rANTEN
„Verdronken Land"
is tehuis voor vogels
instructeur
oniste
TEKST:
FOTO'S:
EX-ADJUDANT VAN DE ZANDE; „INDUSTRIE ZAL
NIET OP HET LAND VAN SAEFTINGE KOMEN"
M.C.B.
n vergrote
Iwij een
leubelen
john drieskens
cor. j. de boer
n N.V.
6
DE STEM
Ex-adjudant der rijkspolitie en
kenner bij uitstek van het „Ver
dronken Land" F. v. d. Zande is
niet warin of koud geworden van
de opmerking van de minister.
„Man, dertig jaar geleden spraken
ze al over inpoldering van het
„Landv an Saeftlinge". Boerde
rijen moesten er komen. Geen
ploeg is er echter ingezet; of
schoon de geruchten, dat het zou
gebeuren wel keer op keer opdo
ken. Met de vooral Antwerpse in
dustrieplannen, die tegenwoordig
in verband worden gebracht met
het prachtige schorrengebied zal
het, zo gelooft de vijfenzestig
jarige heer F. v. d. Zande, gaan
als met de verhalen over de boe
ren. „Er komt niets van
,,En dat is", aldus de man, die
des in dag uit met zijn tien jaar
oude herdershond het „Verdronken
Land" intrekt en het gebied op zijn
duimpje kent, „maar goed ook"
F. v. d. Zande met zijn „felle don
der".
„Het is", zegt hij, „nog het enige
stukje grond, waar vogels terecht
kunnen. In de omgeving, zowel aan
de Belgische als aan de Nederland
se kant van de grens, is al het be
schikbare land bebouwd."
Vijfendertighonderd hectaren groot
is het „Verdronken Land van Saef-
tinge", dat enkele honderden jaren
geleden door het water in bezit
werd genomen. Het is een bijzonder
gebied, dat in Nederland (mis
schien) vergeleken kan worden met
sommige stukken van de Waddenzee.
Delen van het „Verdronken Land",
die tot de verbeelding sprekende
namen kregen als „Ijskelder",
„Hondegat", „Marlemondsche
Plaat", en Konijneschor, waar de
„spartina", de „bies", de „melde",
de „zeeaster", de „lamsoor" en het
„kweldergras" groeien worden be
zocht door plusminus vijfendertig
soorten vogels. Vam de Zande somt
uit het hoofd op: „de kap- en de
zilvermeeuw, het visdiefje, de tuure-
luur, de kluut, de bergeend, de
sehoolekster, de wilde eend, de fa
zant, de snip en de plevier. Zij alle
krijgen in deze ruwe en ontoeganke
lijke hoek van Zeeuwsch-Vlaanderen
die bescherming, waar zij recht op
hebben. Het zijn zestig- tot zeven
tigduizend vogels, die slechts reke
ning hebben te houden met vijftien
honderd schapen, vier herders en
toeristen, die buiten het broedsei-
zoen door de heer Van de Zande
worden rondgeleid.
Neen, zelfs over de mens kunnen
de vogels van de schorren zich te
genwoordig niet beklagen. Dat is
wel eens anders geweest. In de cri
sisjaren, toen Van de Zande werd
aangesteld als veldwachter in Clinge,
werd er flink gestroopt in het „Ver
dronken Land". Het was de taak
van de veldwachter deze vaak gewa
pende „onverlaten" te vatten. Ver
gezeld door een zelf opgeleide hond
(„een felle donder") trok Van de
Zande op de stropers af, die hoop
ten met een lekker vet eendje terug
te komen. Nü wordt niet meer ge
stroopt. Misschien pakt een visser,
die niet geheel met lege handen wil
thuis komen, nog wel eens een wil
de eend op zijn nest. Maar dat is
gezien de aantallen vogels, die het
bevolken niet catastrofaal.
In moeilijkheden zouden de vogels
pas komen, zo gelooft Van de Zan
de, als het gebied voor het grote
publiek toegankelijk zou worden ge
maakt. Dat wil zeggen als er ont
sluitingswegen in aan zouden wor
den gelegd. Als, zo zegt ex-adjudant
Van de Zande het ietwat bondiger,
de gehele bliksemse boel de schor
ren op zou komen rollen. Inclusief
radio's...
in schetsen en begrotings-
twerpt voor de fabrikage
oten en sluitwerk,
et het ontwikkelen en de-
oor de fabrikage van vei-
jga's onder leiding van de
:al zijn taak zijn: het ont-
aedschappen o.a. van ma-
hap.
de voorkomende gereed-
istenfabriek als in de Slo-
afwisselende en zelfstan-
int geen bezwaar) te rich-
novengenoemde N.V.
ur staande scholen voor
e navolgende plaatsen
kennis nat. Schei-/
tuinb. natuurkunde
9 1
11 1
17
egdhedenbesluit W.V.0-
i aan Direktie Onderwijs
sgapparatuur en
angen van bezoekers en
e wijze tot stand brengen
owel met binnen- als bui-
3 deze taak kan licht ad-
pgedragen.
MMS- of ULO-opleiding
porkeur reeds enige erva-
aieden wij een prettige,
n uitwerken van factuurs
n algemeen administratief
gelijkwaardig bij voor
aring.
leel (Adm.), postbus 246,
1600 - 24450, toestel 226.
5
CLINGE Minister Bakker van Verkeer en Waterstaat
zei onlangs dat de Nederlandse regering weinig ziet in
een Baalhoekkanaal en een daarmee samenhangende in
dustrialisatie van het „Verdronken Land van Saeftin-
ge". „Wij geven de voorkeur aan een verdere industria
lisatie van de Zeeuwsch-Vlaamse kanaalzone", aldus de
bewindsman.
1. Zeeschepen passeren op de Wes-
terschelde het „Verdronken Land
l' van Saeftinge".
2. Het water trekt bij vloed diepe
voren in de schorren.
3. Onder andere vanuit Paal trekken
vissers de schorren op om de vis-
j sen op te halen, die tijdens de
vloed in de netten zijn gezwom-
t men.
2
4. Bij de haven van Paal begint het
„Land van Saeftinge".
3. De haveningang en ook de haven
van Paal zelf vallen bij eb droog.
6. Vissers op de schorren.
7. Schepen op het (tijdelijk) droge.
8. De schorren van het „Verdronken
Land" zijn uitstekend oefengebied
voor de amphirol.
