Hervormde Synode
waagt zich aan studie
over REVOLUTIE
vervul je
hartewens...
met
de
zilvervloot
)e^e|Fd
Meer bevoegdheid
parkeerwachters
f
BONDSSPAARBANK B
sparen...
verstandig
en
handig
NutsSV AAKbank
Kaf/iSP A ARjban/c
TUSSEN STAKING EN THEOLOGIE
Het uur van
de waarheid
Politie moet
schietpeil
opvoeren
ïnveütum
zorgt üoor
behaaglijke
warmte
INVENTUM
Jr
Lawine in Schotland
bedelft skiërs
Actie-
vormen
Bijbels begrip
Wilhelmus
Eindredactie
Verdrag van
Lateranen
J
Controleur
Nederland beschuldigd
van uitbreiding
export Rhodesi'è
«J
Verkeer op W.-Berlijn
weer gestagneerd
7
DE STEM VAN DONDERDAG 20 FEBRUARI 1969
9
LUNTEREN (ANP) De Hervormde Synode heeft deze week
in principe „ja" gezegd tegen een rapport van de „Hervormde raad
voor de zaken van overheid en samenleving" over het onderwerp
Revolutie en gerechtigheid". Aanleiding tot deze studie was de
voorbereiding van de vergadering van de Wereldraad van Kerken in
Uppsala, juli 1968. In de zomervergadering 1968 had de Hervormde
Synode al een korte nota over de revolutie besproken. Daarbij werd
afgesproken, dat er een uitvoeriger studie zou komen. Deze studie
was nu in behandeling.
In het begin van deze meer uit
voerige studie wordt gezegd dat het
geen toegeven aan een modever-
sthijnsel is, wanneer kerken zich
bezighouden met het begrip revo
lutie. Het is veeleer ten gevolge
van de snelle veranderingen in de
samenleving, die ook de kerken ten
diepste raken, dat deze kerken zich
afvragen: waar staan wij, waar
been zijn wij op weg, wat mogen
wij van de mens verwachten en
wellte functie vervult onze ver
kondiging in een revolutionair tijd
perk? Aldus de nota, waarin er
verder op gewezen wordt dat in
onze eeuw de strijd om gerechtig
heid tot een mondiale afmeting is
gegroeid.
Het gaat niet alleen om sociale,
maar ook om economische en poli
tieke hervorming, om radicale ver-,
nieuwing op wereldniveau. Niet al
leen bevolkingsgroepen, maar ge
hele volkeren en continenten zijn
thans in een crisissituatie geraakt,
waarvoor alleen door een gezamen
lijke internationale inspanning een
begin van een oplossing gevonden
kan worden. Zo schrijft de Her
vormde Raad in zijn nota.
In de nota stelt de hervormde
raad, c.q. auteur dr. C. P. van An-
del, o.m. dat maatschappij en kerk
thans niet in staat zijn om op doel
treffende wijze in de toekomst te
treden. Het gevoel van vervreem
ding dat hierdoor in de politiek,
aan de universiteiten en in de
kerk wordt opgeroepen, kan resul
teren in afwijzing, rebellie, opstan
digheid zonder alternatief. En dat
moet de kerk juist diep verontrus
ten.
Aan het slot van de nota worden
vier vormen van actie genoemd,
die door een kerkelijke gemeente
of door oecumenische werkgroe
pen gevoerd kunnen worden:
1. Deelneming in organisatie (vak
beweging, politieke partijen),
„om de sfeer van het eigenbe
lang te doorbreken".
I Gezagsdragers stimuleren, door
o.a. brieven aan kamerleden,
demonstraties, in sommige ge
vallen aan stakingen of lijdelijk
verzet, trainen en organiseren
van bewoners uit vervallen
stadswijken, onderwijs en pre
diking, het armoedevraagstuk
in discussie brengen.
Steun geven aan internationale
ontwikkeling en deelnemen aan
de opbouw van jonge staten,
pleiten voor een internationale
belasting voor ontwikkeling, uit
stel van dure kerkbouw.
A De kerken moeten zichzelf en
ook elkaar onder kritiek stellen,
zolang er nog iets van discrimi
natie tusen rassen cn kleuren
te vinden is.
De voorzitter van de Raad van
Kerken van overheid en samenle
ving, de heer R. Wijkstra, zei dat
in het stuk geen theologie van de
revolutie is opgebouwd. Wel komt
duidelijk tot uiting dat christenen
actief in de huidige ontwikkelingen
moeten staan. Christenen hebben
ook tot taak om het werk aan ge
rechtigheid in de wereld te verster
ken, waarbij het nodig zal zijn hui
dige maatschappijstructuren te
doorbreken, aldus de heer Wijk-
stra. Hij waarschuwde ervoor om
revolutie, die vaak met geweld ge
paard gaat, te romantiseren.
Geweld heeft een destructief ka
rakter, anderzijds moeten wij er
voor zorgen, dat we evenmin gaan
moraliseren. We moeten bedenken
dat geweld soms de enige uitweg
is, aldus de heer Wijkstra, die er
aan toevoegde dat actie van geweld
in bepaalde situaties afzien van
recht inhoudt.
Het is volgens hem de vraag of
de contra-revolutionaire houdingen,
waaraan ook wij in het westen mee
werken, niet meer verantwoorde
lijk zijn voor de situatie dam de
mensen die onderdrukt worden en
naar geweld grijpen. De kerken
moeten volgens de heer Wijkstra
een appèl doen op hun leden om tot
verandering van de mentaliteit en
tot doorbreking van de huidige
maatschappijstructuren te komen.
De kerken dienen ook de politici
op hun verantwoordelijkheid voor
deze problematiek te wijzen. De
synode staat voor concrete vormen
van uitdaging. Er moet 'onvrede bij
ons zijn, die leidt tot heilige ver
ontrusting en daadkrachtige mede
werking, opdat in onze samenle
ving meer zichtbaar wordt van het
koninkrijk Gods, aldus de voorzit
ter van de zaken van overheid en
samenleving.
Ds. J. A. G. van Zanten uit Was
senaar, sprekende namens de com
missie van rapport over deze studie,
verklaarde dat deze synodale com
missie vanuit een positieve opstel
ling zeer uitvoerig bezig is geweest
met de nota. De commissie heeft
veel kritiek maar wij zijn door die
nota gegrepen, aldus ds. Van Zan
ten, die meende dat dit stuk, na
herschreven te zijn, moet worden
uitgegeven aan de gemeente.
Een ander geluid kwam uit de
mond van ds. K. Exalto uit Noorde
loos die stelde dat in de nota aan
het bijbelse begrip van godgerech-
tigheid geen recht wordt gedaan.
Er staat ook in'de bijbel dat wij
de overheden onderdanig moeten
zijn on dat het beter is onrecht te
lijden dan onrecht te plegen. De
CHE GUEVARA
revolutionaire situatie
gerechtigheid van God is niet al
leen een dynamische kracht, daar
bij komen ook wet, oordeel, straf
en verzoening aan de orde. Dal
komt volgens hem in de nota niet
naar voren. Hij verklaarde zijn
stem niet aan het stuk te kunnen
geven,
Ds. G. Wursten uit Sprang-Capel-
le, tweede voorzitter van de syno
de, toonde zich dankbaar voor het
appèl dat op deze verantwoorde
lijkheid wordt gedaan. Deze nota
heeft ons de ogen geopend voor
wat er in de wereld aan de gang is.
gezagsdragers stimuleren door demonstraties..
Prof. dr. A. F. N. Lekkerkerker
uit Groningen meende dat wanneer
in de studie nog meer theologie
van de hoop en van de toekomst
verwachting was uitgediept, dit
stuk de gemeenteleden meer zou
aanspreken. Ook het Wilhelmus,
zei hij, is eigenlijk een gedicht, ge
schreven vanuit de theologie van
de revolutie.
Prof. dr. K. R. Strijd uit Amster
dam zei dat men het in veel her
vormde gemeenten vreemd vindt
als de kwestie van de revolutie on
der de aandacht wordt gebracht.
Maar in de meeste kerken ligt de
bijbel open bij de profeten, een van
de meest revolutionaire stukken in
de bijbel, aldus prof. Strijd. „Het
gaat er echter niet om of wij de
waarheid over de revolutie nu eens
precies zeggen, maar veel meer hoe
en op welke wijze wij dit bij de
kerkleden brengen. Wat het begrip
revolutie betreft, het gaat daarbij
volgens hem om drie aspecten: 1.
de explosieve situatie in Latijns-
Amerika; 2. de revolutionaire be
wegingen naar het recente voor
beeld van de studenten in Parijs;
3. de technocratische revolutie".
Die onderscheidingen komen vol
gens prof. Strijd niet goed uit de
verf. Hij zou voorts graag zien dat
In de studie ook de problematiek
van geweld en geweldloosheid naar
voren komt, alsmede de vraagstuk
ken van oorlog en vrede.
Ds. S. H. Landsman, secretaris
generaal van de hervormde kerk,
stelde voor dat de raad voor de
zaken van overheid en samenleving
het stuk opnieuw zal bezien en zal
bewerken, mede aan de hand van
hetgeen in de synode is opgemerkt.
Daarbij kan de oommissie van rap
port eventueel aangevuld met enige
andere leden, helpen met de eind
redactie. De synode dient het breed
moderamen volmacht te geven de
op die wijze tot stand gekomen
eindredactie vast te stellen en met
een voorwoord uit te geven, waar
bij zal worden uiteengezet onder
wiens verantwoordelijkheid deze
publikatde plaatsvindt.
De heer Wijkstra, voorzitter van
de raad, stelde zich achter dit voor
stel, waarbij de synode besluit in
principe het stuk te aanvaarden,
het aan te passen aan de discussies
n de synode en voorts een betere
heologische fundering te geven.
De studie is bestemd voor de ker
kelijke gemeenten, kerkeraden,
voor gebruik in de gemeente en an
dere kerken. Gestreefd moet wor
den naar een stuk met concrete
aanwijzingen in de geest van het
geen in Uppsala door de Wereld
raad van Kerken is behandeld. De
synode besloot te handelen, zoals
ds. Landsman had voorgesteld.
(door dr. A. van de Weyer,
O.F.M. cap.)
BREDA De situatie in de katho
lieke kerk spitst zich toe. Pressiegroe
pen aan de basis dringen aan op
grondige structuurveranderingen, in
de eerste plaats op afschaffing van de
celibaatswet. Paus Paulus, hoogste
gezagsdrager in de kerk, Ihat duide
lijk weten, dat het wat hem betreft
er niet van zal komen. En daar tus
senin staan de bisschoppen, verant
woordelijk van de ene kant voor het
wel en wee van hun plaatselijke kerK
van de andere kant voor het behoud
van de eenheid binnen het wereld
episcopaat.
De jongste rede van de paus ont
neemt ons de mogelijkheid om on:
over de situatie illusies te maken. Hi
handhaaft ten aanzien van het pries
tercelibaat zijn oude standpunt en ba
seert dat op de oude argumenten
Hebben zij die pleiten voor de „lang:
weg" wel gelijk, waar zij kansen 03
succes menen te zien bij het aan
staande beraad op hoger niveau? Zul
len zij daar voldoende medestander
voor herziening van de celibaatswe
vinden en wat nog belangrijker i
zullen zij voor een dergelijke in
greep het fiat krijger van de paus'
Men moet wel een doorgewinterd
optimist zijn, om deze verwachtim
nu nog overeind te kunnen houden
En het is warempel geen wonder
dat voorstanders van de „korte weg'
ronduit verklaren, er niet meer in te
geloven.
Wij zijn benieuwd welke invloed
de rede van de paus zal hebben op 'l
akkoord, dat bisschop Zwartkruis en
de Amsterdamse studentenpastores
voor 1 maart hopen te sluiten. Naar
men tot op heden aannam zou dit ak
koord berusten op een aan Vrijburg
gegeven permissie, om buiten de
eucharistieviering te preken. De stu
dentenpastores hebben laten door-
schemt ren, dat zij daarmee genoegen
zouden nemen, mits het gezien zou
worden als een eerste stap op de weg
naar een totale ontkoppeling. Vraag
is of aan deze laatste voorwaarde na
de rede van de paus nog kan worden
voldaan, en of er dus een acceptabel
akkoord gesloten kan worden.
De situatie in de katholieke kerk
wordt nu werkelijk penibel. Tot nog
toe hebben we ons kunnen zonnen in
de gedachte, dat het Vaticaans con
cilie een doorbraak van de gevestigde
orde betekende. Helaas zijn er teke
nen die erop wijzen, dat we te vroeg
hebben gejuicht. Het uur van de
waarheid nadert.
(ADVERTENTIE)
Hoe dat kan? Heel eenvoudig als je zo vroeg moge
lijk begint te sparen met de Zilvervloot. Wanneer je
ermee kunt beginnen? Op iedere werkdag tussen je 15e
en 21e verjaardag; oud-militairen zelfs tot en met23 jaar.
Je spaart 6 tot 9 jaar eèn bedrag van ten minste f 30,- en
ten hoogste f 300,- per jaar. Na afloop van de spaarter-
mijn (bij huwelijk al na ten minste 3 jaar sparen) ont
vang je over de totale inleg plus rente een belasting
vrije premie van 10%. Wie bijv. 9 jaar f 25,- per maand
inlegt, krijgt maar liefst 'n dikke f 3.500,— terug (f 2.700,—
inleg, zo'n f 500,— aan rente plus een premie van ruim
f 300,-). Daar kun je heel wat mee doen!
Vraag een brochure aan het Ministerie van Sociale
Zaken en Volksgezondheid, afdeling Voorlichting be
zitsvorming, Postbus 51, Den Haag.
1MB!
ZV
VATICAANSTAD (Rtr.) De Ita
liaanse bisschoppen hebben na be
raad de mogelijkheid tot wijziging
van het verdrag van Lateranen er
kend. Dit verdrag, dat in 1929 is ge
sloten tussen Mussolini en paus Pius
de Elfde, regelt de betrekkingen tus
sen ItaliÊ en het Vaticaan.
Linkse politici in Italië dringen al
lang aan op wijziging van het ver
drag, dat de staat aan kerkelijke wet
ten bindt. Het verbiedt echtscheidin
gen en stelt r.-k. godsdienstonderwijs
op de scholen verplicht.
De Italiaanse bisschoppen hebben
tot nu toe de eisen tot wijziging van
het verdrag steeds genegeerd. Zij
zeggen nu: „ter gelegenheid van het
40-jarig bestaan van het verdrag van
Lateranen geven de bisschoppen
zich bewust van het grote nut dat het
verdrag heeft voor het godsdienst-,*,e
en civiele leven van het Italiaanse
volk, uiting aan hun overtuiging dat.
een eventuele aanpassing van enkele
overeengekomen normen zal gebeu
ren in een sfeer van zorgvuldig over
wegen, wederzijdse eerbied en met
de vaste bereidheid de godsdienstvre
de in ons land te verzekeren en te
bevorderen".
(ADVERTENTIE)
De verrijdbare Inventum
vloeistofloze paneel
radiator brengt overal
snel warmte. Met of
zonder thermostaat
v.a. 155,-
VAN NIEVELT GOUDRIAAN en
Co.'s Stoomvaart Maatschappij N.V.
te Rotterdam, die via een dochterom-
derneming in Hamburg dieelnam aam
de vaart op Canada, heeft zich uit
deze scheepvaartverbinding terugge
trokken. He-t betekent d-at de tien
vrachtschepen van Van Nievelt Goud-
riaa-n Stoomvaart Maatschappij
(Hamburg) GMBH op am-diere dien
sten vam d-e scheepvaartmaatschappij
worden ingezet of in charter ga-am
varen. Het is niet de bedoeling sche
pen te verkopen.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De parkeerwach
ters krijgen vanaf morgen meer be
voegdheden. Vandaag mogen z(j al
leen maar parkeerbonnen uitschrij
ven voor degenen, die te lang heb
ben geparkeerd bij een parkeermeter
of te lang hebben geparkeerd blij
kens de purkeerschijf, in een blauwe
zone. Vanaf 20 februari kunnen zjj
ook gaan optreden bij alle parkeer
en stopovertredingem
Toen sommige gemeenten overgin
gen tot het aanstellen van parkeer
wachters, kregen deze zogenaamde
transactiebevoegdheid voor parkeer-
schijf- en parkeermeterovertredin-
gen. Zij konden de automobilisten,
die te lang parkeerden, meteen een
boete laten betalen (als de automo
bilisten zich lieten zien) dan wel een
boetebon achter de ruitewissers aan
brengen. De bedoeling hiervan was,
dat met behulp van parkeerwachters
de naleving van de verkeersregels op
een belangrijk punt als het parkeren
intensiever dus effectiever kon wor
den gemaakt. De toch reeds onderbe
zette politiekorpsen konden op deze
manier worden ontlast van een stuk
routine-arbeid.
Gebleken is, dat de Inschakeling
van parkeerwachters aan haar doel
heeft beantwoord. Daarom wil men
de politie nog meer ontlasten door
deze parkeerwachters ook te laten
controleren op alle stop- en parkeer-
overtredingen. De parkeerwachter zal
daarom voortaan parkeercontroleur
gaan heten.
Overtredingen, die voortaan ook
door de parkeercontroleurs kunnen
worden afgehandeld zijn:
een voertuig tot stilstand bren
gen op een trottoir, voetpad fiets
pad of oversteekplaats:
overtreding van een stopverbod;
parkeren waar dat verboden is op
INVERNESS (AFP) Nabij de
Schotse plaats Inverness zijn gisteren
39 skiërs bedolven door een lawine
Van hen wisten er 32 zichzelf uit de
sneeuw te bevrijden. Het duurde eni
ge tijd voordat de overige zeven wa
ren uitgegraven. Drie van de skiërs
werden met zware verwondingen in
een ziekenhuis opgenomen. Volgens
de politie was de sneeuwstorting een
gevolg van een snelle stijging van de
temperatuur.
grond van het bekende blauw
rode bord;
parkeren langs een doorgetrokken
gele streep;
een fiets of bromfiets verkeerd
parkeren;
parkeren zonder het op het weg-
dek aangegeven parkeervak in
acht te nemen.
DEN HAAG Minister Beemink
(binnenlandse zaken) heeft een be
schikking uitgevaardigd, die tot doel
heeft de vaardigheid in het gebruik
van het dienstpistool door leden van
de gemeentepolitie op peil te houden.
Bepaald is, dat iedere politieman
tenminste vier maal per jaar of zo
veel meer als nodig is met zijn dienst
pistool aan schietoefeningen moet
deelnemen. De resultaten, die hij
daarbij behaalt, moeten worden ge
registreerd. Deze oefeningen zijn er
op gericht, de politieman die vaar
digheid en die mentale instelling te
doen behouden, welke hem in staat
stellen bij de uitoefening van zijn
dienst op een verantwoorde wijze te
beoordelen, wanneer hij van zijn
dienstpistool al dan niet gebruik zal
maken.
ADDIS ABEBA (AFP) De se
cretaris-generaal van de organisatie
van Afrikaanse eenheid, Diallo Telli,
heeft Nederland en West-Duitsland
er van beschuldigd de export naar
Rhoclesië te hebben uitgenreiü.
Dit staat in een rapport dat Telli
dinsdag heeft uitgebracht aan de vol
tallige bijeenkomst van de organisa-
tic. De bijeenkomst wordt met geslo
ten deuren gehouden in de Ethiopi
sche hoofdstad Addis Abeba.
Telli zegt in het rapport, waarin dei
Britse politiek ten aanzien van Rho-1
Jesië scherp wordt aangevallen, dat1
de genomen sancties de Afrikaanse
levolkin-g erger treffen dan de blan
ken.
De secretaris-generaal beschuldig
de voorts de Navo-Ianden ervan de
regering van Zuid-Afrika militair te
steunen.
Het is een beetje goedkoop om de
misslagen van een computer breed
uitgemeten aan de kaak te stellen,
want je laat zo merken dat je afgun
stig bent. Nietwaar, als zo'n ding fou
ten maakt, blijkt ie tóch stommer dan
wij, ménsen. Maar ditmaal las ik over
een computer die zulke leuke fouten
had gemaakt dat u ze moet horen.
De Britse luchtmacht heeft on
langs een computer voor de afdeling
personeelszaken in gebruik genomen.
Kosten ojigeveer een miljoen pond
sterling! (En dat zijn dan nog maar
ponden'.)
Op de eerste de beste dag meldde
het apparaat al enkele opzienbarende
dingen. Zo was, aldus de computer,
een van de vliegers zwanger.
En op dezelfde dag verleende „het
brein" een vliegbrevet aan een meu
belmaker.
Dat kabinet van ons is eigenlijk
net een Gruyère-kaas: één en al gat!
Wethouder Ham van Amsterdam
heeft dezer dagen de negatieve in
stelling tegenover de industrie gehe
keld. „Sommige mensen schijnen in
dustrie vies te vinden", zei hij ver
bolgen.
En het vroegere communistische
gemeenteraadslid Seegers citerend,
zei hij: „Industrie brengt brood op
de plank".
Inderdaad, maar het is al te vaak
alleen maar droog brood gebleken.
En daarbij: teveel van het goede is
ook niet goed. Want als er teveel in
dustrie bij elkaar komt, dan heb je
dat brood helemaal niet meer nodig.
Dan ben je al gestikt voordat je de
eerste hap door de keel hebt.
Dat is kostje naar het bekje van
de anti-luchtvervuiling-predikanten,
hè! Nou vooruit, ergens hebben ze
immers gelijk.
EL-Alweer
„Ondergetekende A.K. heeft enige
weken geleden per abuis in de M.A.-
kerk een verkeerde hoed meegeno
men. Zijn eigen hoed, gemerkt A.K,
is hij diezelfde zondag kwijtgeraakt.
Wie van deze verwisseling iets af
weet, schrijve bureel blad nr
Aldus een advertentie, die een Bel
gische collega in een plaatselijke
krant had gelezen.
Een week later las hij in dezelfde
krant: „Hierbij dankt A.K. van M.A.
oprecht de eerlijke vinder die vrij
dagavond zijn hoed, welke hij zondag
was kwijtgeraakt, terugbezorgde,
•eerlijke vinder die door een samen
loop van omstandigheden onbekend
bleef".
Conclusie: Als we even optellen
heeft A.K. nu twee hoeden, en de
eerlijke vinder niets!
EL-FATAal 1
MERIJN
BRUNSWIJK (RTR) De Oost-
duitse grenswacht heeft in de nacht
van dinsdag op woensdag het vracht
verkeer tussen West-Berlijn en West-
Duitsland vertragingen van soms drie
uur bezorgd. Dit hebben Westduitse
douanebeambten meegedeeld. Het
was de tweede achtereenvolgende
dag dat het verkeer belemmering
ondervond.
(ADVERTENTIES)
