EISENHOWER
die president werd
KOUDE OORLOG
diepgelovige
generaal
farateeg in de grootste oorlog aller tijden
Bij dfe foto's
:aak
NIEUWE
STIJL
KLEUR
RIJK
SPECIAAL
VOOR
DELIG
i GEPRIJSD
UUM
PERPLEX
PROBLEMEN
INITIATIEF
OFFICIER
LIEVER THUIS
HERBEWAPENING
KANDIDATUUR
GEBED
DE STEM
2SNEDEN
DRRADIG
Niettemin mag men nu, ruim
acht jaar na het afsluiten van het
presidentieel bewind van Eisen
hower, de vroegere generaal niet
rangschikken onder de grote pre
sidenten van de Verenigde Sta
ten. Hij was zeer populair bij de
Amerikanen. maar dat kwam
meer door zijn persoon, de va
derfiguur die de Amerikanen
aansprak, dan door zijn politieke
ideeën. Teveel liet hij zich in zijn
beleid beheersen door de kouöe-
oorloggedachte, waarvan zijn mi
nister voor buitenlandse zaken,
Foster Dulles, doortrokken was,
te weinig is er onder de regering-
Eisenhower door Amerika ge
zocht naar mogelijkheden om de
koude oorlog te doorbreken. De
strijd teen het co^-"~"misme was
voor zijn regering bijna een
dwangidee, ten koste waarvan
menig dictatoriaal bewind in La-
tijns-Amcrika en Azië in stand
werd gehouden en gesteund. Een
verdienste van Eisenhower blijft
dat hij oprecht naar vrede ge
streefd heeft en die, zo goed en
zo kvau als dat in de vijftiger
jaren kon, bereikt heeft.
(tNEUZEN
JSTRAAT 16
IEL. 01150-4677
contactlensspecialist
Enkele historische foto's uit het
rijke leven van Dwight D. Eisen
hower. Hiernaast Nen van de
laatste foto's die van de ex-pre
sident van Amerika gemaakt
werden in zijn suite van het
Walter Reed Hospitaal.
Hieronder een foto, genomen op
7 juni 1945. Generaal Eisenho
wer tekent hier het vier-mo-
gendheden-pact, waarin de con
trole over het bezette Duitsland
geregeld wordt. Het verdrag
werd in Berlijn ondertekend
door de bevelhebbers van de
strijdkrachten van de grote vier
mogendheden: Amerika, Rus
land, Engeland en Frankrijk.
Geheel onder Eisenhower, na
zijn aftreden als president, in
zijn rol van adviseur van een
zijner opvolgers, Lyndon B.
Johnson.
Links onder Eisenhower, gefo
tografeerd op 20 mei 1952 tussen
het Nederlands koninklijk paar,
toen de generaal, die het vol
gend jaar tot president gekozen
zou worden, een bezoek bracht
aan Nederland.
WE BRIL
evenveel met
als de wijze
li u adviseren,
Isen.
zoals u uw
en had het dus één rang verder
gebracht dan hij >oit gehoopt had.
Op een dag in juni 1942 riep ge
neraal George C. Marshall, de
chef-staf van het Amerikaanse le
ger, hem bij zich op zijn hoofd
kwartier. Hij deelde Eisenhower
mee, dat hij naar Engeland was
overgeplaatst om het bevel te voe
ren over de Amerikaanse divisies
op het Europese strijdtoneel.
„Wanneer kunt u vertrekken?"
was de laatste vraag van de be
velhebber.
Eisenhower was volkomen over
donderd. Hij stond perplex. Maar
hij herstelde zich aanstonds. Hij
salueerde en zei zonder blikken of
blozen: „Morgenochtend".
Dit „morgenochtend" betekende
een keerpunt in de oorlogvoering
aan het westelijk front.
Eisenhower voerde het bevel o-
ver alle geallieerde strijdkrachten,
die deelnamen aan de invasie in
Noord-Afrika, leidde de operaties
op Sicilië en Italië en de landing
in Normandië. Tenslotte voerde hij
het bevel over de veldtocht, die
dwars door Europa voerde. Zijn
geniaal organisatievermogen en
zijn enorme gaven als leider stel
den hem in staat het oorlogsappa
raat nauwkeurig te doen functione
ren. Hij voerde troepen aan van
tien verschillende nationaliteiten en
wist, ondanks de heterogene sa
menstelling van zijn legers, ern
stige interne conflicten te vermij
den.
Als chef-staf keerde hij naar
Amerika terug, waar hij begin 1948
president werd van de Columbia-
universiteit. Deze benoeming was
zonder precedent, hij was de eer
ste Amerikaanse generaal, die be
last werd met de leiding van een
universiteit van dit formaat. Op
verzoek van de Atlantische Raad
werd Eisenhower op 19 december
1950 benoemd tot opperbevelheb
ber van de geallieerde strijdkrach
ten in Europa.
Drie jaar later werd hij tot het
hoogste ambt in Amerika geroe-
roepen, dat van president der Ver
enigde Staten. Van cowboy werd
hij de leider der geallieerde le
gers, thans was hij leider van zijn
eigen volk. Hij werd met een ge
weldige meerderheid gekozen: Ei
senhower was toen al een bijna
legendarische figuur. Zijn rechter
hand werd Foster Dulles als mi
nister van buitenlandse zaken.
Problemen waren er genoeg. De
koude oorlog dreigne nog steeds
in een warme om te slaan. Er was
de kwestie-Korea, waaraan de A-
merikanen een einde wilde zien
maken. Eisenhower steunde Frank
rijk in zijn strijd in Indo-China.
Hij moest op het binnenlandse front
de strijd aanbinden tegen senator
McCarthy, de communistische hek
senjager, die hij in het begin te
veel wind in de zeilen gaf. Hij
moest strijden tegen een opko
mend isolationisme, waarvan ser
nator Taft de inspirator was. Het
Congres volgde hem slechts moei
lijk. Republikeinen en democraten,
die jarenlang in godsvrede met
elkaar hadden geleefd, vlogen elk
aar in de politieke haren. Zijn
voorganger Truman trachtte de
werknemers tegen het Eisenhower-
bewind op te zetten. Stevenson kri
tiseerde hevig de buitenlandse po
litiek van Mr. President. De boe
ren wezen de Eisenhowerpolitiek
af.
Maar wat traag misschien
Eisenhowers regering slaagde er
in het initiatief in de kende oor
log te heroveren en hij oogstte
bijval in de strijd tegen de metho
den van McCarthy, die tenslotte
roemloos ten onder ging, zodat
aan de communistenjacht langza
merhand een einde kwam. Midden
in zijn ambtsperiode kon Eisenho
wer het Congres meedelen, dat de
aanpassing van oorlogseconomie
naar vredeseconomie met succes
was verlopen.
Maar tegelijkertijd pleitte hij
voor nóg grotere financiële hulp
aan het buitenland, vooral Azië.
Drieëneenhalf miljard wilde hij
uitgetrokken zien voor de opbouw
en het onderhoud van de strijd
krachten van de Amerikaanse bond
genoten in dat werelddeel. Tege
lijkertijd kon hij aankondigen, dat
de welvaart in het westen aan het
stijgen was, een welvaart die ge
paard ging met de opbouw van
een sterk defensief machtsapparaat.
Maar ontwapening bleef het doel
van Eisenhowers politiek.
dat tachtig miljoen mensen aan
radio of televisie beluisterden. Dit
gebed getuigde van zijn ootmoed,
maar tevens van zijn sterkte.
Eisenhower komt uit een gezin
van alleen maar jongens. Hij was
de derde. De jongste zoon overleed
jong. Arthur werd bankier, Edgar
advocaat, Earl ingenieur, Milton
president van het Pennsylvania's
State-College. Zij kregen een har
de opvoeding.
De man, die eens Europa van
het nazisme bevrijdde en het tot
president bracht, deed thuis de
was, maakte de bedden op en liep
met veger en blik door het huis.
Ike verkocht de aardappelen en
groente van de kleine farm bij de
huisvrouwen van de stad. De kin
deren Eisenhower Iroegen dikwijls
niet al te beste kleren. Om hun
studie te kunnen betalen, moesten
ze werken. Samen met zijn vader
(streng, gelovig en .rechtvaardig)
werkte Ike 's avonds in een melk
inrichting. Onderling heerste een
prima verstandhouding: „We are
a closely-knit group", zei Eisen
hower eens over de familieverhou
dingen.
Ike kookte veel en graag. Het
is altijd zijn hobby gebleven.
Toen hij eens als opperbevelheb
ber van de Europese strijdkrach
ten een bezoek bracht aan de am
bassadrice van de Verenigde Sta
ten in Luxemburg, trok hij naar
de keuken om er (tot intense ver
bazing van alle aanwezigen) een
taart te bakken. Zijn kookspecia
liteiten waren groentesoep en
gebakken eieren.
Op de middelbare school blonk
Dwight uit in geschiedenis en wis
kunde. Op 18-jarige leeftijd verliet
hij de high-school. Hij ging naar
huis om te helpen op de boerderij,
werd lid van de plaatselijke
brandweer en was werkzaam op een
ijsfabriek. Wat hij precies wilde
worden stond hem toentertijd nog
niet helemaal duidelijk voor de
geest en zijn plan om officier te
worden moet als een bom zijn in
geslagen. Een militaire carrière
was bij de Eisenhowers, nie hun
leven op de boerderij doorbrach
ten, nog nooit voorgekomen. Hijzelf
zegt ervan: „Mijn interesse voor
het leven van grote veldheren
bracht mij ertoe een militaire loop
baan te kiezen".
Hij studeerde aan West-Point en
was 21 jaar, toen hij ermee be
gon. Dat was laat. Eisenhower was
er daarom al van overtuigd, dat
hij het nooit verder zou brengen
dan kolonel. Tot zijn vijfendertigste
ongeveer beoefende hij talloze
sporten: paardrijden, zwemmen,
rugby, schermen, gymnastiek en
boksen. Daarna deed hij het rus
tiger aan: hij legde zich op de
golfsport 'toe, waarvan hij zijn le
ven lang een enthousiast liefhebber
bleef.
In 1915 werd hij tweede luite
nant. Zijn regiment was gelegen
in fort Sam Houston in Texas.
Daar ontmoette hfj Mamie Doud,
zij was toen negentien jaar. 1 juli
1916, toen Ike eerste luitenant
werd, traden zij in het huwelijk.
Hij gat te kennen naar het Eu
ropese oorlogsfront te willen, maar
zijn superieuren elden hem lie
ver thuis. Hij was een uitstekend
tankinstructeur, die men niet graag
miste. Toch bleef hij aandringen.
Als tijdelijk luitenant-kolonel ging
hij tenslotte scheep naar Europa,
maar toen de boot op het punt
stond weg te varen, kwam het be
richt dat de wapenstilstand was
gesloten.
In de periode, die nu aanbrak,
bleken zijn grote administratieve
en organisatorische bekwaamheden.
Hij hielp o.m. generaal Douglas
MacArthur bij het opstellen van
de plannen voor gecentraliseerde
bevelvoering over alle luchtstrijd
krachten. Hij organiseerde de Phil-
lippijnse luchtstrijdmacht, die hij
van de grond af opbouwde. Hij
was reeds 47 jaar toen hij zijn
vliegbrevet behaalde. In deze tijd
werkte hij behalve in het Verre
Oosten ook in Panama en Europa.
Vijf dagen na de Japanse aan
val op Pearl Harbour, op 7 de
cember 1941, werd hij belast met
de leiding van de afdeling oorlogs
plannen van de Amerikaanse ge-
f nerale staf. Deze afdeling kan be
schouwd worden als het zenuwcen
trum van het leger. Hij was toen
opgeklommen tot generaal-majoor
(Van onze redactie buitenland)
WASHINGTON Dwiglit D. Eisenhower, opperbevel
hebber van de geallieerde expeditionaire strijdkrachten in
West-Europa en achl jaar later president van de Verenigde
Staten, bleef een eenvoudig mens.
„Zeg maar Ike" was een opmerking, die hem steevast in
de mond lag, als hij bemerkte dat men hem vanwege zijn
hoge functie niet al te vlot durfde te benaderen. En het
„I like Ike" was de slagzin, waaronder zijn verkiezingscam
pagne voor het presidentschap werd gevoerd.
Veertien landen eerden hem met ruim veertig onderscheidingen;
hij had achttien Amerikaanse en buitenlandse eredoctoraten. Maar
als hij in Abilene vertoefde (de stad, die hij als zijn geboorte
plaats beschouwde en waar hij als tweejarige kwam te wonen),
ging hij in het café van Jener een praatje maken met zijn vroege
re vrienden en als hij daar op straat een oude kennis tegenkwam,
stak hij de rijweg over voor een babbeltje. Dat ging dan niet over
politiek, maar over gezellige alledaagse dingen. „Hoe doen je kip
pen het tegenwoordig vroeg hij dan. Of; „Hoeveel koeien heb
je nu op stal staan
daarna een kandidatuur te aanvaar
den.
20 januari 1953 werd Eisenhower
„Mr. President". Hij volgde Tru
man op. Eisenhower was de eer
ste republikein sinds twintig jaar:
Roosevelt (gedurende 12 jaar pre
sident) en Truman (8 jaar lang
president) waren democraten ge
weest. Hij aanvaardde zijn ambt
in een zorgvolle tijd: na het nazi-
monster verslagen te hebben als
generaal, werd hij als president ge
confronteerd met -iet Russische ge
vaar, dat hem dwong tot een kost
bare herbewapening. Zijn inaugu
rale rede als president vond weer
klank over de gehele wereld. Hij
pleitte daarin voor vrede. Maar
dan geen vrede tot iedere prijs,
want het eerste grondbeginsel van
zijn beleid formuleerde hij als
volgt: „de oorlog verafschuwend,
zien wij als eerste jpdracht de ont
wikkeling van de tracht, die
agressie zal afschrikken".
Zo was Eisenhower, de strateeg
ln de grootste van alle ooit ge
voerde oorlogen. In die oorlog be
kleedde hij functies bij de gene
rale staf te Washington en in 1942
werd hij commandant van de
strijdkrachten in Europa.
Hij was opperbevelhebber van
de geallieerde strijdkrachten in
Noord-Afrika en na afloop van de
woestijnoorlog werd hij opperbe
velhebber van de geallieerde strijd
krachten in Europa. Hij werd in
1945 toen Duitsland tenslotte
door de knieën ging comman
dant van de Amerikaanse bezet
tingszone in het overwonnen Duits
land en in datzelfde jaar chef
staf van het Amerikaanse leger.
Drie jaar later beëindigde hij een
militaire loopbaan als slechts voor
weinigen weggelegd om president
te worden van een der beroemd
ste universiteiten van Amerika: die
van Columbia. Eisenhower had ge
meend, dat dit het einde van zijn
ca™re betekende, hij wilde waar
schijnlijk ook niets anders. Maar
v ïïrc' c'oor c'e Republikeinen
kandidaat gesteld voor het presi
dentschap. Eisenhower wees het
wroep, dat op hem gedaan werd,
eerst van de hand. Toen de druk
toenam en bovendien de voorver-
Kiezingen gunstig voor hem uitvie-
beSon hij te aarzelen om kort
Eisenhower was. een diepgelovig
mens: „mijn vader en moeder
wisten, dat het geloof in God het
begin van alle wijsheid is". Zo
doende begon liij 'ijn regeringspe
riode met een kerkgang. Na de
eedsaflegging in het Kapitool, toen
sprak hij een persoonlijk gebed uit,
