UNIVERSITEIT IS GEWETEN VAN EEN VOLK" rijheid onderwijs Inzet van lieuwe schoolstrijd 30% .<nsass,w" Bijna iedereen die je spreekt denkt dat Royal Club Tonic veel meer kost dan gewone tonic Pastoraal concilie wil spanning niet op spits drijven I le^elHd Den Uyl in ongenade bij Ten Cate PHILIPS I Reuter) Een Rus- Weer hartpatiënt overleden in Y.S. Felle explosie vernielt fabriek in Meppel ISRAëL OPENDE VUREN IN SUEZ-SECTOR 99 |0;servatore „Tegenwoordige I bioscoop onfatsoenlijke gelegenheid" méér licht op tafels -voor dezelfde slroomkosten met tam' SUPER LUX. Russisch smaldeel Middellandse ^ee ingevaren I *"t van rit 1?' V00r de *u'dwest- I »«n is „k? ar Was waargeno- I WaKfïï.,door de Straat var I Vat(n Dit h,h! J'* Zee tage' I 1(5 ta Gibraltar"gezegd.maranekran' NIET TE ZIEN ALLERGROOTST REDELIJK BEVOORRECHT Begrijpelijk. Royal Club Tonic is ook zo goed. En toch is de prijs maar 75 cent voor een grote fles. ORTHODOXEN - VRIJZINNIGEN Moeite Gunstiger V.N.-waarnemers: Openbare executie drie Kongolezen DE STEM VAN DONDERDAG 10 APRIL 1969 11 (Van een onzer verslaggevers) IüBURG - Prof.dr. K. Posthu- hpfift ziin opvatting over taak ttttó«ptog van de ur'--»-» - .jorne wereld In i verklaring uiteengezet. doening van de universiteit in f f, moderne wereld in een zeer per- I Jüiike verklaring uiteengezet, f "visie die hij binnenkort, zo ver- (klaarde hij ons, schriftelijk gaat 1 - liezen. Hij eindigde zijn in- |Sm voor de leden van de Ko ninklijke ,v, Academie van weten schappen, als volgt: „Ook wij heb ben ons deel van die maatschappe lijke verantwoordelijkheid, die som migen van onze studenten zo zwaar dragen. Ik meen dan dat wij dank baar moeten zijn voor protest en verzet, omdat wij vele tekenen der tijden niet hebben verstaan". ,.Ik meen dat wij verantwoorde lijkheidsbesef kunnen bevorderen door verantwoordelijkheid te laten dragen, naar mate van draagkracht en deskundigheid. De studenten zul len geen consumenten van onder wijs zijn, maar deelnemers aan een curiculum. Wij zullen hen niet ma ken tot object van selectie, maar hen behulpzaam zijn bij zelfver werkelijking. Wij zullen met hen samen naar wegen zoeken, om met hen samen te sturen en besturen. Wij hebben ook nog andere ver antwoordelijkheden. Wetenschap beoefenen en wetenschap bestude ren blijkt een harde zaak, die vol ledige menselijke inzet vraagt". „Wij zullen een dialoog moeten trachten te voeren zonder de uni versiteit tot Rederijkerskamer te doen verworden. De universiteit zal in een geseculariseerde wereld geen nieuwe moederschoot worden. Ze zal niet van één ideologie of van één politiek standpunt uitgaan, geen encyclieken uitgeven, geen censuur 1 VATICAANSTAD (AFP) J Het naar de bioscoop gaan be- I tekent tegenwoordig het betre- Ijen van een onfatsoenlijke ge- I tamheid, van een lunapark I voor maniakken", zo schreef I dinsdag het Vaticaanse blad Os- Istrratore Romano. Het blad Ikwrt zich hiermee in navolging I yjji verscheidene Italiaanse I kranten tegen de golf van „por- I nografische films" waarmee Ita- pëzou worden overstroomd. Volgens de Osservatore Ro- Imano is er niets meer over van I „de film die de mens kan ver- I rijken", en moeten de mensen 1 er niet meer heen gaan. „Ieder- I een zou moeten besluiten tot het I aannemen van deze houding, die I niet bedoeld is als sabotage van I de Dia, maar voortspruit uit de 1 oprechte wil om de lucht te zul- I veren", aldus het blad. Het pu- 1 bliek moest, uitgaand boven I ideologische en andere verschil- II let, hierin tot. solidariteit komen, (ADVERTENTIE) l lHte'amp met ^et speciale Ptvenstetaande onderzijde. -!»,TOi<feeèdt«vYkrnin®vi|e«tui" whepen hphkf luchtmacht, die de dee] van gev<>Wd sedert zij als tii'ee weken boiS01®1? vlooteenheid she Oceaan' n de Noordatlanti- dat W pvoeren, hebben ge- ï6" «cÓitf aIdeel twee kruisers. 6n Vier onderzee. Sterkte !6«s schattbLZèe bedraagt nu, ^Oftejagers n' kruisers, jcebotei] onpveêr «en OMer- ^ee aanvalt- bev°orradingsschip, in de vol- tien onder en ver \Z°°T de west- '°?1 de tweedo t g is °Pnieuw M"-J' de keer in vijf weken af- (Van een onzer verslaggevers) EINDHOVEN „Er ontwikkelt zich In ons land een nieuwe school strijd. Inzet van die worsteling is de vrijheid van onderwijs die voor elk individu moet gelden. Daarbjj ontbreekt het de universiteit nog volledig aan doelstellingen ten aanzien van de maatschappij. En dat nu de wetenschap steeds meer vermaatschappelijkt en de maat schappij steeds meer verwetenschappelijkt". Dat stelde professor dr. K. Posthumus in zijn boeiende lezing voor de leden van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Weten schappen. Zij waren woensdag voor hun (tweede) akademiedag 1969 bijeen in de Technische Hogeschool Eindhoven. Het thema van de inleider beperkte zich tot een aantal sprekende feiten die hij in het kader van zijn beschou wing over „wetenschappelijk onder wijs en maatschappelijke verantwoor delijkheid" te berde bracht. Hij gaf te kennen dat de vernieuwingsdrang het sterkst leeft bij de studenten van de universiteiten en hogescholen. En quêtes hebben dat zonneklaar bewe zen. De discussie over de universitaire vernieuwing is begonnen in de con centratiekampen en gijzelaarskampen in de oorlog. Maar het resultaat van dat alles is niet terug te vinden in de hoger onderwijswet van 1961. Het kli maat was toen reeds zo dat men het onnodig vond expliciet bepalingen op te nemen over persoonlijke vorming, opleiding in de geestelijke grondsla gen van de Nederlandse cultuur en de integratie van wetenschappen. Wel bleef de clausule over het maatschap pelijke verantwoordelijkheidsbesef, waartoe de universitaire studie ook moest leiden. „Er zijn daarna vele nieuwe wegen ingeslagen en vensters en deuren opengezet. Maar ik vraag me zo lang zamerhand wel af, of alle discussie en trage procedures zinvol zijn, ter- wijl allerlei autonome maatschappe lijke ontwikkelingen zich steeds snel ler voltrekken. Ik vraag me af, of we kunnen doorgaan met het toepassen van dezelfde procedures om de ver nieuwing te bereiken in ons universi tair onderwijs, of dat we heel andere wegen zullen moeten gaan. In ieder geval zitten we nu reeds met een reeks van omschrijvingen over het maatschappelijk verantwoordelijk heidsbesef van de universiteit. En de discussie is nog maar pas begonnen. Het eind ervan is niet te zien". Professor Posthumus onderstreep te met nadruk dat, naar zijn mening, in de toekomst de relaties van de uni versiteit en de maatschappij tot de al lergrootste politieke vraagstukken en sociale opgaven zullen gaan behoren. Vast staat dat de maatschappij steeds meer behoefte krijgt aan deskundigen, aan mensen met een wetenschappelij ke opleiding. Cijfers, ontleend aan de resultaten van de volkstelling in 1960, wijzen reeds heel duidelijk in die richting. Er waren toen 60.000 academisch ge- vormden die een beroep uitoefenden, niet meegerekend de theologen. Hier van werkten er 15.000 zelfstandig (artsen etc.), 45.000 waren in loon dienst, waarvan niet minder dan 16.Q0Ö 27 procent in dienst van de overheid. Bijna een kwart van die 45.000 werkten in sectoren als de landbouw, de visserij, de handel en de nijverheid. Slechts pet. had een functie in de chemische industrie en bijna 3 procent „zat" in de elek tronische branche. Professor Posthumus meent dat reeds in 1980 - „en we leven zeer snel" duidelijk was dat veel aca demici in de dienstenverlenende sector terecht komen. Als men bere kent wat de gemeenschap aan het hoger onderwijs besteedt in ons land, de onderwijsbegroting is nu reeds enige malen hoger dan de begrotingen voor defensie en volksgezondheid, kan men niet ontkennen dat het re delijk is dat die gemeenschap effi ciency eist en dat men vraagt waar in de academische opleiding de maat schappelijke verantwoordelijkheid om de hoek komt kijken. „Ook kan men moeilijk ontkennen dat studenten in heel veel opzichten bevoorrecht zijn door de maatschap pij door hun leeftijdgenoten die wer ken. Dat aspect mag men niet uit het oog verliezen. Bovendien krijgen zij straks in die maatschappij ook de lei dende fnncties". Professor Posthumus betoogde dat hij het juist vindt dat jonge mensen de maatschappij en de universiteit kritisch tegemoet treden. „Zij beoefe nen de maatschappij-kritiek in haar scherpste vormen en dat loopt uit op het prediken van een gewelddadige revolutie. De kern van de zaak voor dé universiteit is het grote vraag stuk van vrijheid en autonomie". „Merkwaardig daarbij is dat men de negentiendeeeuwse liberale idea len van vrijheid van onderwijs terug vindt in de eisen die studenten nu stellen. Zij willen uiteindelijk naar een volledige gedemocratiseerde uni versiteit en naar een maatschappij zonder klassen en zonder persoonlij ke mededViging". IN DE VS zijn vorig jaar 1723 men sen bij vliegtuigongelukken omgeko men. Het grootste aantal verloor het leven bij ongelukken met particuliere of gehuurde vliegtuigen. DE SCHADE die de afgelopen dagen in het Italiaanse Piemont door slecht weer en overstromingen is veroor zaakt wordt op ongeveer twee en een half miljard lire (f15 miljoen) ge schat. uitoefenen, geen nieuwe elite legi timeren. Zij zal wel agora zijn en forum: plaats voor ontmoeting en dialoog. Er is veel verwoest en er is veel versteend. Er is lege autori teit en er is domme discipline, maar waar vernieuwers vernielers wor den zullen wij tot verzet moeten komen. Opdat de universiteit blijve wat zij toch nog in vele opzichten is: geweten, wapenrusting en adels- tnerk van een volk". (Vam onze redactie buitenland) NEW YORK In New York is gisternacht een 40-jarige vrouw overleden, die vorige week een nieuw hart had gekregen. Sinds de eerste operatie op 3 de cember 1967 in Kaapstad zijn 127 harten overgebracht op 125 patiën ten. Twee mannen hebben tweemaal een hartitnainsplanitaitie ondergaan. Ze zijn beiden overlieden. Philip Blaiberg heeft tot nu toe de transplantatie het langst overleefd J MEPPEL/BARNEVELD/ZÜRICH In korte tijd sebben zich in Neder land twee ontploffingen voorgedaan in fabrieken, waarbij aanzienlijke schade werd toegebracht aan gebou wen en materieel. Er waren geen doden te betreuren. In de Zwitserse plaats Dottikon, waar zich dinsdag morgen een zware explosie voordeed, zijn inmiddels 16 doden geborgen. Er wordt nog één werknemer van de ontplofte munitiefabriek vermist. Een enorme ontploffing deed zich gistermorgen voor in 'n fabriekshal vair de Broóachemie in Meppel, een vestiging van Brocades en Stheemain. Twee mensen werden hierbij ernstig en een groot aanital anderen licht gewond. De oimvamg van de schade is aanzienlijk. De ontploffing deed zich voor in een fabriekshal, waar arbei ders bezig waren met het vervaardi gen van een produkt waarbij vluch tige stoffen werden gebruikt. Plotse ling ontwikkelde zich een hoeveel heid gas, die de in de hal werkzame employés deed besluiten het op een lopen te zetten. Onmiddellijk daarop deed zich de ontploffing voor en een geweldige steekvlam schoot naar een nabijgelegen hal die in brand vloog. De bedrijfsbrandweer had het vuur vrij snel onder controle. Over de oorzaak van de ontploffing is nog niets bekend. Men houdt re kening met de mogelijkheid, dat het gas door zelfontbranding tot explosie is gekomen. Zoals wij reeds in een deel van onze edities konden melden, heeft zich in de nacht van dinsdag op woensdag een felle ontploffing voor gedaan bij de Aerosol Maatschappij Holland n.v. in Barneveld. Het bedrijf, dlat gespecialiseerd is in het vullen vain spuitbussen, stond direct na die eerste ontploffing in lichterlaaie. De conciërge en zijn echtgenote konden zich door uit een raam te springen in veiligheid stellen. Na de eerste ontploffing bleven zich nog geruime tijd kleinere_ ex plosies voordoen die het blussings- werk uitermate bemoeilijkten. Van het bedrijf bleef weinig over. OP DE FOTO Dit bleef er over van de fabriek in Barneveld, nadat er zich diverse ontploffingen hadden voorgedaan. (ADVERTENTIE) (Van een onzer verslaggevers) NOORDWIJKERHOUT Het pastoraal concilie, voor de vierde plenaire zitting in Noordwijkerhout bijeen, wil de spanning tussen orthodoxe en vrij zinnigen niet op de spits drijven. De suggestie van de commissie „Heden daagse geloofsbeleving" om het concilie te laten kiezen uit twee mogelijk heden van pastoraal, beleid, herstel van het geschonden evenwicht of opmars naar de toekomst, vond zo goed als geen instemming. Het alternatief werd onvruchtbaar genoemd en schadelijk voor de kerk. Kardinaal Alfrink had in zijn ope ningsrede de verhouding tussen bis schoppen en concilie besproken. Hij noemde het concilie een vorm van overleg, waarin de bisschop spreekt én als gewoon gelovige én als voor ganger. „Dit is iets nieuws, waaraan noch de gelovigen, noch de bisschop pen gewend zijn. Zij moeten elkaai leren staan". Hij ontkende dat de bisschoppen op twee stoelen zouden zitten, zoals tij dens de vorige vergadering was ver weten. Zij moeten net als iedere ge lovige rekening houden met het ge loof van andere mensen, andere lan den, andere episcopaten en Rome. „Wanneer u dit kunt aanvaarden, dan zult u begrijpen, dat de bisschop pen bij alle afkeer van diplomatie in de zin van halve waarheden, com promissen en verzwijgingen en bij alle waardering voor een eerlijk, open getuigenis rekening moeten houden met hetgeen bereikbaar is". De middagvergadering werd voor net grootste deel besteed aan een fo rumdiscussie over de zin van het christelijk geloofsleven in een gese culariseerde wereld. Prof. Lescrau- waet schetste de grondlijnen van het probleem. Duidelijk bleek, dat de ver gadering moeite had met de nota, die door de commissie was voorbereid. Velen vonden haar te wijsgerig, te geleerd en te secularistisch van op zet. Het best werd dit bezwaar on der woorden gebracht door vicaris Ruygers van de Bredase delegatie. „Er is", zo zei hij, „geen enkele po ging gedaan om het geloof te baseren op doodgewone menselijke ervarin gen als liefde en vertrouwen. De commissie heeft geen oog gehad voor het eigen taalspel en de eigen erva ringswereld van de gelovige". De commissie probeerde zich tegen deze aanval te verweren, maar slaag de daarin slechts ten halve. Duidelijk bleek, dat de nota bij de vergadering slechts matige waar dering ondervond. Het daarin aan gesneden thema bleek volop te leven niemand wilde extreem rechts of extreem links gaan staan, maar waar het midden gezocht moest worden, kon niemand vertellen. Veel gunstiger was de algemene opinie over de beide andere rappor ten, respectievelijk de hedendaagse geloofsbeleving en de vernieuwing van de geloofspraktijk behandelend. Dit bleek uit de rapportage van drs. Chamuleau, die weergaf wat er in de verschillende delegaties leefde. Ook de oecumenische commissie, sprekende bij monde van de profes soren Van der Linden en Van Holk, had grote waardering. Wel maakte de eerste bezwaar tegen de term „po sitief ongeloof", die in het rapport werd gehanteerd en waarschuwde hij tegen het voorstel, om het episcopaat te laten kiezen uit twee extreme pas torale houdingen. Prof. Van Holk meende bij alle lof dat de commissie te veel in zwart wit had gedacht, met name bij het schetsen van de tegenstelling tussen vroeger en nu. Hij besloot echter met namens de oecumenische com missie „nihil obstat" te geven. (Van onze redactie buitenland) NEW YORK Luitenant-generaal Odd Bull het hoofd van de V.N.- bestandswaarnemers in het Midden- Oosten heeft gemeld dat Israëli sche troepen dinsdag meer dan tien keer het vuur hebben geopend in de sector van het Suez-kanaal. De Egyp- tenaren hadden het vuur beantwoord. Gisteren is er opnieuw een Jor- daans-Israëlisch artillerieduel ge weest. VN-bemiddelaar Gunnar Jarring onderbreekt „voorlopig" zijn missie en zal zijn functie van Zweeds am bassadeur in Rusland weer opvatten. Jarring zal wel „onmiddellijk be schikbaar zijn voor hernieuwde in spanningen in verband met zijn mis sie in het Midden-Oosten als de ont wikkeling dat nodig maakt". Het Is zover. De kruik die zo lang te water ging, is gebarsten. Zelfs voor een ministerieel salaris werden de prijsstijgingen te gortig. Het zou ma niets verwonderen ails, na alle be zorgde kreten van de vakbeweging, van enkele Kamerleden en van ondergetekende, pas de mededeling van mevrouw De Block, dat „je het bij het boodschappen doen nu toch wel gaat merken", manlief heeft be wogen tot de order: tot hier en niet verder. Een prijsstop dus. Laten we hier even met gepaste vreugde bij stil staan. Oppositieleider Den Uyl is nu ech ter genadeloos. Hij wantrouwt De Block en acht hem niet eens in staat de maatregelen die hij zelf heeft aan gekondigd uit te voeren. De Block was al geen licht, dus zeker geen prijsstoplicht. „Maar we gaan nog niet naar huls, nog lange niet, nog lange niet (De Block en De Jong en De Rest). Rotterdams burgemeester Thomas sen ziet intussen een mogelijkheid om de hele P.v.d.A. kwijt te raken: „Ik verkoop" het socialisme door de nieu we ontwikkelingsplannen voor het Waterweggebied te verkopen". Aardige handel, maar wat krijg je er nog voor? Thomassen heeft (in een weekblad) nog meer gezegd: „Het socialisme is in mijn beleid ingebakken". En daar om verkoopt hij zijn beleid ook zo, Iw het blad „De Werkgever" van de federatie van katholieke en pro testants-christelijke werkgeversver bonden (nr. 7, 3 april '69) staat bo ven een verslag van een algemene ledenvergadering van katholieke werkgevers deze kop: Ledenverga dering AKWV Aartbisdom Gronin gen", De verwarring binnen de kerk Is groot, vrienden. Met het betrekken van de politieke hemel boven Den Haag (en ons aller hoofden) meldt ook De Bilt voor de komende dagen donkere wolken. Jammer, maar we hebben in ieder geval even geproefd van wat de va kantie straks hopelijk zal bie den. We hebben de zon gevoeld, blaadjes zien ontluiken en bloem knoppens zien. geboren worden. Zó is het koud winterweer en zó is het lente. Ik weet dat zeer weinigen van u de rust kunnen opbrengen om eens, „rielekst" maar constructief, te gaan zitten nadenken, maar u moet nu toch bij uzelf eens nagaan wat naar uw idee riekt naar winter dan wel naar lente. Hier wat keuzemateriaal. Kerstmis en Pinksteren, koffie en cota, K.V.P. en P.v.d.A., Paulus VI en Alfrink, hemel en aarde, bloot en bikini. U mag ook nog kiezen uit Schmel- zer en Den Uyl, C.H.U. en P.S.P., enz., enz., maar ik voor mij moet dan toch steeds aan mistige herfstdagen den ken. De Block: prijsstrop. Op het Haagse Binnenhof is men gisteren begonnen met het volsmeren van richels, erkers, dakgoten en an dere oneffenheden met een plakkerig vogelafschrikmiddel. De strijd tegen de Haagse duiven, waarover ik u reeds eerder berichtte, is ingezet. Een veeg teken. Binnenkort hou den ze in Den Haag alleen maar ha viken over. MERIJN. KINSJASA (RTR) Drie Kongo lezen zijn in het openbaar opgehan gen in Loemoembaisji in de Kongo lese provincie Katamga. Dit meldde gisteren het Kongolese persbureau. De terechtstelling, die maandag plaatsvond, werd bijgewoond door de minister van justitie, Thomas Loamgo, en een grote menigte. De terechtgesfcelden waren ter dood ver oordeeld wegens moord en gewapen de roofovervallen. (Van onze part. redactie) DEN HAAG In kringen van Nieuw Links is men heftig veront waardigd over uitlatingen die door P.v.d.A.-fractlevoorzitter Den Uyl zijn gedaan in een interview met het weekblad „Vrij Nederland". Het P.v.d.A.-hoofdbestuurslid Lau rens ten Cate, een der belangrijk ste representanten van Nieuw Links, heeft in zijn blad „De Friese Koe rier" zelfs gesteld, dat de uitlatingen van Den Uyl een openlijke oorlogs verklaring aan Nieuw Links inhou den. Ten Cate schrijft„Het is ondenk baar dat de Nieuw Links-bestuurs leden dit nemen. Den Uyl heeft de ruzie ontketend, die nu zal uitbar sten. Hij, en hij alleen is verantwoor delijk voor de immense schade, die dit zal doen aan de partij waarvan hij de dagelijkse politiek vorm geeft." De bezwaren van Ten Cate richten zich tegen het feit, dat drs. Den Uyl in het interview heeft gezegd, „dat er binnen Nieuw Links sporen van een elite-theorie zijn aan te treffen, hier en daar smakend naar een to talitaire benadering. Sommigen ge bruiken in dit verband wel de term fascistoïde. Dat vind ik een zwaar woord, maar het moet toch genoemd worden", aldus drs. Den Uyi. De heer Ten Cate zegt hierover: „Hier worden de mogelijkheden voor een constructieve samenwerking in één keer vernield. Den Uyl bewijst daarmee allereerst hoe diep hij in de vernieling is en daarnaast, dat hij alle gevoel voor verhoudingen is kwijtgeraakt. Hoe Den Uyl op de gedachte komt dat de negen bestuursleden die tot Nieuw Links behoren, na vandaag nog een woord met hem willen wis selen, is een raadsel. Zijn stuk is een openlijke oorlogsverklaring." Het PvdA-bestuur kal in zijn ver gadering van maandag a.s. de aanval van Laurens ten Cate op PvdA-frac- tieleider drs. Den Uyl bespreken. In kringen van Nieuw Links blijkt men overigens aan het artikel van Ten Cate achteraf niet zo zwaar te tillen. „We wisten al hoe Den Uyl over Nieuw Links denkt. Door echter het woord „facsistoïde" te hanteren, heeft hij de zaken wel wat overtrokken", aldus sommige mensen Van Nieuw Links. Zij zijn echter ook geneigd de reactie van Ten Cate op de uitspraken van Den Uyl vtat overtrokken te vin- don. Dat een en ander aaleiding zou zijn tot het uitbarsten van een nieu we crisis in de PvdA werd in Nieuw Links-kringen dan ook niet veronder steld.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1969 | | pagina 9