OUDEJAARSENQUêTE VAN DE STEM Dit was het jaar van de gematigd progressieven Tweede blunderprijs KRO's mr. Van Doorn voor Robert Kennedy Inspirator van een doorbraak Herhaling van Glazen stad in september Het antwoord op de vraag MAN VAN HET JAAR Telegram aan mrs Kennedy Jan Janssen sportman van het jaar Hij was de ergerniswekkendste Stomverbaasd M'n moeder (Van een onzer redacteuren) BREDA Het is weer helemaal anders danvorig jaar. En dan dat jaar daarvóór. Toen kwamen Schmelzer (1966) en ridder VanRappard (1967) als „indrukwekkendste figu ren" uit de enquêteformulieren springen en bleek mevrouw Zeldenrust-Noordanus (1967) de meest ergeniswekkende figuur,althans voor 9,5 procent van de lezers. Nu is wijlen senator Robert Kennedy de man vanhet jaar geworden en met een aanmerkelijk hoger percentage dan de man van 1967(14,8 procent tegen 18,3 procent). En iin wie heeft 15,2 procent van onze lezersschaar zich het meest ge ërgerd in het afgelopen jaar? Aan KRO's voorzitter mr. H. W. van Doorn. En de man door wie hij in deze afgrona, om niet te zeggen: in deze poel viel, staat met 7,3 pro- rent van het aantal stemmen op de ergerniswekkende vierde en met 3,1 procent op de indrukwekkende zesde plaats. 0 hebt er een gematigd progres sief jaar van gemaakt, als u ten minste behoort tot degenen, die oms onder die lawine van enquêteformu lieren hebt begraven. Want bedenk wel, dat een man als paus Paulus niet alleen derde staat als indruk wekkendste (11 procent), maar hij staat tevens als derde onder de er- gerniswekkenden (7,3 pet.), welke uitslag ongetwijfeld evangelisch „ge duid" kan worden. En intussen dan ken we die vriendelijke lezer harte lijk, die ons „sterkte bij het tellen wan de stemmen" wenste. In het lijstje hiernaast ziet u, dat we er best zijn uitgekomen. Het wereldgebeuren heeft u (en ons) dit jaar blijkbaar sterker aan gegrepen dan vorige jaren. Elders in dit nummer zult u er de (sombere) neerslag van vinden. In onzeenquête blijkt het wel uit de cijfers. Kenne dy, Dubcek, de paus, Jacky Onas- sis en dr. Barnard staan in de eer ste gelederen als het er voor onze lezers op aankomt de man of de vrouw aan te wijzen, die in 1968 het meeste indruk heeft gemaakt. En wat de gebeurtenissen be treft, die men het belangrijkste acht: Ook die vonden buiten ons (tocj, al tijd nog knusse) landje plaats. De bezetting van Tsjecho-Slowakije door de troepen van het Warschaupact was voor 28,5 procent van de inzenders de belangrijkste gebeurtenis van het jaar. Gevolgd door de moord op Ro bert Kennedy en de Amerikaanse pre sidentsverkiezingen. De encycliek van de paus (en bij velen hebben we maar verondersteld dat ze Humanae Vitae bedoelden) staat met 5,7 pro tent maar even hoger genoteerd dan de moord op ds. Martin Luther King (5,5 procent). We gaan over naar het gezellige deel van de enquête. Weer kwam Jan Janssen (vorig jaar stomver baasd) als eerste over de STEM- slreep. Niet minder dan 43 procent (vorig jaar 21,4) van onze lezers wil- de hem op de ongetwijfeld sportieve '«ouders beuren. Een merkwaardi ge overeenkomst met vorig jaar in dit deel van de enquête. Ada Kok iverd weer tweede, toen met 15,8 en w met 27,9 procent. Cruyff werd dit (aar derde (6,5 procent) en vorig Jaar vierde (6,6 procent), maar Kees l erkerk, die derde sportman van 1967 verdween naar een verre zevende Plaats. Al was er dan een lezer, die de Sf1 tot sportman van het ,'S ™e verheffen en een ethisch rWfw dat "deS«ae die ongelijk foiX bekei"*n" op het zadel wil- MiWvuen' was er bij de2e vraag dekam61 overeenstemming onder Maar wat te zeggen van het bes- rnJe!iSprogramma? Bovenaan, deNCRV n jT1 12,7 Proooot staat w» W??,l!.uktle Glazen stad- Voor 373 mvv. h.et maar dt>t büjkt erais iÏ"1 de lezers met ons J^?lewillen.(net als wij) lezer de studenten uitroept tot „de man(nen) van het jaar"; hij zet ze althans onder de eerste vraag. Dezelfde lezer heeft ook moeilijkhe den met 's rijks dienst voor de be lastingen. Met vreugde geven wij u kennis van zijn antwoord ep vraag 2. Wat is de belangrijkste gebeur tenis van het jaar? „De verhoging van de belasting, van de ministers, enz.; duizenden guldens erbij. De be volking voor de rest maar laten wer ken voor een klein fooitje en dan maar opscheppen van welvaart". Ge lukkig B.T.W.-jaar, vrienden! Verontwaardigd is de lezeres, die onder vraag 5 invult: „Het meest heb ik me geërgerd aan degene, die het kabaal in m'n huis vanwege de centrale verwarming, ondanks vele persoonlijke klachten en telefoontjes, niet eens is komen „beluisteren", laat staan verhelpen". Wij leven met u mee mevrouw, want bij ons maakt- ie ook zo'n kabaai. Soms denk je: waren die flats dan eigenlijk toch niet als moderne gevangenissen be doeld? Heel veel diames vooral, vonden die ergernisvraag toch maar niks. En ze zetten een streepje of: „Ik heb me aan niemand geërgerd, allen zijn 't mensen". En één (heel wijs): „Eer lijk gezegd heb ik me het meest aan mezelf geërgerd". Waaraan (u mag best méélachen) werd toegevoegd: „U ook?" De lezer die ons meedeelde, dat hij zijn moeder had uitgeroepen tot de vrouw van het jaar, bevindt zich in goed gezelschap bij degenen, die „mijn eigen vrouw" (niet de onze natuurlijk, maar dat begreep u al) op het enquêteformuliertje zetten. En geef ze eens ongelijk!? Maar met z'n allen haalden ze tocj, nog geen half procent. Er zal toch niks met die 99,5 andere procenten aan de hand zijn? Maar die zeggen het misschien met bloemen. Of met 'n Duitse bief stuk, zoals de man die vond dat „al die Duitse studenten in de pan ge hakt moesten worden". We zullen hem in contact brengen met die an dere lezer, die het volgende van me ning was: „We moesten allemaal het voorbeeld van de studenten vol gen". Hij zegt er gelukkig niet bij van welke, zodat we blijmoedig ons eigen voorbeeld kunnen blijven vol gen. Het is u intussen al wel duidelijk geworden, dat niet alle 80.000 abon nees van De Stem en hun gezinsle den het echt helemaal met elkaar eens zijn. Degenen, die invullen, dat ze zich het meest aan mr. Van Doorn hebben geërgerd zijn bepaald niet dezelfden, die de paus tot man van het jaar willen verheffen. En ook in dat opzicht is zo'n enquête een leerzame aangelegenheid. Je kunt de stapeltjes netjes in links en rechts verdelen. Al blijven er altijd figuren van het midden. 5? (Van een onzer verslaggevers) HILVERSUM „Glazen Stad", een NCRV-produktie die in acht afleve ringen vanaf 6 september tot 12 ok tober op de buis te zien was, werd als beste tv-programma van 1968 aan gewezen door onze lezers. Het per centage (13,7) lag overigens niet erg hoog. De NCRV vond het juist daar om zo leuk, dat in het zuidwesten van ons land dit resultaat uit de bu(i)s kwam, omdat de kijkdichtheid voor dit programma in het zuiden het laagste lag. Die kijkdichtheid was 32 procent in het zuiden, 45 procent in het noorden (het hoogste cijfer) en 38 procent in de drie grote steden. Het verhaal van P. J. Risseeuw is in de tv-bewerking van Willy van Hemert wel aangeslagen in Neder land. In de problematiek van de tuin ders in het Westland, die zich be dreigd weten door de groeiende stad, hebben velen blijkbaar iets van htm eigen problematiek herkend. B(j de NCRV kwamen honderden brieven binnen met verzoeken om herhaling. En die gevraagde herha ling komt! In september 1969 zal men op drie avonden de ingekorte acht af leveringen weer uitzenden. De kijkdichtheid liep op van 27 procent bij de eerste uitzending tot 52 procent op de laatste avond. Het waarderingscijfer liep op van 72 tot 80. In het zuiden liep het percentage op van 24 tot 41 procent. De gemid delde kijkdichtheid bij de leden van de verschillende omroepen week wei nig van elkaar af. De NCRV-leden maakten het hoogste percentage, 79, gevolgd door de KRO met 77, AVRO 76 en VARA-leden 75 procent. cent kW1 wat anders. 6,5 pro- ProceM AT*!? Peyton P'ace en 4,3 il» wasüert rf SaSa. Maar "el alle vf langstelling ook «aw Van .tot de bii riïi ie bijaa zeggen. Enfin, mtslag levert zuilm laarProgramma op van Wat^f en m a110 kleuren doet hpt ,f„ntenj0^gen betreft die 0015 sl Eoe6°rv le andere lezers ®5sde ■°?r een Paar la hi3 jcnigen, indrukwekkende man, E" Sj Wit n' tlgUUr Van h<it ia®1"" i'saweSLA.i4 v?or.m bet rijtje onder ^guren, waar- ^eedelenï Lu rWe het u m°eten fear gelukW 1? Janssen prijkt, et S ook L011 van Burg Duys en4.Schmelzer en Wil le "be4 nooit ein- stscheid van Heintje Davids Dit is de uitslag van de Oude- jaarsenquête van De Stem. Vraag 1: Welke man of vrouw heeft in 1968 de meeste indruk op u gemaakt? 1. Robert Kennedy 2. Alexander Dubcek 3. Paus Paulus VI 4. Jacky Kennedy (Onassis) 5. Prof dr. Chris Barnard 3,9 pet. 3,1 pet. 3,1 pet. 39,6 pet. 7. 18,3 pet. 15,2 pet. 11,0 pet. 5,8 pet. Frits van de Poel Jan Janssen Anderen in totaal Vraag 2: Wat is naar uw mening de belangrijkste gebeurtenis van het jaar geweest? 1. De inval in Tsjechoslowa- kije 28,5 pet. 2. De moord op Robert Ken nedy 18,3 pet. 3. De Amerikaanse presidents verkiezingen 10,8 pet. 4. De verschijning van de ency cliek Humanae Vitae 5,7 pet. 5. De moord op ds. Martin Lu ther King 5,5 pet. 6. De verschillende harttrans plantaties 4,3 pet. 7. De bomstop in en de vredes onderhandelingen over Viet nam 4,3 pet. Andere gebeurtenissen in totaal 22,6 pet. Vraag 3: Wie is voor u de sport man of sportvrouw van het jaar? 1. Jan Janssen 43,- pet. 2. Ada Kok 27,9 pet. 3. Johan Cruyff 6,5 pet. 4. Tom Okker 3,5 pet. 5. Vera Caslavska 3,1 pet. 6. Bob Beamon 1,7 pet. 7. Kees Verkerk 1,7 pet. Anderen in totaal 12,6 pet. Vraag 4: Wat vond u het beste t.v.-programma van 1968? 1. Glazen Stad 12,7 pet. 2. Peyton Place 6,5 pet. 3. The Forsyte Saga 4,3 pet. 4. High Chaporal 4,3 pet. 5. Achter het 'Nieuws 3,9 pet. 6. Farce Majeur 3,9 pet. 7. „Olympische Spelen" 3,1 pet. Andere programma's in totaal 61,3 pet. Vraag 5: Aan wie heeft u zich het meest geërgerd? 1. Mr. H. W. van Doorn 15,2 pet. Jacky Kennedy (Onassis) Paus Paulus VI Frits van de Poel Mies Bouwman Lou van Burg Charles de Gaulle Anderen in totaal 11,9 pet. 7,3 pet. 7,3 pet. 4,2 pet. 4tl pet. 2)8 pet. 47,2 pet. ■Rot studenten" l! whteraïS niet scdacht. flat wij f laten? Er zijn ht'l vreemd.e" heel waardevolle en •Me, Wrtke Ü",u m.ag zelf bepalen fhlkt en w» 5 4egone u ze rang- lVaBt vele ?'?n: de brieven. simpel Invniil het niet bij ''«muljer rii. i van een enquête- !"'en en er eens ecd' voor genten dan: "D,e ?e "Watschanilr gen vreten van ie ,a» uitS3 6n nlks doen dan beurs v™ studenten??? Op ''«I werkend eenten van ons. ttaar eens mensen- Ze moeten he* weïk zTttfn"W 0pSluiten en aa" 1*9 er t<Se^irKPrU!Ientie taaI staan h erbaasd van dat deze (Van een onzer verslaggevers) HILVERSUM - Mr. H. w! van Doorn, KRO's voorzitter wil er geen commentaar op geven. Een paar maanden geleden heeft hij ook ai de „blunderprijs" in ontvangst kunnen nemen (zie de foto), maar dat de oudejaarsenquête van De Stem hem nu ook al aanwijst als de man h,aa7aan me" Z'cb in 1968 het meest nf.fl gard nee> daar heeft hij taar". Ug' "Gee» commen- Toch bevindt KRO's voorzitter zich beslist niet in kwaad gezeL gum-P w "er.gerniswekkende'' guur. Want memand minder fi- dan paus Paulus de Zesde en mevrouw Jacky Onassis behoren tot de koplo pers van enquêtevraag vijf, die ech ter met vele neuslengten door de heer Van Doorn gewonnen is. Overigens staat de paus ook als nummer drie onder de meest in drukwekkende figuren van 1968 en daar ontbreekt de heer Van Doorn. i'|a, wat kunnen wij er aan doen? Wij hebben Frits van der Poel echt met ontslagen. Die staat trouwens zelf ook weer op het lijstje ergernis- wekkenden. Als nummer vier ach ter zijn ex-baas. Maar hij staat ten minste nog (als zesde weliswaar) °P de lijst van de indrukwekkend- sten. Een vriendelijke mevrouw uit Bre da, die „ergeren" zo'n naar woord vond, vulde toch de naam van de KRO-voorzitter in onder vraag 5, met het volgende commentaar: „Als Frits vijf jaar tot zijn tevredenheid bij de KRO werkte, dan is de straf niet evenredig aan de eventueel ge maakte fout en dus oneerlijk volgens mijn inzicht". Mogelijk dat de heer Van Doom het langzamerhand met de STEM- lezers eens begint te worden. Waar op hij dacht: „Laat ik maar geen commentaar geven; ik (blunder) prijs de dag liever niet voor het oudejaarsavond wordt". Oudejaarsavond wordt". (Van een onzer redacteuren) Sterven in dienst van je land of voor je overtuiging heeft in de geschiedenis van de mensheid altijd een vrij grote indruk gemaakt. De tragedie en vooral de mengeling van triomf en tragedie heeft de mensen immer ge boeid. En al biedt het steeds meer door computers en ruimteschepen, atoomevenwicht en voedselprogramma's, Ité-vakantiereizen en verkeers opstoppingen, ontvoogding en rebellie beheerste decennium dat thans ten einde loopt, niet het goede klimaat voor klassieke helden en tragedies, deze elementen hebben zeker bij velen meegespeeld bij het kiezen van onze Man-van-het-Jaar: Robert Francis Kennedy, de dit jaar in Los Angeles vermoorde Amerikaanse senator, die misschien bijna president was. Triomf en tragedie hebben van de Kennedy-story een legende gemaakt. De onbuigzame kracht van Joseph P. en zijn schone Bostonse vrouw Rose Fitzgerald, beiden telgen van Ierland, beiden kinderen van in de politiek geharde vaders; een ouderpaar dat een gezin opbouwde dat het meest besproken van de Verenigde Staten zou worden, maar dat ook door het noodlot ongekend hard werden ge troffen: Eerst Joe junior, die sneu velde als piloot van een bommenwer per; vervolgens de knappe Kathleen, die in 1948 om het leven kwam bij een vliegtuigongeluk; toen Jack, de president, neergeschoten in Dallas en tenslotte Bobby, vooral sinds de dood van zijn broer Jack tot zelfs voor zijn naaste vrienden uitgegroeid tot Bob zonder-verkleiningsvorm. En intus sen ontsnapte als door een wonder de jongste broer Ted aan de dood toen ook hij met een vliegtuig neer stortte. Robert Francis Kennedy, senator voor New York en kandidaat voor de presidentiële nominatie van de De mocratische Partij stierf door geweld, in dienst van zijn land en in feite ook vanwege zijn overtuiging. Hij was bovendien een van de hoofdpersonen uit de Kennedy-legende. Maar zou hij alleen om dit alles door een groot deel van onze lezers tot man-van-het- jaar zijn gekozen? Toen Robert Kennedy in 1966 be sloot zich kandidaat te stellen voor de senaatszetel van New York, noem de men dat opportunisme. Toen hij zich na het dramatische terugtrek ken van Johnson dit jaar kandi daat stelde voor het presidentschap van de Verenigde Staten, noemde men hem alweer een opportu nist. Robert Kennedy heeft van alle Kennedy's ongetwijfeld de meeste scheldwoorden geoogst. Een van de meest voorkomende was wel dat hij „meedogenloos" was. De meningen over de Kennedy's werden echter nogal verabsoluteerd. Dat bracht het feit dat de Kennedy's zowat het meest besproken „item" in de hele Verenigde Staten waren, automatisch met zich mee. Je was vóór de Kennedy's of er tegen. Je kon er geen kwaad woord van horen of geen goed. Een koele, objectieve tussenweg leek er niet te bestaan, ook niet voor tallozen die zich noch tans rekenden tot de opinievormers. Toen Robert Kennedy op campagne ging dit jaar, verzamelde zich fond hem bijna dezelfde ploeg jonge, bril jante mannen die acht jaar eerder zijn broer Jack hadden vergezeld naar de eindstreep en die met de Kennedy- president toen het Witte Huis waren binnengetrokken. Voor Bob Kennedy draafden dit jaar, overal waar hij kwam, de menigten op, zonder dat daarvoor veel moest worden gedaan. De grootste zorg van de staf was niet om mensen op de been te krijgen maar om de faciliteiten te scheppen waarmee de menigten komen kon den waar ze zijn wilden: bij het spreekgestoelte van Bob Kennedy Was het alleen de legende die de jon ge, naar buiten wat stug en hard lij kende senator, zijn aanhang bezorg de? Deels wel natuurlijk maar zeker niet alleen, evenmin vermoedelijk als de legende en de tragedie voor onze lezers uitsluitend de aanleidingen wa ren om hem te kiezen tot man-van- het-jaar. Robert Kennedy had, evenals zijn acht jaar geleden nog niet zo beken de en bovendien nog door rijkdom en religie gehandicapte broer Jack, iets dat de oude, ervaren rotten als Lyn don Johnson, Richard Nixon en Nel son Rockefeller misten: het imago van een nieuw tijdperk. Hij hield een belofte in. Hij was een man van wie men meer dan van wie anders ook, verwachtte dat hij de Verenigde Sta ten op een nieuw spoor zou zetten naar een betere toekomst. Hij inspireerde massa's Amerika nen, de jeugd vooral. Hij zag de uit dagingen die de toekomst biedt en vestigde er de aandacht op: „Heb ben wij", riep hij rethorisch „de moed deze uitdagingen tegemoet te tre den?" Hij had die moed wel- Moed werkelijke persoonlijke moed, was hét kenmerk van Joe, Jack en Robert Kennedy. Wat hen tot leiders maakte was de bedrevenheid waarmee zij an deren met deze eigenschappen wisten te inspireren. Daarom ook was Ro bert Kennedy het idool van dat deel van Amerika dat ziek is van vastge lopen, verstarde en versleten patro nen, dat een doorbraak wil naar een nieuwe maatschappij, een New Fron tier. Veel hiervan waaide natuurlijk over naar Europa. Inspiratie is als een virus: het verbreidt zich gemak kelijk, vooral daar waar men er ont vankelijk voor is. Het resultaat van deze jaarlijkse Stem-enquête wint aan waarde in dien Robert Kennedy's inspirerende oproep om de uitdagingen van deze tijd tegemoet te treden, tot zijn ver kiezing ais Man van het Jaar even zeer heeft bijgedragen als de Ken nedy-legende en de drama's in Dal las en Los Angeles. BREDA Dat onze lezers in de Oudejaarsenquête de vermoorde Amerikaanse senator Robert Kenne dy hebben uitgekozen als „Man van het jaar" was voor ons aanleiding tot het verzenden van een telegram aan mevrouw Ethel Kennedy, dat wij hieronder in Nederlandse vertaling weergeven, LEZERS VAN DE STEM GROOTSTE KRANT VAN ZUID-NEDERLAND HEBBEN WIJLEN UW ECHTGENOOT SENATOR ROBERT KENNEDY GEKOZEN TOT MAN VAN HET JAAR STOP WIL DEZE KEUZE AANVAARDEN ALS TEKEN VAN RESPECT VOOR DE IDEALEN DIE SENATOR KENNEDY HOOG ACHTTE EN ALS BEWIJS DAT IN DE GEHELE WERELD MENSEN BEREID ZIJN DE STRIJD DIE HIJ ZO DAPPER STREED VOORT TE ZETTEN STOP GOD ZEGENE U EN UW KINDEREN L. LEIJENDEKKER HOOFDREDACTEUR DE STEM BREDA HOLLAND (Van een onzer verslaggevers) KAPELLE Jan Janssen zegt, niet zo ijdel te zijn als het misschien wel klinkt wanneer hij opmerkt: „Zo! De lezers van De Stem hebben me dus gekozen tot sportman van het jaar. Ik had er op gerekend. Het ver rast me niet. Die Tonr-overwtnntng heeft geweldige indruk gemaakt, dat weet ik". Toch ondergaat Jam Jamssen het feit dat de Stern-lezers hem uitrie pen tot „de beste" niet als een onbe langrijk gebeuren. Integendeel „Echt, ik hecht daar veel waarde aan. Op de eerste plaats omdat de mensen dié mij hun stem gaven uit het gebied ko men waar ik woon. Dat is gewoon erg prettig te ervaren. Ik zou het graag een soort huldiging van buurtgeno ten willen noemen en dat doet je al tijd meer dan iets wat van veraf komt. Bovendien is het voor mij het bewijs dat men my niet vervelend vindt omdat ik minder in Nederland en meer over de grens koers. Er zijn wel eens mensen geweest die vonden, dat ik te weinig in eigen land te zien was. Maar dat is toch zeker onzin. Ik zit in een Franse ploeg en ik ben als ik zo onbescheiden mag zyn om het op te merken een internatio nale vedette. Daarom zyn de koera- mogelijkheden in Nederland voor my te eng. Ik ben blij dat men dia me ning accepteert". „Op de tweede plaats doet me die uitverkiezing tot sportman van het jaar wat omdat ik het nog steeds prettig vind een titel te halen. En dit is er óók een. Ik ben in myn leven al dikwyls gehuldigd en telkens weer onderga ik het met plezier. Niet om dat ik er zo tuk op ben dat de men sen naar me opkijken, want popula riteit is ook wel eens lastig. Neen, ik geniet er altijd weer van omdat het een teken is dat ik in myn beroep geslaagd ben. En daar werkt toch zeker iedereen naar toe. Als je dan ontdekt dat het lukte, doet je dat goed. Vooral die Tour-overwinning heeft me veel genoegen geschonken. Als je als nieuweling op de racefiets stapt is een Ronde van Frankrijk heel ver weg. Daar durf je nauwelijks aan te denken. Wanneer je diezelfde Tour wint, dan is dat iets wat ook op je zelf een geweldige indruk maakt. Tenslotte ben je dan toch maar de eerste Nederlander die het zovw bracht".

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1968 | | pagina 11