TILBURGSE STUDENT KEES DE BOER:
Geesten rijp
98
o Qg
maken voor
maatschappelijke revolutie
Wie zei er ook weer
dat alle verpakte brood
hetzelfde was?
LINKS VERDEELD:
POMPIDOU LACHT
IN ZIJN VUISTJE
LIBANESE LEGER CONTRA GUERILLA
altijd even goed
voordelig uit
met NS
25stuks1.75
zaterdag heen, zondag terug
voorslechtsf1.-méér
dan een dagretoun
h
DE STEM
ICS
blik
SeviUü"
voor uU
liter
SPEERPUNTEN
VERKNOEID
ANGST
King Gbrn ...'t enige dat u weggooit, is de verpakking
Samenzwering
Stanleyville
grotendeels
opgeslokt
door rimboe
Profiteer ervan. Elk weekend kunt
u extra voordelig reizen met NS.
Op een weekendretour.
m
reisgenoot
augustus.
K 5 v. d.
ellevue,
L0 mei van
Lg 11 mei
diploma's
an een fcap-
no. 25053
He diploma's
salon te
ten. Br. no.
lad.
Alle onderzoeken particujj..
recherche bureau „Reack" l
Postbus 65, Etten-Leur,
van 10 - 12 uur, tel. ólfiöi
5219.
DE STEM VAN DONDERDAG 8 MEI 1969
een reclame
medium
waar uw zaak
beslist
niet buiten kan
js -> -\:v -
hS»
&S*
,<xl\
prijswijzigingen voorbehouden
m |s
TILBURG De onrust in de studentenwereld in vele
landen is een gevolg van het feit dat het traditionele uni
versitaire onderwijssysteem onvrede wekt. Maar de diepere
oorzaak moet men toch wel zoeken in de ongerustheid van
velen in de universitaire wereld over het verouderde maat
schappelijke systeem.
Dat systeem, zo vinden de studenten, wetenschappelijke mede
werkers en heel wat hoogleraren, past niet meer in een samenle
ving die steeds sterker de invloed ondergaat van de verworvenhe
den van de wetenschap, die steeds duidelijker groeit naar nieuwe
verbanden en grotere welvaart.
nest is voor de ontwikkeling: van
het kritisch vermogen van de
studenten. Bovendien is het al
lemaal erg gekunsteld. Dat wordt
allemaal angstvallig in stand ge
houden, omdat bepaalde groepen
er belang bij hebben.
Die onrust, die onvrede, ligt ook
in hoge mate ten grondslag aan de
strubbelingen die nu in Tilburg
floor de studentenactie voor ieder
een zichtbaar aan het licht zijn ge
treden.
Achter al die woorden, achter al
die moties en resoluties, achter al
dat gepraat, schuilt de wens zo
spoedig mogelijk op universitair
1 niveau een ander, beter op de toe
komst en de maatschappij gericht
onderwijssysteem te scheppen. En
het is daarom interessant dat juist
I in Tilburg een groep studenten be-
I zig is dat onderwijs aan „hun" ho
geschool te organiseren op de ma-
I nier die zij als de meest geschikte
I hebben gekozen: via projekten.
Zij willen dat de universiteit,
veel meer dan tot nu toe, de men
sen rijp maakt voor de omwente
ling die zij menen dat het maat
schappelijk stelsel nodig heeft. Zij
ergeren zich aan de enorme ver
spilling die onverbrekelijk is ver
bonden aan het huidige maatschap
pelijke systeem. Om allerlei groeps
belangen in stand te houden, zo
'stellen ze, worden niet de weten
schappelijk meest logische oplos-
'singen gekozen, maar wordt er ge
schipperd, komen er deelsystemen
die de maatschappij als geheel geen
stap verder brengen.
KEES DE BOER (22), derdejaars
I sociologie, is een van de drie cen
trale figuren aan de Til'burgse ho-
I geschool die druk bezig zijn dat
nieuwe systeem van onderwijs
vorm te geven. Hij doet dat samen
f met Jean Frijns en Tom Severijn
1 (beiden vierdejaars econometrie).
„Kijk, je kunt er veel over zeg
gen. Maar wat wij willen is dat de
universiteiten speerpunten in de
maatschappij worden, vooruitge
schoven stellingen, die mensen af
leveren die in die maatschappij aan
de omwenteling werken."
Hij vertelt dat „vrijheid van on
derwijs" een van de basisgedachten
is die hen bezielt. „Iedereen moet,
tot een bepaalde leeftijd, zoveel
kunnen studeren als hij meent no
dig te hebben. Nu is studeren nog
.veel te veel een status zaak. Ik ben
er me van bewust dat wij, studen
ten, het heel wat fijner hebben dan
de jonge mensen die moeten wer
ken. Ik zou willen dat veel meer
1 jonge mensen konden gaan stude-
J.ren, vooral uit de arbeidersklasse."
Hij zegt dat heel wat studenten
aan den lijve ervaren dat „de zo
genaamde academische sfeer" fu-
„Wij vinden het recht van vrjj-
heid van onderwijs redelijk. Wij
beseffen heus wel dat de gemeen
schap beperkte geldmiddelen heeft
en dat niet alles tegelijk kan. Maar
wij hebben ook dóór dat geen en
kele investering op den duur zo
produktief is, zoveel profijt afwerpt,
als geld gestoken in onderwijs.
En wij willen dat er nu eens
eerst ernst wordt gemaakt met de
persoonlijke geestelijke ontplooiing
van de mensen. Dat kan niet in het
oude universitaire onder wijs-sys
teem. Dat is geënt op een klasse
mentaliteit. U kunt stellen dat wij
vinden dat de geestelijke emanci
patie van de arbeidersklasse in geen
enkel opzicht gepaard is gegaan
met de materiële emancipatie. Het
is mood als maar te praten over de
cultuurspreiding. In de universitai
re praktijk heeft dat nauwelijks iets
opgeleverd voor de grote massa."
Hij glimlacht, alsof hem plotse
ling iets invalt, strijkt over ogen
die duidelijk de vermoeidheid van
slapeloze nachten tonen. „Die ma
teriële emancipatie past in dit
maatschappelijke systeem. Er valt
goed geld mee te verdienen. Daar
aan wordt dan ook hard gewerkt.
De geestelijke emancipatie heeft
nog steeds geen marktwaarde." Het
klinkt bitter.
„Neemt u nu al die hoogleraren.
Ze verdienen allemaal zo'n kleine
zestigduizend gulden, minimaal. Ze
hebben een afgrijselijk hoge status.
Maar we hebben de meesten eigen
lijk niet nodig. We zouden wel veel
meer wetenschappelijke medewer
kers moeten hebben."
Hij heeft uitgesproken denkbeel
den over het resultaat van het hui
dige universitaire onderwijssys
teem.
„De mensen die nu de eindstreep
halen zijn bijna allemaal verknoeid.
Ze hebben niet geleerd zelf creatief
te denken. Ze hebben, als regel,
braaf college gelopen, nauwelijks
over de stof gediscussieerd. Ons
systeem is autoritair. De inhoud
van het onderricht is volstrekt on
bevredigend.
De vorm is afschuwelijk, gericht op
de massa, op volle collegezalen met
honderd of tweehonderd studenten.
we wilden dat de studenten door
de sluiting geen nadeel zouden on
dervinden. Er moest dus een ver
vanging komen voor het examen-
gericht onderwijs. Maar daarnaast
hebben we gepoogd met het pro-
jektwerk te starten. We hebben er
gastdocenten voor gevraagd, onder
"ndere Ernst Mandel, de bekende
Belgische marxistische econoom.
Weima uit Nijmegen komt werken
aan een projekt over de „autoritai
re persoonlijkheid". Andere hoog
leraren hebben beloofd te zullen
komen, evenals vele wetenschap
pelijke medewerkers. Bovendien
kregen we toezeggingen van heel
wat schrijvers, onder wie Hugo
Claus."
De Boer zegt dat die oppositionele
studenten willen dat er „vam de
grond af met het projektonderwijs
zal worden gewerkt." De ervaring
heeft nu reeds geleerd, zo stelt hij,
dat juist eerstejaars er veel ge
schikter voor zijn dan studenten
die al enige jaren vastzitten in het
verouderde systeem.
Oudere jaarsstudenten zouden bij
diie projekten voor de jongere jaars
studenten moeten worden ingescha
keld. Natuurlijk moet er een toets
zijn voor de „vorderingen en de
betrokkenheid". Maar in kleine
groepen die uitgestippelde projek
ten afwerken heeft men veel eer
der door wie er met de pet naar
gooien en wie duidelijk zelf den
ken, zelf graven, zelf worstelen met
de stof. Zulke projektgroepen ani
meren, stimuleren, roepen sluime
rende creatieve krachten wakker.
Mensen die na zo'n studie de maat
schappij ingaan, hebben een in
breng, slikken niet alles meer voor
zoete koek, kunnen zelf zoeken
naar alternatieven en doorzien vor
men die geen inhoud meer hebben.
Daar willen we naar toe."
KEES DE BOER
Onvrede over universitair systeem
Wat komt daar terecht van een
open gesprek?
Bovendien is de examengericht
heid van het onderwijs dodeilijk. „Je
moet meedoen, je confirmeren aan
gevestigde meningen en theorieën.
Als je dat niet doet wordt je uit
geschakeld en weggestuurd."
De Boer is ervan overtuigd dat
de intelligente studenten er de
kantjes gaan aflopen. Wie wekt hun
belangstelling? Wie betrekt hen in
de discussie over maatschappij en
mensen? De universiteit zit immers
in een ivoren toren. Die maatschap
pij is voor velen in die academische
wereld iets vreemds, iets onbegrij
pelijks. Maar wij willen nou juist
dat die maatschappij in al haar as
pecten ook studie- en kritiek-object
wordt.
Om daarmee een begin te maken
is het driemanschap, met een cen
trale onderwijscommissie van acht
studenten, bezig in de bezette hoge
school het projekt-onderwijs te or
ganiseren. Met veel problemen ui
teraard. De huidige situatie is im
mers nauwelijks geschikt voor rus
tige bezinning, vrijmoedige aanpak
en soepele organisatie.
„We zijn eraan begonnen, omdat
De Boer en zijn vrienden begrij
pen best dat er nog heel wat vallen
en opstaan nodig zal zijn oir) hun
universitaire idealen te verwezen-
lijken. Praktijk en theorie moeten
met elkaar in overeenstemming-
worden gebracht. Maar de univer
siteit die muurvast zit in oude vor
men en gedachten, die angst heeft
voor het experiment, die uitslui
tend haar onderwijsopdracht ver
staat vanuit de gevestigde belan-
gen-behartiginig, is een stervende
universiteit.
„Dat ook benauwd vele van die
revolutionaire studenten. Wij we
ten dat het woord revolutie vele
mensen afschrikt. Wij bedoelen
daarmee niet wat er gewoonlijk on
der wordt verstaan. Wij willen dat
er zich een revolutie voltrekt in ons
onderwijs en dat daardoor op den
duur de omwenteling van het maat
schappelijk systeem kan worden
bereikt. Soms zal daarvoor actie
moeten worden gevoerd. Het zij zo!
Maar wij willen beslist niet dat een
minderheid aan een meerderheid
haar wil oplegt. Dat zou leiden tot
zo iets als nu in Tsjechoslowakije
het geval is. Dat moeten wij niet."
JACQUES LEVIJ
(ADVERTENTIE)
Zeker niet die mevrouw die vorige week voor de
verandering eens géén King Corn nam.
King Corn wordt elke nacht
overal in Nederland vers gebakken en
komt dus dagelijks vers op tafel.
King Corn blijft dagen
langer vers.
(alleen King Corn kan dat zeggen)
(Van een onzer redacteuren)
TTet staat vrijwel zeker vast, dat
oud-premier Georges Pompidou
de toekomstige president van Frank
rijk zal zijn, nu de linkse groeperin
gen er niet in zijn geslaagd één
enkele kandidaat tegen hem in hel
veld te brengen. Links heeft thans
drie kandidaten: Defferre voor de
socialisten, Duclos voor de commu
nisten en Rocard voor de kleine,
extreem-linkse PSU. Daarnaast zijn
er nog zes „fantasiekandidaten" die
geen schijn van kans hebben, maar
wel typerend zijn voor de grote ver
deeldheid van de oppositie in Frank'
rijk.
Wat politieke deskundigen in Pa
rijs blijft bezighouden is het uit
blijven van een kandidatuur van de
vertegenwoordiger van de centrum
groeperingen. Verwacht wordt, dat
Alain Poher naar voren geschoven
zal worden, maar dat dit tot dusver
uit tactische overwegingen uitgesteld
wordt. Poher wil wellicht eerst zijn
toekomstige tegenstanders tegen elk
aar uitspelen en afwachten tot het
Franse volk overtuigd raakt, dat het
door de huidige verdeeldheid geen
stap verder komt.
Het is ook mogelijk, dat Poher er
op speculeert, dat Defferre zich ten
gunste van hem uit de verkiezings
strijd zal terugtrekken. En in die
tussentijd kan Poher in zijn functie
van interim-president zijn populari
teit bij het Franse volk vergroten.
gespeculeerd wordt er ook in het
buitenland. Met name in Enge
land waar de ontwikkelingen in
Frankrijk scherp worden gadegesla
gen. In Engeland is weer nieuwe
hoop ontstaan op een eventuele toe
treding tot de EEG. Tot nu toe heeft
Engeland vergeefs op de deur ge
klopt, die, bij aanblijven van De
Gaulle, zeker gesloten zou zijn ge
bleven tot 1972. En hoewel Pompidou
nu al verklaard heeft, dat de kwestie
var de toetreding van Engeland tot
de EEG opnieuw bestudeerd zal wor
den, mag men van hem geen grote
wijzigingen verwachten in de Franse
Europese politiek. Zeker niet in het
begin. Pompidou zal zich eerst los
moeten maken van het stempel dat
De Gaulle 11 jaar lang op de buiten
landse politiek van Frankrijk gedrukt
heeft. Bovendien is er nog geen
enkele zekerheid dat de meerderheid
van het Franse volk zo erg ontevre
den is over deze politiek.
öompidou zal zich aanvankelijk
■*- voornamelijk bezig moeten gaan
(door David Hirst)
BEIROET Het Libanese leger,
lat tot voor kort nog probeerde te
'erbergen dat het moeilijkheden had
net de Palestijnse guerilla's aan de
Jens met Israël, heeft nu openlijk
«kend gemaakt in de toekomst „af-
chrikwekkende maatregelen" te zul-
en nemen tegen alle herrieschop-
*rs binnen hun gelederen.
Volgens een militair communiqué
ebben leden van de door Syrië ge
leunde Saiquah-guerilla-organisa-
de afgelopen twee dagen drie
inderlagen gelegd voor Libanese
Niervoertuigen, met bazooka's en
jSchinegeweren het vuur geopend,
88 soldaten gekidnapped en één
edood.
1 Eerder heeft de Libanese pers ge-
jagd, dat Saiquah geprobeerd had
pen vooruitgeschoven Libanese le-
lS0St te overvallen en dat de
IMensen van Saiquah gebruikt
werden voor acties tegen de Liba-
nezen, in plaats van tegen de Is
raëliërs.
Hoewel de beweging hoofdzakelijk
uit Palestijnen bestaat en zegt al
leen te streven naar de bevrijding
van de Palestina, wordt Saiquah
door het Syrisch leger opgeleid en
is klaarblijkelijk een werktuig in de
handen van het Baathistisch bewind.
De operatie van Saiquah in Zuid-
Libanon is voor veel Libanezen het
bewijs, dat er een samenzwering
gaande is om hun land te „ver
woesten". Zij wijzen op de onder
mijnende activiteiten van de Liba
nese Baathisten, op het politieke
vlak, op de anti-Libanese demon
straties in Damascus en de vijandi
ge radio-commentaren uit Bagdad.
Het feit dat plaatselijke Russisch
gezinde communisten, die berucht
zijn voor hun weinig enthousiaste
houding tegenover guerilla-activitei-
ten, ook actief zijn, draagt er toe
bij dat de samenzweringstheorie aan
geloofwaardigheid wint. Dit was
blijkbaar voldoende voor de Libane
se minister van buitenlandse zaken
om een bezoek te brengen aan de
Russische ambassadeur.
Al deze inmenging van buitenaf
heeft in Libanon veel bitterheid te
weeg gebracht, niet alleen bij die
genen die tegen guerilla-activiteiten
zijn, maar ook bij diegenen die, ter
wijl ze de guerilla steunen, zich
goed bewust zijn van de ontzagge
lijke huichelarij van de Syrische
Baathisten die er nog steeds in sla
gen - zij het dat dit steeds moeilij
ker wordt - om voor de guerilla
vrijheid van handelen te bepleiten
op elk grondgebied behalve het
eigen.
Door Saiquah de schuld van alles
te geven hoopt het Libanese leger
te profiteren van de heersende anti-
Syrische gevoelens. Dit gebeurt on
getwijfeld met het doei om zelf gro
tere invloed te kunnen gaan uitoefe
nen bij de aanpak van de guerilla-
bedreigine als geheel. Er zijn nu te
kenen die er >p wijzen dat El Fa
tah, de leidende guerilla-beweging,
meer begrip opbrengt voor het Li
banese dilemma. Tot nu toe hadden
Fatah en de officiële Palestijnse be
vrijdingsorganisatie vrijheid van
handelen vanaf Libanees grondge
bied geëist in ruil waarvoor ze zich
niet zouden mengen in de binnen
landse zaken van het land. Het
schijnt nu dat ze achter de scher
men samenspraak gehouden hebben
met de Syriërs. Ze hebben nu ech
ter wel een waarschuwing ontvan
gen, dat als ze «e zeer de nadruk
op hun eis zouden leggen, het Liba
nese leger een wanhoops-daad zal
begaan.
De moeilijkheid is natuurlijk dat
voor veel Libanezen alleen al de
aanwezigheid van guerilla's op Liba
nees grondgebied inmenging in de
binnenlandse zaken van het lan^ be
tekent. Volgens een opiniepeiling
door een krant in Beiroet, is slechts
17 percent van het volk voor volledi
ge vrijheid van handelen van gue
rilla's vanaf Libanees grondgebied.
Dertien dagen nadat premier Ka-
rami afgetreden is, zijn de verschei
dene politieke fracties nog niet tot
overeenstemming kunnen komen
over het beleid dat in deze kwestie
gevoerd moet worden en om op die
basis een nieuwe regering te vor
men.
Ze zijn het allemaal net zoals
koning Hoessein voor hen - eens
over het wachtwoord „coördinatie"
(van leger en guerilla's), maar in
de praktijk zijn ze het niet met el
kaar eens over welke uitleg aan dit
woord gegeven moet worden.
(Copyright De StemThe Guardian)
houden met de binnenlandse politiek,
vooral omdat moeilijkheden in deze
politiek geleid hebben tot de val van
De Gaulle!
Het is echter wel duidelijk, dat
een nieuwe Franse regering zonder
De Gaulle gemakkelijker door druk
van buitenaf beïnvloed zal kunnen
worden. En deze druk zal niet alleen
komen van de kant van de EEG-
partners, maar ook van de Franse
industrie en handel. Hiervoor kan
oud-bankier Pompidou zeker niet
ongevoelig zijn.
Het is bekend, dat de Franse
industrie hoewel verdeeld op dit
punt overwegend voorstander is
van een verruiming van de Europese
Gemeenschap. Ook de crisis in de
Franse landbouw vraagt om een op
lossing. Pompidou weet dat een her
structurering van de Europese land
bouw ook voor Frankrijk van groot
belang is en dat Engeland in deze
de grote last die nu nog op Duitsland
en Frankrijk valt, aanzienlijk zal
kunnen verlichten. De druk die
Duitsland in deze kwestie op Frank
rijk kan gaan uitoefenen zal echter
geheel afhangen van de uitslag van
de Duitse verkiezingen die in sep
tember gehouden zullen worden.
Ook in Israël hoopt men dat het
verdwijnen van De Gaulle van
het Franse politieke toneel een ver
betering zal betekenen van de be
trekkingen tussen beide landen.
Georges Pompidou staat als een
vriend van Israël bekend. Er mag
echter niet verwacht worden, dat er
een wijziging zal optreden in het
Franse standpunt betreffende de toe
lating van Israël tot de EEG, omdat
deze oppositie in Frankrijk al be
stond voordat De Gaulle zich met de
problemen in het Nabije Oosten ging
bezig houden. Het Franse volk, dat
over het algemeen pro-Israël is, zal
echter wel druk op Pompidou kun
nen uitoefenen om het wapen
embargo tegen Israël op te heffen,
wat een grote hulp aan Israël zou
betekenen. Ook een verminderde
Franse druk op de onderhandelingen
van de grote vier ligt in de lijn
der verwachtingen.
In Frankrijk zal de ideologische
politiek van De Gaulle plaats moe
ten maken voor een praktische poli
tiek.
P. P.
(Bijzondere correspondentie)
KISANGANI, KONGO Het
vroegere Stanleyville is nu een
stad waarvan een deel weer
door de rimboe is opgeslokt en
waarvan de vernielde lege hui
zen een monument zijn ter her
innering aan de eerste pijnlijke
jaren van onafhankelijk Kongo.
Stanleyville was eens een stad
met mooie huizen in fraaie tui
nen.
In juni 1960 toen het land on
afhankelijk werd waren er bijna
7000 Europeanen in de stad en
tweehonderdduizend Kongole
zen. Nu heeft het oerwoud op
nieuw bezit genomen van een
deel van de fraaie stadsdelen.
De huizen zijn op vreemde wijze
vol kogelgaten en de muren zijn
verkleurd. Men ziet weinig rui
ten die niet gebroken zijn
Er zijn nu nog slechts onge
veer 300 a 400 Europeanen in
wat nu Kisangani heet. Meestal
Grieken en Belgen die tezeer
aan de stad gehecht zijn om te
vertrekken.
Men schat dat ongeveer 150.000
Kongolezen weer in Kisangani
zijn. Volgens regeringsfunctiona
rissen zijn 90 procent van hen
zonder werk.
In de stad is een universiteit
met 480 studenten en er zijn
twee brouwerijen. Een aantal
maatschappijen hebben hun
kantoren in Kisangani heropend
waar Europeanen dan de leiding
hebben. Sommige optimistische
Europeanen denken dot Kisan
gani zal herleven, misschien in
tien jaar tijds. Anderen zijn het
er niet mee eens. Zij zeggen de
dood heeft hier gezegevierd, een
foenixwonder is nodig om Ki
sangani te doen herleven.
1200 BETONFABRIKANTEN, aanne
mers, architecten en bouwkundigen
uit veertig landen zullen van 17 tot
en met 23 mei a.s. in het RAI-con-
grescentrum in Amsterdam bijeen
komen om met elkaar de laatste ont
wikkelingen in de betonbouw te be
studeren de toekomst te bespreken.
(ADVERTENTIES)
Toneelspeelster en TV-actrïce Shireen Stroker
toch maar Jlfflever cabal lero
