Pogen de kloof in eenwording te overbruggen feugd- mode win ONZICHTBARE HAND IN PRAAG BEEKSE BERGER r vloei-£i)ne Londen "Oh, nee, niet Bootz Vieux Brandy Spécial lep^ds Apuwg xiwi^ zjoog Japanse diplomaat doet boekje open over zijn land PROCESSEN TEGEN EX-NAZI'S GAAN DOOR van dat smi|iiu jinifl Intercommunie: noodzakelijk experiment Drink'in uit Utrecht Leugen een van de vliegtrips -naar - i Doorbraak Ononderbroken lijn Brood en wijn Loopplanken Betreurd Vermeden ,1' DE STEM VAN VRIJDAG 25 APRIL 1969 door Dr. A. v. d. Weyer Het experiment in de Utrechtse studentenparochie, waar reforma torische ambtsdragers werden uitgenodigd om voor te gaan in de vie ring van de eucharistie, staat niet alleen. Het is een van de vele po gingen om de impasse, waarin de eenwording der kerken is beland, te doorbreken. Met regelmatige tussenpozen komen ze op de voor pagina's van de kranten. Parijs, juni 1968: Christenen van diverse gezindten komen op het pinkster feest in een huis bijeen om de eenheid, die ze bij de juni-opstand hebben ervaren, met een gezamenlijke eucharistieviering te bezegelen. Priesters, do minees, katholieke en protestantse leken bidden gezamenlijk het eucharistisch hooggebed en ontvangen de communie. De aartsbisschop van Parijs, Mgr. Marty protesteert. Uppsala, juli 1968. De Lutherse kerk van Zweden nodigt de deelne mers aan de assemblee van de we reldraad van kerken uit om aan te zitten bij het avondmaal in de kathe draal van Uppsala. Diverse katholie ken, priesters zowel als leken, nemen die uitnodiging aan De bisschop van Stockholm, Mgr. Taylor, laat prompt van alle kansels een brief voorlezen, waarin hij het oude verbod van in tercommunie urgeert en de daad van zijn geloofsgenoten veroordeelt. Medellin, najaar 1968. Vijf protes tanten, die als waarnemers de confe rentie van Latijns-Amerikaanse bis schoppen bijwonen, vragen aan de (ADVERTENTIE) Die dragen ze graag. Sterke leren jeugdsandaal in zomers-wit. maten 19-31 Meisjesschoentje met modieus open hieltje. Sluit stevig om de voet In wit en lieigemet - Jlr m gesloten biel. leiding, te worden toegelaten tot de eucharistie. Omdat de liefde hen er toe dwingt. Ze krijgen de gevraagde permissie. Naderhand wordt de lei ding door Vaticaanse instanties op de vingers getikt. Zij had de permissie niet mogen geven. En dat zijn dan nog alleen maar de feiten, die wereldnieuws hebben ge maakt. Talloze andere kwamen slechts in de nationale publiciteit of bleven zo goed als verborgen. Amerika heeft zijn vele ondergrondse kerken. Over al ter wereld is de beweging aan de gang. Niet al deze feiten zijn op een lijn te stellen. Soms gaat het om een „open communie", wanneer leden van buiten de eigen geloofsgemeen schap tot het avondmaal of de eucha ristie worden toegelaten als welkome gasten. Soms gaat het om een „inter celebratie", wanneer voorgangers van verschillende kerken tezamen de eu charistie bedienen voor een gemengd gezelschap van gelovigen. Soms gaat het om vieringen waarbij het ambte lijk priesterschap nagenoeg geheel in het algemeen priesterschap van de gelovigen verzinkt. En daartussen komen mengvormen voor, die moei lijk zijn te catalogiseren. Het eigene van het Utrechtse ex periment was wel, dat de katholieke gemeente voorgangers van andere kerken uitnodigde, om in de eucha ristieviering voor te gaan. Zoals be kend hebben de Nederlandse bis schoppen dit experiment verboden. En toen de pastores aankondigden, dit verbod naast zich te zullen neer leggen, werden ze in de uitoefening van hun bediening geschorst omdat zij formeel weigerden te gehoorza men en daarmee een voortzetting van het gesprek onmogelijk maakten. Omdat zij het advies van de Willi- brordvereniging, dat ongunstig luid de, in de wind sloegen. En wat bij de Kardinaal erg zwaar heeft gewo gen omdat zij met een te groot gemak over ingewikkelde theologi sche vragen heen wandelden. Het is bij dit laatste aspect van de kwestie, dat we even stil blijven staan. potte jongensloafer met luchtige perforatie. «erke en soepele zool. Bruin, malen 28-39 Tot aan het Vaticaanse concilie luidde het oordeel van de theologen vrijwel eensluidend intercommunie men sprak toen van „communica- tio in sacris" kon niet worden toe gestaan, omdat viering van de eucha ristie de eenheid van de kerk veron derstelde. Katholieken konden de eucharistie alleen binnen de ene kerk dus binnen de kerk van Rome vieren. Samen met niet-katholieken aan tafel zitten werd gezien als een leugen, die de gebrokenheid van het christendom trachtte toe te dekken. Op deze regel werd maar één uitzon dering toegelatenin doodsgevaar mochten aan een niet-katholiek de sacramenten gegeven worden als hij erom vroeg. Maar nooit andersom. Nooit zou een katholiek in welke om standigheden dan ook de eucharistie uit handen van een niet-katholieke bediener mogen ontvangen. die Alïa uitdeelt bi j haar 60 jarig jubileumfeest o.a.bezoek aan Madame Tussaud, wachtaflossing, lunch, .diner en een echte li Londense show. Prijsvraagkaarten in onze zaak verkrijgbaar! Dreda Karrestraat 27, hlburg Heuvelstraat 70 Rotterdam Schiedam Vlaardingen °e<i Haag Leiden Dordrecht Het Vaticaans concilie heeft in deze harde stelling enkele openingen ge maakt, die van verstrekkende bete kenis zijn. Het ziet aan de communi- catio in sacris, bijzonder aan de ge meenschap in de eucharistie, twee kanten. Ten eerste verwijst zij naar de eenheid in Christus en aangezien -lie eenheid er nog niet is mag men sr in beginsel niet toe overgaan. Vlaar zij geeft ook genade aan de leelnemers en aangezien mensen, lie aan deze genade behoefte hebben, geholpen moeten worden, zeker wan neer zij in nood zijn, is zij in bepaal de omstandigheden toegelaten, ja zelfs aanbevelenswaardig. Kort sa mengevat zou men kunnen zeggen wat theologisch eigenlijk niet kan, moet op pastorale gronden soms wor den toegestaan. Bij het uitwerken van deze beginselen zet het concilie de deur wijd open naar de orthodoxie, terwijl zij voor de reformatie slechts een kleine kier durft te maken. Maar de oude stelling is doorbroken en daarmee een nieuwe ruimte gescha pen voor bezinning en experiment. Het is de taak van theologen en pastores, van voorgangers en gelovi gen, deze ruimte te verkennen en er begaanbare wegen in te zoeken. Daarbij moeten heel wat oude klo ven worden overbrugd. Onder andere de kloof, die er gaapt tussen het priesterschap van de katholieke voor ganger en het ambt van de dominee. Tot aan het concilie lag het allemaal nogal duidelijkde katholieke theo logie benadrukte sterk het op wijding berustende priesterschap dat wezen lijk van het algemeen priesterschap der gelovigen verschilde, de refor matorische theologie wekte soms de indruk, dat zij alleen maar het laat ste erkende. En die standpunten wa- len niet met elkaar te verenigen. Geleidelijk aan zijn de posities in be weging gekomen. Vaticanum II heeft het nagenoeg vergeten algemeen priesterschap van de gelovigen in ere hersteld en daarmee het ambtelijk priesterschap, zonder iets af te doen aan zijn eigenheid, in een nieuwe contekst geplaatst. En de protestantse theologie begint van de weeromstuit meer en meer oog te krijgen voor het specifieke van de ambtelijke be diening. Zo worden er van beide kan ten over de kloof heen loopplanken uitgelegd, waarover katholieken en protestanten elkaar proberen te be naderen. Iets dergelijks gebeurt er rond de vraag van de apostolische successie. De katholieke priester kan zijn wij ding via een reeks van bisschoppen terugvoeren op een van de apostelen en daarop volgens de tradionele opvatting zijn bediening baseren. De reformatorische ambtsdrager kan dat kennelijk niet en heeft dus in deze conceptie geen geldige pa pieren. Maar getuigt die conceptie niet van een eenzijdige kijk op het begrip „apostolische successie?". Eist apostoliciteit ook niet, dat de ver kondiging van de ambtsdrager met de leer van de apostelen overeen stemt en dat zijn gedrag waarlijk apostolische trekken draagt? Was dat het geval bij alle bisschoppen en priesters in de tijd, die aan de refor matie vooraf ging Een pijnlijke vraag, die tot de ontdekking kan lei den, dat de apostolische successie meerdere facetten heeft, waarvan het katholieke denken er een heeft overbelicht. En dat een protestantse bedienaar wel eens evenzeer of meer „in de lijn van de aposte len" zou kunnen staan dan zijn ka tholieke collega, hoe sterk diens wij dingspapieren ook zijn. De overtuiging begint veld te win nen, dat op den duur de dominee als geldige ambtsdrager zal moeten wor den aanvaard. De eerste stap op deze weg heeft het concilie gezet door het kerk-zijn van de reformatorische ge loofsgemeenschappen te erkennen. Nog verdler ging de katholieke kerk van Nederland, door de ambtelijk be diende doop in reformatorische ker ken authentiek te verklaren. Op wel ke grond zou men kunnen verdedi gen, dat de lijn die bij de doop is aangezet niet tot de eucharistie mag worden doorgetrokken? Het wachten is dan ook op de erkenning van het ambtelijk bediende avondmaal in de protestantse kerken. Andere problemen liggen op het terrein van de eucharistische theolo gie. De tijd waarin men kon zeggen: katholieken geloven in de werkelijke tegenwoordigheid van Christus onder de gedaanten van brood en wijn, en de protestanten doen dat niet, ligt ver achter ons. Katholieken laten een a! te materialistische uitleg van het gelooofsgeheim varen en protestanten 1 krijgen meer en meer oog voor een „werkelijke" tegenwoordigheid van Christus, voortkomend uit de geest en niet uit het geloof der gelovigen. Ook de leer over het offerkarakter van de eucharistie hoeft niet langer een onoverkomelijke hinderpaal te zijn. Katholieken en protestanten be ginnen elkaar te vinden in de over tuiging, dat in het avondmaal het lij den en de dood des heren worden herdacht en op geheimzinnige wijze in de gemeente present worden ge steld. Katholieken spreken niet meer van een „onbloedige herhaling" van het kruisoffer en protestanten wek ken niet langer de indruk, dat zij het plaatsen in de voltooid verleden tijd. Zo liggen er over de kloof al en kele loopplanken, die samen nog geen brug vormen maar wel een voorlo pige verbinding, die voorzichtig op haar bruikbaarheid kan worden be proefd. Dat beproeven noemen wij .experimenteren". Het is een taak voor theologen en gewone gelovigen, voor pastores en leken. De theologen moeten zoeken naar een bredere fun dering van de voorlopig nog wankele basis. De gemeente moet stapje voor stapje proberen, of de verbinding het houdt. En dit alles onder het wakend oog van de 'opzieners', de 'episkopen' aan beide kanten, die de uiteindelijke verantwoordelijkheid voor het succes van de onderneming dragen. (Van onze correspondent in Bonn) BONN Processen tegen oor logsmisdadigers inzake rassen- moord en moord zullen (zoals al gemeld) in West-Duitsland onophoudelijk doorgaan, maar er zal een groter onderscheid ge maakt worden tussen diegenen die moorden alleen maar om te doden en zij die geen andere keus hadden dan bevelen van hogerhand op te volgen. Dit is een voortvloeisel uit het besluit dat de Bondsregering ge nomen heeft om de verjarings- wet af te schaffen. Zoals de za ken er voor stonden hadden aan het eind van dit jaar geen nieu we processen op beschuldiging van moord tijdens de nazi-tijd geopend kunnen worden. Door de verjaringswet 20 jaar in geval van rassen-moord en moord zouden nieuw inge stelde onderzoeken geen nut meer gehad hebben. Aanvankelijk zou de periode van 20 jaar in 1965 zijn afgelo pen, namelijk 20 jaar na het ein de van de oorlog. Maar de bondsregering die voor het feit kwam te staan dat de vele duizenden oorlogsmisda digers hierdoor hun straf zouden mislopen, besloot toen dat de periode tot eind 1969 verlengd zou worden omdat het Duitse gerecht pas in 1949 in staat was om processen te beginnen. Zo'n handige oplossing was er deze keer niet te vinden. De re gering moest uit overwegingen van principiële aard een besluit nemen, en dit bracht hoogst con troversiële. morele, politieke en wettelijke kwesties met zich mee. Vele Duitsers betreuren het dat West-Duitsland de enige natie is, die 24 jaar na het einde van de oorlog nog mensen voor het gerecht daagt op beschuldigin gen van oorlogsmisdaden. En an deren zijn van mening dat het verkeerd is in de wet wijzigin gen aan te brengen om zo een bepaalde groep misdadigers te kunnen blijven vervolgen. Als ze dit doen, zeggen ze, handelen ze precies zoals de na zi's. In feite heeft de regering ver meden om een uitzondering te maken voor oorlogsmisdadigers door te besluiten de verjarings wet voor rassen-moord en moord helemaal af te schaffen. De wet is nu van kracht zowel voor de man die de bankbediende neer schiet, als voor de bewaker in een concentratiekamp, die een gevangene vermoordde. Verder is de regering (door wat neèrkomt op amnestie voor de kleine misdadiger) enigszins tegemoet gekomen aan de wen sen van hen die de wet niet had den willen afschaffen. Men heeft de minister van justitie, dr. Ehmke, sociaal democraat, gevraagd een wets ontwerp samen te stellen. Het is waarschijnlijk dat hij zal probe ren richtlijnen vast te leggen voor openbare aanklagers om zo te voorkomen dat bij het behan delen van gevallen in de toe komst tegenstrijdigheden zullen optreden (ADVERTENTIE) 55 Mevrouw Carels (58): "Nu de kinderen de deur uit zijn, wilde ik wel eens wat nieuwe meubelen. Een mooie fauteuil, een lage salontafel en zo'n handige mimiset. Toen zei m'n oudste zoon, ga kijken bij débé in Breda. Nou heeft hij daar van die hele moderne meubels gekocht, dus ik zeg, da's niks voor mij. Maar hij zegt, moeder débé is de grootste meubeltoonzaal van heel Zuid-Nederland. Daar hebben ze alles. Ook zulke meubels als u zoekt. En gelijk had-ie!" meubelen breda Débé's drive-in meubelshow is vèruit de grootste meubeltoonzaal van Zuid-Nederland. U kunt er gratis en zonder enige verplichting ronddwalen tussen honderden meubels voor alle smaken en portemonnees. En daarna rustig uitblazen in een gratis coffée-corner! Néém dat verstandige besluit: Eerst bij débé kijken... dan pas beslissen! Drive-in meubelshow, Teteringsedijk 89 bis, Breda. Geopend: weekdagen 8.30 tot 21 uur; zaterdag tot 17 u. Levering via uw meubeldetaillist en catalogus op aanvraag. ADVERTENTIES) Een goed idee voor morgen OIMTSPANNINGSPARADUS tussen Hilvarenbeek en Tilburg Vergeet niet het safari-leeuwenpark van deBeekse Bergen te bezoeken. beste Hollandse konjak J31(!|S Mn Bbbja S9'0t l :sa[)J3in Een van de pilaren van een on-l dergrondse oversteekplaats in Praag werd gebruikt om er pamfletten op te plakken. Toen iedereen gein teres-1 seerd stond te lezen, verscheen er plotseling een hand, die één van de papieren wegrukte. TOKIO (AP) Volgens een Japans diplomaat is het huidige Japan in verband met de raseigenschappen, de ideologie en de militaire bekwaamheden van zijn volk niet geschikt voor „een zo grandioze taak als het politieke leiderschap van Azië", laat staan van de wereld. Itsjiro Kawasaki, een in de dienst vergrijsd ambtenaar, thans zaakge lastigde in Argentinië, heeft dit ge schreven in „Japan zonder masker", een boek waarin scherpe kritiek wordt uitgeoefend op Japan en de Japanners. Volgens deze voormalige afge vaardigde naar de algemene verga dering van de UNO zal het hoofdza kelijk zijn „op het terrein van han del en industrie dat Japan een over wegende rol zal spelen in de we reld. Zijn buitenlandse politiek zal ook in de toekomst hoofdzakelijk door economische overwegingen wor den beheerst." „De mogelijkheid dat zijn land zich in hoge mate zou laten betrekken bij internationale aangelegenheden met een schouderophalen terzijde la tend, vervolgt hij: „Japan zal eerder een industriële macht blijven en zich concentreren op verbetering van de levensstandaard en het welzijn van zijn volk binnen de enge gren zen van zijn eilandenrijk." In een hoofdstuk getiteld: „Demo cratie op Japanse wijze" schrijft Kawasaki: „Er is een duidelijk ge- uis om leiding te geven aan de top an de meeste politici realiseren zich liet, wat het beste is in het alge neen belang. Over het algemeen be staat er een tekort aan morele noed en discipline." „Verkiezingen", vervolgt hij, „worden volgens ge- >ruik meer beheerst door persoon- li kheden dan door politieke begin- elen en de kandidaten, die succes lebben zijn die met de meeste ilaatselijke invloed." Hij voegt hieraan toe: „Eenmaal gekozen, hebben politici de vrije hand im hun positie te verstevigen door middel van omkoperij en bedreigin gen, openlijk gesteund door het be stuursapparaat." In een niet vleiende besclirijving vam zijn landgenoten merkt Kawasa ki op dat buitenlanders Japanners vervelend vinden om hun schuchter heid en gebrék aan talenkennis. Hij laat hierop volgen dat zij emotioneel, kinderlijk en hoffelijk zijn „tot over gedienstig toe" en dat zij „een nog al infantiele mentaliteit" hebben. Vele Japanners zullen wellicht zeggen dat hij de ene belediging op de andere stapelt als de openhartige diplomaat schrijft: „Van alle rassen van de wereld is het Japanse misschien het minst aan trekkelijke met uitzondering van de pygmeeën en de hottentotten. Men sen van het zogenaamde Mongoolse ras, waartoe de Japanners behoren, hebben platte, uitdrukkingsloze ge zichten, hoge kaakbeenderen en scheve ogen. Ook hun gestalte is verre van welgevormd want hun hoofden zijn buiten verhouding groot, hun bovenlichaam is gerekt en hun benen zijn kort en vaak krom." Van de andere kant merkt Kawa saki op dat de vriendelijkheid, wel willendheid en verdraagzaamheid van de Japanners er vele buiten landers toe brengt zich in Japan te vestigen, maar hij voegt hieraan toe dat He „onbegrensde gastvrijheid van de Japanners vaak grenst aan het belachelijke." Een goed woord heeft hij voor de Japanse export ten aanzien waar van hij opmerkt dat de uitgevoerde' goederen tegenwoordig niet „goed koop en minderwaardig" meer zijn en dat de exportprestaties van som mige Japanse industrieën „werke lijke fenomenaal" geworden zijn. Op de kreditzijde ziet hij een „primitieve en onopgesmukte" nei ging tot individualisme die hij de basis voor democratie noemt. „Het karakter van het Japanse volk", zegt hij, „vertoont belangrijke trek ken zoals werkzaamheid, discipline, het vermogen zich te ontspannen en van het leven te genieten, talent voor zaken doen, ontwikkeling, ge meenschapszin, eenheidsdrang, wed- 'jver „en een machtig besef van 'erplichting en schuld." „Dank zij deze eigenschappen" 'Oncludeeit hij, „zal ook het Japan te volk het moge vele generaties luren en nog maar een stip aan de lorizon ziin in staat zijn metter- ;jd met vallen en opstaan een vaarlijk democratische regering voort te brengen!"

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1969 | | pagina 19