ifieid
ian
n
erd
SEMEN
tjTs
59
164
74
99
99
55
69
229
95
„OPVOLGER HEEFT BETERE KANS
MIJN WERK VOORT TE ZETTEN"
Terence O'Neill wil aftreden
Politiek succes na vonnis
Paus: commissie
van theologen
in oprichting
ZORG EN VREUGDE
OVER AFTREDEN
VAN de GAULLE
Benelux
iS 2 STUKS169
199
SLAPPEN 459
MPLET 139
I
EN mn„119
VRIES-VIBES)
0
HOGE BOETES
VOOR PRIJS-
OVERTREDERS
Eerste optreden Poher
Reacties
in Frankrijk
Dr. Kruisinga;
Een op vijf
mensen sterft
aan kanker
<s
HULDE
\SQELSE lift
SEN 150 GRAM
Commentaar
Afrekening
(Van onze redactie buitenland)
BELFAST - Terence O'Neill, de Noordierse mi
nister-president, is gistermiddag afgetreden als
leider van de regerende protstantse Unionisten
partij. Zodra een opvolger gekozen is, zal hij ook
als premier heengaan.
Willem de Zwijger
met oranje
verf beklad
Onlusten
Niet binden
Geen tijd
OOMSMUSFJU
CMMURMK?
Smurf mee
Smurf BP!
DE STEM VAN DINSDAG 29 APRIL 19óv
oor 1,75
ftv'
'ER BLIKJE
PER BUK
PER PAK
1/2 BUK
3/4 LITER
2 FLESSEN
P/PAK
3 PAK VOOR
PER STUK
MET 19 ZÉGELS
250 GRAM WW
500 GRAM
250 GRAM
Het criterium voor een groot
staatsman is, dat hij met zijn
volk een nieuw pad betreedt, dat
het begin moet zijn van een weg
naar de toekomst. Een groot staats
man zet een volk op het beslissende
moment op een juist spoor.
Wie zulke criteria aanlegt bij een
oordeel over president Charles de
Gaulle, zal voorlopig zeer genuan
ceerd over de Franse president moe-
J ten denken.
Alleen al De Gaulles rol tijdens
de tweede wereldoorlog is historisch
van enorme betekenis geweest. Ook
I zijn oplossing van de Algerijnse
S kwestie dwingt groot respect af.
Wellicht was er op die momenten
geen Fransman, die met groter door
tastendheid en meer zin voor de
werkelijkheid de moeilijke zaken
zou hebben kunnen afwikkelen.
De generaal heeft echter ook bij-
1 na alle plannen van realistische Euro
peanen doorkruist, meestal door een
[nukkig veto. Zijn buitenlandse po-
1 litiek van de laatste tien jaren is door
de bank genomen bijzonder nega-
'jlief geweest: Alleen gericht op de
„grandeur" van Frankrijk en op het
voorkomen van bondgenootschap
pen, die de bewegingsvrijheid van
Parijs zouden kunnen belemmeren.
De Fransen hebben De Gaulle nu
I laten vallen. Kan De Gaulle met
|i recht verzuchten: Ondank is 's we
relds loon? Nauwelijks. De verstand
houding tussen De Gaulle en de
Fransen is het verhaal van een moei
zame hofmakerij (1940); een wilde
verloving (bevrijding 1944—1945);
daarna verkoeling (Algerije); dan
weer een „marriage de raison" (tot
1968) en tenslotte de scheiding (de
wsi-revolutie, ontslag Pompidou,
tconomische moeilijkheden ten ge
volge van de mei-gebeurtenissen,
stakingen in maart en de voortdu
rende aanvallen op de frank).
De Gaulle zag nief dat kleine kin-
i deren groot worden, schreef onze
Parijse correspondent gisteren. Hij
typeerde daarmee voortreffelijk De
[Gaulles tragiek. De man, die nooit
dialoog gewenst heeft, die de
hacht alléén eiste en het normaal
[vond dat zijn volk hem wat huive
rend gadesloeg, heeft nog wel woor
den als „participation" en „contesta
tion" in de mond genomen, maar zij
[hadden voor de jonge generatie en
[vele andere Fransen, die door de
"ei-gebeurtenissen kritischer zijn
igaan denken over de Franse maat-
[schappij, de bekende klank van een
"onoloog. De jonge generatie toon-
jaa al vorig jaar de keizer zonder
[kleren, maar de generaal vocht met
succes terug.
De afrekening is toch gekomen.
Irankrijk heeft het sterke persoon
lijke gezag (ik of de chaos), dat in
meestal door groepen geleide
Iwereld niet meer effectief is, afge
lezen.
Uiteindelijk wéér een overwin
ning voor een jeugd, die ook al een
'ietnam naar de gesprekstafel heeft
jedemonstreerd.
Deze onverwachte stap heeft
een nieuw, gevaarlijk element ge
bracht in de gespannen toestand
in Noord-Ierland, die de afgelo
pen week ai het karakter begon
te krijgen van een burgeroorlog.
Verwacht werd namelijk, dat O'
Neill, voor hij een beslissing nam,
de stemming van zijn partijbestuur zou
hebben afgewacht over de hervorming
van 't gemeentekiesrecht, waarvoor hij
(Van onze redactie buitenland)
BRUSSEL Het standbeeld
van Willem de Zwijger dat in een
parkje in Brussel staat, is door
onbekenden van boven tot onder
met oranje verf besmeerd. Men
neemt aan, dat dit is bedoeld als
protest tegen de Benelux-topcon-
ferentie in Den Haag, die hier en
daar in Franstalige kringen in
België met lede ogen wordt be
zien. Ook de Nederlandse Leeuw
op het grote Heuveimonnment
te Waterloo, op de plaats waar
Napoleon werd verslagen, is met
oranje verf beklad.
(ADVERTENTIE)
GEGARNEERDE
GEBAKKEN SCHOLFILETSh Pe^7
8 scholfilets, wat kleine
champignons, 1 gesneden
appel, zout, bloem, boter of
margarine, olie. Filets zouten,
door de bloem halen, goudbruin
bakken in hete olie. Leg ze
dakpansgewijs op een schotel,
warm houden. Bak champignons
en stukjes appel goudbruin in
boter of margarine; verdelen
over de vis. Schenk de olie met
wat druppels citroen uit over
de vis. Opdienen met gekookte
aardappelen.
Vraag recepten bij uw vishandelaar of bij het Produktschap voor
.Vis en Visprodukten, Wassenaarseweg 20, Den Haag.
zich persoonlijk had ingezet.
O'Neill verklaarde te willen aftre
den omdat hij ervan overtuigd is, dat
daarmee de hervorming gediend
wordt, Een nieuwe leider die niet
door persoonlijke vijandschappen
geremd wordt, zegt hij, heeft een be
tere kans 't door mij begonnen werk
voort te zetten.
Als opvolger wordt de gewezen
minister van handel Brian Faulkner
genoemd, die kort geleden is afgetre
den uit protest tegen de naar zijn
zeggen - „slepende hervormingsplan
nen" van O'Neill.
Op het eerste hogtepunt van de
onlusten, vorige week woensdag,
heeft O'Neill slechts met een kleine
meerderheid de steun van zijn frac
tie voor zijn hervormingsplannen ge
kregen: 28 stemmen voor, 22 tegen.
De ontwikkeling in Noord-Ierland
is nu helemaal open. Als de sterke
en tegen de kierechthervorming
gekante vleugel van de Unionisten
met steun van talloze fanatieke aan
hangers van de protestantenleider
Paisley de overhand krijgt, is de kans
op onlusten groot
Pas in het afgelopen weekeinde
was in Noord-Ierland een betrekke
lijke rust ingetreden, nadat de leiders
van de katholieke beweging voor bur
gerrecht een beroep op hun aanhan
gers hadden gedaan een afkoelings
periode in acht te nemen.
Ook een gezamelijke „vredestocht"
van katholieke en protestantse bis
schoppen door het bolwerk van het
katholieke verzet in Londonderry
heeft bijgedragen tot het kalmeren
van de gemoederen.
(Van een redactie binnenland)
ASSEN/AMSTERDAM De eco
nomische politierechter, mr. J. C. F.
Semmelink, heeft gisteren vier Drent
se Horecabedrijven veroordeeld tot
hoge boetes. Zij hadden in februari
1969 niet voldaan aan de prijzen-
beschikking 1969 en hun prijzen te
veel verhoogd.
De zaak tegen De stichting cultu
reel centrum „De Tamboer", waar
81 consumpties te duur waren, werd
na een eis van f 10.000,(waarvan
f 5.000,voorwaardelijk) aangehou
den. De N.V. Hotel Oversingel in
Assen werd veroordeeld tot f 4.000,
De N.V. exploitatiemaatschappij He-
veca in Zuidlaren bij verstek tot
f 5.000,(waarvan f 3.500,voor
waardelijk) en de eigenaar van het
„Blauwe Paard" in Zuidlaren tot
f 5000,of 50 dagen.
In Zutphen zijn enkele rijschool
houders veroordeeld tot boetes die
varieerden van 100 tot 700 gulden.
Een rijschoolhouder, die opmerkte
dat hij zijn zaak niet zou kunnen
handhaven als hij zijn prijzen niet
mocht verhogen kreeg van de rechter
te horen dat hij er dan maar mee
op moest houden. Een andere op
standige rijschoolhouder werd door
rechter mr. W. Diancona terechtge
wezen met de opmerking: „De cijfers
waar het hier om gaat zijn niet als
dames van de lichte zeden. Ze zijn
voor iedereen beschikbaar".
De minister van economische za
ken, mr. L. de Block, heeft gisteren
de eerste bespreking gevoerd met de
prijzenoverlegcommissie. Deze com
missie is ingesteld met het doel te
fungeren als orgaan voor overleg
over het prijsbeleid, met name t.a.v.
de algemene poblematiek rond de
toepassing van de onlangs afgekon
digde algemene prijzen en de
daarmee gecombineerde calculatiebe
schikking.
IN HILVERSUM ia de 21-jarige H. B.
levensgevaarlijk verwond geraakt bij
een steekpartij. De dader, de 29-ja-
rige Ambonees J. L. K., is gearres
teerd.
MJA/K 18
(Van onze redactie
buitenland)
WENEN De gewezen
Oostenrijkse miniister van
binnenlandse zaken, Franz
ulah, die een maand gele
den tot een gevangenisstraf
Jan een jaar werd veroor
deeld wegens fraude, heeft
Sisteren in de gemeente-
'aadsverkiezingen van We
nen drie zetels veroverd.
De communisten die met
'Wee zetels zitting hadden
in de oude raad, keren
daarin niet terug,
socialistische partij te zijn
Olah vormde na uit de
gezet de Demokratische
Fortschrittliche Partei
(DFP), die nu 49.705 stem
men kreeg.
Olah is tegen zijn ver
oordeling in hoger beroep
gegaan en kon daardoor
kandidaat zijn voor de ge
meenteraad. Als raadslid
geniet hij immuniteit en de
raad zal moeten beslissen
of hij hem die immuniteit
wil ontnemen.
Voor de televisie zei
Olah, dat het tegen hem
gevoerde proces een voor
deel is geweest in de ver
kiezingen. Zon het proces
niet hebben plaatstgevon-
den, dan zou de uitslag
niet zo gunstig voor de
DFP zijn geweest, zo zei
hij. Zou het hoger beroep
worden verworpen, dan zal
hij een nieuw proces aan
vragen omdat er in het
eerste proces valselijk te
gen hem was getuigd, zo
verklaarde hij. Werd hij
niet in zijn eer hersteld
dan zou hij naar de gevan
genis gaan.
Bij de verkiezingen kwa
men de socialisten van 60
op 63 zetels, de conserva
tieve volkspartij verloor er
5 en kwam op 30, de libe
ralen wonnen en kwamen
op 4 en de communisten
verloren hun 2 zetels.
De waarnemende president van de
Franse republiek, Alain Poher, heeft
gisteren zijn eerste officiële daad ver
richt door een krans te leggen op het
graf van de Onbekende Soldaat bij de
Are de Triomphe.
(Van onze redactie buitenland)
ROME Bij gelegenheid van de
officiële bekendmaking van de namen
van 33 nieuwe kardinalen, maandag
tijdens een geheim constistorie in Ro
me, heeft paus Paulus de oprichting
aangekondigd van een theologencom
missie, waar de bisschoppensynode
van oktober 1967 om heeft gevraagd.
De leden van de commissie zullen
PAUS PAULUS VI
...gevraagde commissie komt...
IN LIBANON is gisteren een eind
gekomen aan de staat van beleg die
5 dagen geduurd heeft.
spoedig worden benoemd. Namen zijn
nog niet bekendgemaakt.
Als dringende redenen voor de op
richting van zo'n commissie noemde
de paus de ontwikkeling van de ver
schillende wetenschapelijke vakge
bieden en de „tendentieuze moderne
mentaliteit". Voorts deelde de paus
o.a. mee, dat er binnenkort een nieuw,
vereenvoudigd misformulier zal ver
schijnen.
De nieuwe kardinalen in het to
taal zullen het er 35 worden, maar
van twee is de naam nog niet bekend
gemaakt zijn afkomstig uit 19 lan
den. Het college telt thans 134 leden,
meer dan ooit in de geschiedenis van
de kerk. Door de nieuwe benoemin
gen is de gemiddelde leeftijd van de
kardinalen gedaald van 71 tot 68 jaar.
Van de nieuwe kardinalen zijn er elf
afkomstig uit ontwikkelingslanden,
Het aantal kardinalen uit „zwart Afri
ka" is thans verdubbeld.
Wanneer de nieuwe kardinalen
woensdag hun rode „biretta" in ont
vangst zullen nemen, zullen zij voor
het eerst een eed van geheimhouding
moeten afleggen. Daarin verklaren
zij o.a.: „Ik zal zonder de toestem
ming van de H. Stoel geen instruc
ties, mij direct of indirect gegeven,
onthullen als daardoor de Kerk scha
de zou worden berokkend of in dis-
crediet gebracht". Men veronderstelt
dat deze eed wordt voorgeschreven
mede doordat destijds het rapport van
de pauselijke commissie voor de ge-
boortenregeling en de brief van kar
dinaal Cicognani over het handhaven
van de celibaatsverplichting open
baar zijn geworden.
(Van onzs redactie buitenland)
MOSKOU - PARIJS - LONDEN -
WASHINGTON Politieke leiders
en regeringen van vrijwel alle landen
ter wereld hebben gisteren gereageerd
op de verrassende nederlaag van pre
sident Charles de Gaulle en zijn daar
uit voortvloeiend aftreden. Enerzijds
werd het heengaan van De Gaulle be
treurd, anderzijds met grote instem
ming ontvangen.
President Nixon betuigde gisteren
zijn diep leedwezen met het aftreden
van de Franse president en verklaarde
dat Amerika nooit zal vergeten wat
hij voor Frankrijk en de wereld heeft
gedaan. In een persoonlijke brief aan
De Gaulle nodigt Nixon hem uit voor
een privébezoek aan Amerika, daar
een voorgenomen officieel bezoek van
de baan is.
De Westduitse regering heeft in
een verklaring uitdrukking gegeven
aan haar erkentelijkheid voor het
aandeel dat De Gaulle heeft gehad in
de versteviging van de Frans-Duitse
vriendschap. De Gaulle werd een
groot staatsman genoemd.
Het Russische regeringsblad Izves-
tia berichtte dat nu in Frankrijk po
gingen op gang zullen komen om het
land een meer pro-Navogezind beleid
te geven, nu De Gaulle is afgetreden.
De Gaulle werd geprezen wegens zijn
„realisme in het buitenlands beleid".
„Frankrijk maakt weer stormige tij
den door", aldus het blad. In Moskou
is men van mening, dat het Kremlin
een moeilijk te vervangen bondgenoot
heeft verloren die de Sovjet-Unie
dikwijls uit haar diplomaiteke isole
ment heeft verlost.
Britse autoriteiten zien het aftreden
van De Gaulle als het einde van een
tijdperk waardoor te zijner tijd het
politieke gezicht van Europa zou kun
nen veranderen.
Het Italiaanse ministerie van bui
tenlandse zaken liet verklaren, dat
de nederlaag van De Gaulle verstrek
kende gevolgen zal hebben voor Italië
In Libanon had het bericht grote con
sternatie tengevolge. „De enige wes
terse staatsman die de Arabische stel
lingen begrijpt, gaat heen", zo zei
men. In vrijwel alle Arabische lan
den heerste ongerustheid over het
ontslag van de Franse president.
(Vervolg van pagina 1)
Zoals bekend hebben de Beneluxre-
geringen al enige tijd een rapport van
hun ambtelijke instanties in het bezit,
dat de binnengrenzen op 1 november
1970 opengesteld moeten worden. De
drie regeringen waren het daarover
in feite al eens. De BTW, die op 1
januari 1970 in België ingaat, heeft
een spaak In het wiel gestoken.
Het gevolg hiervan is, dat België
zich gisteren nog niet aan een datum
wilde binden. De Nederlandse minis-
tersdelegatie wil echter een datum
vastgelegd zien, desnoods iets later
dan 1 november 1970. „Het gaat Ne
derland namelijk om een positieve
beslissing over het opheffen van de
binnengrenzen", aldus het commen
taar uit Nederlandse regeringskrin
gen.
België en Nederland staan in deze
kwestie niet lijnrecht tegenover elk
aar. „Er is ook geen sprake van poli
tieke moeilijkheden", aldus Neder
landse regeringswoordvoerders. Het
gaat België namelijk om fiscale pro
blemen, die het nog niet kan over
zien.
België heeft gisteren in de
regeringsbijeenkomst meegedeeld, dat
de Belgische regering een langere ter
mijn nodig heeft dan tien maanden,
om de gevolgen van de BTW te kun
nen nagaan. Daarom kan België zich
niet binden op 1 november 1970 voor
het openstellen van de binnengrenzen.
België heeft minstens een jaar nodig
om de BTW-problemen en de daar
aan verbonden andere prijsverhogen
de factoren te kunnen bekijken.
Nederland heeft hiervoor begrip ge
toond. Ook al ontkende regerings
woordvoerders niet, dat de delegatie
toch wrevelig was over de onaange
name Belgische verrassing om onver
wacht met een zo'n groot aantal nieu
we voorstellen te komen.
De regeringsdelegaties ontbrak het
als gevolg hiervan gisteren aan tijd
om andere even belangrijke proble
men aan de orde te stellen, zoals: een
activering van de Benelux; een betere
samenspraak over het gezamenlijk
buitenlands beleid; een industrieves
tiging en de faciliteiten daaromheen
in België en Nederland; een gezamen
lijke politiek voor de ruimtelijke or
dening in de grensgebieden; een ge
zamenlijk cultuurbeleid en dergelijke.
Men vreesde gisteravond in Den Haag.
dat men op deze conferentie niet eens
aan deze wezenlijke praktische pro
blemen zou toekomen.
(ADVERTENTIE)
Over het algemeen waren de Ne
derlandse politici verrast over de uit
slag van het referendum. Men is'er
van overtuigd dat nu rekening ge
houden zal moeten worden met grote
onzekerheid over de Franse positie.
Vele politici zagen nu enige hoop voor
het overwinnen van de stagnatie in
Europa.
De Belgische premier Eyskens zei
te hopen, dat nu het Europees beleid
van Frankrijk zal veranderen. „Dat
hebben wij hard nodig", zo verklaar
de hij.
Het landbouwschap is van mening,
dat met het aftreden van De Gaulle
een belangrijke hinderpaal voor de
vooruitgang van de Europese een
wording is weggenomen. Gehoopt
wordt dat de onderhandelingen over
een vergroting van de EEG met spoed
kunnen worden hervat.
(Van onze redactie buitenland)
PARIJS De Franse politici heb
ben gisteren vrijwel allemaal com
mentaar gegeven op het aftreden van
De Gaulle en de gevolgen ervan voor
Frankrijk.
De socialistische leider Guy Mollet
spoorde het volk aan een nieuwe
bladzijde om te slaan en maar de toe
komst te zien. Hij zei dat de verkie
zing van de nieuwe president nu het
belangrijkste probleem is. Mollet
verklaarde dat hij een communisti
sche kandidaat zou siteunen tegen
oud-premier Pompidou, die als een
van de belangrijkste kanshebbers
wordt beschouwd.
Walter Rochet, leider der commu
nisten, zei dat alles nu afhangt van
de eenheid van werkers en demo
craten. „Onze partij is er trots op aan
deze zware nederlaag van De Gaulle
haar deel te hebben bijgedragen".
Giscard d'Estaing, leider van de
rechtse fractie wan het gaullistisch
verbond in het parlement, verklaar
de, dat de opvolger van De Gaulle
een ervaren figuur moet zijn die niet
belast is met politieke twisten tussen
regeringspartijen en de oppositie
van de laatste jaren. Het moet een
man zijn die openstaat voor Europa
en die eenheid brengt in plaats van
verdeeldheid, aldus Giscard.
Waarnemers zien hierin een verzet
tegen de opvolging van De Gaulle
door Pompidou.
Mitterand, leider van de linikse fe
deratie, zei dat de zege nieuwe ver
antwoordelijkheden heeft geschapen
voor hen die de Fransen hebben aan
gespoord hot referendum te doen
mislukken. Hij dacht daarbij aan po
litici van linkerzijde.
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG De staatssecre
taris van volksgezondheid, dr.
Kruisinga, heeft gisteren in het
RAI-centrum te Amsterdam het
vierdaagse Europese congres ge
opend over de vraagstukken die
samenhangen met het bedwin
gen van kanker. In zijn ope
ningsrede verklaarde hij dat in
de hoogst ontwikkelde landen
een op de 5 mensen aan kanker
sterft. De sterftecijfers stijgen.
In ons land stierven in 1965
(22.000, dat is) 183, in 1966
(23.000) 186, in 1967 (24.000) 190
per 100.000 mensen.
Volgens dr. Kruisinga komt de
sterftestijging voornamelijk op
rekening van de kwaadaardige
nieuwvorming van de ademha
lingswegen bij mannen. De vaak
verspreide behandeling van pa
tiënten naast centra in zieken
huizen, geeft een extra impuls
tot de vraag naar standaardisa
tie en samenwerking. Om het
reeds ver gevorderde onderzoek
nog efficiënter te doen zijn is
een brede internationale samen
werking nodig, aldus dr. Krui
singa.
Kanker heeft de tuberculose
als volksziekte verdrongen. Dr.
Meyer, directeur van de Neder
landse vereniging tot bestrijding
van tuberculose, verklaarde dat
in de afgelopen 10 jaar in Neder
land tuberculose in toenemende
mate naar de oudere bevolkings
groep is verschoven. Nog in deze
eeuw moet de tuberculose in Ne
derland definitief verdwenen
zijn. De huidige artsengeneratie
dient echter opnieuw met de
neus op dit probleem gedrukt te
worden om eindelijk een streep
te kunnen zetten onder en door
deze ziekte, aldus dr. Meyer.
tWTWEETIKZEir
De Smurfjes
weten het al...
