Kermisachtige
gezelligheid op
Musement
uuagenziek?
tussen haakjes j
yAN MUMMIEKIST TOT PLASTIC FLUITJE
ET TT Tm
lil
Protest van
Bergense
kunstenaars
Tunnel
Meer mans
Indonesië
Vliegtuigbommen
1 u
Japan verbeeld
Hele dag film
0PREI5
John Lennon
en Yoko Ono
gewond
NEDERLAND 1:
NEDERLAND II:
BELGIë (NederL):
BELGIë (Frans):
DUITSLAND I:
DUITSLAND II:
Luister naar
DE STEM VAN DONDERDAG 3 JULI 1969
13
(Van onze kunstredactie)
Voorna^sjste doel van Musement,
de gezamenlijke manifestatie
van zo'n 150 Nederlandse musea
in de Irene-hal van de Utrechtse
jaarbeurs, is het publiek ertoe te
brengen de drempelvrees die nog
velen van een museumhezoek af
houdt af te leggen. Het is nauwe
lijks aan te nemen dat Musement
daarvoor het geëigende middel is.
De „stad" die in de Irenehal is
opgebouwd heeft immers een ge
heel andere sfeer als 'n museum.
Die sfeer is van 'n kermisachtige
gezelligheid en dat is iets wat
men in onze musea gemeenlijk
niet aantreft. Argeloze bezoekers
die op Musement hun museum
première beleven zullen wellicht
teleurgesteld zijn als zij straks
de drempel van een echt museum
overstappen.
Wij willen daarbij vooropstellen
dat een bezoek aan Musement (kan
nog tot 13 juli) alleszins de moeite
waard is. En dat vooral om het ver-
rassingseffekt. Iedereen die min of
meer regelmatig in een museum
komt weet wel dat men daar schil
derijen, beeldhouwwerken en derge
lijke kunstzinnige zaken kan gaan
zien. Men kent ook nog wel de „stijl
kamers" met meubelen en gebruiks
voorwerpen van vroegere tijden.
„Maar er wordt zoveel meer be
waard, dingen waar men vaak geen
weet van heeft".
Het zijn juist die dingen
die op Musement het meeste opval
len. Natuurlijk is er ook kunst. Oude
zowel als nieuwe. De anatomische
les van Rembrandt heeft er een ere
plaats, de fraaie beeldencollectie
van het Aaartsbisschoppelijk Mu
seum is er goed gerepresentateerd
en dankzij de inzending van het Ste
delijk Museum te Schiedam kan men
ook een redelijke indruk krijgen van
wat bet kunstleven van vandaag be
paalt. Maar ondanks die ruime aan
wezigheid wordt de grote-K-kunst
toch een beetje op de achtergrond
gedrukt.
We geloven bepaald niet dat een
plechtstatige sfeer nodig is om
kunst te bekijken. Maar men „con
sumeert" een Rembrandt toch op
een andere wijze als een draaiorgel,
een gotisch beeld anders dan een
oude locomotief. Het klinkt mis
schien gek, maar we zouden haast
willen adviseren om bij een bezoek
aan Musement de „Kunst" een beet
je links te laten liggen en zich te be
palen tot die andere zaken.
Dat is nogal wat. Men kan er van
alles zien van oud-Egyptische mum-
miekisten tot een plastic-fluitje dat
gebruikt werd bij de bezetting van
het Maagdenhuis. Er is een variatie
van vliegtuigbommen tot bijenkor
ven, van jeneverstookketels tot
scheepsmodellen. Het aardigst is
wellicht wat door kleine musea en
Een moriaan. Deze beeldjes wer
den vroeger gebruikt als herken
ningssymbool voor tabakswin
kels.
WW"-"
"vTr:V- v "bi
.:V
i v v
Als de grote Gavioli speelt is dat op de hele tentoonstelling te horen,
maar het Utrechtse museum „Van speeldoos tot pierement" toont ook
orgels van bescheidener omvang.
oudheidskamers werd ingezonden.
Musea die gewoonlijk niet overlopen
worden met bezoekers maar die
hier hun beste beentje voorzetten.
Men kan er te weten komen over
terp-afgravingen in de noordelijke
provincies, boerenwagens bewonde
ren uit het Gelderse Buren, zien
welke schatten de Brabantse musea
bewaarden.
Daarbij komt dat het bureau
PremseJa en Vonk gezorgd heeft
voor een voortreffelijke vormgeving.
Zij deelden de stands in met een
soort honingraat-systeem, waardoor
elke stand een eigen intimiteit krijgt.
Men ondergaat daardoor Musement
niet als een massale en massieve
tentoonstelling maar werkelijk als
een rondgang door een stad waarbij
men zelf de straten en pleintjes kan
bezoeken waar men voorkeur voor
heeft. En waar men tussendoor rust
plaatsen kan vinden om zonodig wat
op adem te komen.
Van de vierhonderd Nederlandse
musea doen er pim. 150 mee aan
Musement. Namen noemen zou niet
eerlijk zijn, ook al omdat soms heel
kleine - dus financieel beperkte -
musea soms de aardigste dingen to
nen. Wel moeten we stellen dat de
„thuisspelende' Utrechtse musea het
best voor de dag komen. En ook dat
we persoonlijk van de grotere musea
het meeste genoegen beleefden aan
de inzending van het Museum voor
Volkenkunde te Leiden die een goed
beeld geeft van het traditionele en
moderne Japan.
Musement is een echt levende ten
toonstelling. Men kan er zelf tot ac
tie komen: schidertn in de stand van
het Van Goghmuseum, grafiek be
oefenen op een grafisch atelier. Men
kan er oude ambachten zien beoefe
nen en luisteren naar stemmen van
grote toneelspelers. Er wordt geres
taureerd, gedrukt, er worden pennin
gen geslagen en men kan er luiste
ren naar kleine speeldoosjes en het'
grote Gavioli-rogel.
Men kan er meer: iedereen heeft
wel een penning, een tegel, een
prentje waar men meer van zou
willen weten. Welnu, nooit waren er
zoveel musikale deskundigen bijeen
als thans op Musement en zij zijn
graag bereid om u in te lichten.
Tenslotte is er een bioscoop waar
men desgewenst de gehele dag te
recht kan voor oude en nieuwe
films.
Musement kortom is enorm geva
rieerd en, als u het ons vraagt,
enorm gezellig. Wat men er ziet is
representatief voor de enorme vari
atie die in onze musea te vinden is.
Keuze uit openbaar bezit, uit ons ei
gen bezit dus. U zult nooit vermoed
hebben dat u zo rijk was.
De volgende Brabantse insti
tuten zijn vertegenwoordigd op
Musement
Oudheidkundig Streekmuseum,
Alphen; Gemeentemuseum, Ber
gen op Zoom; Stedelijk museum,
Breda; Museum Dinghuis, Deur-
ne; Museum Kempenland, Eind
hoven; Stedelijke Oudheidkamer,
Geertruidenberg; Oudheidkamer
„Jan Uten Houte", Etten-Leur;
„Het Smiske", Goirle; Gemeen
temuseum, Helmond; Noordbra
bants museum, Den Bosch;
Streekmuseum, Heusden; Ge
schied- en Oudheidkundige Ka
mer, Hilvarenbeek; Nederlands
Molenmuseum, Nieuw Vosse-
meer; Zouavenmuseum, Ouden
bosch; Nederlands Nationaal
Oorlogs- en Verzetsmuseum,
Overloon; Museum de Ghulden
Roos, Roosendaal; Somerense
Oudheidkamer, Someren; Schrijf-
en Schrijfmachinemuseum, Til
burg; Nederlands Textielmuseum
Tilburg; Nederlands Museum v.
Schoenen, leder en lederwaren,
Waalwijk; Breda Collectie, Bre
da; Volkenkundig Museum „Jus-
tinus van Nassau", Breda en
Evoluon, Eindhoven-
De provincie Zeeland is niet
vertegenwoordigd.
(ADVERTENTIE)
BH Er zijn toch
iff Primatour
tegen reisziekte!
werkt snel en lang
een product
(ADVERTENTIE)
«RBOVIT tegen maag-
en 'darmstoornissen.
HUGOLIH (reukloos)
I ter voorkoming van muggebeten.
INVERNESS Beatle John Len
non en zijn vrouw Yoko Ono zijn
dinsdagavond na betrokken te zijn
geraakt bij een auto-ongeluk opge
nomen in het ziekenhuis van Golspie
in Noord-Schotland.
Hoewel het ziekenhuis weigerde
inlichtingen te verstrekken, zouden
beiden slechts licht gewond zijn.
John zou een snee in zijn kin heb
ben opgelopen, van Yoko moesten
röntgenfoto's worden genomen. Ook
de zoon van John en dochter van
Yoko - beiden uit hun vorige huwe
lijken - zouden licht letsel hebben
opgelopen. Uit de officiële lezing
over het ongeval blijkt slechts dat
geen tweede auto bij het ongeval is
betrokken.
John, Yoko en de kinderen bren
gen een vakantie door bij een tante
van John in Durness.
(ADVERTENTIE)
Bartex is de fijnste snel-
scheercrême die ik ken. En
nog de voordeligste ook!
(Van een onzer verslaggevers)
BERGEN Om uiting te geven
aan de visie op het frustrerende cul
tuurbeleid in Nederland traden gis
teren vele Bergense kunstenaars aan
op het plein in het dorp om daar
op grote wanden cartoons aan te
brengen, die de tien stellingen van
de beroepsvereniging van beeldende
kunstenaars in beeld brengen. Ver
volgens grepen zij manmoedig naar
penseel en verfpot om doelbewust
Rembrandt van Rijns Nachtwacht te
herscheppen in het tijdsbestek van
omstreeks vijf uren. De Leidse mo
lenaarszoon Rembrandt Harmens-
zoon van Rijn, 313 jaar geleden fail
liet gegaan, zou verbaasd hebben
rond gekeken, als hij daar zijn be
roemdste schepping in segmenten zag
herleven. Rembrandt,, verviel des
tijds tot bittere armoede, zijn colle
ga's van nu hebben daar beslist geen
zin in. Ze zeggen over deze eerste
kunstmarkt van Bergen, die een vol
ledig uit de verf gekomen protest
markt was: „Deze manifestatie van
de actiegroep van beeldende kun
stenaars Bergen dient tot steun van
en is een betuiging van adhesie aan
de acties van de Beroepsvereniging
van Beeldende Kunstenaars te Am
sterdam. Wij worden nog altijd be
schouwd als maatschappelijke rand
figuren en als zodanig evenredig ge
honoreerd. Wij eisen van de samen
leving die verantwoordelijk is voor
deze cultuur dat zij ons de midde
len geeft die ons in staat stellen om
ons werk naar beste kunnen en ver
mogen te volbrengen".
In Bergen werden gisteren veel
stellingen van de kunstenaars ge
lanceerd, o.a. deze: „Kunstenaars
worden opgetrommeld voor manifes
taties in binnen- en buitenland om
het gezicht van onze cultuur te to
nen. Na de opening van de expositie
gaan de ambassadeurs en ministers
naar hun villa's terug en kunstenaars
naar hun tochtig zolderkamertje.
Hun meedoen wordt beloond met de
vernederende hoerenfooi van een
paar tientjes, waarmee hij nog blij is
omdat hij dan tenminste die week
weer te eten heeft".
De VARA is van plan om op 28
juli uitvoerig aandacht aan de Ber
gense actie te besteden in een tele
visieprogramma. Eerder kan men er
over horen in het radioprogramma
„Artistieke Staalkaart" komende za
terdagmiddag.
HET TELEVISIEVERSLAG van
het pauselijke bezoek aan Oeganda,
dat op 31 juli begint en drie dagen
zal duren, zal via een satelliet naar
Europa en Nocxrd-Amerika worden
daartoe worden getroffen door de
televisie van Oeganda en een Ita
liaanse televisieploeg.
16.00 UIT DE OUDE FILMDOOS
16.15 NATUURGETROUW (kleur)
16.40 DORIS DAY-SHOW (kleur)
17.05 SLUITING
18.15 TOUR DE FRANCE
18.50 PLUIMPJE (kleur)
19.00 JOURNAAL
19.07 THE RAIDERS EN
THE BEACH BOYS
19.35 HAAL JE KIJKGELD TERUG
20.00 JOURNAAL
20.20 HIER EN NU
20.45 STANDGERECHTELIJK
VONNIS
22.35 NIEUWS UIT DE
DISCOTHEEK
22.40 TWEEDE JOURNAAL
18.00 WIMBLEDON (kleur)
18.50 PLUIMPJE (kleur)
19.00 JOURNAAL
19.03 SCALA
19.30 VADERS TEGEN WIL EN
DANK (kleur)
20.00 JOURNAAL
20.20 PEYTON PLACE
Aflevering 118 en 119
21.05 PARIJS IN EMMELOORD
MET SYLVIE VARTAN
21.55 AVRO'S TELEVIZIER
22.10 TWEEDE JOURNAAL
16.30—17.30/45 TOUR DE FRANCE
18.55 ZANDMANNETJE
19.00 DORIS DAY SHOW
19.25 FILMMUSEUM VAN DE
SCHATERLACH
19.40 POLITIEKE TRIBUNE
20.00 NIEUWS
20.30 TOUR DE FRANCE
20.40 WIJ, HEREN VAN ZICHEM
21.25 ERTUSSENDOOR
22.15 PREMIèRE
22.55 NIEUWS
14.00
18.20
18.25
18.55
19.25
19.30
20.00
20.30
20.40
22.20
23.05
REPORTAGE VAN HET
TENNISTOERNOOI TE
WIMBLEDON
Daarna: TOUR DE FRANCE
NIEUWS
JEUDI-JEUX
VOOR DE JEUGD
ZANDMANNETJE
LES DIABLES AU VILLAGE
JOURNAAL
TOUR DE FRANCE
OS BANDEIRANTES
Exotische film
LE CARROUSEL AUX
IMAGES
JOURNAAL
20.00 JOURNAAL
20.15 DER VETTER BASILIO
Tv-film
21.45 PRO EN CONTRA
22.30 JOURNAAL
22.50 TOUR DE FRANCE
23.00 CONCERT MET DE
SOPRAAN SYLVIA GESZTY
23.40 NIEUWS
17.30
17.35
18.05
18.40
19.10
19.45
20.15
21.45
22.30
NIEUWS
FILMNIEUWS
DIE DREHSCHEIBE
IMMER DIESE ELTERN.
Das Steckenpferd
DAS GESPENST VON
CANTERVILLE
Tv-spel naar Oscar Wilde
HEUTE
FINALE DUITS
SCHLAGERCONCOURS 1969
Aansluitend: NIEUWS
DIALOG
NIEUWS
Donderdag 3 juli
HILVERSUM I 402 M
NCRV: 12.00 Losvast: gevarieerd
programma. (12.26 Mededelingen t.
b.v. land- en tuinbouw; 12.30 Nieuws:
12.41 Actualiteiten). 14.00 The Kilima
Hawaiians Show: licht muziekprogr.
(Stereo). 14.30 Stereo (Klassieke en
semi-kiassieke kamermuziek. 15.00
Protestantse middagdienst. N.O.S.
15.30 Bezigheden: magazine over
liefhebberijen en vrijetijdsbesteding.
16.00 Nieuws. 16.02 Meer over min
der, informatief, programma over
mensen en dingen die minder op de
voorgrond treden. 17.30 Toerismo:
toeristische informatie uit binnen- en
buitenland. NCRV: 17.45 Stereo:
Licht instrumentaal kwartet met
zangsofete. 17.55 Reportage Wimble-
don-tenni&toernooi 1969. 18.00 Tijd
vrdj voor muziek in vrije tijd: Koor
zang en klassieke orkestwerken.
18.30 Nieuws. 1.841 Actualiteiten. 19.0
Lichte grammofoonmuziek. 19.15 Mu
ziek van Het Leger des Hedls (opn).
19.30 Stereo: New Philharmonia Or
chestra: klassieke muziek(gr). 20.00
Raket: gevarieerd programma. 22.20
Avondoverdenking. 22.30 Nieuws.
22.38 Parlementair overzicht. 22.45
Mededelingen. 22.50 Stereo: Sterren
in stereo: licht gevarieerd ptatenpro-
gramma. 23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM II 298 M
AVRO. 12.00 Programma voor de
vrouw. 12.30 Toppers van toen (gr).
13.00 Nieuws. 13.11 Radiojournaal.
13.30 't Muzikantenuur: I Moderne
kamermuziek. II Stereo: Omroep
Dubbelkwartet. III. Instrumentaal
kwintet: moderne muziek, (stereo).
14.30 't Is historisch, programma
over geschiedenis en archeologie.
15.00 Voor de ziekein. 16.00 Nieuws,
16.02 Stereo: Hoorn en piano: moder
ne muziek. II Zang en gitaar. III Ac-
cordeonmuziek. 17.00 Tussen 10 plus
en 29 min: lichte grammofoonmuziek
voor de jeugd. 17.30 Voor de jeugd.
Pim. 17.55 Meded. 18.00 Nieuws. 18.11
Radiojournaal. 18.25 Stereo: Dis-So-
nantjes. 19.25 Gespr. brief. 19.30 Nws.
IKOR: 19.35 Kerk veraf en dichtbij-
Alternatives to war: consultatie van
de Wereldraad van Kerken op Bossey
19.50 Avondgebed. AVRO: 20.05 Tout
a toi: inform, progr. uit Parijs,
20.30 Stereo: Sopr. en piano klass.
en moderne liederen. 21.37 De kin
deren van Verona, hoorspel. 22.30
Nws. 22.38 Radiojournaal. 22.55 Na
beschouwing Ronde vain Frankrijk.
23.02 Flitsen van de lustrumviering
van de Groninger studenten. 23.25
Stereo: nieuwe grammofoonpl. met
concertante muziek van deze eeuw.
23.55—24.00 Nws.
HILVERSUM Hl 240 M en FM KAN.
N.O.S.: 12.00 Nws. 12.03 Micro-no-
titeits. KRO: 13.00 Nws. 13.03 Ronde
van Frankrijk. 13.08 Actualiteiten.
13.13 T.N.T.: muziek van één tot
twee. 14.00 Nws. 14.03 Ron. v. Frank
rijk. 14.08 Pop-In: licht platenprogr.
15.00 Nws. 15.03 Ronde v. Frankrijk.
15.08 Holster: Pop- en countrymu-
ziek. 16.00 Nws. (Tussen 16.00 en
17.00 onderbr. voor de Ronde van
Frankrijk). 16.03 lORRRrrrr..: hit
parade. 17.00 Nws. 17.02 Actualitei
ten. 17.0718.00 Draaijijofdraaiik:
verzoekplatenprogramma.
BRUSSEL: NEDERLANDS 324 M
12.00 Nws. 12.03 Gev. muziek. (12.40
12.48 Weerber., meded. en SOS-
ber. voor de schippers). 12.55 Bui
tenlands persoverz. 13.00 Nws. weer
ber., beursber. en dagklapper- Aan
sluitend: Ronde v. Frankrijk. 13.20
De Ronde v. Frankrijk en lichte mu
ziek. 14.00 Nws. 14.03 Kamermuziek.
15.00 Nws. 15.03 De Ronde v. Frank
rijk en lichte muziek. (16.00 Nws.
16.03 Beursber. 17.00 Nws, weerber.
en meded.). 18.00 Nws. 18.03 Popmu
ziek voor de soldaten. 18.28 Paarde-
sportuitsl. 18.30 Franse les. 18.33 Gr.
muziek. 18.35 Tips voor het verkeer.
18.40 Gr. muziek. 18.45 Sport.
Vrijdag 4 juli
HILVERSUM I 402 M.
KRO: 7.00 Nws. 7.10 Het levende
woord. 7.15 Badinerie: Moderne en
klass. muziek (gr.). (7.30 Nws; 7.32
Actualiteiten; 7.50 Overwegingen).
8.00 Nws. 8.11 Voor de kinderen. 8.30
Nws. 8.32 Vakantietips 8.45 Voor de
huisvrouw. (9.009.10 Gymnastiek
voor de huisvr.). 9.35 Waterstanden.
9.40 Nwe Aarde: Impressie en bezin
ning o-ver het thema: Er moet ge
werkt worden. 10.00 Stereo: Aubade:
klass. orkestwerken (gr). 11.00 Nws.
11.02 Voor de zieken. 11.55 Medtd.
HILVERSUM U 298 M
AVRO: 7.00 Nws. 7.10 Ochtendgym
nastiek. 7.20 Stereo: lichte grammo
foonmuziek. 8.00 Nws. 8.11 Radiojour
naal. 8.20 Stereo: lichte grammofoon
muziek. (8.308.33 De groenteman).
8.50 Woordelijk vandaag de dag.
N.O.S.Stereo: Berlioz in woord en
muziek. AVRO: 10.00 Voor de kleu
ters. 10.10 Arbeisvitaminen: popu
lair verzoekplatenprogramma. (11.00
—11.02 Nws.). 11.30 Stereo: Vocaal
ensemble: muziek van de Philippij-
nen. 11.55 Beursber.
HILVERSUM in 240 M en FM KAN
VARA: 9.00 Nws. 9.02 De Eddy
Becker Show. 10.00 Nws.) N.O.s!:
11.00 Nws. 11.03 Folix Meursers.
SEDERT het bekend worden van de
plannen voor een betere oeverver
binding tussen de Hoeksche Waard
en IJsselmonde hebben de burge
meesters en gemeentenarne van
Heinenoord en Barendrecht gekib
beld over de naam van de vervan
ger van de Barendrechtse brug.
De nieuwe tunnel ligt gedeeltelijk
op Barendrechts grondgebied en
deels op dat van Heinenoord. Baren
drecht zegt: Het is altijd Baren
drechtse brug geweest, dus het moet
Barendrechtse tunnel worden. Hei
nenoord stelt: Barendrecht heeft 80
jaar zijn naam aan de brug mogen
geven, nou moet de tunnel Heine-
noords worden.
Rijkswaterstaat heeft wat de
naamgeving betreft de kerk keurig
in het midden gehoudpn. ze spreekt
van Rijkstunnel onder de Oude
Maas tussen Heinenoord en Baren
drecht. Toevallig is die benaming
net even te lang voor de ANWB-bor-
den. Tot meerdere glorie van de
Hoeksche Waard spreekt de toeris
tenbond van Heinenoordtunnel.
Dinsdag tijdens een persontvangst
gaf burgemeester P. Groeneweg
van Heinenoord er blijk van, dat hij
de naam van Heinenoord aan de
tunnel koste wat kost wil verbinden.
Toen ANP-fotograaf Cor Out dan
ook een foto wilde maken van bur
gemeester C. Hogweegen van Baren
drecht, die op een van een tunnel-
arbeider geleende fiets voor de tun
nelingang wenste te poseren, stapte
burgemeester Groeneweg kordaat
het beeld van Outs camera binnen;
knoopte waardig zijn colbert dicht;
trok nauwlettend zijn broekspijpen
op en liet zich vervolgens op de ba
gagedrager zakken met een blik
van: geen vreemde vogels voor
mijn (Heinenoord)tunnel.
OP de vliegbasis Gilze-Rijen is de
56ste verjaardag van de Koninklijke
Luchtmacht gevierd. Met vee[ mili
tair vertoon, uiteraard, en met spel
letjes, zoals rikken en touwtrekken.
Echt feest dus.
Toch was er een sombere onder
toon te beluisteren in de toespraak
van commandant kolonel Hofstede.
Wat immers zei hij tot de verzamel
de manschappen: „U zult er zich
meer en meer vertrouwd mee moe
ten maken, dat met minder perso
neel meer zal moeten worden ge
presteerd. Een deel van de Neder
landse bevolking is niet bereid de
verzekering voor haar huis van de
mocratie en vrijheid nog langer te
bekostigen".
„We horen anti-geluiden hier, anti
daar- Laat ons hopen, dat geen der
de wereldoorlog nodig is om ons
volle weer het belang van een mo
dern leger te doen inzien, ofschoon
met Tsjechoslowakije als jongste
herinnering hieraan wel moet wor-
den getwijfeld".
De aalmoezenier deed er nog een
schepje boven op: „Ik zie het heden
als snijpunt van verleden en toe
komst".
In een ieger, waar tijd is om dit
PW I^WC"* WVT/
De vaderlandse driekleur wilde
in Gilze-Rijen graag wat lager
blijven hangen. O
soort uitspraken te bedenken, zou
het inderdaad niet gek zijn als
„met minder mensen meer gepres
teerd werd".
„IK verwijt je hierbij, dat je anderen
met de reportage en met je commen
taren dwingt zich af te vragen in
hoeverre zij in die tijd de ogen heb
ben gesloten voor de werkelijkheid
bewust of onbewust zonder dat
jij er zelf blijk van geeft in dat hele
grote geheel ook een rolletje te heb
ben meegespeeld."
Een zin uit een open brief van de
journalist Hairy Amerika in Het
Vrije Volk aan het adres van Pier
Tania, een van de makers van de
geruchtmakende documentaire over
Indonesië, die Achter het Nieuws
deze week, een dag voor het kamer
debat over deze kwestie, uitzond.
Zoals iedereen kon zien had Pier
Tania op Zuid-Celebes blijkbaar geen
moeite gehad om mensen te vinden,
die „zich nog goed de bestialiteiten
van het toenmalige Nederlandse le
ger herinnerden". Niet zo vreemd,
aldus Harry Amerika, omdat Piet
Tania twintig jaar geleden ook ai in
die plaatsen was. Hij was toen (bij
hetzelfde legeronderdeel als Ameri
ka) hoofd van de dienst legercontac-
ten in Oost-Indonesië met als stand
plaats Makassar.
Amerika: „In die tijd (1948 en
1949) hadden jij en ik als we dat
gewild hadden al op onderzoek kun
nen uitgaan. En we waren zij het
dat het minder gemakkelijk was ge
gaan dan met ongeveer hetzelfde
materiaal thuisgekomen.
Dat we daarentegen in die tijd de
verhalen over de zuiveringsmethoden
van topi merah Westerling slechts
hoofdschuddend aanhoorden, maar
voor de rest de „pacificatie" van
Zuid Celebes als een gegeven aan
vaardden en gewoon doorgingen met
het voorlichten van „de troep" over
alle mogelijke pietluttigheden en in
onze radiopraatjes naar Nederland de
mensen hier tot vervelens toe op
wekten om toch vooral mee te le
ven met de jongens overzeedat
heeft toch alles te maken met het
hele probleem, dat Achter het Nieuws
nogmaals: terecht aan de orde
stelt!".
Amerika geeft hiermee de essentie
van het probleem aan: in hoeverre
zijn alle op enigerlei wijze bij de
zaak betrokkenen schuldig? Pier Ta
nia had deze éne belangrijke infor
matie over zijn werk in Indonesië de
kijker niet mogen onthouden. Achter
het Nieuws had dat al kunnen leren
uit gelijksoortige gebeurtenissen uit
het verleden (Wigbold).
Een dergelijk feit, waarvan vele
mensen op de hoogte zijn, kan nooit
lang verborgen blijven. Het op deze
manier bekend worden kan de reac
tie alleen maar in de kaart spelen.
Dat is reeds gebeurd getuige een
aanval van een landelijk ochtendblad
op Achter het Nieuws.
We zijn mét Amerika van mening,
dat het een ernstig verzuim was van
Pier Tania, nu zijn functie in die
tijd niet te noemen. Maar dat doet
aan de belangwekkende reële waar
de van deze Indonesië-doeumentaire
niets af.
Redactie José Toirkens
Bijdragen Hans Lutz
Pim Gaanderse
