9,We zijn bang voor schoolleiding"
Dienstweigering
neemt toe in
W est-Duitsland
FIAT-AGENT
Culturele
f VERDRIJF 0
VERKOUD
HEID [0\
m m
Doodvonnissen
tegen twee
Zuidkoreanen
bekrachtigd
'mk
'n Wagen met 5 versnellingen
en 'n top van ruim 170 km ju.
waar vind je die onder de 10 mille?
SL t/vam
van de nieuwe
Fiat 125 special!
1 2 5 SPEC I AL
met
WITTE KRUIS
Lesje
Tegendraads
Integratie
Stootkracht
Rechteloos
Dutschke mocht
Frankrijk niet in
Rovers actief in
Britse hoofdstad
IRENE NAAR
HUIS OM TE
VERHUIZEN
t V'
PLAN
DE STEM VAN DINSDAG 1 APRIL 1969
(ADVERTENTIE)
Poeders, tabletten, cachets.
(Witte Kruis spaart bovendien
A, de maag.)
SEOEL (REUTER) Het Zuid-
koreaanse hooggerechtshof heeft gis
teren de doodvonnissen bekrachtigd
tegen twee intellectuelen, die schul
dig waren bevonden aan medeplich
tigheid aan een spionagecomplot dat
vanuit Oost-Berlijn werd geleid.
De twee veroordeelden, Ha-Rjong
Tsjoeng, hoogleraar in de politieke
wetenschappen en Kjoe-Mjoeng, als
natuurkundige verbonden aan de uni
versiteit van Frankfort in West-
Duitslaind, zouden een bezoek heb
ben gebracht aan Noord-Korea, lid
zijn geworden van de Noord-Koreaan-
se communistische partij en met steun
van de partij spionage hebben .be
dreven.
Een derde verdachte, de hoogle
raar Joeng-Soe Tsjo, werd door het
hooggerechtshof tot levenslang ver
oordeeld, terwijl vijf personen die
ook bij het complot betrokken zou
den zijn geweest, gevangenisstraffen
van zes maanden tot 15 jaar kregen.
Kjoe-Mjoeng Tsjoeng en 15 ande
re Zuidkoreanen werden voor on
dervraging en berechting door agen
ten van de Zuidkoreaanse geheime
dienst uit West-Duitsland naar hun
vaderland ontvoerd, wat leidde tot
felle protesten van de Westduitse re
gering.
BERGEN OP ZOOM Een
van de aardigste misverstanden
tijdens het Bergse forum over
democratisering van het middel
baar onderwijs begon met de op
merking van een verontrust meis
je. Ze had inmiddels zoveel ge
hoord over een haar blijkbaar qji
bekende maatschappijvorm, dat ze
plotseling verontrust in het mid
den bracht: „Ja maar, gezag moet
er toch altijd zijn, anders wordt
het een rotzooi."
Drs. J. H. Hutchemaekers Twee
de-Kamerlid van de KVP, ging daar
op door: „Zoveel mogelijk inspraak
van de leerlingen, dat wel natuurlijk"
zei hij, „maar gezag moet er toch
zijn". „Er moet toch iemand de macht
hebben", aldus weer een verontrus
te uit de volle zaal van het Moller-
lyceum in Bergen op Zoom, waar
vrijdagavond hoogste klassers van al
le Bergse middelbare schoten een
forumavond bijwoonden met als fo
rumleden vooral vertegenwoordigers
van politieke partijen in de Tweede
Kamer.
Eindelijk de tegenaanval, eveneens
vanuit de zaal Een leerling met
baard tot Hutchemaekers: „Maar me
neer, u spreekt over democratie en
gezag als over twee aparte zaken.
Is democratie dan geen vorm van
bestuur?"
Dit lesje in maatschappijleer was
niet overbodig. Zelfs Tweede-Kamer
leden schieten wel eens naast de de
mocratische roos. Een ander lesje
werd het publiek voorgehouden door
het socialistische kamerlid C. La-
ban: „Leerlingen en leraren zullen
moeten leren discussiëren. Ze moe
ten elkaar politiek-kritisch vormen".
Ondanks deze kritiek alle lof voor
de Bergse scholieren. De meesten wis
ten waar het allemaal om begon
nen is en ze hielden zich (in verge
lijking met verschillende andere ma
nifestaties van deze aard) uitstekend
aan het onderwerp. De enige die echt
(ondanks of wellicht juist wel door
zijn deskundigheid) regelmatig bui
ten de protocollaire paden wandelde,
was niemand minder dan de voor
zitter dr. J. A. J. Verlinden, een
oud-rector en gepensioneerd hoge
ambtenaar van 't ministerie van On
derwijs. Hij werd door de zaal na
drukkelijk op de vingers getikt: „Me
neer de voorzitter, iedere keer als
er een discussie ontstaat, komt u er
tussen".
De voorzitter leek (en hij was niet
de enige) een beetje bang te zijn dat
de zaak uit de ordelijke hand zou lo
pen. Wie een kreet uitte werd geno
digd in het bezadigde gareel van de
bekende definities te gaan lopen:
„Wilt u ons even precies verklaren
wat u daarmee bedoelt?" Of: „Wilt
u dit eens nader preciseren?"
Rector van het Mollerlyceum drs.
S. P. Groen, leidde de avond in,
waarna de voorzitter uitlegde wat de
bedoeling was van de bijeenkomst
was. Zesde klasser Ger Bosveld zorg
de daarna direct al voor de verras
sing. Hij wilde dat van regeringszij-
(Van onze correspondent)
BONN Het aantal dienstweigeraars in West-Duitsland heeft
zich binnen het laatste jaar verviervoudigd. Dit blijkt uit het jaar
verslag van de militaire deskundige Hoogen, dat dezer dagen, kort
na het verschijnen van het Witboek '69 van minister van Defensie
Gerhard Schroder, dat betrekking heeft op de verdedigingspolitiek
van de hondsregering, aan het Westduitse parlement is voorgelegd.
Het toenemend aantal dienstweige
raars is zonder enige twijfel mede
het gevolg van de campagne van de
socialistische Duitse studentenbond
(S0S) en de buitenparlementari-
sche oppositie". Bij deze actie die
negen maanden geleden ontketend
werd trok men naar kazernepoorten
om te provoceren en te demonstre
ren. Men hield vergaderingen niet
ver van kazernes waarvoor 's a-
vonds de soldaten uitgenodigd wer
den. Men heeft kantoren waarin het
know-how van de dienstweigering
op grond van gewetensbezwaren"
systematisch doorgegeven wordt.
Het stijgen tot het viervoudige
echter alleen het werk van deze
groepen toe te schrijven zou te veel
eer zijn. Het ambt van Wehrbeauf-
tragte" (de functie van Hoogen)
werd 10 jaar geleden om twee hoofd
redenen voor de Bundeswehr gescha
pen: ten eerste bestond er een wan
trouwen tegenover lawaaiende officie
ren en Kasernenhofkommiss". De
volgens het nieuwe principe der in-
nere „führung" destijds geschapen
„burger in uniform" zou een bijzon
dere garantie krijgen van zijn consti
tutionele rechten.
Ten tweede zou als bijvoegsel aan
de burger in uniform het ambt van
Wehrbeauftragte geschapen worden
als een brug tussen mensen in bur
ger en militairen tussen burgers en
Bundeswehr. De Wehrbeauftragte
die alleen verantwoording schuldig is
aan het parlement is een werkza
me zekering tegen inbreuken die de
soldaat bijna pedant beschermt.
De integratie van de strijdkrach
ten in de maatschappij is nog steeds
niet voltrokken.
De Bundeswehr is een van die
groepen in de Bondsrepubliek die
meer dan 25 jaar na de ocrlog niet
op zoek naar de verloren tijd is"
maar nog steeds op zoek naar de
verloren identiteit.
Weliswaar is de Bundeswehr in het
totaal geschikt geworden voor een
beschaafd milieu. Menig eindexamen
kandidaat kiest zonder studie het be
roep van officier. Aan vele universi
teiten zijn er kringen van reserve
officieren.
Wie echter niet vrijwillig maar
als dienstplichtige de wapenrok moet
aantrekken bekijkt steeds onwilliger,
dat niet alleen de weigeraars uit
echte en zogenaamde gewetensbe
zwaren de dienst ontlopen, maar ook
diegenen, die eigenlijk aan de beurt
waren. Het gebrek aan opvoedings
plaatsen voor de geboortesterke ja
ren na 1943 geven de dienstplichtige
soms de indruk, dat ze in de loterij
gespeeld en verloren hebben.
In elk geval is het jaarverslag
het regeringswitboek een stap voor,
doordat het duidelijk de strijdop-
dracht en de politieke functie van de
Bundeswehr dus verzekering van
de vrede als bij elkaar horend for
muleert. Het komt daarmede tege
moet aan diegenen, die door ver
keerd begrepen oppergezag van de
politiek geen nota nemen van de
politieke functie en de stootkracht
van het leger tot ideologisch nood
lot willen maken. Juist die stoot
kracht hangt echter van een sterke
technisering af, die wederom van de
leden van het leger een sterk ge
wicht voor functionele taken ver
langt. Technisering betekent team
work, los van de traditionele leidings
stijl naar een coöperatie van com
pagnons. Het „Ehrenkleid der Na
tion", zoals men de wapenrok VToe-
ger pleegde te noemen, werd in de
tweede wereldoorlog beschadigd door
het misbruik dat er van gemaakt
werd. De Bundeswehr heeft de moei
lijke opgave hier opnieuw haar i-
dentiteit te vinden.
de een commissie zou worden samen
gesteld (sociologen, leraren, leerlin
gen, psychologen) die eens precies
uit de doeken zou doen,, wat er alle
maal op de middelbare school zou
kunnen worden gedemocratiseerd.
Dat idee vonden de forumleden nog
al tegendraads.
„Het experiment moet van onder
af beginnen", luidde eenstemmig de
mening van het forum. En vooral
het idee om de macht in handen van
de leerlingen te leggen, vond het fo
rum meer dan verwerpelijk. „De
huidige machthebbers willen nu juist
de „onderhorigen" in hun gezag la
ten delen en nu zouden jullie weer
een eenzijdige machtspositie willen".
„Ja, ja", luidde het leerlingen-ant
woord, „maar je moet eerst macht
hebben, voordat je er anderen in
kunt laten delen". En de achter
grond van hun verlangen: „We zijn
nog steeds bang voor de schoollei
ding, want die heeft de macht om
elk experiment de kop in te drukken,
vandaar dat we vragen om maat
regelen van bovenaf om de uitgroei
van een schooldemocratie te verzeke
ren".
Landelijk D'66-voorzitter J. Beek
mans: „Als je vandaag die zaken
wettelijk gaat vastleggen, dan heb
je er volgend jaar alweer spijt van".
Laban: „Grosveld en velen met hem
voeten zieh rechteloos en daarom
schoppen ze links en rechts zonder
met alternatieven te komen. Ze zeg
gen: we kunnen niet discussiëren
en we kunnen geen informatie krij
gen". Drs. W. A. F. Wilbers, school
decaan van het Mollerlyceum: „De
democratisering van het onderwijs zal
toch van onder af moeten beginnen.
Waarom? Omdat het een mentaliteits
kwestie is, die je onmogelijk in wets
artikelen kunt vragen Het gevaar is
er inderdaad dat het een langdurige
kwestie wordt als er geen overheids-
garanties zijn..."
Een vicieuze cirkel, vond een leer
ling: „Om democratie te hebben
moet je verantwoordelijkheid krijgen,
maar om verantwoordelijkheid te krij
gen moet je eerst democratie krij
gen". Leerling: „In het huidige stel
sel bestaat de democratie slechts bij
de gratie van de schoolleiding". La-
ban: „Het is waar de structuur
van het onderwijs zal veranderd moe
ten worden en toch zal het initiatief
van onderaf moeten komen. Jullie zeg
gen steeds: er wordt beslist over en
zonder ons. Vorm werkgroepen sa
men met leraren en begin er over
te praten".
We hebben de indruk dat het in
Bergen op Zoom gaat gebeuren. Het
begin was in elk geval veel gezon
der dan de verontrusten vrijdag
avond wellicht hebben gedacht.
JAN HÜSKEN
CALAIS (REUTER) Frankrijk
heeft de Westduitse studentenleider
Rudi Dutschke de doorreis naar de
bondsrepubliek geweigerd, toen hij
zondag' met een veerboot uit Dover
in Calais aankwam.
„Rode Rudi", die nog herstellende
is van een vorig jaar april op hem
gepleegde moordaanslag, werd acht
uur vastgehouden op een politiebu
reau en daarna op grond van een
eerder verbod tot betreding van
Frans grondgebied naar Dover te
ruggestuurd. Dutschke heeft enige
tijd in de Ierse republiek vertoefd.
(ADVERTENTIE)
LONDEN (AP) Acht met gewe
ren gewapende rovers hebben giste
ren in Londen een vrachtauto tot
stilstand gebracht, de twee mannen
voorin gegrepen en opgesloten en zich
uit de voeten gemaakt met een kist
met goud ter waarden van 75.000
pond (plm. 650.000 gulden).
Dit gebeurde in het hart van de
stad.
Een bank in noordwest-Londen
werd overvallen door een bende die
gewapend was met stokken en een
geweer. De rovers hadden een kus
senslopen bij zich die zij volpropten
met geld, in totaal 10.000 pond (plm.
87.000 gulden).
Bij de aftocht werden zij door het
personeel bekogeld met stoelen, inkt
potten en alles wat men maar kon
vinden, en buiten smeet het publiek
met groenten en fruit dat men van
marktstalletjes haalde. Maar de ben
de ontkwam.
s Prinses Irene is gistermiddag
van Schophol vertrokken naar
Madrid, waar zij orde op za
ken gaat stellen voor haar
verhuizing naar haar nieuwe
woonstede in Frankrijk in
verband met de uitwijzing
van haar echtgenoot, prins
Carel Hugo, uit Spanje.
fWi.
h INN
<agfq
'l'
..grijp't 7
pookje
Fiat 125 SPECIAL
f8650,-/incl. BTW19688,-'
'Af Born
Hij staat op u te wachten bij uw Fiat-agent. Op uw proefrit,
't Is 'n schoonheid van 'n wagen; ruim. Met 'n leeuw van 'n
motor. Sterk en fel en snel, goed voor 'n topsnelheid van ruim
170 km per uur. De wegligging is subliem, o. a door de spe
ciale achterasophanging: preciès zoals bij de befaamde Fiat
Dino! En dat deze wagen 'n 5-versnellingsbak heeft en dat 'ie
tot in details is vervolveiligd, (o. a. gescheiden remcircuitsl),
dat zal u bij zoveel vermogen niet verbazen. Nee, wat de 125
Special uniek maakt, is: granturismo-comfort bij sportwagen
temperament en familiewagen-ruimte voor 'n middenklasse-
prijs. Maak meteen 'n afspraak voor een allerminst vrijblij
vende proefrit: deze wagen zal u namelijk niet meer los
laten
Technisch signalement:
Sportieve en soepele motor
met 2 bovenliggende
nolckenassen.
Motorvermogen: 100
Din-pk.
Adembenemende accele
ratie: van 0-100 km/u in
amper 13,6 sec.
Ongeflatteerdetop snelheid
van ruim 170 km/u.
Volledig gesynchroni
seerde 5-versnellingsbak
voor rustig en zuinig
rijden bij hoge snelheden.
Welig zitcomfort-voor-vijf,
voorstoelen verstelbaar
met micro-instelling.
Ruitewissers met twee
snelheden, instelbaar op
automatisch wissen om de
5 seconden.
Dubbele koplampen met
jodium-elementen voor
dagheldere verlichting.
Veiligheidsdashboard met
o. a. gemakkelijk aflees
bare toerenteller.
Fraai nylontapijt op de
vloer.
Meer dan royale koffer
ruimte.
ireda: Autobedrijf Staal C.V.
Ginnekenweg 269-271. Tel. 01600-45052
Breda: Autobedrijf VANU
\Aarkendaalseweg 64. Tel. 01600-39950
dergen op Zoom: Garage J. Francke N.V.
Halsterseweg 318. Tel. 01640-5152
daarle Nassau: Garage A. J. J. Verheyen
Alphenseweg 29. Tel. 04257-533
Heiningen: Firma P. H. v. d. Giesen en Zonen
Potenblokseweg 11-19. Tel. 01686-650
Roosendaal: Automobielbed. Lemmens en Keyenberg
turg Freyterslaan 36. Tel. 01650-34683
Made: Garage Gebr. v. d. Elshout
Adelstraat 1. Tel. 01626-513
Krabbendijke: Garage J. Francke N.V.
Dorpsstraat 84. Tel. 01134-505
Zaamslag: Firma A. de Keyzer Zn.
Plein 29. Tel. 01153-468
Hulst: Automobielbedrijf en garage W. de Block
Tivoliweg. Tel. 01140-2058
Goes: Automobielbedrijf garage „'Noord"
Th. P. van der Weele
Nieuwstraat 50-52. Tel. 01100-7991
Waalwijk: Automobielbedrijf J. Hamers
Tuinstraat 22a. Tel. 04160-4583
Terneuzen: Autobedrijf A. de Keijzer en Zn.
Verlengde van Steenbergenlaan 25. Tel. 01 150-456
Zundert N.Br.: Garage L. F. Oostvogels
Molenstraat 45. Tel. 01696-2303
Oostburg: N.V. Garage ,,'t Westen"
Bredestraat 23a. Tel. 01170-2255
Oudenbosch: Autobedrijf Dictus
Kade 24. Tel. 01652-3127
BREDA Het gaat s
De Fokstier (met een hoo
gelaten.Het beestje word!
maal (ook) iets anders it
„creatieve zelfwerkzaamh
neer een aantal geüitere
wisselen. Dat was het ge\
sociale academie, muziek?
doodgeboren kalf op de
culturele gemeengoed wilt
Wel zijn er enkele lijkredes
houden. Er zijn ideeën en pla
genoeg om een (let wel) kom
generatie creatief te maken. Da
zeggen: om hen te leren met he
tale leven creatief bezig te zijn.
ons (de huidige generatie) valt
veel eer meer te behalen. Wij z
al veel te veel ingeklemd in de
ijkte culturele stoelen voor de
kastjes van toneel, tv, film, mi
etc. Er zat voor de meesten op 1
vigne niets anders op dan om de
dige generatie dan maar af te sc
ven voor een totaal creatief le
Tussen haakjes werden de onge
350 kunstenaars, die ons gewest
is, ook nog even de das om ged
Nee, zij hebben geen taak bij de
voeding van een nieuw geslacht c
tieve mensen. De meesten zijn
opvoedingsprodukt van acadei
met begrippen uit een verleden,
zitten nog in de tot kreet besf
pelde ivoren toren. Zij willen
onderscheid tussen amateur en
genadigd) kunstenaar nog hanc
ven. En daar voelden de mee:
niets voor, al meenden sommigen
onze maatschappij steeds specialis
zal behouden. Maar „geen Bee
naartoestanden", werd gezegd.
Dat lijkt een wat negatieve ops
ling. Maar er waren ook nog (on
kere) positieve geluiden. Daaro
aanstonds. Het feit, dat een aai
mensen zo bijeenkomt lijkt ons
groot belang. Met veel poeha is
afgelopen week het streekplan v
West-Brabant geannonceerd.
Het lijkt erop, dat de menseli
ontplooiing in dit (economische) o
wikkelingsgebied gauw even gc
gepraat wordt met een gordel of
als onze redacteur het uitdrukte)
paasei van groen. We zijn bang,
dat weer de befaamde gazons en pi:
nickstallingen worden. Je kunt c
binnen de kortste tijd weer een bi
brief van een of andere verzekerin
maatschappij verwachten (uiteim
lijk worden alleen nog de op wi:
ingestelde maatschappijen onze hr
neren), zoals onlangs in Breda
beurde: „Wilt u zorgen, dat uw k
aeren niet op de gazons voor „on:
«ats spelen, andersWe hebt
,w,ei,la?lden nodig, riep iema
ver tafel in Bouvigne. Je zou
zo kunnen verklaren: we hebben
henlf ^IlJmaat nodi§- En dat
een af andere cc
2L achteraf de gaten in t
■hu,^PlaVaat °PvuHen met cli
balvoïa schouwburgen, gazons, v
berin „f' speeHuintjes etc. Van 1
g af aan zal er vanuit de hoi
