TSJOE
onwrikbaar in
de branding
;e
fROZEN
OP 64
VELDEN
houden in
traaf 14 te Goes
andbouwkundige
rieken N..V. oven
heen".
ineens landbouw-
I kt over:
deskundigen, o.a,
luwse en Van der
gratis aangeboden
>r deze avond zijn
lande organisators
tel.01105 - 205
tel. 01131 - 448
tel. 01100 - 6401
tel. 01100 - 7256
tel. 01180 - 2614
iSPORTMIJ.
N"
I danken „am ïeeft hiï gedeeltelijk te
aan de t^ feit dat hÜ zo 'ang
(leven van het Chinese politieke
de Vnii gestaan als premier van
1 stichtin^republiek China, sinds de
Een tevenfaarv^1 19 jaar geleden.
dan e/ "J" et feit dat hij meer
de eren? er Chinees leider over
Sinds iqV?" ?.''n ,and is geweest.
1949 heeft Tsjoe En-Lai bijna
MINDER
GEAMUSEERD
FRAPPANT
POSITIE
DE STEM VAN ZATERDAG 11 JANUARI 1969
rineer, hoeveel"
Tsjoe En-lai, terwijl hij met het alom tegenwoordige rode boekje met uitspraken van voorzitter Mao Tse Toeng zwaait tijdens een ont
vangst op het vliegveld van de Albanese gedelegeerden.
•ace,
i de
ng van het
■mogelijk,
tussen 9-17 uur.
mm iddel I i jke ïridiensttrecM
innenschepen.
■nen die het vak willen 1
aanmerking.
loonsvoorwaarden en
t studie voor de diverse b"!
iploma's
ling of schriftelijk aS"
- TEL 01150-7940
50 7948.
(Van onze correspondent in Peking Colin McCullough)
i EKING Ofschoon officiële verklaringen die door de Chinese regering worden
afgelegd, dikwijls in dusdanige bewoordingen zijn gesteld dat buitenlanders moeite
hebben met de juiste interpretatie ervan kan er weinig verschil van mening bestaan over
Ide uitleg van een zin uit het recente communiqué van de 12e plenaire vergadering van
[het achtste Centrale Comité der Chinese communistische partij: „De strijders van Mao
|Tse Toeng hebben tenslotte de hoofdkwartieren van de bourgeoisie en hun agenten,
vertegenwoordigd in de persoon van Lioe Tsjao Tsji, in de verschillende plaatsen ver-
I nietigd..."
- Dit betekent niet allèen het of-
(ficiële einde van de vroegere
[voorzitter van de Volksrepubliek
China, maar maakt ook een eind
jaan de dramatische zuiveringen
kan topfunctionarissen door de
fculturele revolutie. Aldus is het
feoedkeuringsstempel gedrukt op
pe selecte kring van mensen rond
too. Misschien is het juister om
i spreken over de „selecte drie
hoek van mensen", gezien het
peit dat zij drie bestuurlijke as-
'Cten van de regering vertegen
woordigen - al grijpt hun werk
noodzakelijkerwijs in elkaar.
Aan de top van de driehoek zien
jve Mao, die door zijn triomferende
tulturele revolutie meer dan ooit aan
heeft gewonnen. De theoreti-
en culturele zijde van de drie-
wordt ingenomen door de gang-
de culturele revolutie,
uit: theoreticus Tsjen Po-
de vroegere politieke seoretaris
Mao en hoofdredacteur van het
partijorgaam „De Rode
Sheng, vice-voorzit-
permanente vergadering
het Nationale Volkscongres;
Ching (mevrouw Mao), cul-
adviseur van het Volksbevrij-
en Yao Wen-Yoean, de
>chrijver wiens krante-artikel
hij Pekings onderburgemees-
Woe Han in november 1965 kri-
algemeen beschouwd wordt
startschot tot de culturele
r 5 'weede zjjde van de driehoek la
,v sinds 1966 de enige vice-
K ?r van de en derhalve
Iter r a^s Qiao's eventuele opvol-
R..een briljant generaal, is te-
hut v,mirl'ster van defensie en voert
llesert61 over 1161 Volksbevrjjdings-
tcn a [waarbij inbegrepen marine
lon/e ™chtmacht). De sleutelfiguur
Shono T'iao is Hoeang Yoeng
-n,, ean grote, fors gebouwde
Itot li 8™ 1968 benoemd werd
,.van de strijdkrachten,
•hoek a 2'^e van de Chinese drie-
machtsverhoudingen wordt
■J, nPman. door Tsjoe En-Lai, de
Lt" T huitenwereld meest bekende
Toen/ ese leiders, op Mao Tse
l z;lg e.n Lin Piao na.
dertig Europese, Afrikaanse en Azia
tische landen bezocht. Zelfs al eer
der, in 1917, toen hij 18 jaar was, ging
hij naar het buitenland. Hij bezocht
twee jaar lang een universiteit in Ja
pan, ging naar Frankrijk voor een
werk- en studieprogramma, bezocht
Engeland en bracht eveneens voor
zijn studie enige tijd in Duitsland
door.
Zijn leven vanaf die tijd tot het ein
de van de bevrijdingsoorlog is uitge
breid in de kronieken vastgelegd:
hoe hij deelnam aan studentende
monstraties, ternauwernood ontsnap
te aan de strijders van Tsjang Kai-
Sjek, die hem in 1927 in Shanghai ge
vangen wilden nemen, hoe hij ernstig
ziek werd tijdens de lange opmars
met Mao en tenslotte, hoe hij als
voornaamste afgevaardigde optrad bij
de laatste onderhandelingen die de
communisten in Peking met de Kwo-
mintang voerden. (De Kwomintang
was de van 1928 tot 1945 soms dic
tatoriaal heersende regeringspartij,
nu nog regeringspartij op Formosa).
van zijn tolk vernam dat de andere
12 diplomaten aan die tafel, allen
uit Oost-Europa, een paar minuten
tevoren de zaal waren uitgelopen uit
protest tegen zjjn anti-Russische uit
latingen, toonde hij zich zeer geamu
seerd. Tsjoe En-Lad, die de speech
ongetwijfeld had gelezen en goedge
keurd was klaarblijkelijk in een uit
stekend humeur. Hij praatte onder
tussen geanimeerd met zijn gastheer
de Guinese ambassadeur, genoot van
zijn diner en trommelde met zijn vin
gers op tafel op de maat van de Gui
nese en Chinese muziek, die de in
olijfgroene uniformen gestoken Chi
nese legerband achter in de zaal pro
duceerde.
Ondanks de spanningen, die zijn
ambt gedurende de twee schokken
de jaren van de culturele revolutie
met zich mee hebben gebracht, ziet
Tsjoe En-Lai er opmerkelijk fit uit.
Zijn dik zwart haar begint te grij-
Ofschoon van die tijd af de com
munistische partij haar greep op het
land verstevigde en aan 't werk ging
om haar ideeën van een nieuwe ge
meenschap te realiseren, kwam er
steeds minder gedetailleerd nieuws
over Tsjoe en de andere Chinese
leiders ter beschikking. Toch heb
ben buitenlanders in Peking en de
rest van de wereld heel walt meer van
hem te zien gekregen dan van de
andere Chinese leiders, zelfs tijdens
de culturele revolutie.
Zoals de meeste diplomaten en
correspondenten in Peking, heb ik
hem heel wat keren getroffen op
ambassade-recepties en op de lucht
haven van Peking, als hij bezoeken
de delegaties verwelkomde of uitge
leide deed. De eerste keer was dat
in april vorig jaar in hotel „Peking"
waar hij en minister van buitenland
se zaken Chen Yi een receptie bij
woonden ter gelegenheid van de na
tionale feestdag van Tanzania. Na de
toespraken gingen hij en Chen Yi van
tafel tot tafel en toostten met elke
gast in de zaal. Al toostende kwam
Tsjoe langs onze tafel maar hij liep
door. Toen pas realiseerde hij zich
dait hij ons had overgeslagen en kwam
alsnog naar ons toe. „Dames en he
ren, excuseert u mij", zei hij, en hief
zijn glas.
De laatste keer dat ik hem zag
was een paar weken geleden toen
hij, weer in hotel „Peking" aan de
tafel naast de mijne zat. Die avond
liep Chen Yi alleen door de zaal,
terwijl hij meit de gasten toostte.
Hij was een beetje verbaasd toen hij
aan een grote tafel kwam, waaraan
maar twee personen zaten. Toen hij
zen, maar je geeft hem minstens tien
jaar minder dan zijn zeventig jaren.
Hij loopt meteen lichte gang van
een jongeman en het enige waar
aan men iets van zijn werkelijke leef
tijd en van zijn jarenlange strijd te
gen de Kwomintang bespeurt is dat
hij blijkbaar zijn rechterarm niet he
lemaal kan strekken, door een ver
wonding, opgelopen in de vrijheids
oorlog. Men ziet hem in het open
baar bijna nooit met een hoofdbe
dekking behalve wanneer hij bij zeld
zame gelegenheden een legeruniform
draagt. Zijn kostuums gesneden
In de Chinese stijl met een hoge
boord zijn van uitstekende make
lij en goed geperst.
Hij ls een knappe, zelfs frappante
verschijning en hij heeft grote per
soonlijke aantrekkingskracht. Op een
keer, in de zogenaamde „Hal van het
Volk" zag ik hem handenschuddend
langs een rij in het blauw geklede
mannelijke en vrouwelijke arbeiders
lopen, die zo opgewonden waren dat
ze letterlijk stonden te springen.
En onder het corps diplomatique
m Peking wordt er op bescheiden
maar vermakelijke wijze geïntri
geerd om invitaties te krijgen wan
neer een land, dat zeer met China
bevriend is, een receptie geeft, waar
op de premier mogelijk zou kunnen
verschijnen. Tenslotte is hij de op
twee na voornaamste man in een land
met een kwart van de wereldbe
volking. Voor de culturele revolutie
nam men algemeen aan dat Tsjoe
En-Lai als regeringsleider het reus
achtige economische apparaat van
China opbouwde en controleerde en
dat hij volkomen loyaal stond ten op
zichte van Mao en op zijn beurt het
vertrouwen van de partijleider ge
noot. Hoe zou hij anders zo rede
neerde men premier gebleven kun
nen zijn?
Bij het begin van de culturele re
volutie, in de lente van 1966, kwatm
duidelijk, zowel voor 't Chinese volk
zelf als voor de buitenwereld, de
verdeeldheid of „de strijd tussen 2
richtingen" tot uiting. Maar binnen
het Centrale Comité waren al vele
maanden, misschien wel jaren eer
der de verschillende inzichten met el
kaar in botsing gekomen. Toen de
culturele revolutie in hevigheid toe
nam en de rode gardisten bijna op
permachtig werden, groeide de lijst
van gewraakte functionarissen gesta
dig aan. Velen van hen waren leiden
de figuren in Tsjoe En-Lai's regering.
De officiële hiërarchie van het lei
derschap onderging een dramatische
verandering. Lioe Tsjao-Tsji, twee
de in rang als president van de re
publiek, verdween geheel van het to
neel. Van de 14 topleiders van 1965
zjjn er maar drie in die groep over
gebleven: Mao Tse Toeng, Lin Piao
en Tsjoe En-Lai. De anderen zjjn of
wel gedegradeerd ofwel helemaal uit
het gezicht verdwenen.
In deze woelige periode stond Tsjoe
En-Lai aan de zijde van Mao en Lin
Piao. Hij handhaafde niet alleen zijn
positie, maar zijn invloed en prestige
namen zelfs toe. Belangrijke politie
ke verklaringen en richtlijnen wer
den door Mao en Lin Piao gemaakt,
maar tegelijkertijd sprak Tsjoe ver
enigingen en vergaderingen van rode
gardisten, arbeiders en kadergroepen
toe. Meestal werden zijn toespraken
niet gepubliceerd, maar hij had
klaarblijkelijk de belangrijke taak de
richtlijnen van het Centrale Comité
te verklaren en uit te leggen, en de
nieuwe doelstellingen van de culture
le revolutie uit te stippelen.
In die periode gingen politieke
waarnemers Tsjoe En-Lad beschou
wen als de matigende kracht in het
politbureau en, meer in het bijzon
der als het enige tegenwicht tegen ex
tremistische elementen onder de re
volutionairen.
Deze mening stoelde grotendeels op
twee theorieën. De eerste was dat
Tsjoe, een economisch realist, nood-
Yao Wen-Yoean, de jonge schrijver uit Peking, die met zjjn artikel
in November 1965 het startschot gaf tot de grote culturele revolutie.
Al de foto's op deze pa
gina z(jn door Colin Mc
Cullough genomen in de
herfst van 1968 tijdens een
bezoek van de Albanese
delegatie aan Peking, met
aan het hoofd de minister
van buitenlandse zaken
Beqir Balluko. Van derge
lijke gebeurtenissen zijn
zelden of nooit foto's ge
maakt voor publikatie in
het Westen.
zakelijfcerwijs gekant moest zijn te
gen maatregelen, die de industriële
systemen en het transportwezen van
het land zouden ontwrichten.
De tweede theorie die men over
Tsjoe En-Lai naar voren bracht,
was diat hij zich als deskundig be
stuurder wel zou verzetten tegen de
overal plaatsvindende zuiveringsac
ties tegen functionarissen in het bu
reaucratische stelsel, dat hij de laat
ste negentien jaar zorgvuldig had op
gebouwd. Men kan zich moeilijk voor
stellen dat Tsjoe En-Lai, die al zijn
functionarissen goed gekend moet
hebben, niet al van meet af aan op
de hoogte was wie van hen het doel
wit zouden worden van de revolu
tionairen hoewel er misschien eni
ge onverwachte wendingen kunnen
zijn geweest in de loop die de cultu
rele revolutie heeft genomen.
Tsjoe En-lai moet wel onder grote
druk hebben gestaan en nog staan.
Hij zat niet alleen met het probleem
loyale en capabele ministers en on
der-ministers voor de regering te vin
den en misschien t gehele ambte
lijke apparaat opnieuw te moeten op
zetten maar tegelijkertijd moest
hij zorgen dat de staatsmachine goed
genoeg bleef draaien om meer dan
700 miljoen mensen van hun dagelijk
se behoeften te voorzien.
Tevens is hij ongetwijfeld inten
sief betrokken bij de besprekingen
die nu worden gehouden en die moe
ten leiden tot plannen voor een po
litieke hervorming van China in de
komende jaren. Want, al staan zijn
bestuurlijke kwaliteiten buiten kijf,
het zijn toch de ideologische doel
stellingen van het communisme die
hem een halve eeuw hebben gedre
ven.
Nu, als man van zeventig, lijkt
hij nog onvermoeibaar in de ver
vulling van zijn levenstaak.
(Copyright De Stem/Globe
and Mail, Toronto)
W. J. MUHRING t
Stelling na 82.a5-a4
Uit de hoorn des overvloeds van
partijen uit de landenolymplade
volgt hieronder een typische over
winning van de wereldkampioen Pe
trosjan. Typisch, omdat Petrosjan
zonder een enkel risico te nemen zijn
befaamde rivaal Reschewsky lang
zaam maar zeker in het nauw drijft.
De Amerikaan verweert zich heftig,
maar kan niet verhinderen, dat er
een voor hem ongustig eindspel ont
staat.
In deze fase wikkelt Petrosjan met
een schijnbaar gemak af alsof scha
ken een potje knikkeren is. Bestu
deert men deze fase echter nauw
lettend, dan ervaart men, dat hier
een geweldig schaakmeester op su
perieure wijze de winst forceert. Een
indrukwekkende en klassieke partij
WitPetrosjan (U.S.S.R.)
Zwart: Reschewsky (Ver..Staten)
Gespeeld in de landenwedstrijd te
Lugano 1968
Dame-indisch
I Pgl-f3, Pg8-f6 2. d2-d4, e7-e6 3.
Lcl-f4, b7-b6 4. e2-e3, Lc8-b7 5. Lfl-
<33, Lf8-e7 6. Pbl-d2, Pf6-h5 7. Lf4-
g3, Ph5xg3 8. h2xg3, h7-h6 9. Ddl-e2,
c7-c5 10. c2-c3, Pb8-c6 11. g3-g4
(Om zo spoedig mogelijk met 12. g5
de zwarte koningsvleugel aan te
tasten)
I IDd8-c7 12. a2-a3, d7-d5 13. g4-
g50-0-0 14. g5xh6, Th8xh6 15. Thl
xh6, g7xh6 16. Ld3-a6, f7-f5 17. g2-
g3, c5-c4 18. La6xb7+, Kc8xb7 19.
Pf3-gl, Le7-d6 20. De2-h3, Dc7-g7 21.
Pgl-e2, Pc6-e7 22. Pe2-f4, Ld6xf4 23.
e3xf4, Pe7-g8 24. Dh5-f3
(Dreigt slaan op c4)
24Kb7-c7 25. 0-0-0, Pg8-f6 26.
Df3-e2, Kc7-d7 27. Tdl-hl, Pf6-g4 23.
Pd2-f3, Td8-e8 29. Tcl-d2, Te8-b8 30.
Kd2-el, b6-b5 31. Kel-fl, a7-a5 32.
Kfl-g2, a5-a4
(Met schijnbaar eenvoudige midde
len heeft de wereldkampioen een be
tere positie opgebouwd, die hij in de
volgende zetten afwikkelt naar een
gewonnen eindspel)
33. Pf3-e5+, Pg4xe5 34. De2xe5, Dg7
xe5
(Versnelt m.i. de executie)
35. f4xe5, Tb8-h8 36. f2-f3, Kd7-e7
37. g3-g4, f5xg4 38. f3xg4, Th8-g8 39.
Kg2-h3Tg8-f8 40. Kh3-g3, Tf8-h8
41. Kg3-h4, Th8-g8 42. Thl-fl en
zwart gaf zich gewonnen. Op 42.
Tg6 volgt 43. Tf4 alsmede 44. Kh3
met verovering van de h-pion.
Schaakraadsel
Geweldig boeiend is de wijze, waar
op de witspeler in de onderstaande
positie de volle buit kan binnenha
len. Opmerkelijk zijn daarbij de com-
binatierijke finesses en de grandioze
parade, waarop wit zich verweert
tegen een geraffineerde patcombina
tie. Een prachtig raadsel.
Wit aan zet en wint
Oplossing schaakraadsel
Wit wint als volgt: 1. h6-h7, Tg4-g5+
mat) 3 Ld7-e6 4. Kc7-b8! (nu dreigt
2 Kd5-d6, Tg5xh5 3. Kd6-c7 (Dreigt
mat op d6) 4. Le6-d5 5. Td2xd5!.
Th5xd5 (Een geraffineerde verdedl.
ging na 6. h8 Dame volgt 6.Td8+t
7. Dd8: en zwart staat pat) 6. h7-h8
Toren Td5-d6 7. Kb8-c7 met mat
of torenwinst (Troitzky).
