ikist
DERK DE VRIES
Perfekt tot de laatste trek
Katechismus-affaire verhaal
van een mislukte dialoog
AMRO-spaarders
profiteren van de volgende
rentepercentages:
4%
5%
6%
AMRO BANK
n een
Raad van Kerken: voorschot van
vertrouwen raakt onderhand op
De liefdesbrieven van de 18
„Rome" kreeg
toch nog
laatste woord
Toenemend gevaar voor
besmettelijke ziekten
MAN
Nieuwe manager
voor Beatles
citron, grapefruit
rink from California
JWSTE
IeAVEI
1IE NO 15
5 ga je winke-
eek voordelig
prettig bij de
en die je kent.
i die veel geld
bovendien de
isvrouw recht
vrij man, lid
altijd zélf ver-
'S
'f,
1
Vakmanschap
is
meesterschap
Bierkenners
vragen
Vto&cd
Onschuldige 40 dagen opgesloten
Dr. Kruisinga:
AMSTERDAM - ROTTERDAM BANK
DE STEM VAN DONDERDAG 22 MEI 1969
19
WETTIG GEDER
(ADVERTENTIE)
ROMANCE 30 ct
BREDA-UTRECHT Vjjf maanden geleden stelden wij in deze krant
de vraag: Waar staan nu eigenlijk de Nederlandse bisschoppen in de
zaak rond de te wijzigen Nieuwe Katechismus? Deze vraag leek
gewettigd nadat eind november 1968 de kardinalencommissie
oordeel over de katechismus publiek had gemaakt, waarop
zijn
prompt de Nederlandse bisschoppen lieten weten, spoedig een reeks
wijzigingen op de katechismus te zullen publiceren. Als afzonderlijke
bijlage, wel te verstaan. Maar wat de bisschoppen nu zelf over deze
wijzigingen dachten, zeiden ze niet.
Het leek er even op dat er duide
lijkheid kwam, toen nauwelijks twee
weken later (10 dec. '68) het Neder
lands episcopaat de hele discussie -
met Home - over de Katechismus
staakte. Verder praten heeft geen zin
schenen de bisschoppen te willen
zeggen met de mededeling dat als de
wijzigingen straks zijn gepubliceerd,
iedere deskundige zal kunnen zien
dat men over verschillende punten
wel kan blijven discussiëren. Met an
dere woorden: wij blijven op ons
standpunt staan (dat de Katechismus
zo „een veilige gids" is) en Rome
blijft op het hare staan (en dat kan
men lezen in de wijzigingen) Mogen
we deze conclusie trekken?
Maar goed, die wijzigingen. Waar
zijn ze? Ze zijn niet gepubliceerd en
ze zullen nooit worden gepubliceerd,
tenzij door een historicus of archiva
ris. Deze wijzigingen staan in het zo
genaamde rapport Dhanis/Visser
Fortmann. De twee eerste, professo
ren uit Rome, zijn in februari van
het vorige jaar in Nederland geweest
met de opdracht samen met twee Ne
derlandse theologen de door de kar
dinalencommissie voorgestelde wijzi
gingen uit te werken. Dr. G. Mulders,
die samen met prof. Herman Fort-
mann werd aangewezen om de Ne
derlandse deputatie te vormen, trok
zich al na twee dagen terug, omdat
hij vond dat de wijzigingen onaan
vaardbaar waren en gewoon als be
vel op tafel kwamen. Prof. Fort-
mann heeft toen samen met de twee
Romeinse theologen de wijzigingen
uitgewerkt. Hij is in de loop van het
vorige jaar gestorven.
Plotseling kreeg kardinaal Alfrink.
nu alweer drie maanden geleden,
vanuit Rome een 90 pagina's dik pak
wijzigingsvoorstellen op de wijzigin
gen van de kardinalencommissie, c.q.
van de commissie Dhanis/Visser
Fortmann. in de brievenbus. Uitgever
Paul Brand die op het punt stond
de eerste wijzigingen in een brochure
voor f2,50 op de markt te brengen,
heeft het zetsel moeten vernietigen.
Twee maanden later, medio april,
lieten de Nederlandse bisschoppen
weten: „Binnenkort zal de aanvulling
bü de Nieuwe Katechismus verschij
nen, die in opdracht van de kardi
nalencommissie is samengesteld door
de theologen E. Dhanis sj. en J. Vis
ser cssr., en vanuit Rome aan de
Nederlandse bisschoppen is toegezon
den." Deze aanvulling, (die naar wij
deze week vernamen, definitief rond
de 15e juni in de boekwinkels zal
verschijnen), vervangt aldus de bis
schappen, de wijzigingen en aanvul
lingen die vorig jaar waren vastge
steld door de theologen Dhanis, Vis
ser en Fortmann. „De bisschoppen
hebben besloten de aanvulling onge
wijzigd te laten publiceren."
Dat in deze verklaring niet meer
van „wijzigingen", maar alleen van
„aanvullingen" wordt gesproken, lijkt
minder te wijzen op een veranderde,
gunstiger kijk vanuit Rome op de
katechismus, dan wel op de wijze
waarop de Nederlandse bisschoppen
deze bijlage willen zien. In de zin
van: in die bijlage kunt u de mening
van „Rome" lezen, indien u dit wenst.
Of en in hoeverre de bisschoppen
zich echter van deze aanvullingen
„iwuvo- wijzigingsvoorstellen op ae wijzigin- ut en in Hoeverre de Disscnoppen
ris. Deze wijzigingen staan in het zo- gen van de kardinalencommissie, c.q. zich echter van deze aanvullingen
(Van een onzer redacteuren) christeneenheid nog iets ander:
(Van een onzer redacteuren)
Wat je tot dusver alleen maar mocht fluisteren dat het met de
Nederlandse Raad van Kerken „ergens" niet goed zat heeft
een gezaghebbend man nu eindelijk eens heel duidelijk in het open
baar gezegd. Ds. L. H. Ruitenberg, perspredikant der Ned. Hervorm
de Kerk, deed dat in een artikel in het ook door hem geleide „Her
vormd Nederland"
„Malaise der oecumene" noemde hij dat artikel.
Ds. Ruitenberg herinnert aan de oprichting, verleden jaar sep
tember, van de Raad van Kerken. Die kwam in ons land in de plaats
van de oude en verouderd geachte Oecumenische Raad.
Die Oecumenische Raad hinkte nogal: twee belangrijke kerkgenoot
schappen in Nederland waren er namelijk niet bij aangesloten. De
Gereformeerde Kerken niet en de Rooms-Katholieke Kerk niet. Ze
konden er niet bij horen, omdat ze geen lid waren van de Wereld
raad van Kerken (te Genève). Van die Wereldraad was de Neder
landse Oecumenische Raad zoveel als het filiaal. Vandaar dus!
Om gereformeerden en katholie-
Ken nu toch bij ons vaderlandse
oecumenische overleg te betrekken
en een orgaan te scheppen waarin
alle bestaande en toekomstige
interkerkelijke samenwerking zou
worden gebundeld, heeft men het
rankende paard naar de slachter
611 een nieuw paard ge
wed, een paard waaraan geen poot
ontbreken zou.
Dat werd de Raad van Kerken,
•aarin behalve de hervormden, lu-
meranen, doopsgezinden en noem
VaivfvP,' °°k gereformeerden en
Katholieken mochten meedoen. Dat
Sfflg wel ten koste van de officiële
banden met de Wereldraad, en het
(ADVERTENTIE)
woord „oecumenisch" verdween
weliswaar uit de naam, terwijl ook
de eertijds nagestreefde éénheid
(bepaald nog iets anders dan alleen
maar wat „bundeling" en „samen
werking") naar een vrijblijvende
toekomst werd verschoven, maar
goed: men zat tenminste aan één ta
fel, en het was zelfs een zéér illuster
gezelschap dat zich om die tafel
schaarde. Niet maar zo'n paar oecu
menisch geïnteresseerden zonder
feitelijke macht, doch de leiders der
aangesloten kerken zélf: aan het
hoofd, namens het r.-k. episcopaat,
mgr. Ernst, van Breda, en als vice-
voorzitter de praeses van de Her
vormde synode.
En nu, zoveel maanden later?
Laat ds. Ruitenberg het maar zeg
gen:
„De Raad van Kerken is er. Ik
ken het adres: Maliebaan 88,
Utrecht. Bij de oprichting van deze
raad hebben wij gezegd: geef de
raad een groot voorschot van ver
trouwen. Maar helaas, dat voorschot
raakt op...
En dan memoreert hij een paar
„met bitterheid omgeven" zaken:
de opheffing van de oecumenische
jeugdraad, de „sterilisatie" van het
maandblad van wijlen de Oecumeni
sche Raad, om vervolgens te con
stateren, dat er verder niets of niet
veel is gebeurd. Men buigt zich
kennelijk nog over allerlei organisa
torische vragen, maar verder laat
de Raad van Kerken niets van zich
horen.
„Die zwijgzaamheid is zo griezelig
dat de stemmen luider worden die
zeggen: ze hoeven niet meer".
Weer ds. Ruitenberg:
En het zijn vooral de jongeren die
dat zeggen. Opnieuw ds. Ruiten
berg:
„Er groeit een geslacht op en het
is snel volwassen, dat bij het plech
tig noemen van het woord „kerk"
denkt aan de kleren van de keizer
uit het sprookje van Andersen:
iedereen dacht dat die keizer ln een
fonkelend gewaad liep, maar hij liep
in zijn hemd".
Of ontbreekt zelfs dat hemd? is
men geneigd te vragen. Als ds. Rui
tenberg nóg iets verder had doorge
redeneerd dan hij al deed, had hij
wellicht moeten toegeven, diat echte
christeneenheid nog iets anders is
dan een optelsommetje van bestaan
de kerken, die, en daar zijn het nu
eenmaal „instituten" voor, stuk voor
stuk wel aan hun eigen historische
en dus dierbare bestaan moeten
vasthouden. Zodat degenen die op de
Maliebaan 88 komen vergaderen, na
afloop van zo'n vergadering telkens
toch maar weer,naar huis gaan.
Naar het eigen huis, wel te ver
staan.
Ergens voelt ook ds. Ruitenberg,
dat vooral daar de oecumenische
schoen wringt.
„Van tweeën een: of wij schrijven
de oecumene af en leggen ons neer
bij de verscheurdheid, eigen aan de
ze bedeling, of wij aanvaarden de
eenheid in de wortel, die Christus
is, als opdracht en gaan speelser
staan tegenover onze eigen institu
ten, kerkorden, canones".
Nog hoopt ds. Ruitenberg dat de
Raad van Kerken t'e eniger tijd „die
speelsheid zichtbaar gaat maken".
Het zou „een reden tot blijdschap"
zijn, besluit hij zijn artikel. Is het
meer dan alleen maar een stichtelijk
slot, deze hoop-tegen-hoop?
distantiëren, blijft tot op heden on
gezegd. Het is hoogstens min of meer
gesuggereerd.
Het meest opvallende punt bij de
ze nieuwste aanvullingen is toch wel
dat aan de samenstelling ervan he
lemaal geen vertegenwoordiger van
het Nederlands episcopaat meer te
pas is gekomen. Het is nu een ge
heel „Romeinse" aangelegenheid: de
twee Romeinse theologen Dhanis en
Visser, die in opdracht van de, in
Rome samengestelde, commissie van
kardinalen (zes man, gemiddelde
leeftijd 70 jaar) veranderingen heb
ben aangebracht in de oorspronke
lijke wijzigingsvoorstellen, die al
thans nog met enige Nederlandse in
spraak (Fortmann) tot stand waren
gekomen. (Hoe groot die inspraak
was, leze men overigens (hierboven)
uit het motief van Mulders om zich
terug te trekken).
Mag er dan de laatste maanden
van overleg, van een gesprek over
de katechismus tussen grofweg
aangeduid „Rome" en „Neder
land", geen sprake meer zijn, in
feite is er van een werkelijk ge
sprek, van een dialoog in al die ja
ren al geen sprake geweest. Dit blijkt
pagina na pagina uit het onlangs in
Nederland uitgegeven boek „Het dos
sier van de Nederlandse Katechis
mus" (x), dat vorig jaar bij zijn ver
schijnen in Italië voor een flinke op
schudding heeft gezorgd. De eerder
genoemde kardinalencommissie sprak
er zelfs zijn afkeuring over uit. Dat
boek. waarin alle toen beschikbare
documentatie van de Katechismus-
affaire is gebundeld, was voor de Ita
lianen een openbaring, omdat zij de
katechismus zelf niet hadden gelezen
en door het grootste deei van de Ita
liaanse pers eenzijdig (negatief) was
voorgelicht.
„Het dossier" (het Hoger Kateche-
tisch Instituut in Nederland) min
of meer de auteurs van de katechis
mus bereidt overigens zelf een, on
getwijfeld vollediger, witboek voor)
brengt in ons land echter geen stor
men meer teweeg. Wij kennen hier
het verhaal al, waarschijnlijk mede
dankzij een andere voorlichting. Al
leen het verslag van de Romeins-
Nederlandse besprekingen in Gazzada
was nog niet volledig gepubliceerd.
Maar ook dat is hetzelfde verhaal:
het verhaal van een mislukte dialoog.
De Nederlandse Katechismus staat
intussen in zeer veel gezinnen in
binnen- en buitenland in de boeken
kast. In zoverre heeft het boek dub
bel en dwars zijn dienst al bewezen.
Alleen.... er is een zorg bijgekomen:
hii wordt te weinig, om niet te zeg
gen slecht gelezen. En men moet op
schieten, want ook een katechismus
blijft tegenwoordig niet lang meer
nieuw....
J. LANDMAN
(x) Het dossier van de Nederlandse
Katechismus. Documentatie verza
meld door Aldo Chiaruttini. Met een
inleiding en historische en theolo
gische aantekeningen van dr. L. Alting
von Geuzau. secretaris-generaal van
het IDO-C. en dr. Fernando Vitto-
rino Joannes. NederL bewerking
Jeanne van Tol. Uitg. A. W. Bruna en
Zoon, Utrecht.
(Van onze parlementaire redactie)
AMSTERDAM „Het is hard no
dig, dat de partijen van K.V.P., A-R.
en C.H.U. dit najaar een intentie
verklaring over het werk in de
Groep van 18" afleggen en aange
ven welke concrete stappen ln de
toekomst zullen volgen. Het gesprek
van de 18 moet dan worden afge
rond en op andere wijze worden
voortgezet".
Dit zei het K.V.P.-eedste kamerlid
prof. dr. P. J. A. M. Steenkamp op
een bijeenkomst van de K.V.P-
Amsterdam.
Prof. Steenkamp vroeg zich af of
middels de rapporten van de 18 in
tussen niet voldoende liefdesbrieven
zijn geschreven en of er nog meer
„politieke erotiek" nodig is alvo
rens tot een „verloving" van de
drie christelijke partijen kan wor
den gekomen. De gedachte aan een
C.D.U. als partij die zoveel mogelijk
mensen wil omvatten, moet volgens
prof. Steenkamp opgegeven worden.
„Onze evangelische opdracht moet
leiden tot kleur bekennen. Dat zal
kiezers en zetels kosten, maar dat
is de prijs die wij moeten betalen,
omdat we niet iedereen te vriend
kunnen houden", zo zei prof. Steen
kamp.
De Eindhovense hoogleraar is voor
een christelijke partij maar dan
zonder het etiket christelijk in de
naamgeving, omdat het woord chris
telijk niet te gemonopoliseerd mag
worden. De naam C.D.U. is een vies
woord geworden omdat men het be
schouwd ais het stoppen van zoveel
mogelijk schapen in een hok en het
voeren van een compromissenpoli
tiek, aldus prof. Steenkamp.
Hij prees met name de houding
van de C.H.U. in de „Groep van 18":
„het beeld van de C.H.U. als een
wat conservatief gezelschap is ver
keerd. Mijn ervaring is heel anders".
Hij gaf toe dat het overleg in de
„Groep van 18" naar buiten toe lijkt
op een springprocessie van Echter-
nacli: telkens twee stappen vooruit
en dan weer een achteruit.
Intussen moet de K.V.P. ook re
kening houden met en zich bezin
nen op een geheel eigen opstelling,
indien in het najaar zou blijken dat
de 18 niet verder willen en een
„verloving" zou uitblijven. „Het ge
vaar bestaat dan dat we te veel
mankracht en outillage in de 18 blij
ven stoppen", aldus prof. Steen
kamp.
Hij zei ook een val van het kabi
net De Jong niet uitgesloten te ach
ten en vond dat de K.V.P- nu reeds
haar politieke opstelling ten aanzien
van het kabinet De Jong zal moeten
herzien. De K.V.P. zou ook rqoeten
gaan zorgen voor ministerskandida
ten „buiten het geijkte groepje".
Prof. Steenkamp zei voorts dat
de K.V-P. in navolging van andere
partijen meer acties in het parle
ment moet ondernemen via inter
pellatie-aanvragen en het „lossen
van schoten voor de boeg". Prof.
Steenkamp „ik sta links van het
centrum" zei dat het beeld van
de K.V.P. nu en in de toekomst be
paald zal worden door haar politie
ke taktiek nn, haar politieke opstel
ling straks, haar programma voor
de zeventiger jaren en haar menta
liteit.
De Eindhovense hoogleraar be
pleitte ook de totstandkoming van
veel snellere wijzigingen in de in
komens- en vermogensverhoudingen
en een snellere democratisering van
het bedrijfsleven. Hij laakte het
scherp dat op dit gebied nog zo wei
nig is gebeurd, doordat zoveel zaken
in de studiemolens blijven steken.
De vermogensaanwasdeling moet
eindelijk van de grond komen, als
mede een bredere samenstelling van
de raden van commissarissen in het
bedrijfsleven.
(ADVERTENTIE)
BRUSSEL Dinsdag is in Brussel uitspraak gedaan in een kort geding
dat een Antwerpse familie tegen de Belgische staat had aangespannen. De
familie eiste 35.000 gulden schadevergoeding, omdat de oudste zoon 40 dagen
onschuldig in de gevangenis had gezeten.
Raf van Deeren, toen 17, werd aangehouden in januari 1965, verdacht van
moord op zijn grootmoeder Ida V. uit Antwerpen. Aanvankelijk loochende
hij, maar na enkele dagen legde hij bekentenissen af, die hij kort daarna
weer introk.
Hij werd vrijgesproken door de Antwerpse correctionele rechtbank, maar
de officier van justitie ging daartegen in beroep. Het hof van beroep in
Brussel sprak hem nogmaals vrij, omdat intussen de ware dader ontmaskerd
was.
DEN HAAG (ANP) „Er moet
voortdurend rekening worden ge
houden met het opnieuw uitbreken
van veie besmettelijke ziekten, voor
al ten gevolge van het moderne ver
keer, waardoor in vergelijking met
enkele decennia geleden de kansen
op import verveelvoudigd is.
Zo blijft voor Nederland nationale
waakzaamheid geboden ten aanzien
van de import van pokken. Ook het
nationaal handhaven van een goede
vaccinatietoestand van de bevolking
tegen kinderverlamming, kinkhoest,
difterie en tetanus is van groot be
lang.
Dit zei de staatssecretaris van So-
ciale Zaken en Volksgezondheid, dr.
R. J. H. Kruisinga, gistermorgen bij
de opening van het seminar over
„toezicht, beheersing en controle van
besmettelijke ziekten", georganiseerd
door het Europese bureau van de
wereldorganisatie.
De staatssecretaris merkte op dat
in menig land de bestrijding van be
smettelijke ziekten nog te veel op de
eigen volksgezondheidsadministra-
tie is aangewezen. Desondanks zijn
markante successen bereikt: In Ne
derland bijvoorbeeld komt difterie
en kinderverlamming slechts spora
disch voor. Maar ten aanzien van
besmettelijke ziekten, zoals geel
zucht, paratyfus en salmonellose zijn
er nog onbekende factoren die de
bestrijding en zeker de uitroeiing
sterk blijven belemmeren.
(Van onze show-redactie)
LONDEN De Beatles hebben tot
hun zakelijk leider aangesteld de
Amerikaanse advocaat Allan Klein.
Klein vervulde tot nu toe eenzelfde
functie bij de rivalen van de Beat
les, de Rolling Stones.
H;j werd door de Beatles in janu
ari benaderd toen gebleken was dat
de financiële omstandigheden van
het vermaarde viertal nogal „wanor
delijk" waren, hoewel de jongelui
stuk voor stuk miljonair zijn.
(ADVERTENTIE)
i rente op een
AMRO-
renteboekje of
{spaarrekening.
rente op een
AMRÖ-spaarrekening
met een opzegtermijn
van 3 maanden.
rente op een
AMRO-
spaarrekening
meteen
opzegtermijn van
6 maanden.
rente op een
AMRO-
spaarrekening
met een
opzegtermijn van
12maanden.
rente op een
AMRO-spaarrekening H
met een vaste termijn van
24 maanden. J
