fAPIJT EUZEN OUWEN Zijn de plaatjes hetzelfde? 6 u tl Protestants school verzet speelde grote rol in oorlogsjaren [pede „Mama het begint meteen I BREDA De broek van de boer BONZO Hier klopt iets niet Het brutale jongetje OPZIENBAREND BOEKWERK VAN 81-JARIGE DR. J. DE PATER METERFABRIEK Er zijn donderbui vaders \R [ELFPRIJS DOR Per str. mtr plaats voor TERNEUZEN MANNEN MEISJES Win bloemen voor moeder a7) -1 wbare partner gevraagd 3 s! 9 ig sï S la Si f SI :v SI z :a s! I :si Snissoido ag Annexatie Opofferingen Verzet maar er zijn alleen maar lieve moeders en lieve moeders zijn op moederdag een elektrische pede snijmachine waard Brand in tehuis voor bejaarden eist zes doden i Moederdag - dag van blije verrassingen. Kleine gevers kijken verwachtingsvol. Zou mama het fijn vinden? Popelend verraden ze bijna: „Het begint met een B...". En dan staat daar een mama die zich vreselijk verwend weet. Want het is zo zuiver, zo fris, zo lekker verkwikkend. Je bent een schat. Precies wat mama fijn vindt! Boldoot heeft voor gevertjes en gevers enorme keus uit beeldige luxe verpakkingen. Van heel klein tot iets groter geprijsd. voor een blije moederdag! 69. N.V. 1GEN ERGOEDING EN de vrouwen tot ongeveer 40 jaar gelegenheid om van maandag tot tot 10 uur mee te helpen aan de lix", Noordstraat 1 van 19.30 !„De Bruyn", Korte Nieuw- >t 21.00 uur; 2.00 uur en van 13.30 tot aandagavond van 20.15 tot g personeelzaken, Mr. FJ. DE STEM VAN ZATERDAG 3 MEI 1969 15 abricage van „EXCELSIOR" stofzuigers behoefte aan enkele HANDIGE EN Het betreft diverse werkzaamheden m.b.t. onderdelen-fabricage en mon tage-werkzaamheden, in een proper en gezellig bedrijf, tegen een goed garantieloon. Vooral onze meisjes- lonen zijn zeer gunstig. Reiskosten worden vergoed. Gratis werkkleding, len zitting en verstrekken U vrijblijvend :htingen over werk en loon: ST in café Fricot, Steensedfjk 1, op MAANDAGAVOND 7-8 uur. in cafetaria de Jonge (De Gentse Vaart), Tuinstraat 1 op DINSDAGAVOND 7-8 uur. en kunt U op de normale werkuren da- ;ereeht op het montage-atelier Meter- Industrieweg 17, Temeuzen. Ook kunt 'telijk solliciteren. Bê-69 Als je heel erg goed naar deze twee tekeningen kijkt zul je zien dat ze toch niet helemaal hetzelf de zijn, ook al lijkt dat zo. Op het linkse plaatje zijn vijf dingen weggelaten, die op het eerste plaatje wel getekend zijn. Als je goed zoekt zul je het beslist izen. (p» aC qusg ^uaqapq Pd) aizBig paooM pq ui a SQ •se} ap }0UI eiu ap uba uaoqos ap uee qeq oq piioiS ap do paoq ap uba joq ag 'uajotqtaq ap do spcls ag ^gepp ap ui paoq ap do uaaaA ag :st Suissojdo ag Breda is dé stad waar ik woon. Het is er erg gezellig en leuk. t Het is er soms wel erg saai. IHet is er leuk met de zon, I als die er staat. I Er balkt soms een ezel: ia, ia, ia. lik woon in Doornbos. Jdaar is het erg gezellig. [Maar het is er niet druk. 1 Er ligt geen bos, Imaar het is er erg aardig. I Waar ik woon daar is het leuk. Ingrid Janssens (10 jaar) Manhuisveld 15, Breda Volgende week zondag is het Moe- I derdag. Een feestelijke dag, ook een t beetje voor jullie natuurlijk, maar i toch vooral voor moeder. Die werkt het hele jaar hard voor jullie, zorgt dat jullie kleren altijd netjes in orde zijn, dat je op tijd kunt eten, ze luistert naar jullie als je vol verhalen terugkomt van school of van een vriendje of vriendinnetje. Ze zorgt ervoor, dat ze altijd tijd voor jullie heeft. Dat is soms erg moeilijk. Daar- om verdient ze met moederdag iets j extra's. Weet je dat je dat extraatje voor moeder deze week zelf kunt I verdienen? Ja heus. Dan moet je meedoen aan onze grote tekenwed- I strijd. Maak een mooie tekening over je moeder, als ze luistert, het eten kookt, de bedden opmaakt, naar de |t.y. kijkt, of met jullie speelt. Stuur die tekening uiterlijk dinsdagmorgen naar De Kleine Stem, Reigerstraat I®. Breda. De tien mooiste tekenin gen belonen we met een bloemen bon, die je dan (best een beetje trots omdat ze er zo hard voor gewerkt hebt) op moederdag aan je moeder kunt geven. Iedereen doet toch mee? Veel succes. JOSé Een boer ging naar de stad om een broek te kopen. Toen hij thuis kwam, zei hij tegen zijn vrouw en zijn drie dochters: Er moet een stuk van die broek af, want hij is te lang. In de winkel was het zo druk, dat ze er geen tijd voor hadden. 3s"- ering van exclusieve artikelen in een I gebied vanuit eigen kantoor. Gedacht word'11 i vertegenwoordiger, maar aan een vlijtig® heer, ook echtpaar. Behalve geordend® I eden is een minimum kapitaal van I vereist. Brieven onder nr. 2850. r// ÏBBR- De tekenaar is weer een keer een beetje in de war geweest. H'j heeft de plaatjes in de verkeerde volgorde gezet, zodat je i hu helemaal niet weet wat hij bedoeld heeft. Toch is het niet to moeilijk om daar achter te komen. Probeèr het maar eens. „Vanavond is het te laat en mor gen is het zondag", zei de boerin. „Maar maandag zal ik het doen!" „Dat is jammer", zei de boer, „ik had hem morgen graag aan gehad". Toen de boer en de boerin iin bed lagen, sliep de boer zo in. De boerin kon maar niet slapen. Ze dacht maar aan de broek. Weet je wat, dacht ze, ik zal mijn man eens verrassen! Heel zacht ging ze het bed uit. Ze maakte geen licht, wamt ze was bang dat haar man wakker zou wor den. In het donker knipte ze een stuk van de broek en naaide er een zoom in. Heel zachtjes sloop ze weer naar bed. Wat zal mijn mam blij zijn, dacht ze, als hij morgen, op zondag, toch zijn broek kan dragen. De oudste dochter kom ook maar niet slapen. Vader is altijd ze goed voor ons. Hij zou blij zijn, als hij morgen zijn nieuwe broek aan kom. Weet je wat, ik ga de broek gauw wat korter maken! Ze deed het ook in het donker. Met de tweede dochter ging het net zoals met haar moeder en haar zus. Zij maakte die broek ook korter. En ook de jongste dochter wilde vader verrassen. Toen het morgen was, zei de boerin tot haar man: „Trek die broek toch eens aan. Als je hem heel hoog op haalt, valt hij misschien wel mee". „Goed!", zei de boer. „Maar je zal zien dat hij te lang is!" Hij pakte de broek en trok hem voorzichtig aan. Maar owat was dat? De boerin en de dochters gilden. En de boer schrok zich een aap. Die mooie, nieuwe broek leek nu wel op eenzwembroekje! Cisca Hayes, Vlielandstraat 126, Breda Er was eens een jongen die erg brutaal was. Hij heette Jan. Hij was erg brutaal. Als hij naar een verjaardagsfeestje ging zei hij al tijd „ja" in plaats van „aisublieft". Mama en papa schaamden zich erg voor Jan. Ze konden er niets aan doen en ze durfden hem niet te slaan. Het jongetje werd steeds meer bru taal. Toen 's avonds Jantje naar bed was spraken vader en moeder er over. „Maar slaan, dat nooit!", zei moeder. „Ja", zei vader, „dan weet ik het niet". Zo spraken ze verder. Om 10 uur gingen ze naar bed. Maar toen het morgen was en Jan tje buiten met zijm vriendjes ging spelen, zei een vriendje: „Je mag niet meedoen". „Waarom met?" „Omdat je te brutaal bent". Jamtje gimg naar huis. Niemand moest hem meer. Omdat hij te bru taal was. Hij had verdriet. Maar boontje komt om zijn loontje. Nadien was hij niet meer' brutaal. En zijn vader en moeder waren heel blij. Elly van Haperen (10 jaar) Hilbergsedreef 21, Bred* (Van een onzer redacteuren) AMSTERDAM „Het schoolverzet tijdens de jaren van de natio- naal-socialistische overheersing heeft niet alleen als manifestatie van geestelijk verzet in zichzelf betekenis gehad, maar het heeft ook weergegeven in berichten in de illegale pers inspirerend gewerkt op velen in Nederland, die aan andere vormen van verzet deel namen". Tot deze conclusie komt dr. J. de Pater in zijn boek „Het schoolverzet 1940-1945", dat hij in opdracht van het Rijksinstituut voor oorlogsdocumen tatie heeft geschreven. Oorspronkelijk was 20 jaar gele den dr. A. M. Tonger uitgenodigd om de geschiedschrijving van het schoolverzet te verzorgen, maar hij kreeg het te druk en moest wegens overplaatsing de opdracht terug ge ven. Het rijksinstituut zocht toen dr. De Pater aan. Hij was 72 jaar oud, toen hij helemaal opnieuw begon. Thans is hij 81. Dr. de Pater pro moveerde 52 jaar geleden, was lan ge tijd leraar aan het Haagse Chris telijk Gymnasium en gold reeds voor de oorlog als een historicus van faam. Hij schreef zijn 500 pagina's tellen de standaardwerk op zijn Haagse be jaardenflat. „Het is een unicum", aldus prof. L. de Jong, directeur van het rijksinstituut, „dat een zo hoog bejaard man, een zo modem, fris en kritisch historisch boek kon schrij ven". Een pikante bijzonderheid is, dat dr. De Pater zelf niet aan het schoolverzet heeft deelgenomen en zoals hij toegeeft klakkeloos die ariërverklaring heeft ondertekend. richting was de verordening, die de staat invloed gaf op de benoe ming van leerkrachten bij het confes sionele onderwijs. Dat het, toen deze eerste benoe- mingsverordeningen afkwamen, niet tot een gesloten verzet kwam van rooms-katholieken en protestanten, heeft volgens dr. De Pater de vol gende oorzaak. In januari 1941 hadden de rooms- katholieke bisschoppen een heimelijk schrijven doen uitgaan, waarin zij scherp stelling namen tegen de N.S.- B. Seyss-Inquart besloot daarom bij wijze van straf de salarissen van kloosterlingen, die als leerkracht op traden, met 40 procent te verlagen en geestelijke te verbieden, als schoolhoofd op te treden. Deze maat regel veroorzaakte in katholieke krin gen hevige verontwaardiging. Bij de protestanten was de verontwaardi ging veel geringer, hetgeen hun door de katholieken zeer kwalijk genomen werd. centratiekamp of zelfs de dood wor den bestraft. Maar zo ver gingen zij, en zo ver ging ook Seyss-Inquart in zijn strijd tegen het schoolverzet niet. Werden de benoemingsverordenin- gen genegeerd, dan liet de overheid door de inspecteurs van het onder wijs proces-verbaal opmaken tegen de voorzitter van 't betrokken school bestuur en tegen de betrokken on derwijzer. Wat de voorzitters van de schoolbesturen betrof, bleef het daar meestal bij, de onderwijzers evenwel konden hun betrekking niet meer uitoefenen en moesten, wilden zij niet als vrij geworden arbeids krachten naar Duitsland gezonden worden, onderduiken. In zijn boek behandelt dr. De Pa ter hef principiële verzet tegen elke vorm van nazificatie van het onder wijs, zoals die in het bijzonder bij het protestants confessioneel onder wijs tot uiting is gekomen, reeds in november 1940 gaf rijkscommissaris Seyss-Inquart de leiding van een nieuw gevormd departement van on derwijs in handen van de Amsterdam se hoogleraar in het Duits dr. J. van Dam, die weliswaar geen N.S.B.'er was, maar wel grote sympathie had voor het derde rijk. Van Dam wilde dan ook precies als Seyss-Inquart, dat op den duur het bijzonder on derwijs in Nederland moest verdwij nen en dat alle bijzondere scholen van staatswege moesten worden gean nexeerd. Een eerste stap in die Zo kwam het, dat de Vereniging voor Christelijk Onderwijzers in ver zet ging toen bleek, dat de staat zich actief ging bemoeien met de benoemingen op bijzondere scholen, terwijl het episcopaat met verzet wil de wachten totdat de staat er metter daad een ongewenste benoeming door zou hebben gedrukt. De protestant se leerkrachten hebben bij hun prin cipieel verzet tegen de benoemings verordeningen het geluk gehad dat Hitiers algemene beleid er op gericht was de christelijke kerken in West- Europa niet al te zeer tegen zich in te nemen. In wezen kon elke vorm van niet-naleving van een verorde ning door de Duitsers als sabotage bestempeld' worden en dus met con- Men kan uit dit alles de conclusie trekken, aldus dr. De Pater, dat toespitsing van de schoolstrijd ook door de Duitse bezetter vermeden is, zulks om redenen van algemene po litiek. Diegenen in het protestantse kamp, die aan het schoolverzet deel namen, waren er echter allerminst zeker van dat de Duitsers terughou dendheid zoudien blijven betrachten. Overziet men de sector van het protestants onderwijs als geheel, dan mag geconstateerd worden, dat mees te besturen de verordeningsbenoe' mingen niet nalevend, trouw ge bleven zijn aan hun beginselen en dat ook tal van leerkrachten zich grote opofferingen getroost hebben, waarbij nog bedacht moet worden, dat die besturen, noch die leerkrach ten op het moment dat zij verzet pleegden, weten konden, tot welke maatregelen de Duitsers zouden over gaan. Bestuur zowel als leerkrachten re kenden er op, dat hun na de bevrij ding in alle opzichten recht zou wor den gedaan. In het laatste hoofdstuk van zijn boek beschrijft dr. De Pater, hoe en waarom dit op een teleurstelling uitgelopen is. Diegenen in het pro testantse kamp, die aan het verzet deelgenomen hadden, hadden tijdens de bezetting hoop gekoesterd, dat er na de bevrijding organisatorisch eenheid zou komen in hun sector. Die hoop is niet in vervulling gegaan. Het boek is uitgegeven bij M. Nij- hoff in Den Haag en kost 85 gulden. (ADVERTENTIE) (Van onze redactie buitenland) WENEN Bij een brand in een bejaardentehuis in Wenen zijn zes mensen om het leven gekomen. Een houten vleugel van het gebouw werd volledig door het vuur vernield. De directie vam het tehuis vermoedt dat een 78-jarige vrouw, die bekend staat als een zware rookster, met een brandende sigaret in slaap is ge vallen. De 35 bewoners van het te huis moeten als voorzorgsmaatregel voor half zeven 's avonds alle siga retten en tabak inleveren. Maar som migen van hen zijn echter zo verslaa aan het roken, dat zij op alle moge lijke manieren de bepaling trachten te ontduiken. De schade aan het te huis wordt geschait op 400.000 schil ling. (ADVERTENTIE) de bekende Imperiale eau de cologne in spe ciale moederdag-verpakking.f 8,75 tot 18,50. luxe kristalglazen karafflacon met zuivere vriendelijke geschenkdoos met heerlijke eau eau de cologne Imperiale.f 15,- en f22,50 decologneImperialeenfijnetoiletzeep.f4,75 klassieke geschenkcassette met royale flacon eau de cologne Imperiale en 1 of 2 stukjes toiletzeep, v.a. f5,25 't&SÊt&A heerlijk geurende badzeep in geplisseerdzij- met rozen gedecoreerde geschenkdoos met depapier;rozen,chypreenlelietjesvandalen. verfrissende eau de cologne Imperiale en i 2,50 2 stukjes toiletzeep.f 6,-

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1969 | | pagina 11