elt werker iider Assistent tor GEEN AL TE GROTE ILLUSIES MAKEN Soldaten niet meer >aar ilrafbi Jaden in voor wan- Indonesië Mansliolt met plan „de boer zijn op" Surinaams verzet tegen Pengel ichtdrukker- rchivaris Tsjechoslowakije heeft krediet nodig premier \Cernik Slaaptrein in Australië verongelukt Maarssen Winterswijk Priesterraad van Groningen voor „korte weg" BIJ KNBTB /IV BOSCH STAKING IN SURINAME .GAAT DOOR Nieuw spionage- proces in Irak MIJNS INZIENS Johan Winkler 5-128 BEVERWIJK herleiding- >pi| Zeeland" L DR. 0. E. VAN 'S-GRA VENDIJK: Commentaar ■Anti-ra ket-ra ket ■Mb Hélène (28) maand lang grot in Stuk hout doet sterk aan iemand denken Kwestie-celibaal Ondanks akkoord Misvatting Veranderingen C. Mertens vertolkt „vertrouwen van agriërs in Nederlandse bischoppen" door MAO-GRIEP DE STEM VAN ZATERDAG 8 FEBRUARI 1969 TI =U gereedschap lading een akkurate kracht met I delskorrespondentie, die bij lin de behandeling van visselende baan. richten aan eling Personeelszaken Telefoon 0X600 - 24511 lantwoordelijk is voor d I ing van een groot woning. I evens leiding te geven aan 1 bij de uitvoering van hei ;e zijn van diploma H.T.S Inet de werkvoorbereiding. Igroot project. Wij denken lezit van het diploma tarief- liaan als uitvoerder in eer ostprijsberekeningen in ds bp U.T.S.-niveau. |ten aan het hoofdkantoor E510-25544. prden opgeroepen voor de functie ,n de tekenkamer. •vaardigen van alle benodigde ïtdrukken, itematisch opbergen van leningen, heer tekeningenarchief, :oop tekenmateriaal en -papier. ede algemene ontwikkeling, ®e^e ikende uit bezit van vakdiplomas, iftijd tussen 25 en 40 jaar. de afhankelijk van leeftijd en varing nader overeen te kome i hoogste 818,— per maand. gemeen Burgerlijke p®nSoe"oo" n toepassing, premie A-U-»»- cening van de maatseha;PpJ'nver. iskosten-, studie- en reiskosten^ edingsregelingen van toepassing nncn veertien dagen te ric tn de N.v. Waterleidingmaató ;eland", Postbus 121,te G0C nijn is in ons bedrijf de fun'? taat uit het grotendeels ze alle materialen, onder j t,roduktie welke nodig zijn voor de P v(jor idingmaster"-schuurmachi waarde rkingsindustrie. De total er rond de één miljoen go t het be' naris is tevens belast me t magazijn. Technisch/ Ervaring met inko°P' rL-n* heel* Commerciële belangstelling- ir, g0ii Sen behoorlijk betaalde baai m rijf. Winstuitkering (8% over en woonruimteproblemen. ek" A. VAN DEK ljl'j'DEN Goes, tel. (01100) -8410. (Van onze parlementaire redactie) I nEN HAAGNederlandse militairen, die in Indonesië tijdens de poli- acties wandaden bedreven hebben, kunnen niet meer vervolgd of („it worden. Dit vloeit voort uit een zogenaamde amnestie-ordonnantie 111 november 1949, die door dr. Lovink de laatste hoge vertegenwoordiger B,ij de Kroon in Indonesië, ondertekend is. Sr. dr. 0. E. van 's Gravendijk, die Jfc Nederlands Indië en later op^het ■nisterie van Justiite in Den Haag itrizaam geweest is, heeft dit docu- tent voor zijn proefschrift van vorig Jjar benut en hij verscheen gister- ILnd in het programma „Scala" van lit SIS om dit bekend te maken. lit. Van 's Gravendijk stelde daar- ii vast, dat de amnestie volgens de tehikking van 11 november 1949 (lit alleen gold voor de reeds ver- Meelden of vervolgden uit de pe- 1945-1949, maar ook geldt voor Ei grote categorie schuldigen die Het besluit van president Nixon het bouwen van lanceerplaat- sen voor anti-raket-raketten Kop te zetten, heeft grote aandacht ||itrokken. Het mag opnieuw worden gezien |lk een politiek gebaar tegenover de |iovjet-Unie, cm te tonen dat de V.S. |werkelijk bereid zijn tot zaken te ■komen als straks de eventuele Rus- llisch-Ameri ka a n se topconferentie |til beginnen. Het anti-raketsysteem is in de be wapeningswedloop de laatste jaren iat politiek gevoeligste maar ook Itweweg het kostbaarste element ■jeweest Het is de Sovjet-Unie ge- |»test die er aan begon. Tegen de vingen van bijvoorbeeld een Ito McNamara, toen minister van lefensie van de V.S., zwichtte pre- l'dent Johnson voor de druk van Ie Pentagon-generaals en hij be- |iMt dat ook de V.S. zouden over- |5»tot de bouw van een „beperkt' E" raketsysteem. Zowel de Sovjet- I als de Verenigde Staten kost I" wapensysteem tientallen moeilijk nissen miljarden. A ironie van de hele situatie yvil :i' deze zeer beperkte verdedi- jpsstelsels tegen binnendringen- 1 raketten nog in de verste verte lïëi partij vormen voor de vernie- I legscapaciteit van de respeetieve- I "9 Russische en Amerikaanse stra I-'"'Che kernmachten. 'heette dan ook dat de raket *ls in beide landen meer be l'-tJ waren als een schild tegen l®'!'vele, atoomchantage plegen leinere mogendheden, als Chi |ri/i zelfs Frankrijk. Ondanks de uit militair oogpunt oogst twijfelachtige waarde van de ?S'Ze,,e voora' het Amerikaan IBesluit met gelijke munt te befta- 1 'oor de Russische „uitdaging", '-sairaal van de wapenwedloop in H ^snelde beweging. et 'gt voor de hand, gezien ook i^" onvoorstelbaar hoge kosten, dat I l;j*rake,systemen hoog geno- I--' staan op agenda's die men in ou en Washington in het hoofd t met het oog op het voortgezet '^Peningsoverleg. 's daarom niet zo gek te ver- etstellen dat president Nixon op- m"V,,een 9e'3aar heeft willen ma- aar de nieuwe Amerikaanse nooit bekend geworden zijn. Hij vindt het overigens wel vreemd, dat dit belangrijke document niet ter sprake gebracht is bij de vele onthullingen van de laatste weken. Het -is, aldus mr. Van 's Gravendijk een beslissend document en allé mili tairen, die er onder gerangschikt kunnen worden, vallen ook nu vol ledig buiten de strafrechtelijke en civielrechtelijke vervolging. Een woordvoerder van het mini sterie van justitie deelde gisteravond desgevraagd mee dat er in de be wuste amnestie-ordonnantie over uit zonderingen gesproken wordt. Deze betreffen ruwweg „oorlogsmisdaden' (o.a. vergrijpen aan goederen en aan randingen). (Van onze redactie buitenland) MELBOURNE De express-nacht trein van Sydney naar Melbourne, de Southern Aurora, is gisterochtend frontaal en in volle vaart gebotst op een goederentrein. Volgens dt autoriteiten zijn er minstens 10 mensen om het leven gekomen bij dit ergste treinongeluk in Australië van de afgelopen 60 jaar. Het ongeluk gebeurde ongeveer 160 km ten noorden van Melbourne. Twee vlietuigen hebben artsen en bloedplasma naar de plaats van het onheil gebracht. Tenminste honderd mensen zouden zijn gewond, waar van ongeveer 40 personen er ernstig aan toe zijn. SfFsiiy 1, (Van onze redactie buitenland) PRAAG Premier Oldrich Cernik van Tsjechoslowakije heeft gisteren op een persconferentie in Praag verklaard dat zijn re gering verstrekkende wetsont werpen bij het federale parlement zal indienen om de democratische rechten en vrijheden te verze keren. Het garanderen van deze rechten is een van de voornaam ste taken van de regering. In de wetsontwerpen zullen wijzigin gen worden aangebracht in de liestaande artikelen aangaande het recht van vereniging en ver gadering en de vrijheid van me ningsuiting. Ook zal de onafhan kelijkheid van de rechtspraak worden gegarandeerd, aldus Cer nik. De premier herhaalde eerdere be loften dat niemand zal worden ver volgd wegens opvattingen die afwij ken van de officiële. De regering zal de persoonlijke veiligheid van de Tsjechoslowaakse burgers waarbor gen, maar alle groepen en individuele personen vervolgen die de wet over treden. De politieke situatie is nu weer rustig, aldus Cernik, maar men moet zich geen al te grote illusies hierover maken, want de oorzaken van de spanningen zijn nog niet weggeno men. De regering zal daarom trach ten de hangende problemen op te lossen. Als een van de oorzaken van span ning noemde de premier het uitblij ven van parlementsverkiezingen. Er wordt evenwel aan een nieuwe kies wet gewerkt. Vooral is nodig de uit werking van een verkiezingsprogram waarover de meerderheid in het land het eens kan zijn. Verkiezingen zon der een dergelijk program zouden de spanning eerder doen toe- dan af nemen. In elk geval zal vóór eind juni een datum voor nieuwe verkie zingen worden vastgesteld. Cernik deelde nog mee dat Tsjecho- slowakiie voor 1970 en 1971 buiten landse kredieten ter waarde van 200 tot 300 miljoen dollar nodig heeft voor modernisering van de industrie en verwezenlijking van economische plannen. Onderhandelingen hierover zouden niet op regeringsniveau wor den gevoerd, maar een zaak zijn van de bedrijven. Het is niet waar, aldus de premier, dat Tsjechoslowakije door het „bui tenland" wordt geprest zijn handel met kapitalistische landen te beper ken. Praag zal initiatieven nemen om de samenwerking binnen de Oost- europese economische organisatie (Comecon) doeltreffender te maken. Wat de binnenlandse economie be treft zal vóór 1 juli van dit jaar een serie maatregelen bekend worden gemaakt, die het herstel van de eco nomische kracht beogen. Deze maat regelen zullen, afgezien van moder nisering van de industrie, wijzigingen in het economische systeem omvat ten. Een dergelijk systeem zal moe ten uitgaan van zowel de geleide als de aan de marktwetten onderworpen economie. Lorens Nielsen, een gepensioneerde scheepsbouwer uit Sonoma in Califor- nië, vond dezer da gen dit merkwaardi ge stuk wrakhout op het strand bij i/,n woonplaats. Het stuk hout, dat sterk doet denken aan een „lei dende figuur in de Franse politiek' neemt, met vergulsel bespoten, nu een ere plaats in zijn woning in. I fesi<tent is ®t de man niet naar om kolcm Sn daar 9'5,eren in deze tn v op 9ewezen) alsmaar lieve 12el(pfrZ-0enenc^e 9ebaren te maken, i.,.uniet ,en koste van de militaire P'Atvan de V.S. I C0m,Za'.er °°k we' een meer I naa "Jing zijn voor Nixons thani"? 'S er: klet 's d'e haast on- 1 n! financiële last. In maart I mü611 Wellington klaar te onri»,.. ,een algeheel begrotings- ClHef is. altiid mogelijk ruimto kornst hiervan Nixon de hervattBVerST^a^t orn wer'< te „voorin,! Tenslotte is het maar P'9 stopgezet. ■li/ j! De 28-jarige Helène Brobecker - op de foto omgeven door de speleologen (v.l.n.r.) Cappa, Jacques Chabert en Michel Siffre uit de Elzas is in een grot afge daald, waar zij een maand in vol strekte eenzaamheid op een diepte van 80 meter zal door brengen. Zij zal een serie biolo gische tests ondergaan, onder meer op het gebied van de men- struatiecyclus. GRONINGEN (KNP) De pries terraad in het bisdom Groningen heeft de bisschopnen geschreven dat hij voor de zg. „korte weg" is voor de oplossing van het celibaatsvraag- otuk. Naar aanleiding van de recente gebeurtenissen in de Amsterdamse studentenparochie heeft de raad zich over de acute problematiek van pries terschap en celibaat beraden. De raad vindt het noodzakelijk dat de dialoog tussen de Amsterdamse studentenpastores en de bisschop van Haarlem mogelijk blijft, dat van beide zijden daartoe steeds de bereidheid wordt getoond en dat de ultimatieve datum van 1 maart wordt verscho ven, zodat er ruimer tijd geboden wordt aan het overleg en dat door allen, maar vooral door de gezags dragers in de kerk wordt gestreefd naar ruimere gewetensvrijheid ook voor de priester. Tenslotte is de raad unaniem van mening, dat voor de oplossing van het eelibaatsvraagstuk de .korte weg' wordt gevolgd. Hiermee is niet be doeld een tijdsduur van enige maan den, maar ook niet van jaren. (Van een onzer verslaggevers) (Van onze redactie buitenland) PARAMARIBO Hoewel er een akkoord is bereikt tussen de staken de leraren en de Surinaamse rege ring, blijft het overgrote deel van leden van de Velmek (de vereniging van leraren bij het kweekschool-, middelbaar- en voorbereidend hoger onderwijs) nog in staking. De Velmek heeft verklaard de eisen vain de federatie van openbare leerkrachten in Suriname te steunen en zal daarom doorgaan met de ac tie. Alleen de leraren bij AMS, ly ceum en kweekschool hebben dispen satie verkregen, omdat er anders een te grote achterstand op deze scholen zal ontstaan. Het donderdagavond bereikte ak koord tussen de regering enerzijds en de Velmek en Fehoma (federatie van ho-gere en middelbare ambtena ren) anderzijds houdt een capitulatie van de regering in. Ir. Devi-d zal niet overgeplaatst worden, de schor sing van die stekende leraren is in getrokken (zodait zij hun loon krij gen doorbetaald) en de besprekingen over hogere Salarissen zullen hervat worden. Alleen de Fehoma heeft aan gekondigd de staking te beëindigen. OP KORTE TERMIJN zal worden overgegaan tot de uitgifte van een 20-jarige in aandelen converteerbare obligatielening (groot 50.000.000 dol lar) ten laste van de Algemene Kunstzijde Unie N.V. DEN BOSCH Dr. S. Mansholt heeft gisteren voor het eerst in Neder land zijn plan voor herstructurering van de Europese landbouw verdedigd. Hij deed dat op de algemene vergadering van de KNBTB, die in het Casino in Den Bosch werd gehouden. Al te welwillend was zijn gehoor niet. Had immers niet KNBTB-voorzitter C. G. A. Mertens in zijn jaarrede op krach tige toon meegedeeld, dat „de voorstellen van de Europese Commissie (lees plan-Mansholt) op het gebied van prijsbevriezing en -verlaging volstrekt onaanvaardbaar zijn"? Ook de discussie na afloop van de uiteenzetting van dr. Mansholt le verde een aantal vragen op, die wel iswaar niet-zo fundamenteel waren, maar toch duidelijk getuigden van de ongerustheid, die in agrarische kring is ontstaan na het lanceren van het „landbouwprogramma 1980" van de Europese Commissie. De heer Mertens ging dieper in op die ongerustheid. Velen hebben het vertrouwen om in de toekomst als zelfstandig ondernemer een redelijk bestaan te kunnen verwerven, ver loren. Hij waarschuwde voor de mis vatting als zou de landbouw een ver ouderde en voor de toekomst af te schrijven' bedrijfstak zijn. Zolang de landbouw nog meer dan een kwart van de Nederlandse export voor zijn rekening neemt, lijkt het daar niet op. Integendeel, aldus de heer Mer tens, de landbouw is in de totale Nederlandse economie onmisbaar. Het is volgens de heer Mertens voorts de hoogste tijd dat er iets ge beurt aan de harmonisatie van de directe belastingen in de EEG. Hij hoopte dan ook, dat de hier en daar al weer te horen geluiden, dat de door het kabinet voorgenomen ver laging van de inkomstenbelasting niet mag doorgaan, geen weerklank zullen vinden bij de regering en de meerderheid van het parlement. Dr. Mansholt verdedigde zijn plan het zij gezegd met verve. Hij gaf beter dan het in geschreven me moranda mogelijk is een overzicht van de bedoelingen van het plan van de Europese Commissie. De feitelijke gegevens daarvan zijn bekend. Daar op ging de heer Mansholt dan ook niet erg diep in. Belangrijker was, dat hij de stellige overtuiging is toegedaan, dat de si tuatie in de Europese landbouw, hoewel erg somber, niet uitzichtloos is. Alleen echter wanneer er ingrij pende veranderingen worden aan gebracht in de structuur vain de Eu ropese landbouw. Materiële verande ringen, die echter niet mogelijk zul len zijn zonder politieke beslissingen. Indien de regeringen niet de weg willen inslaan, die de Europese Com missie met dit plain heeft aangegeven dan zullen zij nieuwe wegen moeten wijzen. (Van een onzer verslaggevers) DEN BOSCH „Het lijkt er wel eens op dat sommigen van mening zijn dat het leergezag van paus en bisschoppen uit de tijd is en dat iedereen naar ei gen goeddunken kan experimen teren in kwesties als liturgie, celibaat, huwelijk en gezin en viering van de eucharistie." Aldus de heer C. G. A. Mer tens, voorzitter van de Katho lieke Nederlandse Boeren- en Tuindersbond, in de algemene vergadering van zijn bond in Den Bosch. „Een beetje meer bescheiden heid en wat meer collegialiteit, aldus de heer Mertens, zouden velen beter passen dan het aan nemen van een houding alsof niet alleen de paus van Rome, maar de gehele wereldkerk zich moet schikken naar de inzichten en opvattingen van een kleine groep hard hollende, ongetwij feld goed willende, maar weinig evenwichtig denkende priesters en leken. „Ik meen zeker te mogen spre ken namens het overgrote deel van onze katholieke agrarische bevolkingsgroep", zo besloot de heer Mertens dit deelvan zijn rede, „wanneer ik vertrouwen uitdruk in het beleid van onze Nederlandse bisschoppen". DE SOVJET-UNIE zal met „ernstige maatregelen" reageren als de verkie zing van een Westduitse president in West-erBlijn wordt gehouden. Dit heeft de Russische amabssadeur in Bonn, Zarapkin, gisteren in Stuttgart gezegd. HET EERSTE VARA-programma over Indonesië (het interview met dr. Hue ting) had een kijkdichtheid van 36,8 (normaal is 32), terwijl de waardering het gebruikelijke cijfer voor „Achter- het nieuws"-uitzendingen 71 haalde. (Van onze redactie buitenland) BAGDAD/NEW YORK Binnen kort zal in de hoofdstad van Irak, Bagdad, weer een spionageproces worden gehouden. Onder de ver dachten zullen zich alleen moslims bevinden en geen joden. Dit heeft de president van Irak, Al Bak'r, verklaard op een perscon ferentie. Hij zei verder dat er geen Iraakse wet bestaat, die het de 3000 joden in zijn land verbiedt om Irak te verlaten, als zij dat wensen. Inmiddels heeft het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken gisteren meegedeeld dat de inleidende bilaterale besprekingen tussen de grote vier over de kwestie van het Midden-Oosten donderdag in New York begonnen zijn. (Van onze redactie buitenland) Als het aan premier Pengel lag, zou het vandaag al gedaan moeten zijn met de stakingen, waardoor Suriname sedert enige tijd wordt getroffen. Het begon op 20 janua ri met de staking van een veertig tal leraren, prompt gevolgd door de schorsing van de voormannen. Sedertdien echter heeft de staking steeds verder om zich heen gegre pen en hebben zich behalve die van leraren, onderwijzers en leerlin gen, ook andere bonden bij de acties aangesloten, zoals typogra fen en ambtenarén. In een rede voor de Surinaamse t.v. heeft nu de heer Pengel geprobeerd een ge baar te maken, waardoor aan al die acties in één slag een einde zou moeten worden gemaakt. Hij heeft gezegd, dat de regering op de dag waarop de stakende leraren hun werkzaamheden hervatten de schor singsresolutie buiten werking zal worden gesteld en dat de geschor ste leraren zouden kunnen vragen om hun schorsingsdagen als verlof te mogen beschouwen. Hij vond dat er een taak voor de leraren is weg gelegd om de goede sfeer te her stellen, „desnoods met het brengen van persoonlijke offers". Pengel beriep zich op degenene, die aan de acties niet hadden mee gedaan en dus hadden gtoond een „haast blindelings vertrouwen" in hem te hebben. Voor hem waren de toehoorders nu blijkbaar alle maal „broeders en zusters", die hij toewenste dat het hen goed zou gaan in vrede en rust. Het lijkt niet aannemelijk, dat Pengel met zijn zoete broodjes succes zal heb ben, hij heeft n.l. de kern van de zaak eenvoudig doodgezwegen. Het gaat hier niet alleen om achterstal lige salariseisen van het onderwij zend personeel in Suriname, maar eerder nog over beloften die de re gering Pengel al had gedaan nadat in 1966 de onderwijzers waren gaan staken, maar waarvan de inlos sing nog steeds op zich laat wach ten. Misschien hadden de vijandelijk heden tussen regering en onderwijs personeel niet deze vormen aan genomen als de diepere achter grond niet was een groeiend on behagen over het optreden van pre mier Pengel, die zich steeds meer gaat gedragen als een Zuidame- rikacsse dictator. H4' heeft in de loop van de Ja ren niets nagelaten om zijn macht te vergroten en om daaruit ook financiële voordelen voor zichzelf en voor degenen, die hem in zijn streven dienen, te behalen. Terwijl hij zich tegenover de eisen van het onderwijzend personeel ver weert met het argument, dat de fi nanciële toestand van Suriname hogere salariëring niet toelaat, trekt hij zelf salaris vanwege 'n aantal ministeries, die hij zelf be heert. Voor de moeiten die hij ais minister van financiën al enkele jaren op zich neemt, heeft de heer Pengel zich vanwege de Surinaam se regering een bedrag van 160.000 gulden laten uitkeren voor zijn gun stelingen zijn er altijd gratificaties en op dure buitenlandse reizen omgeeft hij zich graag met een uitvoerig gevolg. Voor een reis naar Japan waar men erop reken de, dat hij met een aantal reizigers zou komen, staan op het lijstje van Pengel niet minder dan zestig deel nemers. Geen wonder, dat het onderwijzend personeel nu einde lijk geen genoegen meer neemt met argumenten over schaarse fi nanciën, die door Pengel en zijn vrienden zelf zo gemakkelijk ter zijde worden geschoven, als het hen zelf betreft Geen wonder ook, dat PENGEL andere kringen zich met sympa thiestakingen in de strijd mengen. De maatregelen die de regering tegen de stakers heeft menen te moeten nemen, hebben ook de an dere vakbonden in het geweer ge bracht. Zij zien hierin een min achting van de vakbondsrechten door degene, die zelf voorzitter is van de overkoepelende, de Suri naamse werknemersmoederbond minister-president Pengel. Maarssen, zo heet het, heeft ambl tieuze ylannen. Het dorp aan de Utrechtse Vecht wil zich tot een van Utrechts satellietsteden ontwikkelent een moderne flat-stad met woon- en leefruimte voor zo'n vijftig-, zestig duizend mensen. En daarmee zal het dan met het oude Maarssen gedaan zijn: uit mijn nogal verre jeugd her inner ik 't mij als 'n dromerig dorp aan een dromerige rivierdie in dat dorp heel even de kleinsteedse allure aannam van een gracht tussen naar elkaar toegebogen huizenen daar bovenuit de kerk de kerk van Ariëns. In de buurt van die intieme dorps* hom lagen nog een paar oude lustho* ven, zoals de Amsterdamse rijke kooplui die eertijds langs de luister rijke, de zegevierendestroom plachten te bouwen. Wijlen Frans Bastiaanse, de thans vergeten dichter, heejt het allemaal bezongen, ik heb naar dat vers over de Vecht gezocht en gezocht, maar kon het niet terugvinden en zo leeft dan alleen de sfeer, de muziek van dat vers nog maar in mij voort. Verzen hadden dat toen nog: muziek en sfeer Maarssen was het dorp waarheen pastoor Ariëns vanuit het roerige En schede van een primitieve bewust wording der textielarbeiders ver bannen was heel even leek het er op, wanneer op zijn sterfdag steeds meerderen naar zijn graf pelgrimeer den, dat Maarssen zich tot een bede vaartsoord zou ontwikkelen, omdat daar, in die pastorie aan de Vecht, iemand had geleefd tegelijk ge plaagd en vereerd, tegelijk maat schappelijk strijder en mysticus die men als heilige was gaan ervaren. Geen proces echter zo langdurig als het Romeins proces dat al of niet op zalig- of heiligverklaring moet uitlopen! En dus zal, wanneer einde lijk het besluit zal vallen, dat Ariëns al of niet de eer der altaren zal waardig keuren, zijn naam wel ver geten zijn, evenals die van Bastiaan se, die dat vers maakte over de Vecht, die ook langs Ariëns' pastorie stroomde. Als een lastig, in de weg liggend slootje zal die Vecht dan wel ge dempt worden en Maarssens oude j dorpskern zal tussen het hemelbe stormend geweld van de flatgebou wen van de komende satellietstad eerst nog schui l-gaan en dan v er- gaan. En, wie weet, wordt dan ook Ariënsgraf nog wel eens „geruimd", wanneer zelfs eens gewijde kerkhof grond bouwgrond worden gaat. Bouwgrond voor wéér zo'n satel lietstad, voor wéér nieuwe mensen, die dan hoogstens nog eens geamu seerd in een oud plaatjesboek zullen bladeren uit de tijd dat dichters nog zo dwaas waren om verzen te maken op een traag stromende rivier, een dromerig dorp en nog dromiger land huizen van achttiende-eeuwse patri ciërs. Patriciërs, wat waren dat eigen lijk voor vreemde vogels, zullen zij zich dan in appartement 354, op de elfde of twaalfde verdieping van sa tellietflat 23 A, afvragen Nu ik het toch dwaas sentimen teel over het verleden heb, haal ik meteen maar iets aan uit een aardig stukje in de Winterswijkse Courant. Die krant heeft want hier en daar zijn de archieven blijkbaar nog wel toegankelijk in het kohier van de directe belastingen op het inkomen der Winterswijkers anno 1909 mogen kijken, het jaar dus Waarin de konin gin geboren werd. Wat werd er to en verdiend? En hoeveel belasting'moest er toen worden betaald? Géén belasting behoefde men te betalen wanneer men minder dan tweehonderdvijftig gulden per jaar verdiende (zulke lieden waren er toenkwamen ze net even boven die f 250, dan moesten ze f 1,32 naar het belastingkantoor brengen zuchtend uiteraard Wie er niet zuchtten waren de lie den die méér dan f 40.000 per jaar verdiendenboven dat bedrag waren ze namelijk van belasting op dat meerdere vrijgesteld. In heel Winterswijk echter was er in 1909 geen enkele veertigduizender te vinden? De hoogst aangeslagene was een textielfabrikant, die per jaar de vijftienduizend haalde. Daar ging dan om precies te zijn, f 699,96 (nee, alstubüef geen ronde zevenhonderd!) aan belasting af; tegenwoordig be paald iets meer Een voor die tijd zware verdiener was de Winterswijkse boterdirecteur: hij bracht het tot f 2.200, en moest daarvan f 85,56 belasting betalen. Ongeveer op één lijn stonden de dominees ran Winterswijk: met een vorstelijk inkomen van f 2100 per jaar werden ze voor f 80,76 aangesla gen. Geen enkele winkelier bracht het in 1909 tot meer dan twaalfhonderd gulden per jaar, geen boer tot meer dan f 2600, maar er waren ook boe ren, die per jaar slechts f 300 bij elkaar zwoegdenwaarover ze dan f 2,70 aan belasting moesten betalen. En zo leefden en „verdienden" we toen. Maar ja dat was dan ook in een tijd toen een sigaar van tweeën- eenhalve cent een dure sigaar was, en toen je voor ik geloof nog geen vijftienhonderd gulden een puik Tweede Kamerlid had. Vijftienhon derd per jaar! GENéVE (AP) De Hongkong- of tewel MAO-griep is, aldus meldt de World Health Organization (WHO) te Genevè langzaam op weg in de richting van bepaalde delen van Noord- en Oost-Europa. Wat Europa betreft zou de griep in Nederland en IJsland aan het afne men, maar in Zweden, Finland, Po len en de Sovjet-Unie aan het toe nemen zijn.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1969 | | pagina 9