and
VELUWE VERKOOPT
ZICHZELF VIA
GEZONDHEIDSZADEL
De pofbroek aan, de paden op
s
\Sa
DIEREN
DOUWT
OOK DOOR
hierU Londen
Broeders
er zal
geploeterd
en
gezwoegd
moeten
worden
Andere koek
Mooie benen
Eif feitoren
12
DE STEM
p*
,1v
V'
,-V^
^3ED3E
poutitimmm
woord,Nlerue-
6£mll£n f$.
De zwaar gesubsidieerde schaapskudde is één van de troeven, die de organisators van de stotend gezonde „Fiets-
kur" in het zalig Veluweland uitspelen. De routes zijn door fijnproevers samengesteld en voeren de deelne.
mers door een paradijs vool eeuwenoude bossen en heidevelden.
(Van een onzer verslaggevers)
ARNHEM Een van de opmerkelijkste verschijnselen van het
moderne toerisme is de ongegeneerde wijze, waarop reisbureaus en
VW's de menselijke zwakheid uitbuiten om een sluitende jaar be
groting te forceren. Hartvervettingen, slopende kortademigheid, ge
brek aan rode en of witte bloedlichaampjes, dreigende verkalking
van het middenhandsbeentje en mogelijke aandoeningen van de al
vleesklier, het pancreasputje en de twaalfvingerige darm blijken
opeens kapitale troeven te zijn, waarmee een hotelier ook zijn zolder
kamer en de dienstbodenvertrekken bevredigend kan bezetten. De
schrijver van een moderne folder hoeft maar even in een strakge
spannen embonpoint te prikken en de drager gaat reeds onverbid
delijk door de brosse knieen. Kermend aanvaardt hij het arrange
ment, dat hem op basis van drie glazen melk per dag en een diep bord
kwark uitstel van executie verleent.
ist is opeens een toverwoord ge-
worden, dat alle kwalen geneest en
de trekkebekkende randstad-
I neuroticus ombouwt tot een blije
dauwtrapper, die vlinders vangt en
op zijn buik het fluitekruit gade-
I slaat. Waar zijn de tijden gebleven
I dat reisbureaus er openlijk voor uit
I durfden te komen, dat hun vakan
tiereizen uitsluitend werden georga-
I niseerd om lol te trappen, dat er ge-
Sarandeerd vier polonaises in de
j wrakke hotelvloer worden gedanst
Probeer ze nog maar eens te vin
den, de rondborstige moeders van
I grote gezinnen, die in de bus al hun
I mombakkes voorbonden en op een
I schorre, papieren toeter het heerlijke
I soeperdepoep in bes inzetten Dat
I waren beste tijden mensen, mooie
I herinneringen aan een periode, die
I nooit meer terugkomt. We hosten aan
I de Rijn, we zongen in Valkenburg en
's je het benauwd kreeg, dan deed
je gewoon je corset los.
Wat is er van al dat schoons over-
jebleven? Stap op een willekeurige
zomerdag de ontbijtzaal van een lan-
I (lelijk hotel binnen en u ziet ze zit-
I 'au, de tobberds met hun sacharine
I® hun margarine, uit zonnepitten
I geperst. Ze durven geen chocolade-
I vlokken meer te bestellen, omdat die
I Kgarandeerd door hun vliesdunne
|™uine boterhammen donderen, en
lts ze de euvele moed hebben om
|«i eitje te bestellen, dan moeten
l ie daarna gelijk een geforceerde wan-
I deling van drie uur maken om dat
IjPgeblazen gevoed weer kwijt te ra
ten.
h dat proces van menselijke af-
'wak neemt de fiets een steeds be
langrijker plaats in. Dat handige
autootje met zijn voorgevormde anti
hernia kuipjes kunt n rustig verge
ten. Neen broeder, er zal geploeterd
en gezwoegd moeten worden voor
uw ziele-heil, er zal duchtig op de
pedalen moeten worden gestampt,
voordat u weer meetelt bij de oude
makkers. De pofbroek aan, de paden
op, ziedaar het advies, dat de harte
lijke toeroperators hun cliënten in
deze daverende dagen meegeven.
Een opwekkend en hartveroverend
voorbeeld in die richting geeft de
vw-federatie Zuid-Veluwe, die als
onverbiddelijke tophit voor 1969 de
fietsvakantie heeft geïntroduceerd.
Om het uitzonderlijke nut te illus
treren hebben de samenstellers van
deze noviteit een handvol specialis
ten in hart- en vaatziekten van stal
gehaald, die zich stuk voor stuk als
onbezoldigde propagandisten van
bovengenoemde federatie ontpoppen.
De Amerikaanse hartspecialist dr.
Paul Dudley White merkt fijntjes op,
dat hij het liefst iedereen op de fiets
zou zetten, niet voor een enkele keer,
maar regelmatig.
„Dit", roept hij hartstochtelijk in
de folder uit, „is de goede weg om
hartziekten te verhinderen. De in
voering van het fietsen als dagelijkse
gewoonte kan de beslissende stap op
de weg naar herstel van gezondheid
voor ons allen betekenen". Na deze
hartelijke aanbeveling vervolgt de
federatie zelf: „De fiets is pilletjes,
poedertjes en tabletten. Fietsen be
tekent de strijd aanbinden tegen het
autobuikje, tegen constipatieklach
ten, tegen verstijving, hart- en vaat-
krampziekten."
Zeg nou zelf, dat is gelijk andere
koek dan veertien dagen Torremoli-
nos of de waterval van Coo. Dat is
genieten op het gezondheidszadel.
Joechei. De streek vw Oost-Veluwe-
zoom te Velp weet trouwens ook van
wanten en heeft op haar beurt enige
courante medische standwerkers la
ten opdraven om de leertocht voor
haar leden te garanderen. In het
boekje „Fietsen op de Zuid-Oost
Veluwe" struikelt men over de art
sen en professoren, die de lof van het
rijwiel zingen.
De Zwitserse dokter Prokop roept
uit, dat fietsen een aanbevelenswaar
dige lichaamsbeweging is, die in ver
binding met hernieuwde natuurbele
ving van grote invloed is op het
psychische evenwicht van de mens".
Het is een mond vol, maar deze
Wandervogel weet bliksemsgoed,
I Cf m'mlduizenden, die in een slopend gevecht met medeweggebruikers langs Arnhem razen, hebben er
seen weet van. dat op nauwelijks twee kilometer van de snelweg naar Duitsland ex uitgestorven enclave ligt,
,aarin de rust per strekkende meter wordt geserveerd. Fietsers hebben hier het koninkrijk alleen en geven
°P hol geslagen welvaartsstaat moeiteloos een trap (per) na.
DEN HAAG Dat de fiets ondanks de spreekwoordelijke mense
lijke luiheid en de hijgende influisteringen van het welvaartsspook
nog steeds een grenzeloze populariteit geniet, bewijzen de spectacu
laire verkoopcijfers. In West-Duitsland werden vorig jaar twee mil
joen fietsen verkocht (je zou het niet zeggen als je Heinrich in zijn
vetleren broek achter zijn pilsje ziet zitten), in Neëderland vlogen er
in 1968 670.000 hagelnieuwe tweewielers de winkels uit, wat een
stijging van 50.000 betekende ten opzichte van 1967.
Op 1 januari 1969 hadden de volijverige statistici in Nederland
7.400.000 fietsen in ons vaderland geturfd. Dat betekent overigens
nog niet, dat er ook 7.400.000 fietsers in Nederland zijn, want goddank
zijn er ook nog stallingen, handige bomen, muren en sousterrains.
waar je je karretje met een gerust hart kunt achterlaten. Je zou de
mensen, die de auto nemen om een brief te posten de kost moeten
geven. Kun je gelijk een gaarkeuken beginnen.
waar hij over spreekt. Laat Prokop
maar schuiven, zeggen zijn vrienden
en dat doen ze echt niet voor niks.
De volgende, die het fietsen op de
zuid-oost Veluwe van harte komt
aanbevelen is dr. J. H. Page, voor
zitter van de Amerikaanse vereni
ging tot bestrijding van hartziekten,
die mensen boven de vijftig bezweert
om door te fietsen teneinde de elas
ticiteit van de bloedvaten te houden.
„Fietsen voorkomt vroegtijdig oud
worden", voegt hij er nog aan toe.
Kijk, zo'n zinnetje tekent Page. Dat
is nou typisch helemaal Page. Zelf
heeft het na zijn twintigste verjaar
dag veertig volle jaren geduurd,
voordat hij zestig was. U begrijpt nu
waarom. Als hij niet op de fiets naar
zijn patiënten was gegaan had het
echt zolang niet geduurd.
Een opmerkelijke duit doet vervol
gens de Amerikaanse huwelijksadvi
seur Len Schrader in de Veluwezak
door te constateren, dat Nederlandse
vrouwen over het algemeen mooie
benen hebben. „Dat komt", zegt
Schrader, „van het fietsen. Neder
landse mannequins wisten dat al
lang, maar ook hun Amerikaanse
zusters zijn er nu van overtuigd en
fietsen regelmatig terwille van de
boterham."
Die Schrader. Heerlijke kerel, pri
ma adviseur. Onmiddellijk na zijn
verklaring schijnt de bond van oud
mannequins in feestvergadering bij
eengekomen te zijn. De bijeenkomst
werd geopend met het lied „Wien
Neerlands bloed door de spataderen
vloeit".
Dan is er nog een loslopende
Franse psycholoog, die ook even op
de bagagedrager springt. „Fietsen",
zegt hij, „is het stillen van heimwee
naar de vreugde van de kinderjaren,
de wind die door je haren blaast en
het gevoel, dat je zweeft". U hoort
het, een poëtisch baasje met een
jeugdtrauma. Als hij een lelijke eend
koopt is hij er waarschijnlijk zo af.
heeft de beschikking over een schit
terend net van fietspaden met een
totale lengte van bijna 200 km. Deze
toeristische slang slingert zich over
heiden en door bossen, streek-wv's
die samen bet unieke paradijs
van de Zuid-Veluwe vormen. In de
speciale folder „Fietsvakantie op de
Zuid-Veluwe wordt het volgende op
wekkende wijsje op de propaganda-
trompet geblazen: „Men fietst er
langs boerderijen, waarvan de be
woners u een goede dag toezwaaien,
u hoort er het getok van de kippen,
de roep van een vogel". Zeg nou
zelf, dat klinkt toch niet gek.
Wat de vakantie zelf betreft: De
vvv-Arnhem, Stationsplein 45, tele
foon 08300-52921 (na 1 juni 085-
452921) kan u er alles over vertel
len. Houdt er wel rekening mee, dat
de fietsvakantie alleen kan worden
gehouden in de periode van 1 april
tot 15 juni of van 15 augustus tot en
met 1 november.
Voordat we nu onverwijld met de
knapzak het rijwiel beklimmen wil
de Amerikaanse arts-publicist Peter
de Kruyt nog even onze aandacht.
Hij heeft namelijk uitgerekend, dat
er vroeger in New York per dag zo
veel tabletten werden geslikt, dat ze,
op elkaar gestapeld, even hoog zou
den zijn als de Eiffeltoren. „Toen
echter het aantal fietsen in New
York verdubbeld was", vervolgt hij,
„vormden de patent-geneesmiddelen
nog maar een halve Eiffeltoren". Nu
kan men zich natuurlijk afvragen of
New York toch die hele Eiffeltoren
niet kan krijgen, wanneer al die
fietsen bovenop de aspirine worden
gestapeld. Dan wordt gelijk het ver
keer in het centrum wat verlicht en
heeft De Kruyt ook zijn zin.
Hoe het ook zij: de zuid-oost Ve
luwe blijft het doel, waarnaar wij
trappen.
Wat houdt die fiets-vakantie nu
precies in? De vw-federatie Zuid-
Veluwe, die met grote verenigings
drift alle aanpalende overkoepelt,
(Van een onzer verslaggevers)
DIEREN Ook Dieren levert weer
eens het bewijs, dat de koplamp niet
ver van het stuur valt. Deze gemeente
die de grootste fietsenfabriek van
Nederland binnen zijn grenzen heeft
(sta op Gabzelle en u zit goed, meer
hoeven wij al niet meer te vertellen)
heeft zichzelf officieeluitgeroepen
tot het fietsdorp van Nederland.
Dit koene initiatief heeft onmiddel
lijk een stichting tot gevolg gehad,
die de popularisering van de fiets
met kracht ter hand neemt (en wij
maar vruchteloos denken, wie daar
nou wel achter zal zitten). Inmiddels
is het eerste besluit al door de verga
dering gejaagd: er komt in Dieren
een fietsdepot, waar 50 dames, heren
en vouwfietsen voor een symbolisch
bedrag gehuurd kunnen worden. Er
komen ook arrangementen en andere
activiteiten voor dag- en meerdaag
se vrijetijdsbesteding. Er zullen voorts
attractieve routes worden uitgezet en
parkeerplaatsen worden aangelegd, zo
dat de automobilist tot vlak bij de
plaats kan komen, waar hij ernst gaat
maken met zijn gezondheid.
De restaurants in Dieren en omge
ving zullen worden gevraagd een
fietsmenu aan hun spijslijst toe te
voegen. Wat dit inhoudt kon de stich
ting ons vooralsnog niet duidelijk
maken: waarschijnlijk zal de amech
tig hijgende wielrijder straks ont
haald worden op een gegrilde achter
band en een medium gebakken bal-
hoofd.
Voorlopig wordt het secretariaat
waargenomen door de stichting Streek
VVV Oost-Veluwezoom, Lerenstein-
selaan 1 in Velp. telefoon 08302-2832,
maar dit jaar nog zullen de koene
pedaalridders hun intrek nemen in
Dieren zelf.
Scotland. Yard, het beroemde hoofd
kwartier van de Londense politie,
heeft slechts heel in de verte iets te
maken met Schotland, maar het na
dert voortdurend meer de Schotse
hooglanden.
Dat betekent niet, dat de Londen-
se bobbies hun traditionele blauwe
broeken zullen ruilen voor kilts, de
geruite rokjes van de berg-Schotten,
maar wel dat meer bobbies op hun
ronden zullen spreken met een ge
brouwde Schotse „R" in plaats van in
het neuzelige Cockney-dialect van de
geboren Londenaar.
Wat Scotland Yard, zoals de Lon-
dense hoofdstedelijke politie wordt
genoemd, te maken heeft met Schot
land, is uitsluitend, dat deze politie
in 1890 een gebouw heeft overgeno
men op 'n stuk land naast de Theems,
waar Schotse koningen plachten te
verblijven als zij naar de Engelse
hoofdstad kwamen.
„Dat is onze enige band met Schot
land, maar we proberen nu wel meer
Schotten in het korps te krijgen", ver
telde een functionaris van de yard.
„De bevolking van Londen is afkom
stig uit geheel Groot-Brittannië en
daarom proberen we politie te hebben
uit het gehele land in plaats van al
leen Landenaars. Dat is tactisch be
ter".
In een snelle witte politie-auto en
een kleine open vrachtauto heeft de
yard thans een inspecteur, een ver-
keersspecialist, een vingerafdrukken-
deskundige en een politie-inspectri-
ce naar noordoostelijk Schotland ge
zonden om opwekkende toespraken te
houden tot schoolkinderen en een re
kruteringscampagne te beginnen ten
einde Schotse cadetten naar Londen
te lokken. Voorts plaatst de yard ad
vertenties in kranten in Aberdeen en
Elgin en omgeving.
De yard telt net iets meer dan
20.000 man en heeft er nog 5000 nodig
om op volle sterkte te komen. Zij
rekruteren al met al 1200 tot 1600
nieuwe agenten per jaar, maar dit
is de eerste rechtstreekse poging in
noordoostelijk Schotland.
„Sommigen van ons menen, dat on
geveer een vierde van het korps reeds
uit Schotland afkomstig is", vertel
de een functionaris. „Aan de accen
ten hier te horen zou je zeggen dat
het zo was. Maar we willen er meer".
Daar in Schotland grote werkloos
heid heerst, is het een ideaal rekrute
ringsterrein en volgens een publi-
katie van de yard zijn Schotten ideale
rekruten. Zij worden in de publikatie
nuchter, praktisch, evenwichtig, goed
onderlegd en goed gebouwd genoemd-
Slecht nieuws voor Londense wets
overtreders.
ALAIN GRéE: DE BERGEN IN
DE TUIN (Uitgeverij Caterman). In
die inmiddels al vrij uitgebreide serie
kinderboeken van Alain Grée ver
schenen als elfdie en twaalfde deel
„In de tuin" en „De Bergen". Op
de bekende suggestieve wijze vertelt
Grée alles wat kinderen in een tuin
of in de bergen maar kan interesse
ren. En wat zeker nog belangrijker
is: Grée weet zijn boeken met prach
tige tekeningen zo te illustreren, dat
ieder kind wel geïnteresseerd moet
raken. Het zÜn waardevolle boeken,
waarvan die jeugd met plezier veel
van kan teen.
J. F. CH. DIX B. J. GAL-
JAARD: UW TUIN EEN LUSTHOF
(Uitg. Kosmos, Amsterdam). Voor
de vele liefhebbers van tuinieren
en dian gaat het echt niet om diegenen
die over een grote lap grond de bet
schikking hebben is het boek „Uw
tuin een lusthof" al lang geen onbe
kende gids meer voor de juiste ver
zorging van bloemen en planten. De
heer Galjaard, een bekend tuinar
chitect, heeft zijn kennis en erva
ring op begrijpende wijze „ingeplant"
in z'n gedegen bewerking van 't boek
van Dix. Bovendien werken de fleu
rige illustraties bepaald stimulerend
voor degenen die hun vrije tijd graag
in de tuin doorbrengen.
Er blijkt voor zo'n „praktische hand
leiding" veel belangstelling te be
staan, getuige de zesde druk. De vijf
de druk die een forse herziening be
trof met name wat betreft de richt
lijnen voor tuinaanleg en toepassing
der verschillende gewassen, is in
deze zesde aflevering vrijwel onge
wijzigd gebleven.
RAYMOND VAN DEN BOSCH:
PLAATS VOOR ALLEMAAL (Uitge
verij Helmond). Een goed bedoelde
maar weinig geslaagde poging om de
jeugd bij de viering van de eucharis
tie te betrekken. Het boekje doet,
wat de foto's betreft, erg denken aan
soortgelijke uitgaven van zo'n tien,
twintig jaar geleden. Maar in die tijd
had het nog zin om alle stadia van
het eucharistie-gebeuren in beeld te
brengen omdat het gelovige volk niet
veel meer zag dan een wapperend
kazuifel en de gespreide armen van
de priester. De foto-reeks doet nu
overbodig aan. De tekst van het boek
je is weinig inspirerend. Men moet
vrezen dat de jeugd er gauw op uit
gekeken raakt.
JOACHIM JEREMIAS: DE GE
LIJKENISSEN VAN JESUS, (Uitg.
H. Nelissen, Bilthoven). We zijn er
al aardig aan gewend geraakt, dat de
theologen hun wetenschap aan veel
bredere lezerskringen prijsgeven dan
vroeger het geval was. Ook is het zo
dat het pas in de laatste decennia
weer de moeite waard is geworden
het werk van theologen te lezen. Tot
dan toe wisten ze weinig oorspronke
lijks, weinig nieuws te vertellen, en
als het dan gebeurde dan was het
voor de „gewone gelovige" niet te be
grijpen. Nu die gelovige inmiddels
een mondige leek is geworden, en de
theologen gewoon verrassend nieu
we dingen weten te zeggen, waagt
menige uitgever zich aan een z.g.
godsdienstig boek. En gelukkig want
't is niet alleen maar de pastoor of de
dominee zondags op de preekstoel,
die het alleenvertoningsrecht in de
zen heeft. De gelijkenissen van Jezus,
preekmateriaal van de bovenste
plank, zijn in het onderhavige boek
onderhanden genomen door de be
kende bijbelgeleerde Joachim Jere-
mias Hij probeert erachter te ko
men hoe de gelijkenissen (parabels)
werkelijk uit Jesus' mond hebben ge
klonken, voordat ze via de prediking
in de eerste jaren christendom
schriftelijk zijn neergelegd in de
evangelies.
De lezer zal merken dat reeds
in die eerste jaren van overleve
ring, en dan nog eens bijna twintig
eeuwen christendom, veel valse, al
thans niet bedoelde interpretaties de
oorspronkelijke zin van de parabels
hebben verdoezeld. Uit Jeremias'
boek klinkt het, tenminste in onze
oren, opeens veel frisser, nieuwer,
echter.
GEORGE SIMENON: MAIGRET
AARZELT (Uit. A.W. Bruna en Zn.,
Utrecht), In een Zwaart Beertje
(detective) laat Simencm het zoveel
ste avontuur van de super-speurder
Maigret beginnen op een eerste len
tedag, waarop het iedereen extra
goed gaat. Behalve voor onze Mai
gret, die met een dier merkwaardig
ste zaken uit zfjn rijke loopbaan te
maken krijgt. Parijs koestert zich in
een heerlijk zonnetje terwijl het ge
zicht van de hoofdcommissaris don
ker betrekt bij het lezen van een ano
nieme brief op heel deftige postpa
pier.
In een nieuw avontuur in en rond
de kapitale „residentie" van een
hoogstmerkwaardige advocaat raakt
hij persoonlijk betrokken in een fami
liedrama. Hij weet de zaak uiteraard
helemaal weer „rood" te brengen,
maar voor het zover is heeft de heer
Maigret weer de nodige zorgelijke
uren achter de rug.
M. J. ASSELBERGS: DEZE WE
RELD IS UW PARADIJS. (M. J. As-
selbergs, Bergen op Zoom.) Blijkens
een bij het boekje gevoegde medede
ling van de auteur gaat het hier om
een „herinterpretatie van de 4 evan
geliën en de erkende leerstelling over
de verrijzenis van het lichaam en de
belijdenis van het eeuwige leven".
Ten aanzien van die verrijzenis wil
de auteur met name aantonen, zo
staat in een van zijn stellingen: „De
aeuwiglevemdie stof dient tot
voortdurende verrijzenis van alle li-
ch am&n"_ Aj met al een herinterpre
tatie, die - dat blijkt al na lezing
van een paar vaak nog onbegrijpelij
ke pagina's - met theologisch verant
woorde exegese bitter winig te maken
heeft.
ROALD DAHL: SJAKIE EN DE
CHOCOLADE FABRIEK. (Uitg. De
De Bilt). Een fantasievol verhaal
tot 12 jaar over de ge-
chocolade fabriek van
Willie Wonka. Vijf kinderen
hun ouders krijgen de kans dit
vernuft, waaruit onge-
heerlijke lekkernijen komen
vain binnen te bekijken. Vier kinde
ren werden door hun gulzigheid,
eigenwijsheid of domheid op een ver
schrikkelijke manier gestraft. Alleen
de goede, brave Sjakie, wiens enige
probleem is dat hij honger heeft,
houdt van de opwindende excursie
door de fabriek een veelbelovende
toekomst over.
Het boek ademt een merkwaar
dige, nuchtere humor uit, die er bij
de jeugd wel even gemakkelijk zal in
gaan als meneer Wonka's „lichtge
vende lollies om 's nachts in je bed te
eten", zijn „kietelbrokken die na het
inslikken verrukkelijk in je maag kie
telen" of zijn „regenboogzuurtjes
waarmee je zes verschillende kleu
ren kunt spugen". Het boek is uit het
Engels vertaald door Harriet Free
zer. De illustraties zijn van Faith
Jaques.
R. TOLMAN: DE KIEVIT (Bosch
en Keuning n.v.) Al bijna 'n mensen
leven lang heeft Rinke Tolman studie
gemaakt van kieviten-soorten en hun
gedragingen. Het was voor hem niet
moeilijk deze hobby erop na te hou
den, omdat hij in het Friese weide
land is opgegroeid. En iedereen weet,
dat daar veel kieviten voorkomen.
De vloed van feiten en feitjes is Tol
man kennelijk tot de lippen gestegen.
Hij moest - zoals hij in zijn boek zegt:
door zijn vrouw aangespoord zijn
wetenschap lozen. Dat is dan in een
boek gebeurd. Men dient wel een
echte kievit-liefhebber te zijn om er
van te kunnen genieten. Voor 'n lief
hebber is „De kievit" zeker de moei
te van het lezen waard.
I
