Neuzen tellen in zondagsmis geen maatstaf voor ledenbestand in de Kerk UITVOERIG KASKI-ONDERZOEK: -«i'sns sas.™ - Prof. Bronkhorst neemt het op voor kardinaal Auteurs wijzen wijzigingen katechismus af „KOMENDE ZOMER RUSTIGER IN DE V.S." Hervormd Moderamen over hereniging met gereformeerde kerken Trekt Amerika zich terug uit Spanje? Katholieke journalisten antwoorden paus Paulus Heineken en Koster gaan samenwerken Kritisch Normen Telling KERK EN PERS Ds. ABERNATHY Jongen verdacht van roofoverval op bejaarde vrouw DE STEM VAN VRIJDAG 21 MAART 1969 (ADVERTENTIE) NOORD VIETNAMESE militairen hebben 40.000 bewoners van Laos uit hun huizen verdreven. Dit heeft een hqge Amerikaanse functionaris in Saigon verklaard. Zij zijn, wat hij noemde, meit de kolonisatie van Laos begonnen. Leden vam de stammen That Meo en Thai Dan, die de heu vels in de moardoosteJijtoe provincie Sam Neua bewoonden, waren ver jaagd en vervang enidioor Noordviet- namese heuvelbewaneiB. AMSTERDAM/UTRECHT (ANP) Heineken's Brouwerijen Nederland n.v. (dochter van Heineken's Bier brouwerij Maatschappij n.v.) en Kos. ter's Handelmaatschappij n.v. hebben volledige overeenstemming bereikt met betrekking tot een zeer nauwe samenwerking. Het familiebedrijf Koster is reeds meer dan 70 jaar agent van Heine ken. Het betreft hier verreweg Hei- nekens grootste bieragent. Daarnaast heeft het bedrijf zich ontwikkeld tot een belangrijke limonadefabrikant van Joy. Het exploiteert voorts de distilleerderij „De Boog". De verschillende bedrijfsonderde len van Koster/Joy/De Boog zullen op zodanige wijze worden voortgezet dat de werkgelegenheid van het per soneel niet in het gedrang komt. DEN HAAG (ANP) Het Mode- ramen van de Hervormde Synode heeft de Generale Synode van de ge reformeerde kerken een brief ge schreven om er op te wijzen, dat naar het inzicht van het Hervormde Mo deramen in elk geval de Avondmaals- gemeenschap tussen de Nederlandse hervormde kerk en de gereformeerde kerken in Nederland en de weder zijdse ambtelijke dienst geen langer uitstel gedogen De hervormde kerk staat eenzelfde regeling voor als met de Lutherse kerk tot stand kwam: volledige avondmaalsgemeenschap, wederzij d- se erkenning va nelkaars ambten, mogelijkheid van wederzijdse beroe ping van predikanten en bijstand in het pastoraat. De hervormde kerk wil liefst verder gaan. Ze wil hereni. ging met de gereformeerde kerken Liever vandaag dan morgen. DEN HAAG (KNP) De auteurs van de Nieuwe Katechismus hebben na hun afwijzing van de wijzigingen opgelegd in november 1968, ook over de nieuwe set van wijzigingen, af komstig van de Romeinse theologen pater E. Dhanis s.j. en dr. J. Visser c.s.s.r., een afwijzend advies gegeven aan het Nederlandse episcopaat. - Zij worden in deze afwijzing ge steund door de theologen Haarsma en Schillebeeckx. Verwacht wordt, dat de Nederlandse bisschoppen in hun eerstvolgende bisschoppenverga dering van april een beslissing over de wijzigingen zullen nemen. (Van onze correspondent) MADRID De Spaanse minister van buitenlandse zaken, Fernando Maria Castiella is gisteren naar Washington vertrokken voor laatste besprekingen betreffende de toekomst van de Amerikaanse militaire- en marine-bases in Spanje. Volgens de Amerikaans-Spaanse bilaterale over eenkomst loopt het verdrag over de bases dat verleden ""jaar septem ber al met een half jaar verlengd werd op 26 maart af. Tenzij er te gen die tijd een nieuwe overeenkomst is getekend, hebben de Amerikaanse strijdkrachten in theorie precies een jaar de tijd om hun manschappen en materiaal uit Spanje terug te trekken. In welingelichte kringen hier ge looft men dat de Spaanse regering er weinig voor voelt om de Amerika nen te laten vertrekken, en men ge looft ook dat de Amerikaanse mili taire leiders graag hun bases in Span je willen behouden. Besprekingen op militair niveau tussen de twee lan den zijn, zoals gemeld wordt, bevre digend verlopen, maar men is nog niet tot een diplomatiek akkoord ge komen. Waarnemers hier geloven dat Cas tiella en de Amerikaanse minister van binnenlandse zaken, Wiliam Ro gers, het misschien eens zullen wor den over nogmaals verlenging van een half jaar in de hoop dat bin nen die tijd een nieuwe overeenkomst tot stand zal worden gebracht. De bases waarom het gaat zijn de enorme onderzeese P'olaris atoombases in Ro ta in Zuid-Spanje en de luchtmacht basis in Torrejon bij Madrid en die bij Sevilla. (Copyright De Stem/The Guardian) (ADVERTENTIE) (Van een onzer redacteuren) DEN HAAG/BREDA De volks telling in 197° zal v0°r de katho' fekekerk in Nederland zeer waar schijnlijk een ledenverlies aan het fcht brengen, dat veel groter is dan in de boeken op alle pastorieën sa men is geregistreerd. Al, een van de belangrijkste factoren r het ledenverlies veroorzaken noemt 't Katholiek Sociaal Kerkelijk Instituut (KASKI) in een zojuist verschenen rapport de overgangssi tuatie waarin de Nederlandse kerk provincie zich bevindt. „Een over gangssituatie haalt de randgroepen niet dichter naar de kerk toe, maar maakt de afstand tot hen nog groter' aldus het rapport, dat steunt op een uitvoerig onderzoek van de periode 1956-1968. Van de 12.700.000 Nederlanders zijn er 5,5 miljoen katholiek gedoopt. Op 1 januari 1968 waren er volgens de opgaven van de parochies 5,2 miljoen gedoopten (gerekend met het zg. ge ruisloos ledenverlies). Bij de volks telling van 1960 was het aantal ge doopten dat zieh tot de katholieke kerk rekende al lager dan de paro chiële opgaven van 1968, namelijk 51 miljoen. Als men de gedoopten telt die volgens de maatstaven van de Margriet-enquête van 1966 tot de r.-k. kerk gerekend kunnen wor den. dan komt men (voor 1 jan. '68) op nog maar 4,7 miljoen uit. Het is dus hoogstwaarschijnlijk dat ruim twee jaar later het cijfer dat de volks telling van 1970 zal opleveren, nog een stuk onder deze 4,7 miljoen zal liggen. Een en ander kan erop wijzen, ver volgt het rapport, dat de kerk hier „een periode van vertraagde groei, misschien wel van een achterblij vende ontwikkeling tegemoet gaat. In werkelijkheid zou dit proces reeds gaande kunnen zijn, maar de trage doorwerking van ledenverlies in de officiële registratie kan dit ver schijnsel verhullen". ln dit verhand pleit het KASKI voor een kritische benadering van de categorie kerkleden. Niet de ob jectieve maatstaf van het katholiek gedoopt zijn zou moeten uitmaken of iemand kerklid is, maar de sub jectieve maatstaf: of iemand kerk lid wil zijn, zich tot de kerk bekènt. Dit kan volgens het KASKI ver gaande consequenties hebben. Er zijn parochies in Nederland, met na me in de grote(re) steden (binnen stadparochies!), waar men het aantal ingeschreven katholieken als men gaat vragen wie kerklid wil zijn tot de helft moet terugbrengen. Hier houdt de kerk dus een „schijn van actieradius" op die er in werkelijk heid helemaal niet is. De verwachting van een „achter- huivende ontwikkeling" typeert het KASKI door het aatal doopsels per 1000 katholieken tussen '63 en '68 na te gaan. Was dit aantal in 196S nog 22,9, vilt jaar later was dit nog 20. In 1963 hgt het katholieke geboortenniveau 2 per 1000 hoger dan het landelijk gemiddelde, in 1968 nog slechts 0,8. ve' KASKI concludeert hieruit, dat M het aantal geboorten onder de ka tholieken daalt en/óf de tendens sterker wordt om de kinderen niet 'e laten dopen. De normen voor de kerkelijke tteelevendheid verschuiven, consta nt het KASKI verder. Vroeger was tt gemakkelijker. Toen telde men de zondagse misbezoekers en wist men armee het aantal ineelevenden. egenwoordig staat men huiverig te- WfVer4.i ^ze me'hode, want men 0n^Gkt, dat onder de „onkerk- sm„J0nïn van godsdienstigheid ^iiken van de ge- zii ra£spatronen en die, zolang alleen 0f.flciele erkenning vinden, sfeor v,?' i subjectieve belevings- geleidino1! T6!1' In de Pastor^e he men hl» lagere regionen houdt XnwSfln ons land steeds meer Van rP, verlegt de grenzen hat de pÜT »n0e *roep zodanig, -- in j n en »onkerksen" en degene» Van ,overrnoed al ritorinm' binnen het parochieter- ^metde?1 kemoeit zich verder: s'ituüt zich uovmen, omdat het in- ^Inomingaan de P6?en -to. de Dit "Zondagsviering". enige SfeU°v^rigens zonder wordt tófv»rW,ungenJ 0Pgemerkt waarom de kathiv i -at de reden einde naar d» t I1 ln het week- is van een JS?1? ?>aat' verschoven v°lwaardi« Mm vanwege een 2elf willen vtZ?atscl?ap naar het kokkenheid SE® innerlijke be- dan kan Zn m?refkt dit motief wegblijve* zoals dat heet, „beter kerkeliik gezicht dtCr daarmea zijn OveriJLT,..„te verliezen. joelde misbezoek61 ™aar' dat de ÏÏde °ok s in het week- kel'ike meelevend? ■^mate van ker_ M ekent echter f j vertonen. Het dn j in de zondL het neUzen li7de «nwijzi^5!™8 geen vol- 1lke, meelevenrth ls„vo°r kerke- va^ b.ereikt slecht2d" \en herktel- 3* °nreseW.-een bePerkt deel reed l staaft dt kerkgansers. 27 februari aan cllfers, die 'kant ziin dit iaar in. Hieruit bleek o.m. dat in nog geen drie jaar tijd, van 1 januari 1966 tot 1 oktober 1968, het kerkbezoek in ons land (onder de katholieken) met 9 procent was gedaald. Wanneer men de kerkbezoekers vergelijkt met het aantal officieel ka tholiek gedoopten volgens de volks telling, dan komt in het weekeinde nog 55 proc. naar de kerk, maar dit percentage stijgt aanzienlijk, wan neer men andere normen aanlegt. Wanneer men zich namelijk baseert op het aantal katholieken, dat zich ook kerklid noemt, dan gaat 75 tot 80 percent naar de weekeindmis. (In 1966 en 1967 80 proc. tot 85 proc.). Het KASKI probeert wel beknopt een verklaring aan te geven voor de scherpe terugval in 1967, namelijk 5 proe. en in 1968 van nog eens 4 proc. Er was reeds een algemene tendens tot daling gedurende de laatste tien jaar, maar nu lijkt het alsof de kerkgangers hun „drempel vrees" hebben laten varen, d.w.z. geen drempelvrees om naar binnen te gaan, maar om weg te blijven. De oorzaak hiervoor meent 't KASKI te moeten zoeken in de grotere toleran tie van het kerkelijk gezag, waardoor vele kerkleden de zondagsplicht voor zichzelf afschaffen. Het kerkbezoek ln het weekeinde vertoont in Nederland zeer grote va. riaties. In Brabant blijft deze met uitzondering van de Brabantse ste. den zeer hoog, (zie hierover ook elders in deze krant) evenals dit het geval is in de agrarische gebieden der andere diocesen. Percentages van 80 tot 100 proc. vormen geen uitzon dering. Een grote mate van onkerke lijkheid vindt men vooral in de gro te steden. In Amsterdam gaat nog 39 proc. naar de kerk, in Den Haag 34 proc., Rotterdam 29 proc. Het laagst gemiddelde kerkbezoek vindt men echter in de Rotterdamse voor stad Ridderkerk, waar slechts 28 proc. der katholieken in het week einde kerkt. Het KASKI-rapport besteedt nog uitvoerig aandacht aan de organisa torische opbouw van de kerk in Ne derland. Het constateert hierin onder meer, dat de kerkelijke overheid voorzichtig is geworden met verdere uitbreiding van de parochies. Gezien de dalende kerkelijke mee levendheid, de daarmee samenhan gende daling van de inkomsten en de teruggang van het aantal actieve priesters, moet de kerkelijke over heid dat ook wel zijn, te meer om dat de diocesen in steeds mindere mate een beroep zullen kunnen doen op de religieuzen, daar ook de or den en congregaties door hun pries terreserve hpen raken. Het KASKI constateert, dat men in de zielzorg ertoe neigt af te stap pen van de parochie als zielzorg eenheid en daarvoor grotere ravons wil creëren. (Zie de longste plan nen ln het bisdom Breda). DEN HAAG „Wij stellen tot ons leedwezen vast, dat de communicatie tussen de Kerk en de moderne massa media in hoge mate door de kerke lijke autoriteit wordt belemmerd, zeer in het bijzonder in het centrum van de wereldkerk vermoedelijk door een onjuist beeld van en een ge brek aan begrip voor de taak en de functie van die moderne communica tiemiddelen, alsmede door een on juist inzicht ten aanzien van de eigen verantwoordelijkheid van de katholie ke journalist". Aldus de hoofdredacteuren van de Nederlandse katholieke dagbladen van de KRO, het Katholiek Neder lands Persbureau en van de Nieuwe Linie, die op initiatief van het Kath. Journalisten Centrum een verklaring hebben opgesteld, waarin zij ant woord willen geven op een recente toespraak van Paus Paulus VI over de taak van de katholieke pers en de ka tholieke journalist met betrekking tot de meningsverschillen binnen de kerk. Deze verklaring is in buitenlandse katholieke persorganen verspreid en toegezonden aa nhet Nederlands epis copaat en aan de pro-nuntius in Den Haag. In hun nota zeggen de katholieke hoofdredacteuren, dat de paus het belangrijke probleem van de voor lichting vooral binnenkerkelijk en daarom niet volledig heeft gesteld. Katholieke journalisten hebben n.l. ook een binnenwereldlijke taak. Ten aanzien van de binnenkerkelijke in formatie merken zij op, dat hier voor de journalist niet alleen het kerke lijk gezag telt, maar ook zijn eigen informatieve functie en zijn beroeps ethiek. Daarnaast aldus de katho lieke hoofdredacteuren moet ook ruimte gegeven worden aan het per soonlijke geweten van de katholieke journalist. Hij draagt immers een ei gen verantwoordelijkheid, die geen ander, ook niet de kerkelijke gezags drager, van hem kan overnemen. Wel hebben de katholieke journa listen een bijzondere taak op de door de paus genoemde terreinen. Deze taak kunnen zij echter slechts goed uitoefenen als zij van de kerkelijke autoriteiten de nodige voorlichting en inlichtingen ontvangen. Maar hier aan ontbreekt naar de mening der hoofdredacteuren juist veel. (Van een onzer verslaggevers) UTRECHT Hoewel alle Utrecht se studentenpastores en vrijwel alle leden van de studentenparochie voor stander zijn van oecumenische dien sten, waarin ook dominees voorgaan in de eucharistie evenals priesters voorgaan in de avondmaalsviering, is een aantal van hen van mening, dat men op dit moment beter een pauze kan inlassen. Dit naar aanleiding van het bezwaar van kardinaal Alfrink tegen de oecumenische vasten - diensten, waarvoor telkens een do minee is uitgenodigd om als voorgan ger in preek en eucharistie voor te gaan. Een en ander is gebleken tijdens de dinsdag en woensdag gehouden vergaderingen van resp. het Utrechts convent van studentenpastores en predikanten en een forumdiscussie voor de leden van de studentenpa rochie en de verschillende studen tengemeentes. Maandag was daaraan voorafgegaan een bespreking-van het landelijk convent van studenten pastores. Van de daar aanwezige 30 pastores (onder wie 6 uit Leuven), spraken 22 zieh uit voor het experi ment; 3 waren tegen. Doch maar 16 adviseerden a.s. zondag door te gaan tegen het verbod van de kardinaal in. Tijdens de forumdiscussie vertelde pastor Kamphuis, dat er al van 1960 af in Utrecht universitaire' kapel diensten bestaan, waaraan alle ge zindten deelnemen en waar beurte lings avondmaal en eucharistie wor den gevierd. Ook vindt er al enige (aren een gemengde huwelijksslui ting plaats in een gezamenlijke dienst van priester en dominee. Soortgelijke diensten zijn gehouden in de studen tenparochies van Amsterdam, Leiden en Eindhoven, „met medeweten van het episcopaat, dat een en ander zwij gend toestond", aldus pastor Kamp huis. Uit de opiniepeiling in de zaal bleek, dat de Utrechtse stud-entenpa. rochie en de reformatorische studen tengemeentes zich één christelijke gemeenschap voelen en die eenheid ook in een gezamenlijke tafelviering willen uitdrukken. Pastor Jeroen Gooskens zei: „Een experiment zoals hier plaatsvindt, veronderstelt een persoonsgemeenschap. En in onze si tuatie is hiervan sprake". Algemeen betreurde men het ver bod van kardinaal Alfrink. Mede naar aanleiding van de gemaakte opmer kingen sprong de hervormde hoog leraar prof. Bronkhorst voor de kar dinaal in de bres. Hij zei de kardi naal heel goed te kennen en daarom te kunnen zeggen: „Kardinaal Al frink heeft het niet aan u verdiend, dat er een algemene hilariteit in de zaal komt, zodra zijn naam genoemd wordt. Dit vind ik niet fair. Ik wil geen ander woord gebruiken". De zaal bevestigde zjjn opmerking met applaus. ATLANTA (AP) Dominee Ralph David Abernaty, de opvolger van do minee Martin Luther King, heeft de zer dagen gezegd dat hij denkt dat de komende zomer veel rustiger zal zijn in de Verenigde Staten dan de voor gaande jaren. Hij gelooft dat de meeste zwarte Amerikanen het standpunt innemen dat ze eerst willen afwachten om te zien wat president Nixon voor de negers en voor de armen van Ame rika gaat doen. Abernathy zei dit op een perscon ferentie waarin hij een aantal plan nen ontvouwde om de moord op do minee King te herdenken en om de campagne voor de arme mensen op nieuw op gang te brengen. (Van onze correspondent) GRONINGEN Een 15-jarige jon gen heeft woensdagavond in Gronin gen een brutale roofoverval gepleegd waarbij een 72-jarige weduwe me vrouw Visser-Blouw ernstig werd verwond. Zij moest met hevig bloe dende wonden worden overgebracht naar het Aca'demisch Ziekenhuis in Groningen. De jongen is aangehou den maar ontkent. De jongen beide woensdagavond aan b;i de weduwe, en moet haar vriiwel onmiddellijk nadat zii hem had opengedaan hebben aangevallen. Mevrouw Visser herkende de jongen als de kleinzoon van een buurman. Nadat de vrouw bloedend in de gang terecht was gekomen, is de jon gen de kamer in gerend en heeft daar een greep in de tas gedaan. Het is nog niet bekend wat er vermist wordt.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1969 | | pagina 7