De Block: Nog geen
aanwijzingen
over misbruik B.T.W.
Concilie draait om
kern van
kerk
crisis
heen
CONTROLE OP INVOER SIGARETTE N VERSCHERPT
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND
N.K. V.-voorzi
Mertens: prijzen
stijgen ongehoord
BESTEM
SLEEPBOOTSTAKING TEN EINDE
Regering
gaat
buikriem
aanhalen
Drs. Den Uyl
vraagt nota
DEN HAAG/UTRECHT -- In Nederland heerst een
prijspsychose.
andaag
in
KRITIEK IN NOORDWIJKERHOUT
DIJK NIEUWE.
HAVEN TE
TERNEUZEN
VERSCHOVEN
Ruim 80 miljoen
verlies
voor Spoorwegen
KOPEN OP AFBETALING
WEER MOEILIJKER
SKISPRINGER
VERONGELUKT
(Van onze verslaggevers)
Dit constateerde gisteren minister De Block van Economische Zaken.
Geruststellend verklaarde hij: „Iedereen vreest, dat er prijsstijgingen
komen, maar op dit moment zijn er geen aanwijzingen, dat in bepaalde
storen misbruik van de BTW gemaakt wordt".
Com mentaai
Bestedingsbeperking
KLACHTEN
EISEN
Poging tot kidnapping
op Sardinië: één dode
Besparingen
109e [aargang no.. 26013
NTORENi ROOSENDAAL, MOLENSTRAAT 45, TEL. 37150
STEM
woensdag 8 januari 1969
WEERBERICHT
J
Plaatselijk regen
Veranderlijke bewolking. Plaatse
lijk regen. Matige tot krachtige
zuidelijke wind. Zelfde of hogere
temperaturen.
BERGEN OP ZOOM. ZUIVELSTRAAT 26, TEL. 4780
OOSTERHOUT, ARENDSTRAAT 14, TEL. 4957
GOES, KLOKSTRAAT 1, TEL. 8030
HULST, STEENSTRAAT 14, TEL. 3751
PRIJS PSYCHOSE IN NEDERLAND
i
i
vena Is minister De Block zijn de Economische Controle Diensten
nog uiterst voorzichtig met hun conclusies over de prijsstijgingen
sinds 1 januari, maar uit eigen informaties en steekproeven is toch
wei gebleken, dat de prijzen »p verschillende fronten uit de hand
lopen.
|ïinister De Block zei te verwachten flat de geraamde prijsstijging van iV-
procent dit jaar niet gehandhaafd zal kunnen worden. Maar als de prijzen
uit de hand lopen, zo'kondigde de minister aan, dan zal hij onmiddellijk
met krachtige maatregelen komen.
50 gram)
Nederland wordt bedreigd met
een bestedingsbeperking. De
conjunctuur is nauwelijks aan
getrokken of de regering steekt de
waarschuwende vinger omhoog.
Het kabinet-De Jong is bang dat de
opleving te snel zal verlopen. Een
overspanning is geenszins gewenst,
doch het optreden van de regering
op dit moment suggereert dat de
vakbonden de ontwikkelingen te
veel hebben gestimuleerd. De me-
taal-c.a.o. zi» de regering niet lek
ker. Zij heeft afgezien van recht
streekse maarregelen in het loonbe-
leid, dat immers een zaak is van
werkgevers en werknemers. De on
derlinge krachtsverhoudingen heb
ben de uitkomst van de c.a.o. be
paald.
De regering moet hier buiten blij
ven, zolang niet blijkt dat de ont
wikkeling desastreus verloopt. De
werkgevers zetten de regering on
der druk. Deze durft niet in de prijs
ontwikkeling in te grijpen. De re
geerders redeneren: lonen vrij, dan
ook de prijzen vrij. De werknemers
op hun beurt zeggen: prijzen vrij,
dan ook de lonen vrij En zo ont
staat de loon-prijsinflatie, die ken
merkei;: is voor de economische
groei. Dit is geen reden om panieke
rig te worden De regering heeft nu
besloten op een andere wijze in het
economisch mechanisme in te grij
pen, n.l. door de particuliere beste
dingen in de consumptieve en inves
teringssfeer aan banden te leggen.
Zij zal er niet langs komen ook de
overheidsbestedingen te beperken.
Wgjweten uit 1958 wat een beste
dingsbeperking kan betekenen. De
ze kan de overspanning op de ar
t^idsmarkt voorkomen, maar aan de
ar|dere kant tot werkloosheid leiden.
H? aanwezigheid van een con
juncturele arbeidsreserve zal de
tooninflatie wel indammen. De vak-
P^fden stellen in tijden van werk
loosheid minder stringente loon
eisen. Een ver doorgevoerde beste
dingsbeperking zal de vakbonden
op di+ moment echter tot tegenmaat
regelen kunnen dwingen. Het trio
ÏÏBP'ook, Witteveen en Roólvink
-r7i| mpe' z'ch dit goed realiseren. De
W "['"'sters De Block en Roolvink zijn
n™Jpympathiek in kringen van de
vakbeweging. De geplande loonin-
9r«ep van Roolvink in het begin
en de werkgelegenheids-
en stimuleringspolitiek van minister
JSBIock zijn hiervan de reden. Nu
•eeft Witteveen de kastanjes uit het
e vuur van het Binnenhof moeten
a en, of hij zijn handen daarbij
n» verbrand zal binnenkort blij-
De voorzitter van het N.K.V., de
heer Mertens, deelt liet optimisme
van minister De Block niet. „Micro-
economisch ervaart iedereen dat de
prijzen ongehoord stijgen en het is
zaak dat de minister van Economi
sche Zaken op tijd ingrijpt. Momen
teel. veroorloven velen zich, onder
het B.T.W.-etiket, de prijzen maar
op te schroeven", aldus de heer Mer
tens. Hij vindt het noodzakelijk dat
de consument zich kritisch opstelt en
dat hij buitensporige prijsverhogin
gen meldt.
Bij de Economische Controle
Diemt in Den Haag komen de klach
ten over ongemotiveerde prijsstijgin
gen met honderden binnen.
Bij de E.C.D. voor de provincies
Zeeland, Noord-Brabant en Limburg
aan de Vughterstraat 307 in Den
Bosch, is het al niet anders. De tele
foon (04100-38838) staat er rood
gloeiend. Sommige mensen uit de
drie zuidelijke provincies, die er niet
in slagen een vrije lijn te krijgen,
bellen hun klachten rechtstreeks
door naar het ministerie van Eco
nomische Zaken in Den Haag.
Districtshoofd van de E.C.D. in
Den Bosch, de heer H. J. Groothuij-
se, heeft al twintig man in moeten
schakelen voor prijscontroles. Voor
namelijk in verband met de belas
ting toegevoegde waarde. Vier van
hen zijn de gehele dag bezet met be
handeling van klachten. In uiterste
nood kan de heer Groothuijse nog
tien man extra inzetten voor de
prijscontroles in de drie zuidelijke
provincies. Maar daarmee is het po
tentieel van zijn district dan ook uit
geput.
„Ik heb nog nooit zo'n differentia
tie gezien van artikelen, waarover
prijsklachten binnenkomen", zegt
hij. „Vooral in Brabant en Limburg
is het erg. Uit de provincie Zeeland
komen aanzienlijk minder klachten.
Zoveel mogelijk gevallen worden te
lefonisch afgehandeld, maar nu al
dienen in het zuiden 70 tot 80 klach
ten terdege te worden onderzocht".
Veel klachten hebben betrekking
op levensmiddelenbedrijven, en be
treffen met name vleeswaren, koffie,
thee en zeep. Ook de textielsector
blijft niet onbesproken, waar het gaat
om artikelen als wol, overhemden
en dameskousen.
De maatkledingbedrijven zijn ken
nelijk vrij algemeen met een ver
vroegde opruiming begonnen, zodat
het thans nog moeilijk te voorspellen
is hoe daar straks de prijzen komen
te liggen.
(VERVOLG OP PAGINA 3)
SASSARl (Sardinië) (JUL)
Een rijke Sardinische landeigenaar is
gisteren doodgeschoten en zijn 28-
jarige zoon werd gewond omdat zij
zich verweerden toen vier gemasker
de bandieten hen trachtten te ont
voeren.
De bandieten konden ontkomen.
Het was de eerste kidnapping op dit
eiland nadat verleden jaar 14 rijke
burgers werden ontvoerd. Een van
hen is nooit losgekocht en men vreest
dat hfj vermoord is.
Bejaarden in Zeeland zijn ge
schrokken van de koele wijze
waarop hun gezegd werd dat
zij veel meer moesten gaen be
talen. Pagina 3.
De P.T.T. stelt een onderzoek in
naar de telefoonbehoefte als
gevolg van de industrialisering
van het Moerdijk- en Sloege-
bied. Pagina 5.
De Kleine Stem op pagina 7.
Yvonne Paul weer terug in Ne
derland. Pagina 9.
Tien zangers en zangeressen
zijn aangewezen voor het na
tionale songfestival.
R.T.V.-pagina.
Nieuwbakken prof Albert van
Midden: „Je moet hard knok
ken om tussen de „gevestigde"
wielrenners te komen".
Sportpagina.
•r
(Van een onzer verslaggevers)
TERNEUZEN Aan de nieuwe
zeehaven te Terneuzen heeft giste
ren over een lengte van ongeveer 125
meter een dijkverschuiving plaatsge
had.
Het is voor de derde maal dat dit
is gebeurd. Ir. F, van Rossum, hoofd
Bouwbureau Werken Kanaal van
Terneuzen bij de Rijkswaterstaat zei
ons desgevraagd, dat deze verschui
ving niets te betekenen had. Bij nieu
we werken zoals de buitenhaven is
dit normaal. Op de vraag of in ver
band hiermee speciale maatregelen
zuil enworden genomen, antwoordde
hij ontkennend. ,,De herstelwerk
zaamheden", aldus de heer Van Ros
sum, „zullen mettertijd worden uit
gevoerd".
(Van een onzer redacteuren)
NOORDWIJKERHOUT Het pastoraal concilie is gistermorgen
in een flinke impasse terechtgekomen. Dat bleek uit de noodzaak
van twee schorsingen, een voor beraad van de vergaderingsleiding,
een ander voor beraad van de delegaties. Bovendien werd het jeugd-
rapport aan een vernietigende kritiek onderworpen.
De grote klap kwam al vroeg. Om plus minus tien uur trad de
heer Griepink namens alle delegatieleiders naar voren om uiting te
geven aan een gevoel van groeiend onbehagen, dat algemeen heerste.
„Wij komen er niet uit," zei hij. „Het Nederlandse volk zit niet te
wachten op een pastoraal concilie, zoals dat nu verloopt."
Hij meende dat de kern van de
crisis niet geraakt werd. En die kern
was: de relatie tussen Rome en Ne
derland, de spanning binnen de Ne
derlandse kerkprovincie, de spanning
tussen knellende kerkstructuren en
de behoefte aan vrijheid, het groeien
de verzet tegen de gevestigde orde.
„Dit zijn de vragen die leven. Daar
over moeten wij praten. Wij steken
nu onze onvoldaanheid weg in rap
porten, resoluties ~n dergelijk. De
kern raken wij niet".
Hij stelde voor de rapporten ter
zijde te leggen en vroeg om schor
sing van de vergadering.
De leiding van het pastoraal con
cilie heeft na anderhalf uur overleg
met de delegaties en de delegatie-
hoofden, besloten, niet direct in te
gaan op de suggestie van de vergade
ring, de oorzaken van het onbeha
gen onder de Nederlandse katholie
ken te bespreken, in de zin als de heer
Griepink had voorgesteld.
Men wil evenwel proberen van
daag ruimte te scheppen voor dis
cussie over enkele „hete hangijzers".
Bij de behandeling van het jeugd-
rapport begon de algemeen rappor
teur, de heer Kraan, met mee te de
len, dat de delegaties van de bisdom
men Haarlem en Rotterdam het rap
port in zijn geheel hadden afgewezen.
De andere delegaties hadden ernstige
kritiek op strekking en taalgebruik.
De commissie zei tenslotte in haar
antwoord tot het inzicht te zijn ge
komen, dat geen apart jeugdrapport
moest worden uitgebracht, dat de
jeugd niet als een aparte categorie
behandeld mocht worden en dat de
jeugdproblemen beter als een facet
van de algemene problemen konden
worden gezien.
Kardinaal Alfrink constateerde
hierna, dat de jeugd een grote aver
sie had van structuren en een grote
behoefte aan inspiratie. Niettemin is
uit de structuren veel inspiratie, ook
die van de huidige jeugd, voortgeko
men. „Hier moet", zo zei de kardi
naai, „toch het aanknopingspunt lig
gen voor een vruchtbaar gesprek".
(ZIE OOK PAGINA 9)
De staking van de Rotterdamse
sleepbootbemanningen is ten einde:
tijdens een bijeenkomst gisteren werd
gestemd over het doorgaan of beëin
digen van de staking.
(Zie ook pag. 9)
DRAMMEN (ANP) Bij nationale
wedstrijden skispringen in de Noorse
stad Drammen is de Noor Olaf Haa-
konsen dodelijk verongelukt. Haakon-
sen kwam in plaats van omlaag te
zweven op zijn hoofd terecht en over
leed.
(Van een onzer verslaggevers)
UTRECHT Na aftrek van de
overheidsvergoeding voor bedrijf»-
vreemde lasten (70 miljoen gulden)
zal het verlies voor de Nederlandse
Spoorwegen over het afgelopen jaar
waarschijnlijk uitkomen op een be
drag van 80 a 85 miljoen gulden. In
1967 was er een verlies van 94 mil
joen gulden na aftrek van een over
heidsvergoeding van 35 miljoen gul
den. De NS-begroting voor het pas
begonnen jaar toont een verliescijfer
dat ongeveer gelijk is aan dat van
1968.
Dit heeft de presictanit-directeuir van
de Nederlandse Bpoorw., ir. J. Loh-
manm, gisteren medegedeeld tijdens
de jaarlijkse persconferentie van de
NS. Hij noemde die ontwikkelingen
van zijn bedrijf in verschillende op
zichten niet gunstig, „maar wij gaan
aUesmimst bij de pakken neerzitten".
DE WESTIRIAANSE opstandelin
genleider Lodewijk Mandatjan is gis
termiddag per vliegtuig in Djakarta
aangekomen om te verklaren dat hij
zich aan de kant van de republiek
Indonesië schaart. Hij droeg het
uniform van majoor.
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG De regering wil
nog niet ingrijpen in de vrfle loon
politiek en daarom de metaal-
c.a.o. niet afkeuren. Maar wel wil
zij, dat de bestedingen worden
afgeremd. De regering heeft be
sloten enkele maatregelen te tref
fen om de uitgaven in te dammen.
De ministers Witteveen (Finan
ciën), De Block (Economische Za
ken) en Roolvink (Sociale Zaken)
hebben gisteren de plannen van de
Tegering bekend gemaakt. Deze plan
nen komen op het volgende neer;
e De schorsing voor de investerings
aftrek zal worden vervroegd. Dit
houdt in, dat bepaalde plannen
om de belastingfaciliteiten voor
investeringen op te heffen met
een jaar vroeger zullen worden
uitgevoerd.
De eerste helft van de versnelde
schorsing der investeringsaftrek die
op 1 januari 1970 zou plaats hebben
wordt nu onmiddellijk van kracht.
Deze schorsing van de investerings
aftrek, dus het opheffen van de be-
lastingfacilitelten voor investeringen,
geldt voor het hele land, waardoor
de bedrijfsinvesteringen wat zullen
worden getemporiseerd. Het gunstige
effect hiervan op de begroting bete
kent voor 1969 een stijging van da
belastingopbrengst met 100 miljoen
gulden en voor 1970 een stijging van
de belastingopbrengst van 200 mil
joen gulden. De schorsing van de in
vesteringsaftrekking heeft geen be
trekking op de scheepsbouw en de
KLM. De stimuleringsmaatregelen ter
bevordering van de werkgelegenheid
in de regionale industrialisatiegehie-
den bljjven onverminderd van kracht,
Een tweede maatregel van de re
gering heeft betrekking op de be
perking van de consumptieve af
betalingskredieten. Hiermee wil da
regering bevorderen, dat minder
op afbetaling zal worden gekocht,
waardoor mogelijk meer geld voor
besparingen beschikbaar zal ko
men.
Doordat de Eerste Kamer in de
cember de huurbelasting heeft
verworpen, vervalt voor dit jaar
een behoorlijk bedrag ten behoeve
van de begroting. Ook dit bedrag
zal moeten worden gecompen
seerd.
Geprobeerd zal moeten worden om
deze compensatie tot stand te bren-
(Vervolg op pagina 9)
DEN HAAG De fractievoorzitter
van de Partij van de Arbeid in de
Tweede Kamer, drs. Den Uyl, heeft
minister president De Jong schrifte
lijk gevraagd om een nota te ver
strekken over de gisteren bekend ge
maakte regeringsvoomemens voor
het sociaal-economisch en financieel
beleid.
De heer Den Uyl vraagt de minis
ter president deze nota zo tijdig in te
dienen, dat de kamer in de gelegen
heid is om, desgewenst, onmiddellijk
na het reces met de regering van ge
dachten te wisselen. De heer Den
Uyl vraagt in de nota o.a. aan te ge
ven welke beperkingen van de be
stedingen de regering nastreeft, en
welke nieuwe lastenverhogingen de
regering wil voorstellen, en welke
inzichten de regering in de huidige
situatie heeft omtrent de aangekon
digde verlaging van de inkomstenbe
lasting met ingang van 1 januari
(Van een onzer.verslaggevers)
STRIJBEEK/DEN HAAG De Nederlandse douane is al
aan een verscherpte controle op de invoer van sigaretten be
gonnen. Gisteravond ondervonden vele Nederlandse automobi
listen de gevolgen daarvan: zij werden aangebonden en moes
ten hun auto laten doorzoeken.
De maatregel van de minister van financiën om de strook,
vanaf de grens naar het binnenland, waarbinnen men als
„grensbewoner" wordt gekwalificeerd, bijna te vervijfvoudi
gen (van 5.500 meter naar 25 kilometer) heeft bij vele fer
vente sigarettenrokers in Brabant en Zeeland overigens
kwaad bloed gezet.
Tot zelfs in hoge douanekringen is men slecht te spreken
over de maatregel. „Die past niet meer in de moderne maat
schappij. Dat is discriminatie, volslagen willekeur. Het lijkt
me zelfs in strijd met de grondwet. In elk geval een duide
lijke benadeling van een deel van de Nederlandse bevolking",
aldus een leidinggevende douane-ambtenaar.
Hij voegt er aan toe:
„Als men een lek van 45 cent verschil per pakje wil stop
pen, moet men dat ten koste van de gehele bevolking doen.
Dat is tenminste eerlijk en het is nog eenvoudig ook".
Gisteren schreven we overigens dat er voor de grensbewoners
een regeling bestaat, die erin voorziet dat zij eenmaal per
maand een grotere hoeveelheid sigaretten (100) belasting vrij
kunnen „invoeren". De voorschriften noemen de uitzondering
wel, maar zoals vaker voorkomt deze leidraad is in de
praktijk nooit tot gelding gekomen. Reden daarvan: de grote
administratieve rompslomp, die de maandelijkse notering van
duizenden „grensbewoners", die hun periodieke hoeveelheid
sigaretten komen halen met zich meebrengen. Om over de
controle op de naleving van de bepaling maar te zwijgen.
Een woordvoerder van de persdienst van het ministerie van
en' dee,4e mee, dat deze uitzonderingsbepaling al in
1966 zou zijn geschrapt.
Deze mededeling is in tegenspraak met wat de hoge douane
functionarissen aan de grens zeggen. „In mijn instructies, van
twee maanden geleden, die ik met hét oog op de veranderin
gen nog eens bestudeerd heb, wordt nog steeds over die uit
zondering gesproken", aldus onze zegsman.
,.^LPartiCUliere"' die met de invoerbelastingen te maken
hebben, kunnen te rade gaan bij de uitgeverij Kluwer in De-
®e_n autoriteit op het gebied van belasting-technische
uitgaven. In het boekwerk „Heffingen bij invoer", band A, bii-
maandeliifc r W°^t Óók "og ste<HLs gesproken over de
maandelijkse regeling. Belastinginspecteurs zijn veelal de au
teurs van deze boeken.
uw IJ,c?sen do?"> a's „grensbewoners" bij één
grenskantoren toch aangifte komen doen van het inkopen
„maandelijks rantsoen"? vroegen wij aan de eerder
„enoemde leidinggevende douane-ambtenaar. Het antwoord:
,,uat zou een enorme hoop werk geven, maar ik zou die grens
bewoners noteren en hun portie belasing vrij laten meenemen".
