zo n les? is hem ;en. huiveringwekkend gescharrel Fatsoenlijke" politici en de vluchtelingen MGR. ZWARTKRUIS ROOS 01'.ADVISEUR- VAN JOS VRIJBURG UNDER STRAF VOOR BELEDIGING STAATSHOOFD ADÖZÖ® HALVARINE Frans episcopaat tegen gehuwde priester Man houdt meisje (16) vast als gijzelaar perkgroep Langemeijer bepleit: Een vers Ervaring 50% minder calorieën lekker op het brood, gezonder voor uw lijn MIJNS INZIENS Johan Winkler rendskerke nte Hulst tömelwel goeie koffie- pllen. )1 WEERSLAG LINKS EN RECHTS NIET STEEDS VLUCHTELINGEN' Frankrijk Wel zoeken Marcus Bakker schrijft boek over Vondeling Onderwijzer moordt zijn gezin uit 2J? algemeeTXt MOEILIJKE ADEMHALING DOOR ASTMA-AANVALLEN Betere controle op uitwerking nieuwe medicijnen Utrechtse KWJ: Zo snel mogelijk bedrijfs- jongerenraden door DE STEM VAN WOENSDAG 12 FEBRUARI 1969 «making eente t belang der volk<s>. 80 Onteigeningswet. It en met 20 maart 19fiQ feente voor een i^-69,18 ti uitgewerkt, voorlif [onteigening, met lekeningen en verder"T' tan de gemeente 's-Hsm htvoering van het hLi r Hendrikskinderen Keft'. kunnen door belangheh na verloop vab; b by het gemeentebestu® |l2 februari 1969. et. SESTEMMINGSPLAN lUID II gemeentebestuur van Hulst |g aan het bepaalde in arti- hmgswet, ter openbare ken- Fan 13 februari 1969 gedu. [meentesecretarie van Hulst [age is nedergelegd een be- gemeente van 7 februari [ten name van de gemeen, [het bestemmingsplan Zuid bals dit op de bij dit besluit nmg en gewaarmerkte lijst .ercelen is aangegeven chiedt in het belang van de [ling en de volkshuisvesting »e beschikking over bedoeld Ig van het bestemmingsplan 1 bij raadsbesluit van 11 .dgekeurd door Gedeputeer- bnd bij besluit van 17 mei Heling 3, voor de verkrijging [en grond voor aanleg van van het gemeentebestuur KOLTHOFF lp ens sommige mensen iwat het meeste zegt- alkhandel. z'n goeie naam te [produkt. (Van een onzer redacteuren) DEN HAAG Huiveringwekkende bladzijden heeft professor jr, L. de Jong in zijn „Voorspel", het eerste deel van zijn studie over Nederland in de tweede wereldoorlog, gewijd aan het „fat- soendelijke" beleid dat in de vooroorlogse jaren door onze verant woordelijke politici is gevoerd ten aanzien van de vluchtelingen, Je door de nazi-Duitsland verdrevenen die met de dood werden bedreigd. Huiveringwekkend, omdat de mannen die toen voor dit beleid de verantwoordelijkheid droegen eenvoudig niet konden of wilden begrijpen wat er zich enige honderden kilometers van Den Haag afspeelde. Ambtelijk hebben zij tallozen, naamlozen, de kans oalnomen via ons land hun leven te redden. Individuele acties waren er genoeg. Maar officieel Nederland....? Triest is voorts wat De Jong meedeelt over de wijze waarop het joodse vluchte lingencomité, onder vaak moeilijke omstandigheden weliswaar, opereerde. Over de politieke vluchtelingen was in Nederland reeds in maart 1934, l;en jaar dus nadat Hitler in Duitsland aan de macht was gekomen, hei vonnis geveld. Toen immers had de ministerraad bestoten: „de niet-joodse Me elementen zoveel mogelijk te weren en, ais zij zich al in ons land I[wonden, uit te wijzen: communisten en socialisten werden dus als één pot nat beschouwd. Maar hoe wisten de autoriteiten, of de betrokkenen liommunist dan wel socialist waren? De inlichtingen konden slechts uit ion bron komen: Duitsland." De Jong wijst erop dat de Ne- I derlandse Justitie rusting doorging Innen te werken met de Nazi-Si- I cherheitsdienst. „Had een commu- liist in een straatgevecht uit zelf- I verdediging een nationaal - socia list gewond, dan sprak de Sicher- I heitspolizei van „mishandeling" of I „poging tot doodslag". Trouwens ook het simpele feit van commu- I oistische gezindheid werd door aan Den Haag gerappor-' Iteerd en speelde dan verder een [tol in de beleidsbeslissingen die |kier te lande genomen werden". „Men vindt van dat alles de weerslag in de bewaard gebleven dossiers van het Joodse Vluchte lingencomité dat niet bereid was, Joodse communisten te steunen en inlichtingen, hun betreffend, van le Vreemdelingenpolitie ontving lie op haar beurt veelal Duitse ge levens doorgaf". Een enkele maal ethter betwistte dit comité de juistheid van de ontvangen gege vens. De Jong wijst erop dat „de be- ihandeling der politieke vluchtelin- len door de Vreemdelingenpolitie het departement van Justitie teder onderzoek verdient. Onze in- is, dat het aantal diergenen hij gebleken illegaal verblijf, prresteerd werden, in totaal en kele honderden bedroeg". En even verder schrijft hij: «Wat gebeurde met die opgesloten Politieke vluchtelingen? Het is, al- wer, onze indruk dat verreweg de "leesten na korte tijd de gevange- "11 verlieten en daarna, wellicht veel gevallen „uitgeleid" wer ven, zoals dat heette. Als regel dat wel plaats gevonden heb ben naar België. Intussen deden zich enkele ge- Men voor waarbij de uitgeleiding "et alleen naar Duitsland ge- Wedde, maar waarbij de Neder- autoriteiten het zelfs op hun vonden liggen, de betrok kenen aan de Duitse politie over 'e geven". HAan de hand van voorbeelden I ®mt De Jong in zijn beschouwing V E officiële verhouding tussen |™Merland en Duitsland tot de uit lij dat de Nederlandse rege lt ™g in die vooroorlogse jaren heel U ti t'e ,n?igitg bad Duitse poli- L^'iviteiten in ons land te- II ,on bitler-Duitsland van rechts toe L.ii terwÜl ze die in veel ge L aan Duitse socialisten ™munisten niet toestond, zo» valt 1161 oolc °P' ^at en Afkondiging van de „Judenboykott", 1 april 1933. voor- B "Cl uuik UJJ, Udl, VUVA- 'er ons bekend, processen we gens belediging van het „staats hoofd Adolf Hitler" alleen tegen publicisten van links aangespannen werden". Professor De Jong wijst op de processen tegen de hoofdredacteur van Het Volk, J. F. Ankersmit, wiens krant een felle politieke spotprent op Hitler had gepubli ceerd na de moord op Köhm en zijn trawanten. De Hoge Raad sprak Ankersmit tenslotte vrij. Daarna kreeg Maurits Dekker hon derd gulden boete, omdat hij Hit- Ier „een clown en een leugenaar" had genoemd. Rotterdams burge meester liet een tentoonstelling ge richt tegen het nationaal-socialis- me sluiten, op verzoek van de Duitse consul, een felle nazi. „Deze en dergelijke voorbeelden van overheidsingrijpen zijn vrij zeldzaam geweest. Ze hadden in het geheel niet behoren voor te ko men", zegt De Jong. „De afdeling juridische zaken van het departe ment van Buitenlandse Zaken had gelijk: Hitier noch de nazi's maak ten het er naar, dat men hen in het buitenland behoefde te sparen. Zij waren in de aanval; wie tegen hen schreef, verdedigde zich slechts". Minister Van Schaik kwam be gin '36 voor de vraag te staan, of hij Konrad Heidens biografie van Hitier diende te verbieden; zijn conclusie was, terecht, dat hij in dat geval ook de verspreiding van Medn Kampf moest tegengaan, „vermits ook daarin zonder twijfel gedeelten die onder onze strafwet vallen, voorkomen". Zo was er, eigenlijk ook naar de overtuiging van de Nederlandse bewindslieden die met, die materie te maken kregen, alle aanleiding Duitse protesten tegen hetgeen nu hier, dan daar in onze pers aan felle kritiek op Hitler of het Derde Rijk -verscheen, naast zich neer te leggen. Dat is, zoals uit de gege ven voorbeelden blijkt, niet steeds geschied. Daarbij is onze eerste indruk dat ALS de regering ingreep, zij (zoals wij al aanstipten) eerder aanstoot nam aan hetgeen in link se kringen over het naburig Duits land gepubliceerd werd dan aan hetgeen elders verscheen; onze tweede, dat haar in wezen on waarachtig ingrijpen veelal min der te maken had met de betrok ken uitlating dan met de gevoelig heid van het kabinet voor Duitse druk. „Afwachten tot er ernstige klach ten komen" die paar woorden sloten de mogelijkheid van wijken in. En inderdaad: strak was het regeringsbeleid niet. Natuurlijk wa ren de ministers zich bewust dat zij de Nederlandse grondwettige vrijheden dienden te verdedigen, maar anderzijds was er bij menig een hunner tevens een behoefte, in conflictsituaties rekening te hou- en met Duitse gevoeligheden, ook als dat ten koste ging van gepaste openhartigheid, ja fierheid aan Ne derlandse kant. Toen na de Reichskristallnacht (een massaal progrom in de nacht van negen op tien november 1938) de grote actie voor hulp aan de joodse vluchtelingen op gang kwam, werd althans aan het Pro testants Hulpcomité uitdrukkelijk door de regering aangezegd (wij nemen aan dat zulks ten aanzien van de overige comité's ook ge schied is), bij die actie nimmer het begrip „vervolgden" te gebrui ken, „vluchtelingen" moest vol doende zijn". Dat was de officiële regerings houding, nadat in Duitsland in die nacht 35 joden zonder vorm van proces door het naziplebs ais het ware op straat waren vermoord. Dertigduizend mannelijke joden werden opgesloten in de gruwel- kampen die later in de hele we reld berucht zouden worden, toen bleek wat de nazi's er deden met de gevangenen. Tweehonderd sy nagogen werden verbrand, achtdui zend winkels van joden werden ge deeltelijk verwoest. Achthonderd joodse winkels werden leeggeplun derd, elke vermogende jood werd een schatting opgelegd. En tal van andere discriminerende maatrege len tegen de joden werden in Duitsland genomen. Maar de vele Nederlanders die wilden helpen, mochten niet spreken van „ver- Volgden De Jong besluit dit hoofdstuk met de laconieke, maar vernieti gende opmerking: „Aan „vervolg den" zou, vreesde men. Duitsland aanstoot nemen". JACQUES LEVIJ (Fragmenten uit „Voorspel", deel 1 van „Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog".) Wenen tijdens de intocht van Hitier, maart 1938. LONDEN (KNP) Bisschop Zwartkruis van Haarlem overweegt stappen te ondernemen in Rome te gen degene die Jos Vrijburg geadvi seerd zou hebben in concubinaat te gaan leven om zo zijn priesterlijke functies te kunnen blijven uitoefenen. In een programma van de Britse commerciële t.v.-maatschappij ITV reageerde de bischop op verschillen de vragen over de kerk van Neder land, die centraal stond in het pro gramma. Geheel onverwachts werd zijn reactie gevraagd op de medede ling van de heer Vrijburg dat iemand in Rome hem tijdens een recent be zoek zou hebben geadviseerd maar met zijn verloofde samen te gaan le ven in plaats van te proberen na zijn huwelijk als priester werkzaam te blijven. „Of het is een sensatieverhaal, of jullie hebben Vrijburg niet helemaal goed begrepen", zo reageerde mgr. Zwatrkruis. Als het waar is, wil ik graag de naam van deze Romeinse autoriteit weten en zal ik ervoor zor gen, dat hij eruitgegooid wordt. Het Franse episcopaat, zo meldt on ze Parijse correspondent, heeft in een verklaring stelling genomen tegen het huwelijk van priesters. Ze zullen ook „priesters die door de paus ont heven zijn van de celibaatsverplich ting, geen taken toevertrouwen die aan ongehuwde priesters zijn voorbe houden". In twee vergaderingen van mei en oktober zal het Franse episcopaat zich onder meer bezig houden met het manifest van de 621 priesters die ver andering willen in hun geestelijke status (onder meer zelfstandig wer ken en eventueel huwen). De taak van kerk, zegt de perma nente raad van het Franse episcopaat in de verklaring, is een zaak van de bisschoppen want zij zijn het die evenals de apostelen door Christus zijn aangewezen. Van hem alleen hebben wij die opdracht en daaraan zullen wij ons nimmer onttrekken. Wij zullen geen enkel probleem on besproken laten. Maar nogmaals her halen wij dat men dit geestelijk ambt niet kan uitvinden. Het is allerminst toevallig, het neemt de gehele mens in beslag in het licht van de kerk van Christus. Wij kunnen wel zoeken hoe wij in onze dagen beter priester kun nen zijn. Het celibaat aldus de bischopperi, is een gave Gods, alleen mogelijk in (Van een onzer verslaggevers) ZAANDAM Van de hand van het Tweede-Kamerlid Marcus Bak ker (CPN) verschijnt binnenkort een boek, getiteld „Vondeling en het kiesvee". Het werkje, dat 80 pagina's zal tel len, verschijnt bij de Amsterdamse uitgeverij Pegasus. De Zaandammer Bakker heeft het boek bedoeld als antwoord op dr. Anne Vondelings boek „Voorproef en nasmaak". WOOSTER (Ohio) (AP) Een onderwijzer te Wooster, die van zijn vrouw wilde gaan scheiden, heeft zijn vrouw, twee kinderen, de hond en tenslotte zichzelf door schoten van het leven beroofd. Glockner heeft een brief nagelaten maar de politie heeft de inhoud er van nog niet bekendgemaakt. DALLAS (Texas) (AP) Een gewapende man, die een tienermeisje in de cafetaria van een winkelcen trum in Mesquite, een buitenwijk van Dallas, ruim tien uur als gijzelaar vasthield, is maandagavond gedood door een hagel van kogels uit politie, revolvers. Het meisje, de 16-jarige Jeannie Lewis, werd snikkend uit het ge bouw, dat door de politie geheel was omsingeld, naar elders overgebracht. De gedode man is een zekere Ralph Mullins uit Minnesota. Hij was voor lopig op vrije voeten. Hij was ver oordeeld voor een gewapende roof overval. Jeannie Lewis stond met haar moe der in de rti bij de cafetaria te wach ten toen Mullins haar greep. I ^an onze parlementaire redactie) HAAG De maximaal ktU-Sevsingeiiisstraf voor e 'ging van een Rcvriend dient te worden te- TOracht van 4 tot 2 jaar. Haard. ®°r zal voorlopige hechte- meer mo Wetboek zijn. In artikel 117 van hel van strafrecht moeten I koorts Hem'- mm,ster"President en "listers van buitenlandse za ken van bevriende mogendheden met staatshoofden gelijkgesteld worden. Dit wordt geadviseerd in het rap port van een werkgroep o.l.v. mr. G. E. Langemeijer aan minister Polak (Justitie), die dit rapport thans aan het parlement heeft aangeboden. De regering heeft haar standpunt over dit rapport nog niet bepaald. De werkgroep-Langemeijer wil dat in de wet een zo goed mogelijk on derscheid wordt aangebracht tussen die kwetsende uitingen en verwijten die iemands bemoeiing met openbare belangen betreffen en voor het ove rige gelijksoortige uitingen die be ogen de ander ook als mens te tref fen. In het voorstel van de werkgroep zouden uitsluitend deze laatste uitingen strafbaar moeten blijven. Deze regeling zou tevens het voordeel hebben, dat in tijden van omvangrij ke bewegingen en vervolging van „meelopers" onnodig word. De werkgroep-Langemeijer heeft in opdracht van de regering onderzocht of en in hoeverre het wenselijk is wij zigingen aan te brengen in het hui dige samenstel van strafrechtelijke bepalingen terzake belediging van bevriende staatshoofden en vertegen woordigers van buitenlandse mo gendheden. Deze materie, die is ge regeld in artikel 117 van het wetboek van strafrecht, is de laatste jaren ac tueel geworden door talrijke „John- son-moordenaar"-vervolgingen. De werkgroep-Langemeijer heeft haar rapport uitgebracht in de vorm van een voorontwerp van wet tot wij ziging van enige strafrechtelijke be- palingen betreffende belediging. Vol gens de werkgroep komen de proble men niet voort uit artikel 117 zelf, maar uit de algemene strafrechtelijke bepalingen terzake van belediging, in het bijzonder de artikelen 261 (smaad) en 266 (eenvoudige beledi- ging), die de inhoud van het begrip belediging in artikel 117 bepalen. De werkgroep meent dan ook dat wijzi ging van de artikelen 261 - 266 wen selijk is vanwege de bestaande span ning tussen de bestaande rechtstoe stand en het hier te lande thans over heersende rechtsgevoel. De werk groep heeft dus niet voorgesteld om artikel 117 te schrappen. Zij wijst er in dit verband op, dat in de meeste met Nederland vergelijkbare landen eveneens enige vorm van speciale strafrechtelijke bescherming van de eer van het vreemde staatshoofd niet ontbreekt. Dit geldt met name ook voor de recente wetgevingen. geloof en liefde. Wij vragen de pries ters zich te verdiepen in de redenen waarom de kerk het celibaat verbindt aan hun ambt. Tenslotte wijst de permanente raad er nog op dat beslissingen niet voor volgend jaar te verwachten zijn. (ADVERTENTIE) Meer en meer lijders aan aitma-aan- vallen kiezen ADOZO tabletten om snel verlichting te vinden. ADOZO verruimt de luchtwegen, waar door de benauwdheid onmiddellijk verdwijnt. ADOZO bl) de hand en U voelt U veilig. Overal! Adem vrij, met Verkrijgb. bij apotheken en drogisten. GRONINGEN (ANP) „Door toe passing van de klinische farmacolo gie hoopt men de kans op schadelijke bijwerkingen van nieuwe medicijnen zoveel mogelijk te beperken. Tot voor kort werd een genees middel onderzocht bij een groot aan tal personen. De onderzoekers zullen thans kunnen volstaan met een ge controleerd onderzoek bij een klein aantal patiënten. Het is zeker dat schade bij een dergelijk onderzoek praktisch uitgesloten is." Dit zei gistermiddag prof. dr. L. Meyler bij zijn ambtsaanvaarding als buitengewoon hoogleraar in de kli nische farmacologie aan de rijks universiteit te Groningen. Deze leer stoel is de eerste in Nederland. UTRECHT (ANP) De Katholieke Werkende Jongeren (KWJ), district Utrecht, hebben na een onlangs ge houden leiders, en leidsterscursus in Laren over het onderwerp „bedrijf" enkele resoluties aangenomen. De jongeren doen onder meer een dringend beroep op alle vakbonden, politieke partijen, jongeren- en maatschappelijke organisaties zo spoedig mogelijk te komen tot de oprichting van jongerenraden (in bedrijven waar meer dan 1/3 deel van het personeel tot de jongere ge neratie behoort). Volgens de KWJ zal er een nauwer Contact moeten komen tussen de beroepsopleidingen en de' bedrijven, „omdat daar ten aanzien van de jon gere werknemer nog heel wat scheef zit". Bovendien zijn de jongeren bij zonder ontstemd over de consulen ten, die aanpappen met de werkge vers en niet opkomen voor de jon ge werknemers(sters). Am te beginnen: dank voor al die telefoontjes en brieven. Brieven met de complete tekst van Bastiaan- se's vers over de thans zo bedreigde Utrechtse Vecht. Telefoontjes van mensen die het mij voorlazen. Ik had geschreven dat ik mijn exem plaar zo gauw niet had kunnen te rugvinden, maar nu heb ik dat vers tenminste weer! En hier is dan dat gedicht van de blijkbaar toch niet vergeten Basti- aanse, die bijna tachtig jaar oud in 1947 stierf. Het is uit 1900, dit volgens mij en mijn schrijvende en te lefonerende vrienden zo mooie vers: Er ligt een landhuis aan den stroom verlaten; Verbleekt, met donkre luiken, staart het blind, En laat den stroom, die eenzaam voortglijdt, praten En luistert niet naar 't fluist'ren van den wind. Maar vroeger, toen Hoogmogenden der Staten Daar in den zomer poosden van 't Be wind, En staat en krijgt voor huis en vree vergaten, En kindren stoeiden over 't melkwit grint, Toen leefde 't Huis en de bevolkte stroom Wiegde de schepen, die blank-zeilig gleden Vredig van gang naar 't schatrijk Am sterdam, Nu droomt het landhuis daar zijn eeuw'gen droom Van eindloos heimwee naar die lang geleden Glorievolle eeuw, die nimmer weder kwam. TVie ochtend dat ik naar de nieuws- berichten luisterde en het was overal weer onrust en onlust, in Viet nam en Biafra, aan alle universitei ten ter wereld en zelfs in ons eigen Suriname dacht ik na jaren ineens aan dat gekke, bijna mystieke ogen blik, dat ik lang geleden in Berlijn beleefde. Om precies te zijn in de Friedrichstrasse. Wereldstad. Getoeter van auto's. Rammelend gedaver van de stadsbus sen. Pratende, roepende mensen. Geschuivel van honderden, honder den voeten over het asfalt. En toen, ineens, was er dat ogen blik, dat misschien honderdste deel van een moment, dat misschien dui zendste deel van een seconde, dat er toevallig geen enkel autosignaal werd gegeven, dat toevallig geen mens iets riep of zei, dat toevallig ieder, vóór hij verder ging, heel even stilstond. In een minimaal moment viel letter lijk de stilte. Behalve dat er, in die stilte van een duizendste van een se conde, iemand lachte, bevrijdend lachte. Een gekke, bijna mystieke ervaring. Maar, zei iemand mij, het kan na tuurlijk voorkomen, zo iets, ééns in de duizend jaar, en dat jij dat nu juist moest ervaren! Waarom ik, toen ik naar die nieuws berichten over louter onrust en on lust luisterde, plotseling aan dat mo ment in de Berlijnse Friedrichstrasse moest terugdenken? Waarschijnlijk in de hoop dat, precies op diezelfde manier, ééns ook al die onrust en onlust, van Vietnam tot Biafrc en van mijnheer Ky tot mijn heer Pengel, zou zwijgen, al was het maar één algemene seconde lang. En dat dan in die over heel de we reld gevallen stilte eindelijk eens ie mand voluit zou lachen (ADVERTENTIE) ERA

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1969 | | pagina 7