01RZVT WEER EEN RONDE VERDER GRATIS VIN ROSE IS It! ZEEUWEN SPEET.DEN ALSOF ZE IEREN WAREN STAATSGREEP IN SYRIë: - (Botsing tussen militairen en burgers executies verwacht e^eiy LIMONADE SIROOP Opnieuw in Irak Joris Ivens niet uitgewezen FLES ORANA VOLVET BELEGEN JONGE KORSTLOZE 115 VISFBIKANDELLEN PAK 4 STUKS99 PER PAAR IN HANGER K 25 STUKS K 10 STUKS Dramatiek Satyre Lekker Scène uit „De Duivelshaan" Minder invloed IN CHILI Nederlaag voor partij van president Frei Verkiezingen in Roemenië el Plan voor tweede Schiphol in Flevo-polder GOLDA MEïR PREMIER VAN ISRAEE DE STEM VAN DINSDAG 4 MAART 1969 BIJ ELKE 2 FLESSEN 250 GRAM129 250 GRAM -5-W - aSpfSj^fl| issortiment loopt van f 248.- meer wilt weten, stap dan bij UV linnen. Of vraag de kleuren- el vrijblijvend, natuurlijk. (Van onze kunstredactie) EINDHOVEN Het was geen voorronde voor de Europa-cup. Er wa- I ren geen duizenden toeschouwers. Maar de inzet was even groot als bij een Ajax-Benfica- Enje hebben het gehaald: de finale van het Na tionaal Landjuweel. Tijdens het weekeinde was er een tussenronde, araarin Brabant, Zeeland en Limburg „tegen elkaar" uitkwamen. Van ?iedere provincie de beste amateur-toneelvereniging. Voor Zeeland Het Reizend Zeeuws Volkstoneel; voor Noord-Brabant toneelvereniging Gun- da uit Uden en voor Limburg Maastricht '46. Het was een selectie-wed strijd zonder punten. Het Zeeuwse gezelschap kwam daaruit zeer goed te voorschijn en werd afgevaardigd naar de eindstrijd voor de lands titel van 12-18 april te Haarlem. Noord-Brabant viel af, zodat Maastricht -•'46 het bronsgroen gaat verdedigen. Het RZVT heeft het gehaald In de kleedkamers heerste na af loop van de voorstelling van De Duivelshaan door het RZVT een Voldane en blijde stemming. Felici- ■aties en vreugde. En dan te weten. Hat het nog een uur of zes zou du- pen, voordat de uitslag bekend zou «•orden. Maar de spelers en speel sters uit het Zeeuwsch-Vlaamse fcchenen zeker van hun zaak. Pater •omineur (Bèr Pluym) gaf er zijn [zegen aan. En dat wilde wat zeg- |gen, want enorm wat had deze man een macht op het toneel, tiaar dat was dan ook maar toneel: [een stukje Ierland, waar de wijwa terkwast nog triomfeerde. Het Nationaal Landjuweel is nog [een restant van de tijd dat het Verkverband Katholiek Amateur- xineel (WKA) zelfstandig bestond. Ondanks het samengaan met de NATU in één centrum, is deze or ganisatie van het Landjuweel blij- yen bestaan. Dat vertelt voorzitter Beerens van het Brabantse Cen trum voor Amateurtoneel. Maar waarom er zo weinig belangstelling [is in het Globe-theater in Eindho ven voor deze tussenronde kan hij [ons niet vertellen. Veel amateur- toneelverenigingen hebben het moeilijk in deze tijd en weten niet meer hoe ze het aan moeten pak ken. Er lag in Eindhoven een kans lom nu eens kennis te maken met [het beste wat het amateurtoneel in provincies momenteel te bieden lebben. Om kennis te maken met [verenigingen, die het wél rooien, ponder te beweren, dat dit nu „hét" was, konden zij daar mensen [aap het werk zien, die er nog in geloven; die ook toneel-technisch peel wat in hun mars hebben. Er [zat een handjevol publiek in het Globe-theater, toen het RZTV zich btond waar te maken. Maar onder net spiedende oog van de jury en van onder anderen de directeur van de Zeeuwse Culturele Raad Borst, hadden de spelers het al warm genoeg. Het zweet parelde |0ver de (niet allemaal even geluk kig aangebrachte) veelkleurige [schmink. Er was zoveel inzet en overgave, I dat het Ierland vol bijgeloof, spook gestalten, schijnheiligheid, heiligen, I kluchtige en harde momenten er [soms wat al te karikaturaal af- Ikwam. Ze gingen er wat je I noemt tegenaan staan. wat verleden tijd allemaal. En toch vroeg je je af, toen je de Zeeuwen bezig zag, waar halen ze die rake typeringen vandaan? Is het alle maal toneel-techniek of is het ook een stuk zelfbevrijding? Ligt ook Hulst nog een beetje in „Ierland"? En daar gingen de Zeeuwen door he( Globe-theater. Een processie van zingende en biddende mensen, die de hele omtrek van het theater h ilde. Kaarsen, flakkerend tegen h(< zwarte plafond; rinkelende ke-„kbellen; rozenkransen. En het „Te Lourdes op de bergen" klonk bijna door geheel Eindhoven. Ave, a\t Julia (Koos van Dorst) op een draagbaar wordt op reis gezon den om „het zoete wonder" weer mee thuis te brengen. De ontgoo cheling komt echter levensgroot te- rig. Conny Uitdewilligen fladdert tussen al deze en andere bedrijven door als een soort manke haan, het spookbeeld van de kerels, die hei- ligen-bezwerend jacht maken op op allerlei vreemde vogels en in tussen de katjes in het donker knij pen. „God is goed, maar de duivel is ook nog niet zo slecht". Camiel Roctus als Michael Marthaun en Fons, Roctus als Zeeman Mahan (alleen maar zeeman door het ring baardje) fladderen er alsnog vreemdere vogels potsierlijk, soms roerend, maar vooral absurd kris kras doorheen. Natuurlijk is er ook een Magdalena-achtige figuur (maar nu in mini) in Loreleen (Ii>ne Baert), waarop de goege meente zyn eigen schuldgevoelens en driften kan afreageren en de pastoor kan zedepreken over slech te boeken, film en verdorven dans. Een satirische fantasie heeft de Ischrijver van De Duivelshaan, Sean 10'Casey (in de vertaling van Cees [Nooteboom) zijn stuk genoemd. En pat is het. In dit stuk ligt een stuk I (overtrokken) zelfherkenning, van- I uit het „Rijke roomse verleden" en pen stuk feodale cultuur. Het lijkt Die pastoor-pater presteert het zelfs om een vent, die „met een an der hokt" dood te slaan. Maar hij heeft de stervende man een oefe ning van berouw in het oor ge fluisterd Dramatiek op het ba nale af. Maar regisseur Cor Verdonschot houdt van het barokke toneel. Het is zijn eerste stuk met het RZVT. Hij is Limburger en weet van wan ten. „Ik heb dit stuk gekozen uit persoonlijke voorkeur", zegt hij. Op het „toneel" is het nu alle hens aan dek; de boel moet afgebroken worden. De decors werden naar ontwerp van Verdonschot door 'de leden zelf gemaakt. „Het is alle maal maar papier", zegt hij veront schuldigend, alsof het een zonde tegen het toneel is. Maar wat wil je met het zondige Ierland achter de rug. Dat papier leverde alleraar digste silhoueteffecten op bij de haan, die zich zo als een reuzen- schim met gevaarlijke kam kon presenteren. Maar het moet weg, want die van Maastricht staan al te trappelen om hun zaakjes op te bouwen voor de avondvoorstelling van „George Dandin", blijspel van Molière. „We en de anderen hebben te weinig tijd om te wen nen aan deze speelruimte", zegt de man van de regie. En dat was jam mer, want hier kon het amateur toneel nu eens aan den lijve ken nis maken met het theater „en ronde". Een unieke kans. Maar te vens een handicap, want de hele mise-en-scène was daar niet op af gesteld; de decors niet op gemaakt. En nu vielen de decors van het RZVT een beetje door de mand; aardige elementen, maar nogal kit scherig uitgevoerd. Maar misschien vinden de spelers het wel fijn om daarin te spelen, want het is een brok theater waardig. Barok, die men misschien eerder in Limburg dan in Zeeland zou verwachten. Het „rara" is niet nodig. „Het is lekker toneel", legt Ver donschot uit. „We hebben er vier maanden aan gewerkt en de spel vreugde om het lekkere toneel groeide met de repetitie. Meestal ontstaat er met het toenemen van het aantal repetities een soort ver veling, maar wij groeiden naar een climax. Dit spel van humor en ernst is vooral wat de tekst betreft niet gemakkelijk. Het is een stuk dat je voor iedere uitvoering angstig maakt. Je bent blij, dat je het er goed doorheen krijgt". De uitvoe ring in Eindhoven was de tweede. De première ging op 8 februari in Axel. Verdonschot is echter van me ning, dat dit stuk een overgangs stuk is naar meer geëngageerd to neel. „Het amateur-toneel heeft ze ker een grote toekomst. Alleen de toneelverenigingen, die de traditio nele weg bewandelen halen de toe komst niet. Het RZVT koos een stuk, dat wel afrekent met een stuk maatschappelijk traditie, maar niet met toneeltraditie. Maar eerst moe ten de auteurs nog komen, die voor ons gaan schrijven", meent hij. En de woorden „creatief spel" en „jeugdtoneelgroepen" vallen. De jury blijft zoals dit be taamt zwijgzaam. Het is vijf uur en de Maastrichtenaren moeten eerst nog hun kunnen tonen. Het zal elf uur worden, voordat Zee land weet of het in Haarlem aan wezig zal zijn. Maar een man van het Centrum laat als persoonlijke mening horen, dat hij de Zeeuwen beter vond dan de Brabanders, een avond tevoren. Toen speelde Gun- da uit Uden „Harten twee, harten drie", een parabel van Paul Ro- denko. En dan te weten, dat de Brabanders vorig jaar het Schelde- Maas toernooi wonnen. Maar „alle boze geesten zijn uit gedreven". Het RZVT mag naar Haarlem. „Vooruit de vrouwen gaan voorlopig weer de keuken in; daar is de plaats voor de vrouw. Zij is de koningin van het huishou den". Om alle misverstanden te voorkomen: dit zijn teksten uit De Duivelshaan, gezegd tegen de Ierse vrouwen in het stuk. Maar is het zo gek dat we aan Ierland èn aan Hulst dachten, toen we constateer den, dat de vrouwen van het RZVT minder „geëmancipeerd", minder sterk speelden dan de mannen? „Geen wonder, dat de meisjes met duizenden uit dit land vertrekken", zegt Loreleen. Ook daarvan hebben we wel eens gehoord in Zeeland.... Een stuk het RZVT op het lijf ge schreven. Maar we zouden de pa rallel niet graag doortrekken als Lorna (Thea van Esbroeck) op het eind zegt: „Het is niet kwaad waar we heengaan; maar het is het kwaad, dat we achterlaten". Want behalve de vele goede en mooie zaken, die Zeeland eigen zijn, beschikt het in ieder geval over uitstekend amateurtoneel. Dat heeft de tussenronde van het Land juweel in Eindhoven wel bewezen. HENK EGBERS. (door DAVID HIRST) JElROET De strqd om de macht tussen de twee partijen binnen 'et neo-baathistische bewind in Syrië heeft een hoogtepunt bereikt. AHe tekenen wijzen er op dat de „nationalisten" de „ideologisten de baas geworden zijn, maar dat generaal Hafiz Asad, de minister 7J' defensie en luchtmacht-commandant tenslotte de plaats van rijn rivaal, generaal Salah Jadid heeft ingenomen. Het leger is «ad trouw, en heeft de macht geheel in handen. gefrankeerd opsturen naar V.V., Antwoordnummer 146, 01640) 58 78. A. C. BASTM esberghestraat 16, HULST, tel. I HEMELAAR, Langeviele 52,1 ,2 94. ÉRN ïENWOORDIGERS (STERS) wal willen bijverdienen, aville. Rozenstraat 27, Putte [Jadid en zijn voornaamste aan* ™agers zijn onder huisarrest ge- vi ónderen zijn verbannen. Het fait nog te bezien of Asad en de ^nationalisten" hun overwinning tot |[®i uiterste zullen doorvoeren, of ze vanuit een machtspositie tot wn compromis met hun rivalen PULen komen. ,er ook gebeurt, het ziet er Jyiaelijk naar "it dat Syrië zelf nu k maken krijgt met de gevolgen „an de juni-oorlog. Jordanië en psypte hebben deze gevolgen al on- pervonden, maar de neo-baathisten I? kyrië waren er tot nu toe in ge it» j ^un regeringssysteem in Pand te houden: een militaire dic tatuur zonder enige vorm van demo- r„ i overleg. De coupe is het Iw. van 6611 Persoonlijke rivali ng _sen Asad en Jadid, maar tot tf. zekêre hoogte betekent de huidige sis ook een botsing tussen mili- uuren en burgers. Asad is een vertegenwoordiger va» de officiers-kaste, hij beschermt de ze kaste, maar het is niet helemaal duidelijk in hoeverre hij eigen haas is of een speelpop in de handen van de machtige kliek. Het is duidelijk Asads bedoeling de partij te verkleinen, ten gunste van de strijdkrachten. Men zegt dat hij en zijn volgelingen alle legerofficie ren die om politieke redenen ontsla gen waren, weer in ere wil herstel len. Asad en de „nationalisten" willen een aantal veranderingen aanbren gen op diverse gebieden. Zij willen dat het bewind verder van de Syri sche communisten komt t* staan en dat het zal samenwerken niet. de ge matigde linkse partijen, dat het de bourgeoisie in de steden tevreden stelt, nauwere betrekkingen met an dere Arabische regimes en minder nauwe betrekkingen met Rusland zal onderhouden. Verder zal de rege ring voorrang moeten verlenen aan de Palestijnse oorlog eerder dan aan de economische ontwikkeling. Om dit alles te bereiken probeert Asad nu een gematigd linkse rege ring te vormen. Hij legt er ook de nadruk op dat de economische con trole-maatregelen wat minder streng moeten worden en ongetwijfeld zal de bourgeoisie in Damascus met de ze recente ontwikkelingen blij zijn Asad heeft steeds tegen de toene mende communistische invloed in Syrië gevochten. Het bewind zal waarschijnlijk even eens enige afstand nemen van Rus land. Asad heeft, naar men zegt. de „ideologisten" er van weerhouden de Russen verdere militaire faciliteiten te verlenen. Tijdens partij-vergade ringen heeft hij zich uitgesproken tegen de invloed die de Russische ambassadeur in het land uitoefent. Van nu af aan zal Rusland te ma ken krijgen met een eigenzinnige protégé, eerder dan een slaafs-volg- zame satellietstaat. Wat de Arabi sche zaken betreft heeft Asad altijd graag betrekkingen met het Baa- thist-bewind in Irak willen onder houden. Hij heeft geheime bespre kingen gehouden met de Iraakse mi nister van defensie, Hardan Takriti. Waarschijnlijk zal Syrië gehoor ge- van aan de in Cairo veel gehoor de oproep om zich bij Irak en Jordanië te voegen in een gezamen lijke aanval op het oostfront van Is raël. Als men anaiiseert waar de twee partijen nu eigenlijk ruzie over heb ben, blijkt dat te zijn over de vraag hoe ze hun regime het best in stand kunnen houden, in een vijan dige omgeving. Tot heden toe heb ben ze getoond dat ze zich er van bewust waren dat ze samen moes ten staan of vallen. Daardoor zou wat nu gebeurd is weieens het be gin van het einde kunnen zijn, van de /meest impopulaire, maar toch een van de meer stabiele regimes uit de moderne geschiedenis van Syrië. (Copyright De Stem The Guardian) HAFIZ ASAD (ADVERTENTIE) (Van onze correspondent) LONDEN In Londen is verno men dat de regering van Irak van plan is opnieuw spionnen in 't open baar te executeren. Men verwacht dat 7 of 8 mensen, waarhij 2 of 3 Joden, vandaag of morgen in het openbaar in Bagdad opgehangen zul len worden. Men neemt ook aan, dat de Iraak se regering erover denkt nieuwe strafmaatregelen te nemen tegen de Joodse gemeenschap in dat land. Deze maatregelen zullen waarschijn lijk gebaseerd worden op de bewe ring, dat alle Iraakse Joden Israë lische spionnen kunnen zijn. Presi dent Nasser heeft in een inerview gezegd dat de Iraakse regering niet uitsluitend tegen de Joden optrad, maar tegen afc spionnen, waaronder Moslims en Christelijke Arabieren. Er bestaat een historische paral lel tussen wat nu in Irak gebeurt en wat Hittler in juni 1934 wilde doen. De nazi's elimineerden tegelijkertijd leden van de linkse vleugel in hun partij en enige van. hun conservatie ve tegenstanders. Het huidige Iraak se bewind executeert zijn tegenstan ders, waarbij ook een paar hulpeloze Joden. Het ziet er naar uit, dat de helle Joodse gemeenschap in Iraak minder dan 3000 mensen, die onder constante bewaking staan en het land niet mogen verlaten het slachtoffer van een vervolging zal worden, die even meedogenloos en hardnekkig is als die van de nazi's. SANTIAGO (AFP) De christen democratische partij van president Eduardo Frei van Chili heeft een ernstige nederlaag geleden hij de par lementsverkiezingen in Chili. De win naars zijn de conservatieven van de „Nationale Partij" en uiterst links Behaalde Frei vier jaar geleden 42,3% van de stemmen en kregen als gevolg daarvan de christen-democra ten 82 van de 147 zetels in de ka mer. thans zal Frei nauwelijks 30% van de stemmen behaald heben. wan neer de eindresultaten bekend zijn. De communisten en socialisten heb ben hun percentage met ongeveer 5% verhoogd, vergeleken bij 1965. De partij van Frei verliest de vol strekte meerderheid in het parlement. Volgens een officieus bericht krijgen de christen-democraten 57 van de 150 zetels in de nieuwe kamer, in de senaat zouden zij 22 van de 50 zetels kunnen krijgen. De „Nationale Partij", een groep liberalen en conservatieven onder lei ding van de vroegere president Jorge Alessandri, heeft 22 pet. van de stem men behaald. De communisten heb ben iets meer dan 15%, de socialis ten 12% en de radicale partij bijna 12% der stemmen op zich verenigd. BOEKAREST (Reuter/AFP) De ongeveer dertien miljoen stemgerech tigden in Roemenië hebben hun stem kunnen uitbrengen voor de verkie zing van de 465 leden van de natio nale vergadering en 165.000 gemeente raadsleden. De opkomst was zeer groot, aldus het Roemeense persbu reau „Agerpres". dat meldde dat in het begin van de middag al 12.790.000 Roemenen hun stem hadden uitge bracht. De resultaten, zullen vandaag bekend worden gemaakt. Hoewel de kiezers niet uit een aan tal kandidaten konden kiezen er was door het socialistische eenheids front (communisitsch) één kandidaat voor elke zetel aangewezen moch ten zij de naam van de officiële wel doorstrepen om er die van de kan didaat van hun eigen keuze voor in de plaats te zetten. Volgens de grondwet zullen op de eerste vergadering van het nieuwe parlement, die tegen 10 maart wordt verwacht, de staatsraad, de regering, het hooggerechtshof hun ontslag aan bieden. Er worden echter geen be langrijke kabinetswijzigingen ver wacht. FLORENCE (AFP) De Neder landse cineast Joris Ivens, van wie was gemeld dat hij samen met zijn Amerikaanse collega Daniël Brown door de Italiaanse autoriteiten was uitgewezen, behoeft Italië niet te ver laten. Na een bezoek aan de prefectuur van Florence, waar hij het „Filmfes tival der volkeren" bijwoonde, zei Ivens wel. dat hij Italië zou verlaten. Hij was op de prefectuur ontboden voor een „controle" van zijn ver blijfsvergunning. Men meent dat er een compromis is bereikt nadat de leiding van het festival telegrafisch bii de ministers van binnen- en bui tenlandse zaken in Rome tegen de uitwijzing had geprotesteerd. Goede morgen, beste mensen. Wel licht interesseert het u te weten dat mijn zoon (inderdaad: Merijntje) uit stekend gedijt. Zo'n klein baasje in huis drukt een vader overigens wel ineens op het probleem van de voor lichting. Ik heb me daar het hoofd nooit over gebroken, maar ik moet me er nu toch wel op gaan voorberei den. David Frost vertelde onlangs over een vader, voor wie het voorlichtings probleem acuut was geworden. Maar de goede man wist niet hoe en waar te beginnen. Daarom vroeg hij zijn zoon va-n elf of dat deze wist wat geslachtsgemeenschap was. Het mannetje heeft er enige tijd. over moeten denken en kwam tot dit verrassende antwoord: „Een coöpe ratie van slagers". Ook de heer A. J. van der Toorn heeft zich gebogen over vreemde ant woorden en merkwaardige gedeelten in brieven, die mensen naar bedrijven sturen. Hij verzamelde er zo'n 700. En maakte er een boekje vol van. Eén daarvan: „Mijn vrouw kan niet steeds naar het postkantoor lopen, daar zij in ver wachting is. Dat kunt u aan de post bode vragen, want die weet er meer Iedereen kent wel het liedje, waar van de eerste regel als volgt luidt: „Tararaboem-diej ee, de dikke domi nee enz." Maar dit blijkt een verbas tering te zijn. Door een toeval kwam ik aan de juiste tekst van het eerste couplet. Er gaat een korte, zeer droe vige geschiedenis aan vooraf. J Let op! Op 6 maart is het 75 jaar geleden, dat de toen éénenveertig-ja rige predikant Joh. Barger zijn drie ëntwintigjarige huisnaaister ver moordde, ten gevolge waarvan hij tot levenslange gevangenisstraf werd ver oordeeld en over welk drama een liedje werd gemaakt, Het eerste couplet daarvan luidt als volgt: „Tararaboem-diej ee, de blikken do minee die schoot met kruit en lood zijn arme naaister dood". „De Nederlander heeft nu eenmaal de gewoonte uitgesproken kritisch te staan t.o.v. zijn eigen regering" (Luns in Jongeren-Voorop). Terecht lijkt mij. Dat is dan ook de enige reden waarom ze er nog iets van terecht brengt. Luns heeft trouwens Ajax bent u ook zo gespannen voor woensdag? met een speciale missie naar Parijs gestuurd. Ajax moet op De Gaulle gaan schieten'. De generaal is overigens zeer vrien delijk geweest voor president Nixon. Nixon vond dat zelf ook. Hij heeft gezegd: „Voor de eerste maal heb ik op één bord gewone Amerikaanse ge bakken aardappelen en Russische ka viaar samen gezien. Misschien is het van betekenis dat er een Franse kok voor nodig was om deze twee bij elk aar te brengen". Naar mijn idee is een dergelijke uitspraak van De Gaul le goud waard. En, voetbalminnend publiek P(a)rijs de woensdag niet voordat de avond gevallen is! V MERIJN SCHIPHOL (A.N.P.) De stich ting tegen geluidshinder door vlieg tuigen heeft een provisorisch plan openbaar gemaakt voor de houw van een tweede Schiphol midden in de voormalige Zuiderzee en wel aan de noord-oostrand van de polder Zui delijk Felvoland. Op een persconferentie in het Am sterdamse Hilton-hotel heeft de stichting pogen aan te tonen dat in het IJsselmeer luchtverkeer mogelijk is, zonder dat ook maar een enkele stad, dorp of woonwijk last zal heb ben van geluidshinder (met uitzon dering van enkele zeer verspreid lig gende boerderijen). JERUZALEM (Reuter) De Is raëlische ministers van de Arbeiders partij hebben de 70-jarige oud-mi nister van buitenlandse zaken, me vrouw Golda Meir aangewezen als hun keuze voor premier, zo hebben gezaghebbend- partijkringen in Je ruzalem gezegd.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1969 | | pagina 7