aet Zn.
NHARDFS
1LIENHUIS
MEER „SPELEVAREN"
STEEDS GROTERE
VRAAG NAAR
KLEINE BOTEN
Onbewoonde bungalowtent
slijt sneller
dan bewoonde
MARKT
AANDEREN
te en droogte
belangrijke eisen
bij Ecamperen
met kinderen
■n
Veertiende
HISWA te
Amsterdam
Wat kost
kamperen
het oog
lw ogen
zonnebril van
Echte kampeerder
vindt nog veel
van zijn gading
■ns
DE STEM-VAKANTIE 1969
rf/M 16 MAART
JSTALLATIEBUREAU
SAS VAN GENT
>95
;/r\J
Uw
speciaalzaak
NEDERLANDERS IN BUITENHUISJE VAN TEXTIEL
tijd de juiste tijd
RNEUZEN Tel. 2337
RMARKT
VLAANDEREN
|rmarkt slaagt u altijd
en kwaliteit
TC
(Van een onzer
verslaggevers)
f Van vrijdag 7 tof en met zon
dag 16 maart wordt in het
nieuwe RAI-gebouw aan het
Europaplein te Amsterdam de
14e HISWA, de internationale
watersport- en kampeertentoon-
stelling gehouden. De tentoon
stelling wordt op 7 maart
's morgens om half elf geopend
door mr. J. van Aartsen, com-
Hiissaris van de koningin in
Zeeland en omvat alle hallen
|an het RAI-gebouw. Het aantal
exposanten bedraagt 269,
waaronder collectieve inzendin
gen uit Frankrijk (vier bedrij
ven) en Engeland (twaalf be
drijven), naast individuele
eelname uit verschillende an-
ere landen.
n de watersportsector (Euro-
a-hal, oost- en noordhal)
vorden in totaal rond duizend
boten tentoongesteld, zoals mo
torvaartuigen, motorzeilers,
roei-, vis- en bijboten, kano's,
öuw- en opblaasboten, zeilbo-
sn en -jachten e.d. naast mo-
oren, onderdelen, toebehoren
en verdere watersportartikelen.
In de kampeersector (zuid
en westhal) vinden de bezoe
kers kleine combinatie- en bun
galowtenten, kookappatuur,
tgerei, kampeermeubilair,
llaapuitrustingen, kampeerkle-
png e.d.
[Tijdens de HISWA is tegen-
er de hoofdingang van hef
gebouw een groot zeil-
jcht opgesteld, een geheel
[etuigde lemsteraak met een
ingte van 22 meter over roer
h rondhout gemeten. De mast
hiervan steekt 21 meter boven
de begane grond uit. Het
ihip, zal door pavoisering
erdag en illuminatie in de
avonduren een grote blikvan
ger zijn.
Voor degenen, die per auto
naar de RAI komen wordt tij
dens de weekends een speciale
busdienst ingesteld De bussen
lengen de bezoekers van de
[arkeerterreinen aan de Euro-
iboulevard gratis naar de
iofdingang van het RAI-
ebouw en terug.
De HISWA is dagelijks ge-
jpend van tien tot vijf uur
en 's avonds van half acht tot
half elf, op zondag van tien tot j
uur.
9
Op de watersportafdeling van de 14e HISWA, de internationale -
watersport- en kampeertentoonstelling in de RAI te Amsterdam,
wordt men geconfronteerd met uitersten. Er zijn kleine, eenvoudige
bootjes van enkele honderden guldens, maar er zijn ook zeekastelen
in de prijsklasse van zeventig- tot honderdduizend gulden, compleet
met radar en andere ingewikkelde technische apparatuur. Deze kost
bare pleziervaartuigen zijn alleen weggelegd voor een bepaalde soort
watersportliefhebbers, maar nog afgezien hiervan blijkt dat de laat
ste jaren de belangstelling voor het zogenaamde spelevaren steeds
meer toeneemt.
De vraag naar kleinere boten
wordt dan ook steeds groter, waar
mee de vraag naar buitenboordmo
toren gelijke tred houdt. Zo werden
in het vorig jaar ruim vierduizend
buitenboordmotoren meer ingevoerd
dan in 1967, hetgeen in guldens uit
gedrukt een stijging van bijna drie
miljoen gulden betekent. De water
sport is trouwens toch 'n miljoenen
bedrijf met als gelukkige ontwikke
ling een stijging van de waarde van
de uitgevoerde boten en een flinke
daling (eveneens in vergelijking met
1965) van de waarde van het aantal
ingevoerde boten.
De stijgende vraag naar kleinere bo
ten wordt volgens deskundigen voor
een groot deel in de hand gewerkt
door de ontwikkeling van de buiten
boordmotoren. De buitenboordmotor
is een perfect instrument geworden
en is gezien zijn compactheid een
wonder der techniek. Ook op het
gebied van de materialen, waarvan
de boten worden gebouwd, is in de
loop de.- jaren wel het een en an
der veranderd. Het „eerlijke" hout
is nagenoeg verdwenen en op de His-
wa zal men dan ook niet veel hou
ten boten zien, toch zijn er nog wel
mensen (de watersportliefhebbers in
Nederland is nu eenmaal wat behou
dend van aard) die belangstelling
voor houten boten hebben, ,.hout is
warm, heeft kleur, gloed en leven",
zo is hun argument. Een tegenargu
ment vormt de prijs van de houten
boten, want die ligt vaak hoog. Me
nigeen is hierdoor gdwongen geweest
een kleinere boot te nemen dan ei
genlijk de bedoeling was.
Glasvezels, zoals gewapend polyester,
komen er steeds meer in en op de
Hiswa is tweederde deel van het aan
tal geëxposeerde boten van dit ma
teriaal gemaakt. Alleen bij de klein
ste boten houden de fabrikanten het
op een geperste rompvorm. Er zijn
echter nog vele andere soorten ma
terialen, waarvan de boten worden
gemaakt. Zo is staal in Nederland
populair, terwijl de Nederlandse
jachtbouwers ieder jaar meer alu
minium verwerken. Van het alumi
nium werd rond 1910 veel verwacht,
maar het materiaal viel toen nog wat
tegen. In de loop der jaren werd met
het aluminium een perfectie bereikt.
Vooral de laatste drie jaren is het
aluminium bij de botenbouwers po
pulair geworden. Multiplex, dat ge
makkelijk te verwerken js, wordt
hoofdzakelijk bij de kleine boten toe
gepast. Weinig populair is 't gevorm
de multii-plex dat zijn beste tijd heeft
gehad door de concurrentie van po
lyester.
Als mem op de Hiswa langs de on
geveer duizend geëxposeerde boten
wandelt komt tussen de ruim zes
honderd verschillende typen het mo
torzeiljacht steeds naar voren. De
belangstelling voor dit soort boo<„ is
sterk toegenomen. Vooral in de Mid
dellandse zee, in Engeland, de west
kust van de Verenigde Staten en ook
in Nederland maakt men ëraaS mei
dit soort boten op een comfortabele
wijze grotere tochten. De motorjach
ten die op de Hiswa te zien zijn, lig
gen in de wat hogere prijsklasse.
In nauwe relatie hiermee staat de
ontwikkeling op het gebied van de
accessoires. De elektronische appa
ratuur wordt steeds volmaakter en
het instrumentenbord steeds uitge
breider en ingewikkelder. Met deze
apparatuur is echter veel geld ge
moeid. Op de Hiswa kan men zich
van de laatste nieuwtjes op dit ge
bied op de hoogte stellen want de
noviteitemlijst van de watersporter
is lang. Zo zijn er alleen al honderd
nieuwe typen boten te zien, waar
van vele hun Nederlandse primeur
beleven, wat minder hun Europese
primeur, terwijl ook enkele boten in
Amsterdam hun wereldprimeur be
leven. Ook zijn er de nieuwste pro-
duktem op het gebied van de zeil-
vaartuigen, motorvaartuigen, moto
ren en motortoebehorem, kooktoestel-
len, kachels, opblaasboten, peddels
en andere accessoires.
Wat de Nederlandse botenbouw-
industrie betreft kan nog worden op
gemerkt dat het aantal uigevoerde
boten sinds 1965 rond de veertien
honderd schommelt, maar dat de
waarde hiervan sinds 1965 met hij-
na 3 miljoen gulden is gestegen
tot ruim veertig miljoen gulden.
West-Duitsland is de grootste afne
mer, op een veel lager plan gevolgd
door Amerika en Frankrijk. Het aan
tal ingevoerde pleziervaartuigen was
vorig jaar in vergelijking met 1965
rond vierhonderd lager en bedroeg
ruim veertienhonderd. De waarde
van 't aantal ingevoerde pleziervaar
tuigen daalde sinds 1965 met drie
miljoen gulden tot ruim zes miljoen
gulden.
De Coronet, een zeewaardige cruiser
JLLEKTIE vindt U steeds bij
SERVICE
EN KOPEN HUN AUTO BIJ
St.-EUsabethziekenhuis
SLUISKIL Tel. 01157 - 222
BEDRIJF Tel. 01157 -627
INRÜID. t
i Br Swift catamavan, stabiel
en snel
AMSTERDAM Verreweg het grootste deel van de tentoonstelling op
de HISWA-1969 zal in beslaggenomen worden door bungalowtenten, die
geschikt zijn, of moeten heten, voor langdurig kamperen. Heel wat Neder
landers zullen in de hoop een mooie droge kampeerzomer tegemoet te
gaan ae HISWA bezoeken om daar niét alleen naar een bungalowtent
maar veel meer naar een eigen katoenen of kunstvezelbuitenhuisje uit te
zien. Zij moeten echter wel zo reëel zijn, dat zij toch met alle (weers-)
eventualiteiten rekening moeten blijven houden, omdat een goede kam
peeruitrusting nu eenmaal in de papieren loopt en het toch de bedoeling
is om er zo lang mogelijk van te genieten. Goed uitkijken is dus ook hier
de boodschap.
Het zal niet moeilijk zijn om op
deze watersport annex kampeer-
expositie een bungalowtent te vin
den. De vraag is geweldig groot en
het aanbod dat zal de tentoonstel
ling in alle kleuren, vormen, soor
ten en kwaliteiten aantonen ook.
Het is echter bij de keuze van een
goede tent voor permanent gebruik
van groot belang op een aantal fac
toren goed te letten. Gebleken is na
melijk, dat een bungalowtent, die ge
bruikt wordt om een aantal maan
den op eenzelfde plaats te laten staan
een beslist kortere levensduur heeft
dan een tent van iemand, die er
met Pinksteren, in zijn vakantie en
soms een weekend mee kampeert.
De tent staat bij zogenaamd „statio
nair gebruik" immers 4, 5 maan
den lang bloot aan alle soorten weer,
wind, vocht en zonnestraling, terwijl
een andere tent per jaar misschien
'n maand of anderhalve maand lang
die weersinvloeden ondergaat. Het
belangrijkste punt bij een tent, die
lange tijd op een camping staat, is
echter de ventilatie. Het lijkt mis
schien ongeloofwaardig, maar een
tent heeft meer te lijden als hij enige
tijd onbeheerd op een camping staat
dan in de tijd dat hij bewoond wordt.
Dat komt door de damp, die elke
avond en na 'n regenbui uit de grond
opstijgt ook op de plaats waar de
tent staat en die dan niet meer
uit de tent kan onsnappen. De wa-,
terdamp condenseert dan tegen de
binnenzijde van het tentdoek, vooral
tegen het dak wat natuurlijk funest
is voor het katoenvezel. Het is dus
zaak om het verdampende vocht,
die de rot veroorzaakt, uit de tent te
laten opstijgen via een ventilatiesys
teem.
Er zijn misschien kampeerders, die
denken dit te kunnen ondervangen
door een raam (met een luifeltje be
schermd?) of een niet helemaal ge
sloten deur te kunnen opvangen. Dit
moet iedere rasechte kampeerder
hem echter ontraden, want als de
wind draait of in kracht toeneemt
kan hij grote schade aan de tent aan
richten in de weken, dat de eige
naar geen tijd heeft om een week
einde te gaan kamperen. De oplos
sing van dit probleem heeft men
nu blijkens de voorbeelden op de
expositie in een hele andere rich
ting gezocht en gevonden.
De Hiswa-1969 toont aan, dat de
katoenfabrikanten zich ingespannen
hebben om de rotvastheid van hun
weefsels te verbeteren. Hiervan pro
fiteren eigenlijk alle kampeerders,
want ook tenten, die misschien niet
helemaal droog worden weggebor
gen zullen minder van rot te lijden
hebben. Het gevolg voor de hele zo-
mer-door-kampeerders is, dat zij
tent niet meer zo snel als vroeger
behoeven te vernieuwen.
Omdat deze zogenaamde rotproo-
fing toch niet afdoende bleek is men
het gaan zoeken in de richting van
synthetische vezels, die ongevoelig
voor rot door bacteriën of schimmels
zijn. Men ondez'scheidt na enkele
jaren van experimenten door tentfa
brikanten eenzijdig of tweezijdig
met een synthetische laag gecoate
weefsels, die al of niet vervaardigd
zijn van synthetische garens en daar
naast alleen weefsels, van syntheti
sche garens. Het gecoate doek wordt
uitsluitend voor het dak gebruikt,
omdat behalve rotsvastheid wa
terdichtheid een belangrijke eis was.
Natuurlijk leverde dit gecoate doek
ook weer problemen op, want tij
dens de bewoning slaat 's avonds veel
condens neer tegen het dak, die er
dan vaak weer afdruipt. Het aan
brengen van vanzelfsprekend te
gen inregenen beschermende ven
tilatieopeningen in de nok van de
voor- en acherkant van de tent bleek
deze condensatie definitief te voorko
men. Op de Hiswa zijn daken van
tweezijdig gecoat synthetisch weef
sel (Trevira) bij verschillende stand
houders te zien.
Jammer is, dat aan de buitenkant
van de tent niet te zien is of on-
gecoat synthetisch doek is gebruikt.
Het is alleen aan de hogere prijs te
merken. Sinds de nazomer van 1968
wordt °°k in Nederland (b(j Ten Ca-
te in Almelo) vervaardigd synthe
tisch tentdoek gebruikt, het all sea
son doek, dat onder meer in een deel
van de produktie van Walker is te
zien.
Een van de voordelen, die het on
derzoek naar de voor 'n tent slechte
factoren met zich heeft meegebracht
is 't inzicht, dat ventilatie de levens
duur van het doek beslist ten goede
komt. Niet alleen gaat ventilatie het
condenseren tegen, maar zorgt die
er ook voor, dat een normaal weef
sel weer zo snel mogelijk opdroogt.
Op de Hiswa is op het gbied van ven
tilatie een geheel nieuwe constructie
te zien, die de naam „Air Boy" heeft
gekregen. Een tegen inregenen be
schermende lap stof kan door mid
del van een metalen beugeltje boog
vormig worden opengezet, en opent
dan een spleet waardoor constante
ventilatie, ook in een verlaten tent
voortdurend mogelijk is. Het spreekt
vanzelf, dat in een tent twee van zul
ke ventilatieluikjes zijn aangebracht
in tegenover elkaar liggende delen
van de tent. Deze „Air Boy" con
structie is te zien bij tenten van Wal
ker en bij alle tenten van Sporthuis
Centrum die voor inhouw hiervan
ook maar enigszins in aanmerking
kwamen.
Wat kost nu een nieuwe kam
peeruitrusting voor vier perso
nen als men het in de bunga
lowsfeer zoekt? Zo'n bungalow
tent kan dan gebruikt worden
voor langduriger verblijf op cam
pings, maar ook voor een enke
le overnachting in een week
eind of op weg naar het vakan-
tiedoei. Men kan dan ongeveer
rekenen op het volgende:
Vierpersoons bungalowtent,
gewicht 37 tot 45 kg 450-650 gld
Kooktafel, tweepits gascomfoor
gastank en licht 140-180 gld
Meubilair: 4 stoelen, tafel
en luie stoel 150-250 gld
Twee slaapuitrustingen voor
de ouders, synthetische
slaapzakken en lucht
bedden 120-165 gld
Twee slaapuitrustingen voor
de kinderen, twee synthetische
slaapzakken en platen
profielplastic 100-120 gld
Kleding 80-120 gld
Bijkomstigheden 50-130 gld
Totaal gemiddeld voor vier
personen: 1100-1600 gld
AMSTERDAM Wie een bezoek aan een modern kampeerterrein brengt
merkt, dat het de gewoonste zaak van de wereld geworden is om zelfs heel
jonge kinderen mee te nemen op een vakantie in een tent. Heel wat gezinnen
nemen zelfs en zeker op de daartoe geoutilleerde kampeerterreinen hun
babies mee. Natuurlijk geeft.de luierwas wel wat problemen, maar de babies
noch de ouders blijken er, ondanks de toch wel noodzakelijke rust in het
middaguur, ervan te lijden te hebben.
Op het eerste gezicht lijkt het, dat
de oorspronkelijke, de „echte kam
peerder" die iets van zijn gading op
de HISWA zoekt niet of nauwelijks
aan zijn trekken komt. Het kam-
peergedeeite van de tentoonstelling
lijkt één grote camping volgestouwd
met bungalowtenten en andere za
ken om het de verwende, moderne
kampeerder wat het comfort betreft
maar zo goed mogelijk naar de zin
te maken. Toch zal de „kleine kam
peerder" als hij zijn ogen de kost
geeft ook nu weer zien welke ver
bluffende mogelijkheden er on
danks de concurrentie van het mas
sa-kamperen in Nederland feite
lijk nog zijn.
We noemen bijvoorbeeld een licht
gewicht tweepersoons enkeldaks af
lopende langslaper van 210 cm lang
en 135 cm breedte en 90 cm hoogte
dit jaar in de handel gebracht met ge
ventileerde zijmuren. Dit zwerftent-
je van 1800 gram (prijs 245 gulden l
is uitstekend geschikt voor fietsende
kampeerders of kampeerders, die eer>
trektocht te voet willen maken.
Voor deze laatste is het prettig t>
vernemen, dat de draagbare rugzak
uitzonderlijk in prijs is gedaald (prijs
nu 40 tot 60 gulden).
Een vondst voor rugzakkampeer-
ders die vaak op hout koken, maar
ook heerlijk voor andere tentkam-
peerders, die weieens een lastige tak
of een hinderlijke wortel moeten ver
wijderen of die met hun kinderen een
kampvuurtje willen stoken is een rug
zakbijltje, dat op de expositie te zien
Vanzelfsprekend is het belangrijk,
dat warmte en droogte naast goede
voeding' verzekerd dienen te zijn.
Warmte begint bij een goed. bed. Ge
profileerd schuimplastic matras is
daarom zo belangrijk, waarbij men
rekening moet houden met een dikte
van twee of drie centimeter. Op
gevouwen matrassen nemen wel wat
ruimte in, maar ze gaan beslist lan
ger mee dan de opgerolde. Om te
voorkomen, dat transpiratievocht in
het schuimplastic dringt dient er tus
sen de matras en de slaapzak altijd
een stukje plasticfolie te liggen. Bij
kinderen, die 's nachts niet gegaran
deerd droog blijven is het raadzaam
een stuk hospitaallinnen te gebrui
ken of een lap grondzeildoek.
Kinderslaapzakken kopen voor de
kleintjes lijkt goedkoper en pakt
voordeliger, maar meestal is het kind
sneller uit de slaapzak gegroeid dan
de zak versleten is. Feldmuhiedekens
(van „papier") zijn een uitkomst voor
degenen, die kamperen met een kind,
dat 's nachts niet droog blijft. Ze zijn
per stuk niet zo duur en ook voor het
oudere kind is het een uitkomst, dat
de nachtelijke narigheid op die ma
nier een geheim blijft; er hangen
geen dekens te drogen, niemand hoeft
het te merken. Flahell'en pyjama's of
voor 's nachts erg woelige spruiten
een katoenen trainingspak, comple
teren de slaapuitrusting. Tenminste
als de ouders hun kinderen een losse
fietsbel hebben meegegeven waarmee
ze alarm kunnen slaan.
Oudere kinderen willen graag een
eigen tent en ook de meeste ouders
willen graag wat privacy zodra het
kind geen dreumes meer is. Het is
geen pretje om 's avonds de slaap-
ruimte van de kinderen met een ka
toenen deken te moeten afschermen
omdat je bij lamplicht nog wat wil
praten of lezen.
Een dwarsslaper is voor de kinde
ren het prettigst. Zo'n tent is aan de
ingang mooi ruim en van de voor
kant af zijn de kinderen goed bereik
baar als de ouders ze willen instop
pen. Beslist noodzakelijk is, dat een
kindertent muskietendicht is.
Een ritssluiting is dat wel, maar een
sluiting met drukknopen niet. Bo-
vendien kunnen kleinere kinderen een
stevige drukknoop niet openen. Wil
men daarenboven nog wat „muggen-
verdrijver" op het hoofdkussen spren
kelen, dan moet men het nog even
verversen als men later op de avond
nog even naar de kinderen gaat kij
ken.
Als men op de HISWA loopt om
een tentje voor de kinderen te ko
pen heeft men de keuze tussen dub-
beidaks of enkeldaks. Beiden zijn ge
schikt, en hebben hun eigen voor
delen. Als men echter maar even
denkt, dat dubbeldeks beter en vei
liger 2ou zijn dan enkeldaks dan
moet men dubbeldaks nemen. Omdat
een grote bungalowtent minder sta
geld kost dan een kleinere bunga
lowtent met twee kindertenten, wor
den velen ervan weerhouden aparte
tenten voor de kinderen aan te schaf
fen. Een gevolg is echter, dat deze
kinderen veel moeilijker zelfstandig
Ieren kamperen en dat de ouders
juist in de gezellige avonduren hin
der hebben van de slapende kinde
ren. Een ander feit is, dat als de kin
deren naar een kinderkamp zouden
willen gaan ze een tent zouden moe
ten huren.
Het is bijzonder onverstandig om
zelfstandig kamperende kinderen op
stap te sturen met tent waar ook
maar iets aan mankeert. Ouders we
ten altijd wel een noodoplossing als
hun tent gebreken vertoont: ze gaan
in een hotel, vinden een reparateur
of gaan desnoods naar huis terug.
Zelfstandig kamperende kinderen
kunnen dergelijke beslissingen vaak
niet nemen.
Ieder kind zal spoedig merken dat
zijn plunjezak met zijn slaapzak erin
snel vol is. Een noodoplossing zou
zijn de lakenzak maar thuis te laten.
Maar dan moet de slaapzak na de
vakantie beslist een wasbeurt krij
gen. Beter zou zijn, het kind te laten
sparen voor een donzen slaapzak.
Ook deze al bij voorkeur met een
lakenzak gebruikt moeten worden,
maar neemt op zichzelf minder ruim
te in beslag dan een slaapzak van
kunstvezel. Een andere oplossing is
een slaapzak met een inhoud van
metaalfolie, zoals op deze HISWA-
tentoonstelling bij twee verschillen
de exposanten in twee verschillende
uitvoeringen worden aangeboden.
Lichtgewicht noktent met aange
bouwde woonruimte.
■IBS
WÊBm'wSÊ
i
Migrate