BREDA van Kerstnacht achter Poolcirkel duurt twee maanden loed r doden botsing lit Hi ge ójleer jnjestijn W 1 t's'i ■I J "OE: frij m,7 'U'PP MENU 1 MENU 2 VIKINGERS GASTEN KERSTBOOMDANS TIEN MINUTEN de dagen 5 tot Nieuwjaar iet is FOON 01600-37688 16-1 uur. t genot van een fonkelend «en opperbeste stemming! ment/olie melodieën van de achtergrond verhogen kiezen uit met grote zorg TEASCA REGALA Fris, licht „zoet". JSCAT OTTONEL 1966 Fijn zoet ANDEWIJN: TUIGA jit origineel glaasje. IITUUR aanse Kaassoorten I ÏNGDRINKS het geheim kent. Salami d"e Heerlijke Caprl ourgers, de Overheerlijke TRAKS - IN DE CAPRI Panmoendjom zou kunnen den. het schip zelf is niets gezegd verluidt zal dit in handen lord-Korea blijven. De Pueblo vrijwel onbeschadigd met de hoogst moderne elektronische tuur door Noordkoreaanse schepen opgebracht, i de Pueblo op 23 januari de roreaanse haven Wonsan werd gebracht, werd één opvarende bemanning van 83 dodelijk r. De 82 overlevenden zijn, len meent te weten, in hun enschap redelijk goed behan- URG i geluk en ensen geval vier ng te ft i redactie binnenland) L,-BREDA Bij een ver rit op rijksweg 31 tussen Dalfsen zijn vrijdagnacht om het leven gekomen, gebeurde toen een auto jongelui zaten frontaal kwam met een vrachtauto, zijn geslipt op de lm terecht was gekomen. onbekende oorzaak b in Berkel-Enschot de iegster M. J. van Kuy tegen een boom 8®" verwondingen overl (je evenoude jut 'eveneens uit T"" in het ziekenhuis Onder Wijchen is - - een botsing tussen uto's de 25-jarige U overleden. Elder'S ien nog tien om het leven. nog gavond in eter ;e verpleegster 1 jurg tegen ee" de verwond deinzittende, M. Vayssier erd gewond men. OrJ gen bij ersonen auto's uit Mill - d kwamen elukken /T Zoom t had, maar 1. ergen op ;s verricht, bekeuringen, r verkeerde 1 ip. In Goes ;en verricht, bestuurder onder de mede-inzitten* ,om werden 20 In totaal, vteten i. Slechts een W 3 in staat va" dron_ werden 213 waarbij invloed ver auto[s DE STEM 11 INGREDIëNTEN: (4 personen) \jz blik perziken 2 ons Ardenner ham S hardgekookte eieren 1 bekertje Sour Cream 1 blik uiensoep J5 gram geraspte kaas 1 blik met hele kip 1 blik ananas 1 klein blikje champignons 8 sjalotten 1 blik krielaardappeltjes 1 blik doperwtjes extra fijn \'i blik worteltjes extra-fijn 1 blikje puntasperges extra 1 flinke bos peterselié 1 pakje roomboter 2 tomaatjes paprika en knoflook poeder Ka-isassortie, bijv.: Rigottes des Alpes doosje Camembert Boursin ail et fines her bes, Roquefort.' crackers Perziken met Ardenner ham Het entree is heel eenvoudig. U opent een half blik per ziken. Op ieder bordje legt u een mooie glanzende per zik in het midden. U rolt drie maal een plakje Arden ner ham op en legt dat 8tersgewijs tegen de perzik aan. U krijgt dan drie lege vakjes, die u versiert met plakjes hard gekookt ei, waarop wat fijngehakte pe terselie is gestrooid. U pakt een bekertje Sour Cream wat u een beetje koud hebt weggezet, en versiert het bordje verder met leuke witte toefjes Sour Cream uit de slagroomspuit Als het, bordje zelf donker van kleur is, is het effect zo mogelijk nog leuker. Natuurlijk kunt u er ook één schotel van maken en de perziken in een plak Ardenner ham wikkelen. Uiensoep Onze soep is ook eenvoudig, maar toch weer eens wat wders dan onze traditionele PERZIKEN MET ARDENNER HAM OOO UIENSOF-0 KIPFANTASIE A LA ORIËNTALE met sjalotten champignons ananas geserveerd met krielaardappeltjes met gesmolten roomboter doperwtjes worteltjes puntasperges KAAS ASSORTIE met toast en boter kippesoep. U pakt maar weer de blikopener ver dun de soep zoals staat aan gegeven en maak ze warm Intussen heeft u de oven al tien minuten vol aanstaan. Is de soep heet gemaakt op het vuur, dan giet u deze over in ovenvaste soepkom men. Leg in de soep enige stukjes stokbrood, of dobbel steentjes gewoon wit brood, ingewreven met wat knof look en bestrooi het daarna met Gruyère, Emmenthaler of Nederlandse pittige kaas. U zet de soepkommen nu hoog in de inmiddels heet geworden oven en laat de bovenkant van het brood met de geraspte kaas gra tineren. Mocht u geen oven vaste soepkommen hebben, dan bezit u wellicht een ovenvaste schaal. U kunt dan later de soep in de kop pen overscheppen, hoewel dat door de inmiddels dra derig geworden kaas we) enige handigheid vereist. Mijn ervaring heeft geleerd, dat de uiensoep uit blik al aan de pittige kant is, zodat u wat mij betreft de soep wel een ietsje sterker kunt verdunnen dan staat aange geven. De kaas maakt de soep vanzelf alweer pittig genoeg. Kip fantasie a la oriëntale Er bestaat uitstekende hele gebraden kip in blik. IJ moet hem alleen niet warm maken in het blik zoals we dat met onze blikgroenten wel plegen te doen. U moet hem er koud uithalen en in vier mooie stukken verdelen. Be strooien met knoflook- en paprikapoeder. Leg deze stukken op een vuurvaste schotel in de oven waar u inmiddels de uiensoep uitgehaald hebt. Maak de kip warm. Intussen heeft u acht sjalotten schoonge maakt, twee tomaatjes in partjes gesneden, een klein blikje champignons en een blikje (vier plakken) ananas geopend. U bakt de sjalot ten, d^ stukjes tomaat en de champignons even in de roomboter maar houdt ze in de koekepan wel gescheiden Nu pakt u de schaal met kip weer even uit de oven om de inmiddels gesmolten gelei, die om de kip zat, af te gieten. U legt nu om en om een bergje sjalotten en champignons, versierd met wat tomaat, in iedere hoek van de schaal en zet deze weer terug in de warme oven. Intussen had u al in een grote pan met water de ge opende blikken met kriel aardappeltjes, doperwtjes, worteltjes en fijne puntas perges tegelijkertijd heet ge maakt. In een ander pan netje heeft u een iiink stuk roomboter au bain marie laten smelten. Nu vraagt u even assisten tie van uw man, zoon of dochter Terwijl zij de in middels heet geworden blik ken afgieten, bakt u de viei plakken ananas die u heeft gehalveerd even in de room boter. Deze halve plakken ananas legt u nu aan weers zijde aan de lange kant van uw kipschotel. De krielaard appeltjes met de verschillend gekleurde groenten legt u op een andere mooie schaal, bestrooi het een en ander met fijngehakte peterselie en serveer er de gesmolten boter bij. Kaas assortie Deze keei eens geen pud ding of vla en zélfs niets uit blik. Fijne Franse kaasjès met wat boter en crackers U weet dat u altijd met de zachtste kaas moet begin nen, b.v. eerst Rigottes des Alpes een zachte geite kaas, dan Camembert, daar na b.v. Boursin ail et fines herbes en tot slot de Roque fort. Er zijn echter zoveei verschillende kaasjes, dat u wat dat betreft mijn voor stel niet slaafs behoeft op te volgen. Nog een paar dagen en het is weer zover. Het mooiste deel van de gezellige maand december is dan aangebroken. Met Kerstmis en Oud en Nieuw, met kaarsjes en dennegroen, met onze kinde ren en kleinkinderen in onze maar al te vaak te kleine buizen. Ze zeggen vaak dat wij Nederlandera een nuchter volk zijn, maar op die dagen van het jaar zijn wij uiterst sentimenteel We nodigen familie of vrienden uit. waarmee we eigenlijk al een half jaar op gespannen voet leefdenwant nu is het de gelegenheid om met een schone lei te beginnenHet Vrede op Aarde knettert uit radio en televisietoestel en de meest aanlokkelijke voedseladverten- ties dwingen om als het ware weer eens uren in de keuken te gaan staan. Wij huismoeders beginnen er met enthou siasme aan. maar als begin januari eindelijk die naaldentroep en het enge lenhaar de deur uit zijn, dan zeggen heel veel vrouwen stilletjes: „ZO, GE LUKKIG DUURT HET EEN HELE TIJD VOOR HET WEER KERSTMIE IS". En moet dat nou? Onze zuidelijke buren plegen van Kerstanis een dol uithuizig feest te maken. Goed. men gaat naai de midderaaclitmis. maar daarna komen de toeters en de feestmutsen en het gaat er wat carnavalesk toe. Nu wil ik u heus niet overhalen hun voorbeeld te volgen, maar wel zou ik u met klèim willen adviseren het uzelf in de keu ken eens wat gemakkelijker te maken Ja. dat MOET' U hebt zeker al öp de kalender gezien hoe leuk de kerstdagen dit jaar vallen op woensdag en donderdag. Het zit er dik in dat vele bedrijven op vrijdag de zaak niet voor één dag zullen laten draaien, waarmee ik maar wil zeggen dat u uw teerbeminden vijf dagen over de vloer zult hebben En da's niet mis! Werpt u daarom met mij eens „een blik vooruit". En dat bedoel ik letterlijk. Ge woon. maak eens een leuk d inert je uit blik. De degelijke huismoeders roepen nu onmiddellijk ..En de vitaminen dan?" Maar deze kreet is allang achterhaald, lieve dames, want volgens recente on derzoekingen door het Centraal Ins tl - tuur voor Voedingsonderzoek is komen vast' te staan dat vlees, soepen, groen ten en fruit in blik wat vitaminen en voedingswaarde betreft niet onderdoen voor huishoudelijk toebereide voedings middelen Vooruit, daar gaan we dan! Links en rechts een menu uit blik!! Heel wat,uurtjes minder in de keuken, betrekkelijk weinig afwas een zalige maaltijd en je geniet als huisvrouw dan Aindeliik óók een beetje van de feest dagen. Veel succes en smakelijk eten' O ja, zonder een goede blik opener wordt het een catastrofe! INGREDIëNTEN (4 personen) 1 blik mosselen I blik Mock Turtle soep 1 .blik ham 1 blik Sauce Robert Z bekertjes Sour Cream 1 blik Haricots Verts Vz blik Pieds de Celeris 1 blik komkommersalade 1 blik gemengd fruit 4- bananen 1 pak roomijs of 1 cake 1 pakje roomboter 1 pak Momentorijst 1 flinke bos peterselie 1 flinke ui 2 tomaatjes 2 teentjes knoflook Mosselen U kent ze vast nog niet het typisch Hollandse pro- dukt uit blik. Gepelde mos selen. U maakt ze warm in een pannetje met het vocht uit het blik. Dit vocht heeft op zichzelf al een lekker aroma. U smelt weei een flinke klont roomboter au bain marie. Voeg daar heel fijn gehakte peterselie aan toe en pers er twee teentjes knoflook in uit. Zet dit schaaltje op een rechaud op tafel, zodat de boter lek ker warm blijft. U giet het vocht van de mosselen en verdeelt deze over de bord jes. Iedereen prikt nu een mossel aan zijn vork en doopt die in het verrukke lijke mengsel van gesmolten roomboter, peterselie en knoflook. Om u de waarheid te zeggen, ik kan er mijn hele maaltijd wel mee doen, zo heerlijk. Maar goed, we gaan nog even door met ons feestelijke menu Mock Turtle soep Kant en klaar uit blik. Niet te verwarren met de Real Turtle soep, dat is schildpad soep. Mock Turtle is een pittig gebonden soepje ge trokken uit vlees, groenten en verrukkelijke kruiden. U serveert maar kleine kopjes en voor de liefhebbers voegt u er nog een scheutje sherry aan toe Plakken ham met sauce Robert Ons hoofdgerecht wordt dit keer gevormd door de in- MOSSELEN gedoopt in gesmolten boter met knoflook en peterselie MOCK TURTLE SOEP ooo PLAKKEN HAM MET SAUCE ROBERT geserveerd met Kerstrijst Haricots Verts Pieds de Celeris KOMKOMMERSALADE A LA CREME COUPE FLAMBEE houd van een blik ham. U snijdt vingerdikke plakken en legt deze trapsgewijs wéér op een vuurvaste schaal. Laat de ham warm worden in de oven. Ham uit blik is over het algemeen een beetje aan de zoute kant. Daarvoor raad ik u aan de rest van hét hoofd gerecht Wat" zoutarm té maken. Als de ham warm geworden is, giet u de inmiddels ge smolten gelei af. Over de ham giet u de Sauce Robert, die u zo in een blikje kunt kopen en die u op een zacht vuur al roerend hebt ver warmd. Om de Sauce Robert wat zachter te maken giet u er een bekertje Sour Cream bij. U krijgt dan een lichtbruine saus. Dit beker tje Sour Cream heeft u na tuurlijk wel een beetje laten acclimatiseren in uw war me keuken, dit om schiften te voorkomen. U serveert hierbij kerstrijst gewone snelkookrijst, kan niet missen en u schudt hier doorheen héél fijnge hakte rauwe ui en peterselie. De rijst wordt daardoor wit groen gespikkeld. Als groen ten serveert u Haricots Verts en Pieds de Celeris uit blik, waarbij wederom wat gesmolten roomboter wonderen doet. Komkommersalade a la crème Wist u dat er gesneden kom kommer uit blik bestaat? Weer een puur Hollands produkt. Erg smakelijk en gemakkelijk. U giet het vocht af, maar bewaart er toch iéts van. U roert een bekertje Sour Cream glad, voegt wat komkommernat toe en weer flink wat fijn gehakte peterselie Naar smaak wat druppels tobasco en u mengt de fijn gesneden komkommer hier doorheen. Voor de kleur sersiert u deze schotel met wat plak jes tomaat en u hebt een verrukkelijke frisse salade. Coupe flambee Ons toetje is even iets inge- wikkelder, maar geweldig feestelijk. Als u alles van te voren klaar zet, kan er niets gebeuren. U neemt een goe de kwaliteit koekepan, met dikke bodem. U zet het gas op half. Leg de schil van een citroen en van een sinaas appel in de pan en laat dit warm worden. Dit dient om alle vette smaakjes die nog in de pan mochten zitten weg te werken en hem als het ware te aromatiseren. Daarna haalt u de schillen eruit en komt het echte vak werk. Neem per persoon een eet lepel suiker. Dit laat u smel ten terwijl u er het sap van een halve citroen aan toege voegd hebt, en iets geraspte citroenschil. Laat de suiker lichtbruin worden. Voeg on geveer 30 gram roomboter toe en het sap van een halve sinaasappel. Roer niet al te veel anders wordt de suiker caramel. Voeg nu diverse vruchten toe als ananas, perzik, banaan, mandarijn en laat dit even warm en iets bruin worden (vruchten eerst laten uitlekken), ter wijl u er ook een scheutje Grand Marnier en een scheutje Kirsch bijgedaan heeft. Intussen heeft degene die a straks ook op het kritieke moment van het flamberen zal bijstaan, de staaf roomijs in plakken op schaaltjes of in coupes ver deeld. U zet het vuur nu even hoog gooi daarna een glas cognac over dit verrukkelijke zaakje en steek meteen de brand erin. Een spannend moment en een snelle handeling. U kurit dan ook beter uw partner vragen met een lucifer klaar te staan, anders is de cog nac alweer verdampt. Dit zalige warme mengsel schept u onmiddellijk over het ijs en dan smullen maar. U hoeft voor dit dessert werkelijk geen grote flessen drank in huis te halen. Iedere slijterij verkoopt te genwoordig piepkleine fles jes, speciaal voor keukenge bruik. Zit u met kleine kin deren aan tafel en bent u bang dat zij dit kleine al coholpercentage niet kunnen verwerken, dan kunt u hun natuurlijk gewoon fruitsala de met slagroom geven, maar ik denk dat zij het u zeer kwalijk zullen nemen. In plaats van het roomijs is ook een plak cake een goede bodem" voor dit flambee* gerecht. 4 (Van een onzer verslaggevers) TROMSö De nacht in Tromsö duurt twee maanden lang. Zestig dagen laat de zon verstek gaan. Rond het middaguur slechts een grauwe schemering. In de huizen en de kantoren gaan de lichten niet uit, langs de besneeuwde straten blijven de lantaarns branden. Tromsö in het noordelijkste puntje van Noorwegen. Driehonderd kilometer boven de Poolcirkel. Toegangspoort naar de IJszee en naar de sneeuwwoestijnen van de Noordpool. Uitvalsbasis voor de pio niers van Arctis: Roald Amundsen, Fridjof Nansen, Nobilé. „Snelgroeiend visserstadje", somt de ambtenaar in het zeer moderne stadhuis op. „Met veel scholen, universiteit, scheepswerven, conser- venindustrie, leerlooierijen, minkfarmers en 36.000 inwoners". In de haven liggen de verijsde walvisvaarders, de robbenjagers, de vereenzaamde excursieboten naar Spitsbergen. In de top van de mast een denneboom. Zo varen in de Jule-tide (de Kersttijd) alle Voorse schepen over de zev enzeeën, met een Kerstboom in de mast. "Vl t'r'e 'Baanden duisternis tien minuten "teemde schaduwen werpt. zon. Een vreemd licht dat Tweehonderd kilometer verder in Ie toendras van de provincie Fin- ïarken hebben de „Lappen" - de Sames", zegt men hier - hun win- erkwartieren opgeslagen. Hun ren- tierkudden blijven in deze nachte- ijke maanden dicht bij huis. In de talages van Tromsö hangen hier n daar reeds de einer-kransen, ge- lochten van jeneverbessen. Tromsö ligt op een langgerekt riehoekig eiland. Op de zuidooste- jke oever het Asgard Sykehus, op nkele kilometers afstand van de uchthaven Langes. „Wij hebben .een last van die vliegtuigen. Zo Iruk is het hier nou ook weer niet", egt verpleegster Lily Henriette uit /alkenburg. Vanuit haar flat heeft :ij het uitzicht óp een vervroegde kerstkaart. Besneeuwde berkenbo men langs een slingerweg. Daaro verheen de blauwige schemer van de poolwinter. „De winter is tot nog toe mild geweest. De vlijm scherpe poolwinden lieten verstek gaan, de fjorden zijn nog niet dicht gevroren". Voor het venster bengelt een kerst mannetje. „Een „nisser". De Noren vertellen dat het kerstmannetje van hieruit zijn reis over de wereld is begon nen. Volgens een oud bijgeloof we melt Noorwegen van dwergen, die stallen, mensen en vee beschermen. Dikke aardmannekes, in een witte overgooier,- met een rode muts af gezet met bont, een rode broek laarzen. Iedere boerderij heeft eigen Nisser. Niemand heeft hem ooit in levende lijve gezien. Maar oudere mensen twijfelden niet aan zijn bestaan, en geen plattelands boer, die hem niet tot vrien^ houdt. Want een boze Nisser brengt ziekte verstopt de pijp op een onvindbare plaats, bezorgt de kippen het snot en laat de boerin over de drempel struikelen. Op de vooravond van Kerstmis zet ten boerenkinderen daarom nog ai- en zijn tijd een bord pap met bruine suiker in de stal. Het feesteten voor de Nisser". In Tromsö's Stergate, de hoofd straat, ligt de „Noordelijkste bier kroeg ter wereld". Zo verkondigt het uithangsbord. Prominentste stamgast is Henry Rudl de 78-jarige ijsbeerkoning van de Poolcirkel, die 713 ijsberen - zonder jagerslatijn naar hij zweert - op „zijn geweten heeft". Een man met een grote wit te snor, een verweerd gezicht en een zware brede schaterlach. Een jager die ontelbare spannen de verhalen kan vertellen. Helaas allemaal in het Noors. Achter de tapkast een bonte reclame voor het juleöl, het speciale kerstbier. Vroe ger op de brouwerij gegist, nu door moderne brouwerijen iedere juletide op de markt gebracht. Het juliöl drinken is ouder dan het kersfeest zelf en herinnert aan het onbekommerde, manmoedige leven der Vikingers, die zich tijdens de Midwinterwende ter ere van de go den Freya, Oden Njord op kolossa le wijze aan vettig varkensvlees en rijstebrei te goed deden en dit alles met geweldige hoeveelheden Vers- gebrouwen en heilig bier overgoten. Uit koehorens drinkend, bij een ri tueel vuur. Een feest voor de vre de en voor een goede oogst. Eten en drinken, om niet te zeggen schransen, is op de 70e breedte graad rond Kerstmis en nieuwjaar een belangrijke rol blijven spelen. Als overal ter wereld. „Ik geloof dat ze hier zeven verschillende koe- Een 82-jarige Laplantise eigena res van een rendierkudde in de omgeving van Tromsö, rookt rus tig haar pijpje. ken bakken en zes verschillende soorten vlees braden. Voor één dag", vertelt de Valkenburgse ver pleegster. In de afgelegen vaak dioor sneeuw en ijs geïsoleerde dor pen bestaat nog steeds het bijge loof dat in de nacht die twee maan den duurt, de geesten de afgestor venen door het land trekken. Kerstdag achter de poolcirkel. „Het is een dag dat de doden wor den herdacht. Op de vooravond trekken de mensen naar de kerk hoven en leggen kransen. Zij maken holletjes in de sneeuw waarin zij kaarsen branden. Dat geeft een ge heimzinnige gloed aan zo'n begraaf plaats. Mysterieus. Op een gegeven ogenblik beginnen alle klokken te luiden. Wel een half uur lang. De gelovigen gaan naar de kerk. Trom sö heeft een vrouwelijke dominee. Katholieken zijn er heel weinig. Voor ons wordt een dienst in het ziekenhuis gehouden. Net als in Ne derland. Met dit verschil dat ik hier in Noorwegen nog nooit een kerst stalletje heb gezien. Dat kennen ze hier niet. In plaats van worste broodjes of zo eet men hier in de kerstnacht rijstepap. Dan neemt men elkaar bij de hand, zingt „God jul" en danst rond de kerstboom. Kerstmis duurt in Tromsö tot St. Canutsdag, 13 januari. Op die dag verkleden zich de kinderen op het platteland als was het carnaval. Zij trekken met de julebukk, de kerst- bok, door de dorpen". „Een keer heb ik de Kerstmis tussen de Sames doorgebracht, de Laplanders. Een gesloten groep met een heel eigen manier van leven, een heel eigen folklore. Zij hebben bijvoorbeeld een merkwaardige ma nier van zingen, het „yoïken". Een primitieve zang. Een soort langge rekte kreten. Een uitstekend gebruik, dat met het oprukken van de beschaving verloren dreigt te gaan. Want om een of andere reden is het „yoïken" verboden. Volgens sommigen is het in wezen een heidens en zelfs zon dig gebruik." En zo wordt het 18 januari. Dan zien wij hier in Tromsö voor het eerst weer de zon, voor het eerst weer daglicht. De mensen staan op straat, aan de vensters, de kinderen rennen uit de schoolklasseri. Vol aandacht, met stralende ogen staat iedereen te kijken. Tien minuten lang een vreemd geel licht, dat vreemde lange schaduwen werpt. Zag je de zon? Zag je de zon?, roe pen ze dan. Ze vragen het elkaar op straat, op het werk, in de café's. Zag je de zon? Iedereen die het met zijn werk maar even kan re gelen neemt' er de hele week de tijd voor. Iedere dag een paar mi nuten langer. De mensen hier ach ter de poolcirkel zijn in het alge meen nuchtere lui, maar op 18 januari gebeurt er altijd iets vreemds met hen. Ze worden een momentlang sentimenteel. Niet van wege de Kerstmis, niet vanwega NieuwjaaT of Rt.-Canutsfeest. Gewoon maar vanwege tien minuten zon".

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1968 | | pagina 5