driekwart eeuw wereldkampioenschappen schaatsen
aap IDEN tot
BAAL
■l, -
as»
4
1
M Ï.V.
1158-1361
00-
oenschappen
e Deventer
fERSEEL
2500,
5*3***
(Van onze sportredactie)
DEVENTER - Rond 75 ja ar „doet" de schaats
sport aan wereldkampioenschappen. Opmer
kelijk is, dat Nederland uitgerekend aan het
begin en aan het einde van deze drie-kwart
eeuw volop in het nieuws was (is). In de tus
senliggende jaren telde ons land niet mee en
kwam het niet aan het organiseren van een
dergelijke titelstrijd toe. De resultaten van
onze rijders na Wereldoorlog II (Henk van der
Grift behaalde in 1961 voor het eerst sinds 56
jaar het wereldkampioenschap, nadat Kees
Broekman het in 1953 tot Europees kampioen
had gebracht) en de aanleg van kunstijsbanen
heeft daaraan een einde gemaakt.
Coen de Koning
van ALLE WEST
dus ook Frankrijk n[
ug voor Uw oude I.y
SAS VAN GENT
>8 - 1938
DE STEM VAN ZATERDAG 15 FEBRUARI 1969
15
,de
n op een
art-wit-weergave
februari op de eerste
r sportfestijn, met Uw
IILIPS TV.
Izaak slaagt U altijd
ter.
86 TERNEUZEN
01150 - 2028
j
MMHIPn
JÊÊMR"ïSSlfcii! 1 ijP 11 Si Sfa: i
r«Mr< v■ï'ïmP
pp
ïlö. .C inr tté>IBw
-• iil ByfflffliiBfflaiifflüuII; I IMHlMötu W\ MnsEfifiSSr*8
Jt
iviHipswt, *i.*
Cees Verkerk, met een verbeten gezicht op weg naar zijn ongelooflijk
scherpe wereldtijd op de tien kilometer. Zal Ceessie in Deventer wederom
tot een dergelijke prestatie in staat zijn.
In de laatste jaren is Ne
derland zelfs bijzonder veel
aan bod gekomen. De (nieu
we) victorie begon in Deven
ter dat in 1966 voortreffe
lijk hef Europese kampioen
schap voor heren organi
seerde, in 1967 gevolgd
door de wereldkampioen
schappen voor dames. Na
dat vorig jaar ook de inter
land (heren) tussen Neder
land en Noorwegen op de
Deventerbaan kon (mocht)
worden gehouden, krijgen
we nu dan zowaar de we
reldkampioenschappen voor
heren binnen onze grenzen.
Nog even terug naar de jaren ne
gentig in de vorige eeuw. Hoewel de
schaatssport in ons land ai honder
den jaren oud is, werd de eerste we
reldtitelstrijd eerst in 1893 gehouden.
De op 19 oktober 1873 geboren en
op 3 februari 1925 overleden Gronin
ger Jaap Eden, die overigens al op
jonge leeftijd van het noorden naar
het westen trok, waar hij opgroeide
bij zijn grootvader die in Velserend
een hotelbedrijf exploiteerde, was de
eerste wereldkampioen. Hij versloeg
op 13 en 14 januari 1893 in Amster
dam de Noor Freriksen en de Zweed
R Ericsson. Jaap Eden schreef de
500 meter (51,8 sec.), de 1500 meter
(2.48,2) en de 5000 meter (9.59,0) op
zijn naam. Daar ook toen al de rege
ling gold, dat een rijder kampioen
was als hij drie van de vier afstan
den had gewonnen, behoefde Jaap
Eden de 10.000 meter niet uit te rij
den.
Hij kwam wel aan de start, moest
alleen over de baan dat had het
lot beslist en gaf er onder zeer
slechte weersomstandigheden al na
enkele ronden de brui aan. De kam
pioen viel (men is er nooit achter
gekomen of hij het al dan niet opzet
telijk deed, maar zijn van pijn ver
trokken gezicht vormde in elk geval
een goede camouflage) en hield de
rest voor gezien.
ter. Hij deed dat in de tijd van
19.13,4, waarmee hij het wereldre
cord van Freriksen (Eden had im
mers het jaar daarvóór de wedstrijd
niet uitgereden) met een dikke mi
nuut verbeterde. Nog eens een jaar
later was de eerste plaats op niet
mis te verstane wijze voor Jaap Eden
die in Hamar weer drie van de vier
afstanden won en de 10.009 meter
aflegde in de voor die dagen on
voorstelbare tijd van 17.56,0.
Daar is heel wat om te doen ge
weest. Het was ongeloofwaardig,
maar het record werd niettemin er
kend. De opschudding over de kolos
sale verbetering van het wereldre
cord wordt te meer begrijpelijk als
we denken aan de opwinding die
Cees Verkerk enige weken geleden
in Inzeil tijdens de Europese kam
pioenschappen veroorzaakte door het
record op de lange afstand met liefst
12,5 seconden te verbeteren en te
brengen van 15.16,1 op 15.03,6.
In 1896 liet Jaap Eden (toen 23
jaar oud) in Sint Petersburg niets
heel van zijn directe tegenstanders,
de als tweede en derde geëindigde
Fin Estlander (de man heette dus
Estlander en kwam uit Finland
om het duidelijk te stellen) en de
Rus Muller. De Nederlander won al
le afstanden (50,2 2.36,2 - 9.03,2 -
18.55,4) en schreef daarmee voor al-
tijd historie.
In 1905 genoot Nederland nog eens
de eer de wereldtitelstrijd te mogen
organiseren. De eindzege bleef
(weer) in ons land. De aan lager
wal geraakte Jaap Eden was er al
lang niet meer bij. Na zijn triomf in
Sint Petersburg vertrok hij als prof
wielrenner naar Frankrijk, waar hij
op het verkeerde pad kwam en con
ditioneel zo zeer verzwakte, dat het
waarschijnlijk daaraan te wijten is
geweest, dat de eens zo gevierde
kampioen slechts de leeftijd van 51
jaar bereikte. Maar goed, Coen de
Koning was ditmaal de man die (in
Groningen) de titel onbetwist in de
wacht sleepte. Op de 500 meter werd
hij tweede (51,6), de andere afstan
den liet hij zich niet ontnemen
(2.41,0 - 9.17,6 - 19.16,0).
Niet Amsterdam, niet Heerenveen,
maar Deventer geniet de eer. Juist
voor Deventer heeft Cees Verkerk
bijzonder veel belangstelling. Dat is
begrijpelijk. In 1966 ging op de De
venter baan het Europese kampioen
schap aan zijn schaatsneus voorbij
(dat ging naar Ard Schenk) en nu
is hem na twee wereldkampioen
schappen achtereen te hebben be
haald de titel ontglipt aan de Noor
Dag Fomaess. Op een wat ongeluk
kige manier, omdat Cees in Inzeil
wel tegen zijn tegenstanders, maar
niet tegen de weersomstandigheden
op kon tornen.
Een jaar later in Stockholm ein
digde de strijd onbeslist. Vier rijders
(de Noren Freriksen op de 500, Niel
sen op de 1500, Halverson op de 5000
en onze landgenoot Jaap Eden op de
10.000 meter) wonnen ieder een af
stand. Volgens de reglementen bete
kende dit in die tijd, dat de wereld
titel niet werd toegekend.
Jaap Eden won dus de 10.000 me-
Daarmee was het met het grootste
Onbeslist jaarlijkse schaatsevenement op Ne
derlands ijs afgelopen. Zoals gezegd
behaalde Henk van der Grift in 1961
voor het eerst weer eens de wereld
titel (Gothenburg), waarna de Ne
derlandse doorbraak eerst goed tot
stand kwam. Cees Verkerk greep het
kampioenschap in 1966 (eveneens in
Gothenburg)-en in 1967 (Oslo) en nu
is het dan zover, dat de kleine Put-
tershoeker in eigen land mag probe
ren de derde wereldtitel te behalen.
Ontegenzeggelijk moet Cees Ver
kerk dus als een ernstige gegadigde
gezien* worden voor een Deventer
tricmf. De tegenstand zal echter he
vig zijr.. Dag Fornaess heeft na het
behalen van het Europese kampioen
schap laten zien, niet van plan te zijn
zich zonder meer te laten verdrin
gen. De verbetering van het wereld
record op de 3.000 meter is daar het
bewijs van.
Verder is er de Zweed Göran
Claesson van wie aangenomen werd,
dat hij zijn vroeg in vorm zijn zou
moeten bezuren, althans dat hij geen
verdere vorderingen -meer zou ma
ken. Nochtans reikte de talentvolle
Zweed in Inzeil naar een fraaie der
de plaats, vóór Ard Schenk die,
mits hij in de juiste stemming ver
keert en een beetje gelukkig door
zijn 500 meterrit „rolt" een rol
van betekenis kan spelen.
Tja, dan is er natuurlijk Fred
Anton Maier nog. De sterke Noor
is er in Inzeil dan wel niet aan te
pas gekomen daarvoor verloor
hij op de 500 meter te veel tijd, zo
dat hij toch eigenlijk al kansloos
was maar juist hij is er de man
naar op de meest ongelegen ogen
blikken (voor anderen althans) mee
dogenloos toe te slaan. De extreem
scherpe tijd van Cees Verkerk op de
10.000 meter, de afstand waar óók
Fred Anton als weinig anderen kan
schitteren, zit de Noor bepaald niet
lekker.
Het heeft weinig zin een gokje te
wagen, wie er wereldkampioen
wordt. Cees Verkerk? Dag Fornaess?
Göran Claesson? Ard Schenk? Fred
Anton Maier? Het zou een slag in
de lucht zijn, want wie zegt dat an
deren al bij voorbaat kansloos zul
len zijn? Hoe is het weer? Hoe is
de baan? Vragen, vragen, vragen.
Vast staat, dat de strijd in Deventer
een open strijo zal zijn. Tot vreugde
van de vele duizenden rondom de
haan, die ongetwijfeld het ook in
Deventer ingeburgerde „Heya, Heya"
over de hoofden van de rijders zul
len laten daveren.
Naam
500 meter
5000 meter
Blatchford (Amerika)
Bols (Nederland)
Bonke (Oost-Duitsland)
Brauneeker (Oostenrijk)
Claesson (Zweden)
Fornaess (Noorwegen)
Gloder (Italië)
Guttormsen (Noorwegen)
Hjellman (Finland)
Höglin (Zweden)
Keiler (West-Duitsland)
Kertsjenko (Rusland)
Koskinen (Finland)
Krienbühl (Zwitserland)
Lannigan (Amerika)
ïfvroesjkin (Rusland)
Lepesjkin (Rusland)
Maeda (Japan)
Maier (Noorwegen)
Malitsjin (Rusland)
(Nederland)
JWnoud (Frankrijk)
Rudolph CW.-Duitsland)
(Zweden)
ïfl^MNederland)
Jansen (Noorwegen)
(Japan)
j^awassen (Noorwegen)
i
^aniolli (Italië)
^Ü^eljajev (Rusland)
iÜlMien (Nederland)
^kerk (Nederland)
^ermann (W.-Duitsland
(lassement na
1500 meter
Klassement na
drie afstanden
