culina
Middelburg wil z'n
restauratie
groots aanpakken
ZEELAND APART HA VENDISTRICT
Vlissingen vervangt de grote
havens ten tijdei van oorlog
Kloveniersdoelen wacht
nog op een „bewoner"
LËen werelds: vol voordeel.
Loods ging
autodieven
te lijf
In gesprek met
Minder aardbeien,
hogere prijzen
pak ze... ze zijn er weer!
NA VIER JAAR RESTAURATIE OPEN
warm
VOETBAL
Zeelandia won
eigen toernooi
't keukencentrum
Franklin-beker
naar Brabant
M.J. v. Cruyningen-
Erasmus
Schilderij en van
J. R. Hark
(Van een oneer verslaggevers)
VLISSINGEN Zaterdagnacht,
omstreeks een uur, zag een Belgi
sche loods, die zich in de loodsenso-
ciëteit bevond, twee vrij jonge man
nen morrelen aan een auto, die aan
een collega van de loods toebehoor
de. De eigenaar van de auto bevond
zich op dat moment op zee.
De loods spoedde zich naar buiten
en zette een achtervolging in. Bij het
standbeeld van De Ruyter kreeg hij
de jongemannen te pakken, maar hij
moest zijn prooi loslaten, doordat één
van de twee hem van achteren aan
viel. De gewaarschuwde politie stel
de vast, dat de auto, waarom het de
twee jongelui begonnen was, niet op
slot was en dat het contact met een
draadje was doorverbonden. De poli
tie stelt een verder onderzoek in.
Een ander delict met een maritiem
tintje werd door de surveillance
dienst van de Vlissingse politie zon
dagnacht ontdekt. Drie jonge zeelui,
afkomstig van de Suzanne Constant
reden vrolijk door een straat op een
fiets en een brommer, die zij hadden
weggehaald bij een van de bewoners
van die straat. Na betaling van een
waarborgsom voor een eventuele boe
te, werden zij op last van de officier
van justitie naar hun schip gebracht.
Zaterdagnacht werd een zekere P.
V. aangehouden, die ook behoefte aan
nachtritten op fietsen van een ander
had. Hij was hiervoor al eens eerder
aangehouden. V. viel nogal op, door
dat hij dronken aan het joyriden
was.
In de nacht van zondag op maan
dag hebben inklimmers zich meester
weten te maken van geld en goede
ren van een viertal inwoners van
Souburg, die hun huizen niet vol
doende hadden afgesloten. In één ge
val werd 400,gestolen. De poli
tie is op zoek naar de daders.
(Van een onzer voetbalmedewerkers)
MIDDELBURG Het voetbaltoer
nooi van de Middelburgse vereniging
Zeelandia is bij de senioren gewon
nen door de organiserende vereni
ging, die Kennemers in de finale met
20 versloeg, en bij de junioren door
Vlissingen Al, dat Walcheren in de
strijd om de eerste plaats met 20
de baas bleef.
De uitslagen: senioren: Poule 1:
RCS - Dosko 1—3, HVV - Zeelandia
0—0, Zeelandia - RCS 1—0, HVV -
Dosko 0—3, HW - RCS 0—0, Dosko
- Zeelandia 01; poule 2: Kenne
mers - Bodegraven 20, RKFC -
Walcheren 12, Bodegraven - RKFC
12, Kennemers - Walcheren 20,
RKFC - Kennemers 01, Walcheren
- Bodegraven 12; finale: Zeelandia
- Kennemers 20; om derde plaats:
Dosko - RKFC 42; eindstand: 1.
Zeelandia, 2. Kennemers, 3. Dosko, 4.
RKFC, 5. Walcheren, 6. Bodegraven,
7. HVV, 8. RCS.
Junioren: eindstand: 1. Vlissingen
Al, 2. Walcheren Al, 3. Kennemers
Al, 4. Zeelandia A2, 5. Zeelandia Al,
6. Zeeland Sport Al, 7. Zeeland Sport
A2, 8. Vlissingen A2.
(ADVERTENTIE)
Europa's
meest exclusieve keuken
Baronielaen 59 Breda
(Van onze correspondent)
KAPELLE Deze week zai het
niet druk zijn met het aanbod van
aardbeien in Zeeland. In de kassen
en warenhuizen loopt de oogst ten
einde. Op sommige bedrijven is men
reeds gestopt met de pluk en bezig
met het verwijderen van de aard-
beienplanten om er tomaten voor in
de plaats te zetten terwijl op ande
re bedrijven men nog een keer een
restant wil plukken maar het zal
toch niet meer om grote hoeveelhe
den gaan.
De aanvoer van aardbeden van de
volle grond begint op gang te komen
maar is toch nog van weinig bete
kenis. Op de veiling in KapeUe-Bie-
zelinge bedroeg het aanbod van na
tuur aardbeien maandag in totaal
slechts plm. 4000 doosjes. Het is de
laatste tijd te koud geweest voor dit
produkt Aangenomen wordt dat de
ze week de aanvoer klein zal blij
ven, al verloopt met zon en warmte
het rijpingsproces wel vlug op het
ogenblik. Tengevolge van het afne
mende aanbod, niet alleen in Zee
land maar ook overal elders, en de
toegenomen vraag door het warmere
weer, lagen de prijzen van de aard
beien maandag belangrijk hoger dan
de vorige week. Goede kwaliteiten
kasaardbeien deden rond 70 cent
per doosje met 200 gram aardbeien
en koude grond aardbeien die per
doos van 250 gram worden geveild,
noteerden tot rond en iets boven 80
cent per doosje- Over het algemeen
is dit seizoen de produktie van
aardbeien in de kassen tegengeval
len. Er werden minder kilo's ge
oogst dan het vorig jaar. De gemid
delde prijs zal weinig verschil te
zien geven met het vorig seizoen,
zodat het voor de telers wel een sei
zoen was met iets lagere opbreng
sten dan het vorig jaar, toen er
sprake was van een goed jaar.
DE STEM VAN DINSDAG 10 JUNI 1969
(ADVERTENTIE)
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG De Zeeuwse
hoofdstad wil zo spoedig mogelijk
komen tot de uitvoering van een
grootscheeps restauratieplan, om de
vele honderden historische panden
die de stad telt, voor de toekomst te
behouden. Ofschoon in de loop der
jaren verschillende restauraties tot
stand zijn gekomen, gaat het ver
val van de overige gebouwen toch zo
snel, dat bij het huidige tempo van
restauratie meer wordt verloren dan
gewonnen.
Dit bleek uit een toelichting, die de
burgemeester van Middelburg mr. J.
Drijber. maandag gaf bij het aanbie
den aan de gemeenteraad van de
„restauratienota". De aanbieding ge
schiedde ter gelegenheid van de op
levering van de vernieuwde „Klove
niersdoelen".
De burgemeester herinnerde eraan,
dat Middelburg met zijn 1100 monu
menten er relatief nog meer bezit
dan Amsterdam. Met veel subsidie
restaureren heeft overigens alleen
zin, indien er redelijkerwijs een be
stemming voor kan worden verwacht,
zo stelde de heer Drijber die meen
de dat door de recente snellere eco
nomische groei in Zeeland en ook in
Middelburg en omgeving, in dit ver
band zeker kansen worden geboden.
„Het inwonertal groeit veel sterker
en daarmee het aantal van hen die
belangstelling hebben voor wonen in
de binnenstad", aldus de Middelburg
se burgemeester, die er op wees. dat
ook in andere steden b.v. Amsterdam
en Deventer, de belangstelling om te
wonen in gerestaureerde panden op
vallend is opgebloeid.
Hij meende, dat een dergelijke ont
wikkeling ook in Middelburg zou kun
nen plaats viniden mits in een groot
scheepse aanpak een vijftal bezwa
ren worden overwonnen.
Deze bezwaren, waarop ook in de
restauratienota uitvoerig wordt inge
gaan betreffen o.m.
de vrees, dat men bü het betrek
ken van een te restaureren woon
huis voor een evenredig hoge inves
tering komt te staan (door de zeer
goede subsidieregelingen van rijk,
provincie en gemeente is voor de
ze vrees geen grond, aldus b. en w.);
vrees voor te hoge eisen van
de rijksdienst voor de monumenten
zorg. (Ook hier is een geruststel
ling- op zijn plaats, aldus het ge
meentebestuur, omdat voor wat betreft
de restauratie alleen aan de buiten
gevel hoge eisen worden gesteld);
de vrees dat men als enige in
een restauratiepand zal wonen te
midden van een verkrotte stadswijk.
Om dat te voorkomen is een groot
scheepse aanpak nodig, zodat de ge
hele staat zal kunnen worden geres
taureerd, zo stellen b. en w.
Om die grootscheepse aanpak te
kunnen verwezenlijken acht het Mid
delburgs gemeentebestuur een rijks
subsidie van een half miljoen gulden
noodzakelijk. Monumentenzorg meent,
zo wordt in de restauratienota opge
merkt, een dergelijke subsidie ech
ter eerst in 1975 mogelijk. In 1970
krijgt Middelburg in de restauraties
een subsidie van 200.000 gulden ter-
,w;jl voor 1971 50.000 gulden meer is
toegezegd. B. en w. van Middelburg
achten dit groeitempo in de sub
sidies echter te langzaam.
In de nota wordt bij de verdere
uitvoering van het restauratiebeleid
vooral de inschakeling van het par
ticulier initiatief van belang geacht.
Om de restauratie van de historische
panden op grote schaal (uit een re
cent onderzoek is gebleken, dat hon
derd huizen zich in een zeer slech
te staat bevinden) te kunnen aanpak
ken, is de vorming van een werk
groep of programmateam noodzake
lijk.
In een dergelijk team zouden de
gemeente, de betrokken rijksdiensten
en het particulier initiatief moeten
worden verenigd.
Het programmateam zal. zo stellen
b. en w„ zich allereerst moeten con
centreren op het plan Spuistraat-
Spanj aardstraat.
Dit restauratieplan is reeds nader ge
detailleerd. Een ontwerp ervan is aan
de restauratienota toegevoegd. De no
ta zelf zal nog onderwerp van dis
cussie in de Middelburgse gemeente
raad uitmaken.
(Van een onzer verslaggevers)
VLISSINGEN De sportploeg van
de Brabantse elektriciteitsmaatschap
pij (PNEM) heeft voor de zesde ach
tereenvolgende maal de z.g. Frank
lin-beker gewonnen op de 17e in
terprovinciale sportdag voor electri-
citeitsbedrijven, die zaterdag in Vlis
singen werd gehouden.
De Franklin-beker, die ter be
schikking wordt gesteld van de ploeg
die in diverse takken van sport het
hoogste puntentotaal binnenhaalt,
werd zaterdagavond tijdens een fees
telijke ceremonie i n het Schelde-
kwartier te Vlissingen aan de win
naars overhandigd. De ploeg van de
N.V. Provinciale Zeeuwse Elektrici
teit Maatschappij, die ter gelegen
heid van het vijftigjarig bestaan van
deze maatschappij als gastheer op
trad, kwam in het puntentotaal op
de zevende plaats.
De wedstrijden vonden plaats op
het Vlissingse sportpark en op di
verse andere plaatsen in de stad.
Spectaculair was de openingscero-
mopie, bijgewoond door een paar dui
zend mensen. Op een gegeven mo
ment liet men een groot houten bord,
waarop 800 lege blikken stonden, om
laag vallen, waardoor een donderend
geraas ontstond. Op een kaart van
Nederland, die boven het bord was
aangebracht begonnen lichtjes op
te flitsen, op de plaatsen waar elek
triciteitsbedrijven in Nederland zijn
gevestigd.
„7K heb me altijd met het grootst mo
gelijke plezier beziggehouden met het
werk dat het voorzitterschap van een
vrouwenvereniging met zich mee
brengt," zegt mevr. Van Cruyningen
uit Oostburg.
MOMENTEEL ben ik benoemd tot
erevoorzitster van Ceres, want enige
jaren geleden ben ik genoodzaakt ge
weest met dit werk te stoppen. Dit
i.v.m. andere werkzaamheden, en
bovendien moet je anderen toch eens
een kansje gunnen. Dit wil niet zeg
gen dat ik mij helemaal niet meer
met de vereniging bemoei, want het
gebeurt vaak genoeg dat men bij mij
komt om raad te vragen."
„IN al die tijd dat ik voorzitster ben
geweest, hebben wij twee belangrijke
resultaten bereikt die me met een
beetje trots vervullen. In de eerste
plaats is dat de aanschaf van diep
vriesinstallaties. Daar zijn we in 1954
mee begonnen en het is nu zo ver,
dat elke gemeente in West-Zeeuwsch-
Vlaanderen over zo'n installatie be
schikt. He moet me echter wel van
het hart dat we er zonder de voor
treffelijke medewerking van alle ge
meentebesturen het nooit hadden
klaargespeeld. Die samenwerking is
eenvoudigweg fantastisch te noemen."
„EN dan is er de bouw van het bejaar
dentehuis hier in Oostburg. Als alles
meezit, dus geen tegenslagen met on
werkbaar weer en zo, zal het over
een half jaar worden opgeleverd. Het
zal plaats kunnen bieden aan 74 be
jaarden. Er komen 62 eenpersoons
kamers met 6 flats voor twee per
sonen. Of het geen vreemde verhou
ding is dat een vrouwenvereniging
en niet het gemeentebestuur het ini
tiatief neemt tot een dergelijk plan?
Och, het is maar wie er het eerst op
een dergelijk idee komt. Dat is alles.
Toen we onze plannen aan de ge
meente en andere instanties hadden
voorgelegd was iedereen laaiend
enthousiast.
ZOALS u dus ziet kan ik echt wel
met voldoening terugkijken naar de
tijd dat ik in het bestuur van de
vrouwenvereniging Ceres heb geze
ten."
(Van een onzer redacteuren)
DEN HAAG - VLISSINGEN
De maatregelen die de rijks
overheid heeft genomen en nog
zal nemen ter voorbereiding
van de civiele verdediging in
oorlogstijd, hebben Vlissingen
bereikt. Dat blijkt uit de om
standigheid, dat de directie van
de Rijksarbeidsvoorziening 3
barakkenkampen op Walche
ren, namelijk te Serooskerke,
Aagtekerke en Biggekerke, die
uiteenlopende doeleinden heb
ben gediend, nu ter beschik
king van de civiele verdedi
ging heeft gesteld.
Zeeland vormt in het kader van
de civiele verdedigingsvoorberei
ding, een apart district, zoals Rot
terdam, Amsterdam aparte dis
tricten zijn, naast andere. Aan het
hoofd van elk district staat een
distrktshavencommissie, die
wordt bijgestaan door een haven-
raad waarin verschillende instan
ties zijn vertegenwoordigd.
In geval van oorlog, maar ook bij
grote rampen, zal Vlissingen (dat is
één aspect) de vervangende haven
moeten kunnen zijn voor b.v. Rot
terdam of Amsterdam als die door
oorlogshandelingen e.d. zouden uit
vallen. Omgekeerd kunnen de haven
activiteiten van Vlissingen, in tijd
van nood, worden verplaatst naar
andere havendistricten. Daarnaast
voorzien de maatregelen ter voorbe
reiding van de civiele verdediging in
de aanwijzing van noodankerplaat
sen, waar zeeschepen voor anker
Kunnen gaan om met behulp van hun
eigen dekkranen de lading te lossen
in langszij komende binnenschepen.
Overslag is ook mogelijk met behulp
van drijvend havenmaterieel. Voor
de overslag van buiklading beschikt
men in Nederland thans over een
noodvloot van twee, straks drie, sche
pen, die zjjn uitgerust met mechani
sche losapparatuur.
Het havendistrict Zeeland speelt in
jde partijen simultaan. Zowel voor
het bieden van een alternatief bij het
vallen van andere grote havens in
°ns land, als voor het beschikbaar
stellen van noodankerplaatsen, is
Keeland aangewezen. Eén der ge
volgen hiervan is de permanente in
richting van de Walcherse barakken-
ampen voor het onderbrengen van
het havenpersoneel dat in tijd van
orlog of rampen naar Zeeland komt.
In drie stenen barakken in Seroos-
j s'aan 150 bedjes letterlijk ge-
Preid voor het stafpersoneel. Bigge-
.7® Aagtekerke zullen onder-
ak bieden aan het lager havenper-
tüük kampen, die van tijd tot
Jd beschikbaar werden gesteld voor
"t onderbrengen van toeristen, wiel-
jlners' studenten op vakantie en
van Haagse ambtenaren die in
eland op verlof gingen, zullen
4. Vooruitzichten voor
dj* woensdag en don-
jmmderdag opgesteld
door liet KNMï °fl
i^xiZ4\T maan(lag 18.00 uur.
ia A lUlf aU| Droog, zonnig en
Mfif&B over het algemeen
vrij warm.
mSaeiriV00ru'lzichten 'm cijfers ge-
daie 4 over Nederland. Voor woens-
t«L tal uren zon: 8 tot 15- Min-
van omstreeks normaal. Max. temp.
bmio°n®eveer normaal tot 4 graden
Period n,ormaal- Kom op een droge
ce«. Kans
van minstens 12 uur: 95 pro-
op een geheel droog et-
«Ml: 90 procent.
8 tot°i„donderdagAantal uren zon:
maai n' temp.: omstreeks nor-
bovin temP-: van 0 tot 6 graden
twin11! normaal- Kans op een droge
cent v Van minsten' 12 uur: 95 pro-
mj, j®3 op een geheel droog et-
•m. su procent.
voor deze doeleinden niet meer wor
den afgestaan.
De hier bedoelde kampen hebben
achtereenvolgens arbeiders van de
Dienst Uitvoering Werken (1945), en
Ambonnese gezinnen gedurende lan
ge tijd onderdak geboden. „Er is nog
al gesold met die kampen", zei één
van onze informanten, „maar nu heb
ben zij hun eindbestemming dan toch
gevonden. Het is te hopen dat zij
nooit bewoond zullen worden, al is
De bedjes in de barakken staan
al gespreid.
dat zonde van de doelmatige inrich
ting, met onder andere com
plete, moderne keukens. Immers: als
de kampen bevolkt worden, dan is
ons land door een ramp getroffen,
waardoor noodvoorzieningen in wer
king moeten treden."
(Van onze correspondent)
HULST In de burgerzaal van
het stadhuis te Hulst wordt tijdens
de gehele maand juni een grote ten
toonstelling gehouden van schilde
rijen van de Hulstenaar J. R. Haak,
De schilderijen zijn bijeengebracht
door de gemeente Hulst.
De zestig werken zijn een collec
tie uit particuliere verzamelingen.
J. R. Haak werd op 29 juni 1826
te Hulst geboren als zoon van de
stadssecretaris Leendert Haak. Hij
huwde op 25 juli 1849 met Anna van
Mervennee en overleed op 11 januari
1891 te Hulst.
De tentoonstelling, die portretten,
landschappen en stillevens omvat,
werd officieel door loco-burgemees
ter P. J. Brand geopend. In zijn ope
ningsrede zei de heer Brand dat Haak
als historisch schilder belangrijk is
voor deze streek. Hij legde gebeur
tenissen die hem gepakt hebben op
het doek vast, zoals marktscène, fes
tiviteiten, bijeenkomsten en ijsver
maak op de Vest. Tóch was Haak
vooral bekend als portretschilder van
de gegoede burgerij in Hulst en Land
van Hulst. Soms zijn er bijzonder
treffende gelijkenissen met de hui
dige generatie. De schilderijen heb
ben ook een grote historische waarde
wat betreft de klederdrachten en de
daarbij passende juwelen. De schilde
rijen geven ook een goed beeld hoe
Hulst er honderd jaar geleden uit
zag.
De tentoonstelling is geopend op
wei/dagen van 9 tot 12.30 uur en
van 13.30 tot 17 uur. Zaterdagen en
zondagen van 14 tot 17 uur.
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG Na een algehele
en ingrijpende restauratie, die reeds
zes jaar geleden begon en rond de
anderhalf miljoen gulden vergde, is
maandagmorgen de Kloveniersdoelen
weer „ter bewoning" beschikbaar ge
komen. Een bewoner is er echter nog
niet. De burgemeester van Middel
burg, mr. J. Drijber, zei, in een toe
spraak ter gelegenheid van de ople
vering van het gebouw, het ontbre
ken van een definitieve bestemming
zwaar te betreuren.
Voorlopig zal er een afdeling van
gemeentewerken in worden gehuis
vest. Het gemeentebestuur hoopt ech
ter, dat de historische Kloveniersdoe
len eerlang zal worden bestemd tot
onderkomen van de nog te stichten
Zeeuwse school voor kunstonderwijs.
„Thans is echter het belangrijkste,
dat we het gebouw voor de stad heb
ben kunnen behouden", aldus de heer
Drijber, die eraan herinnerde, dat de
Kloveniersdoelen rond 1962 in een
dergelijke staat van verval verkeer
de, dat een niet onmiddellijke aan
pak van de restauratie afbraak had
betekend. Aanvankelijk werden de
kosten op 5 a 6 ton geraamd. Uitein
delijk bleek het drievoudige nodig te
zijn.
Burgemeester Drijber, die sprak
tot een groot aantal genodigden, ver
zameld in een van de zalen van de
Kloveniersdoelen, zwaaide bijzondere
lof toe aan de heer M. van Beveren,
die als architect de restauratiewerk
zaamheden in hoofdzaak heeft geleid.
De Kloveniersdoelen was, zo bleek
uit een historisch overzicht door de
burgemeester, het derde „schutters
hof" in Middelburg. Het gebouw
werd in 1611 voltooid.
In de loop van de achttiende eeuw
veranderde de doelstelling van de
betrokken confrérie steeds meer van
de oefening van het wapengebruik
naar het aanrichten van feesten e.d.
Via de Oost-Indische Compagnie
kwam het gebouw tenslotte in het
bezit van het rijk. Tot na de tweede
wereldoorlog werden de ruimten voor
militaire doeleinden gebruikt. Ten
slotte gelukte het de gemeente Mid
delburg om de Kloveniersdoelen in
bezit te krijgen.
Burgemeester Drijber opende de
Kloveniersdoelen door met een sleu
tel, die hem werd aangeboden door
de aannemer van de restauratie, de
heer I. Woudenberg, de hoofddeur te
ontsluiten. Nadat architect Van Be-
veren nog een korte toelichting op de
werkzaamheden had gegeven, bezocht
het gezelschap tenslotte een in het
gebouw ingerichte tentoonstelling, die
bedoeld is als „illustratie" bij de res
tauratienota. Op deze tentoonstelling,
die gedurende deze week in de avond
uren voor het publiek is opengesteld
wordt met maquêttes, foto's, tekenin
gen enz. de aantrekkelijkheid van
het „opknappen" van de historische
panden en straten zoveel mogelijk
aangetoond. Dit ook in verband met
de restauratienota die gisteren open
baar is gemaakt.
De zo torenrijke
Zeeuwse hoofdstad heeft er met de
gerestaureerde Kloveniersdoelen een
toren bijgekregen, die tevens de
meest eigenaardige is. Dat merkt de
argeloze bezoeker pas als hij de rui
me treden beklimt. De nieuwsgierige
constateert plotseling, dat hij „be
schonken" is. Hij voelt een raar ge
voel in de benen en begint te slin
geren. Architect M. van Beveren, die
de restauratie heeft geleid, gaf maan
dag bij de oplevering van de ver
nieuwde Kloveniersdoelen, uitleg
over dit vreemde verschijnsel.
Het gebouw is in de loop der eeu
wen aardig uit het lood geraakt, oen
werd besloten als sluitstuk van de
thans gereed gekomen restauratie er
ook weer een toren op te bouwen (de
vorige werd reeds in 1735 afgebro
ken) kon men moeilijk de wat
scheefgezakte muren volgend er
een „scheve toren" opzetten. De eni
ge mogelijkheid was om, steen voor
steen metselend eerst de uit het lood
geraakte lijnen van het gebouw te
volgen om, „al knikkend" toch weer
in het lood te komen. De beklimmer
van de toren verwacht dat alles wa
terpas zit en ziet niet, dat de zaak
schots en scheef zit.
(ADVERTENTIE)
