAG 7 JULI
►DAG 8 JULI
►DAG 9 JULI
DAG 10 JULI
DAG 11 JULI
editie voor
zeeland
weerbericht
(Van onze correspondent)
ROTTERDAM - Het lage deel van Nederland
is bij de vergiftiging van het Rijnwater aan een
ramp ontsnapt.
VERLOREN
WAARSCHUWING
„Afgestoten"
Moeilijk
h»LSUeaf. van de Tilbm-gse Ka-
rippi '1J worden voor een groot
NOOD
„Gouden"
winst
voor
KLM
Brandt en Luns polsen partners
Niet minder
Besprekingen
Poging tot aanslag
op Ierse premier
Belgisch meisje
in Den Haag
verkracht
LITERBLIK
ORDENBLIK 1,
FAM. ZAK 11
RATIS FLES
FA KWAST
3/4 POT 100
LITERBLIK 03
M P/BUSJE
6 BLIKJES 1
ri Vlissingen, zoeken wij
)en met een eigen ver
worden gezorgd.
chtingen over het werk,
/aarden, enz.
edrijf Nederland N.V. u
jarstraat 4, tussen 7 en
cht 2, tussen 7 en 8 uur.
I 33, tussen 7 en 8 uur.
igerdstraat 56, tussen 7
N. 1, tussen 7 en 8 uur.
09e jaargang no. 26166
Directeur: Dr. W. A. J. M. Harkx
Hoofdredacteur: L Leijendekker
Hoofdkantoor: Breda Reigerstr. 16
Telefoon 22341, Postgiro 1114111
woensdag 9 juli 1969
Koel weer
Zwaar bewolkt met tijdelijk regen.
Langs de kust harde tot krachtige
wind. Koel weer.
KANTOREN; ROOSENDAAL. MOtfcNSTRAAT 45, TEL 37)50
BERGEN OP ZOOM, ZUIVELSTRAAT 26, IEL. 6850
OOSTEPHOUT, ARENDSTRAAT 14, TEL. 4957
GOES, KLOKSTRAAT 1, TEL. 8030
HULST, STEENSTRAAT 14, TEL. 3751
RIM WAGTMANS
(Van onze speciale verslaggever)
BRIANgON De tiende etappe
van de ronde van Frankrijk, de be
ruchte rit over „het dak van de
Tour" zal twse Nederlanders nog
jaren heugen: Rini VVagtmans, om
dat hij in de lange etappe over de
Alpenreuzen tussen Chamonix en
Briangon bewees met de beste klim
mers en dalers mee te kunnen, en
de Tour-winnaar van het vorige
jaar Jan Janssen, die op de Made
leine, de Telegraphe en de Gaiibier
een van de grootste nederlagen van
zijn zo met lauweren opgesierde
carrière leed.
Janssen arriveerde ruim eenen
twintig minuten na etappewinnaar
Heiman Van Springel in Briamjon.
Janssen bleek niet opgewassen te
gen de regen, de sneeuw en later
da kwellende zon. Hij verloor steeds
meer op de alles vergende steile
hellingen en in Briancon bleek he!
verlies van de door sterke maag
krampen gekwelde oud-wereldkam
pioen onherstelbaar. Onherstelbaar,
omdat super-vedette Eddy Merckx
weer met glans alle ontberingen
had doorstaan en gisteren als twee
de finishte net voor Rini Wagtmans,
de grote revelatie uit deze Tour de
France.
Wagtmans toonde zich gisteren
een groot cour ur. Een kilometer
voor de top van de ongenaakbare
Gaiibier liet de Willebrorder zich
bewust uit de kop terugvallen om
:n de afdaling het verlies van 55
seconden in grootse stijl terug te
lakken. Wagtmans die van zichzelf
bew ert, dat hij „net een beetje kan
sprinten", „net een beetje kan klim
men" en „net een beetje kan tijd
rijden" is intussen toch maar opge
klommen tot een bijzonder eervol
le vierde plaats in het algemeen
klassement, achter Merckx, Pinge-
on en Poulidor. Hij staat ook in het
puntenklassement als onbetwiste
tweed j achter Merckx.
Wagtmans was gisteren lang ge
noeg aan de finish om op de Champs
de Mars in Briangon de intocht van
zijn verslagen rivaal Jan Janssen te
zien. Wagtmans had zelfs medelij
den met Janssen toen die compleet
verslagen tegen zijn fiets leunde en
zei: „Het leek wil of mijn maag
zou barsten. Zo'n gevoel had ik.
Die koude in het begin van deze
etappe heeft mij de das omgedaan.
Daar kan ik niet tegen. Als het mor
gen warm is dan zal het misschien
wel gaan. Maar als het weer zo
koud is, heb ik er een hard hoofd
in". Janssen spoedde zich daarna
snel naar zijn hotel om aan ver
dere vragen van de journalisten te
ontsnappen.
De etappe van gisteren heeft
trouwens veertien slachtoffers
geist. Onder hen waren Roger
da Vlaeminck, de Belgische kampi
oen en Leen Poortvliet van Willem
li-Gazelle, die na een valpartij de
strijd staakte.
(Zie verder onze sportpagina's)
JAN JANSSEN
Dit rapporteert de hoofddirecteur van de provinciale waterstaat in
Zuid-Holland, prof. ir. L. J. Klein, aan het bestuur van Zuid-Holland.
Wat bij het systeem van de watervoorziening in Nederland had kunnen
gebeuren of kan gebeuren bij herhaling van vergiftiging van de Rijn is voor
prof. Klein aanleiding om in zijn rapport een felle aanval te doen op het
ontbreken van ook maar enig waarschuwingssysteem waarmee calamiteiten
voorkomen kunnen worden.
Er is geen enkele organisatie die
op rijksniveau de provincie alar
meert en op provinciaal niveau de
polders, waterschappen en gemeen
ten, zodat er tijdig maatregelen ge
nomen kunnen worden.
In het concrete geval van de Rijn-
vergiftiging van 19 juni betekent dit
dat eerst de polders en waterschap
pen, en voorts de drinkwaterbedrij
ven voldoende water hadden kunnen
innemen om vervolgens alles potdicht
af te sluiten zodat het vergiftigde wa
ter alleen en uitsluitend i|ia de Rijn
naar zee gebracht zou zijn.
Nu zijn er vier kostbare dagen ver
loren gegaan voor in Nederland beseft
werd dat het water van de Rijn, dat
overal vrij kon binnenstromen, ern
stig verontreinigd was. Prof. Klein
meent niet alleen dat er snel een goed
waarschuwingssysteem opgebouwd
moet worden, maar ook dat het rijk
hiervoor verantwoordelijk gesteld
moet worden. Juist omdat de water
huishouding in Nederland steeds af
hankelijker van de Rijn wordt. Prof.
Klein meent voorts dat een dergelijke
waarschuwing niet van toevallighe
den als het bovendrijven van dode
vis, afhankelijk moet zijn.
Immers, zo stelt hij, wie moet ons
waarschuwen wanneer er in de Rijn
geen vissen meer kunnen leven, of
zoals thans het geval is, in ieder ge
val voor enige tijd volkomen uitge
roeid zijn. De waterstaatsdirecteur
oordeelt dat een voortdurende weten
schappelijke controle langs de gehele
Rijn absoluut noodzakelijk is. Ook
zegt de directeur van de provinciale
waterstaat in zijn eerste rapport (hij
zal een tweede maken waarin hij
voor de Zuidhollandse polders en wa
terschappen een waarschuwingssys
teem voorstelt) dat het van het
grootste belang is voor Nederland, om
bij langdurige vergiftiging van het
Rijnwater, te beschikken over een
andere wateraanvoermogelijkheid.
(Van een onzer verslaggevers)
TILBURG De positie van dc Til
burgse Katoenspinnerij ongeveer
500 werknemers binnen het con
cern van de Koninklijke Nederlandse
Textiel Unie, is de afgelopen maan
den „doorgelicht".
Er bestaan duidelijke aanwijzingen
dat een reorganisatie, er wordt in be
paalde kringen zelfs van sluiting ge
sproken, binnenkort zal worden door
gevoerd. Een oktober zou deze haar
beslag krügen.
De hoofddirectie van het concern
heeft donderdag haar periodieke ge
bruikelijke gesprek met vertegen
woordigers van textielvakbonden ge
houden. Deze bijeenkomst is in mei
vastgesteld. Op die vergaderingen
wordt de positie van alle bedrijven
dle bij de KNTU zijn aangesloten
'm sprake gebracht. Tijdens de bij
eenkomst van de leden van alle on
dernemingsraden van de bedrijven
van de KNTU, ongeveer 100 mensen,
afgelopen winter in Enschede, is de
curectie gevraagd of het Tilburgse
bedrijf gesloten zou worden.
UP die vraag kreeg de vergadering
«en ontwijkend antwoord.
door
„Wij lichten
ons concern steeds
om te kijken of de aangesloten
„edrijven Sezond zijn. Als dat niet het
soval is, worden ze afgestoten", aldus
werd gerepliceerd.
Twee
|aar geleden, vlak na het ge-
vnikelijke overleg met de vakbonds-
vertegenwoordigers, sloot de KNTU
a spinnerij Oosterveld in Enschede.
T ^^capaciteiten van het bedrijf in
7ii„ e "beken toen veel te groot te
êeworden. Oosterveld was een
l i ver°uderd bedrijf. Een jaar ge-
Imm".' eveneens omstreeks de bijeen-
j: s' met de vakbondsvertegenwoor-
Mniu „werd de weverijsector van
kenboer in Oldenzaal gesloten. De
weverijactiviteiten van het concern
toen geconcentreerd
ZÏÏ®1waar de KNTU
very heeft.
m
een we-
land ?Tkt d00r n-v- De Hae« Ho1-
tiid n, ndD°ven. Reeds geruime
se positie van de Tilburg-
cern en^;nnerij in het KNTU-con-
een i Seacht. Geruchten over
steM? ,^en zijnde sluiting worden
In kri™ Vuldiger eH hardnekkiger,
inductri va,n de Tilburgse textiel-
nine m °udt men er ernstig reke-
over d„e? sP°edig een beslissing
word elf toek°mst van het bedrijf zal
besloten ®gnomen' 20 daartoe al niet
Hij denkt hierbij aan een bepaalde
bescherming van het IJsselmeer tegen
vergiftiging, b.v. via de Rijn, opdat in
gevallen van nood hieruit water ge
nomen kan worden. Op dei manier
zouden desastreuze gevolgen voor de
glastuinbouw, de bloemen- en bollen
teelt, enz. de watervoorziening voor
komen kunnen worden, ook al zou
men lange tijd niet uit de Rijn water
kunnen putten.
(Van onze redactie buitenland)
BONN West-Duitsland heeft de
Westeuropese Unie vergunning ge
vraagd voor de verkoop van vier on-
kenland.
meegedeeld door
een woordvoerder van het Westduitse
ministerie van economische zaken.
HET TWEEDE-KAMERLID Van Lier
(PvdA) heeft de minister van Eco
nomische Zaken schriftelijk gevraagd
of het juist is dat de premies van veel
ziektekostenverzekeringen de laatste
maanden zijn verhoogd.
(Van onze correspondent)
WASHINGTON Bonny (foto)
het ruimteaapje, is gisteren, elf uur
nadat de Biosatelliet-3 in de Stil
le Zuidzee na een negendaagse ruim-
tevlucht was neergekomen, gestor
ven.
De doodsoorzaak is nog niet be
kend. In een korte verklaring, uit
gegeven door NASA, werd gezegd
dat er een uitvoerige lijkschouwing
verricht zal worden. Het droevig
einde van de vlucht die drie weken
voor het einde door de NASA-ge-
leerden afgebroken moest worden,
omdat Bonny klaarblijkelijk in een
coma verkeerde, heeft ongetwijfeld
een ongunstige invloed op de plan
nen voor langdurige bemande
ruimtevluchten.
Geleerden van het researchlabo-
ratorium in Californië weigerden
gisteren te zeggen wat de moge
lijke oorzaak van Bonny's dood is
geweest.
Het is mogelijk, dat de schok van
de terugkeer en het neerkomen, sa
men met de slechte conditie van
het aapje, de lage lichaamstempe
ratuur in het bijzonder, de dood ten
gevolge heeft gehad.
Geleerden hebben de lage tempe
ratuur toegeschreven aan een com
binatie van „slechte stofwisseling
en een te lage temperatuur in de
capsule". Hoewel de doktoren dit
zeker zullen nagaan, is het onwaar
schijnlijk dat de dood van het aap
je een direct gevolg is van gewich
teloosheid.
Tijdens de langste bemande ruim-
tevlucht, die van Gmini-7 in 1965,
hebben de astronauten Borman en
Lovell alleen maar betrekkelijk
kleine gevolgen van gewichteloos
heid ondervonden, zoals bij bet me
disch onderzoek na de vlucht bleek.
Ze konden zich echter vrij in hun
ruimtevaartuig bewegen en waren
niet alleen. Beide factoren hebben
misschien een belangrijke rol bij
Bonny gespeeld. Het is bekend dat
aapjes op aarde het erg zwaar heb
ben ais ze alleen zijn en in de toe
komst is het misschien nodig ze
paarsgewijs de ruimte in te sturen
en hen wat bewegingsvrijheid te
geven.
(Van onze luchtvaartredacteur)
AMSTERDAM De KLM die
dit jaar 50 jaar bestaat, en de
eerste luchtvaartmaatschappij ter
wereld is die het gouden jubile
um mag vieren, heeft zichzelf
als jubileumgeschenk de hoogste
winst uit de geschiedenis van
het bedrijf gegeven.
Bijna 89 miljoen bedraagt de
winst bij een totaal aan be-
drijfsinkomsten over het boek
jaar 1968-1969 van 952 miljoen.
Een mijlpaal bij een mijlpaal
dus, waarbij zich nog een derde
voegt, want eveneens voor het
eerst overschreed de eindtelling
van de balans het bedrag van een
miljard.
Voor volgend jaar, het 50ste
boekjaar dus, hoopte de KLM
ook met de bedrijfsinkomsten de
een miljard te overschrijden.
Inmiddels staat de maatschap
pij voor geweldige investeringen
m.b.t. de aankoop van vliegtui
gen van een nieuwe generatie.
De president-directeur dr. G. van
der Wal, toonde zich gisteren tij
dens de jubileumDersconferentie
echter optimistisch over de ont
wikkelingsmogelijkheden van de
KLM in de jaren 1970.
(Voor het jaarverslag zie finan
ciële pagina)
(Van onze redactie buitenland)
DAMASCUS-TEL AVIV-CAIRO
Boven Koeneitra, in de door
Israël bezette heuvels van Golan,
hebben Syrische en Israëlische
straaljagers gistermiddag een
zwaar luchtgevecht geleverd. Vol
gens Syrië eindigde dat met het
neerstorten van vier Israëlische
en drie Syrische toestellen; Israël
zegt, dat de Syrische luchtmacht
zeven straaljagers van het type
Mig-21 heeft verloren terwijl
aan eigen kant geen verliezen zjjn
geleden.
Het luchtgevecht, dat zich afspeel
de op hoogten tussen 3 en 9 kilo
meter, begon, zo zegt een Syrisch
communiqué, toen Israëlische toe
stellen het Syrische luchtruim bin
nendrongen. Na een strijd die meer
dan een uur duurde hadden de Sy
rische straaljagers hun tegenstan
ders verdreven.
Een Israëlische woordvoerder zei
daarentegen, dat het gevecht ont
stond toen Syrische vliegtuigen het
Israëlische luchtruim wilden binnen
dringen.
De luchtslag wordt de zwaarste
genoemd sedert de zesdaagse oorlog
in 1967.
Sedert 22 mei zouden Israëlische
straaljagers twintig Arabische toe
stellen hebben neergeschoten en zelf
geen verliezen hebben geleden. Sinds
(VERVOLG OP PAG. 6)
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De zes EEG-landen beleggen waarschijnlijk op het
eind van dit jaar een topconferentie over het toetreden tot de EEG
van Engeland, Ierland, Denemarken en Noorwegen.
Willy Brandt, de Westduitse minister
ter van buitenlandse zaken, zei gis
teren in Den Haag goede hoop te
hebben dat de besprekingen tussen
de zes en de vier kandidaatlanden
ook nog dit jaar kunnen beginnen.
Hij was het met minister Luns eens
dat de aansluiting van de vier lan
den niet alleen een juridische toe
treding moet zijn, maar dat Enge
land, Ierland, Denemarken en Noor
wegen de volledige consequentie er-
Van in de praktijk moeten dragen.
De Europese topconferentie die vol
gens minister Brandt de weg vrij
moet maken voor anderen, wordt
door de zes ministers van buiten
landse zaken voorbereid. Zjj komen
hiervoor nog voor de Duitse verkie
zingen bijeen. „Deze verkiezingen
zullen de uitbreiding van de E.E.G.
niet blokkeren. Wij waren voor toe
treding van Engeland, we zijn dit nu
nog en we zullen dit ook blijven",
zei de Westduitse minister gisteren
na afloop van besprekingen in Den
Haag met minister Luns.
Willy Brandt heeft zijn collega
Luns verslag gedaan van zijn ont
moeting met Maurice Schumann, de
nieuwe Franse minister van buiten
landse zaken.
„Mijn gematigd optimisme over de
nieuwe Franse opvattingen zijn er na
m(jn ontmoeting met de heer Brandt
niet minder op geworden. Ik ga 16
juli dus met ditzelfde optimisme naar
Parijs voor mijn ontmoeting met mijn
Franse collega", aldus minister Luns.
De zes E.E.G.-mlnisters hebben een
zwaar programma voor de boeg. Nog
dit jaar moet de beslissing vallen
over de landbouwherstructurering
volgens het druk besproken plan-
Mansholt. De financiering ervan
weegt hierbij het zwaarst en aldus
minister Luns gistermiddag, vooral
de verantwoordelijkheid van het
Europees parlement komt hierbij
aan de orde.
De Westduitse en Nederlandse mi
nister ziin druk bezig de mening te
polsen in de verschillende E.E.G.-
landen. Brandt sprak daarbij ook al
met zijn Finse collega als vertegen
woordiger van de Europese vriihan-
delszone. Volgende week bezoekt de
Westduitse minister Rome en Oslo.
Minister Luns reist volgende week
naar Londen en daarna ontmoet hij
de Franse minister van buitenlandse
zaken. Begin deze week heeft hii in
Brussel al met de Belgische minister
Harmei gesproken.
Controle op
verscherpt.
caravans wordt
Pagina 3.
Arrestanten worden door poli
tie in Vlissingen afgeluisterd.
Pagina 3.
De maan bemand. Russen had
den pech maar kwamen ook
technisch tekort. Pagina 5.
De Nederlandse vrouwen heb
ben een halve eeuw volledig
kiesrecht Pagina 5.
Kardinaal Döpfner neemt zijn
van oorlogsmisdaden beschul
digde hulp-bisschop in be
scherming. Pagina 6.
De Kleine Stem op pagina 7.
Marianne Klep: talentvolle zan
geres uil Bergen op Zoom.
RTV-pagina.
(Van onze redactie buitenland)
CORK Onbekenden hebben in
Cork een poging gedaan een aanslag
te plegen op de Ierse premier Jack
Lynch.
Op honderd meter van een gebouw
waarin hij vergaderde werd een tijd
bom gevonden.
(Van onze correspondent)
DEN HAAG Het 19-jarige meis
je K. D. uit de Belgische plaats Swe-
veghem is maandagavond op een stil
weggetje aan de rand van Den Haag-
verkracht. De dader zou de 28-jarige
koopman F. P. uit de residentie zijn.
Hij heeft zich gistermiddag bij de po
litie gemeld, nadat de 31-jarige koop
man J. M., eveneens uit Den Haag,
die samen met P. het meisje In een
auto had meegenomen, was aange
houden.
De twee mannen boden het meisje,
dat in Den Haag wandelde, een lift
aan naar Scheveningen. Zij accep
teerde omdat zij daar met een vrien
din had afgesproken. Onderweg wer
den de mannen echter handtastelijk.
Het meisje liet blijken daarvan niet
gediend te zijn. De mannen reden
daarop door, maar zetten later hun
auto op een stil weggetje aan de kant.
Toen het meisje probeerde te ont
komen werd zij geslagen en daarna
zou zij door P. in de auto zijn ver-
kracht, terwijl M. buiten wachtte.
(Van onze redactie
buitenland)
HAMILTON Vorige
week zijn in het geheim
circa honderd Britse mari
niers naar de Bermuda-ei
landen gezonden met het
oog op eventuele moeilijk
heden tijdens een daar te
houden conferentie van
Black Power. Deze confe
rentie begint vandaag. Een
deel van de mariniers is
uit Engeland overgevlogen
naar de Bahama's en arri
veerde zaterdag bij Ber
muda aan boord van het
Britse fregat „Arethusa",
een van de twee die sinds
de onrust om Anguilla in
het Caraibisch gebied
zijn gebleven. Een tweede,
kleinere eenheid volgde
met het fregat „Mohawk".
De gouverneur van Ber
muda, lord Martonmere
had om versterking ver
zocht. De inreiscontrole
was al verscherpt om de
komst van ongewenste
vreemdelingen te verhin
deren.
De Black-Powerconferen-
tie is georganiseerd door
Roosevelt Brown, die deel
uitmaakt van de oppositie
in het plaatselijk parle
ment. HM heeft te kennen
gegeven dat geen blanken
tot de conferentie zullen
worden toegelaten. Ook
journalisten zullen worden
geweerd. Welke Black-Po-
werleiders uit de Verenig
de Staten en het Carai
bisch gebied aan de bij
eenkomst zullen deelne
men, heeft Brown niet
willen zeggen. Wel heeft
hij meegedeeld dat bis
schop John D. Bright van
de Afrikaanse methodis
tische kerk die aan het
hoofd staat van 600 con
gregaties in Amerika en
Bermuda op de ope
ningsdag van de driedaag
se conferentie het woord
zal voeren.